Dr. Hediye BAHAR SAYIN. Pay Sahibi Haklarının Korunması Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı

Transkript

1 Dr. Hediye BAHAR SAYIN Pay Sahibi Haklarının Korunması Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR LİSTESİ... XIX Giriş...1 Birinci Bölüm Yönetim Kurulunun Yapısı, Geçersizlik Kavramı ve Türleri 1. Genel Olarak Anonim Şirket ve Organları Yönetim Kurulu Yönetim Kurulunun Hukuki Statüsü ve Yapısı Yönetim Kurulu Üyeliği İçin Gerekli Nitelikler Yönetim Kurulunun Üye Sayısı ve Görev Süresi Yönetim Kuruluna Üye Seçimi Yönetim Kurulu Üyeliğinin Kazanılması ve Kaybı Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri Yönetim Kurulu Toplantısı ve Kurulun Karar Alması Genel olarak Kararların hukuki niteliği... 38

3 X Karar alınması Toplantı yapılmaksızın karar alınması Toplantı yapılarak karar alınması Toplantıya Çağrı Toplantıda temsil Toplantı gündemi Toplantıda karar alınması Toplantı ve karar yeter sayıları Kararın tespiti ve bildirimi Toplantıya yetkisiz kişilerin katılması Kararın etkileri ve uygulanması İç ilişki Dış ilişki Hükümsüzlük Kavramı ve Türleri Genel Olarak Yokluk Butlan Kısmi Butlan İptal Edilebilirlik Askıda Hükümsüzlük Eski TK Döneminde Yönetim Kurulu Kararlarının Hükümsüzlüğü Yönetim Kurulu Kararlarının Yokluğu Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı Yönetim Kurulu Kararlarının İptali İsviçre Hukukunda Yönetim Kurulunun Yapısı ve Hükümsüzlük Kavramı İsviçre Hukukunda Yönetim Kurulu ve Karar Alması İsviçre Hukukunda Hükümsüzlük Kavramı İsviçre Hukukunda Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı Tarihi Süreç Butlan Nedenleri... 88

4 XI İkinci Bölüm Türk Ticaret Kanunu nda Düzenlenen Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı Halleri 1. Genel Olarak Türk Ticaret Kanunu nda Düzenlenen Butlan Halleri Eşit İşlem İlkesine Aykırı Kararlar Genel olarak Anonim şirketlerde eşit işlem ilkesi Mutlak ve nisbî eşitlik Eşit işlem ilkesine uymakla yükümlü olanlar Eşit işlem ilkesinin uygulanacağı kişiler Eşit işlem ilkesine aykırılık halleri Pay bedelini ifa talebi, pay bedelinin ifasında temerrüt Nama yazılı payların devredilmesi Yeni pay alma hakkının kullanılması Sözleşme ilişkilerinde Kâr payı dağıtımı Bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması Sermayenin iadesi yasağı Pay senetlerinin dağıtılması Anonim Şirketin Temel Yapısına Uymayan veya Sermayenin Korunması İlkesini Gözetmeyen Kararlar Anonim şirketin temel yapısına uygun olmayan kararlar Anonim şirketin tanımına uygun olmama Pay sahiplerinin hakları ve borçları düzenine uygun olmama Pay sahiplerinin borçları ve yükümlülükleri Pay sahiplerinin hakları düzeni Anonim şirketin organsal yapısına uygun olmama Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili talimatların verilmesi

5 XII Şirket yönetim teşkilatının belirlenmesi Muhasebe, finans denetimi ve şirketin yönetiminin gerektirdiği ölçüde, finansal planlama için gerekli düzenin kurulması Müdürlerin ve aynı işleve sahip kişiler ile imza yetkisini haiz bulunanların atanmaları ve görevden alınmaları Yönetimle görevli kişilerin, özellikle kanunlara, esas sözleşmeye, iç yönergelere ve yönetim kurulunun yazılı talimatlarına uygun hareket edip etmediklerinin üst gözetimi Pay, yönetim kurulu karar ve genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin tutulması, yıllık faaliyet raporunun ve kurumsal yönetim açıklamasının düzenlenmesi ve genel kurula sunulması, genel kurul toplantılarının hazırlanması ve genel kurul kararlarının yürütülmesi Borca batıklık durumunun varlığında mahkemeye bildirimde bulunulması Diğer devredilmez yetkiler ve devredilmez yetkilerin devrine ilişkin kararlar Sermayenin korunması ilkesi Şirketin kendi paylarını iktisap ve rehin alma yasağı Şirkete borçlanma yasağı Bedelleri ödenmeden hamiline yazılı pay senedi çıkarılması Pay Sahiplerinin Özellikle Vazgeçilmez Nitelikteki Haklarını İhlal Eden veya Bunların Kullanılmasını Kısıtlayan ya da Güçleştiren Kararlar Pay sahiplerinin vazgeçilmez nitelikteki hakları Genel kurul toplantısına katılma ve ilgili haklar Genel kurul toplantısına katılma hakkı Oy hakkı Kâr payı alma hakkı Bilgi alma ve inceleme hakkı

6 XIII Özel denetim isteme hakkı Dava açma hakkı Bedelsiz pay alma hakkı Eşit işleme tabi tutulma hakkı Anonim şirketin temel yapısından kaynaklanan vazgeçilmez haklar Pay sahibinin diğer hakları Genel Kurulun Devredilmez Yetkilerine Giren ve Bu Yetkilerin Devrine İlişkin Kararlar Genel kurulun devredilmez yetkileri Anasözleşmenin değiştirilmesi Yönetim kurulu üyelerinin seçimi, süreleri, ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi haklarının belirlenmesi, ibraları hakkında karar verilmesi ve görevden alınmaları Kanunda öngörülen istisnalar dışında denetçinin seçimi ile görevden alınması Finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, yıllık kâr üzerinde tasarrufa, kâr payları ile kazanç paylarının belirlenmesine, yedek akçenin sermayeye veya dağıtılacak kâra katılması dâhil, kullanılmasına dair kararların alınması Kanunda öngörülen istisnalar dışında şirketin feshi Önemli miktarda şirket varlığının toptan satışı Genel kurulun diğer devredilmez görev ve yetkileri Devredilmez yetkilerinin devrine ilişkin kararlar...200

7 XIV Üçüncü Bölüm Türk Ticaret Kanunu nda Yer Almayan Butlan Nedenleri ve Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanında Özellik Arz Eden Durumlar 1. Genel Olarak Türk Ticaret Kanunu nda Yer Almayan Butlan Nedenleri Genel Butlan Sebeplerinin İhlali İmkânsızlık Ahlâka ve adaba aykırılık Emredici hükümlere aykırılık Kişilik haklarına aykırılık Kesin hükme aykırılık Şekle İlişkin Hükümlerin İhlali Genel olarak Şekle aykırılık yaptırımı olarak butlan Yönetim Kurulu Üyelerinin Kişisel Haklarının İhlali Yönetim kurulu üyesinin toplantıya katılma ve toplantıya katılmaya bağlı hakları Yönetim kurulu üyesinin oy hakkı Fiziki toplantı talep hakkı Toplantı tutanağını ve karar defterini inceleme hakkı Kurulu toplantıya çağırma hakkı Eşit işleme tabi olma hakkı Bilgi alma ve inceleme hakkı Potansiyel Pay Sahiplerinin, Alacaklıların ve Şirket Çalışanlarının Haklarını Koruyan Hükümlere Aykırılık Anasözleşme Hükümlerine Aykırı Yönetim Kurulu Kararları Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanında Özellik Arz Eden Bazı Haller Yönetim Kurulu Kararlarında Diğer Hükümsüzlük Halleri

8 XV Yönetim kurulu kararlarının yokluğu Yönetim kurulu kararlarının iptali Kayıtlı sermaye sisteminin kabulü halinde yönetim kurulu kararlarının iptali TTK m. 192/ TTK m. 1524/ Yönetim kurulu kararlarının kısmi butlanı Yönetim kurulu kararlarının askıda hükümsüzlüğü Butlan Hükümlerinin Yorumu ve Butlan Hallerinin Sınırlandırılması Tek Ortaklı Anonim Şirket Elektronik Ortamda Gerçekleştirilen Yönetim Kurulu Toplantıları Genel Kurul Kararlarının Butlanı Sebepleri TTK da düzenlenen butlan sebepleri Genel hükümler kapsamında butlan sebepleri Yönetim kurulu ve genel kurul kararlarının butlanı sebeplerinin karşılaştırılması Butlana Sebep Olmayan Kararlar Yönetim Kurulunun Karar Dışındaki Hukuki İşlemleri Emredici Hükümler İlkesi ve Anasözleşme ile Yeni Butlan Hallerinin Yaratılması Dördüncü Bölüm Yönetim Kurulu İşlemlerine Karşı Pay Sahiplerinin Korunması ve Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanının Tespiti Davası 1. Genel Olarak Kurumsal Yönetim Yönetim Kurulu İşlemlerine Karşı Pay Sahiplerinin Korunması

9 XVI 3.1. Kararın Geri Alınması Genel Kurula İtiraz Anasözleşme ile Gerçekleştirilen Denetim Anasözleşme ile yönetim kurulunun yetkilerinin kısıtlanması Yönetim kurulu kararlarının genel kurulun onayına tabi olması Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği Şirketin Haklı Sebeple Feshi Yönetim Kurulu Üyesinin Azli ve İbrası Sorumluluk Davası Denetim Dış denetim İç denetim Ticaret Sicil Müdürünün İnceleme Yetkisi Eda Davası Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanının Tespiti Davası Genel Olarak Tespit Davası Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanının Tespiti Davası Butlanın Tespiti Davasının Tarafları Butlanın tespiti davasında davacı Menfaat kavramı Davacı Butlanın tespiti davasında davalı Butlanın Tespiti Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme Butlanın Tespiti Davasında Süre Butlanın Tespiti Davasının Tabî Olduğu Usul Kuralları Butlanın Tespiti Davasının Tabî Olduğu Yargılama Usulü ve İspat Butlanın Tespiti Davasında Karar ve Kanun Yolları Butlanın Tespiti Davası Yerine İptal Davası Açılması

10 XVII Butlanın İleri Sürülmesi ve Dürüstlük Kuralı Genel olarak Butlanın tespiti davasının kötüye kullanılması halleri Butlanın tespiti davasının kötüye kullanılmasının sonuçları Butlanın Tespiti Davası Sonucu Verilen Hükmün Etkisi Genel olarak Klasik butlan kavramının anonim şirketlerde uygulanması Butlanın Tespiti Konusunda Tahkime ve Arabuluculuğa Başvurulması Sorunu Butlanın Tespiti Davasının Uygulama Alanı Sonuç Kaynakça