KAHVERENGİ TİCARİ YUMURTACILAR. Yönetim Kılavuzu BROWN

Transkript

1 KAHVERENGİ TİCARİ YUMURTACILAR Yönetim Kılavuzu BROWN

2 YÖNETIM KILAVUZU KULLANIMI Hy-Line Brown ticari yumurtacıların genetik potansiyeli elverişli kümes şartları ve doğru sürü yönetimi ile ortaya çıkar.bu yönetim kılavuzu, Hy-Line International tarafından derlenen saha deneyimlerine dayanan Hy-Line Brown ticari yumurtacılar için başarılı sürü yönetimi programlarını ve dünyanın her yerinden Hy-Line sürülerin kapsamlı bir veri tabanını kullanarak özetlemektedir. Hy-Line International Yönetim Kılavuzları, yeni performans verileri ve / veya besleme bilgilerine göre periyodik olarak güncellenmektedir. Bu yönetim kılavuzunda yer alan bilgiler ve öneriler sadece rehberlik ve eğitim amaçlı kullanılmalıdır, yerel çevre ve hastalık durumlarına göre farklılık arz edebilir ve kılavuz tüm olası koşulları karşılamayabilir.yönetim kılavuzunda verilen bilgilerin doğru ve güvenilir olmasını sağlamak için her türlü girişimde bulunulduğu halde, Hy-Line International, bu tür bilgi veya yönetim önerilerindeki hatalar, eksiklikler veya yanlışlıklar için sorumluluk kabul etmez. Ayrıca, Hy-Line International, bu tür bilgilerin veya yönetim önerilerinin kullanılmasından veya bunların uygulanmasından kaynaklanan kullanım, geçerlilik, doğruluk, güvenilirlik veya sürü performansı, üretkenliği ile ilgili herhangi bir taahhüt veya garanti vermemektedir.hiçbir durumda Hy-Line International, bu yönetim kılavuzunda yer alan bilgilerden veya yönetim önerilerinden kaynaklanan veya bunlarla bağlantılı olarak ortaya çıkan dolaylı veya özel zararlardan sorumlu tutulamaz. İnteraktif yönetim kılavuzu için adresini ziyaret ediniz. İÇİNDEKİLER Performans standartları özeti...1 Performans tabloları Kefeste civciv önerileri Civciv döneminde aydınlatma...6 Suluk sistemleri...6 Gaga kesimi Büyüme ve Gelişme...8 Büyüme dönemi canlı ağırlık,yem tüketimi ve Üniformite...9 Çeşitli alan bilgileri(yemlik,suluk,hayvan sayısı)... 9 Yumurta kümesine taşıma...9 Zenginleştirilmiş tip kafesler...10 Alternatif sistemler...10 Ticari Yumurtacılar için Yönetim Durumları İyi Aydınlatma Uygulamaları...13 Işık kontrollü Kümeslerde Aydınlatma Programı...13 Açık Kümesler İçin Özel Aydınlatma Programları...14 Açık Kümeslerde Gölgelerin Kullanımı...15 Gece Yemleme / Aydınlatma Programı...15 Sıcak Stresi...15 Su Kalitesi...16 Hava Kalitesi...17 Kalsiyum Kaynağı Partikül Boyutu Yem Partikül İriliği...18 Vitaminler ve İz Mineraller...18 Beslenme ihtiyaçları İçin Yemleme Aşamaları...19 Büyütme Dönemi Besleme Tavsiyeleri...20 Büyütmeden Yumurta Üretimine Geçiş Dönemi...21 Üretim Dönemi Besleme Tavsiyeleri...22 Üretim Dönemi İçin Diyet Besin Konsantrasyonları...23 Aç Bırakmadan Yapılan Tüy Dökümü Önerileri...24 Tuy Dökümündeki Rasyon Önerileri...25 Tüy Döküm Sonrası Beslenme Önerileri...26 Hastalık Kontrolü...27 Aşılama Tavsiyeleri Performans Grafikleri Tuy Döküm Sonrası Performans Tablosu...32 Tüy Dökümü Sonrası Performans Grafiği...33 Yumurta Standartları...34 Yumurta Ağırlık Dağılımı Yem Bileşenleri Tabloları

3 Performans standartları özeti HY-LINE BROWN TİCARİ YUMURTACILAR BÜYÜTME PERİYODU (17 HAFTAYA KADAR): Yaşama gücü 98% Yem Tüketimi 5,75 6,13 kg 17. Haftada Canlı Ağırlığı 1,40 1,48 kg YUMURTLAMA PERİYODU (100 HAFTAYA KADAR): Pik Yüzdesi 95 96% 60.Haftaya Kadar Hen-Day Yumurta Adedi 90.Haftaya Kadar Hen-Day Yumurta Adedi 100.Hafta Kadar Hen-Day Yumurta Adedi 60.Haftaya Kadar Hen-Housed Yumurta Adedi 90.Haftaya Kadar Hen-Housed Yumurta Adedi 100.Hafta Kadar Hen-Housed Yumurta Adedi s 60.Haftaya Kadar Yaşama Gücü 100.Hafta Kadar Yaşama Gücü Çıkımdan %50 Randımana Ulaşma Süresi 26. Haftada Ortalam Yumurta Ağırlığı 32. Haftada Ortalam Yumurta Ağırlığı 70. Haftada Ortalam Yumurta Ağırlığı 100. Haftada Ortalam Yumurta Ağırlığı Toplam Hen-Hosed Yumurta Kütlesi-H.H ( haftalar) 32. Hafta Vücut Ağırlığı 70. Hafta Vücut Ağırlığı 100. Hafta Vücut Ağırlığı Yumuta İçeriğinde Kan Lekesi Kabuk Mukavemeti 38.Haftada Kabuk Rengi 56.Haftada Kabuk Rengi 70.Haftada Kabuk Rengi 100.Haftada Kabuk Rengi 38. Haftada Haugh Değeri 56. Haftada Haugh Değeri 70. Haftada Haugh Değeri 100. Haftada Haugh Değeri Günlük Ortalama Yem Tüketimi ( Haftalar) Yem Dönüşüm Oranı, kg yem/kg yumurta (20 60 hafta) Yem Dönüşüm Oranı, kg yem/kg yumurta ( hafta) Yemden Faydalanma Oranı, kg yumurta/kg yem (20 60 hafta) Yemden Faydalanma Oranı, kg yumurta/kg yem (20 90 hafta) Her Bir Düzine Yumurta İçin Yem Tüketimi (20 60 hafta) Her Bir Düzine Yumurta İçin Yem Tüketimi ( hafta) Deri Rengi Dışkı Durumu % 92% 140 gün 57,3 59,7 gr/yumurta 60,1 62,5 gr/yumurta 62,9 65,5 gr/yumurta 64,0 66,7 gr/yumurta 28,4 kg 1,85 1,97 kg 1,91 2,03 kg 1,92 2,04 kg Mükemmel Mükemmel ,0 84,0 81,1 79, gr/gün/tavuk 1,87 1,99 1,98 2,10 0,50 0,54 0,48 0,51 1,42 1,46 kg 1,54 1,58 kg Sarı Kuru Bu performans özetleri tüm dünya genelindeki Hy-Line müşterilerinin verilerinden oluşmaktadır. Lütfen sizde performans sonuçlarınızı info@hyline.com adresine gönderin.kullanımı kolay bir kayıt programı olan Hy-Line International EggCel i adresinden sağlayabilirsiniz. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 1

4 Performans Tabloları Büyütme Periyodu YAŞ (hafta) ÖLÜM ORANI Kümülatif (%) CANLI AĞIRLIK (kg) YEM TÜKETİMİ (gr/tavuk/gün) TOPLAM YEM TÜKETİMİ SU TÜKETİMİ (o güne kadar toplam gr) ((ml/tavuk/gün) ÜNİFORMİTE (Kafes) 1 0,5 0,06 0, ,7 0,12 0, >85% 3 0,8 0,18 0, ,9 0,26 0, ,0 0,35 0, >80% 6 1,1 0,45 0, ,2 0,54 0, ,2 0,65 0, ,3 0,76 0, ,3 0,86 0, >85% 11 1,4 0,96 1, ,5 1,05 1, ,6 1,13 1, ,7 1,19 1, ,8 1,26 1, >85% 16 1,9 1,33 1, ,0 1,40 1, >90% Yumurtlama Periyodu YAŞ (hafta) % HEN-DAY Güncel HEN-DAY YUMURTA Kümülatif HEN-HOUSED YUMURTA Kümülatif ÖLÜM ORANI Cumulative (%) CANLI AĞIRLIK (kg) YEM TÜKETİMİ (gr/tavuk/gün) SU TÜKETİMİ 1 (ml/tavuk/gün) HEN- HOUSED YUMURTA KÜTLESİ Kümülatif (kg) ORTALAMA YUMURTA AĞIRLIĞI 2 (gr/yumurta) ,3 1,0 0,3 1,0 0,0 1,47 1, ,0 48,8 50, ,0 3,6 2,0 3,6 0,1 1,57 1, ,1 49,0 51, ,1 8,7 5,1 8,7 0,1 1,63 1, ,3 50,2 52, ,4 14,7 10,3 14,7 0,2 1,67 1, ,5 51,5 53, ,5 21,1 16,4 21,1 0,3 1,72 1, ,9 53,1 55, ,9 27,7 22,8 27,7 0,3 1,75 1, ,2 54,4 56, ,3 34,4 29,2 34,3 0,4 1,78 1, ,6 55,5 57, ,8 41,0 35,7 40,9 0,4 1,79 1, ,0 56,6 59, ,4 47,7 42,3 47,6 0,5 1,80 1, ,3 57,3 59, ,1 54,5 48,9 54,3 0,6 1,82 1, ,7 58,4 60, ,7 61,2 55,5 60,9 0,6 1,83 1, ,1 59,0 61, ,4 67,9 62,1 67,6 0,7 1,84 1, ,5 59,3 61, ,0 74,6 68,6 74,3 0,7 1,84 1, ,9 59,7 62, ,5 81,3 75,1 80,9 0,8 1,84 1, ,3 59,9 62, ,1 88,0 81,7 87,5 0,9 1,85 1, ,7 60,1 62, ,7 94,6 88,2 94,1 0,9 1,85 1, ,1 60,3 62, ,3 101,3 94,7 100,7 1,0 1,85 1, ,5 60,5 62, ,9 107,9 101,2 107,3 1,0 1,85 1, ,9 60,6 63, ,4 114,5 107,6 113,8 1,1 1,86 1, ,3 60,7 63, ,9 121,1 114,1 120,3 1,2 1,86 1, ,7 60,8 63, ,4 127,7 120,5 126,8 1,2 1,86 1, ,1 60,9 63, ,8 134,2 126,9 133,2 1,3 1,87 1, ,5 61,0 63, ,3 140,7 133,2 139,6 1,4 1,87 1, ,9 61,1 63, ,6 147,2 139,5 146,0 1,4 1,87 1, ,3 61,2 63, ,0 153,7 145,8 152,4 1,5 1,88 2, ,7 61,3 63, ,3 160,1 152,0 158,7 1,6 1,88 2, ,1 61,5 64, ,6 166,5 158,1 165,0 1,6 1,88 2, ,5 61,6 64, ,8 172,9 164,3 171,3 1,7 1,89 2, ,9 61,6 64, ,1 179,3 170,4 177,6 1,8 1,89 2, ,3 61,7 64,3 1 Tablo, C lik normal çevre sıcaklıklarında beklenen bir besleme ve su tüketimini göstermektedir. Ortam sıcaklığı bu aralığın üzerine çıktığında, su tüketimi gösterilen miktarın iki katına kadar çıkabilir 2 40 haftalık yaş sonrası yumurta büyüklüklüğünü sınırlandırmak amacıyla, rasyondaki protein oranı izlenmelidir. 2 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

5 Performans Tabloları (devam) YAŞ (hafta) % HEN-DAY Güncel HEN-DAY YUMURTA Kümülatif HEN-HOUSED YUMURTA Kümülatif ÖLÜM ORANI Cumulative (%) CANLI AĞIRLIK (kg) YEM TÜKETİMİ (gr/tavuk/gün) SU TÜKETİMİ 1 (ml/tavuk/gün) HEN- HOUSED YUMURTA KÜTLESİ Kümülatif (kg) ORTALAMA YUMURTA AĞIRLIĞI 2 (gr/yumurta) ,2 185,6 176,4 183,7 1,9 1,89 2, ,6 61,8 64, ,4 191,9 182,5 189,9 1,9 1,89 2, ,0 61,9 64, ,5 198,2 188,5 196,1 2,0 1,89 2, ,4 62,0 64, ,7 204,4 194,5 202,2 2,1 1,89 2, ,8 62,1 64, ,8 210,6 200,5 208,3 2,1 1,89 2, ,2 62,1 64, ,9 216,9 206,4 214,4 2,2 1,89 2, ,5 62,2 64, ,0 223,0 212,4 220,4 2,3 1,89 2, ,9 62,2 64, ,1 229,2 218,3 226,4 2,3 1,89 2, ,3 62,2 64, ,1 235,3 224,2 232,4 2,4 1,90 2, ,7 62,2 64, ,1 241,4 230,1 238,4 2,5 1,90 2, ,0 62,3 64, ,1 247,5 235,9 244,3 2,6 1,90 2, ,4 62,3 64, ,0 253,6 241,7 250,2 2,6 1,90 2, ,8 62,3 64, ,0 259,7 247,5 256,1 2,7 1,90 2, ,1 62,4 65, ,8 265,7 253,2 262,0 2,8 1,90 2, ,5 62,4 65, ,7 271,7 258,9 267,8 2,9 1,90 2, ,9 62,5 65, ,5 277,8 264,5 273,7 2,9 1,90 2, ,2 62,5 65, ,3 283,7 270,1 279,4 3,0 1,90 2, ,6 62,6 65, ,1 289,7 275,8 285,2 3,1 1,90 2, ,9 62,6 65, ,0 295,6 281,4 291,0 3,2 1,90 2, ,3 62,7 65, ,7 301,5 286,9 296,6 3,3 1,90 2, ,7 62,7 65, ,4 307,4 292,4 302,3 3,4 1,90 2, ,0 62,8 65, ,0 313,2 297,9 307,9 3,5 1,90 2, ,4 62,8 65, ,7 318,9 303,3 313,4 3,7 1,90 2, ,7 62,9 65, ,3 324,7 308,7 319,0 3,8 1,91 2, ,1 62,9 65, ,8 330,3 314,0 324,4 3,9 1,91 2, ,4 63,0 65, ,4 336,0 319,3 329,9 4,0 1,91 2, ,7 63,0 65, ,8 341,6 324,6 335,2 4,1 1,91 2, ,1 63,1 65, ,2 347,2 329,7 340,6 4,3 1,91 2, ,4 63,1 65, ,5 352,7 334,8 345,9 4,4 1,91 2, ,7 63,2 65, ,9 358,2 339,9 351,1 4,5 1,91 2, ,1 63,2 65, ,1 363,6 344,9 356,2 4,7 1,91 2, ,4 63,3 65, ,4 369,0 349,9 361,3 4,8 1,91 2, ,7 63,3 65, ,5 374,4 354,8 366,5 5,0 1,91 2, ,0 63,4 66, ,7 379,7 359,7 371,5 5,1 1,91 2, ,4 63,5 66, ,9 385,0 364,6 376,5 5,3 1,91 2, ,7 63,5 66, ,1 390,3 369,5 381,6 5,4 1,91 2, ,0 63,5 66, ,2 395,6 374,4 386,5 5,6 1,91 2, ,3 63,6 66, ,3 400,8 379,2 391,5 5,7 1,91 2, ,6 63,6 66, ,4 406,1 384,0 396,4 5,9 1,91 2, ,9 63,6 66, ,5 411,3 388,8 401,4 6,0 1,91 2, ,2 63,6 66, ,6 416,5 393,5 406,2 6,2 1,91 2, ,5 63,7 66, ,6 421,7 398,2 411,1 6,3 1,91 2, ,9 63,7 66, ,6 426,9 402,9 415,9 6,5 1,91 2, ,2 63,7 66, ,7 432,0 407,7 420,7 6,6 1,91 2, ,5 63,7 66, ,6 437,2 412,3 425,5 6,8 1,92 2, ,8 63,8 66, ,6 442,3 416,9 430,3 7,0 1,92 2, ,1 63,8 66, ,6 447,4 421,5 435,0 7,1 1,92 2, ,4 63,8 66, ,6 452,5 426,1 439,7 7,3 1,92 2, ,7 63,9 66, ,5 457,5 430,7 444,4 7,5 1,92 2, ,0 63,9 66, ,4 462,6 435,2 449,1 7,6 1,92 2, ,3 63,9 66, ,3 467,6 439,7 453,7 7,8 1,92 2, ,6 64,0 66, ,1 472,6 444,1 458,3 8,0 1,92 2, ,8 64,0 66, ,9 477,5 448,6 462,8 8,2 1,92 2, ,1 64,0 66, ,7 482,5 453,0 467,4 8,4 1,92 2, ,4 64,0 66,7 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 3

6 Kafeste 1-3 hafta Bakım Önerileri Çiftliğe Transfer Kuluçkadan kümese civciv taşımak için tasarlanmış bir kamyon kullanın. Kamyon çevre şartlarına karşı kutu içindeki civcivleri C de ve %70 nisbi nemde,dakikada en az 0,7 m³ hava akışı olacak şekilde taşıyabilmelidir. Hava akışı için civciv kutuları arasında boşluklar bırakılmalıdır. Civciv Yerleştirme Kutulardaki civcivleri hızlı ve nazik bir şekilde kafeslere boşaltın. Birbirine yakın yaştaki damızlıkların civcivlerini guruplandırarak yerleştirin. Civcivleri daha sıcak ve aydınlık olan üst katlara yerleştirin. Suluklarda gölge olmadığından emin olun. Genç damızlık sürülerden gelen civcivler kümesin en sıcak ve aydınlık bölgelerine yerleştirilmelidir. Civcivlerin Gelişinden Önce Kümes Hazırlığı Kümes civciv girişinden önce tamamen temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Çeşitli svap ve preparatlar ile kümesteki temizlik ve dezenfeksiyonun etkinliğini kontrol edin. Giriş ve çıkış yapan sürüler arasında en az 2 hafta süre olmasına dikkat edin. Civciv karşılama-büyütme yönetimi ve kümes hazırlığı hakkında daha fazla bilgi için adresinden Growing Management of Commercial Pullets güncellmesine bakınız. Civciv gelmeden 24 saat önce kümes ısısı C arasında(civcivlerin seviyesindeki ısı) ve %60 nem olmalıdır. Ön ısıtmaya normal iklimlerde civciv gelmeden 24 saat önce,serin eklimlerde 48 saat önce ve soğuk iklimlerde 72 saat önce başlanmalıdır. Yem oluklarını en yüksek seviyeye kadar doldurun, otomatik yemliklere erişime ilk günden izin verin. İlk 7 gün boyunca yüksek ışık(30-50 lux) civcivlerin yemi ve suyu hızlı bulmasına ve yeni ortama adapte olmasına yardımcı olur. Civciv Yönetimi Kafes içi civciv kağıtlarına tüketimi teşvik etmek için 0-3 gün yem koyun. Kuluçkada gaga kesimi yapılan civcivler için 7 güne kadar kağıda yem koyabilirsiniz. Cicivleri yem oluklarına doğru haraket ettirmek için yemi sürekli olukların önüne doğru sürün. Civciv kağıtlarını 7-14 gün içinde kaldırmak gübre birikimini önler. Civcivlerin konforu için optimum ısı,nem ve havalandırma oranını bulun. Kafes zeminleri ıslak ve eğimli olmamalıdır. Suya elektrolit ve vitamin ilavesi yapın, mikroorganizmalar için uygun şartları sağlayan şeker bazlı ürünlerden kaçının. Civcivlerin canlı ağırlığı ilk gün ile 7 gün arasında iki katına çıkmış olmalıdır. Benzer yaştaki damızlık sürülerin civcivlerini büyüme döneminde birlikte guruplandırın. Civcivlerin kümes içindeki rahatlık durumuna göre ihtiyaç duydukları ısıyı ayarlayın. Civcivlerin ısısını nisbi neme göre ayarlayın. Düşük ısılar için yüksek nisbi nem kullanılır. %60 nisbi nemin üzerindeki her %5lik nem artışı için,kümes ısısını 1 C düşürün. İlk haftadan sonra sıcaklığı haftalık 2-3 C olarak 21 C ye kadar düşürün. Civcivlere soğuk su vermeyin. Suyun kümes içinde ısınmış olarak içme hattına girmesine özen gösterin. Böylece civcivler rahat su içebilirler. Kafes içi tel zeminin tamamına kağıt serin 0-28 gün boyunca koksidiyozis aşısının geri dönüşümüne yönelik tepsiler Nipel veya çanak suluk Civciv gardları Otomatik yemlik Civciv gardı ilk günden itibaren yemliklere erişime müsaade edecek şekilde olmalı. Otomatik yemlik Civcivleri alıştırmak için kağıdın otomatik yemliğe yakın tarafına yem koyun. 4 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

7 Kafeste Civciv Büyütme Önerileri (devam) Otomatik yemlik Otomatik yemlik Otomatik yemlik TRUE Civcivler kafesler içerisine eşit olarak dağıtılır SOĞUK Civcivler ani seslerde toplanma yaparlar. DENGESİZ HAVALANDIRMA Civcivlerin kafesin bir bölümünde toplanmaması için dengesiz ışık dağılımı ve gürültüden kaçının. YAŞ 0 3 günler HAVA SICAKLIĞI (KAFES) C 4 7 günler HAVA SICAKLIĞI (YER KÜMESİ) C C 8 14 günler IŞIK ŞİDDETİ lüks C C günler IŞIK SAATLERİ 22 saat veya Aralıklı Program lüks 21saat veya Aralıklı Program C 25 lüks 20 saat C C 25 lüks günler C günler C C günler Bağıl Nem 18 saat 25 lüks 16,5 saat C 5 15 lüks 21 C 21 C ÇIKIM %80 15 saat 5 15 lüks 13,5 saat Düşük nem ÇİFTLİĞE TRANSFER %70 KURSAK DOLULUĞU - CİVCİVLER YEM YİYOR MU? BÜYÜTME %40 minimum Civcivlerin konforu azalır Dehidrasyon artar Sonuc olarak cıvcıvlerin arka kısmına dışkı yapışır Gagalama ihtimalini artırabilir Tuy yapısı olumsuz etkilenir Toz artar CİVCİV BÜYÜTME PERİYODU (0-7 gün) %60 YUMURTLAMA %40 minimum Aşırı nem Islak altlığa sebep olabilir Amonyak artar Kötü hava kalitesine yol açar Civciv yerleştirildikten sonraki saatler Kursağında yem olan civciv 6 %75 12 %85 24 %100 Kursağında başlangıçta yem ile dolu civciv Çok düşük veya çok yüksek ısılar kursak doluluk oranını azaltır. Kursağında başlangıçta yem olmayan civciv HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 5

8 Civciv Büyütme Döneminde Aralıklı bir ışık programı tavsiye edilmektedir. Eğer aralıklı ışık programı kullanılmayacaksa 0-7 gün arası için; İlk 3 gün 22 saat, 4-7 günler arasında 21 saat ışık kullanılır. 24 saat ışık vermeyin. İlk yedi gün lüks ışık şiddeti civcivlerin yemi-suyu kolay bulmasına ve yeni ortama adapte olmasına yardımcı olur. İlk haftadan sonra ışık yoğunluğunu azaltın ve aydınlatma programını ışık saatini yavaş adımlarla azaltınız. (bkz. kontollü kümesler için Işık programı). CİVCİVLER İÇİN ARALIKLI IŞIK PROGRAMI 2 saat 4 saat 4 saat 2 saat 2 saat 4 saat 4 saat 2 saat Tercih edilen aydınlatma tekniği 0-7 gün arası uygulama (14 güne kadar kullanılabilir) Aralıklı karanlık dönemler civcivlere dinlenme olanağı sağlar. Civcivlerin aktivitelerini ve yem alımlarını senkronize eder. Dinlenme ve aktivitenin daha doğal olmasını belirler. Yedi gün yaşama gücünü ve yarkaların canlı ağırlığını geliştirebilir. Aşılamalarda antikor oluşumunu geliştirir. Bazı karanlık dönemler iş akışına göre kıslatılabilir veya kaldırılabilir. Suluk Sistemleri Büyütme kümesinde kullanılan sulukların türü,yumurtlama kümeslerindeki ile aynı olmalıdır.ayrıca büyütme ve yumurtlama kümeslerinde aynı nipel tiplerini kullanın (360 hareketli nipeller) İçme suyu periyodik olarak kalite ve temizlik için kaynaktan ve suluk hattının sonundan kontrol edilmelidir. Civcivler gelmeden önce su hatlarını yıkayın. Büyütme ve yumurtlama dönemlerinde su hatlarını haftalık olarak temizleyin. Nipel suluklardan civcivlerin rahat su içmeleri için dakikada 60ml/nipel su gelmelidir. Sürünün günlük su tüketimini kaydedin. Su tüketimindeki düşüş genellikle ciddi problemlerin ilk belirtisidir. Çanak suluklar Nipel suluklar Çanak suluk seviyesi civcivin sırt hizasında Nipel seviyesi civciv baş hizasında 360 Çanak suluklar civcivlerin 0-3 gün arasında su içmeye alışması için elle doldurulur. Açık suluklar kolayca kontamine oldukları için mutlaka günlük olarak temizlenmelidir. Nipellerdeki su basıncını civcivlerin suyu kolayca bulmasını sağlamak için,nipelin ucunda damla kalacak şekilde ayarlayın. Kaşık suluklar civciv dönemlerinde ve sıcak iklimlerde faydalıdır. 360 hareketli nipeller civcivlerin kolay su içmesini sağlar. Kuluçkada gaga kesimi uygulanmış civcivlere sadece 360 hareketli nipeller kullanın. 6 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

9 Gaga Kısaltma/Kesme (Yerel düzenlemeleri kontrol edin) Hy-Line Brown ticari yumurtacılara en başarılı şekilde kuluçkada infrared gaga kesimi uygulaması ile veya 7-10 günlükken hassas kesim ve dağlama yapılabilir. Eğer gerekirse 6.haftada veya haftalıkken tekrar düzeltme yapılabilir. Açık tip kümeslerde ikinci gaga kesimi önerileri. Işık kontrollü kümeslerde bir gaga kesimi yeterli olmalıdır. Kuluçkada gaga kesimi uygulaması veya 7-10 günlük gaga kesimi uygulaması yem israfını azaltır ve gagaya daha az zarar verir. KULUÇKADA İNFRARED GAGA KESİMİ Bu uygulama verimli ve uniform gaga kesimi sağlar. Gaga günler arasında kesilen yerden ayrılana kadar bozulmadan kalır. Infrared gaga kesimi uygulanan civcivlere sadece 360 hareketli nipeller ve ilave suluklar kullanın. İnfrared gaga kesimi uygulanan civcivlere 0-7 gün kağıt üzerine yem koyun. İnfrared gaga kesimi bölgesel koşullara göre ayarlanabilir. Daha fazla bilgi için adresinden Infrared Beak Treatment teknik güncellmesine bakınız. İnfrared gaga kesiminin uygulanmasının hemen ardından İnfrared gaga kesiminden 7 gün sonra HASSAS GAGA KESİMİ 650 C de 2 saniye gagayı dağlayın. Dağlama bıçağı yeteri kadar ısınmadığında ve/veya dağlama sürsi 2 sn den az olduğunda gaga daha sonra dengesiz olarak uzamaya devam eder. Dağlama bıçağı çok sıcak olursa veya süre Fotoğraf -Lyon 2 saniyeden uzun tutulursa,gagada aşırı Technologies,Inc. yanma sonucu zayiat oluşabilir. Yaklaşık olarak 650 C olması gereken bıçak sıcaklığını ölçmek için bir pirometre kullanın Dağlama bıçağını rengi sıcaklığın yaklaşık olarak bir göstergesi olarak kullanılabilir(kiraz kırmızı). 650 C lik uygun bıçak sıcaklığını gösteren pirometre. < 650 C 650 C > 650 C Dış etkenlerden dolayı 40 C ye kadar bıçak sıcaklığı farkları oluşur ve insan gözüyle fark edilemez. Farklı boyutlardaki civcivlerde hassas bir gaga kesimi yapmak için klavuz delikli şablonlar kullanın. Gagaların uygun ve eşit bir şekilde kesildiğini kontrol edin. Dağlama bıçağı (650,kiraz kırmızı renk) Klavuz delikli şablon Klavuz delikleri farklı büyüklükte ve farklı yaşta civcivlere karşılık gelir mm 4.00 mm 4.37 mm Düzgün Kesilmiş Gagalar Kuluçkada infrared ile veya kümeste bıçakla gaga kesimi yapılacak civcivlerde bazı önlemler: Su içme gaga kesimi uygulamalarının başarısındaki en önemli faktördür. Civcivler uygulama sonrası hızlı ve kolayca suya erişmelidir. Hasta ve stresli hayvanların gagasını kesmeyin. Acele etmeyin,civcivleri dikkatli alın. Gaga kesimi uygulamasından 2 gün önce ve 2 gün sonraya kadar içme suyuna K vitamini içeren Vitamin ve elektrolit takviyeleri yapın. Gaga kesimi sırasında civcivlerin stres durumunu izleyin. Civcivler rahat ve aktif görünene kadar ortam sıcaklığını yükseltin. Gaga kesimi sonrası birkaç gün yem seviyesini en üst düzeyde tutun. Sadece iyi eğitimli gaga kesim ekiplerini kullanın. Su tüketimini teşvik için 360 hareketli nipeller,takviye suluklar ve çanak-kaşık suluklar kullanın. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 7

10 Büyütme ve Geliştirme Büyüme ve gelişmeyi optimize etmek için yarka geliştirme programlarına odaklanın. Gelecekteki yumurtlama performansının en iyi göstergesi, yarkaların canlı ağırlığı ve yumurtlama dönemi başlangıcındaki vücut tipi(üniformite) nin bulunduğu noktadır. Doğru canlı ağırlıktaki (1,35-1,40 kg) ve %90 üzerinde üniformite ile yumurta üretimine giren yarkalar,üretim döneminde en iyi performansı gösterir. Tavukların optimum gelişimini sağlamak için 6,12,18,24 ve 30. haftalardaki canlı ağırlık hedeflerini yakalaması çok önemlidir. Büyütme dönemi rasyonlarını sadce önerilen canlı ağırlığa ulaşıldığında değiştirin.önerilen yaşlar için hedef canlı ağırlıklar bir rehberdir. Ortam sıcaklığındaki hızlı yükselişleri önceden tahmin edin ve yarkaların rasyonunu buna göre ayarlayın. Hızlı sıcaklık artışlarında yem tüketimi düşecektir.( adresinden Understanding Heat Stress in Layers teknik güncellemesine bakınız.) Stres altındaki sürülere uygun besin alımını sağlamak için rasyonlarında değişiklik yapmak gerekir. Geliştirici yeminde selülozu %5-6 ya çıkarmak kursak,taşlık,barsak gelişimini ve kapasitesini artırabilir. 1 Hafta 3 Hafta 6 Hafta 12 Hafta 18 Hafta 24 Hafta 30 Hafta SİSTEM GELİŞTİRME HAFTA YAŞI TÜY 2. TÜY 3. TÜY DEĞİŞİMİ DEĞİŞİMİ DEĞİŞİMİ Bağışıklık ve Sindirim Sistemi Kortikal Kemik / İskelet Büyümesi Kaslar İskelet Sistemi Gelişimi Yumurtalıklar Cinsel olgunluk- İbik ve sakalda kızarıklık Yumurta Kanalı Yağ Hücreleri Medüller Kemik Fiziksel olgunluk Canlı ağırlık (gr) İDEAL GÖĞÜS KASI DERECESİ Haftalık ortalama kilo kazanımı (gr) HAFTA YAŞI GÖĞÜS KASI DERECELERİ İyi kas gelişimine sahip sürüler yüksek performansta üretimini daha iyi sürdürebilirler 8 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

11 Büyüme dönemi Canlı Ağırlık, Yem Tüketimi ve Üniformite YAŞ (hafta) CANLI AĞIRLIK (g) YEM TÜKETİMİ (gr/tavuk/gün) SU TÜKETİMİ (ml/tavuk/gün) ÜNİFORMİTE (kafes) >85% >80% >85% >85% >90% Planlanan rasyon değişikliklerinden önce,0-30 haftalar arasında haftalık olarak canlı ağırlıkları takip edin. Canlı ağırlık kazanımı ve üniformite, uygun olmayan rasyon değişikliklerinden, kafes içi uygulamalardan,aşılama ve taşımadan olumusuz etkilenebilir. Çoklu çıkım günleri kullanmak,farklı yaşlarda civcivlere sebep olmakta ve üniformiteyi olumsuz etkilemektedir. Yarkalar yumurta kümeslerine taşındığı esnada %90 üniformitede olmalıdır. Yarkaların yetiştirme kümeslerinden yumurta kümeslerine taşınması esnasında bir miktar canlı ağırlık kaybı olacaktır. 30 haftaya kadar her hafta 100 tavuk tartın. Üniformite hesaplayan farklı bir terazi ile tavukları 3 hafta sonra ayrı olarak tartın. Alan Değerleri (Yerel düzenlemeleri kontrol edin) HAFTA YAŞI KONVENSİYONEL VE KOLONİ KAFESLER Yaşam alanı cm 2 ( tavuk/m 2 ) Nipel/Çanak 1 / 12 tavuk Yemlikler 5 cm / tavuk Yumurta Kümesine Transfer Yarka sürüleri hafta yaşındayken veya son canlı aşıların uygulanmasından sonra nihai üretim kümeslerine taşınabilir. Büyütme ve yumurtlama kümeslerinin hayvan üzerindeki stresi en aza indirgemek için benzer su ve yem sistemlerini içermesi gerkir. Sex hataları (horozlar)7. hafta ve transfer esnasında sürüden çıkartılmalıdır. Stresi azaltmak için destekleyici olarak transferden 3 gün önce ve 3 gün sonrasına kadar suda çözünebilen vitamin,probiyotik,c vitamini ve yem rasyon yoğunluğunu artırmak faydalı olacaktır. Transferden önce yarkaları tartın ve aktarım sırasında ne kadar canlı ağırlık kaybı olduğunu takip edin. Transfer sonrası su tüketimini sık sık takip ediniz. 310 cm 2 (32 tavuk/m 2 ) 490 cm 2 (20 tavuk/m 2 ) 750 cm 2 (13 tavuk/m 2 ) 1 / 8 tavuk 1 / 12 tavuk veya 2 suluğa erişim 8 cm / tavuk 7 12 cm / tavuk Yarkalar yeni ortamlarına alışana kadar transferden 3 gün sonraya kadar kümes aydınlatılmalıdır. Kafesleri her gün takip edin ve ölüleri günlük çıkarın. Ölüm oranı haftalık %0,1 i geçerse ölüm neden veya nedenlerini belirlemek için nekropsi ve diğer tanı yöntemlerini kullanın. Yarkaları hızlı bir şekilde taşıyın. Tüm yarkaları aynı gün sevk etmeye çalışın.sabah erkenden harekete başlayın ki hayvanlar bir günlük doğal rutinlerine yakalayabilsinler. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 9

12 Zenginleştirilmiş Tip Kafesler Zenginleştirilmiş tip kafesler, tünekler, folluk kutuları,gaga ve tırnak aşındırmak için aşındırıcı malzemeler ve daha fazla yaşam alanı sağlayarak kafes tavuklarındaki hayvan refahı sorunlarını ele almaktadır. Genel olarak kafes başına hayvan guruplarını alacak şekildedir. Gurup büyüklüğü arttıkça daha az yaşam alanı,yemlik ve su hattı dolayısı ile daha az istikrarlı sosyal guruplar için daha fazla rekabet başlar.bu da tüy çekme ve gagalama gibi sorunlara neden olabilir. Zenginleştirilmiş kafes sistemleri bu tip davranış problemlerini önlemeye yardımcı olur. Alternatif Sistemler Hy-Line Brown alternatif sistemler için mükemmel bir tercihtir. Free range sistemlerinde Hy-Line Brown hakkında daha fazla bilgi için adresinden Alternative Sytems Management Guide teknik güncellemesine bakınız. 10 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

13 Ticari Yumurtacılar için Yönetim Durumları YAŞ 0 1 Gün 2 Gün 3 Gün 4 Gün 5 Gün 6 Gün 1 Hafta 8 Gün 9 Gün 10 Gün 11 Gün 12 Gün 13 Gün 2 Hafta 3 Hafta 4 Hafta KAFESTE BÜYÜTME Civcivler gelmeden saat önce Civcivhane için ön ısıtma 7-10 Gün Eğer kuluçkada gaga kesimi yapılmadıysa, gaga kesimi yapın (yerel düzenlemeleri kontrol edin). 2 Hafta Kafes içi kağıtlar bu zamana kadar çıkarılmalıdır. Kümesin farklı seviyelerdeki bölmelerine dağıtılarak civcivlere daha fazla alan sağlanır. Tavukların tutulması, ele alınması-nazikçe Tavukların canlı ağırlık tartımları,kan alımı,seleksiyon,aşılama ve transfer esnasında uygun olarak ele alınması ve tutulması stresi azaltacak ve yaralanmaların önüne geçecektir. Tavukları her iki bacaktan veya her iki kanattan tutun. Tavukları kafeslerine veya yere nazikçe geri koyun. Tavukları tutmada ve taşımada eğitim sahibi tecrübeli personel kullanın. Tavuklara gereken özenin gösterilmesi için personeli sürekli takip edin. 5 Hafta 6 Hafta 7 Hafta 8 Hafta 7-13 Hafta Horoz hatalarını aşılama esnasında sürüden çıkarın. 9 Hafta 10 Hafta 11 Hafta 12 Hafta 13 Hafta 14 Hafta 15 Hafta 16 Hafta 17 Hafta 18 Hafta 19 Hafta Hafta Transferden iki hafta önce ışık şiddetini artırın. Yumurta kümesindeki ışık şiddeti ile aynı seviyeye getirin. 16 Hafta Yarkaların yeni çevrelerine aşina olmaları ve yaşam alanlarını artırmak için yumurta kümeslerine erken taşıyın Hafta Yarkalar 1,35-1,40 kg a ulaştığında ışık uyarımına başlayın. Kümeste farklı yaşlarda yarkalar varsa genç yastaki yarkalara göre ışık uyarımını yapınız. Üniformitesi kötü olan sürelerde ise ışıklandırma programına başlamak için en hafif yarkalar hesaba alınır. { { Bir elde 3 tavuktan fazlasını tutmayın. 20 Hafta 21 Hafta 21 Hafta Her iki haftada bir yumurta ağırlıklarını takip edin. Ortalama yumurta ağırlığı,hedefin 2gr yakınında olduğunda kümes ısıları ve yem rasyonunu kontrol etmeye başlayın. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 11

14 Ticari Yumurtacılar için Yönetim Durumları HAFTA YAŞI CANLI AĞIRLIK ÖLÇÜM HAFTALARI Sıcaklık ve çevresel şartların farklı olması nedeni ile her kafes katında ayrı guruplar tartın. Yem hatlarının başından ve sonundan kafesleri tanımlayın. Her canlı ağırlık tartımında aynı kafesleri kullanın ve bu kafesleri işaretleyin. Tartım işini haftanın aynı günü ve günün aynı saatlerinde yapın. 0 3 hafta Toplu tartım 10 civciv 10 kutu olur hafta Her hafta 100 hayvanı teker teker tartın. En doğru sonuç için her seferinde aynı kafeslerdeki tavukları tartın. Üniformite hesaplayın hafta Her 5 hafta da bir 100 hayvan tek tek tartılır. En doğru sonuç için her seferinde aynı kafeslerdeki tavukları tartın. Üniformite hesaplayın. Tavukları canlı ağırlık için aldığınızda aşağıdakileri değerlendirin: Omurga kemiğinin doğruluğu ve sıkılığı Göğüs kası skoru Vücut yağı Dış parazitler Hastalıkların klinik semptomları KAN SERUMU ALMA YAŞLARI Daha fazla bilgi için adresinde Proper Collection and Handling of Diagnostic Samples teknik güncellemesine bakınız. Titre tespiti için sürü başına serum örneği alın. 8 hafta Erken aşılama tekniği ve hastalığa maruz kalınıp kalınmadığının değerlendirilmesi. 15 hafta Transferden önce kan serum alınması hastalıkların ortaya çıkışındaki değişimleri belirler. Yumurta kümeslerinde salgın hastalık durumlarında gelecekteki analizler için laboratuvara örnek gönderilmemeli ve dondurulmamalıdır hafta Aşılama sonrası antikor yanıtını ölçmek için son inaktif aşılamadan en az 4 hafta sonra serum toplayın. Transferden sonra hastalık mücadelesini değerlendirmek yararlıdır hafta Her 10 haftada kan serumu alın. Yumurta döneminde hastalık kontrolu fayda sağlar. YAŞ İLE YUMURTA GRAMAJI TAKİBİ ÜNİFORMİTE HESAPLANMASI Tartımı yapılan tavuk ağırlıklarını tek tek kullanın. Üniformite hesaplama araçları adresinde mevcuttur. Yumurta örneklerinin eşit olarak dağılması için rastgele seçilen bir kafesten (canlı ağırlık takibi için kullanılan kafes olabilir) 100 yumurta toplayın. Yumurta ağırlıklarını haftanın belirli bir gününde aynı 3 saatlik zaman dilimi içinde takip edin HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

15 İyi Aydınlatma Uygulamaları HY-LINE BROWN TİCARİ YUMURTACILAR En düşük ışık yoğunluğu alt sıra yemlikler ile orta sıra arasında ölçülür. Işık yoğunluğu kaybını önlemek için lambaları temiz tutun. Işık kaynakları(ampul,floresan,led) arasında çok mesafe olması veya patlamış-bozulmuş olanlardan meydana gelecek karanlık alanları önleyin. Işık kaynaklarını karanlık ve aydınlık alanları en aza indirgeyerek yerleştirin. Parlak ve beyaz yüzeyler ışığı yansıtacağı için ışık yoğunluğunu artırır. Aydınlatma programını uyarlarken yerel koşulları dikkate alın. Büyütme ve yumurtlama kümeslerindeki ışık süresi transfer esnasında aynı olmalıdır. Işık yoğunluğu,sürü yumurta kümesine transfer edilmeden 2 hafta önce kademeli olarak artırılmalı ( fakat 14 haftadan önce olmamalı). Büyütme kümesindeki en son ışık yoğunluğu, yumurta kümesi ile eşleşmelidir. Sürü 17.haftadaki canlı ağırlık hedefine ulaştığında (1,35-1,40 kg) ışık uyarımına başlayın.eğer sürü hedef canlı ağırlığın altında veya üniformite bozuksa ışık uyarımını geciktirin. Işık uyarımı periyodu pik periyoduna kadar uzanmalıdır.yaklaşık 30 haftada 16 saat ışık elde edin. Işık yüksekliğini değiştirmek,tüm kafes seviyelerine ışık dağılımını iyileştirir. Işık Kontrollü Kümesler için Işık Programı ( GÜNÜN ZAMANI Hy-Line Brown erken cinsel olgunluğun önlenmesi ve iyi bir canlı ağırlık üniformitesi için 0-7 haftalarda ışık süresinin azaltılmasını ister. kapalı açık kapalı açık kapalı açık kapalı açık / / Sürünün yumurta kümesine taşınması Işık kademeli olarak 30 haftalık yaşa kadar artırılır, yumurtlama periyodu sonuna kadar en fazla 16 saat /2133/ /4141/2143/ /4151/2153/ IŞIK SAATLERİ İdeal canlı ağırlıkta ışık uyarımı (1,35 1,40 kg) HAFTA YAŞI IŞIK ŞİDDETİ lüks lüks 5-15 lüks lüks 30 lüks Işık kontrollü kümesler fanların ve hava girişlerinin önlerinde ışık kırıcıları(tuzakları) kullanan kümeslerdir. Işık kontrolü olmayan kümesler yarı kontrollü kümes ışık programları kullanır. Civcivler için aralıklı bir aydınlatma programı tercih edilir. Eğer 0-7 günlerde aralıklı ışık programı kullanılmaz ise, 0-3 günlerde 22 saat ve 4-7 günlerde 21 saat ışık kullanın. Çoklu yumurta kümeslerinin olduğu tesislerde,yumurta toplamayı kolaylaştırmak için IŞIKLAR AÇIK(Lights on) zamanları farklı olabilir. Yarka sürüsü kuluçkadan çıkışta geniş bir dağılıma sahipse ve/veya üniformite yeterli değilse,ışık uyarımını en genç hayvanlara göre veya canlı ağırlığı hafif olanlara göre yapınız. Yeterli kırmızı ışık spektrumu sağlamak amacıyla ısınabilir lambalar ( K) kullanılmalıdır. Kümes hayvanlarına ışık verilmesi hakkında daha fazla bilgi için adresinden Understanding Poultry Lighting ve Impact of Tarp Color on Poultry Lighting teknik güncellemelerine bakınız. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 13

16 Açık Kümesler İçin Gelişmiş Işık Programları ( Hy-Line International ışıklandırma programı sizin lokasyonunuza ve sürünün çıkım gününe göre ışıklandırma programı oluşturabilir. Bu program haftalar arasındaki en uzun günü bulur ve haftalarda gün boyu sabit tutan bir yapay aydınlatma programı oluşturur.bu uygun vücut ağırlığına erişmeden sürünün doğal ışık ile uyarılmasını önler. İlk ekranda adresinizi girin ve dili seçin. İkinci ekranda açılır menüyü kullanarak Sürünün Lokasyonunu, Çıkım Gününü ve Kümes Tipini seçiniz. Create Lighting Spreadsheet (Aydınlatma tablosu oluştur) sekmesini tıklayın. Sonuçlar size yolu ile gönderilecektir. Lighting Program for : IOWA / DALLAS CENTER 93 56' W 41 43' N Variety: Brown Commercial House Type: Open grow to open lay Hatch Date: 1-Jan-18 Standard daylight time Weeks of Age Date Sunrise Lights on Lights Off Sunset Total Hours of Light Total Sunlight Aynı aydınlatma programında sarı ve kırmızı çizgiler ile gösterilen gün doğumu ve batışı, mavi çubuk ile gösterilen ise önerilen yapay gün uzunluğudur. 0 1-Jan-18 7:42 1:45 22:45 16:56 21:00 9:14 *S 1 8-Jan-18 7:42 2:15 22:15 17:02 20:00 9: Jan-18 7:40 2:45 21:45 17:10 19:00 9: Jan-18 7:36 3:00 21:30 17:18 18:30 9: Jan-18 7:30 3:15 21:15 17:27 18:00 9: Feb-18 7:23 3:30 21:00 17:36 17:30 10: Feb-18 7:15 3:45 20:45 17:45 17:00 10: Feb-18 7:05 4:00 20:30 17:54 16:30 10: Feb-18 6:55 4:15 20:15 18:02 16:00 11: Mar-18 6:44 4:30 20:00 18:10 15:30 11: Mar-18 6:32 4:45 19:45 18:18 15:00 11: Mar-18 6:20 5:00 19:30 18:26 14:30 12: Mar-18 6:08 5:00 19:30 18:34 14:30 12: Apr-18 5:56 5:00 19:30 18:42 14:30 12: Apr-18 5:45 5:00 19:30 18:49 14:30 13: Apr-18 5:34 5:00 19:30 18:57 14:30 13: Apr-18 5:23 4:30 20:00 19:05 15:30 13: Apr-18 5:13 4:30 20:15 19:12 15:45 13: May-18 5:04 4:15 20:15 19:20 16:00 14: May-18 4:56 4:15 20:15 19:27 16:00 14: May-18 4:50 4:15 20:15 19:34 16:00 14: May-18 4:45 4:15 20:15 19:40 16:00 14: Jun-18 4:42 4:15 20:15 19:46 16:00 15: Jun-18 4:40 4:15 20:15 19:50 16:00 15: Jun-18 4:40 4:15 20:15 19:53 16:00 15: Jun-18 4:42 4:15 20:15 19:54 16:00 15: Jul-18 4:45 4:15 20:15 19:53 16:00 15: Jul-18 4:49 4:15 20:15 19:51 16:00 15: Jul-18 4:55 4:15 20:15 19:48 16:00 14: Jul-18 5:01 4:15 20:15 19:42 16:00 14: Jul-18 5:08 4:15 20:15 19:35 16:00 14: Aug-18 5:14 4:15 20:15 19:27 16:00 14: Aug-18 5:22 4:15 20:15 19:18 16:00 13: Aug-18 5:29 4:15 20:15 19:08 16:00 13: Aug-18 5:36 4:15 20:15 18:57 16:00 13: Sep-18 5:43 4:15 20:15 18:45 16:00 13: :15 20:15 16:00 Hy-Line Lighting Program Brown Commercial Open grow to open lay Hatch Date: 01-Jan-18 24:00 23:00 22:00 O f f 21:00 Sunrise Sunset Total Hours of Light 21:00 20:00 19:00 18:00 17:00 16:00 15:00 O n O f f 20:00 19:00 18:30 18:00 17:30 17:00 16:30 16:00 15:30 15:00 14:30 14:30 14:30 14:30 14:30 15:30 15:45 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 Time of day (hours) 14:00 13:00 12:00 11:00 10:00 9:00 O n O f f 8:00 O n 7:00 6:00 5:00 4:00 O f f 3:00 2:00 1:00 0:00 O n Age (weeks) Jan Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

17 Yarı Açık Kumeslerde Gölgelik Kullanımı Yarı Açık Kümeslerde gölgelikler ışık şiddetini düşürmek için efektif bir yoldur. Hava akışının sağlanması için, gölgelikleri temiz ve tozsuz tutun. Gölgelik kullanırken kümes içinde stir fanlar kullanın. Gölgelik kullanırken tavuklara doğrudan güneş ışığı gelmesinden kaçının. Siyah gölgelikler tercih edilmelidir. Gece Yemlemesi / Aydınlatma Programı Yem tüketimini artırıcı opsiyonel bir ışıklandırma tekniği de, gece yemlemesidir. Büyütme ya da üretim dönemindeki sürülerde daha çok yem ihtiyacı olduğunda kullanılır. Gece boyunca (yumurta kabuk oluşumu olduğunda) kalsiyum emilimini arttırır. Yumurta üretiminin pik döneminde yem tüketiminin artırılması yararlıdır. Sıcak iklimi olan bölgelerde, günlük yem tüketiminin korunmasına yardımcı olur. Gece yemlemesi tavuk başına düşen yem tüketimini 2 ile 5 gram arası artırabilir. 16 Saat İyi Uygulamalar Programa, gece yarısı 1-2 saatlik aydınlatma ile başlayın. Işıklar açılmadan, yemlikleri doldurun. Gece yemlemesi öncesi ve sonrasında 3 er saatlik karanlık periyot olması çok önemlidir. Gün Doğumu Gece yarısı beslemesinde sağlanan ışıklandırma,günlük ışık programına eklenir. (örneğin; 16 saat +gece yemlesi gibi) Eger gece yemlemesi bırakılırsa, her hafta 15 dakika olacak şekilde ışıklandırmayı azaltınız. 3 Saat Gece Yemlemesi veya Karanlık 3 Saat Gece Yemlemesi 1 Saat Gün Batımı Sıcak Stresi Bilgi için adresinden Understanding Heat Stress in Layers teknik güncellemesine bakabilirsiniz. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 15

18 Su Kalitesi Su en önemli besin maddesidir. Tavuklar için her zaman kaliteli su sağlanmalıdır. Su ve yem tüketimi doğru orantılıdır. Eğer tavuklar daha az su içerse, daha az yem yerler ve üretimleri hızlıca düşer. Genel kural, canlı hayvanlar tükettikleri yemin katı kadar su içerler. Bu oran yüksek ortam sıcaklıklarında artar. Yılda en az bir defa su analizi yapılmalıdır. Artezyen suları, sezondan ve yağıştan daha çok etkileneceği için daha sık analiz edilmelidir. Kapalı kaynak sular, akifer veya derin artezyen havzaları su kalitesi konusunda daha tutarlıdır. Ancak genel olarak çözülmemiş mineral oranı daha fazladır. Su kaynağında koliform bakteri bulunması, kaynağın hayvan veya insan pisliği ile kontemine olduğunun göstergesidir. İyi bir su örneği almak için, suyun iki dakika boyunca akmasına izin verin. Alınan su örneği, 10 C altında muhafaza edilerek, 24 saatten kısa süre zarfında laboratuvara ulaştırılmalıdır. Bazı su kaynakları yüksek oranda çözülmemiş kalsiyum,sodyum ve magnezyum gibi mineraller içerir. Böyle bir durum mevcutsa, yem rasyonu yapılırken su içerisindeki bu mineraller göz önünde bulundurulmalıdır. İdeal su ph değeri 5-7 arasında olmalıdır. Bu durum iyi su sanitasyonunu, yem tüketiminin artışını ve üst sindirim kanal yolu sağlının artmasını destekler. Optimal su kalitesinden daha düşük kalitede olan sular, bağırsak sağlığını bozarak, yemden yararlanmayı azaltır. Sürülerde su tüketiminin azalmasi sıklıkla sağlık problemleri ve üretimin düşmesini işaret eder. MAKSİMUM KONSANTRASYON MADDE (ppm or mg/l)* Nitrat NO3 ˉ 1 25 Yaşlı tavuklar 20 ppm den daha yüksek oranları tolare edebilirler. Stres altındaki ya da hastalık baskısı altındaki tavuklar Nitrat ın etkilerine daha hassastırlar. Nitrat Nitrojen (NO 3 -N) Nitrit NO Nitrit, Nitrat a oranla çok daha toksik bir maddedir. Özellikle genç hayvanlar da 1ppm Nitrit, toksik olarak kabul edilir. Nitrit Nitrojen (NO 2 -N ) 1 1 Toplam çözülmemiş katı 3000 ppm seviyeye kadar performansa herhangi bir etkisi olmayabilir fakat gübredeki 1000 madde 2 nem oranını artırır. Klorid (Cl - ) Sodyum oranının 50 ppm den yüksek olduğu durumlarda, 14 mg ve altı problem yaratabilir Sülfat (SO 4- ) Yüksek oranları acı tat etki gösterir. Demir (Fe) 1 <0,3 Yüksek oranları kötü koku ve tada sebep olur. Magnezyum (Mg) Yüksek oranları laksatif etki gösterir. 50 ppm üstü eğer sülfat seviyesi de yüksekse problem yaratabilir. Potasyum (K) 2 20 Yüksek oranları sodyum oranı alkalilik oranı ve ph a bağlı olarak, kabul edilebilir. Sodyum (Na) 1,2 50 Yüksek konsantrasyonlar kabul edilebilir ancak; 50 ppm üstü yüksek klorid, sülfat ve potasyum varlığında kaçınılmalıdır. Manganez (Mn) 3 0,05 Yüksek oranları laksatif etki gösterir. Arsenik (As) 2 0,5 Florid (F - ) 2 2 Alüminyum (Al) 2 5 Bor (B) 2 5 Kadmiyum (Cd) 2 0,02 Kobalt (Co) 2 1 Bakır (Cu) 1 0,6 Yüksek oranları acı tat etki gösterir. Kurşun (Pb) 1 0,02 Yüksek oranları toksiktir. Civa (Hg) 2 0,003 Yüksek oranları toksiktir. Çinko (Zn) 1 1,5 Yüksek oranları toksiktir. ph 1 6,3 7,5 Tavuklar düşük ph a adapte olabilirler. 5 in altındaki ph, su tüketmini azaltarak metallerde korozif etki yaratır. 8 üzerinde ki ph, su tüketimini azaltarak, su sanitasyonunun etkisini düşürür. Toplam bakteri sayımı CFU/ml Kirli suya işaret eder. Toplam Koliform bakteri 3 Fökal Koliform bakteri 3 Oksijen İndirgeme Potansiyeli (ORP) 3 50 CFU/ml 0 CFU/ml meq 5-7 ph arasında ortamda 2-4 ppm serbest klorin bulunduğunda, oksijen indirgenme potansiyeli suyu sanitize etmeye yardımcı olur. * Magnezyum ve sülfat arasında ; potasyum ve sodyum arasında ve klorid ve sülfat arasındaki etkileşim limitleri daha düşük olabilir. 1 Carter & Sneed, Drinking Water Quality for Poultry, Poultry Science and Technology Guide, North Carolina State University Poultry Extension Service. Guide no Marx and Jaikaran, Water Analysis Interpretation. Agri-Facts, Alberta Ag-Info Centre. Refer to for online Water Analysis Tool 3 Watkins, Water: Identifying and Correcting Challenges. Avian Advice 10(3): University of Arkansas Cooperative Extension Service, Fayetteville 16 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

19 Hava Kalitesi Hava Akışı (m 3 / saat / 1000 tavuk) ORTAM SICAKLIĞI ( C) HAFTA YAŞI Acknowledgment: Dr. Hongwei Xin, Professor, Department of Agriculture and Biosystems Engineering and Department of Animal Science, Iowa State University, Ames, Iowa, USA Üretim kümesi C sıcaklık ve %40-60 nem oranında olmalıdır. Gerekli fan kapasitesini hesaplamak için genel kural; 4m 3 hava akışı / kg canlı ağırlık/ 1 Saat Havalandırma esasları Kümesten nemin uzaklastırılması Aşırı sıcaklığın uzaklaştırılması Her tavuk için gerekli oksijen kaynağının sağlanması Tavuklar tarafından üretilen karbondioksitin uzaklaştırılması Toz partiküllerinin uzaklaştırılması Solunum yolu ile bulaşacak patojen mikroorganizmaların seyreltilmesi Kabul edilebilir kumesteki gaz seviyeleri : ammonia (NH 3 ) < 25 ppm; carbon dioxide (CO 2 ) < 5000 ppm; carbon monoxide (CO) < 50 ppm. Kalsiyum Partikül Büyüklüğü PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜ BAŞLANGIÇ, BÜYÜTME, GELİŞTİRME YUMURTA ÖNCESİ HAFTALAR HAFTALAR HAFTALAR HAFTALAR 77+ HAFTALAR İnce (0 2 mm) 100% 50% 50% 45% 40% 35% 30% Kalın (2 4 mm) 50% 50% 55% 60% 65% 70% Uygun partikül büyüklüğü kireçtaşının çözünürlüğüne bağlıdır. Rasyondaki kalsiyum seviyesi kireç taşının çözünürlüğüne bağlı olarak ayarlanmalıdır. Siyah renkli kireç taşları jeolojik olarak yaşlıdır. Daha çok kirlilik ve genel olarak düşük çözünürlük ve düşük kalsiyum içerirler. İstiridye kabugu ve diğer deniz kabukları iyi bir kalsiyum kaynağıdır. İnce (0 2 mm) Kalın(2 4 mm) Photos courtesy of Longcliff Quarries Ltd. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 17

20 Yem Partikül Büyüklüğü Yem örnekleri partikül büyüklüklerine göre elek yardımıyla kategorilere ayrılır. Çiftliklerde kullanılan yemlerin partikül büyüklüğü, yem fabrikasından gelen araçtan veya silodan alınan örnekler vasıtasıyla kontrol edilir. Birden çok noktadan alınan örneklerle,yemleme sisteminde bulunan yem partikül büyüklüğünün üniformitesi kontrol edilir. Yem partiküllerinin çok ince olması durumunda Yem tüketimi ve yem emilimi düşer Kümesteki toz artar Yem partiküllerinin çok kalın olması durumunda Tavuklar büyük partikülleri tercih ederler Yem ayrımı riski artar OPTİMAL YEM PARTİKÜL PROFİLİ PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜ < 1 mm Hy-Line Karıştırıcı Elek BAŞLANGIÇ BÜYÜME GELİŞTİRME ÜRETİM < 15% < 15% < 15% 1 2 mm 1-3 mm çaplı krambıl 45 60% 25 35% 20 30% yemler %10< ince 2 3 mm partikül içerir % 25 40% 30 40% > 3 mm 5 10% 10 15% Daha fazla bilgi için adresinden Feed Granulometry teknik güncellemesine bakınız. En iyi uygulamalar (Tavsiyeler) Gün ortasındaki 3-4 saatlik boşluk, tavukların ince partikülleri tüketmesini sağlar. Günlük ince partiküllerin tüketilmesi dengeli beslenme açısından önemlidir. Rasyona en az %0.5 lik sıvı yağ eklenmesi küçük partiküllerin yem içinde birleşmesine yardımcı olur. Sıcak iklimlerde daha büyük partiküllü veya krambıl yem kullanımı yem tüketimini artırır. Vitamin ve İz Mineraller Vitamin ve iz mineral premiksleri genellikle ince partiküllü yemlerde bulunurlar.rasyona en az %0.5 seviyesinde yağ eklenmesi, yemdeki bu küçük partikülleri bağlayacaktır. DIYETI 1000 KG A TAMAMLAYINIZ. MADDE 1,2,3,4 Büyütme Dönemi Yumurtalama Dönemi Vitamin A, IU 10,000,000 8,000,000 Vitamin D 3 5, IU 3,300,000 3,300,000 Vitamin E, g Vitamin K (menadione), g 3,5 2,5 Tiamin (B 1 ), g 2,2 2,5 Riboflavin (B 2 ), g 6,6 5,5 Niasin (B 3 ) 6, g Pantotenik asit (B 5 ), g 10 8 Pridoksin (B 6 ), g 4,5 4 Biyotin (B 7 ), mg Folik asit (B 9 ), g 1 0,9 Kobalamin (B 12 ), mg Manganez 7, g Çinko 7, g Demir 7, g Bakır 7, g 15 8 İyot, g 1,5 1,2 Selenyum 7, g 0,25 0,22 1 Büyüme ve Üretim döneminde tavsiye edilen minumum miktar. Yerel yasalar ve düzenlemeler rasyonda bireysel vitamin ve mineral kullanımı sınırlandırabilir. 2 Vitaminlerin aktivitesini yitirmemesi açısından premiksleri, tedarikçi firmanın kullanım ve depolama isteklerini göz önünde bulundurarak depolayınız. Premikslere antioksidan eklenmesi, premiks stabilitesini arttıracaktır. 3 Aktiviteye göre vitamin ve mineral tavsiyeleri değişiklik gösterebilir. 4 Isıl işlem gören yemlerde, daha yüksek dozlarda vitamin oranlarına ihtiyaç duyulabilir. Vitamin stabilitesi hakkında tedarikçi ile iletişime geçiniz. 5 Tedarikçi tavsiyesine ve kabul edilebilir limitlere göre Vitamin D 3 oranı, 25-hidroksi D 3 eklenerek giderilir. 6 Kafes sistemi olmayan üretimlerde, daha yüksek seviyede Niasin kullanımı önerilir. 7 Şelat mineral kaynaklarının kullanımı biyoyararlanımı ve verimi arttırır. 18 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

21 Besin İhtiyacının Karşılanması İçin Yemleme Aşamaları YEMLEME AŞAMASI 1 Rasyonu Canlı Ağırlığa Göre Veya Üretime Göre Değiştir HEN-DAY(O günkü hayvan sayısına göre) YUMURTA ÜRETİMİ (%) ORTALAMA YUMURTA AĞIRLIĞI (gr) BAŞLANGIÇ 1 (190 gr) BAŞLANGIÇ 2 (460 gr) BÜYÜTME (1080 gr) GELİŞTİRME (1300 gr) YUMURTA ÖNCESİ (1440 gr) Canlı ağırlığa göre rasyonu değiştir PİK (İlk yumurtadan pikin %2 altında üretime kadar) YUMURTA 2 (Pikin %2 altından %89'a kadar) YUMURTA 3 (%88 85) HEN-DAY(O günkü hayvan sayısına göre) YUMURTA ÜRETİMİ (%) YUMURTA 4 (%84 80) Yumurta ağırlığı ve yumurta rrandımanına göre rasyonu değiştir. ORTALAMA YUMURTA AĞIRLIĞI (gr) CANLI AĞIRLIK (gr) HAFTALIK YAŞ YUMURTA 5 (%80 den az) CANLI AĞIRLIK(gr) KÜMES SICAKLIĞI: Yem tüketimini ve yumurta büyüklüğünü kontrol etmek amacıyla kullanılabilir Yetiştirme C C 2 haftada bir 1 değistir 2 haftada bir 1 değistir YEM FORMU: Krambıl veya mash * Mash * Canlı ağırlık artışını teşvik etmek için kırık pelet tarzda (krambıl) yem daha uzun kullanılabilinir. Kümes Sıcaklığının Kontrolü Kümes içerisinde C sıcaklık istenir. Havalandırma sisteminin bu sıcaklıkta yeterli hava kalitesini sağlayabildiğine dikkat ederek her iki haftada 1 C kadar kümes ısısını 25 C ye artırın. Pik sonrası düşük (soğuk) kümes sıcaklıkları yem tüketimini arttırarak, yumurta ağırlık kontrolünün zorlaşmasına, canlı ağırlık ve istenen yem dönüşümünün kontrolü ile ters düşebilir. Sıcaklık sensörlerini kafes içine yerleştiriniz. Yürüme yolundaki sıcaklıklar kafes içi sıcaklıklarına göre daha soğuktur. (Özellikle kafes içi hayvan sayısı fazla olan kümeslerde.) Yüksek çevre sıcaklığı yem tüketimini azaltır. Yumurta Ağırlık Kontrolü Optimal yumurta ağırlığının yakalanması için her sürünün yumurta ağırlıklarını yakından takip ediniz ve gerekiyorsa uygun rasyon değişimlerini yapınız. Eğer küçük yumurta isteniyorsa, yumurta ağırlık kontrolleri daha erken yaşta yapılmaya başlanmalıdır. Yumurta ağırlığının kontrolü, aminoasit tüketimini sınırlandırmak suretiyle yapılır ve çevre sıcaklığı kontrol edilerek yem tüketiminin çok yüksek olmadığından emin olunmalıdır. Yumurta ağırlıklarının kontrolü, 35. haftaya kadar her iki haftada bir, sonrasında ise her 5 haftada bir izlenmelidir. Ortalama yumurta ağırlığı hedefin ± 2 g içinde olmalıdır. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 19

22 Büyütme Dönemi Besleme Önerileri RASYON DEĞİŞİKLİĞİ ÖNCESİ GEREKEN CANLI AĞIRLIK 1600 BAŞLANGIÇ 1 BAŞLANGIÇ 2 BÜYÜTME GELİŞTİRME YUMURTA ÖNCESİY gr 460 gr 1080 gr 1300 gr 1440 gr CANLI AĞIRLIK (gr) CANLI AĞIRLIK (gr) YEM TÜKETİMİ (gr/gün/canlı) YEM TÜKETİMİ (gr/gün/canlı) HAFTALIK YAŞ Canlı ağırlığa göre rasyonu değiştirin. BESLENME ÖNERİLEN BESİN KONSANTRASYONU Metabolik enerji 2, kcal/kg Metabolik enerji 2, MJ/kg 12,00 12,74 12,00 12,74 11,72 12,64 11,44 12,35 11,63 12,55 Standardize İleal Sindirilebilir Amino Asitler / Toplam Amino Asitler 3 Lizin, % 1,01 / 1,11 0,92 / 1,01 0,82 / 0,90 0,67 / 0,73 0,72 / 0,79 Metionin, % 0,45 / 0,49 0,42 / 0,46 0,39 / 0,41 0,31 / 0,34 0,35 / 0,38 Metionin + Sistin,% 0,77 / 0,87 0,72 / 0,81 0,66 / 0,75 0,56 / 0,63 0,62 / 0,70 Treonin, % 0,65 / 0,76 0,60 / 0,70 0,55 / 0,65 0,46 / 0,54 0,50 / 0,58 Triptofan, % 0,18 / 0,22 0,17 / 0,21 0,17 / 0,21 0,15 / 0,18 0,16 / 0,19 Arginine, % 1,05 / 1,13 0,96 / 1,03 0,85 / 0,92 0,70 / 0,75 0,75 / 0,81 İzolösin, % 0,71 / 0,76 0,66 / 0,71 0,61 / 0,65 0,50 / 0,54 0,56 / 0,60 Valin, % 0,73 / 0,80 0,68 / 0,75 0,64 / 0,71 0,54 / 0,59 0,61 / 0,68 Ham protein 4, % 20,00 18,25 17,50 16,00 16,50 Kalsiyum 5, % 1,00 1,00 1,00 1,00 2,50 Fosfor (available) 6, % 0,45 0,44 0,43 0,45 0,48 Sodyum, % 0,18 0,17 0,17 0,18 0,18 Klorid, % 0,18 0,17 0,17 0,18 0,18 Linoleik asit (C18:2 n-6) 7, % 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1 Yumurtlama öncesi rasyonuna, 15 haftalık yaştan önce geçmeyiniz. Klavuz gördükten sonra yumurta öncesi yemi kullanmayın,zira düşük kalsiyum içerdiğinden yumurta üretimini desteklemez. İri partiküllü kalsiyum içeren yumurta öncesi yemi kullanın. 2 Bu rehberin sonunda ham maddelerin enerji değerlerini gösteren tabloyu bulabilirsiniz. Ham madde matrisine göre rasyon enerji oranının ayarlanması, hedef rasyon konsantrasyonuna ulaşmak için önemlidir. 3 Önerilen toplam aminoasit miktarı sadece mısır ve soya fasulyesi içeren rasyonlar için geçerlidir. Lütfen yemi sindirilebilir amino asitleri dikkate alarak formüle ediniz. 4 Rasyonlar her zaman gerekli aminoasit alımını sağlayacak şekilde formülize edilmelidir. Rasyondaki ham protein konsantrasyonu, kullanılan ham maddeye göre değişiklik gösterebilir. Ham protein değeri sadece tipik bir tahmini değer gösterir. 5 Kalsiyum ince kalsiyum karbonat formunda kullanılmalıdır. (ortalama partikül büyüklüğü 2mm den az olmalıdır.) Kalın kireçtaşı (2-4mm) yumurtlama öncesi rasyonunda, toplam kireçtaşının %50 si kadar kullanılabilir. 6 Diğer fosfor kaynakları kullanıldığında, rasyon minumum tavsiye edilen fosfor miktarını içermelidir. 7 Başlangıç yemlerinin mash formunda tozluluğu kontrol etmek ve lezzetliliğini arttirmak için rasyonda % 2 kadar yağ arttırılabilir. 20 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

23 Yetiştirme Döneminden Pik Üretim Dönemine Geçiş 120 / / 1900 Gerekli yem tüketimi stabil kalana kadar, yem rasyonunu ve yem tüketimi oranlarını sürekli hesaplayınız HEN DAY YUMURTA ÜRETİMİ (%) VUCÜT AĞIRLIĞI (gr) YEM TÜKETİMİ (gr/gün her tavuk için) VUCÜT AĞIRLIĞI (gr) 110 / / / / / / 1300 YEM TÜKETİMİ (gr/gün her tavuk için) YUMURTA AĞIRLIĞI (gr) HEN DAY YUMURTA ÜRETİMİ (%) YUMURTA AĞIRLIĞI (gr) 80 / / / 1000 HAFTALIK YAŞ Yumurta Öncesi Rasyon Yumurta Öncesi Rasyon Yumurta başlangıcından maksimum gün önce besleme planı yapınız. Yarkaların çoğunluğunun sakal ve ibikleri kızardığında başlayınız. Medular kemik rezervini artırmak önemlidir. Yüksek partiküllü kalsiyumu yumurta öncesi rasyonuna alıştırın. Yumurta üretimine başlamakla birlikte (yumurta rand %2) yumurta öncesi yemi durdurunuz. Pik Rasyonu Geçiş Periyodu Geçiş periyodunda oluşabilecekler: Yumurta üretiminde ani artışlar Yumurta boyutunda büyüme Canlı ağırlık artışı Yem tüketimi geçiş periyodunda yavaşça yükselebilir: Hedef ağırlığın altında kalan tavuklarda Üniformitesi bozuk sürülerde Sıcak iklim periyodunda Kötü üniformite geçiş periyodunu uzatarak, düşük pik ve yumurta üretiminde verim kaybına sebep olur. Geçiş periyodunda yem tüketimini dikkatli bir şekilde izleyerek, rasyon içerik konsantrasyonlarını düzenli bir şekilde oluşturunuz. Pik Rasyonu Düşük yem tüketimi olan sürülerde (88-95g gün/tavuk) formulasyon daha kaliteli besinler içermelidir Pik rasyonuna %1 lik yumurta başlangıcında başlayın. İlk yumurtalar geldiğinde, pik rasyonunun siloda değil de, yemliklerde olduğundan emin olun. Peak rasyonu yerine geliştirme rasyonu kullanırsak kötü beslenmeye bağlı olarak canlı ağırlık kaybı ve kemiklerde yumuşama görebiliriz. İri partiküllü kalsiyuma alıştırrmaz isek yem tüketiminde azalma olabilir.(örneğin yumurta öncesi yem kullanılmadığında). Pik periyodu boyunca keel bone(sternum-göğüs kemiği) izlenmelidir. Daha fazla bilgi için Understanding the Role of the Skeleton in Egg Production teknik güncellemesine bakınız. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 21

24 Üretim Dönemi Beslenme Önerileri YEMLEME AŞAMASI ÜRETİM 100 PİK YUMURTA 2 İlk yumurta üretiminden pikin Pikin %2 altına %2 altına düşene kadar düşene kadar %89 YUMURTA 3 %88 %85 YUMURTA 4 %84 %80 YUMURTA 5 %80 üretimin altında HEN-DAY YUMURTA ÜRETİMİ (%) YUMURTA AĞIRLIĞI (gr) KÜMÜLATİF YUMURTA KÜTLESİ (kg) HEN-DAY YUMURTA ÜRETİMİ (%) YUMURTA AĞIRLIĞI (gr) KÜMÜLATİF YUMURTA KÜTLESİ (kg) 0 HAFTALIK YAŞ Yumurta büyüklüğü ve % üretim randımanına göre rasyonu değiştir BESLENME ÖNERİLEN GÜNLÜK BESİN ALIMI 1 1 Metabolik enerji 2, kcal/gün Metabolik enerji 2, MJ/gün 1,318 1,381 1,297 1,360 1,297 1,360 1,255 1,318 1,255 1,318 Standardize Ileal Sindirilebilir Amino Asitler / Toplam Amino Asitler 3 Lizin, mg/gün 820 / / / / / 810 Metionin 8, mg/gün 419 / / / / / 369 Metionin + Sistin,mg/gün 722 / / / / / 668 Treonin, mg/gün 590 / / / / / 609 Triptofan, mg/gün 164 / / / / / 177 Arginine, mg/gün 853 / / / / / 828 İzolösin, mg/gün 615 / / / / / 597 Valin, mg/gün 722 / / / / / 694 Ham protein 4, gr/gün 17,00 16,75 16,00 15,50 15,00 Sodyum, mg/gün Klorid, mg/gün Linoleik asit (C18:2 n-6), gr/gün 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 Kolin, mg/gün KALSİYUM, FOSFOR VE MERMER TOZU PARTİKÜL BÜYÜKLÜGÜ HAYVAN YAŞINA GÖRE DEĞİŞİR Haftalar Haftalar Haftalar Haftalar 76+ Haftalar Kalsiyum 5,6, gr/gün 4,20 4,40 4,60 4,80 5,00 Fosfor (available) 5,7, mg/gün Kalsiyum partikül büyüklüğü (ince:kalın)(syf 17 e bakınız) 50% : 50% 45% : 55% 40% : 60% 35% : 65% 30% : 70% 1 Ham protein, metionin sistin, yağ, linoleik asit ve / veya enerji yumurta boyutunu optimize etmek için değiştirilebilir. 2 Tavsiye edilen enerji aralığı, 22 C kümes sıcaklığında önerilir ve kitapçığın besleme maddesi tablosunda gösterilen enerji değerlerine dayanır. 3 Önerilen toplam aminoasit miktarı sadece mısır ve soya fasulyesi içeren rasyonlar için geçerlidir. Lütfen yemi sindirilebilir amino asitleri dikkate alarak formüle ediniz. 4 Rasyonlar her zaman gerekli aminoasit alımını sağlayacak şekilde formulize edilmelidir. Rasyonda ki ham protein konsantrasyonu, kullanılan ham maddeye göre değişiklik gösterebilir. Ham protein değeri sadece tipik bir tahmini değer gösterir. 5 Kalsiyum ve sindirilebilir fosfor ihtiyaçları sürünün yaşına göre belirlenir.üretim yüksek devam ettiği sürece, rasyon belirlenen süreden daha uzun devam edebilir. Böyle bir durumda, bir sonraki yemleme aşamasında tavsiye edilen kalsiyum ve fosfor konsantrasyonları yükselecektir. 6 Kalsiyum karbonat partikül büyüklüğü yumurtlama döneminde değişiklik gösterir. Rasyondaki kalsiyum seviyesi ihtiyaci mermer tozunun çözünebilirliğine göre ayarlanmalıdır. 7 Diğer fosfor kaynakları kullanıldığında, rasyon minumum tavsiye edilen sindirilebilir fosfor miktarını içermelidir. 8 Daha yüksek oranda sindirilebilir methionine rasyonu, yumurta ağırlığını kitapcık stantartlarına göre arttırır. 22 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

25 Üretim Periyodunda Rasyon Konsantrasyonları (Yem Tüketimi ve Dönemlerine Göre) YEMLEME PİK YUMURTA 2 YUMURTA 3 YUMURTA 4 YUMURTA 5 AŞAMASI İlk yumurta üretiminden pikin Pikin %2 altına %88 %85 %84 %80 %80 üretimin altında ÜRETİM %2 altına düşene kadar düşene kadar%89 BESLENME ÖNERİLEN KONSANTRASYON 1 Metabolik enerji 2, kcal/gün Metabolik enerji 2, MJ/ gün 1,318 1,381 1,297 1,360 1,297 1,360 1,255 1,318 1,255 1,318 YEM TÜKETİMİ (*Tipik Yem Tüketimi) gr/gün her tavuk için * * * * * Standardize Ileal Sindirilebilir Amino Asitler Lizin, % 0,93 0,88 0,84 0,80 0,76 0,73 0,80 0,76 0,73 0,70 0,67 0,78 0,74 0,71 0,68 0,65 0,77 0,73 0,70 0,67 0,64 0,76 0,72 0,69 0,65 0,63 Metionin 8, % 0,48 0,45 0,43 0,41 0,39 0,37 0,40 0,38 0,36 0,35 0,33 0,38 0,36 0,35 0,33 0,32 0,36 0,35 0,33 0,32 0,30 0,35 0,33 0,32 0,30 0,29 Metionin + Sistin,% 0,82 0,78 0,74 0,70 0,67 0,64 0,69 0,66 0,63 0,60 0,57 0,66 0,62 0,60 0,57 0,55 0,63 0,60 0,57 0,55 0,52 0,60 0,57 0,55 0,52 0,50 Treonin, % 0,67 0,63 0,60 0,57 0,55 0,52 0,57 0,54 0,52 0,49 0,47 0,55 0,52 0,50 0,47 0,46 0,54 0,51 0,49 0,47 0,45 0,53 0,50 0,48 0,46 0,44 Triptofan, % 0,19 0,18 0,17 0,16 0,15 0,15 0,16 0,15 0,15 0,14 0,13 0,16 0,15 0,14 0,14 0,13 0,15 0,15 0,14 0,13 0,13 0,15 0,14 0,14 0,13 0,13 Arginine, % 0,97 0,92 0,87 0,83 0,79 0,75 0,83 0,79 0,76 0,72 0,69 0,81 0,77 0,74 0,71 0,68 0,80 0,76 0,72 0,69 0,66 0,79 0,75 0,71 0,68 0,65 İzolösin, % 0,70 0,66 0,63 0,60 0,57 0,54 0,60 0,57 0,55 0,52 0,50 0,59 0,56 0,53 0,51 0,49 0,58 0,55 0,52 0,50 0,48 0,57 0,54 0,51 0,49 0,47 Valin, % 0,82 0,78 0,74 0,70 0,67 0,64 0,70 0,67 0,64 0,61 0,59 0,68 0,65 0,62 0,59 0,57 0,66 0,63 0,60 0,57 0,55 0,64 0,61 0,58 0,56 0,53 Toplam Amino Asitler 3 Lizin, % 1,02 0,97 0,92 0,87 0,83 0,79 0,88 0,83 0,80 0,76 0,73 0,85 0,81 0,78 0,74 0,71 0,84 0,80 0,76 0,73 0,70 0,83 0,79 0,75 0,72 0,69 Metionin 8, % 0,51 0,48 0,46 0,44 0,42 0,40 0,43 0,41 0,39 0,37 0,36 0,41 0,39 0,37 0,36 0,34 0,39 0,37 0,36 0,34 0,33 0,38 0,36 0,34 0,33 0,31 Metionin + Sistin,% 0,93 0,88 0,83 0,79 0,75 0,72 0,78 0,74 0,71 0,67 0,65 0,74 0,70 0,67 0,64 0,62 0,71 0,68 0,64 0,62 0,59 0,68 0,65 0,62 0,59 0,57 Treonin, % 0,79 0,75 0,71 0,67 0,64 0,62 0,67 0,64 0,61 0,58 0,56 0,64 0,61 0,58 0,56 0,54 0,63 0,60 0,57 0,55 0,53 0,62 0,59 0,56 0,54 0,52 Triptofan, % 0,22 0,21 0,20 0,19 0,18 0,17 0,19 0,18 0,17 0,17 0,16 0,19 0,18 0,17 0,16 0,16 0,18 0,18 0,17 0,16 0,15 0,18 0,17 0,16 0,16 0,15 Arginine, % 1,04 0,99 0,94 0,89 0,85 0,81 0,90 0,85 0,81 0,78 0,75 0,87 0,83 0,79 0,76 0,73 0,86 0,82 0,78 0,75 0,71 0,84 0,80 0,77 0,73 0,70 İzolösin, % 0,75 0,71 0,67 0,64 0,61 0,58 0,65 0,61 0,59 0,56 0,54 0,63 0,60 0,57 0,55 0,52 0,62 0,59 0,56 0,54 0,52 0,61 0,58 0,55 0,53 0,51 Valin, % 0,90 0,86 0,81 0,77 0,74 0,70 0,78 0,74 0,71 0,67 0,65 0,75 0,71 0,68 0,65 0,62 0,73 0,69 0,66 0,63 0,61 0,71 0,67 0,64 0,61 0,59 Ham protein 4, % 19,31 18,27 17,34 16,50 15,74 15,04 16,75 15,96 15,23 14,57 13,96 16,01 15,24 14,55 13,92 13,34 15,66 14,90 14,22 13,60 13,03 15,30 14,56 13,88 13,27 12,71 Sodyum, % 0,20 0,19 0,18 0,17 0,17 0,16 0,18 0,17 0,16 0,16 0,15 0,18 0,17 0,16 0,16 0,15 0,18 0,17 0,17 0,16 0,15 0,18 0,17 0,17 0,16 0,15 Klorid, % 0,20 0,19 0,18 0,17 0,17 0,16 0,18 0,17 0,16 0,16 0,15 0,18 0,17 0,16 0,16 0,15 0,18 0,17 0,17 0,16 0,15 0,18 0,17 0,17 0,16 0,15 Linoleik asit (C18:2 n-6), % 1,14 1,08 1,02 0,97 0,93 0,88 1,00 0,95 0,91 0,87 0,83 1,00 0,95 0,91 0,87 0,83 1,01 0,96 0,92 0,88 0,84 1,02 0,97 0,93 0,88 0,85 Yem Tüketimi, gr/gün her tavuk için KALSİYUM, FOSFOR VE MERMER TOZU PARTİKÜL BÜYÜKLÜGÜ HAYVAN YAŞINA GÖRE DEĞİŞİR Haftalar Haftalar Haftalar Haftalar 76+ Haftalar * * * * * Kalsiyum 5,6, % 4,77 4,52 4,29 4,08 3,89 3,72 4,40 4,19 4,00 3,83 3,67 4,60 4,38 4,18 4,00 3,83 4,85 4,62 4,40 4,21 4,03 5,10 4,85 4,63 4,42 4,24 Fosfor (available) 5,7, % 0,49 0,47 0,44 0,42 0,40 0,38 0,40 0,38 0,36 0,35 0,33 0,36 0,34 0,33 0,31 0,30 0,35 0,33 0,32 0,30 0,29 0,34 0,32 0,31 0,29 0,28 Kalsiyum partikül büyüklüğü (ince:kalın) (syf 17 e bakınız) 50% : 50% 45% : 55% 40% : 60% 35% : 65% 30% : 70% 1 Ham protein, metionin sistin, yağ, linoleik asit ve / veya enerji yumurta boyutunu optimize etmek için değiştirilebilir. 2 Tavsiye edilen enerji aralığı, 22 C kümes sıcaklığında önerilir ve kitapçığın besleme maddesi tablosunda gösterilen enerji değerlerine dayanır. 3 Önerilen toplam aminoasit miktarı sadece mısır ve soya fasulyesi içeren rasyonlar için geçerlidir. Lütfen yemi sindirilebilir amino asitleri dikkate alarak formüle ediniz. 4 Rasyonlar her zaman gerekli aminoasit alımını sağlayacak şekilde formulize edilmelidir. Rasyonda ki ham protein konsantrasyonu, kullanılan ham maddeye göre değişiklik gösterebilir. Ham protein değeri sadece tipik bir tahmini değer gösterir. 5 Kalsiyum ve sindirilebilir fosfor ihtiyaçları sürünün yaşına göre belirlenir.üretim yüksek devam ettiği sürece, rasyon belirlenen süreden daha uzun devam edebilir. Böyle bir durumda, bir sonraki yemleme aşamasında tavsiye edilen kalsiyum ve fosfor konsantrasyonları yükselecektir. 6 Kalsiyum karbonat partikül büyüklüğü yumurtlama döneminde değişiklik gösterir. Rasyondaki kalsiyum seviyesi ihtiyaci mermer tozunun çözünebilirliğine göre ayarlanmalıdır. 7 Diğer fosfor kaynakları kullanıldığında, rasyon minumum tavsiye edilen sindirilebilir fosfor miktarını içermelidir. 8 Kitapcik standartlarından daha fazla yumurta ağırlığı isteniyorsa, daha yüksek seviyelerde sindirilebilir methionin önerilir. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 23

26 Aç Bırakmadan Yapılan Tüy Dökümü Önerileri (Tüy dökümüyle ilgili yerel düzenlemeleri kontrol edin) Tüy dökümü kararı aşağıdaki hususlara bağlıdır: Öngörülen besleme maliyetleri Yumurta fiyatları Yumurta gramajları arasındaki fiyat farkları Yarka büyütme maliyeti Yumurta üretiminin sonundaki tavukların değeri Sürü performansı Aç Bırakmadan Yapılan Tüy Döküm Hy-Line yumurtacı sürüler dinlendikten sonra çok iyi performans vereceklerdir. En uygun tüy dökümü yaşı 65 hafta(erken) ile 75 hafta(geç) arasındadır. Tüy dökümü, sürünün verimini,kabuk kalitesini ve albümin yüksekliğini olumlu yönde artırır. Tüy dökümü sonrası performansı, tüy dökümü öncesi en iyi performantan daha düşük olacaktır. Yumurta büyüklüğü üretime başladıktan sonra artarak devam edecektir. Tavuklar suya her zaman erişebilmelidir. Aç Bırakmadan Yapılan Tüy Döküm Programı İçme suyundaki yüksek sodyum seviyeleri (100 ppm veya daha yüksek) tüy dökümüne olumsuz etki edebilir. En iyi tüy dökümü sonrası yumurta üretimi,en az 2 hafta yumurta üretiminin tamamen kesilmesinden sonra elde edilir. Amaç bu dinlenme döneminde 18 haftalık canlı ağırlığı(1,47-1,57kg) korumaktır. Canlı ağırlığın 18.haftadaki canlı ağırlığa düşürülmesi(yaklaşık %23 azalma) en iyi tüy dökümü sonrası performansını sağlar. Canlı ağırlık kaybı sonrası, günlük yemleme sayısını ayarlayarak ve / veya daha yüksek enerjili bir rasyona geçerek canlı ağırlık stabil tutulabilir. Tüy dökümü sırasında canlı ağırlıkları yakından izleyiniz. Tartım haftada iki defa aynı kafeslerden, aynı saatlerde yapılmalıdır. Kafes seçimi; kümesin her tarafını içerecek şekilde yapılmalıdır. ( alttan, ortadan,üstten,arkadan gibi) TÜY DÖKÜM GÜNÜ IŞIK (saat/gün) 7 DEN 5 E 16 4 DEN 1 E 24 YEM TİPİ Yumurta yemi Yumurta yemi YEMDE DEĞİŞİKLİK 1 YEM TÜKETİMİ 2 (gr/günlük her tavuk) KUMES SICAKLIĞI 3 ( C) İnce partikül CaCO 3 Tam yem İnce partikül CaCO 3, tuz ilavesiz (NaCl) Tam yem YORUMLAR Kalın partiküllü CaCO 3 kaldır(rasyondan çıkartıp) ve yerine ince partiküllü CaCO 3 ilave et.(2 mm çaptan daha az) Ancak kalsiyum yüzdesini yumurta rasyonunda değiştirme. İnce partikül CaCO (tuy döküm Molt yemi rasyonu) Molt yemi (tuy döküm rasyonu) 12 VEYA 16 6 Yumurta yemi 7 Yüksek kümes sıcaklığı yem tüketiminin azalmasına yardımcı olur ve canlı ağırlığın 18. hafta hedefine ulaşmasına yardım eder (kahverengi yumurtacılarda tüy dökümü öncesindeki canlı ağırlıklarının %23 den daha fazlasını kaybetmemelidir) Canlı ağırlığı muhafaza ediniz. Normal yumurta yemindeki gibi ince ve kalın CaCO 3 karıştırın Yumurta yemi 7 Tam yem Yem tüketimini kontrol ederek hayvanların yağlanması engellenmelidir. Yem tüketimini artırmak için gerektiğinde kümes sıcaklığını düşürünüz Yumurta yemi 7 Tam yem Ortam sıcaklığını normale düşürünüz. 1 Tüy dökme programının bütün aşamalarında yeme probiyotik veya probiotik veriniz. 2 Yem tüketimi, kümes sıcaklığına bağlıdır. Sıcaklığın azalması, yem tüketimini artırır. 3 Kümeslerdeki hava kalitesini izleyin. Soğuk havalarda önerilen kümes sıcaklıklarına erişilemeyebilir. 4 Aydınlatma süresini 8 saate ayarlayınız. Açık kümeslerde ise doğal gün uzunluğunu esas alınız. Işık yoğunluğunu değiştirmek gerekli değildir. 5 Tüy dökme rasyonları, lifçe zengindir (düşük enerjili) ve ilave sodyum (Na) içermez (yani ilave NaCl veya NaHCO 3 içermez). 6 Tavukları yeniden üretime sokabilmek için aydınlatma süresini artırarak tüy dökmeden önceki düzeye (yani 15 veya 16 saat) çıkarınız. Bu artış 1 haftadan biraz fazla (örneğin günde 8 saatten 16 saate) veya iki haftalık sürede (örneğin 8 saatten 12 saate, daha sonra da 12 saatten 16 saate) uygulanabilir. Aydınlatmayı artırdığınız ilk birkaç gün yumurtlamaya hazırlanan hayvanların fazla canlı ağırlık kazanmasını ve yeni dönemde yumurta ağırlığının aşırı artışını önlemek için yem tüketimini izleyiniz ve kontrol ediniz. 7 Tüy dökümü sonrası besleme önerilerine göre ayarlayınız. 24 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

27 Tüy Dökümündeki Rasyon Önerileri BESLENME ÖNERİLEN BESİN KONSANTRASYONU Metabolik Enerji 1, kcal/kg Metabolik Enerji 1, MJ/kg 10,90 11,70 Standardize İleal Sindirilebilir Amino Asitler / Toplam Amino Asitler 2 Lizin, % 0,30 / 0,33 Metionin, % 0,15 / 0,16 Metionin + Sistin,% 0,32 / 0,36 Treonin, % 0,18 / 0,21 Triptofan, % 0,10 / 0,12 Arginine, % 0,38 / 0,41 İzolösin, % 0,18 / 0,20 Valin, % 0,23 / 0,26 Ham protein 3, % 8,50 Kalsiyum 4, % 1,3 2,0 Fosfor (available), % 0,25 Sodyum 5, % 0,03 Klorid, % 0,03 1 Bu rehberin sonunda ham maddelerin enerji değerlerini gösteren tabloyu bulabilirsiniz. Ham madde matrisine göre rasyon enerji oranının ayarlanması, hedef rasyon konsantrasyonuna ulaşmak için önemlidir. 2 Önerilen toplam aminoasit miktarı sadece mısır ve soya fasulyesi içeren rasyonlar için geçerlidir. Lütfen yemi sindirilebilir amino asitleri dikkate alarak formüle ediniz. 3 Rasyonlar her zaman gerekli aminoasit alımını sağlayacak şekilde formulize edilmelidir. Rasyonda ki ham protein konsantrasyonu, kullanılan ham maddeye göre değişiklik gösterebilir. Ham protein değeri sadece tipik bir tahmini değer gösterir 4 İlave edilen kalsiyum karbonatın tane büyüklüğü 2 mm den az olmalıdır. 5 Tüy dökme rasyonundaki sodyum oranı % 0,035 i geçmemelidir. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 25

28 Tüy Döküm Sonrası Beslenme Önerileri YEMLEME AŞAMASI TÜY SONRASI 1 TÜY SONRASI 2 TÜY SONRASI 3 TÜY SONRASI 4 ÜRETİM PİKTEN %86 A KADAR %85 %82 %81 %79 %79 DAN DAHA AZ HEN DAY YUMURTA ÜRETİMİ (%) HEN DAY YUMURTA ÜRETİMİ (%) ORTALAMA YUMURTA AĞIRLIĞI (gr) KÜMÜLATİF YUMURTA KÜTLESİ (kg) TÜYDEN SONRA HAFTALAR ORTALAMA YUMURTA AĞIRLIĞI (gr) KÜMÜLATİF YUMURTA KÜTLESİ (kg) % yumurta üretimine göre rasyonu değiştir. BESLENME ÖNERİLEN GÜNLÜK BESİN ALIMI 1 Metabolik enerji 2, kcal/gün Metabolik enerji 2, MJ/gün 1,297 1,338 1,297 1,338 1,297 1,338 1,255 1,297 Standardized Ileal Digestible Amino Acids (Sindirilebilir Amino asid) / Total Amino Acids 3 Lizin, mg/gün 779 / / / / 791 Metionin 8, mg/gün 398 / / / / 369 Metionin + Sistin,mg/gün 686 / / / / 668 Treonin, mg/gün 561 / / / / 595 Triptofan, mg/gün 156 / / / / 173 Arginine, mg/gün 810 / / / / 807 İzolösin, mg/gün 584 / / / / 582 Valin, mg/gün 686 / / / / 685 Ham protein 4, gr/gün 16,75 16,50 15,75 15,25 Sodyum, mg/gün Klorid, mg/gün Linoleik asit (C18:2 n-6), gr/gün 1,00 1,00 1,00 1,00 Kolin, mg/gün TÜY DÖKÜMÜ SONRASI ÖNERILEN KALSIYUM VE FOSFOR İÇERİKLERİNİN YAŞA BAĞLI DEĞİŞİMİ (TÜYDEN SONRA HAFTALAR) Kalsiyum 5,, gr/gün 4,40 4,60 4,80 5,00 Fosfor (available) 6, mg/gün Kalsiyum Partikül Büyüklüğü (ince:kalın) bakınız sayfa 17 50% : 50% 45% : 55% 40% : 60% 30% : 70% 1 Ham protein, metionin sistin, yağ, linoleik asit ve / veya enerji yumurta boyutunu optimize etmek için değiştirilebilir. 2 Bu rehberin sonunda ham maddelerin enerji değerlerini gösteren tabloyu bulabilirsiniz. Ham madde matrisine göre rasyon enerji oranının ayarlanması, hedef rasyon konsantrasyonuna ulaşmak için önemlidir. 3 Önerilen toplam aminoasit miktarı sadece mısır ve soya fasulyesi içeren rasyonlar için geçerlidir. Lütfen yemi sindirilebilir amino asitleri dikkate alarak formüle ediniz. 4 Rasyonlar her zaman gerekli aminoasit alımını sağlayacak şekilde formulize edilmelidir. Rasyonda ki ham protein konsantrasyonu, kullanılan ham maddeye göre değişiklik gösterebilir. Ham protein değeri sadece tipik bir tahmini değer gösterir. 5 %65 kalsiyum karbonat (kireç taşı) 2-4 mm partikül büyüklüğünde olmalı. 6 Diğer fosfor kaynakları kullanıldığında, rasyon minumum tavsiye edilen available fosfor miktarını içermelidir. 26 HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL

29 Hastalık Kontrolü Yarka veya yumurtacı sürüler, genetik potansiyeline ancak hastalık riski ortadan kaldırıldığında ulaşabilirler. Bölgeler arasında hastalıkların ekonomik önemi değişkendir, fakat her hastalıkta önemli olan hastalığın teşhisi ve kontrolüdür. Biyogüvenlik Biyogüvenlik hastalığı önlemenin en etkili yoludur. İyi bir biyogüvenlik programı hastalığın çiftliğe girmesine olanak tanımaz. Çiftlik içerisine insan ve ekipman girişi sıkı bir şekilde kontrol edilmelidir. Zorunlu girmesi gereken kişiler dışında, çiftliğe ziyaretçi alınmamalıdır. Giriş çıkışlar ziyaretçi defterine kayıt edilmelidir. Tüm personel ve ziyaretçiler merkez alana girmeden önce duş almalıdır. Tüm personel ve ziyaretçiler için temiz botlar, kıyafetler ve başlıklar sağlanmalıdır. Bütün kümes girişlerine dezenfektan içeren ayak havuzları yerleştirilmelidir. Eğer mümkünse aşılama veya gaga kesimi için dışarıdan gelecek ekipleri veya mazemeleri kullanmayınız. İdeal olan, bir işçinin sadece bir kümesten sorumlu olmasıdır. Bir günde ziyaret edilen sürü sayısı sınırlandırılmalıdır. Her zaman gençten daha yaşlıya ve sağlıklıdan hasta sürüye ziyaret planlanmalıdır. Hasta bir sürü ziyaret edildikten sonra, başka hiçbir kümese girilmemelidir. Her sürünün giriş ve çıkışlarında yapılan yüklemelerde kullanılan araç ve ekipler, sürekli başka çiftliklerde görev yapıyorlarsa hastalıkların yayılmasında risk yaratır. Çiftlik içerisinde ki tüm hayvanların aynı yaş grubunda olması ve hepsi içeri-hepsi dışarı sistemi uygulanması yaşlı sürüden genç sürüye bulaşabilecek hastalıkların önüne geçer. Kümesler, yabani kuşlar, böcekler ve rodentlerden korunacak şekilde dizayn edilmiş olmalıdır. Ölü tavuklar hızlı ve uygun bir şekilde toplanmalıdır. Rodentler Rodentler bir çok tavuk hastalığının taşıyıcısı ve tekrarlanan konteminasyonların kaynağıdırlar. Aynı zamanda rodentler, kümesten kümese bulaşmanında sorumlularındandır. Çiftlik çevresi rodentlerin saklanabileceği çalılık gibi alanlardan temizlenmelidir. Kümes etrafında ki bir metrelik alana, çakıl taşı dökülmesi rodentlerin kümese yaklaşmasını engelleyecektir. Yem ve yumurtalar kemirgenlerin ulaşamayacağı yerlerde depolanmalıdır. Kemirgen tuzakları kümes boyunca konulmalı ve taze fare zehri içermelidir. Temizlik ve Dezenfeksiyon Temizlik ve dezenfeksiyon, dönemler arasındaki hastalık riskini azaltacaktır. Dönemler arasında en az iki hafta zaman bırakın. Tüm yem ve gübre kümes temizliğinden önce uzaklaştırılmış olmalıdır. Fanlar, fan ahtapotları, hava girişleri tamamen temizlenmiş olmalıdır. Yıkama esnasında sıcaklığın arttırılması, organik materyalin temizliğini kolaylaştırır. Kümeslerin basınçlı sıcak suyla yıkanması tavsiye edilir. Köpük ve deterjan kullanımı organik materyalin çözünmesi ve uzaklaştırılması için önerilir. Kümesinizin önce üst kısmını (tavan) sonrasında ise tabanını yıkayınız. Durulama için yüksek basınçlı su kullanınız. Kümesin kuruması için zaman tanıyınız. Tamamen kuruyan kümese, köpük-sprey, dezenfektanlar uygulayarak fumigasyon ile dezenfekte ediniz. Su ve nipel hatlarını yıkayın ve dezenfekte edin. Salmonella ve Salmonella enteritidis izlenmesi amacıyla, kümesten rutin olarak svap alımı önerilmektedir. Hayvan girişi öncesinde, kümesin kurumasına zaman tanıyınız. Vertikal Yolla Bulaşan Hastalıklar Bazı hastalıklar, enfekte damızlıklardan yumurta yoluyla geçebilir. Ticari yumurtacılarda hastalığın kontrolü için ilk basamak, hastalıktan ari damızlıklardır. Hy-Line International firmasına ait tüm damızlıklar; Mycoplasma gallisepticum, Mycoplasma synoviae, Salmonella pullorum, Salmonella gallinarum, Salmonella enteritidis, Salmonella typhimurium ve lymphoid leukosis hastalıklarından aridir. Ancak sonraki jenerasyonlara dışarıdan hastalık bulaşma riski her zaman vardır. Hastalık bulaşmasının engellenmesi tamamen ticari çiftliklerin sorumluluğu altındadır. KOKSİDİYOZİS Bu parazit kaynaklı hastalık, bağırsaklarda hasara ve ölüme sebep verebilir. Ancak yaygın olarak bu hastalık subklinik enfeksiyon yaratarak yemden yararlanmayı düşürür ve geri dönüşsüz bağırsak hasarına sebep verir. Hedef canlı ağırlığın altında ve bozuk üniformiteli yarka sürüleri tam potansiyeline ulaşamayabilirler.koksidiyoz kontrolü aşağıdaki yollarla yapılır: Yarkalarda iyonofor veya kimyasal antikoksidiyal ilaçların step-down(çekilerek) yöntemiyle kullanımı immunite sağlar. Antikoksidiyal ilaç kullanımına alternatif olarak canlı aşı kullanımı tercih edilebilir. Canlı aşı kullanımı çıkım sonrasında kuluçkada; sprey veya çiftlikte suya veya yeme katılarak yetiştirme periyodunun ilk günlerinde yapılmalıdır. Böcek ve sinekler taşıyıcı olduğundan, hastalığın kontrol altında tutulması için yok edilmelidirler. Kümeslerin dezenfeksiyon ve temizliği hastalık baskısını düşürür. Tavukların gübre bantlarına ulaşımının engellenmesi gerekmektedir. Koksidiyoz aşılarında siklüs gereklidir ; bunu aşı üreticisine danışınız. HAZIRAN 2018 HY-LINE INTERNATIONAL 27