DUYGUS AL ŞİDDET. Gülbanu ZENCİR

Transkript

1 - DUYGUS AL ŞİDDET Gülbanu ZENCİR

2 Sunum Planı

3 İşyerlerinde mobbing artıyor Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Özmen Metin, işyerlerinde mobbingin (bezdiri) arttığını bildirdi TÜRKİYE'DE MOBBING ORANI % 40 ANKARA (A.A) Araştırmalar, Türkiye genelinde iş yerlerinde mobbing (bezdiri, duygusal taciz, yıldırma) maruz kalma oranının yüzde 40 olduğunu gösteriyor

4 Örnek Olay Prof. Dr. D. A. Bir Üniversitenin Eczacılık Fakültesi nde görev yapmaktadır. 17 yıl süreyle mobbing mağduru olduğunu ileri sürmektedir. 15 yıl önce elde ettiği doçentlik kadrosu kendisine verilmeyerek mağdur edilmiştir. Öğrencileriyle birlikte laboratuvardan kovulmuştur. Asistanlarına kadro verilmemektedir. Kendisiyle çalışmak isteyen ya da çalışan asistanların fakülteden ilişiği kesilmekte ya da kadro verilmeyerek mağdur edilmektedir.

5 Prof. Dr. D.A dekanın odasından azarlanarak kovulmakta ve fiziksel yönden tehdide maruz kalmaktadır. Fakülte de izole edilmiş halde yaşamaktadır. Çay ocağının yanında sunta ile çevrilmiş, 5 yardımcı doçent ve bir doçentin bulunduğu bir odada çalışmaktadır. Ayrıca ödenekleri kesildiği için de araştırma yapamamaktadır Kaynak: Hürriyet Gazetesi, 3 Aralık 2006

6 Mobbing, İş yerinde; Duygusal / Psikolojik Taciz, Zorbalık

7 Mobbing Latince mobile vulgus topluluk = Kararsız kalabalık, şiddete yönelmiş İngilizcede mob = Eylem olarak bir yerde toplanmak, saldırmak ve rahatsız etmek

8 Mobbing sözcük anlamı Psikolojik şiddet Baskı Kuşatma Taciz Rahatsız etme veya sıkıntı verme Mobbing sosyal yaşantının olduğu her yerde karşımızda

9 Mobbing Tarihçe İlk kez 19. yy da biyologlar tarafından kullanılmış (yuvalarını korumak icin saldırganın etrafında uçan kuşların davranışlarını betimlemek amacıyla)

10 Mobbing Tarihçe 1960, Etholog Konrad Lorenz, Avustralyalı bilim adamı 1972, İsveçli Dr. Peter-Paul Heinemann aynı kavramı bir grup çocuğun, tek bir çocuğa karşı yıkıcı hareketlerini açıklamak için kullanmış

11 Mobbing Tarihçe 1980, Heinz Leymann (endüstri, psikolog) İsveç İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık konulu bir rapor (1984) İlk olarak mobbing kavramını duygusal taciz anlamında ortaya atmış

12 Leymann, İş yerinde mobbing davranışının varlığını ortaya koyuyor yanısıra, Davranışın özel niteliklerini Ortaya çıkış şeklini Uygulanan şiddetten en fazla etkilenen kişileri Doğabilecek sonuçları tanımlıyor

13 Mobbing, daha geniş içeriğine rağmen, çoğu ülkede iş yerinde mobbing in karşılığı olarak kullanılmakta

14 Terminoloji Bullying (Zorbalık) Workplace Bullying (İşyeri Zorbalığı) Bullying at Work (İşyerinde Zorbalık) Work or Employee Abuse (İş yada İşgören Tacizi) Mistreatment (Kötü Muamele) Emotional Abuse (Duygusal Taciz) Victiminazation (Kurban Etme) Intimidation (Gözdağı Verme) Verbal Abuse (Sözlu Taciz) Work Harassment (İşyeri Tacizi) Horizontal Violence (Yatay Şiddet)

15 Terminoloji Tu rkçe karşılığı işyerinde psikolojik şiddet işyerinde psikolojik taciz (en yaygın kullanılan) işyerinde manevi taciz duygusal şiddet yıldırma Tu rk Dil Kurumu Bezdiri olarak tanımlanmış

16 Mobbinginle İlgili Kavram Karmaşası Şiddet Çatışma Mobbing Kabalık

17 Çatışma İki veya daha fazla kişi ya da grup arasındaki çeşitli kaynaklardan doğan anlaşmazlık Çatışma; Faaliyetleri engelleyen, doğal olmayan, kontrol edilmesi ve değiştirilmesi gereken davranışsal bir sapma olarak da algılanmakta

18 Çatışma Gu nlu k yaşam içinde normal ve hatta yararlıdır (yenilik, değişim ve hareket icin) Çatışmayla psikolojik tacizi ayıran temel nokta; o o o Taraflar arasındaki gu ç dengesizliği Söz konusu davranışların hangi sıklıkta gercekleştiği Ne kadar zamandır devam ettiği Sıradan bağımsız çatışma davranışları psikolojik taciz oluşturmaz

19 İşyerinde; Çalışanların sinirlendiği Stresin doruk noktaya çıktığı Kızgınlığın kötü sözlere dönüştüğü Tartışmaların yaşandığı

20 Sadece sorumlu kişiyi etkilemek için anlık olarak meslektaşını yerici sözlerin söylendiği zamanlar olabilir Bu davranışlar, kural olarak mobbing oluşturmazlar

21 Şiddet Gu ç ve kontrol kazanmak amacıyla birey ya da bir grup u zerinde oluşturulan, psikolojik, fiziksel, ekonomik, cinsel ve sözel hareketlerin tu mu İşyeri şiddet davranışları; Cinayet, tecavu z, soygun, silahla yaralama, dayak, dışlama, tehdit, sinir gösterileri, bağırma, isim takma, ku fu r etme, kaba davranışlar

22 Şiddet - Mobbing Ayırımı o İşyerinde şiddet davranışlarında ağır suç oluşturan davranışlar var o İş yerinde psikolojik tacizde, nadiren suç oluşturan davranışlar var o Şiddette tek bir davranış bile yeterli olmakta o İş yerinde psikolojik tacizde, tekrar eden bir dizi davranışlar var

23 Şiddet Son zamanlarda şiddetin kabul edilemezliği psikolojik taciz uygulanmasını arttırmıştır Mağdurlar; Bıktırma, yıldırma, dışlanma, kurumun hizmetlerinden yoksun bırakılma, aşağılanma, izin ve görevlendirilmelerde yararlandırmama, zorla tayin gibi psikolojik tacize neden olabilecek tutum ve davranışlara maruz kalabilmekte

24 Çalışanların saygı kurallarına aykırı biçimde hareket etmeleri Kabalık İşyerinde kabalık kavramının, psikolojik tacizden ayrıldığı nokta; daha genel bir davranış biçimi olmasıdır Kaba davranışlar kişiyi rahatsız etmekle birlikte, psikolojik tacizin yarattığı etkilere neden olmamaktadır

25 Mobbingin Belirleyici Özellikleri Nelerdir? Kasıtlı olarak yapılması Sistematik olarak tekrarlanması Uzun bir zamandan beri (en azından altı ay) devam ediyor olması

26 Mobbing Sistematik olarak birey iş yaşamında psikolojik tacize uğrar Davranışın kaynağı bir olay değildir, Mobbingi uygulayan(lar) bireyi hedef almıştır

27 Mobbing Çeşitleri 1. Du şey Psikolojik Taciz 2. Yatay Psikolojik Taciz 3. Dikey Psikolojik Taciz

28 MOBBİNG İN NEDENLERİ 1.Kişisel Nedenler 2.Kurumsal nedenler 3.Sosyal nedenler (Son yıllarda artan göç, yabancılaşma, öz gu ven yetersizliği, işyerlerinde liyakata önem verilmeyişi, hemşerilik ağı etkileşimi, işyerlerinde psikolojik taciz davranışlarını besleyen bir zemin oluşturmakta)

29 Leymann, (cinsel imalarda yada cinsel tacizde bulunulmasını da mobbing davranışları arasında sayarak) Mobbing davranışlarını özelliğine göre 5 grupta toplamış

30 1. Grup: Kendini göstermeyi ve iletişim oluşumunu etkilemek Üstünüz kendinizi gösterme olanaklarınızı kısıtlar, sözünüz sürekli kesilir, yüzünüze bağırılır ve yüksek sesle azarlanırsınız, yaptığınız iş sürekli eleştirilir vb

31 2. Grup: Sosyal ilişkilere saldırılar Çevrenizdeki insanlar sizinle konuşmazlar, kimseyle konuşamazsınız, başkalarına ulaşmanız engellenir, sanki orada değilmişsiniz gibi davranılır vb

32 3. Grup: İtibarınıza saldırılar İnsanlar arkanızdan kötü konuşur, asılsız söylentiler ortada dolaşır, gülünç durumlara düşürülürsünüz, cinsel imalar yapılır vb

33 4. Grup: Kişinin yaşam kalitesi ve mesleki durumuna saldırılar Sizin için hiçbir özel görev yoktur, size verilen işler geri alınır, sürdürmeniz için anlamsız işler verilir, işiniz sürekli değiştirilir, size mali yük getirecek genel zararlara sebep olunur vb

34 5. Grup: Kişinin sağlığına doğrudan saldırılar Fiziksel olarak ağır işler yapmaya zorlanırsınız, fiziksel şiddet tehditleri yapılır, fiziksel zarar, doğrudan cinsel taciz vb.

35 Yaygınlık Bu alanda veriler artmakta ; ABD'de ve Avrupa'da "yıldırma"nın sıra dışı bir durum değil Amerika da Workplace Bullying Institute (WBI) yaptığı bir araştırma sonucu; Çalışanların %13 u nu n yakın bir zamanda %24 u geçmişte mobbinge maruz kalmış %12 si tanık olmuş (%49 toplam maruziyet)

36 Yaygınlık ABD'de kamu çalışanları- araştırmada, kadın çalışanların % 42'sinin, erkek çalışanların % 15'inin son iki yılda işyerinde duygusal tacize ve zorbalığa maruz kaldığı Almanya; Hükümetin hazırlattığı ilk mobbing raporuna göre, çalışanların %11 i mobbing in mağduru ve çoğunluğunu Kadınlar oluşturuyor

37 Yaygınlık İrlanda da; Norveç te; son altı ay icinde mobbing %7.9 (3.579) mobbing; %8.6 (7.787) İsveç de; İngiltere; mobbing; %3.5 (2.400) intiharların %15 i mobbing" kaynaklı işçilerin %54 ü çalışma hayatlarında en az bir kere zorbalığa maruz kalmış

38 Yaygınlık Sağlık çalışanları Tayvan -araştırmasağlık çalışanlarında mobbing" yaygınlığı son bir yılda % 50.9 sözel ve fiziksel şiddetten daha yüksek bir oran

39 Bosna- Yaygınlık Sağlık çalışanları % 76 "yıldırma" davranışlarına maruz kaldıkları % 26 ısrarlı ve yineleyici olduğu saptanmış

40 Yaygınlık Sağlık çalışanları Ülkemizde Hemşirelerde son bir yıl içinde "yıldırma" davranışına maruz kalma oranı % 86.5 (%70-90)

41 Hangi ortamlarda daha çok var olur? Hiyerarşik bir yapılaşmanın olduğu gruplar Zayıf bir kontrolün olduğu örgütler Araştırmalara göre: kar amacı guẗmeyen kuruluşlar, öncelikle sağlık ve eğitim sektöru nde yaygın

42 Hangi ortamlarda daha çok var olur? İşsizlik ve çalışanın değersiz görülmesi arttırıyor) (mobbing uygulamalarını ve uygulanan işyeri sayısını Organizasyon bozuklukluğunun fazla olduğu işyerlerinde; Disiplin getirmek Verimliliği arttırmak Refleksleri koşullandırma (askeri disiplin) amacıyla psikolojik taciz uygulanmakta

43 Kimler Mobbing Uyguluyor? Çalışanlar veya İşverenler Mobbing bir süreçtir kişinin saygısız ve zararlı bir davranışın hedefi olmasıyla başlar

44 Kimler yıldırma yapar? Tehdit altındayken yalnızca kendilerini düşünen Kendi kurallarını işyerinin kuralları haline getirmeye çalışan Baskı ve şiddet uygulayabilen Sürekli bir disiplin kurmaya çalışan Korku yaratarak egemenlik kurmaya çalışanlar

45 Mobbing Uygulayanların Kişilik Özellikleri Nelerdir? Antipatik özellikler taşıyan Aşırı denetleyici Korkak ve sinirli Daima güçlü olma isteği içinde olan Kötü niyetli ve hileli eylemlere başvurmaktan çekinmeyen kişiler

46 Aşırı özsever bir kişiliğe sahip Toplumsal ilişkileri zayıf Korktuğu kişileri denetim altında tutmak için güç kullanan Kendini diğer insanlardan sürekli üstün gören bir tutum ve davranış sergileyenler

47 Kimler maruz kalır? Zeki (duygusal zekası yüksek) Yetenekli, yaratıcı özellikler gösteren Farklı görüşlere alternatif yaklaşımlar Başarılı ve başarıyı amaçlayan

48 Kimler maruz kalır? Dürüst, güvenilir İşyerinde politik davranmayan Destekleyici iletişim tarzını kullanan kişiler Olumlu kişilik özelliği olan

49 Kimler Kimler maruz kalır?? Kimler maruz kalır? Çalışanlar yöneticilerden Yaşlı olanlar gençlerden Kadınlar erkeklerden daha fazla yıldırmaya maruz kalıyor

50 NEDENLERİ Sürecin potansiyel dört nedeni var 1. Örgüt 2. Yıldırmayı gerçekleştirenler 3. Çalışma grubunun sosyal sistemi 4. Yıldırma sürecine hedef olanlar

51 Mobbing, Cinsiyet Hiyerarşi İş-sosyal ortam Kültür farkı gözetmez,herkes için geçerlidir

52 Sonuçları Kişi, önce kendisine ve daha sonra çevresine karşı yabancılaşmaya başlar Süreçte, işe karşı kayıtsızlık, bıkkınlık, yılgınlık, performans düşüklüğü başlar İşinden istifa etmeye kadar gider Örgüt içinde iş doyumu ve örgüte bağlılıkta azalma yaşanır

53 Mobbing olgusundan zarar gören kişilerde Uygulama biçimi, süresi ve şiddetine göre bir çok ruhsal bozukluk ortaya çıkabilir; Uykusuzluk, hareketsizlik, unutkanlık İştahsızlık Depresyon, sıkıntı, suskunluk, endişe, ağlama krizleri, alınganlık, ani öfkelenme

54 "Yıldırma"nın Yarattığı Ruhsal Bozukluklar Yaşama arzusunun kaybı Sıkıntı, öfke, karamsarlık, uyku sorunları Depresif belirtiler, anksiyete belirtileri, davranış sorunları görülebilir

55 Uyum bozuklukları (Depresyon, anksiyete ve davranış sorunlarının da bulunabildiği) Anksiyete bozukları (anksiyete ve panikbozukluğu) Somatoform bozukluklar (somatizasyon, konversiyon, ağrı bozuklukları)

56 Psikosomatik hastalıklar (cilt hastalıkları, hipertansiyon vs.) Madde kullanım bozuklukları (kendini iyileştirme çabası olarak, alkol, madde ya da ilaca yönelme) "Travma Sonrası Stres Bozukluğu" (TSSB) (Bireyin fizik bütünlüğünü tehdit eden, onu çaresiz bırakan, dehşet duygusu yaratan yaşantılara bağlı gelişen en ciddi ruhsal bozukluklardan biri)

57 o İntihar düşünceleri (Şiddet ve tacizin çok yoğun yaşandığı durumlarda) Yaşam ve iş kaliteleri düşer, sağlıkları bozulur, sosyal ilişkileri zedelenir

58 Örgüt Üzerindeki Etkileri Nelerdir? En tepeden en aşağıya tüm örgüt etkilenir Huzursuzluk, çatışma ve karışıklığa yol açar İş kalitesi ve miktarında azalmaya sebep olur Verimliliği düşürür Hedefler ve çalışma grupları etkilenir

59 Sonuçta işin iyi bir şekilde başarılması için bir araya gelinemez Karmaşa ve huzursuzluklar örgüt imajına yansır ve olumsuz bir şekilde tanınmasına neden olur

60 İş gücü devri yükselir Artan huzursuzluk ortamından ve çatışmadan kaçmak için arayışlar başlar Bireylerin, işlerine ve örgütlerine aidiyet duyguları azalır

61 Çalışma atmosferi iyi olan işyerlerine geçmek için fırsat kollanır Eğitim maliyeti artar (yetişmiş bireylerin ayrılması

62 İzin kullanımında artış (hastalık ve uzaklaşma isteği) Diğer çalışanların olumsuz ortamdan uzaklaşma isteği Kurumun verimliliğini etkilenir

63 Pek çok işyerinde mobbing e bağlı problemlerle karşılaşılmasına rağmen Mobbing, hastalık olarak görülmediği için, önlem ve iyileştirmeye yönelik çalışmalar yapılmamakta

64 Amaç; Mobbing konusunda Bilinçli Bir Toplum yaratabilmek olmalıdır

65 Mobbinge Karşı İşverenlerin Yapması Gerekenler İşverenler, olası mobbing vakaları için işletmede barış kültürünü yerleştirmeli, açık, şeffaf bir yönetim anlayışı geliştirmeli İşyerlerinde Mobbing Support/Destek ve Mobbing Watch/İzleme sistemleri oluşturulmalı İnsan Kaynakları birimlerinin mobbing hakkında bilgi donanımı sağlanmalı (yasal ve pratik)

66 Maruz Kalan Kişiler Neler Yapmalı? İtiraz etmeli (uygulayan kişiye) Tanıklarla saptamalı Yazılı belgeleri toplamalı (talimatlar, çalışma listeleri, görev değişiklikleri) Yetkililere ya da üst yöneticilere iletmeli (varsa belgeleri) Arkadaşlarıyla paylaşmalı Profesyonel yardım almalı

67 Kurumda Yapılabilecek Düzenlemeler Neler Olmalıdır? Çalışma ortamının düzenlenmesi, ast üst ilişkisinin bir ezen ezilen ilişkisine dönüştürülmemesi, ekip çalışmasının ana çalışma yaklaşımı olması sağlanmalı Demokratik ve dayanışmayı temel alan bir işbölümü yapılmalı Roller belirginleşmeli, sınırlar belirginleştirilmeli ve role uygun kişiler yetkilendirilmeli

68 Bireylerin rahatlamasını, kendini yargılanmadan özgürce ifade etmesini sağlayan, duygusal ifadeye izin veren bir ortam yaratılmalı Aşırı çalışmaya son verilmeli Güvenli, zarar verici uyaranlardan arınmış, sağlıklı bir fiziksel ortam yaratılmalı

69 Çalışanların özlük hakları sağlanmalı "Yıldırma"yı önleyici etik kurallar geliştirilmeli Çalışanların iletişim becerileri geliştirilmeli, problem çözme becerileri kazandırılmalı

70 İşyeri sağlık birimleri aracılığıyla koruyucu ruh sağlığı uygulamaları (bilgilendirme, eğitimi, danışma) yapılmalı "Yıldırma" ile ilgili hukuksal girişimler engellenmemeli, adaletin yerine getirilmesi sağlanmalı

71 Bireysel Olarak Neler Önerilir? Sıklıkla "yıldırma" kurbanlarına; Yeni bir iş araması Yardım alması Kendini yalıtmaması Özgüvenini geliştirmesi Olasılıkları hatırlaması

72 Bireysel Olarak Neler Önerilir? Bireysel Olarak Neler Önerilir? Yaraları sarmaya çalışması Yasal işlem yapması Başa çıkma becerilerini geliştirmesi Sorunu arkadaşlarla paylaşmaktan profesyonel yardım aramaya varan bir yelpazede yardım alması

73 Yöneticiler Yıldırma Sürecini Önleyebilmek İçin Neler Yapmalıdır? Örgütteki belirsizliğin giderilmesi için; 1. Görev tanımları açıkça yapılmalı, sorumluluklar belirlenmeli, beklenen davranışların ne olduğunu ve etik standartları açıkça ortaya koyan, birbiriyle çelişmeyen personel politikası oluşturulmalı

74 2. Yönetimin söylemleri ile eylemleri arasında tutarlılık sağlanmalı 3. Özellikle yöneticiler etik düşünüş ve davranış bakımından kendilerini geliştirmeli ve diğer çalışanlara örnek olmalı

75 4. Yönetimde saydamlık sağlanmalı, bunu gerçekleştirmek için kararlara katılmaya önem verilmeli ve katılma ortamı yaratılmalı 5. Mobbing; çalışan kitlelere çeşitli boyutları ile tanıtmak için özel çalışmalar yürütmeli

76 6. Kuruluşlar, mağdurlara hem hukuki hem de sağlık desteğini sağlamalı 7. Ciddi bir şekilde tüm çalışanları tehdit eden süreçte önlemler alınmalı

77 Hukuk Sistemimizde Mobbing Türkiye de psikolojik tacize ilişkin bir yasa mevcut değil ancak; İş Kanunu, Medeni Kanun, Borçlar Kanunu, Anayasa ve Türk Ceza Kanunu ları çerçevesinde bireyi korumak mümkün Bu konuyla ilişkin olarak kurban lehine yargıtayda sonuçlanmış davalar var

78 Ülkemizdeki Yeni Gelişmeler Dernekler,Merkezler (Mobbing Eğitim ve Destek Merkezi, Mobbingle Mu cadele Derneği İnternet sayfaları (dayanışma, haberleşme) Genelge

79 19 Mart 2011 Cumartesi Resmî Gazete Sayı : GENELGE Başbakanlıktan: Konu : İşyerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi GENELGE 2011/2 Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör işyerlerinde gerçekleşen psikolojik taciz, çalışanların itibarını ve onurunu zedelemekte, verimliliğini azaltmakta ve sağlığını kaybetmesine neden olarak çalışma hayatını olumsuz etkilemektedir

80 Kasıtlı ve sistematik olarak belirli bir süre çalışanın aşağılanması, küçümsenmesi, dışlanması, kişiliğinin ve saygınlığının zedelenmesi, kötü muameleye tabi tutulması, yıldırılması ve benzeri şekillerde ortaya çıkan psikolojik tacizin önlenmesi gerek iş sağlığı ve güvenliği gerekse çalışma barışının geliştirilmesi açısından çok önemlidir Bu doğrultuda, çalışanların psikolojik tacizden korunması amacıyla aşağıdaki tedbirlerin alınması uygun görülmüştür

81 1. İşyerinde psikolojik tacizle mücadele öncelikle işverenin sorumluluğunda olup işverenler çalışanların tacize maruz kalmamaları için gerekli bütün önlemleri alacaktır 2. Bütün çalışanlar psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek her türlü eylem ve davranışlardan uzak duracaklardır 3. Toplu iş sözleşmelerine işyerinde psikolojik taciz vakalarının yaşanmaması için önleyici nitelikte hükümler konulmasına özen gösterilecektir

82 4. Psikolojik tacizle mücadeleyi güçlendirmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi, ALO 170 üzerinden psikologlar vasıtasıyla çalışanlara yardım ve destek sağlanacaktır 5. Çalışanların uğradığı psikolojik taciz olaylarını izlemek, değerlendirmek ve önleyici politikalar üretmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde Devlet Personel Başkanlığı, sivil toplum kuruluşları ve ilgili tarafların katılımıyla Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu kurulacaktır

83 6. Denetim elemanları, psikolojik taciz şikâyetlerini titizlikle inceleyip en kısa sürede sonuçlandıracaktır 7. Psikolojik taciz iddialarıyla ilgili yürütülen iş ve işlemlerde kişilerin özel yaşamlarının korunmasına azami özen gösterilecektir

84 8. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve sosyal taraflar, işyerlerinde psikolojik tacize yönelik farkındalık yaratmak amacıyla eğitim ve bilgilendirme toplantıları ile seminerler düzenleyeceklerdir

85 1/7/2012 tarihinde yu ru rlu ğe girecek olan 6098 sayılı Yeni Borçlar Kanunu nun 417.maddesi psikolojik taciz olarak nitelendirilebilecek mobbing (İşyerinde Psikolojik Taciz) kavramını du zenlemiştir

86 IV.İşçinin kişiliğinin korunması 1. Genel olarak MADDE 417- İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde du ru stlu k ilkelerine uygun bir du zeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tu r tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yu ku mlu du r

87 YAŞANAN VE YAŞANACAK SÜREÇLERDE (yasal düzenlemeler ve mağduriyet durumlarında) SENDİKA NELER YAPMALI?

88 Teşekkürler