İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ... VII İÇİNDEKİLER... IX BİRİNCİ KISIM MÜKELLEFİYET BİRİNCİ BÖLÜM KONU VE MÜKELLEFLER

Transkript

1 İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ... VII İÇİNDEKİLER... IX BİRİNCİ KISIM MÜKELLEFİYET BİRİNCİ BÖLÜM KONU VE MÜKELLEFLER 1. VERGİNİN KONUSU Kanun Metni Genel Açıklama Kurum Kazancını Oluşturan Gelir Unsurları Ticarî Kazançlar Ziraî Kazançlar Ücretler Serbest Meslek Kazançları Gayrimenkul Sermaye İratları Menkul Sermaye İratları Diğer Kazanç ve İratlar MÜKELLEFLER Kanun Metni Genel Açıklama Sermaye Şirketleri Anonim, Limited ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler Anonim Şirketler Limited Şirketler Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler Benzer Nitelikteki Yabancı Kurumlar Sermaye Piyasası Kurulunun Düzenleme ve Denetimine Tâbi Fonlar Benzer Nitelikteki Yabancı Fonlar Yatırım Ortaklıkları Kooperatifler İktisadî Kamu Kuruluşları Dernek veya Vakıflara Ait İktisadî İşletmeler...47

2 X İÇİNDEKİLER 2.7. İş Ortaklıkları Tanımı ve Kapsamı Unsurları İş Ortaklığının Kurumlar Vergisi Yönünden Bağlı Olduğu Vergi Dairesi İşin Bitiminde Ortaya Çıkan Zararların Durumu TAM VE DAR MÜKELLEFİYET Kanun Metni Genel Açıklama Tam Mükellefiyet Tahakkuk Esası Tam Mükellefiyette Kurum Kazancı Dar Mükellefiyet Gelir Unsurları ve Elde Etme Esasları Dar Mükellefiyette Kurum Kazancı...82 İKİNCİ BÖLÜM MUAFİYET VE İSTİSNALAR 4. MUAFİYETLER Kanun Metni Genel Açıklama Kurumlar Vergisi Kanununda Yer Alan Muafiyetler Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından Tarım ve Hayvancılığı, Bilimi, Fenni ve Güzel Sanatları Öğretmek, Yaymak, Geliştirmek ve Teşvik Etmek Amacıyla İşletilen Kuruluşlar Okul Atölyeleri Otelcilik ve Turizm Meslek Liseleri Uygulama Otelleri Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından Genel İnsan ve Hayvan Sağlığını Korumak ve Tedavi Etmek Amacıyla İşletilen Kuruluşlar Muafiyete İlişkin 6009 ve 6225 Sayılı Kanunlarla Yapılan Düzenlemeler Vakıf Üniversiteleri Bünyesinde Faaliyet Gösteren Sağlık Kurumları Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından Sosyal Amaçlarla İşletilen Kuruluşlar Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından Sosyal Amaçlarla İşletilen Yardım Sandıkları Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri Bünyesinde Oluşturulan İşyurtları Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından Açılan Sergiler, Fuarlar ve Panayırlar Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerine Ait Kreş ve Konukevleri ile Askeri Kışlalardaki Kantinler Kreş ve Konukevleri Askeri Kışlalardaki Kantinler Kanunla Kurulan Emekli ve Yardım Sandıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumları...105

3 İÇİNDEKİLER XI Yaptıkları İş veya Hizmet Karşılığında Resim ve Harç Alan Kamu Kuruluşları Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Özelleştirme Fonu ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile 5602 Sayılı Kanunda Tanımlanan Kurum ve Kuruluşlar Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü ile Askeri Fabrika ve Atölyeler İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Köyler ile Bunların Oluşturdukları Birlikler veya Bunlara Bağlı Kuruluşlar Tarafından İşletilen İşletmeler Köyler veya Köy Birlikleri Tarafından İşletilen İşletmeler Spor Kulüplerinin İdman ve Spor Faaliyetlerinde Bulunan İktisadî İşletmeleri ile Sadece İdman ve Spor Faaliyetinde Bulunan Anonim Şirketler Kooperatifler Kooperatiflerin Muafiyet Şartları Sermaye Üzerinden Kazanç Dağıtılmaması Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine Kazanç Üzerinden Hisse Verilmemesi Yedek Akçelerin Dağıtılmaması Sadece Ortaklarla İş Görülmesi Yapı Kooperatiflerinin Muafiyet Şartları Yapı Kooperatiflerde Ortak Dışı İşlem Geçiş Döneminde ve KVK dan Önce Kurulmuş Olan Yapı Kooperatiflerinin Durumu Yapı Kooperatiflerinin Muafiyet Şartlarını Kazanması ve İhlâl Etmesi Üst Kuruluşlara Üye Olmaya İlişkin Kooperatifler Kanunu nda Yer Alan Hükmün Geçersizliği Diğer Hususlar Kooperatiflerce Menkul veya Gayrimenkul Sermaye İradı Elde Edilmesinin Kurumlar Vergisi Muafiyetine Etkisi Beyanname Verme Yükümlülükleri Tasfiye Hâlindeki Kooperatiflerin Durumu Kurumlar Vergisinden Muaf Olan Kooperatiflerde Ortak Dışı İşlemlerin Vergilendirilmesi Kredi Teminatı Sağlamak Üzere Kurulmuş Olan Kurumlar Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Faaliyetinde Bulunan Kurum ve Kuruluşlar Organize Sanayi Bölgeleri ile Küçük Sanayi Sitelerine Ait İktisadî İşletmeler Bölgesel Yönetim Merkezleri Muafiyet Şartları Ekonomi Bakanlığından Alınan İzne İstinaden Kurulma Tüm Giderlerinin Kanuni ve İş Merkezi Türkiye de Bulunmayan Kurumlar Tarafından Karşılanması Giderlerin Türkiye de Tam veya Dar Mükellefiyete Tabi Herhangi Bir Kurumun Hesaplarına İntikal Ettirilmemesi veya Kârından Ayrılmaması...142

4 XII İÇİNDEKİLER Muafiyetten Yararlanacaklar Dar Mükellef Kurumlarda İhracat Muaflığı İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı na Tanınan Muafiyet Diğer Kanunlarda Yer Alan Muafiyetler Türk Standardları Enstitüsü ne Tanınan Muafiyet İlköğretim ve Eğitim Kanununda Yer Alan Muafiyet Sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisinden Muaf Tutulan Kuruluşlar Yatırımcıları Koruma Fonu na Tanınan Muafiyet Türkiye Atom Enerjisi Kurumu na Tanınan Muafiyet Siyasi Partilere Tanınan Muafiyet Savunma Sanayii Müsteşarlığı ve Savunma Sanayi Destekleme Fonu na Tanınan Muafiyet Rekabet Kurumu na Tanınan Muafiyet İşsizlik Sigortası Fonu na Tanınan Muafiyet Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu na Tanınan Muafiyet Tarımsal Üretici Birliklerine Tanınan Muafiyet Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu na Tanınan Muafiyet Türkiye Futbol Federasyonu na Tanınan Muafiyet Doğal Afet Sigortaları Kurumu na Tanınan Muafiyet Bakanlar Kurulunca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflar Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınmasının Şartları Faaliyet Konusu Faaliyet Süresi Defter Tutma Mal Varlığı ve Yıllık Gelir Gelirin Harcanma Şekli İlgili Kuruluşların Görüşünün Alınması Maliye Bakanlığınca Yaptırılacak Denetim Münhasıran Devlet Üniversitelerinin Faaliyetlerinin Devam Ettirilmesi ve Desteklenmesi Amacıyla Kurulan Vakıfların Durumu Vergi Muafiyetinden Yararlanmada Usul Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıfların Yükümlülükleri Resmî Senet Değişikliklerinde İzin Alınması Gönderilecek Malî Tablolar ve Raporlar Fon Oluşturulması Vergi Muafiyetinin Kaldırılması Diğer Hususlar Şartlı Bağışlarla İlgili İşlemler Vakfa Bağlı İktisadî İşletmelerde Muhasebe İşlemleri ve İşletme Gelirlerinin Vakıf Bütçesinde Gösterilmesi Vakfa Tahsis Edilen Mal Varlığının Satışı veya Kamulaştırılması Vergisel Avantajlar Şarta Bağlı Muafiyetlerin Kaybedilmesi veya Kazanılması Vergiden Muaf Kurum ve Kuruluşların Tevkifat Yükümlülüğü

5 İÇİNDEKİLER XIII 5. İSTİSNALAR Kanun Metni Genel Açıklama Kurumlar Vergisi Kanununda Yer Alan İstisnalar Yurtiçi İştirak Kazançları İstisnası Yurtdışı İştirak Kazançları İstisnası Yurtdışı İştirak Kazancı İstisnasından Yararlanma Şartları İştirak Edilen Kurumun Kanunî ve İş Merkezinin Türkiye de Bulunmaması İştirak Edilen Kurumun Anonim veya Limited Şirket Niteliğinde Bir Kurum Olması İştirak Payını Elinde Tutan Kurumun Yurtdışı İştirakin Ödenmiş Sermayesinin En Az %10 una Sahip Olması İştirak Kazancının Elde Edildiği Tarih İtibarıyla,İştirak Payının Kesintisiz Olarak En Az Bir Yıl Süre ile Elde Tutulması Yurtdışı İştirak Kazancının İştirak Edilen Kurumun Faaliyette Bulunduğu Ülke Vergi Kanunları Uyarınca En Az %15 Oranında Gelir ve Kurumlar Vergisi Benzeri Toplam Vergi Yükü Taşıması İştirak Kazancının Elde Edildiği Hesap Dönemine İlişkin Kurumlar Vergisi Beyannamesinin Verilmesi Gereken Tarihe Kadar Türkiye ye Transfer Edilmesi Yurtdışındaki İnşaat İşlerinin Yapılabilmesi İçin İlgili Ülke Mevzuatına Göre Ayrı Bir Şirket Kurulmasının Zorunlu Olduğu Durumlarda İstisna Uygulaması Tam Mükellef Anonim Şirketlerin Yurtdışı İştirak Hisselerini Elden Çıkarmalarına İlişkin İstisna Emisyon Primi Kazancı İstisnası Türkiye de Kurulu Fonlar ile Yatırım Ortaklıklarının Kazançlarına İlişkin İstisna Fonlar Yatırım Ortaklıkları İstisna Uygulaması Menkul Kıymetler Yatırım Fonları veya Ortaklıklarının Portföy İşletmeciliğinden Doğan Kazançları Portföyü Türkiye de Kurulu Borsalarda İşlem Gören Altın ve Kıymetli Madenlere Dayalı Yatırım Fonları veya Ortaklıklarının Portföy İşletmeciliğinden Doğan Kazançları Girişim Sermayesi Yatırım Fonları veya Ortaklıklarının Kazançları Gayrimenkul Yatırım Fonları veya Ortaklıklarının Kazançları Emeklilik Yatırım Fonlarının Kazançları Konut Finansmanı Fonları ile Varlık Finansmanı Fonlarının Kazançları...205

6 XIV İÇİNDEKİLER Fon ve Yatırım Ortaklıklarının İstisna Kapsamındaki Kazançlarına İlişkin Tevkifat Yükümlülükleri Fon ve Ortaklık Bünyesinde Yapılan Kesintinin Mahsubu Taşınmazlar ve İştirak Hisseleri ile Kurucu Senetleri, İntifa Senetleri ve Rüçhan Hakları Satış Kazancı İstisnası İstisnadan Yararlanacak Olanlar İstisna Uygulanmasına Konu Olacak İktisadî Kıymetler Taşınmazlar Tapuya Tescil Şartı Bütünleyici Parçaların (Mütemmim Cüz) Durumu Eklentilerin Durumu Vergi Usul Kanunu Uyarınca Gayrimenkul Olarak Değerlendirilen İktisadî Kıymetlerin Durumu İştirak Hisseleri, Kurucu Senetleri ve İntifa Senetleri Rüçhan Hakları İstisna Uygulamasına İlişkin Şartlar İki Tam Yıl Süre ile Aktifte Bulundurulma Bedelsiz Olarak veya Rüçhan Hakkı Kullanılmak Suretiyle Elde Edilen Hisse Senetlerinde İktisap Tarihi Devir ve Bölünme Hâllerinde İktisap Tarihi İnşa Hâlindeki Binalarda 2 Yıllık Sürenin Tespiti Aynı Kuruma Ait İştirak Hisselerinin İktisabında 2 Yıllık Sürenin Tespiti Tek Tapuda Birleştirilen Taşınmazların Durumu Sat-Kirala-Geri Al İşlemine veya Kira Sertifikası İhracına Konu Edilen Taşınmazların Üçüncü Kişilere Satışında 2 Yıllık Sürenin Tespiti Satış Kazancının Fon Hesabında Tutulması Fon Hesabında Tutulan Kazançların İşletmeden Çekilmemesi Menkul Kıymet veya Taşınmaz Ticareti ile Uğraşılmaması Tahsil Şartı Kooperatiflerin Durumu Holding Şirketlerin Durumu Diğer Hususlar Taşınmazlar ile İştirak Hisselerinin Para Karşılığı Olmaksızın Devir ve Temliki, Trampası ve Kamulaştırılması

7 İÇİNDEKİLER XV Satış Vaadi Sözleşmesi ile Satışı Öngörülen Taşınmazların Durumu Satılan Taşınmaz ve İştirak Hissesi Yerine Aynı Mahiyette İktisadî Kıymet Alınmaması Taşınmaz Satış Kazancının İstisnaya Konu Edilemeyen Kısmı Yenileme Fonuna Alınabilir mi? Bedelsiz Olarak Elde Edilen Hisse Senetlerinin Satışından Sağlanan Kazançların Durumu Grup Şirketleri Arasındaki İşlemlerin Durumu Kazancın Hesaplanması, Kur Farkı ve Vade Farklarının Durumu Sermaye Artırımları Dolayısıyla Sahip Olunan Hisse Senetlerinin Maliyet Bedelleri Rüçhan Hakkı Kuponlarının Satışı Hâlinde Maliyet Bedeli Kanunun 5 inci Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) ve (e) Bentlerinde Yer Alan İstisna Düzenlemelerin Birlikte Değerlendirilmesi Bankalara, Finansal Kiralama ya da Finansman Şirketlerine ya da TMSF ye Borçlu Durumda Olan Kurumlar ile Bankalara Tanınan İstisna Bankalara, Finansal Kiralama ve Finansman Şirketlerine Borçları Nedeniyle Kanunî Takibe Alınmış veya TMSF ye Borçlu Durumda Olan Kurumlar ile Bunların Kefillerine ve İpotek Verenlere Tanınan İstisna İstisnadan Faydalanabilecek Olanlar İstisnaya Konu Edilebilecek İktisadî Kıymetler İstisnadan Yararlanılabilecek Kazancın Tespiti İstisna Uygulamasından Yararlanabilmek İçin İktisadî Kıymetlerin Elde Bulundurulması Öngörülen Asgari Bir Süre Bulunmamakta, Kazancın Belli Bir Süreyle Özel Bir Fon Hesabında Tutulması Gerekmemektedir Mükelleflere Tanınan Seçimlik Hak Bankalara Tanınan İstisna Uygulaması İstisnadan Faydalanabilecek Olanlar İstisnaya Konu Edilebilecek İktisadî Kıymetler İstisna Uygulamasından Yararlanabilmek İçin İktisadî Kıymetlerin Elde Bulundurulması Öngörülen Asgari Bir Süre Bulunmamakta, Kazancın Belli Bir Süreyle Özel Bir Fon Hesabında Tutulması Gerekmemektedir İstisnadan Yararlanılabilecek Kazancın Tespiti Bankaların, Finansal Kiralama ve Finansman Şirketlerinin Diğer Yollarla İktisap Ettikleri İktisadî Kıymetlerin Durumu Yurtdışı Şube Kazançları İstisnası İstisnadan Yararlanma Şartları Kazanç Yurtdışında Bulunan İşyerleri veya Daimî Temsilciler Aracılığıyla Elde Edilmesi...250

8 XVI İÇİNDEKİLER Yurtdışı Şube Kazancının Doğduğu Ülke Vergi Kanunları Uyarınca En Az %15 Oranında Gelir ve Kurumlar Vergisi Benzeri Toplam Vergi Yükü Taşıması Ana Faaliyet Konusu Finansal Kiralama Dâhil Finansman Temini, Sigorta Hizmetlerinin Sunulması veya Menkul Kıymet Yatırımı Olan Kurumlarda Kazancın En Az Türkiye de Uygulanan Kurumlar Vergisi Oranında Gelir ve Kurumlar Vergisi Benzeri Toplam Vergi Yükü Taşıması Yurtdışı Şube Kazancının Elde Edildiği Hesap Dönemine İlişkin Kurumlar Vergisi Beyannamesinin Verilmesi Gereken Tarihe Kadar Türkiye ye Transfer Edilmesi İstisnadan Yararlanacak Olanlar Yurtdışında Yapılan İnşaat, Onarım, Montaj İşleri ile Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançların İstisna Karşısındaki Durumu Yurtdışında Yapılan İnşaat, Onarım, Montaj İşleri ile Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlara İlişkin İstisna İstisna Kapsamına Giren İşler İstisnadan Faydalanmak İçin Gereken Şartlar ve Kazancın Dikkate Alınacağı Dönem Dar Mükellef Kurumların İstisna Karşısındaki Durumu İstisna Kapsamındaki İşlerin İş Ortaklığı veya Adi Ortaklık Tarafından Yapılması Durumunda Kurumlar Vergisi Mükellefi Ortakların İstisna Karşısındaki Durumu Yurtdışında Yapılan İnşaat İşleri Nedeniyle, İşin Tamamlanmasından Sonra Ödenen Faiz ve Kur Farklarının Durumu Yurtdışında Yapılan İnşaat İşleri Nedeniyle, Merkez ve Şube Arasındaki Cari Hesapların Değerlemesi Geçici Olarak İhraç Edilen Makine ve Teçhizatın Türkiye ye İthâlinde Değerleme Türkiye deki Merkez Genel Giderlerinden Yurtdışında Yapılan İnşaat İşlerine Pay Verilmesi Yurtdışında, Türkiye de Uygulanan Kurumlar Vergisi Oranı ve Üzerinde Bir Oranda Vergi Ödenmiş Olunması Durumunda İstisnanın İşlevsizliği İhalesi ve Ödemesi Yurtiçinde Yapılan İşlerden Elde Edilen Kazançların Durumu Taşeronların İstisna Karşısındaki Durumu Eğitim ve Öğretim Kurumları, Gündüz Bakımevleri ile Rehabilitasyon Merkezlerinin İşletilmesinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna İstisnanın Kapsamı İstisnadan Yararlanma Koşulları Eğitim ve Öğretim Kazançlarına İlişkin İstisna Rehabilitasyon Merkezlerine İlişkin İstisna Kreş ve Gündüz Bakımevlerine İlişkin İstisna İstisnanın Süresi

9 İÇİNDEKİLER XVII İstisna Süresi İçinde Faaliyete Ara Verilmesi İstisna Süresi İçinde Yeni Okul, Kreş ve Gündüz Bakımevi veya Merkez Yapılması İstisnadan Yararlanan İşletmenin Satılması veya Devredilmesi Yükseköğretim Kurumlarının Durumu İstisnadan Faydalanılan Süre İçinde Zarar Oluşması İstisna Kapsamındaki Kazancın Dağıtılması Risturn İstisnası Yönetim Gideri Karşılığı Olarak Ödenen Paralardan Harcanmayarak Ortaklara Dağıtılan Kısımlar Tüketim Kooperatiflerinde Risturn İstisnası Gelir-Gider Farkının Ortaklara Dağıtılacağı Yönünde Ana Sözleşmede Hüküm Bulunması Gereği Gelir-Gider Farkının Ortak İçi İşlemlerden Doğmuş Olma Gereği Fiilen Dağıtım Zorunluluğu Bulunmadığı Risturn İstisnasından Faydalanmak İçin Kazanç Bulunması Gerekir Risturn İstisnasına Konu Edilecek Tutarın Tespiti Kâr Dağıtımı, Vergi Kesintisi ve Beyan Tarımsal Üretici Birliklerinin Üyeleriyle Yaptıkları İşlemler Sat-Kirala-Geri Al İşlemlerinden Doğan Kazançlarda İstisna Uygulaması İstisnadan Yararlanacak Olanlar İstisna Uygulamasına Konu Olacak İktisadi Kıymetler Taşınmazlar Taşınırlar İstisnadan Yararlanma Şartları Taşınır veya Taşınmazın Kiralayanlara, Geri Kiralama Amacıyla ve Sözleşme Sonunda Geri Alınması Şartıyla Satıldığı Hususunun Sözleşmede Yer Alması Satış Kazancının Özel Fon Hesabında Tutulması Fon Hesabında Tutulan Kazancın İşletmeden Çekilmemesi İstisna Uygulaması Varlıkların Sat-Kirala-Geri Al Süreci Tamamlanmadan Üçüncü Kişi ve Kurumlara Satılması Durumu İstisna Uygulamasında Başlangıç Tarihi Kira Sertifikası İhracı Amacıyla Her Türlü Varlık ve Hakların Satışından Doğan Kazançlarda İstisna Uygulaması İstisnadan Yararlanacak Olanlar İstisna Uygulamasına Konu Olacak İktisadi Kıymetler...298

10 XVIII İÇİNDEKİLER Varlıklar Haklar İstisnadan Yararlanma Şartları Varlık veya Hakkın Varlık Kiralama Şirketine, Kira Sertifikası İhracı Amacıyla ve Sözleşme Sonunda Geri Alınması Şartıyla Satıldığı Hususunun Sözleşmede Yer Alması Satış Kazancının Özel Fon Hesabında Tutulması Fon Hesabında Tutulan Kazancın İşletmeden Çekilmemesi İstisna Uygulaması Varlık ve Hakların Varlık Kiralama Şirketleri Tarafından Üçüncü Kişi ve Kurumlara Satılması Durumu Diğer Kanunlarda Yer Alan İstisnalar Türk Uluslararası Gemi Sicili ne Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden ve Devrinden Elde Edilecek Kazançlara İlişkin İstisna Yasal Düzenleme ve İstisnanın Kapsamı İstisna Kazanç Tutarının Tespiti Müşterek Genel Giderlerin Dağıtımı İstisna Kapsamındaki Kazançların Dağıtılması İhtiyaç Fazlası Malzemenin Satılması Hâlinde İstisna Uygulaması Time-Charter İşletmeciliği Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda Yer Alan İstisna Yasal Düzenleme Yazılım ve Ar-Ge Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlarda Kurumlar Vergisi İstisnasının Kapsamı İstisnadan Yararlanacak Olanlar İstisna Kapsamına Giren Faaliyetler Bölgede Faaliyete Geçilmeden Önce Başlatılmış Projelerden Sağlanan Kazançların İstisna Kapsamında Değerlendirilip Değerlendirilmeyeceği Yönetici Şirketlerin Kazançlarına İlişkin Kurumlar Vergisi İstisnasının Kapsamı İstisna Kazanç Tutarının Tespiti İstisna Kapsamındaki Faaliyetlerin Zararla Sonuçlanması Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen Kazancın İstisna Karşısındaki Durumu Sermaye Desteği Olarak Alınan Borçlar ile Hibe, Bağış ve Yardımların Durumu Müşterek Genel Giderler ve Amortismanların Dağıtımı İstisna Kapsamındaki Kazançların Dağıtılması İstisna Uygulamasında Süre Bölgedeki İşyeri Kiralamalarında Gelir Vergisi Kesintisi

11 İÇİNDEKİLER XIX Geçici Vergi Uygulaması İstisna Kazancın Beyannamede Gösterilmesi Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği Hükümlerine Göre Bildirim ve Beyanın Yapılması Gereken Yer İstisnadan Faydalanmak İçin Başvuruda Bulunmayan Mükelleflerin İstisna Karşısındaki Durumu Ar-Ge Teşviklerine İlişkin Diğer Düzenlemeler Serbest Bölgelerde Uygulanan Kurumlar Vergisi İstisnası Yasal Düzenleme İstisna Kazanç Tutarının Tespiti Müşterek Genel Giderler ve Amortismanların Dağıtımı Vergi Kesenlerin Sorumluluğu Kâr Paylarının Dağıtılması Hâlinde Vergi Kesintisi Mevduat Faizi ve Repo Gelirinde Vergi Kesintisi Muhtasar Beyanname Verilmesi İstisna Uygulamasında Süre ve Süre Uzatılması İmalât Faaliyetlerine Uygulanacak İstisna Genel Olarak İstisna Kapsamındaki Fason İmalât Diğer Hususlar Defter ve Belge Düzeni Ba-Bs Formu Verme Yükümlülüğü Serbest Bölgelerde Gerçekleşen Birleşme ve Devir Hâllerinde İstisna Uygulaması Serbest Bölgelerde Elde Edilen Ücretlere İlişkin Gelir Vergisi İstisnası Serbest Bölgelerde Gerçekleştirilen İşlemler ile Düzenlenen Kağıtlara İlişkin Vergi, Resim ve Harç İstisnası Sayılı Kanun Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinde Kazanç İstisnası Kurumlar Vergisinden İstisna Edilen Kazançlara İlişkin Giderler ile İstisna Kapsamındaki Faaliyetlerden Doğan Zararların Diğer Kazançlardan İndirilememesi Giderler ile Zararların Durumu İştirak Hissesi Alımıyla İlgili Finansman Giderlerine İlişkin Özel Düzenleme İstisnadan Faydalanabilmek İçin Özel Başvuru ve İzin Gerektiği Durumlarda İzin Alınmaz ya da Alınamaz ise İstisna Kapsamındaki Faaliyetler İlişkin Giderler İndirim Konusu Yapılabilir Mi? Konuya İlişkin Örnekler /A. YABANCI FON KAZANÇLARININ VERGİLENDİRİLMESİ /A.1. Kanun Metni /A.2. Genel Açıklama /A.3. Yatırım Fonlarının Genel Vergilendirme Esasları /A.4. Kavramlar...361

12 XX İÇİNDEKİLER 5/A.4.1. Yabancı Fonlar /A.4.2. Portföy Yöneticiliği Yapan Şirket /A.5. Yabancı Fonların Kazançlarına İlişkin Düzenlemeler ve Uygulama /A.5.1. Uygulamanın Şartları /A Yabancı Fon Adına Tesis Edilen İşlemlerin Portföy Yöneticisi Şirketin Mutat Faaliyetleri Arasında Yer Alması /A Yabancı Fon ile Portföy Yöneticisi Şirket Arasındaki İlişkinin Bağımsız Olarak Faaliyet Gösteren Kişilerdeki Gibi Olması /A Portföy Yöneticiliği Hizmeti Karşılığı Alınacak Bedelin Emsale Uygun Olması ve Transfer Fiyatlandırması Raporu Verilmesi /A Portföy Yöneticisi Şirketin Yabancı Fon Üzerindeki Hak Sahipliği Oranının %20 yi Aşmaması /A Yabancı Fonların Gelirleri Üzerinden Yapılacak Vergi Kesintisi /A.6. Portföy Yöneticisi Şirketin Yabancı Fondan Elde Ettiği Kazançlar /A.7. Yabancı Fonun Katılımcı ve Kurucuları Arasında Doğrudan veya Dolaylı Olarak Bulunan Tam Mükellef Gerçek Kişi veya Kurumlara İlişkin Bildirim /A.8. Bakanlar Kurulu ve Maliye Bakanlığı na Verilen Yetki /B. SINAİ MÜLKİYET HAKLARINDA İSTİSNA /B.1. Kanun Metni /B.2. Genel Açıklama /B.3. Sınai Mülkiyet Haklarından Elde Edilen Kazanç ve İratların Kapsamı /B.4. İstisnadan Yararlanacak Olanlar /B.5. İstisnadan Yararlanma Şartları /B.5.1. Buluşlara İlişkin Araştırma, Geliştirme ve Yenilik Faaliyetleri ile Yazılım Faaliyetlerinin Türkiye'de Gerçekleştirilmesi /B.5.2. İncelemeli Sistemle Patent veya Olumlu Araştırma Raporu Sonucunda Faydalı Model Belgesi Alınması /B.5.3. İstisna Uygulamasından Yararlanacak Kişilerden Olunması /B İstisnadan Yararlanacak Kişilerin 551 Sayılı KHK'da Belirtilen Nitelikleri Taşıması /B Patent veya Faydalı Model Belgesi Üzerinde Tekel Niteliğinde Özel Bir Ruhsata Sahip Olunması /B.5.4. Patent veya Faydalı Model Belgesi İçin Sağlanan Koruma Süresinin Aşılmamış Olması /B.6. İstisna Uygulaması /B Tarihinden Önce Değerleme Raporu Düzenlenmesi Amacıyla Başvuranların Durumu /B.6.2. İstisna Kazancın Tespiti /B Buluşun Üretim Sürecinde Kullanılması Hâlinde Kazancın Tespiti /B.6.3. Kesinti Uygulaması /B.7. Diğer Hususlar

13 İÇİNDEKİLER XXI 5/B /01/2015 Tarihinden Önce Tescil Edilmiş Patentli veya Faydalı Model Belgeli Buluşların Durumu /B.7.2. Sınai Mülkiyet Hakkının Devredilmesi, Satılması veya Kiralanması İşlemlerinin Tescili /B.7.3. Araştırma, Geliştirme ve Yenilik Faaliyetleri ile Yazılım Faaliyetlerinin Bir Kısmının veya Tamamının Yurtdışında Gerçekleştirilmesi /B.7.4. Patent veya Faydalı Model Belgesinin Geriye Dönük Olarak Hükümsüz Sayılması /B.7.5. İstisna Uygulamalarında Tercih /B.8. İşlemlerin KDV Karşısındaki Durumu İKİNCİ KISIM TAM MÜKELLEFİYET ESASINDA VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ BİRİNCİ BÖLÜM MATRAHIN TAYİNİ 6. SAFÎ KURUM KAZANCI Kanun Metni Genel Açıklama Tam Mükellefiyette Safî Kurum Kazancının Tespiti GVK nın Ticarî Kazanca İlişkin Hükümleri Ticarî Kazancın Tanımı Bilânço Esasında Ticarî Kazancın Tespiti İşletme Hesabı Esasında Ticarî Kazancın Tespiti İndirilecek Giderler Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler Hesap Dönemi Kavramı Elde Etme Kavramı Tahakkuk Esası Dönemsellik İlkesi Safî Kurum Kazancı (Matrah) Hâsılat Kavramı Giderler, İndirimler ve VUK un Değerleme Hükümleri Ziraî Faaliyetle Uğraşan Kurumlarda Kazanç Tespiti Özellik Gösteren Kurum Kazançları Türev Ürünlerden Elde Edilen Kurum Kazançlarının Tespiti Forward İşlemleri Swap İşlemleri Para Swapı Faiz Swapı Opsiyon Sözleşmeleri Opsiyon Primi...403

14 XXII İÇİNDEKİLER Opsiyon Sözleşmesi Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası İşlemleri Aracı Kuruluş Varantları YSİOİ de Kazanç Tespiti YSİOİ nin Kapsamı Faaliyet Konusunun İnşaat ve Onarma İşi Olması İşin Taahhüde Bağlı Olarak Yapılması İnşaat ve Onarma İşinin Yıllara Yaygın Olması İşin Başlama Tarihi İşin Bitim Tarihi Geçici ve Kesin Kabul Usulüne Tâbi Olan Hâllerde İşin Bitimi Diğer Hâllerde İşin Bitimi Hâsılat Tespiti Giderler Müşterek Genel Giderlerin ve Amortismanların Dağıtımı Müşterek Genel Giderlerin Dağıtılması Birden Fazla İnşaat ve Onarma İşinin Birlikte Yapılması İnşaat ve Onarma İşlerinin Diğer İşlerle Birlikte Yapılması Amortismanların Dağıtımı İstihkak Ödemeleri Üzerinden Vergi Kesintisi Avanslarda Vergi Kesintisi Başlangıçta Yıllara Yaygın Olmayan Ancak Daha Sonra Bu Kapsama Giren İşlerde Tevkifat Başlangıçta Yıllara Yaygın Olan Ancak Aynı Yıl İçinde Bitmesi Nedeniyle Kapsam Dışı Kalan İşlerde Tevkifat İşin Bitiminden Sonra Yapılan Ödemelerin Tevkifat Karşısındaki Durumu Fiyat Farkları ve Gecikme Zamlarının Durumu Tahakkuk Eden Ancak Tahsil Edilmemiş İstihkaklarda Vergi Kesintisi Geçici Vergi Uygulaması YSİOİ den Elde Edilen Gelirin Beyanı ve Tahakkuk Eden Verginin Ödenmesi İstihkaklardan Kesilen Verginin İadesi Yurtdışında Yapılan Yıllara Sari İnşaat ve Onarma İşleri KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI Kanun Metni Genel Açıklama

15 İÇİNDEKİLER XXIII 7.3. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kavramı Yurtdışı İştirakin Kurum Kazancının Türkiye de Kurumlar Vergisine Tâbi Tutulabilmesine İlişkin Şartlar Gayrisafî Hâsılatının %25 veya Fazlasının Pasif Nitelikli Gelirlerden Oluşması Yurtdışı İştirakin Taşıması Gereken Vergi Yükü Yurtdışı İştirakin Asgari Gayrisafî Hâsılat Tutarı Tam Mükellef Kurumların Kurumlar Vergisi Matrahına Dâhil Edilecek KEYK Kazancı KEYK in Yurtdışında Ödediği Vergilerin Mahsubu Yurtiçinde Kesilen Vergilerin Mahsubu Dağıtıma Tâbi Tutulmamasına Rağmen Türkiye de Vergilendirilen KEYK Kazançlarının Daha Sonra Dağıtılması Durumunda Vergilendirme KEYK in Faaliyetinin Zararla Sonuçlanması Geçici Vergi Uygulaması KEYK Müessesesinin Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Karşısındaki Durumu KEYK Kazancı Müessesesinde Yürürlük KEYK Kazancının Yurtdışı İştirak Kazancı İstisnasıyla İlişkisi Dar Mükellefiyete Tâbi Kurumların Durumu KEYK in Hesap Dönemini Kapanmadan Önce Kâr Dağıtımında Bulunması KEYK Kazançlarının Beyannamede Gösterilmesi KEYK Hisselerinin Elden Çıkarılmasından Doğan Kazançlar Gerçek Kişilerce Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançlarının Vergilendirilmesi İNDİRİLECEK GİDERLER Kanun Metni Genel Açıklama KVK ya Göre Kurum Kazancının Tespitinde İndirilebilecek Giderler Menkul Kıymet İhraç Giderleri Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Kapsamı Özellik Gösteren Durumlar Seçimlik Hak ve Bütünlük Amortismana Başlama Zamanı, Amortisman Yöntemi, Amortisman Süresi ve Amortismana Esas Değer Aktifleştirilen Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Bir Defada Gider Yazılması Kuruluş Sırasında Elde Edilen Arızî Gelirler Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Niteliğinde Olan Menkul Kıymet İhraç Giderleri Genel Kurul Toplantıları İçin Yapılan Giderler ile Birleşme, Devir, Bölünme, Fesih ve Tasfiye Giderleri Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde Komandite Ortağın Kâr Payı Katılım Bankalarınca Katılma Hesabı Karşılığında Ödenen Kâr Payları Sigorta ve Reasürans Şirketlerince Ayrılan Teknik Karşılıklar Muallak Hasar ve Tazminat Karşılıkları...496

16 XXIV İÇİNDEKİLER Kazanılmamış Prim Karşılıkları Hayat Sigortalarında Matematik Karşılıklar Dengeleme Karşılığı Ayrılan Sigorta Teknik Karşılıklarının Ertesi Bilânço Döneminde Aynen Kâra Nakledilmesi GVK ya Göre Kurum Kazancının Tespitinde İndirilebilecek Giderler Genel Giderler Götürü Giderler Uygulamadan Yararlanabilecek Olan Mükellefler Götürü Giderlerin Belgeli Giderlere İlaveten Uygulanması Götürü Gider Kaydedilebilecek Azami Tutar Götürü Gider Uygulamasında Hâsılat İhracat Hâsılatı Yurtdışı Taşımacılık Hâsılatı Yurtdışında Yapılan İnşaat, Onarma, Montaj ve Teknik Hizmetlerden Sağlanan Hâsılat Yurtdışında Yapılan İnşaat, Onarma, Montaj ve Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlara İlişkin İstisnanın Götürü Gider Uygulamasına Etkisi Götürü Olarak Hesaplanan Giderlerin Muhasebeleştirilmesi Reklâmasyon Giderleri Kurum Kazancı ve Ticarî Kazancın Tespitinde Reklâmasyon Giderleri Reklâmasyon Giderlerinin Belgelendirilmesi Reklâmasyon Giderlerinin KDV Karşısındaki Durumu Sosyal Giderler Besleme ve Barındırma Giderleri ile Tedavi ve İlâç Giderleri Sigorta Primleri ve Emekli Aidatları Giyim Giderleri Zarar, Ziyan ve Tazminatlar Seyahat ve İkamet Giderleri Taşıtların Giderleri Vergi, Resim ve Harçlar Amortismanlar Sendikalara Ödenen Aidatlar Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Payları Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan Malların Maliyet Bedelleri Bağışın Yapılacağı Dernek veya Vakıflar Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belgeler

17 İÇİNDEKİLER XXV Dernek ve Vakıflarca Düzenlenecek Belgeler Kayıt Düzeni ve Bağışın Gelir Vergisi Beyannamesinde Gösterimi Bağışlanan Mallara İlişkin KDV ve Bağışın KDV Beyannamesinde Gösterimi Muhasebe Kaydı Diğer Hususlar Diğer Kanunlara Göre Kurum Kazancının Tespitinde İndirilebilecek Giderler Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu na Göre İndirilebilecek Giderler Vergi Usul Kanunu na Göre İndirilebilecek Giderler Katma Değer Vergisi Kanunu na Göre İndirilebilecek Giderler Sayılı Kanuna Göre İndirilebilecek Giderler Bankacılık Kanunu na Göre İndirilebilecek Giderler TMSF ye Ödenen Sigorta Primleri Varlık Yönetim Şirketlerince Ayrılan Karşılıklar Bankalar Tarafından Ayrılan Karşılıklar Holding Şirketlerin Genel İdare Giderlerinin Bağlı Şirketlere Dağıtımı İstisna Kazançlara İlişkin Giderlerin Diğer Kazançlardan İndirilememesi ZARAR MAHSUBU Kanun Metni Genel Açıklama Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubu Devir ve Tam Bölünme Durumunda Zarar Mahsubu Öz Sermaye Tutarı Devir ve Tam Bölünme Hâlinde Zarar Mahsubu Yapılabilmesinin Şartları Şartların İhlâli Devir ve Tam Bölünme Hâlinde Zarar Mahsubunun Sırası ve Mahsup Edilemeyen Zarar Tutarları Yurtdışı Faaliyetlerden Doğan Zararların Mahsubu Yurtdışı Zararların Tevsiki Denetim Yaptırma Zorunluluğu Yurtdışında Zarar Mahsubu Faaliyet Sonuçlarının Genel Sonuç Hesaplarına İntikal Ettirilme Zamanı ve Değerlendirilmesi Özellik Gösteren Hususlar İş Ortaklığı ve Adi Ortaklık Zararlarının Ortaklarca Mahsubu KOBİ Birleşmelerinde Zarar Mahsubu YSİOİ de Zarar Mahsubu Tür Değişikliği Durumunda Zarar Mahsubu Tasfiyeye Giren Kurumlarda Zarar Mahsubu sayılı Kanun Kapsamında Matrah Artırımında Bulunan Mükelleflere İlişkin Sınırlama İlgili Dönem Faaliyetleri Zararla Sonuçlanan Kurumların Rızaen Kâr Beyan Etmesi Durumunda Zarar Mahsubu...562

18 XXVI İÇİNDEKİLER Süresi İçinde İndirilemeyen Zararlar Zarar Devri Hâlinde, Zararlı Yılla İlgili Defter ve Belgelerin Muhafaza ve İbraz Zamanaşımı Özel Hesap Döneminden Normal Hesap Dönemine Geçişte Zarar Mahsubu Muafiyet Kapsamında Olunan Dönemlere İlişkin Zararların Mükellef Olunan Dönemlere İlişkin Kârlardan Mahsup Edilmemesi Dar Mükellef Kurumlar Açısından Maddenin Geçerliliği DİĞER İNDİRİMLER Kanun Metni Genel Açıklama Ar-Ge İndirimi Genel Açıklama Sayılı Kanuna Göre Ar-Ge İndirimi ( Tarihinden İtibaren Geçerli Olan Uygulama) Tanımlar Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Harcamalarının Kapsamı Ar-Ge ve Tasarım İndirimi Uygulama Esasları Ar-Ge ve Tasarım İndiriminin Uygulamasında İzlenecek Yöntem Siparişe Dayalı Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetleri Nakit Desteklerin İzlenmesi Sponsorluk Harcamaları Sponsorluk Kapsamındaki Harcamalar Sponsorluk Kapsamı Dışında Kalan Harcamalar Sponsorluk Faaliyeti Yanında Reklâm ve Tanıtım Amacı da İçeren İşlemler Yazılı Sözleşme Zorunluluğu Belge Düzeni Vergi Borcu Bulunmama Şartı ve Süresiz Sponsor Olunamaması Muhasebe Kayıtları ve Beyanname Üzerinde Gösterilmesi Bağış ve Yardımlar Kurum Kazancının %5 i ile Sınırlı Bağış ve Yardımlar Eğitim ve Sağlık Tesisleri, Öğrenci Yurdu, Çocuk Yuvası, Yetiştirme Yurdu, Huzurevi, Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri, Dini Tesisler, Gençlik Merkezleri ile Gençlik ve İzcilik Kamplarına İlişkin Bağış ve Yardımlar Kapsam Kapsama Dâhil Olan Bağış ve Yardımlar Kapsam Dışında Kalan Bağış ve Yardımlar Bağış ve Yardımın Belgelendirilmesi Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yardımlar Doğal Afetlere İlişkin Bağış ve Yardımlar Türkiye Kızılay Derneği ve Türkiye Yeşilay Cemiyeti ne Yapılan Bağış veya Yardımlar Özel Kanunlarla Düzenlenmiş Bağış ve Yardımlar Bağış ve Yardımın Yabancı Para Cinsinden Yapılması...607

19 İÇİNDEKİLER XXVII Zarar Beyanında Bağış ve Yardımların Durumu İndirilebilecek Bağış ve Yardım Tutarı Bağış ve Yardımların Nakden Yapılmaması Aynî Olarak Yapılan Bağış ve Yardımların KDV Karşısındaki Durumu Girişim Sermayesi Fonu Olarak Ayrılan Tutarlar İndirim Şartları İndirim Tutarının Hesaplanması Fon Tutarının Vergilendirilmesi Türkiye den Yurtdışı Mukimi Kişi ve Kurumlara Verilen Hizmetlerden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İndirim İndirim Kapsamındaki Hizmetler İndirimden Faydalanma Şartları İndirimden Faydalanabilecek Şirketlerin Ana Sözleşmelerinde Yazılı Esas Faaliyet Konusu Hizmetin, Türkiye den Münhasıran Yurtdışı Mukimi Kişi ve/veya Kurum İçin Yapılmış Olması Faturanın Yurtdışı Mukimi Kişi ve/veya Kurum Adına Düzenlenmesi Türkiye den Verilen, Mimarlık, Mühendislik, Tasarım, Yazılım, Tıbbi Raporlama, Muhasebe Kaydı Tutma, Çağrı Merkezi, Ürün Testi, Sertifikasyon ve Veri Saklama Hizmetlerinden Yurtdışında Yararlanılması İlgili Bakanlığın İzin ve Denetimine Tabi Olarak Türkiye'de Yerleşmiş Olmayan Kişilere Verilen Eğitim ve Sağlık Hizmetleri ile Mesleki Eğitim Hizmetlerinin Yararlanıcısının Yurtdışında Olması Türkiye den Yurtdışı Mukimi Kişi ve/veya Kurumlara Verilen Hizmetlerden Elde Edilen Kazancın Tespiti, Kayıtlarda İzlenmesi ve Beyanı İndirim Tutarının Tespiti Kazançların Kayıtlarda İzlenmesi İlgili Bakanlığın İzni ve Denetimine Tâbi Olarak Türkiye de Yerleşmiş Olmayan Kişilere Verilen Eğitim ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin Bildirim ve Belgeler Esas Faaliyet Konusu Dışındaki Gelirler Bakanlar Kurulu ve Maliye Bakanlığı na Verilen Yetki Korumalı İşyeri İndirimi Nakdî Sermaye Artırımında İndirim İndirimin Kapsamı İndirimden Yararlanacak Olanlar İndirim Uygulaması Sermaye Artırımının Tescili ve Artırılan Tutarın Şirketin Banka Hesabına Yatırılması Sermaye Avanslarının Durumu Her Bir Hesap Dönemi İçin Ayrı Ayrı Yararlanma Kazanç Yetersizliği Nedeniyle İndirim Konusu Edilemeyen Tutarın Sonraki Dönemlere Devri...631

20 XXVIII İÇİNDEKİLER Sermaye Azaltımı İndirim Uygulamasına İlişkin Bakanlar Kuruluna Verilen Yetki İndirim Oranları Payları Borsada İşlem Gören Halka Açık Sermaye Şirketlerinde İndirim Oranı Nakdî Olarak Artırılan Sermayenin, Yatırım Teşvik Belgeli Üretim ve Sanayi Tesislerinde Kullanılması Durumu İndirim Uygulamasına İlişkin Sınırlamalar Diğer Hususlar Geçici Vergi Dönemleri İtibariyle Uygulama Özel Hesap Dönemi Tayin Edilmiş Mükelleflerin Durumu Banka Hesap Özetinin Vergi Dairesine İbraz Yükümlülüğü İndirim Uygulamasında Dikkate Alınacak Faiz Oranları Dar Mükellef Kurumlar Açısından Diğer İndirimlerin Geçerliliği KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER Kanun Metni Genel Açıklama KVK ya Göre Kabul Edilmeyen İndirimler Öz Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faiz, Kur Farkları ve Benzeri Giderler Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Olarak Dağıtılan Kazançlar Her Ne Şekilde ve Ne İsimle Olursa Olsun Ayrılan Yedek Akçeler Hesaplanan Kurumlar Vergisi ile Her Türlü Para Cezaları ile Vergi Cezaları ve Gecikme Zamları Menkul Kıymetlerin İtibari Değerlerinin Altında İhracından Doğan Zararlar Bazı Taşıtlara İlişkin Giderler ve Amortismanlar Kurumun Kendisinin, Ortaklarının, Yöneticilerinin ve Çalışanlarının Suçlarından Doğan Tazminat Giderleri Basın Yoluyla İşlenen Fiillerden Dolayı Ödenen Tazminatlar Alkol ve Alkollü İçkiler ile Tütün ve Tütün Mamullerine Ait İlân ve Reklâm Giderleri Finansman Gideri Kısıtlaması Uygulama Kapsamında Olmayan Şirketler Yabancı Kaynakların Öz Kaynakları Aşan Kısmı Uygulama Kapsamındaki Gider ve Maliyet Unsurları Yatırımın Maliyetine Eklenen Gider ve Maliyet Unsurlarının Durumu Örnek Olay Bakanlar Kurulu ve Maliye Bakanlığı na Verilen Yetkiler GVK ya Göre Kabul Edilmeyen İndirimler Kurumların Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine Verilen Temettü İkramiyeleri İstisna Kazançlara İlişkin Giderler

21 İÇİNDEKİLER XXIX Kanunen Yasaklanmış Faaliyetlerden Elde Edilen Kazançlara İlişkin Giderler İndirimi Kabul Edilmeyen Diğer Unsurlar KVK nın 11 inci Maddesinin Dar Mükellefler Açısından Geçerliliği Dar Mükelleflere İlişkin Özel Olarak Düzenlenmiş İndirilemeyecek Giderler ÖRTÜLÜ SERMAYE Kanun Metni Genel Açıklama Örtülü Sermaye Kavramı Ortak Ortakla İlişkili Kişi Borcun Doğrudan veya Dolaylı Olarak Temin Edilmesi Borcun İşletmede Kullanılması Gereği Borcun Öz Sermayenin Üç Katını Aşması Örtülü Sermaye Tutarı Vadeli Alımlarla İlgili Borçlanmalar Avansların Durumu Oranların Topluca Dikkate Alınması Gereği Örtülü Sermaye Uygulamasında Dikkate Alınmayacak Borçlanmalar Gayrinakdi Teminatlar Karşılığında Üçüncü Kişilerden Yapılan Borçlanmalar Banka ve Finans Kurumlarından Temin Edilerek Kullandırılan Borçlar Bankalar Tarafından Yapılan Borçlanmalar Finansal Kiralama Şirketleri, Finansman ve Faktoring Şirketleri ile İpotek Finansman Kuruluşlarının Bankalardan Yaptıkları Borçlanmalar Örtülü Sermaye Uygulamasında Kur Farkı Gelirlerinin Durumu Örtülü Sermaye Üzerinden Yapılan Ödemeler veya Hesaplanan Tutarların Kâr Payı Sayılması ve Yapılacak Düzeltme İşlemleri Borç Verenin Tam Mükellef Kurum Olması Borç Verenin Dar Mükellef Kurum, Gerçek Kişi, Vergiye Tâbi Olmayan veya Vergiden Muaf Herhangi Bir Kişi Olması Örtülü Sermayenin Hesaplanması Diğer Hususlar Maliyeti Olmayan Borçlanmaların Durumu Örtülü Sermaye Kullanan Kurumun Zarar Beyan Etmesi Hâlinde Düzeltme İşlemi Dar Mükellefiyette Örtülü Sermaye Uygulaması Örtülü Sermaye ve KDV Örtülü Sermayeye İlişkin Form ve Formun Doldurulması TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI Kanun Metni Genel Açıklama Kapsam Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden Gelir Vergisi Kanunu Yönünden...707

22 XXX İÇİNDEKİLER İlişkili Kişi Kurumlar Vergisi Kanunu Uygulamasında İlişkili Kişi Kurumların Kendi Ortakları Kurumların veya Ortaklarının İlgili Bulunduğu Gerçek Kişi veya Kurum Kurumun veya Ortaklarının İdaresi, Denetimi veya Sermayesi Bakımından Doğrudan veya Dolaylı Olarak Bağlı Bulunduğu ya da Nüfuzu Altında Bulundurduğu Gerçek Kişi veya Kurumlar Ortakların Eşleri Ortakların veya Eşlerinin Üstsoy ve Altsoyu, Üçüncü Derece Dâhil Yansoy Hısımları ve Kayın Hısımları İlişkinin Doğrudan veya Dolaylı Olarak Ortaklık Kanalıyla Oluştuğu Durumlar Gelir Vergisi Kanunu Uygulamasında İlişkili Kişi İlişkili Sayılan Kişiler (Bakanlar Kurulunca İlân Edilen Ülke ve Bölgelerde Bulunanlar) Emsallere Uygunluk İlkesi Karşılaştırılabilirlik Analizi Emsal Fiyat Aralığı Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespitinde Kullanılan Yöntemler Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Maliyet Artı Yöntemi Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi İşlemsel Kâr Yöntemleri Kâr Bölüşüm Yöntemi İşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemi Yöntemler Arasında Öncelik Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile Anlaşma Usulü Peşin Fiyatlandırma Anlaşmalarının Kapsamına Giren Mükellefler Peşin Fiyatlandırma Anlaşmalarında İzlenen Süreçler Ön Görüşme Yazılı Başvuru ve İdareye Sunulacak Bilgi ve Belgeler Değerlendirme ve Analiz Anlaşmanın Kabulü veya Reddi Anlaşmanın Süresi Anlaşmanın Takibi ve Yıllık Rapor Peşin Fiyatlandırma Anlaşmalarının Yenilenmesi, Revize Edilmesi ve İptali Anlaşmanın Yenilenmesi Anlaşmanın Revize Edilmesi Anlaşmanın İptali Özellik Arz Eden Hususlar Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları ve Vergi İncelemesi Peşin Fiyatlandırma Anlaşmasının Geçmişe Uygulanması Mükelleflerden İstenecek Belgeler

23 İÇİNDEKİLER XXXI Yıllık Belgelendirme Fiilen Yapılmış Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları Cezalar Düzeltme İşlemleri Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtan Kurum Tarafından Yapılacak Düzeltme İşlemleri Örtülü Kazanç Dağıtılan Kişinin Tam Mükellef Kurum Olması Örtülü Kazanç Dağıtılan Kişinin Dar Mükellef Kurum, Gerçek Kişi, Vergiye Tâbi Olmayan veya Vergiden Muaf Olan Herhangi Bir Kişi Olması Konuya İlişkin Özelge Gayrimaddî Haklar Gayrimaddî Hakların Tanımı Gayrimaddî Haklarda Emsallere Uygunluk İlkesi Gayrimaddî Haklarda Emsallere Uygun Bedelin Tespitinde Kullanılabilecek Yöntemler Grup İçi Hizmetler Grup İçi Hizmetlerin Tanımı ve Kapsamı Grup İçi Hizmetlerin Fiilen Sağlanıp Sağlanmadığının Tespiti Grup İçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Belirlenmesi Grup İçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Tespitinde Kullanılabilecek Yöntemler Hazine Zararı İlişkili Kişilere Yapılacak Olan Tahvil ve Bono Satışlarında Faiz Oranı Grup Şirketlerine Ödünç Para Verilmesi İşleminde Uygulanacak Faiz Oranı Ödünç Para İşlemleri Çerçevesinde Transfer Fiyatlandırması ve Örtülü Sermaye Uyumu Transfer Fiyatlandırması ve KDV Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Form ve Formun Doldurulması İKİNCİ BÖLÜM BEYAN 14. BEYAN ESASI Kanun Metni Genel Açıklama Beyannamenin Verilmesi Beyannamenin Verilme Zamanı Beyannamenin Verileceği Yer Beyannamenin Şekil, İçerik ve Ekleri Kooperatif Gelirlerinin Taşınmaz Kira Gelirleri ve/veya Mevduat Faizlerinden Oluşması Hâlinde Beyan Beyannamelerin Elektronik Ortamda Gönderilmesi Tasfiye, Birleşme, Devir ve Bölünme Hâllerinde Beyan...800