Hukuk Dergisi LEGAL JOURNAL OF LAW

Transkript

1 ISSN: LEGAL Hukuk Dergisi LEGAL JOURNAL OF LAW Cilt: 12 / Sayı: 133 Volume: 12 / Issue: 133 Yıl / Year: 2014 KARARLARI, DANIŞTAY KARARLARI VE DİĞER YÜKSEK MAHKEME KARARLARI, HUKUK HABERLERİ, HUKUKÎ MAKALELER, GÜNCEL MEVZUAT, RESMÎ GAZETE ÖZETLERİ, ÖNEMLİ BİLGİLER COURT OF CASSATION DECISIONS, COUNCIL STATE DECISIONS AND OTHER SUPREME COURT DECISIONS, LEGAL NEWS, LEGAL WRITINGS, CURRENT LEGISLATION, ABSTRACTS OF OFFICIAL GAZETTE, MAJOR INFORMATION

2 Legal Hukuk Dergisi Legal Journal of Law Hakemli Dergidir / Peer reviewed Journal Cilt: 12/Sayı: 133 Volume: 12/Issue: 133 Yıl/Year: 2014 Yayın Sahibi/Publisher: Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Responsible Manager: Basım ve Cilt/Printing and Volume: Basıldığı Yer/Place of Publication: Basıldığı Tarih/Publication Date: Yönetim Yeri/Place of Management: Yayın Türü/Type of Publication: İzmir Temsilcisi/ Izmir Representative Av. / Aal. İsmet KÖYMEN Legal Yayıncılık A.Ş. adına Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni/On Behalf of Legal Yayıncılık INC. Publisher and Executive Editor Av. / Aal. Lütfürrahman BAŞÖZ (Sertifika No./Certificate No ) Av. / Aal. Ramazan ÇAKMAKCI Kitap Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. (Sertifika No./Certificate No.: 16053) Tel.: Faks/Fax: Davutpaşa Cad. No: 123, Kat:1 Topkapı/İstanbul Ocak/January 2014 Bahariye Cad. No: 63/6 Kadıköy/İstanbul Tel Faks/Fax: Yerel, Süreli, Aylık Hukuk Dergisi/This journal is a peer reviewed national law journal published per month Mersin Temsilcisi/ Mersin Representative Av. / Aal. H. Hulki ÖZEL ISSN:

3 Dergiye yapılan atıflarda LHD kısaltması kullanılmalıdır. For citations please use the abbreviation: LHD Telefon/Phone: Faks/Fax: Posta Adresi/Postal Address: Bahariye Cad. Çam Apt. No: 63 D. 6 Kadıköy İstanbul Bu dergide yayımlanan yazılarda ileri sürülen görüşler yazarlara aittir. Articles published in this journal represent only the views of the contributors. Copyright 2014 Bu derginin tüm yayın hakları LEGAL YAYINCILIK A.Ş. ye aittir. Yayınevinin izni alınmadan eğitim ve tanıtım amaçlı kısmi alıntılar hariç olmak üzere hiçbir şekilde kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayınlanamaz. All rights reserved. No part of this publication may be copied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by means, without the prior expressed permission in writing of the LEGAL YAYINCILIK A.S. LEGAL HUKUK DERGİSİ Bahariye Cad. Çam Apt. No: 63 D. 6 Kadıköy İstanbul Tel: (216) Faks: (216) İnternet adresi: legal@legal.com.tr

4

5 DANIŞMA ve YAYIN KURULU EDITORIAL and ADVISORY BOARD Prof. Dr. Gökhan ANTALYA Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Prof. Dr. Abdülkadir ARPACI Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Emin ARTUK Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Oğuz ATALAY Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra-İflâs Hukuku Anabilim Dalı Prof. Dr. Cevdet ATAY Prof. Dr. Mehmet BAHTİYAR Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Bölüm Başkanı Prof. Dr. Süheyl BATUM Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Prof. Dr. Ali Cem BUDAK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Erdoğan BÜLBÜL Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Prof. Dr. Mustafa ÇEKER Çukurova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Prof. Dr. Gürsel ÇETİN İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Adlî Tıp Anabilim Dalı Prof. Dr. Osman DOĞRU Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Genel Kamu Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ömer EKMEKÇİ İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı Prof. Dr. Nuray EKŞİ Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Nüvit GEREK Eskişehir Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tevfik GÜLSOY Gaziantep Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Alper GÜMÜŞ İstanbul Şehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anabilim Dalı Prof. Dr. Sibel İNCEOĞLU Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı

6 Prof. Dr. Turgut KALPSÜZ Prof. Dr. Eser KARAKAŞ Bahçeşehir Üniversitesi AB İlişkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Işıl KARAKAŞ Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Üyesi - Devletler Umumi Hukuku Prof. Dr. Mahmut KOCA İstanbul Şehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku Prof. Dr. Mustafa KOÇAK Okan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Anayasa Hukuku Prof. Dr. Muharrem KILIÇ Akdeniz Üniversitesi Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Serap Keskin KİZİROĞLU Okan Üniversitesi Ceza ve Ceza Usul Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tekin MEMİŞ İstanbul Şehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Ali Necip ORTAN İstanbul Kültür Üniversitesi Fikri Haklar Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hayrettin ÖKÇESİZ Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Anabilim Dalı Prof. Dr. Ayhan ÖNDER Ceza ve Ceza Usul Hukuku Prof. Dr. Selçuk ÖZTEK Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer ÖZKAN İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Bölümü Prof. Dr. Saba ÖZMEN Okan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Prof. Dr. Bahri ÖZTÜRK İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hasan PULAŞLI Yeni Yüzyıl Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Adem SÖZÜER İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cumhur ŞAHİN Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Usul Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükran ŞIPKA İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı

7 Prof. Dr. Güzin ÜÇIŞIK Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Samim ÜNAN Galatasaray Üniversitesi Ticaret Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Hakan ÜZELTÜRK Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Vergi Hukuku Anabilim Dalı Prof. Dr. Sultan ÜZELTÜRK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Prof. Dr. Serap YAZICI Şehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Hamdi YILMAZ Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Doç. Dr. Faruk ACAR Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Doç. Dr. Pınar AKAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Doç. Dr. Müslüm AKINCI Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat ALIŞKAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Çetin ARSLAN Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Doç. Dr. Mustafa Erdem CAN Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Osman CAN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Doç. Dr. Özlem YENERER ÇAKMUT Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Usul Hukuku Anabilim Dalı Doç. Dr. Pelin GÜVEN Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Şafak NARBAY Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Caner YENİDÜNYA Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. İlhan YILMAZ Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Doç. Dr. Sevtap YOKUŞ Kocaeli Üniversitesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Taner AYANOĞLU İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı

8 Yrd. Doç. Dr. Sinan BAYINDIR İstanbul Aydın Üniversitesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Sevi BAKIM İstanbul Aydın Üniversitesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ebru CEYLAN İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı Medeni Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fatma KARAKAŞ DOĞAN Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Usul Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Muzaffer EROĞLU Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Birgül SOPACI Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Varol KARAASLAN Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra İflasHukuku Anabilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Nur KARAN Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Yrd. Doç. Dr. A. Kürşat TANGÜN Okan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Deniz Ticareti Hukuku Anabilim Dalı Dr. İsmet Nezih ABANOZ Uludağ Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Ahmet M. GÜNEŞ İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Haşmet Sırrı AKŞENER İstanbul 10. Ticaret Mahkemesi E. Başkanı Hasan ÖZKAN Em. İstanbul Hukuk Hâkimi İzzet DOĞAN Em. İstanbul Hukuk Hâkimi Arş. Gör. Mustafa ÜNLÜTEPE Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Av. Atilla COŞKUN, Av. Süleyman ÇETİN, Av. İbrahim Murat HAZNEDAR, Av. Recep KAHRAMAN, Av. Dr. Filiz KESKİN, Av. Fikret İLKİZ, Av. Hasan KÖROĞLU, Av. Mehmet UÇUM, Av. Talih UYAR

9 LEGAL HUKUK DERGİSİ Cilt: 12/Sayı: 133 Yıl: 2014 İÇİNDEKİLER Yüksek Mahkeme Kararları Kısa Özetleri...XXI Hukukî Makaleler Sayılı TTK da Taşıma İşleri Komisyoncusu İçin Öngörülmüş Yeni Bir Hüküm Toplama Yük Dr. Umut AKDENİZ... 3 CEO nun Konumunun Mukayeseli Hukuk Açısından Değerlendirilmesi Dr. Ahmet Cemil ÜNAL Sayılı Türk Ticaret Kanunu nda Anonim Şirket Genel Kurul Toplantı Gündemi, Gündeme Bağlılık İlkesi ve İstisnaları Öğr. Gör. Özgür MEMİŞOĞLU Bir Şirketler Topluluğu En Az Kaç Bağlı Şirketten Oluşur? -Ticaret Sicil Yönetmeliği m. 105 Hükmünün Türk Ticaret Kanunu m. 195 Hükmü ile Uyumsuzluğu Sorunu- Arş. Gör. Dr. iur. Gökmen GÜNDOĞDU Uzman Görüşü Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşlarına Dair Esaslar Yavuz AKBULAK (SPK Başkanlık Danışmanı) Hukuk Haberleri Yargıtay Hukuk Kararları Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları Yargıtay Hukuk Daire Kararları Yargıtay Ceza Kararları Yargıtay Ceza Genel Kurul Kararı Yargıtay Ceza Daire Kararları Danıştay Kararı Danıştay Daire Kararı Anayasa Mahkemesi Kararları Güncel Mevzuat Kanunlar Resmî Gazete Özetleri

10 X Önemli Bilgiler LEGAL HUKUK DERGİLERİ SİPARİŞ FORMU Yüksek Mahkeme Kararları Arama Dizinleri Kavramlara Göre Arama Dizini Kanun Maddelerine Göre Arama Dizini LEGALBANK ABONELİK FORMU

11 LEGAL JOURNAL OF LAW Volume: 12/Issue: 133 Year: 2014 CONTENTS Plot Summary of Supreme Court Decisions...XXI Legal Writings... 1 Consolidated Cargo : A New Provision Stipulated by the Turkish Code on Commerce for Freight Forwarder Dr. Umut AKDENİZ... 3 Position of CEO in Terms of Comparative Law Dr. Ahmet Cemil ÜNAL The Principle of Commitment to Agenda in Joint Stock Companies General Board And Exceptions of the Principle (According to Turkish Commercial Code No. 6102) Associate Member Özgür MEMİŞOĞLU (What is the Least Number of Subsidiaries Constituting a Corporate Group? - The Problem of Incompatibility Between Art. 105/1 of the Trade Registry Regulation and Art. 195 of the Turkish Commercial Code) Res. Asst. Dr. iur. Gökmen GÜNDOĞDU Expert Opinion Basics About Payment and Security Reconciliation Systems, Electronic Money Institutions and Payment Services Yavuz AKBULAK (Capital Markets Board of Turkey Advisor) Legal News Court of Cassation Civil Chamber Decisions Court of Cassation Assembly of Civil Chambers Decisions Court of Cassation Civil Chambers Decisions Court of Cassation Criminal Chamber Decisions Court of Appeal Assembly of Criminal Chambers Decision Court of Appeal Criminal Chamber Decisions Council of State Decision Council of State Chamber Decision Turkish Constitutional Court Decisions

12 XII Current Legislation Law Codes Abstracts of Official Gazette Major Informations ORDERING FORM FOR THE LEGAL LAW JOURNALS Index of Supreme Court Decisions Index of Related Legal Terms Index of Related Law Code Articles SUBSCRIPTION FORM FOR THE LEGALBANK LEGAL DATABASE

13 YÜKSEK MAHKEME KARARLARI KISA ÖZETLERİ PLOT SUMMARY OF SUPREME COURT DECISIONS ALACAK HUKUKU Asıl Alacağa Bağlı Feri Alacaklarda Faiz- Asıl alacağa bağlı feri nitelikte bir alacak oluşu karşısında bu anlamdaki faiz yürütülmesi talebinin reddi nedeniyle davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi hatalı olup, bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün HMK.nun geçici 3/1. maddesi yollaması ile HUMK. nun 438/7. maddesi uyarınca düzelterek onanmasına karar vermek gerekmiştir AVUKATLIK HUKUKU Avukatlık Ücretinin Niteliği ve Belirlenmesi- Yargılama giderlerinin ve yargılama giderlerine dahil bulunan vekalet ücretinin davanın tarafları hakkında kurulması gerekir. Avukatlık Yasası'ndaki, vekalet ücreti avukata aittir biçimindeki düzenleme hükmü kuran mahkemeye değil, vekil vekil edene yönelik bir kuraldır. Mahkemece, vekalet ücretlerine dair olarak vekillere ait olmak üzere hüküm tesisi de doğru görülmemiştir Vekalet Ücreti- Somut olayda, mahkemece davacının dava dilekçesinde talep ettiği çekişme konusu taşınmazın geç teslimi sebebiyle TL, tarihli dilekçeyle de TL tazminatın tahsili istemi reddedilmiştir. Davanın reddedilen TL kısmı üzerinden kendini vekil temsil ettiren davalı yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri uyarınca vekalet ücreti takdiri gerekir BORÇLAR HUKUKU Aşırı İfa Güçlüğü Nedeniyle Sözleşmeden Dönme veya Fesih- Sözleşmenin kuruluşundan sonra değişen hal ve şartların olağanüstü ve objektif nitelikte olmayan nispi bir oransızlığın, tek başına sözleşmenin uyarlanması için yeterli olmadığı sözleşme tarihinde ödenen taksitler ile ülkemizdeki yatırım enstrümanlarının özelliğine göre TL bazında olan borçlanma arasında fahiş bir farkın oluşmadığı, risk aralığında kaldığı kabul edilmeli, sözleşme şartlarının gelinen noktada davacı için tahammül edilemez olmadığı ve uyarlama şartlarının oluşmadığı gözetilerek karar verilmesi gerekir

14 XIV Yüksek Mahkeme Kararları Kısa Özetleri Eser Sözleşmesinin Feshi sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 950.maddesi hükmü gereğince, yüklenici borç ödeninceye kadar, taşınır mal olan vinci davacıya teslimden kaçınabilir ve hapis hakkını kullanabilir.davacı iş sahibinin alacaklı temerrüdüne düştüğü ve dolayısıyla sözleşmeyi feshinin haksız olduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca paralel gerekçelere dayalı olarak yerel mahkemenin asıl ve birleşen davanın reddine karar vererek, önceki kararda direnmesi usul ve yasaya uygundur Eser Sözleşmesinin Tanımı- Eser sözleşmesinde temel ilke olarak yüklenici yapımını üstlendiği eseri sözleşmeye, fen ve sanat kurallarına ve amaca uygun olarak imal edip iş sahibine teslim etmekle, iş sahibi de teslim aldığı eserin bedelini ödemekle yükümlüdürler. Dava konusu olayda davacı yüklenici taraf olup öncelikli edimi ifa borcu ona aittir. İmal edip teslim ettiği eserin fen ve sanat kurallarına ve amaca uygun olarak yapıldığını kanıtlamak zorundadır. Bu kapsamda malzemelerle ilgili analiz yapılması için gereken masrafları karşılaması gerekmektedir Sebepsiz Zenginleşmeden Sorumluluk Koşulları- Taraflar arasındaki uyuşmazlık bankaya yapılan ödemenin mükerrer olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Davalı bu paranın bir gün sonra elden ödenen para olup kendisi tarafından davacı adına hesaba yatırıldığını savunduğuna göre tarihinde banka hesabına yapılan ödemenin kimin tarafından yapıldığının ilgili banka şubesinden sorulup etraflıca araştırılarak varılacak sonuç doğrultusunda uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması gerekir BOŞANMA HUKUKU Boşanma Halinde Mal Rejiminin Tasfiyesi- Yerel mahkemenin, eldeki katılma alacağı davasının belirsiz alacak davası niteliğinde olduğu, belirsiz alacak davalarında zamanaşımının işlemediği yönündeki direnme kararı yerinde değilse de katılma alacağında zamanaşımı süresinin 6098 sayılı TBK 146. maddesi uyarınca on yıl olarak uygulanması gerektiğinden direnme kararının belirtilen değişik gerekçe ile oybirliğiyle onanması gerekmiştir Boşanma Nedeniyle Yoksulluk Nafakası- Hükümden sonra yoksulluğun ortadan kalkması halinde nafakanın kaldırılması da olanaklı olduğuna göre, usul ekonomisi de bunu gerektirir.o halde, davacının yoksulluk nafakası isteminin reddi gereğine değinen, Hukuk Genel Kurulu nca da benimsenen Özel Daire bozma ilamına uyulmak gerekir Bütün kararlar bu şekilde özetli olarak dergimizde yer almaktadır ve 14 sayfa devam etmektedir LHD - Cilt: 12 / Sayı: 133 / Yıl: 2014

15 HUKUKÎ MAKALELER LEGAL WRITINGS * 6102 Sayılı TTK da Taşıma İşleri Komisyoncusu İçin Öngörülmüş Yeni Bir Hüküm Toplama Yük Consolidated Cargo : A New Provision Stipulated By The Turkish Code on Commerce for Freight Forwarder Dr. Umut AKDENİZ * CEO nun Konumunun Mukayeseli Hukuk Açısından Değerlendirilmesi Position of CEO in Terms of Comparative Law Dr. Ahmet Cemil ÜNAL * 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu nda Anonim Şirket Genel Kurul Toplantı Gündemi, Gündeme Bağlılık İlkesi ve İstisnaları The Principle of Commitment to Agenda in Joint Stock Companies General Board And Exceptions of the Principle (According to Turkish Commercial Code No. 6102) Öğr. Gör./Associate Member Özgür MEMİŞOĞLU * Bir Şirketler Topluluğu En Az Kaç Bağlı Şirketten Oluşur? -Ticaret Sicil Yönetmeliği m. 105 Hükmünün Türk Ticaret Kanunu m. 195 Hükmü ile Uyumsuzluğu Sorunu- (What is the Least Number of Subsidiaries Constituting a Corporate Group? - The Problem of Incompatibility Between Art. 105/1 of the Trade Registry Regulation and Art. 195 of the Turkish Commercial Code) Arş. Gör. Dr. iur./res. Asst. Dr. iur. Gökmen GÜNDOĞDU

16

17 H 6102 SAYILI TTK DA TAŞIMA İŞLERİ KOMİSYONCUSU İÇİN ÖNGÖRÜLMÜŞ YENİ BİR HÜKÜM TOPLAMA YÜK ( CONSOLIDATED CARGO : A NEW PROVISION STIPULATED BY THE TURKISH CODE ON COMMERCE FOR FREIGHT FORWARDER) Dr. Umut AKDENİZ * ÖZET 6102 sayılı TTK nın, çalışma konumuzu oluşturan toplama yük başlığını taşıyan 927. maddesi, 6762 sayılı TTK da yer almayan yeni bir hükümdür. Anılan maddeye göre taşıma işleri komisyoncusu kendi hesabına yapılmış bir taşıma sözleşmesine dayanarak, eşyayı başka bir gönderenin eşyasıyla birlikte taşıtma hakkına sahiptir... Anahtar Kelimeler: Taşıma işleri komisyoncusu, toplama yük, taşıyıcı, taşıma sözleşmesi, başka bir gönderen. ABSTRACT The subject of our study, Article 927 of the Turkish Code on Commerce aka the law number 6102 which has the title of Consolidated Cargo, is a new provision which was not a part of the previous Turkish Code on Commerce aka law number The said article stipulates that the freight forwarder is entitled to get the goods transported together with the goods of another consignor based on a carriage contract made in his name... Keywords: Freight forwarder, consolidated cargo, contract carrier, third party consignor, carriage contract ***...Kanun Koyucu nun, kural olarak, taşıyıcının fiillerinden sorumlu olmayan taşıma işleri komisyoncusunu, toplama yükün taşınması konusunda taşıyıcının sorumluluğuna tâbi kılması yerinde bir tercih olmuştur. Zira, aksi bir düzenleme, gönderenin menfaatlerine aykırılık teşkil ederdi. Çünkü, söz konusu hâlde, taşıma işleri komisyoncusu, gönderenin değil, kendisi hesabına hareket etmektedir. Bu nedenle, söz konusu hâllerde, taşıma işleri komisyoncusu, taşımanın yerine getirilmesinden de sorumlu olur. Eşyanın toplama yük olarak taşıtılması hâlinde taşıma işleri komisyoncusunun, taşıyıcının sorumluluğuna tâbi olması, eşyanın toplama yük taşıyıcısına teslimi ile başlar; toplama yükün boşaltılması ile de sona erer... Makalenin devamına, dergimizin Ocak 2014 tarihli 133. sayısından ulaşabilirsiniz H Hakem denetiminden geçmiştir. * Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi.

18 H CEO NUN KONUMUNUN MUKAYESELİ HUKUK AÇISINDAN DEĞERLENDİRLMESİ (POSITION OF CEO IN TERMS OF COMPARATIVE LAW) Dr. Ahmet Cemil ÜNAL ÖZET CEO kavramı, ülkemiz mevzuatında yer almadığı gibi, diğer ülke mevzuatlarında da kavram olarak yer almamış ve tanımlanmamıştır. Fakat CEO luk görevinin varlığı ve konumu, yönetim-kontrol ayrımının kaçınılmaz bir sonucu olarak tanınırken; bu göreve ilişkin kurallar daha çok kurumsal yönetim düzenlemeleri ile oluşturulmuştur. Başka bir deyişle CEO, uygulamada şirket içinde üstlendikleri önemli rol ve kurumsal yönetim ilkelerine yansıyan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır... Anahtar Kelimeler: Ceo, Kurumsal Yönetim, Komiteler, İcra yetkisi Olan Üyeler, İcra Yetkisi Olmayan Üyeler ABSTRACT Concept of CEO, which is not take part in Turkish legislation, also has not been take part and define in other countries legislations. However, the existence and status of CEO has acknowledged as an inevitable result of division of management and control; rules regarding this duty has been constituted with corporate governance regulations. In other words, CEO has emerged an important role in company in practice and as a concept reflects to principles of corporate governance... Keywords: Ceo, Corporate Governance, Committees, Executive Directors, Nonexecutive Directors ***... yönetim kurulu başkanlığı, murahhas üyelik ve CEO görevlerin şirket esas sözleşmesi ile ya da iç yönergede düzenleme yapılması kaydıyla birleşmesine engel bir durum yoktur. Başka bir deyişle, yönetimin bir bütün olarak, şirketlerin esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak ve ayrıntıları iç yönergede düzenlenmek kaydıyla yönetimin CEO olarak nitelendirilebilecek bir müdüre devrine imkân tanınmaktadır. Fakat yönetim kurulunun devredilemez yetkileri mevcut olmaya devam edecektir.. Makalenin devamına, dergimizin Ocak 2014 tarihli 133. sayısından ulaşabilirsiniz H Hakem denetiminden geçmiştir. Başkent Üniversitesi Ticaret Hukuku Bilim Dalı Araştırma Görevlisi

19 H 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU NDA ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTI GÜNDEMİ, GÜNDEME BAĞLILIK İLKESİ VE İSTİSNALARI (THE PRINCIPLE OF COMMITMENT TO AGENDA IN JOINT STOCK COMPANIES GENERAL BOARD AND EXCEPTIONS OF THE PRINCIPLE (ACCORDING TO TURKISH COMMERCIAL CODE NO. 6102)) Öğr. Gör./Associate Member Özgür MEMİŞOĞLU ÖZET Anonim şirketlerde genel kurul, bütün paydaşlardan oluşmakta ve şirketin işleyişi ile ilgili esaslı kararların alındığı ve tüm paysahiplerinin haklarını kullandığı bir iç organ niteliğini taşımaktadır. Genel kurul toplantılarının gündeminin belirlenmesi ile birlikte, gündeme bağlılık ilkesi nin de önemi ortaya çıkmış olmaktadır.. Anahtar kelimeler: Gündeme bağlılık ilkesi, anonim şirket, genel kurul. ABSTRACT General board of joint stock companies consists of all shareholders of the company and is an internal organ where fundemental decisions regarding the company s operation are made and all shareholders exercise their rights. It is possible to emphasize the importance of principle of commitment to agenda as the agenda of general board is determined.. Keywords: Principle of Commitment to Agenda, Joint stock company, general board. ***... TTK m.413/f.2 hükmünün istisnasız biçimde uygulanması, şirketler hukukuna özgü menfaat dengesinin sağlanması için öngörülen bir kısım özel nitelikteki hakları doğrudan kullanılmaz hale getirebilir. Önceden ilan edilmek suretiyle gündeme eklenebilir karakterde olmayan (ör. Özel denetçi talebi, bilanço onay görüşmelerinin ertelenmesi, sorumluluk davası açılması), paysahibi açısından başvuru gerekçeleri pek çok kez görüşmeler sırasında belirginleşen ve denetimsel yönü ağır basan tür haklar, gündeme bağlılıktan çok daha farklı amaçlara hizmet etmeleri sebebiyle hukuki nitelikleri gereği istisna teşkil ederler. Gündeme bağlılık ilkesinin istisnalarını haklı sebeplerle YK üyelerinin azledilmesi, bilançonun onaylanmasına ilişkin görüşmenin ertelettirilmesi, özel denetçi tayini, ibranın önlenmesi, şirketin doğrudan zararının tazmini için sorumluluk davası açılması kararı verilmesi, SPK m.29/f.4 gereği Kurum un talep ettiği hususların gündeme eklenmesi, GKY m.13/f.5 gereği Bakanlığın taleplerinin gündeme eklenmesi, nama yazılı pay senedi bastırılmasının talep edilmesi, GK dışında verilen bilginin paysahibine aktarılması ve çağrısız GK toplantısı yapılmasıdır. Bu ilkenin nispi emredici karakteri ve koruduğu hukuki menfaat dikkate alındığında, gündeme bağlılığa aykırılığın yaptırımın iptal müessesesi olacağı düşünülmektedir. Bu sebeple gündemde olmayan bir hususun görüşülerek karara bağlanması veyahut GK da paysahiplerinden bir kısmı dağıldıktan sonra, kendi aralarında anlaşarak toplantıda kalan paysahiplerince karar alınması hallerinde iptale tabi kararlardan söz edilmelidir... Makalenin devamına, dergimizin Ocak 2014 tarihli 133. sayısından ulaşabilirsiniz H Hakem denetiminden geçmiştir.

20 H BİR ŞİRKETLER TOPLULUĞU EN AZ KAÇ BAĞLI ŞİRKETTEN OLUŞUR? -Ticaret Sicil Yönetmeliği m. 105 Hükmünün Türk Ticaret Kanunu m. 195 Hükmü ile Uyumsuzluğu Sorunu- (WHAT IS THE LEAST NUMBER OF SUBSIDIARIES CONSTITUTING A CORPORATE GROUP? - The Problem of Incompatibility Between Art. 105/1 of the Trade Registry Regulation and Art. 195 of the Turkish Commercial Code) Arş. Gör. Dr. iur./res. Asst. Dr. iur. Gökmen GÜNDOĞDU ÖZET tarihinde sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Ticaret Sicil Yönetmeliği m. 105/1 şirketler topluluğu kavramını tanımlayan bir düzenleme içermektedir. Buna göre bir şirketler topluluğu bir hâkim ve en az iki bağlı şirketten oluşur. Oysa 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 195 e göre en küçük şirketler topluluğu için bir hâkim ve bir de bağlı şirketin bulunması yeterlidir... Anahtar Kelimeler: Şirketler Topluluğu, En Az Bağlı Şirket Sayısı, Ticaret Sicil Yönetmeliği, Türk Ticaret Kanunu, Normlar Hiyerarşisi ABSTRACT The Trade Registry Regulation published in the Official Gazette on 27 January 2013 and numbered includes an arrangement which defines the concept of corporate groups in art. 105/1. According to this norm, a corporate group consists of a parent company and at least two subsidiaries. However art. 195 of the Turkish Commercial Code Nr states that a corporate group requires a parent company and a subsidiary. As it is shown, art. 105/1 of the Trade Registry Regulation contradicts with the art. 195 of the Turkish Commercial Code... Keywords: Corporate Group, Minimum Number of Subsidiaries, Trade Registry Regulation, Turkish Commercial Code, Hierarchy of Norms ***... şirketler topluluğu için en az iki bağlı ve bir de hâkim ticaret şirketinin bulunması; topluluğun hâkiminin TTK m. 195/5 anlamında bir teşebbüs olması halinde ise, bu teşebbüse bağlı olan ticaret şirketi sayısının üçü aşması gerektiğini belirten TSY m. 105/1 hükmünün TTK m. 195 e aykırılık teşkil ettiği açıktır. Normlar hiyerarşisine göre yönetmelikler üst derece normlara ve bu arada kanunlara aykırı olamaz. Bir şirketler topluluğundan söz edebilmek için gerekli olan en az bağlı şirket sayısının belirlenmesinde bu nedenle, aralarındaki çelişki giderilene kadar, TSY m. 105 hükmü değil doğrudan TTK m. 195 dikkate alınmalıdır... Makalenin devamına, dergimizin Ocak 2014 tarihli 133. sayısından ulaşabilirsiniz H Hakem denetiminden geçmiştir. Yıldız Teknik Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Ticaret Hukuku Anabilim Dalı (gökmen_gundogdu@yahoo.com)

21 UZMAN GÖRÜŞÜ EXPERT OPINION * Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşlarına Dair Esaslar Basics About Payment and Security Reconciliation Systems, Electronic Money Institutions and Payment Services Yavuz AKBULAK (SPK Başkanlık Danışmanı/Capital Markets Board of Turkey Advisor)

22

23 ÖDEME VE MENKUL KIYMET MUTABAKAT SİSTEMLERİ, ÖDEME HİZMETLERİ VE ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARINA DAİR ESASLAR * (BASICS ABOUT PAYMENT AND SECURITY RECONCILIATION SYSTEMS, ELECTRONIC MONEY INSTITUTIONS AND PAYMENT SERVICES) Yavuz AKBULAK (SPK Başkanlık Danışmanı/Capital Markets Board of Turkey Advisor)..ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemlerine, ödeme hizmetlerine, ödeme kuruluşlarına ve elektronik para kuruluşlarına ilişkin usul ve esasları düzenleyen tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun (Kanun) tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Bu yazıda, esasen söz konusu Kanun ile getirilen temel düzenlemelere yer verilmeye çalışılacaktır ÖDEME VE MENKUL KIYMET MUTABAKAT SİSTEMİ ( SİSTEM ) 2.1. Genel hükümler: Sistem, sistem işleticisi tarafından işletilir. TCMB ve 6493 sayılı Kanun uyarınca faaliyet izni alanlar dışındaki kişiler sistem işleticisi olarak faaliyette bulunamaz. Sistemin işleyişine ve sisteme katılıma ilişkin kural ve sözleşmeler, TCMB tarafından çıkarılacak yönetmeliğe uygun olarak sistem işleticisi tarafından belirlenir. TCMB, sistemlerin sorunsuz ve kesintisiz işlemesini sağlamak üzere gerekli düzenlemeleri yapmaya yetkilidir Sistem işleticisinin faaliyet izni: Sistem işleticisi TCMB den izin alması kaydıyla anılan Kanun kapsamında sistem işletebilir. Sistem işleticisinin; a) Anonim şirket şeklinde kurulması, b) Nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş sermayesinin en az 5 milyon Türk Lirası (TL) olması, c) Sistemi işletebilmek için yeterli sayıda nitelikli personel çalıştırması ve gerekli teknik donanım ile yönetime sahip olması, ç) Yeterli risk yönetimine sahip olması ve bilgilerin güvenliği ile güvenilirliğine ve iş sürekliliğine dair gerekli tedbirleri alması, d) Sistemin, katılımcıların ve işletim kurallarının 6493 sayılı Kanun a ve anılan Kanun uyarınca çıkarılacak düzenlemelere uygunluğunu sağlaması, e) Pay senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması ve tamamının nama yazılı olması, f) Bankanın etkin gözetimini engellemeyecek saydam ve açık bir ortaklık yapısı ve organizasyon şemasına sahip olması, * Bu yazıda yer alan görüşler yazarına ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, yazarın çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Yazıdaki tüm hata ve eksiklikler yazarına aittir.

24 10 Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşlarına Dair Esaslar g) Sermayesinde %10 ve üzerinde paya sahip olanların ve kontrolü elinde bulunduranların tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nda banka kurucuları için aranan nitelikleri haiz olması gerekir tarihli ve 5941 sayılı Çek Kanunu 1 kapsamında çek takası faaliyetlerini yürüten tüzel kişiye bu koşullar uygulanmaz. Faaliyet izni verilen sistem işleticisi, faaliyete başladığı tarihten itibaren 10 gün içinde faaliyete başladığına dair TCMB ye bildirimde bulunur. TCMB tarafından işletilen sistemlere ise bu bölümde yer alan hükümler uygulanmaz.... Üç veya daha fazla katılımcı arasındaki transfer emirlerinden kaynaklanan fon aktarımlarının gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan takas ve mutabakat işlemleri için gerekli altyapıyı sunan ve ortak kuralları olan yapıyı ifade eden ödeme sistemi ; üç veya daha fazla katılımcı arasındaki transfer emirlerinden kaynaklanan menkul kıymet aktarımlarının gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan takas ve mutabakat işlemleri için gerekli altyapıyı sunan ve ortak kuralları olan yapıyı ifade eden menkul kıymet mutabakat sistemi ; elektronik para ihraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilen, elektronik olarak saklanan, ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan ve elektronik para ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değeri ifade eden elektronik para ve elektronik para ihraç etme yetkisi verilen tüzel kişiyi tanımlayan elektronik para kuruluşları nı düzenleyen 6493 sayılı Kanun, esasen halen uygulamada var olan, ancak düzenlenmemiş çok önemli bir hukuki altyapıyı konu edinmiştir. Söz konusu Kanun, temelde günlük yaşamda yapılan fatura vb. ödemelere ilişkin; - hizmetleri, - emirleri, - mutabakat koşullarını, - araçları, - sistem sağlayıcısı ve kuruluşlarını, - para havalesini, - para ve fon transfer emirlerini, - elektronik para ihracını vs. düzenlemekte, yapılan düzenlemelere uyulmaması durumunda uygulanacak yaptırımları belirlemekte, yanı sıra soruşturma ve kovuşturma yöntemlerini ayrıntılı olarak açıklamaktadır. Yapılan bu düzenlemenin oldukça yerinde olduğu ve ülkemizde bu alanda var olan hukuki boşluğu doldurabileceği düşünülmektedir. Uzman Görüşlerinin devamına, dergimizin Ocak 2014 tarihli 133. sayısından ulaşabilirsiniz tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. LHD - Cilt: 12 / Sayı: 133 / Yıl: 2014

25 HUKUK HABERLERİ LEGAL NEWS * Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ Değiştirildi * Kaçakçılık Türleri ile İlgili Mahkûmiyet Hükmü Kesinleşenlerin Kamuoyuna İlan Edilmesine Dair Yönetmelik Yayınlandı * Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ (TPE: 2013/2) Yayınlandı * Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Belarus Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Geri Kabul Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Yayınlandı * Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Sırbistan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Diplomatik Misyon ve Konsolosluk Mensuplarının Aile Bireylerinin Kazanç Getirici Bir İşte Çalışmalarına Olanak Sağlayan Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Yayınlandı * Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Tacikistan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Enerji ve Madencilik Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Yayınlandı * Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kamerun Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Enerji ve Hidrokarbonlar Alanlarında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Yayınlandı * Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yunanistan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Diplomatik ve Konsüler Misyonlarda Çalışan Personelin Yakınlarının Kazanç Getirici Bir İşte Çalışmalarına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Yayınlandı * Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Arşiv Alanında İşbirliği Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Yayınlandı * Bankalar ve Kamu İdareleri Tarafından Yapılacak Olan Sigortalılık Kontrolü ile Kurum ve Kuruluşlardan Bilgi ve Belgelerin Alınmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Yayınlandı * Toplu İş Sözleşmesinde Arabulucuya ve Hakeme Başvurma Yönetmeliği Yayınlandı * Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Meteoroloji Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Yayınlandı * Karayolları Trafik Yönetmeliği Değiştirildi

26 * Adlî Kolluk Yönetmeliği Değiştirildi * İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik Yayınlandı * 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 25inci Maddesine Göre 2014 Yılında Uygulanacak Olan İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: Tgm- 2013/1) Yayınlandı * 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 22nci ve Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri Yönetmeliğinin 5 İnci Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Arttırılmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: Tgm-2013/2) Yayınlandı * 2014 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Yayınlandı * Orman Kadastrosu ve 2/B Uygulama Yönetmeliği Değiştirildi * 2012 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Yayınlandı * Vadesine En Çok 3 Ay Kalan Senetler Karşılığında Yapılacak Reeskont Işlemlerinde Uygulanacak Iskonto Faiz Oranı Yıllık %10, 25, Avans Işlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranı Ise Yıllık %11, 75 Olarak Tespit Edilmiştir * 2014 Yılı Tanıklık Ücret Tarifesi Yayınlandı * 2014 Yılı Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi Yayınlandı * Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Yayınlandı * Katma Değer Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 123) Yayınlandı * Harçlar Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 71) Yayınlandı * Harçlar Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 72) Yayınlandı * Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 45) Yayınlandı * Değerli Kağıtlar Kanunu Genel Tebliği (Sayı: 2013/1) Yayınlandı * Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 433) Yayınlandı * Yurt Dışı Tebligat ve İstinabe Taleplerinde Uyulması Gereken Usul ve Esaslara Dair Tebliğ Yayınlandı * Ceza Muhakemesi Kanunu Gereğince Görevlendirilen Müdafi ve Vekillere Yapılacak Ödemelere İlişkin 2014 Yılı Tarifesi Yayınlandı * Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik Değiştirildi * Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik Değiştirildi * 2014 Yılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Asgari Ücret Tarifesi Yayınlandı Haberler ayrıntılı bir şekilde dergimizde yer almaktadır ve 58 sayfa devam etmektedir

27 HUKUK KARARLARI COURT OF CASSATION CIVIL CHAMBER DECISIONS HUKUK GENEL KURULU KARARLARI COURT OF CASSATION ASSEMBLY OF CIVIL CHAMBERS DECISIONS HUKUK GENEL KURULU Esas No. 2013/ Karar No. 2013/1505 Tarihi: s. İşsizlikSK/46/ s. İİK/67 EDA DAVASI İTİRAZIN İPTALİ DAVASI TEMYİZ EDİLEBİLİRLİK SINIRI ÖZETİ: İtirazın iptali davası, müddeabihi takip konusu yapılmış ve borçlunun itiraz ettiği alacak üzerine açılan bir eda davasıdır sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 67. maddesinde açıkça belirtildiği üzere, takip alacaklısı tarafından ödeme emrine süresi içinde itiraz etmiş olan takip borçlusuna karşı, genel mahkemede açılır ve genel hükümlere göre görülür. Alacaklı bu davada genel hükümler çerçevesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava etmektedir. Buna göre itirazın iptali davasında temyiz edilebilirlik sınırı, takibe konu ve borçlunun itiraz ettiği alacak miktarına ve temyiz edilen kararın verildiği tarihe göre belirlenmelidir.

28 14 Yargıtay Hukuk Kararları HUKUK GENEL KURULU Esas No. 2013/ Karar No. 2013/1478 Tarihi: s. İİK/277 SÖZLEŞMENİN KESİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ ZARAR VERME KASTINDAN DOLAYI TASARRUFLARIN İPTALİ ACİZDEN DOLAYI TASARRUFLARIN BUTLANI BEDELSİZ TASARRUFLARIN BUTLANI TASARRUFUN İPTALİ DAVASI TAŞINIR HACZİNDE BORÇ ÖDEMEDEN ACİZ VESİKASI ÖZETİ: Dava, İİK 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir. Davalı-borçlunun kızının davacıalacaklının kardeşi ile evli olması ve aradaki akrabalık bağı alacağın gerçek olmadığının kabulü için yeterli olmadığı gibi; davalı tanıkları davacı ve borçluyu tanımamakta olup, davacı tanığının alacağın muvazaalı olduğu yönünde beyanı bulunmamaktadır. Öte yandan takip, dava konusu tasarruftan sonra yapılmış olmakla beraber borcun, iptali istenen tasarruftan önce doğmuş olması ve ayrıca davalı-üçüncü kişi tarafından davalı-borçluya gönderilen tarihli ihtarnamenin, davalı-borçlu hakkında tarihli takipten sonra olması ve elatmanın önlenmesi davasının, iş bu tasarrufun iptali davasından sonra tarihinde açılmış ve davalıborçlunun tarihinde davalı-üçüncü kişiye sattığı evde tarihli tahliye ve hacze kadar oturması gözetildiğinde, takip konusu alacağın muvazaalı olduğunu kabule imkan bulunmamaktadır. Takip konusu bonoların tanzim ve vade tarihleri ile takip tarihinin, tarafların akraba oluşları ile birlikte değerlendirilmesi sonucunda, borcun gerçek olmadığının kanıtlandığı, bu nedenle direnme kararının doğru olduğu belirtilmiş ise de, bu görüş kurul çoğunluğu tarafından yukarıda açıklanan gerekçelerle kabul edilmemiştir. LHD - Cilt: 12 / Sayı: 133 / Yıl: 2014

29 Court of Cassation Civil Chamber Decisions 15 HUKUK GENEL KURULU Esas No. 2012/ Karar No. 2013/819 Tarihi: s. KTK/85 SİGORTA SÖZLEŞMESİ YAPMA ZORUNLULUĞU MOTORLU ARAÇ KAZALARINDAN DOĞAN MADDİ TAZMİNATTA ZAMANAŞIMI KARAYOLU TRAFİK GARANTİ SİGORTASI HESABI ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASINDA EN AZ SİGORTA TUTARLARI ÖZETİ: Özel sigorta hukuku alanında sigorta sözleşmesi yapma zorunluluğunun amacı, bazı meslek ve faaliyetler sonucu ortaya çıkabilecek mal veya can zararlarının ödenmesini sağlayarak, toplumda bu çeşit risklere maruz kalan kişileri korumaktır. Motorlu bir aracın karayollarında işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan üçüncü kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan sorumluluk sigortası türüne Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) adı verilmektedir. ZMSS nın amacı, trafik kazaları nedeniyle üçüncü kişilerin uğrayacakları zararların kolayca tazmin edilmesi ile zarardan sorumlu olan işletenin kaza riskine karşı ekonomik bakımdan korunmasıdır. ZMSS ile ilgili hükümler 2918 sayılı Kanunun 91 ila 111. maddelerinde ve aynı Kanunun 93. maddesi hükümleri uyarınca çıkarılan Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup sigortacı ile sigorta ettiren arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde Genel Şartların uygulanması gerekmektedir. LHD - Volume: 12 / Issue: 133 / Year: 2014

30 16 Yargıtay Hukuk Kararları HUKUK GENEL KURULU Esas No. 2013/12-19 Karar No. 2013/817 Tarihi: LHD - Cilt: 12 / Sayı: 133 / Yıl: s. TebligatK/21 USULÜNE AYKIRI TEBLİĞİN HÜKMÜ TEBLİĞ İMKANSIZLIĞI VE TEBELLÜĞDEN İMTİNA ÖZETİ: Tebligat, bir davaya ilişkin işlemleri o davayla ilgili kişilere bildirmek için, mahkemelerce Kanuna uygun biçimde yapılan bir belgelendirme işlemidir. Dolayısıyla, Kanun ve Yönetmelik (tebligatın yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Tebligat Tüzüğü) hükümlerinin en küçük ayrıntılarına kadar uygulanması zorunludur. Muhatabın adreste bulunmaması halinde tebliğ memurunun ne şekilde davranması gerektiği Tebligat Kanunu nun 21. maddesi ile tebligat tarihinde yürürlükte olan mülga Tebligat Tüzüğü nün 28. maddesinde düzenlenmiştir. Mülga Tüzüğün 28.maddesi gereğince, tebliğ memurunca muhatabın neden adreste bulunmadığı, kısa ya da uzun süreli veya geçici olarak mı adresten ayrıldığını, tevziat saatlerinden sonra gelip gelmeyeceği hususları araştırılarak, araştırma sonucu tebliğ evrakına yazılıp ilgilisine imzalatılmalıdır. Ancak bu şekilde yapılan tebligat işleminin usulüne uygun olup olmadığı, Hakim tarafından denetlenebilir. HUKUK GENEL KURULU Esas No. 2013/ Karar No. 2013/816 Tarihi: s. HMK/107 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİ BOŞANMA HALİNDE MAL REJİMİNİN TASFİYESİ BOŞANMA NEDENİYLE DOĞAN DAVA HAKLARINDA ZAMANAŞIMI ÖZETİ: Eldeki olayda; tarafların tarihinde evlendikleri, uyuşmazlığın katılma alacağına ilişkin bulunduğu, tarihinde açılan boşanma davasının kabulle sonuçlandığı ve boşanma hükmünün tarihinde kesinleşmiş bulunduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, ıslah tarihi olan tarihi itibariyle Kanunda öngörülen on yıllık zamanaşımı süresinin geçmediği kabul edilmelidir. Hal böyle olunca; yerel mahkemenin, eldeki katılma alacağı davasının belirsiz alacak davası niteliğinde olduğu, belirsiz alacak davalarında zamanaşımının işlemediği yönündeki direnme kararı yerinde değilse de; katılma alacağında zamanaşımı süresinin 6098 sayılı TBK 146. maddesi uyarınca on yıl olarak uygulanması gerektiğinden direnme kararının belirtilen değişik gerekçe ile oybirliğiyle onanması gerekmiştir.

31 Court of Cassation Civil Chamber Decisions 17 HUKUK GENEL KURULU Esas No. 2012/ Karar No. 2013/774 Tarihi: s. HMK/ s. HUMK/429 KİRALANANI TEK TARAFLI OLARAK TAHLİYE EDEN KİRACININ SORUMLULUĞU KİRALANANIN AYNI KOŞULLARLA YENİDEN KİRAYA VERİLMESİ İÇİN GEREKEN MAKUL SÜRE KİRAYA VERENİN KİRALANANI TESLİM BORCU ÖZETİ: Kralananı aynı koşullarla yeniden hangi süre içerisinde kiraya verebileceği; eş söyleyişle, aynı koşullarla yeniden kiralama için gereken makul sürenin ne olduğu, tarafların ve Yargıtay ın denetimine elverişli bir raporla saptanmalı, daha sonra davalı kiracı bu tarihe kadar olan kira parasından sorumlu tutulması gerektiği kabul edilmeli, bu çerçevede davalı kiracının sorumluluğuna hükmedilmelidir. HUKUK GENEL KURULU Esas No. 2012/ Karar No. 2013/731 Tarihi: s. BK/81, 82, 90, 91, 95, 101, 106, 107, 317, 355, 364, s. TBK/97, 98, 106, 107, 111, 117, 123, 124, 125, 470, 479, s. TMK/950 ESER SÖZLEŞMESİNİN FESHİ KARŞILIKLI BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELERDE İFA GÜÇSÜZLÜĞÜ ÖZETİ: Somut olayda, ve tarihli ve her biri TL bedelli bono ile tarihli TL bedelli bonolar için davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti de istenmektedir. Oysa fesih bildirimi tarihinde yapılmıştır. Bu bonolarda gösterilen alacaklar, yüklenicinin istenilebilir alacaklarıdır. Yüklenicinin istenebilir alacağının ödenmemesi, BK'nun 101. maddesi gereğince de iş sahibini borçlu temerrüdüne düşürür. Bu durumda, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 950.maddesi hükmü gereğince, yüklenici borç ödeninceye kadar, taşınır mal olan vinci davacıya teslimden kaçınabilir ve hapis hakkını kullanabilir.davacı iş sahibinin alacaklı temerrüdüne düştüğü ve dolayısıyla sözleşmeyi feshinin haksız olduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca; paralel gerekçelere dayalı olarak yerel mahkemenin asıl ve birleşen davanın reddine karar vererek, önceki kararda direnmesi usul ve yasaya uygundur. LHD - Volume: 12 / Issue: 133 / Year: 2014

32 18 Yargıtay Hukuk Kararları HUKUK GENEL KURULU Esas No. 2012/ Karar No. 2013/406 Tarihi: s. TMK/ s. HMK/Gç3 TEMYİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERDE HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNUNUN UYGULANACAĞI BOŞANMA NEDENİYLE YOKSULLUK NAFAKASI ÖZETİ: Somut olayda davacının işe girdiği ve 1007 TL maaş aldığı ibraz edilen belgelerden anlaşıldığına göre yoksulluğa düşme olgusunun bulunmadığının kabulü gerekir. Davacının ekonomik durumundaki değişikliğin yargılama sonuçlanıncaya kadar göz önünde bulundurulması gerekir. Hükümden sonra yoksulluğun ortadan kalkması halinde nafakanın kaldırılması da olanaklı olduğuna göre, usul ekonomisi de bunu gerektirir.o halde, davacının yoksulluk nafakası isteminin reddi gereğine değinen, Hukuk Genel Kurulu nca da benimsenen Özel Daire bozma ilamına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Tüm kararların tam metinlerine, dergimizin Ocak 2014 tarihli 133. sayısından ulaşabilirsiniz LHD - Cilt: 12 / Sayı: 133 / Yıl: 2014

33 HUKUK DAİRE KARARLARI COURT OF CASSATION CIVIL CHAMBERS DECISIONS 1. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2012/7207 Karar No. 2013/15364 Tarihi: s. TMK/1023 MİRASTAN MAL KAÇIRMA VE MUVAZAA TAŞINMAZ SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ ÖZETİ: Miras bırakanın eşine yapmış olduğu temlikin; satış tarihi itibariyle keşfen belirlenen gerçek değer ile akitte belirtilen satış bedeli arasında aşırı oransızlık bulunması yanında, çekişmeli payın gerçekte bedelsiz temlik edildiğinin davacı tanıkları tarafından ifade edilmesi karşısında, anılan bu olgular yukarıda değinilen ilkelerle birlikte değerlendirildiğinde mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu sonucuna varılmaktadır. Mahkemenin kabul ettiği gibi, davalı A., dava konusu edilen 1/2 payı diğer davalı M. dan bedelini ödeyerek satın almış olsa bile, ilk temlikin muvazaalı olduğunu bildiğinden iyiniyetli olarak kabul edilemeyeceği; başka bir ifadeyle, Türk Medeni Kanununun maddesinin koruyuculuğundan yararlanamayacağı açıktır. Hal böyle olunca, çekişmeli taşınmazda miras bırakandan gelen pay bakımından asıl ve birleşen davanın kabulüne karar verilmesi gerekir. 1. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2013/10332 Karar No. 2013/12170 Tarihi: s. TMK/571/1 MİRASÇILIK VE MİRASIN GEÇİŞİNDE UYGULANACAK HÜKÜMLER ÖZETİ: Dava, tenkis isteğine ilişkindir. Somut olayda, davanın temlikten 19 yıl sonra, mirasbırakanın ölümü tarihinden ise 8 sene sonra açıldığı, davalının bu süre zarfında anılan taşınmazı kullanmaya devam ettiği, davacıların yargılamanın hiçbir aşamasında hibe niteliğindeki temliki geç öğrendiklerini ileri sürmedikleri, nitekim zamanaşımı itirazına karşı verdikleri cevap dilekçesinde temliki geç öğrendiklerini ileri sürmeyip, davanın 10 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığını beyan ettikleri görülmektedir. O halde, davanın Türk Medeni Kanununun 571. maddesi uyarınca 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmadığı gözetilerek, hak düşürücü süre nedeniyle reddi gerekirken yazılı üzere davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru değildir.

34 20 Yargıtay Hukuk Kararları 2. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2013/13092 Karar No. 2013/27099 Tarihi: s. TMK/407 TARAFLARIN TAHKİKAT İÇİN DURUŞMAYA DAVETİ VE USULÜ TARAFLARIN HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI VESAYETİ GEREKTİREN HALLERDEN ÖZGÜRLÜĞÜ BAĞLAYICI CEZA ÖZETİ: Dava, tarihinde ikame edilmiş, davalı (koca) Türk Medeni Kanunun 407 maddesi uyarınca dava tarihinden önce tarihinde kısıtlanmıştır. Mahkemece dava ve ıslah dilekçesi ile öninceleme duruşma günü davalı vasisine tebliğ edilmiş, ancak davalı koca vasisi cevap vermediği gibi ön inceleme duruşmasına da gelmemiştir. Mahkemece, ön inceleme duruşması tamamlanıp, tahkikat aşamasına geçildiğinin anlaşılmasına göre, davalı koca vasisinin Hukuk Muhakemeleri Kanununun 147. maddesi gereğince tahkikat duruşmasına davet edilmesi zorunludur. Bu yasal zorunluluğun gereği yapılıp, davalı koca vasisinin tahkikat duruşmasında bulunmasına olanak sağlamaksızın, davanın esası hakkında hüküm kurulması, davalı tarafın hukuki dinlenilme hakkına (HMK md. 27) aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir. 2. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2013/21952 Karar No. 2013/25214 Tarihi: s. İİK/257 İHTİYATİ HACİZ ŞARTLARI İHTİYATİ TEDBİR KARARINA İTİRAZIN REDDİ ÖZETİ: Somut olayda mahkemece davacı-davalı kadının açmış olduğu davada maddi ve manevi tazminat ile katılma alacağına ilişkin talebi yönünden davalı-davacının banka hesaplarında bulunan paranın 1/2'sine ihtiyati tedbir konulmuştur. Davacı-davalının maddi ve manevi tazminat ile mal rejiminden kaynaklanan alacağı esasında bir para alacağı olduğuna göre, para alacakları hakkında bu istemleri için ihtiyati tedbir değil, İcra ve İflas Kanununun 257 ve devamı maddeleri gereğince ihtiyati haciz isteyebileceği gözetilerek tedbir kararının kaldırılması talebinin kabulü yerine reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir. LHD - Cilt: 12 / Sayı: 133 / Yıl: 2014