Dr. OSMAN EŞGİN ORTAKLIKLARDA TASFİYE İŞLEMLERİNİN TÜRK VERGİ SİSTEMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Transkript

1 Dr. OSMAN EŞGİN ORTAKLIKLARDA TASFİYE İŞLEMLERİNİN TÜRK VERGİ SİSTEMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...VII TABLOLAR LİSTESİ... XVII KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM TÜRK BORÇLAR KANUNU VE TÜRK TİCARET KANUNU AÇISINDAN ORTAKLIKLAR 1.1. ORTAKLIK TANIMI, UNSURLARI VE AMAÇLARI Ortaklık Tanımı Kavramsal Tanım Hukuki Tanım Terminoloji Ortaklıkların Unsurları Ve Amaçları Ortaklıkların Unsurları Ortaklıkların Amaçları ORTAKLIK TÜRLERİ Türk Borçlar Kanununa Göre Ortaklıklar...13

3 VIII Türk Ticaret Kanununa Göre Ortaklıklar Kollektif Ortaklık Komandit Ortaklık Anonim Ortaklık Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Ortaklık Limited Ortaklık Türk Ticaret Kanununa Göre Kurulan Diğer Ortaklıklar Diğer Ortaklıklar Kooperatifler Kamu İktisadi Teşebbüsleri...47 İKİNCİ BÖLÜM TÜRK BORÇLAR KANUNU VE TÜRK TİCARET KANUNU AÇISINDAN ORTAKLIKLARDA SONA ERME VE TASFİYE 2.1. SONA ERME, İNFİSAH, FESİH, TASFİYE KAVRAMLARI VE HUKUKİ SONUÇLARI Sona Erme İnfisah (Dağılma) Fesih (Fesh - Dağıtma) Tasfiye Kavramı Kavramsal Tanım Hukuki Tanım İnfisah, Fesih ve Tasfiyenin Hukuki Sonuçları Tasfiye Hali Tasfiyesiz Sona Erme TÜRK BORÇLAR KANUNU AÇISINDAN SONA ERME VE TASFİYE İŞLEMLERİ Adi Ortaklıkta Sona Erme ve Tasfiye...55

4 İradi Olmayan Sona Erme Sebepleri İradi Sona Erme Sebepleri Ortaktan Çıkma veya Çıkarılma Tasfiye ve Tasfiye Memuru Atanması Dış Tasfiye İç Tasfiye TÜRK TİCARET KANUNU AÇISINDAN SONA ERME VE TASFİYE Şahıs Ortaklıkları Kollektif Ortaklıklarda Sona Erme ve Tasfiye Sona Erme Ortaklıktan Çıkma veya Çıkarılma Tasfiyeye Giriş ve Tasfiye Memurunun Seçilmesi Tasfiye İşlemleri Tasfiyenin Sonuçlanması Komandit Ortaklıklarda Sona Erme ve Tasfiye Sona Erme Tasfiye Sermaye Ortaklıkları Anonim Ortaklıklarda Sona Erme ve Tasfiye Sona Erme Tasfiyeye Giriş ve Tasfiye Memurunun Seçilmesi Tasfiye İşlemleri Tasfiyenin Sonuçlanması Anonim Ortaklıklarda Ek Tasfiye Anonim Ortaklıklarda Tasfiyeden Dönülmesi Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Ortaklıklarda Sona Erme ve Tasfiye Sona Erme Tasfiye Limited Ortaklıklarda Sona Erme ve Tasfiye IX

5 X Sona Erme Tasfiye Holdinglerde Sona Erme ve Tasfiye Umumi Mağazalarda Sona Erme ve Tasfiye Donatma İştirakinde Sona Erme ve Tasfiye Diğer Kurumlarda Sona Erme ve Tasfiye Kooperatiflerde Sona Erme ve Tasfiye KİT lerde Sona Erme ve Tasfiye Aracı Kurumlarda Sona Erme ve Tasfiye ÜÇÜNCÜ BÖLÜM VERGİ HUKUKUNA GÖRE MÜKELLEFİYET, İŞE BAŞLAMA, SONA ERME VE TASFİYE 3.1. VERGİ HUKUKU AÇISINDAN MÜKELLEFİYET, İŞE BAŞLAMA Tanım Vergi Usul Kanununa Göre Mükellef, Vergi Sorumlusu ve İşe Başlama Mükellef Vergi Sorumlusu İşe Başlama Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Gelir Vergisinin Konusu, Mükellefleri ve Vergilendirme Gelir Vergisinin Konusu ve Mükellefleri Gelir Vergisi Açısından Ortaklıkların Vergilendirilmesi Kurumlar Vergisi Konusu, Mükellefleri ve Vergilendirme Kurumlar Vergisinin Konusu ve Mükellefleri Kurumlar Vergisi Açısından Ortaklıkların Vergilendirilmesi

6 Katma Değer Vergisinin Konusu, Mükellefleri ve Vergilendirme Katma Değer Vergisinin Konusu ve Mükellefleri Katma Değer Vergisi Açısından Ortaklıkların Vergilendirilmesi Diğer Vergi Kanunlarına Göre Verginin Konusu ve Mükellefleri Özel Tüketim Vergisi Gider Vergileri Damga Vergisi Harçlar VERGİ HUKUKU AÇISINDAN SONA ERME VE TASFİYE Vergi Usul Kanununa Göre Sona Erme ve Tasfiye Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna Göre Sona Erme ve Tasfiye Gelir Vergisi Kanununa Göre Sona Erme ve Tasfiye Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Sona Erme ve Tasfiye Katma Değer Vergisi Kanununa Göre Sona Erme ve Tasfiye Diğer Vergi Kanunlarına Göre Sona Erme ve Tasfiye XI DÖRDÜNCÜ BÖLÜM VERGİ HUKUKUNA GÖRE ORTAKLIKLARDA TASFİYE HALİNDE VERGİLENDİRME 4.1. TASFİYEYE GİRİŞ VE TASFİYE DÖNEMLERİ Tasfiyeye Giriş Tasfiye Dönemleri TASFİYE KARININ HESAPLANMASI Tasfiye Dönem Başındaki Servet Değeri ve Öz Sermaye Dönem Başı Servet Değerine Eklenecek Unsurlar

7 XII Ortaklar veya İşletme Sahipleri Tarafından Yapılan Ödemeler Vergiden İstisna Edilmiş Kazançlar Dönem Başı Servet Değerine Eklenmeyecek Unsurlar Amortismanlar Karşılıklar Sigorta Şirketlerinin Teknik Karşılıkları Hissedarlar veya Sahip Olmayan Kimselere Dağıtılacak Kazanç Kısmı Tasfiye Sonundaki Servet Değeri Tasfiye Karının Hesaplanmasında Diğer Hususlar Hisselerine Mahsuben Ortaklara Dağıtılan, Satılan, Devredilen, veya Kurum Sahibine İade Olunan İktisadi Kıymetler Tasfiye Karının Hesaplanmasında Zarar Mahsubu Tasfiye Karının Hesaplanmasında Giderler Tasfiye Karının Hesaplanmasında Diğer İndirimler Tasfiye Karının Hesaplanmasında Kabul Edilmeyen İndirimler TASFİYENİN SONA ERMESİ Tasfiyenin Kar İle Kapanması Tasfiyenin Zarar İle Kapanması Tasfiye Kalanının Borçları Karşılayamaması TASFİYE DÖNEMLERİNDE BEYANNAMELERİNİN VERİLMESİ Tasfiye Öncesi Beyanname, Tasfiye Dönemi Beyannamelerinin Verilmesi Tasfiye Sonu Beyannamesinin Verilmesi Tasfiye Halinde KDV Beyannamelerinin Verilmesi Tasfiye Halinde Geçici Vergi Tasfiye Halinde Gelir Vergisi Stopajı Yapılması...171

8 XIII 4.5. TASFİYE KARI ÜZERİNDEN TARH EDİLEN VERGİLERİN ÖDENMESİ TASFİYE HALİNDE ZAMANAŞIMI Tasfiye Halinde Tarh Zamanaşımı Tasfiye Halinde Tahsil Zamanaşımı Tasfiye Halinde Düzeltme Zamanaşımı BEŞİNCİ BÖLÜM VERGİ HUKUKUNA GÖRE TASFİYE MEMURLARININ SORUMLULUĞU, İNCELEME VE ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR 5.1. VERGİ HUKUKUNA GÖRE TASFİYE MEMURLARININ SORUMLULUĞU Vergi Usul Kanununa Göre Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu Tasfiye Döneminde Vergilerin Ödenmesi ve Karşılık Ayrılması Ortakların Sorumlulukları Tasfiye Memurlarının Rücu Hakkı sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun a Göre Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu Tasfiye Memurunun Değişmesi Durumunda Sorumluluk TASFİYE İŞLEMLERİNİN İNCELENMESİ İnceleme Talebinde Bulunma Vergi İncelemesine Başlanması Tasfiye İşlemlerinin İncelenmesinin Yürütülmesi İncelemenin Sonuçlanması

9 XIV Tasfiye İncelemesine İlişkin Olarak Sonuçların Bildirilmesi Tasfiye İşlemlerinin İncelenmemesine İlişkin Olarak Maliye Bakanlığı nın Yetkisi Tasfiye Beyannamelerinin Yeminli Mali Müşavirlerce Tasdik Edilmesi Tasfiye İncelemelerinde Uygulama Sorunları TASFİYENİN KAPANMASI DURUMUNDA SORUMLULUK TASFİYE İLE İLGİLİ ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR Tasfiye Sonuçlandıktan Sonra Verilecek Kurumlar Beyannamesi, Gelir Vergisi Beyannamesi, Muhtasar Beyanname ve Ödemeler Tasfiye Sonucunda Verilecek KDV Beyannamesi ve İndirilemeyecek KDV nin Durumu Tasfiye Halinde Taşınmazlar, İştirak Hisseleri, İntifa Senetleri ve Rüçhan Haklarının Satışından Doğan Kazanç İstisnası Tasfiye Soncuna Göre Değersiz Hale Gelen İştirak Hisselerinin İştirakçi Ortaklığa Etkisi Tasfiye Karının ve Tasfiye Payının Dağıtılması Tasfiye Halinde Yenileme Fonu Tasfiye Halinde Enflasyon Düzeltme Farkları Ortaklıklarda Ek Tasfiye Ortaklıklarda Tasfiyeden Dönülme Tasfiye Halinde Ödeme Kaydedici Cihazların Durumu Tasfiyenin Sonuçlanmasından Sonra Vergi İncelemesi ve Tarhiyat Tasfiye Halinde 6736 Sayılı Kanundan Yararlanma

10 XV ALTINCI BÖLÜM HIZLANDIRILMIŞ TASFİYE VE VERGİ HUKUKUNA ETKİSİ, GAYRİ FAAL ORTAKLIKLAR VE TASFİYE UYGULAMA ÖRNEĞİ 6.1. HIZLANDIRILMIŞ TASFİYENİN KAPSAMI, YÜRÜRLÜK VE SONUÇLARI Hızlandırılmış Tasfiyenin Kapsamı Hızlandırılmış Tasfiyenin Yürürlüğü Hızlandırılmış Tasfiyenin Usulü Hızlandırılmış Tasfiyenin Sonuçları HIZLANDIRILMIŞ TASFİYENİN VERGİ HUKUKUNA ETKİSİ TTK Geçici 7. Maddenin Vergi Hukukunda Uygulanması Hızlandırılmış Tasfiyede Harç ve Damga Vergisi İstisnası Resen Terk Uygulamaları Gayri Faal Mükelleflere İlişkin Vergi Dairesi Tarafından Yapılacak İşlemler Münhasıran Sahte Belge Düzenleyen Mükelleflere Yapılacak İşlemler GAYRİ FAAL ORTAKLIKLARIN DURUMU Gayri Faal Ortaklıkların Sebepleri Gayri Faal Ortaklıkların Vergi Hukukunda Durumları Tasfiyeye Girmeden Tasfiye İşlemleri Yapılması ANONİM ORTAKLIK TASFİYESİ ÖRNEK UYGULAMASI Yönetim Kurulu İşlemleri Genel Kurul İşlemleri Tasfiye İşlemleri Tasfiyenin Sonuçlanmasının Vergi Dairesine Bildirilmesi Tasfiye İşlemlerinin İncelenmesi...264

11 XVI DEĞERLENDİRME VE SONUÇ KAYNAKÇA EKLER Ek 1: Erken Dağıtıma İzin Verilmesi Hakkında Bilirkişi Raporu Örneği Ek 2: Ortaklık Sayıları (Aralık 2016) Ek 3: Tasfiye Edilen / Kapanan Ortaklık (Şahıs, Sermaye) ve Kooperatif Sayıları ( ) Ek 4: Vergi İncelemelerine İlişkin Talep Formu Ek 5: Defter ve Belge İsteme Yazısı Ek 6: İncelemeye Başlama Tutanağı Ek 7: Defter ve Belge Teslim Alma Tutanağı Ek 8: Vergi İnceleme Tutanağı Ek 9: Vergi İnceleme Raporu Ek 10: Defter ve Belge İade Tutanağı Ek 11: Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Davetiyesi