PREMATÜRE BEBEKLERDE FİZİKSEL DEĞERLENDİRME. Uzm. Songül CAN Acıbadem İnternational Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Sorumlu Hemşiresi

Transkript

1 PREMATÜRE BEBEKLERDE FİZİKSEL DEĞERLENDİRME Uzm. Songül CAN Acıbadem İnternational Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Sorumlu Hemşiresi

2 SUNU PLANI 1. Gestasyonel yaşın Belirlenmesi 2. Prematüre tanımı 3. Gestasyonel haftalarına ve ağrılıklarına göre prematürelik 4. Apgar 5. Yeni Ballard skorlaması 6. Postnatal Yaşın Belirlenmesi ve Kriterleri 7. Pediatrik Normlar 8. Yenidoğanın Fizyolojik Özellikleri 9. Yenidoğanın Sistem Muayeneleri 10. Prematüre Bebeğin Fizyolojik Özellikleri

3 GESTASYONEL YAŞIN BELİRLENMESİ Naegele Yöntemi:Son adet tarihi-3ay+7gün Prenatal ultrasonografi ile ölçümler (ilk iki trimester) Doğduktan sonraki muayene bulguları Yeni ballard skorlaması, preterm, hasta veya problemli tüm bebeklere uygulanabilir.

4 PREMATÜRE Prematüre yenidoğan, annenin son adet tarihinin başlangıcından itibaren 37. gestasyon haftasının son gününde (259.gün) ya da daha öncesinde doğmuş bebekleri tanımlamaktadır. prematüre bebek resimleri düşük kilolu doğan bebek resimler webanne.com

5 GESTASYONEL HAFTALARINA GÖRE Prematüre doğan bebekler gestasyon yaşlarına göre üç gruba ayrılır. İleri derecede preterm (22-32 hafta arası ) Orta derecede preterm (32+1 ile 36+7 hafta arası ) Sınırda preterm (37+7 gün arası )

6 AĞIRLIKLARINA GÖRE İri bebek (DA >4000 g) Düşük doğum ağırlığı (DDA (LBW) DA < 2500 g) Çok düşük doğum ağırlığı ÇDDA (VLBW) (DA < 1500 g) Aşırı düşük doğum ağırlığı ADDA (ELBW) (DA < 1000 g)

7 DOĞUM AĞIRLIĞININ GEBELİK HAFTASI İLE UYUMU SGA (Small for gestational age):gebelik haftasına göre küçük doğum ağırlığı (< %10 persantil altında olan bebekler) AGA (Appropriate for gestational age): Gestasyon haftasına uygun doğum ağırlığı (%10-90 persantil arasında olan bebekler) LGA (Large for gestational age):gebelik haftasına göre büyük doğum ağırlığı (> %90 persantil üzerinde olan bebekler)

8 Greer, F. R. Pediatrics 1998;102:

9

10

11

12 DOĞUMHANEDE MUAYENE Bebek doğar doğmaz hemen açık yatakta,radyant ısıtıcı altında, Solunum-dolaşım yeterliliği açısından değerlendirilmelidir.

13 APGAR Amerikalı anesteziyolog Dr.Virginia APGAR a ( )göre yenidoğanlar oldukça kritik olan hayatlarının bu ilk dakikalarında,doğuma katılan ekip tarafından dikkatli bir şekilde değerlendirilmeli ve bebeğin durumunun tehlikede olabileceğini düşündüren belirtiler incelenmeliydi. Bu amaçla geliştirdiği skorlama sistemini dünyaya tanıttı.

14 23/25 th Sept 1952

15 Apgar değerlendirmesi hemşire görevidir.

16 YENİ BALLARD SKORLAMASI Annenin son adet tarihinin bilinmediği veya son adet tarihine göre hesap edilen gestasyonel yaş ile ultrasonda tespit edilen gestasyonel yaş arasında uyumsuzluk olduğunda,gestasyonel yaş tespitinde kullanılan skorlama yöntemleri geliştirilmiştir.

17 YENİ BALLARD SKORLAMASI Yeni Ballard skorlaması, özellikle küçük prematürelerin değerlendirilmesinde skorlama yöntemi olarak kullanılmaktadır. 20 ile 44.hafta arasındaki bebeklerin gestasyonel yaşı saptanabilmektedir. Postnatal dönemde 26.hafta ve daha küçük bebeklere ilk 12 saatte, 26.haftanın üzerindekilere 96.saate kadar uygulanabilmektedir.

18 POSTNATAL GESTASYONEL YAŞIN BELİRLENMESİ Doğumhanede prematüre-sınırda prematüre-term ayırımı yapılmalı; Ayak taban çizgisi Meme dokusu Saç Kulak kıkırdak gelişimi Erkeklerde testislerin skrotuma inmiş olması

19 POSTNATAL GESTASYONEL YAŞIN BELİRLENMESİ Yeni Ballard Skorlanması İleri derecede prematüreler için yenilendi <26 hafta ise ilk 12 saatte >26 hafta ise ilk 96 saatte Hasta bebekte - 2 hafta hafta arasında hafta 6 nöromüsküler kriter, 6 fiziksel kriter 2 kez veya 2 ayrı kişi değerlendirir

20

21

22 Fiziksel değerlendirme doğumdan hemen sonra hemşire tarafından yapılıp forma kayıt edilir.

23 NÖROMÜSKÜLER MATÜRİTE KRİTERLERİ POSTÜR: Ekstremitelerin durumuna göre diagrama bakılarak puanlanır. Kollar ve bacaklar ekstansiyonda ise 0, diz ve kalçada fleksiyon başladıysa skor 1 dir.

24 NÖROMÜSKÜLER MATÜRİTE KRİTERLERİ Kare-Pencere Testi: El önkola doğru fleksiyona getirilmeye çalışılır. Bebeğin elinin hipotenar kısmı ile önkolun fleksör yüzü arasındaki açı ölçülür

25 NÖROMÜSKÜLER MATÜRİTE KRİTERLERİ Kol Geri Gelme:Ön kol bebeğin elinden tutularak kola doğru fleksiyon yaptırılır ve 5sn beklenir. Ardından bebeğin kolu tam ekstansiyona getirilir ve bırakılır. Kol ve önkolun şekli diagrama bakılarak puanlanır.

26 NÖROMÜSKÜLER MATÜRİTE KRİTERLERİ Popliteal Açı: Bebek ayağından dikkatlice kavranarak diz-göğüs pozisyonuna gelecek biçimde arkaya doğru gerilir. Bebek fazla zorlanmadan popliteal açıya bakılır.

27 NÖROMÜSKÜLER MATÜRİTE KRİTERLERİ Eşarp Belirtisi: Bebeğin bir eli tutularak zorlanmadan boynunu dolanarak diğer omuza ulaşılmaya çalışılır. Bu durumda dirseğin durumuna bakılarak skorlama yapılır.

28 NÖROMÜSKÜLER MATÜRİTE KRİTERLERİ Topuk-kulak Manevrası: Bebeğin ayağı tutulur ve topuğu fazla zorlanmadan diz- göğüse gelecek biçimde geriye doğru çekilir. Diagrama göre puanlanır.

29 FİZİKSEL MATÜRİTE KRİTERLERİ Cilt: Çok küçük prematüre bebeklerin yapışkan, transparan bir cildi vardır ve skor -1 dir. Cilt dikkatli muayene edilir ve şekle bakarak muayene edilir. Lanugo: Bebeğin sırtında ve skapula arasında muayene edilir. Meme Dokusu: Meme dokusu palpe edilerek skorlanır.

30 FİZİKSEL MATÜRİTE KRİTERLERİ Plantar Yüzey: Bebeğin ayak boyu ölçülür,40mm den kısaysa skor -2,40-50 mm arasında skor -1,50mm den uzun ve ayak tabanında çizgi yoksa skor 0 dır. Daha sonra ayak tabanında çizgilerin miktarına şekilden bakarak skorlanır. Göz-kulak: Göz kapakları sıkı sıkı kapalıysa skor -2,hafif kapalıysa skor -1,göz açıksa şekilden bakılarak skorlanır. Genital Bölge: Şekle bakılarak skorlanır.

31 PEDİATRİK NORMLAR Boyu : cm Kilosu : gr Baş çevresi : 32-37(+/-)2 cm Göğüs çevresi : cm Solunumu : kez / dakika, Nabız : kez / dakika Vücut ısısı:36-37 derece olmalıdır.

32 Yenidoğanda Fizyolojik özellikleri Verniks Caseosa: Cilt gri-beyaz bir madde ile kaplıdır. Özellikler kıvrım yerlerde bulunur. Lanugo: Omuz, sırt ve kollarda ince tüyler Milia: Yüz, burun, çene, yanaklarda yağ bezi tıkanmasıdır.

33 Toksik Eritem: 2-3.günlerde ortaya çıkan, içindeki sıvıda eozinofil içeren eritematöz papülo-veziküler döküntü Mongol Lekesi: Özellikle kalça ve sırtta, morumtrak mavimsi lekeler

34 Kapiller Hemanjion: Özellikle yüzde,kırmızı-pembe sınırlı maküler lekeler Emme Kabarcıkları: Ön kol ve ellerde, intrauterin yaşamda bu alnların emilmesi ile oluşan kabarcıklar İktiyozis: Ciltte aşırı soyulma, yarıklar oluşur. Kutis Marmaratus(mermer Cilt): Genel dolaşım yetmezliği gibi ciddi bir durum olabileceği gibi, deri ısısının geçici oynamalarında da görülür.

35 Harleguin Renk Değişikliği: Baştan pubise kadar ortadan bölünmüş bir şekilde vücudunun yarısının soluk,diğer yarısının daha kırmızı görünmesidir.patolojik değildir. Sarılık: Önce sklerada başlar, sonra yüz ve sırasıyla göğüs üstü, batın, ekstremiteler, ayak tabanı ve avuç içleri sararır. Deriye özellikle burun üzerine basılıp parmak çekilince yerinde bir saniye kadar kanun çekilmesine bağlı beyazlık oluşur. Sarılık durumlarında bu bölgenin aradığı görülür.

36 Siyanoz: Periferik dolaşımı iyi değilse,soğuk,stres,şok,polisetimi varsa siyanoz olabilir. Santral: Mukozalar dahil tüm cildin siyanotik olmasıdır. Mor cilt, dudak ve dil mor, Düşük O2 satürasyonu, akciğer veya kalp hastalığı

37 Periferik: mor cilt, dudak ve dil pembe Methemoglobinemi Akrosiyanoz: sadece el ve ayaklar mor Yeni doğmuş bebekte ve soğukta normal Büyük bebeklerde dolaşım bozukluğu ve hipovolemi ilk 48 saatte akrosiyanoz normaldir.

38 Lanugo Milia Mongol lekesi Albinizm Albinizm

39 YENİDOĞANIN SİSTEM MUAYENELERİ BAŞ-BOYUN MUAYENESİ Fontaneller Ön fontanel 4 x 4 cm açık ÖF: 9-12 ayda kapanır Arka fontanel gen. Açı AF: 2-4 ayda kapanır Sütürler Genellikle 0,5 cm ayrık tır Bıngıldak Dr.Bülent Aldemir drbulentaldemir.com

40 Fontanel ve Sütur açıklığı : Doğumda fontanel genişliği küçük, ilerleyen aylarda büyüktür. Hidroselide fontaneller büyük, süturlar geniş olarak palpe edilir. Hidrosefali ve memenjitte fontanel kabarık, Dehidratasyonda ise çöküktür. Sürekli küçük fontanel mikrosefali, Kraniyosinostozis, hipertroidzmde görülür.

41 Kaput Suksedeneum: Başın önde gelen kısmına uygulanan basınca bağlı olarak kafa derisi ve deri altı dokularda oluşan ödeme denir. Bu şişlik 2-3 gün içinde azalır. sri raningsih: Caput succedaneum dan CephalhematomaSriraningsih1996.blogspot.com

42 Sefal Hematom: Doğum travmasına bağlı olarak kafatası kemiği ile periost (kemik zarı) arasında kanın birikmesidir hafta içinde kendiliğinden geçer. Genellikle tek taraflı olup parietal kemikte görülür.

43 BOYUN Yenidoğanın boynu kısa ve kıvrımlıdır, Baş, rahatça 2 yana çevrilebilmelidir, Baş kontrolü yoktur/çok kısa sürelidir, Klavikula kırığı aranmalıdır, Yele boyun: Turner sendromu, Klippel-Feil sendromu Kistikhigromalar, Sternokleidomastoidkas hematomu, Kısa boyun: Turner veya Noonan sendromu.

44 BURUN İntrauterin baskıdan etkilenebilir. Burun deliklerinin açık olup olmadığı kontrol edilmeli. Koanal atrezi araştırılmalı. KULAK Büyüklüğü Pozisyonu ve yerleşimi Kepçe kulak Kıkırdak yapısı palpe edilmeli Otoskopikmuayene şart değildir

45 AĞIZ Ağız mukozası nemli ve pembedir. Dil ve mukozadaki siyanoz (santral siyanoz)patolojiktir. Aşırı salavasyon trakeaözafagial fistül, özafagus atrezisinde görülür. Emme-yutma refleksleri değerlendirilir.

46 Yarık damak dudak: Ağız boşluğu incelenmelidir. Dar, yüksek damak: Maksiller hipoplaziye bağlıdır. Küçük alt çene: Dil, küçük çenede büyük kalabilir. (pierre-robin sendromu) Makroglossia: Beckwith-Wiedemann sendromu, hipotiriodi, Down sendromu Natal diş: Nadiren alt çenede diş olur. Ebstein incisi: Üst damakta, genellikle orta hatta, parlak beyaz renkte,dökülmesi gecikmiş epitel artıklarıdır. Spontan geçer.

47 Ranula: Ağız tabanında oluşan psödokisttir. Konjenital ya da intraoral travmaya bağlı olabilir. Beningdir. Dil alt kistleri: Dilaltı tükrük bezlerinin tıkanması sonucu oluşur. Epulis: Diş etleri üzerindeki retansiyon kistleridir. Kısa Frenilum(dil bağı): Emzirmeyi güçlendirecek kadar kısa ve gerginse kesilebilir.yoksa7-8 aylıkken, dil hareketlerini engelliyorsa kesilir.

48 GÖZ-ANATOMİK MUAYENE Göz büyüklüğü: mikro/makroftalmi Gözler arası mesafe:hipo/hipertelorizm Gözlerin çıkıklığı:ekzo/enoftalmi Göz sayısı:anoftalmi Göz eğimi:mongoloid/antimongoloid

49 Pupil izokorik/anizokorik Rengi doğumda gri/mavi, 3-12 ayda asıl rengi alır Kolobom (gözdeki ya da göz çevresindeki normal göz dokusunda doğuştan bir eksiklik olmasıdır) Strabismus:Bir yaşına kadar olan özellikle içe doğru olan kaymalar normaldir.sabit oluşu patolojiktir. Nistagmus:Göz bebeklerinin titremesi,önemli değildir. Koloboma:İrsteki yarıklardır.wilms tümörü açısından yakın takip gerektirir

50 SOLUNUM SİSTEMİ MUAYENESİ İnspeksiyon/ Palpasyon Göğüs çevresi: YD da baş çevresinden küçüktür Deformiteler: Pektusekskavatum/karinatum, vb Solunum distresi: Takipne, inilti Solunum düzeni ve derinliği: Periyodik solunum, apne vb Meme: şişlik, süt akması, Klavikula: Kırık kontrol edilir. Burun kanadı solunumu

51 Solunum sistemi değerlendirilirken hız-ritim ve efor değerlendirmesi yapılır değerlendirme bebek sakinken yapılmalıdır. Normal solunumda burun kanadı solunumu ve retraksiyon gözlenmez normal solunum hızı 40-60/dk dır Pretermlerde periyodik solunum(solunumun 10 sn kadar durması) normal bir bulgudur sn den daha fazla durması ve siyanoz gözlenmesi ise daha ileri değerlendirmeyi ve girişimi gerektirir.

52 DOLAŞIM SİSTEMİ İnspeksiyon Santral siyanoz Akrosiyanoz Arteriyelkonstrüksiyon Cutismarmoratus Arteriyel konstrüksiyon, venüller belirgin Üfürüm, Periferik nabızlar(femoral nabız) Taşikardi, bradikardi, aritmi: kalp tepe atımı sayılır.

53 BATIN MUAYENESİ Öykü Dışkı ilk 3 günde mekonyumdur ilk 24 saatte idrar, saatte mekonyum sayısı Mekonyumu ilk 48 saatte yapmazsa pasajda tıkanıklık söz konusu olabilir. inspeksiyon Bebek yarı aç ve sakin olmalıdır Karın bombeliği veya çöküklüğü, simetrisi Karın cildi: Renk, ödem, barsak imajları Göbek: Damar, düşmesi, omfalit, kanama, granülom Defektler: Omfalosel, Gastroşizis, herniler

54 ÜROGENİTAL SİSTEM Erkek genital sistem Penis boyu:term yenidoğanda 1,9 cm den küçükse bir sorun var demektir. Anal atrezi ve fistül, Kuşkulu genitalya olup olmadığına bakılır. Hipospadias,Epispadias,Fimozis,Hidroseli,Fıtık İnmemiş testis Testisler:inmemiş testis pretermde sıktır.

55 ÜROGENİTAL SİSTEM Kızlarda; Labia majörler, labia minörler, klitoris ve üretra ağzını örter. Ancak prematürelerde klitorisin belirgin olması, labia majör ve minörün açık olması normaldir. Vaginal akıntı ve kanamanın olması normaldir. vajenden kan gelmesi anneden geçen gebelik hormonlarının azalması sonucu oluşur. Anal atrezi olup olmadığı kontrol edilir.

56 KAS İSKELET SİSTEMİ Prone pozisyonunda sırtı gözlenir. Normalde vertebral kolon düz görülür. Vertebralarda skolyoz, lipom, meningomyelosel, yumuşak doku kitlesi, kıllanmada artış olup olmadığı araştırılır. Skolyoz: Vertebral yapının S şeklindeki kıvrımına skolyoz, Kifoz: Vertebral yapının dışa doğru eğilmesine kifoz adı verilir

57 KAS İSKELET SİSTEMİ Spina Bifida: Beyin ve omiriliği çevreleyen kemik kanalının gelişimsel defekti sonucu oluşur. Meningosel: Lezyonun üzerinde içinde sadece BOS ve meninks bulunan kesedir. Meningomiyelosel :Nöral doku da içeren kesedir. Gelişimsel Kalça Displazisi: Bacak boğumlarında asimetri, Bacak uzunlukları arasındaki fark, bir ekstremitede anormali bulunması, abduksiyon kısıtlılığı vb durumlarda şüphe edilmelidir.

58 NÖROLOJİK MUAYENE Refleksleri: yenidoğana özgü, ilk 3 ayda kaybolur Arama refleksi Adımlama refleksi Moro refleksi Yakalama refleksi Asimetrik tonik boyun refleksi Emme refleksi Tonüs

59 YENİDOĞANIN DUYULARI Görme: 25. haftadan önce görsel uyaranlara duyarlı değil anne karnına dışardaki ışığın %1i ulaşır renkleri algılar, özellikle kırmızı rengi sever yakını görürler, cm, harekete duyarlılar Erişkinin uzağı görme yeteneğine 6 aylıkken ulaşırlar Duyma: 24. haftadan önce duymaz, 34. haftada gelişimi tamamlanır. Doğumda duyarlar kadın ve erkek sesini ayırt ederler, ritme uyar

60 Tat alma: ilk gelişen duyudur Gelişimi 12. haftada başlar,28. haftada tamamlanır tuzluyu sevmez, sütü rahat emer, 2 kez çekerek farklı tadı anlar, Koku alma: tat duyusuyla birlikte gelişir. Çok iyi gelişmiştir, koku hafızası çok iyidir, beslenmesi için gerekli bir içgüdü, anne kucağında koku nedeniyle beslenmeyi bekler, baba kucağında daha uyanık Dokunma: en önemli duyu Gelişimi 20. haftada tamamlanır ağrı duyusu da 24. haftada tamamlanır Anne babaya bağlanma için önemli

61 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Başın gövdeye oranı normal yenidoğana göre büyüktür.(prematüre megasefalisi) prematüre bebek beslenmesi bebek kaç kilo olmalı özellikleri Web... webanne.com Gözler belirgin ve kapalı, dil büyük, kulak kıkırdağı yumuşak henüz olgunlaşmamıştır

62 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Göğüs duvarı yumuşaktır. Saçlar uzun,ön-arka fontanel geniş, süturalar aralık,baş kemikleri yumuşaktır. Karın gergindir.

63 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Meme başında sertlik ve pigmentasyon preterm yenidoğanda yoktur.meme başı palpe edilemez. Aerola 34.GH dan sonra belirginleşir, aerola çapı <0.5 cm dir.

64 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Deri; - İnce -kırmızı renkte -buruşuk -jelatinöz görünümde ve parlaktır. Prematüre bir Bebek - La Leche League Türkiye-Emzirme Bilgi ve Destek lllturkiye.org Sıklıkla ödem vardır.

65 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Cilt altı damarları kolayca görülebilir. prematüre - uludağ sözlük uludagsozluk.com Lanugo tüyleri boldur. Verniks kazeoza yok veya çok azdır.

66 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Avuç içi ve ayak tabanı çizgileri azdır,sayı ve derinliği gestasyon haftası arttıkça Preterm Term artar.ekstremiteler uzundur.

67 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Tırnaklar kısa-yumuşak,32.haftadan sonra parmak uçlarını geçer. Erişim Tarihi:25/10/2018

68 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Ağlamaları hafif ve zayıftır. Ewi13cfl27DeAhXkposKHbNVDRcQ_AUICygC&biw=1920&bih=963&dpr=1#imgrc=_ Erişim Tarihi 25/10/18

69 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Genital organlar az gelişmiştir. Pretermlerde kızlarda labia majörler minörleri örtmemiş olabilir. Erkeklerde testisler skrotuma inmemiştir.

70 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Solunum kasları zayıf ve göğüs kafesi yumuşaktır. Hipoventilasyon sonucu CO2 retaksiyonu,asidoz ve siyanoz gözlenir. Solunum diyafragmatiktir ve zayıftır. Apne ile birlikte periyodik solunum görülür. İnterkostal çekilmeler çoktur.

71 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Yakalama,emme,yutma,moro refleksleri az gelişmiştir. Emme-yutma-solunum koordinasyonu haftada gelişir. Mide kapasiteleri küçük,mide boşalma zamanı uzundur.

72 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Kusma,regürjitasyon ve karında distansiyon sıktır. İlk günlerde ağırlık kaybı fazla,ağırlık alımı yavaş olur. Bu nedenle enteral beslenmenin 34haftaya kadar gavajla yapılması gerekmektedir.

73 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Karaciğer az gelişmiş, hipoglisemi, hipoproteinemi, hipoprotrombinemi ve hiperbiluribinemi sıktır. Kan-beyin bariyeri az gelişmiş, kernikterusa eğilim artmıştır.

74 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Anemi ve intrakraniyal kanamalar sıktır. Deraltı yağ dokusu az ve vücut yüzeyi geniş,dolaşım iyi değildir. Titreme-terleme özelliği olmadığından hipotermi ve soğuk stresine eğilim vardır.

75 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ İmmün sistem immatürdür. Anneden geçen immünglobülinler düşük olduğundan enfeksiyonlara eğilim fazladır.

76 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Glomerüler filtrasyon hızı düşüktür,özellikle el, ayak sırtı,tibia üzerinde ödem sık görülür.

77 PREMATÜRE BEBEĞİN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Renital vasküler sistem gelişmediği için preterm retinopatisi (ROP) sık görülür.

78 Yüksek riskli bebeklerin değerlendirilmesi,yenidoğan hemşiresinin en önemli görevidir. Yüksek riskli bebeklerde fizik değerlendirmenin sistematik olarak yapılması, yenidoğan hemşiresine bebeğin durumu ve yaklaşık gestasyonel yaşı hakkında kısa süre içinde bilgi sağlar.

79 Kaynaklar 1. Yenidoğan Yoğun Bakım Hemşireliği Kurs Kitapçığı, Ankara, 2012: s Ovalı F, Gürsoy T. Neonatoloji Cep Kitabı. 2.Baskı, İstanbul, 2014: s Koç S, Serbest Ş, Karadaş E. G. Yenidoğan Yoğun Bakım Hemşireliği Oryantasyon Kitabı. İstanbul, Acıbadem Sağlık Grubu Yayınları, 2013: s Zenciroğlu A, Özbaş S.(Eds). Temel Yenidoğan Kitabı. Ankara, 2015: s Çekmez F, Yeşilkaya S, Babacan O. Yenidoğan muayenesi,s Erişim tarihi : Sağlık Hizmetleri Yenidoğanın Değerlendirilmesi. Milli eğitim Bakanlığı Ankara, 2016: s Demirel S, Çoban M. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Birim Oryantasyon Rehberi. Kütahya, 2017: s Bayram N. Riskli Pretermlerde Transport Edilen ve Edilmeyen Grupların Morbidite ve Mortalite Yönünden Karşılaştırılması, S.B Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim Araştıma Hastanesi, Uzmanlık Tezi, İstanbul, 2006 (Danışman: Dr. Sultan Kavuncuoğlu) 9. Çetin Z. Sağlığı Geliştiren Hastane Kavramı İçinde Prematüre Yenidoğan Sağlığı: Doğum Sonrası Annelere Verilen Eğitimin Çocuk Bakımına Etkisi. İ.Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2011 (Danışman: Prof. Dr. Serpil Uğur Baysal) ErişimTarihi:30/10/18