İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI
|
|
- Gülistan Aykut
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA
2
3 İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI ÖTEKTİK ALAŞIMLARIN ÖZELLİKLERİ 1- Ötektik reaksiyona sahip alaşımlardaki ötektik dönüşüm noktası, en düşük ergime sıcaklığına sahip noktadır. Bu nedenle lehimleme işleminde kullanılan ilave dolgu telleri, ötektik alaşım oranında katılaştırılarak piyasaya sürülürler. Al-Si ve Pb-Sn ötektik alaşımlar, lehim ilave dolgu teli olarak oldukça yaygın kullanılır. 2- Düşük ergime sıcaklıklarına sahip olmaları ve belirli bir katılaşma aralıklarının olmaması nedeniyle mükemmel dökülebilirlik özelliğine sahiptirler. 3- Ötektik reaksiyonlarda, her iki katı fazın aynı anda oluşması nedeniyle, ince taneli bir yapı elde edilir. 4- Uygun aşılayıcılar veya tane incelticiler kullanılarak tane boyutu değiştirilir. 3
4 İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI ÖTEKTİK ALAŞIMLARIN ÖZELLİKLERİ 5- Soğuk şekillendirme ile mukavemetleri arttırılabilir. 6- Döküm kalıbındaki boşlukları mükemmel şekilde doldurabilirler. 7- İki faz içeren ötektik alaşımlarının mekanik özellikleri, sahip oldukları fazların yapıdaki dağılımına ve biçimine bağlı olarak değişir. 8- Alaşımlandırma ile sertlik ve çekme dayanımı artarken, şekil değişimi ve elektrik iletkenliği düşmektedir
5 SIVI HALDE TAMAMEN KATI HALDE SINIRLI ÇÖZÜNÜRLÜK İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Alaşım sistemlerinin çoğunda görülür. B elementi, A elementinin içerisinde sınırlı olarak çözünebilir. Oda sıcaklığında X1 kadar, sıcaklık arttıkça (ötektik sıcaklıkta) X2 kadar çözünebilir. Sıcaklıkla ısıl aktivasyon artar ve boşluk miktarı artar
6 SIVI HALDE TAMAMEN KATI HALDE SINIRLI ÇÖZÜNÜRLÜK İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Aynı şekilde A elementi B elementi içerisinde sınırlı miktarda çözünebilir. Oda sıcaklığında X3 kadar, sıcaklık arttıkça (ötektik sıcaklıkta) X4 kadar çözünebilir
7 SIVI HALDE TAMAMEN KATI HALDE SINIRLI ÇÖZÜNÜRLÜK İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Çözeltiye giremeyen yabancı atomlar, kendilerinin çoğunlukta olduğu yeni atom düzeni (faz) oluştururlar. A elementinin çoğunlukta olduğu katı çözelti α fazını oluşturur, B elementinin çoğunlukta olduğu katı çözelti ß fazını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özellikleri farklı olan iki katı faz α ve ß aynı yapıda bir arada bulunabilir
8 SIVI HALDE TAMAMEN KATI HALDE SINIRLI ÇÖZÜNÜRLÜK İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI
9 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Cu-Ag faz diyagramında görüleceği gibi, diyagram üzerinde üç farklı tek faz bölgesi vardır:, ß ve sıvı katı fazı, bakırca zengin bir katı eriyiktir ve en fazla 779 C de % 8 gümüş çözebilir (A noktası). α fazı YMK kristal yapısına sahiptir. ß katı fazı, gümüşçe zengin bir katı eriyiktir ve en fazla 779 C de % 8.8 bakır çözebilir (C noktası) ß fazı da YMK kristal yapısına sahiptir
10 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Cu-Ag faz diyagramının ABC çizgisi altındaki her hangi bir sıcaklık değerinde, gümüşün sınırlı bir miktarı bakır içerisinde ( fazı) ve bakırın sınırlı bir miktarı gümüş içerisinde (ß fazı) çözünebilmektedir. fazı için çözünebilirlik sınırı A noktasına kadar artmakta, daha sonra F noktasına doğru azalarak sıfıra (saf bakırın ergime sıcaklığını gösteren nokta, 1085 C) ulaşmaktadır. 779 C nin altında bulunan ve α ile α + ß faz bölgelerini birbirinden ayıran çözünebilirlik sınırına solvüs eğrisi (AG çizgisi) adı verilir
11 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Cu-Ag faz diyagramının ABC çizgisi altındaki her hangi bir sıcaklık değerinde, gümüşün sınırlı bir miktarı bakır içerisinde ( fazı) ve bakırın sınırlı bir miktarı gümüş içerisinde (ß fazı) çözünebilmektedir. fazı için çözünebilirlik sınırı A noktasına kadar artmakta, daha sonra F noktasına doğru azalarak sıfıra (saf bakırın ergime sıcaklığını gösteren nokta, 1085 C) ulaşmaktadır. 779 C nin altında bulunan ve α ile α + ß faz bölgelerini birbirinden ayıran çözünebilirlik sınırına solvüs eğrisi (AG çizgisi) adı verilir
12 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI ile sıvı + α bölgelerini ayıran çözünebilirlik çizgisine de solidüs (AF çizgisi) denir. Sıvı ile sıvı + α bölgelerini ayıran çözünebilirlik çizgisine de likidüs (FB çizgisi) denir. Cu-Ag faz diyagramı üzerinde ß fazı için çözünebilirlik sınırı, ECD sınır çizgisi ile gösterilmektedir. CE çözünebilirlik sınır çizgisine solvüs, CD çizgisine de solidüs adı verilir
13 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Cu-Ag faz diyagramı üzerinde üç farklı ikili faz bölgesi mevcuttur: (1) α + sıvı (2) ß + sıvı (3) α + ß + ß faz bölgesi içerisinde, sıcaklık ve bileşim ne olursa olsun ve ß fazları bir arada bulunurlar
14 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Gümüşe, bakır ilave edildiği zaman alaşımın tamamen sıvı olduğu sıcaklık değeri, likidüs çizgisi boyunca azalır (FB eğrisi). Demek ki bakırın ergime sıcaklığı, gümüşün ilavesi ile düşmektedir. Aynı olay bakıra gümüş ilave edildiği zaman da gerçekleşir. Yani gümüşün ergime sıcaklığı da, bakırın ilavesi ile azalmaktadır (DB çizgisi)
15 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Likidüs sınır çizgileri, B noktasında birleşir. Dikkat edilirse ABC yatay çizgisi, B noktası üzerinden geçmektedir. Bu B noktası 779 C de % 71.9 Ag içeren Cu-Ag ötektik alaşımını göstermektedir. Sıvı bir fazdan, direk olarak α + ß ikili katı fazlarına dönüşümün gerçekleştiği bu noktaya ötektik nokta, bu nokta üzerindeki alaşıma da ötektik alaşım (% 71.9 Ag - % 28.1 Cu) adı verilir. ABC yatay solüdüs çizgisine de ötektik çizgi veya ötektik sıcaklık denir
16 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Ötektik bileşimdeki bir sıvı, yavaşça ötektik sıcaklığına (779 C) soğutulduğunda, tek sıvı faz aynı anda iki katı faza (α + ß) dönüşmektedir. Diğer bir ifade şekliyle; Ötektik bileşimdeki α + ß katı fazları, oda sıcaklığından yavaşça ötektik sıcaklığına ısıtıldığında, iki katı faz aynı anda tek bir sıvı faza dönüşecektir
17 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Ötektik bileşime sahip bir Cu-Ag alaşımı, 779 C deki ötektik noktasında α + ß olmak üzere meydana gelen iki katı eriğin bileşimleri, ötektik çizgisinin (ABC çizgisi) uç noktalarına (A ve C noktaları) bakılarak tayin edilebilir:
18 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Ötektik Alaşımların Yavaş Soğuma Eğrileri Saf metaller (bu örnekte saf bakır ve saf gümüş) sabit bir sıcaklıkta katılaşırlar. Saf bakır, 1085 C deki sabit sıcaklıkta katılaşır. Bu katılaşma bölgesinin başlangıç noktasında katı tanecikleri çekirdeklenmeye başlar ve büyürler. Katılaşma bölgesinin sonunda çok az sıvı katı tanecikleri arasında kalır. Ne zaman ki sıcaklık 1085 C nin altına düşer, yapı tamamen katı faza dönüşür
19 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Ötektik Alaşımların Yavaş Soğuma Eğrileri % 40 Ag - % 60 Cu içeren alaşımın soğuma eğrisi gösterilmektedir. Bu alaşım sıvı fazdan itibaren yavaş soğutulursa, sıcaklık değeri likidüs çizgisini kesinceye kadar alaşım sıvı kalacaktır. Likidüs çizgisinin hemen altında ilk α katı tanecikleri (ötektik öncesi α) oluşmaya başlayacak ve 779 C ye kadar bu tanecikler büyüyecektir
20 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Ötektik Alaşımların Yavaş Soğuma Eğrileri % 40 Ag - % 60 Cu içeren alaşımın soğuma eğrisi: Ötektik sıcaklık olan 779 C de, sıvının tamamı ötektik reaksiyonla katılaşır ve bu esnada yatay bir sıcaklık duraksaması meydana gelir. Sıcaklık 779 C nin altına düştüğü anda da α ve ß katı fazları meydana gelecektir. Dikkat edilirse katılaşma sabit bir sıcaklıkta değil, belirli bir sıcaklık aralığında meydana gelmektedir
21 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Ötektik Alaşımların Yavaş Soğuma Eğrileri Ötektik bileşime sahip alaşım (% 71.9 Ag - % 28.1 Cu), Sıvı fazdan itibaren yavaşça soğutulursa, 779 C ye kadar alaşım sıvı faz olarak kalacaktır. Saf metallerde olduğu gibi, ötektik katılaşma da sabit bir sıcaklıkta (ötektik sıcaklığı) meydana gelmekte ve soğuma eğrisi yatay bir katılaşma çizgisi şeklinde oluşur
22 ÖRNEK: Cu-Ag FAZ DİYAGRAMI Ötektik Alaşımların Yavaş Soğuma Eğrileri % 71.9 Ag içeren sıvı faz, bakırca zengin katı α fazına ve gümüşçe zengin katı ß fazına dönüşürken ötektik reaksiyon esnasında difüzyon meydana gelir. Ötektik katılaşma bölgesinde difüzyon sebebiyle iki farklı atom yerlerinin yeniden dağılımı söz konusu olduğu için, ötektik sıcaklıkta (779 C) yatay bir sıcaklık duraksaması oluşmaktadır. Ötektik reaksiyonun tamamlanmasından sonra alaşım, α ve ß katı eriyik fazlarına sahip olacaktır
23 MİKROYAPI OLUŞUMU İkili ötektik alaşım sistemlerinde, farklı sıcaklık aralıklarında ve farklı bileşimlerde değişik mikroyapılar meydana gelmektedir. Yavaş soğuma şartlarında meydana gelen mikroyapı değişikliklerini, kurşun-kalay ötektik alaşım sistemi örnek verilerek açıklanmaya çalışılacaktır
24 KATI ERİYİK ALAŞIMI MİKROYAPILARI Pb-Sn sisteminde iki katı eriyik alaşımı vardır. α katı eriği: Kalay, kurşun içerisinde en fazla % 18.3, en az % 2 oranında ergir. ß katı eriği: Kurşun, kalay içerisinde en fazla %2.2, en az % 0 (ihmal edilebilecek nitelikte çok düşük olduğu için) oranında ergir
25 KATI ERİYİK ALAŞIMI MİKROYAPILARI C1 bileşimine sahip bir Pb-Sn alaşımı düşünelim: Bu alaşımı, sıvı faz bölgesinden itibaren (yaklaşık 350 C den) yavaşça soğutmaya başlayalım. a noktasındaki mikroyapı: tamamen sıvı fazdır. Sıcaklık düşüşü, likidüs çizgisini kesinceye kadar alaşım sıvı faz olarak kalacaktır
26 KATI ERİYİK ALAŞIMI MİKROYAPILARI Ne zaman sıcaklık likidüs çizgisini keserse (yaklaşık 330 C), α katı fazı oluşmaya başlayacaktır. b noktasındaki mikroyapıya baktığımızda α ve sıvı faz olmak üzere iki farklı faz görülecektir. Sıcaklık solidüs çizgisini kestiği zaman, katılaşma tamamlanacak ve homojen bir α katı eriyiği meydana gelecektir. Oda sıcaklığına kadar değişmeyen bu mikroyapı, c noktasında şematik olarak gösterilmektedir
27 ERİYEBİLİRLİK SINIRINI AŞAN ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI Bu alaşımlar oda sıcaklığındaki katı eriyik sınırı ile ötektik sıcaklığındaki maksimum katı eriyik sınırı arasında kalan alaşımlardır. Kurşun-kalay sisteminde % 2 Sn ile % 19.2 Sn arasında kalan alaşımlar ve % 97.5 Sn ile % 100 Sn arasında kalan alaşımlar, eriyebilirlik sınırını aşan alaşımlar olarak tarif edilir
28 ERİYEBİLİRLİK SINIRINI AŞAN ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI C2 bileşimine sahip bir Pb-Sn alaşımının, farklı sıcaklık bölgelerindeki mikroyapı değişikliklerini örnek olarak verelim: d noktasında alaşım tamamen sıvı faz halindedir. Sıcaklık likidüs eğrisini geçer geçmez, sıvı faz içerisinde α katı tanecikleri oluşmaya başlar. e noktasında α + sıvı faz bölgesindeki mikroyapı şematik olarak gösterilmektedir
29 ERİYEBİLİRLİK SINIRINI AŞAN ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI Yavaş soğuma devam ederek solüdüs eğrisi geçilip f noktasına varıldığı zaman yapı tamamen α katı fazı şeklindedir. g noktasında Sıcaklık, kurşun içerisindeki kalayın eriyebilirlik sınırını gösteren solvüs eğrisini geçince, α katı fazı içerisinde küçük ß faz partikülleri oluşur. Sıcaklık düştükçe ß faz partikül miktarı artacaktır
30 ÖTEKTİK ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI Kurşun kalay ötektik alaşımı, % 38.1 Pb-% 61.9 Sn bileşimine sahiptir. ÖTEKTİK NOKTA: Sıcaklık ötektik dönüşüm noktasına ulaştığında sıvı fazda, α ve ß fazları çekirdeklenmeye başlar
31 ÖTEKTİK ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI Kurşun kalay ötektik alaşımı, % 38.1 Pb-% 61.9 Sn bileşimine sahiptir. i noktası : Sıcaklık ötektik dönüşüm noktasının altına düşer düşmez sıvı faz, α ve ß fazları olmak üzere bir anda iki katı faza dönüşür
32 ÖTEKTİK ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI Ötektik yapı olarak adlandırılan mikroyapı, şematik olarak gösterilmektedir. Bu mikroyapıda da görüleceği gibi α ve ß fazları her bir tane içerisinde farklı yönlere doğru uzanan lamelli bir yapı şeklinde bulunmaktadır. Lamelli yapı, diğer ötektik alaşım sistemlerinde de tipik bir mikroyapı özelliğidir
33 İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Ötektik yapılar, tanelerin inceliği ve fazların karakteristik yönlenmeleri ile dikkati çeker. Taneler gelişi güzel yan yana değil de genel olarak lamelli veya spiral şeklinde bir dizilme gösterir. Bu görünüm nedeniyle bu yapıya "güzel şekilli" "iyi yapılı" anlamında ötektik adı verilmiştir. Bu alaşımlara da ötektik alaşım denilmiştir. Terim Yunanca eutektos (kolayca eriyen) den gelmektedir
34 İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Ötektik reaksiyon ile oluşan katı fazlar: Lamelli yapı (tabakalar şeklinde paketlenmiş) Noduler yapı (matris faz içerisinde küresel diğer fazın bulunması) Lamelli yapıda iki katı faz birbiri üzerine paketlenmiş tabakalar şeklindedir. Her bir paketli tabaka bir taneyi meydana getirir
35 Ötektik altı (Hipoötektik) alaşımların mikroyapıları ÖTEKTİK YAPININ OLUŞUM AŞAMALARI Katılaşma sırasında çekirdeklenme bir çok noktadan başlar, Bu çekirdekler tabaka şeklinde büyürler Birbirlerine temas etmeleri ile ince ve tabakalı yapı meydana gelir Çekirdeklenme ne kadar çok noktadan meydana gelmişse yapı o kadar ince tabakalı (veya küçük taneli) olacaktır
36 ÖTEKTİK ALTI (HİPOÖTEKTİK) ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI j noktasında: tamamen sıvı faz halindedir. k noktasında: Sıcaklık, likidüs eğrisinin altına düştüğü, sıvı faz içerisinde α katı tanelerinin oluştuğu şematik olarak gösterilmektedir
37 ÖTEKTİK ALTI (HİPOÖTEKTİK) ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI Sıcaklık ötektik çizginin altına düşer düşmez, l noktasında görülen sıvı faz, α + ß lamelli katı faza (ötektik yapı) dönüşür. Fakat ilk oluşan α katı fazında (ötektik öncesi primer katı faz) ise, önemli bir değişiklik olmaz. m noktasında: şematik olarak gösterilen mikroyapının, bir ötektik yapıdan (α + ß lamelli yapı) ve ötektik öncesi oluşan primer α katı fazından oluştuğu görülmektedir
38 SIVI HALDE TAMAMEN KATI HALDE HİÇ ÇÖZÜNMEYEN İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI
39 SIVI HALDE TAMAMEN KATI HALDE SINIRLI ÇÖZÜNÜRLÜK İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Pb-Sn ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI
40 SIVI HALDE TAMAMEN KATI HALDE SINIRLI ÇÖZÜNÜRLÜK İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Pb-Sn ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI
41 Pb-Sn ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI Hipo ötektik yapı Ötektik yapı Hiper ötektik yapı
42 Pb-Sn ALAŞIMLARIN MİKROYAPILARI
43 Ötektik Faz Diyagramlarında Faz Bileşimlerinin ve % Miktarlarının Belirlenmesi j NOKTASI: Faz Bileşimi: %40 wt. Sn - %60 wt. Pb Faz Miktarı: %100 Sıvı faz
44 Ötektik Faz Diyagramlarında Faz Bileşimlerinin ve % Miktarlarının Belirlenmesi k NOKTASI: Faz Bileşimi: Fazı : %16 wt. Sn - %84 wt. Pb Sıvı Fazı : %46 wt. Sn - %54 wt. Pb
45 Ötektik Faz Diyagramlarında Faz Bileşimlerinin ve % Miktarlarının Belirlenmesi k NOKTASI: % Faz Miktarları : α Fazı : %20 Sıvı Fazı : %80 % α Fazı = (y / x+y) 100 = (46-40) / (46-16) 100 % α Fazı = % 20 Sıvı Faz = (x /x+y) 100 = (40-16) / (46-16) 100 Sıvı Faz = %
46 Ötektik Faz Diyagramlarında Faz Bileşimlerinin ve % Miktarlarının Belirlenmesi l NOKTASI: Faz Bileşimi: α Fazı : %19.2 wt. Sn - %80.8 wt. Pb Sıvı Fazı : %61.9 wt. Sn - %38.1 wt. Pb
47 Ötektik Faz Diyagramlarında Faz Bileşimlerinin ve % Miktarlarının Belirlenmesi l NOKTASI: % Faz Miktarları : primer α Fazı : % 51.2 Sıvı Fazı : % 48.8 % α Fazı = (y / x+y) 100 = ( ) / ( ) 100 % α Fazı = % 51.2 Sıvı Faz = (x /x+y) 100 = ( ) / ( ) 100 Sıvı Faz = %
48 Ötektik Faz Diyagramlarında Faz Bileşimlerinin ve % Miktarlarının Belirlenmesi m NOKTASI: Faz Bileşimi: α Fazı : %19.2 wt. Sn - %80.8 wt. Pb ß Fazı : %97.5 wt. Sn - %2.5 wt. Pb
49 Ötektik Faz Diyagramlarında Faz Bileşimlerinin ve % Miktarlarının Belirlenmesi m NOKTASI: % Faz Miktarları : Primer α Fazı : %51.2 (l noktasından bulunmuştu) Ötektik α Fazı = Toplam α Fazı - primer α Fazı = = 22.2 Ötektik yapı (% 26.6 ß Fazı) + (% 22.2 ötektik α Fazı) % α Fazı = (y / x+h) 100 = ( ) / ( ) 100 % α Fazı = % 73.4 % ß Faz = (x /x+h) 100 = ( ) / ( ) 100 % ß Faz = %
50 ÖRNEK Kurşun-kalay (Pb-Sn) sisteminin yavaş soğuma şartlarında elde edilen faz diyagramı üzerindeki: (a) Ötektik bileşime ait alaşımın 182 C deki fazların bileşimini ve yüzde miktarlarını bulunuz. (b) % 35 Sn içeren alaşımın 240 C, 184 C ve 182 C lerdeki fazlarının bileşimlerini ve yüzde miktarlarını bulunuz. (c) % 35 Sn içeren alaşımın 330 C, 240 C, 184 C ve 182 C lerdeki mikroyapılarını şematik olarak çiziniz. (d) % 35 Sn içeren alaşımın ve ötektik bileşime sahip alaşımın yavaş soğuma eğrilerini çiziniz
51 ÇÖZÜM: (a) Ötektik bileşime sahip alaşım %61.9 Sn içerir. Bu alaşımın 182 C de (aşağıdaki Pb-Sn faz diyagramında k noktası), α ve ß olmak üzere iki katı fazı vardır
52 ÇÖZÜM: (b) % 35 Sn içeren Pb-Sn alaşımının 240 C de (p noktası) α + sıvı olmak üzere iki faz içerir
53 184 C de (r noktası) ötektik öncesi α + sıvı olmak üzere iki faz içerir
54 182 C de (s noktası) ise, ötektik öncesi, ötektik içi α ve ß fazları olmak üzere üç farklı faz içerir
55 (c) % 35 Sn içeren alaşımın 330 C, 240 C, 184 C ve 182 C lerdeki mikroyapılarını şematik olarak aşağıdaki Pb-Sn faz diyagramında çizilmiştir
56 (d) % 35 Sn içeren alaşımın ve ötektik bileşime sahip alaşımın yavaş soğuma eğrilerini aşağıdaki Pb-Sn faz diyagramının kenarlarında çizilmiştir
57 ÖRNEK Bakır-Gümüş (Cu-Ag) sisteminin faz dönüşümleri ile ilgili karakteristik değerler şu şekildedir: * Ötektik reaksiyon gösteren Cu-Ag sisteminin ötektik çizgisi 779 C üzerindedir. * Gümüş içerisinde bakır, 779 C de en fazla % 8.8 ve oda sıcaklığında da % 0 oranında çözünür. * Bakır içerisinde gümüş, 779 C de % 8 ve oda sıcaklığında da % 0 oranında çözünür. * Gümüşün ergime sıcaklığı : 960 C * Bakırın ergime sıcaklığı : 1085 C * Ötektik Sıcaklığı : 779 C * Ötektik Bileşim : % 28.1 Cu - % 71.9 Ag
58 ÇÖZÜM: Bakır-Gümüş (Cu-Ag) sisteminin faz diyagramı
59 (a) İkili ötektik faz diyagramına sahip olan Cu-Ag sisteminin, faz diyagramını yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda çiziniz. %15Ag - %85Cu ve ötektik alaşımların soğuma eğrilerini çiziniz. ÇÖZÜM: İkili ötektik faz diyagramına sahip olan Cu-Ag sisteminin faz diyagramının çizimi yapılarak %15Ag - %85Cu (1 nolu alaşım) ve ötektik (2 nolu alaşım) alaşımların soğuma eğrileri gösterilmiştir
60
61 (a) İkili ötektik faz diyagramına sahip olan Cu-Ag sisteminin, faz diyagramını yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda çiziniz. %15Ag - %85Cu ve ötektik alaşımların soğuma eğrilerini çiziniz. ÇÖZÜM: İkili ötektik faz diyagramına sahip olan Cu-Ag sisteminin faz diyagramının çizimi yapılarak %15Ag - %85Cu (1 nolu alaşım) ve ötektik (2 nolu alaşım) alaşımların soğuma eğrileri gösterilmiştir
62 (b) %15Ag - %85Cu alaşımının 780 C (a noktası) ve 778 C (b noktası) sıcaklarındaki fazlarının bileşimini ve yüzde miktarlarını bulunuz
63 (c) %85Ag - %15Cu alaşımının 780 C (c noktası) ve 778 C (d noktası) sıcaklarındaki fazların bileşimini ve yüzde miktarlarını bulunuz
64 ÖTEKTİK NOKTANIN DEĞİŞMESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER Ötektik alaşımların bazıları; - sıvı durumdan çok hızlı bir şekilde soğutulursa - alaşım elementlerince zengin bir alaşımın yavaş soğutulması durumunda - Çok az miktarlardaki kalıntı elementlerin varlığı veya ilave edilmesi 1- Ötektik sıcaklık düşer 2- Ötektik noktanın bileşimi değişebilir 3- Ötektik yapının ebatlarında küçülme olabilir 4- Ötektik yapının morfolojik şekli değişir
65 ÖTEKTİK NOKTANIN DEĞİŞMESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER Bir Al-Si alaşımına çok düşük oranlarda sodyum (Na), Ca veya P ilave edilirse, alaşımın mikroyapısı ilave edilmeyen alaşıma göre değişiklik gösterir. Örneğin, Al-Si sisteminde iki alaşımı ele alalım: 1- Al-%13 Si alaşımının mikroyapısı: Küçük ve ince parçacıklar şeklindeki Ötektik Si fazı içerisinde, dentritik α fazından meydana gelir
66 ÖTEKTİK NOKTANIN DEĞİŞMESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER Örneğin, Al-Si sisteminde iki alaşımı ele alalım: 2- Al-%13 Si- %0.01Na alaşımının mikroyapı: Lamel şeklindeki Ötektik Si fazı içerisinde, küçük yuvarlakımsı dentritik α fazı meydana gelir
67 ÖTEKTİK NOKTANIN DEĞİŞMESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER Örneğin, Al-Si sisteminde Ca ilavesini ele alalım: 1- Al - %12.58 Si + 457ppm Ca alaşımı (parts per million) Mikroyapı: Fiber şeklindeki Ötektik Si fazı içerisinde, dentritik α fazından meydana gelir. 2- Al-%12.58 Si + 17ppm Ca alaşımı Mikroyapı: Kaba lameller şeklindeki Ötektik Si fazı içerisinde, dentritik α fazından meydana gelir. Al - %12.58 Si + 457ppm Ca alaşımı Al-%12.58 Si + 17ppm Ca alaşımı
68 ÖTEKTİK NOKTANIN DEĞİŞMESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER Al-Si sisteminde iki alaşımında az miktarda beraberce ilave edilen Ca ve P elementleri de mikroyapının değişmesine sebep olurlar. ZL109 Al-Si alaşımı mikroyapıları: (a)208 ppm Ca + 92ppm P (b) 100 ppm Ca + 72 ppm P (c) 49 ppm Ca + 57 ppm P (d) 12 ppm Ca + 41 ppm P
69 ÖTEKTİK NOKTANIN DEĞİŞMESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER Çok az miktarda ilave edilen Na elementi aynı zamanda ötektik noktanın, ötektik bileşimin ve ötektik sıcaklığın da değişmesine sebep olmaktadır
70 Ag-Cu sisteminde kimyasal bileşimin mekanik özelliklere etkisi gösterilmektedir
71 ÖDEV Soru 1- Alüminyum-silisyum alaşım sisteminin faz dönüşümleri ile ilgili karakteristik özellikler aşağıda verilmiştir. * Ötektik reaksiyon gösteren Al-Si sisteminin ötektik çizgisi 577 C üzerindedir. * Silisyum içerisinde alüminyum, 577 C de çözünmez. * Alüminyum içerisinde silisyum, 577 C de en fazla % 2 ve oda sıcaklığında da sıfır oranında çözünür. * Alüminyumun ergime sıcaklığı : 669 C * Silisyumun ergime sıcaklığı : 1410 C * Ötektik Sıcaklığı : 577 C * Ötektik Bileşim : % 12.6 Si - % 87.4 Al (a) İkili ötektik faz diyagramına sahip olan Al-Si sisteminin, faz diyagramını yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda çiziniz. (b) % 10 Si - % 90 Al alaşımının ve % 12.6 Si - % 87.4 Al alaşımının soğuma eğrilerini çiziniz. (c) % 10 Si - % 90 Al alaşımının 680 C, 578 C, 576 C ve oda sıcaklığındaki fazlarının bileşimini ve yüzde miktarlarını bulunuz. (d) % 12.6 Si - % 87.4 Al alaşımının 650 C ve 576 C sıcaklığındaki fazların bileşimini ve yüzde miktarlarını bulunuz. (f) % 40 Si - % 60 Al alaşımının 1100 C, 660 C, 578 C ve 576 C lerdeki fazların bileşimini ve yüzde miktarlarını bulunuz.
72 ÖDEV Soru 2- Kalay-Bizmut alaşım sisteminin faz dönüşümleri ile ilgili karakteristik özellikler aşağıda verilmiştir. * Ötektik reaksiyon gösteren Sn-Bi sisteminin ötektik çizgisi, 139 C üzerindedir. * Bizmut içerisinde kalay, 139 C de çözünmez. * Kalay içerisinde Bizmut, 139 C de en fazla %ağ. 21 ve oda sıcaklığında da sıfır oranında çözünür. * Bitmuttun ergime sıcaklığı : 271 C * Kalayın ergime sıcaklığı : 232 C * Ötektik Sıcaklığı : 139 C * Ötektik Bileşim : %ağ. 57 Bi - %ağ. 43 Sn (a) İkili ötektik faz diyagramına sahip olan Sn-Bi sisteminin, faz diyagramını yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda çiziniz. (b) %ağ. 10 Bi - %ağ. 90 Sn alaşımının, %ağ. 25 Bi - %ağ. 75 Sn alaşımının ve %ağ. 57 Bi - %ağ. 43 Sn alaşımlarının soğuma eğrilerini çiziniz. (c) %ağ. 70 Bi - %ağ. 30 Sn alaşımının 240 C, 150 C, 140 C, 138 C ve oda sıcaklığındaki fazlarının bileşimlerini, yüzde miktarlarını bulunuz ve şematik mikroyapılarını çiziniz.
73 Soru 2- Alüminyum-silisyum alaşım sisteminin faz dönüşümleri ile ilgili karakteristik özellikler aşağıda verilmiştir. Ötektik reaksiyon gösteren Al-Si sisteminin ötektik çizgisi 577 C üzerindedir. Silisyum içerisinde alüminyum, 577 C de çözünmez. Alüminyum içerisinde silisyum, 577 C de en fazla % 2 ve oda sıcaklığında da sıfır oranında çözünür. * Alüminyumun ergime sıcaklığı : 669 C Silisyumun ergime sıcaklığı : 1410 C Ötektik Sıcaklığı : 577 C Ötektik Bileşim : %ağ Si - %ağ Al a) İkili ötektik faz diyagramına sahip olan Al-Si sisteminin, faz diyagramını yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda çiziniz. b) %ağ. 10 Si - %ağ. 90 Al alaşımının ve % 12.6 Si - % 87.4 Al alaşımının soğuma eğrilerini çiziniz. c) %ağ. 10 Si - %ağ. 90 Al alaşımının 680 C, 578 C, 576 C ve oda sıcaklığındaki fazlarının bileşimini ve yüzde miktarlarını bulunuz. Şematik mikroyapılarını çiziniz. d) % ağ.12.6 Si - %ağ Al alaşımının 650 C ve 576 C sıcaklığındaki fazların bileşimini ve yüzde miktarlarını bulunuz. Şematik mikroyapılarını çiziniz. e) %ağ. 40 Si - %ağ. 60 Al alaşımının 1100 C, 660 C, 578 C ve 576 C lerdeki fazların bileşimini ve yüzde miktarlarını bulunuz. Şematik mikroyapılarını çiziniz.
74 ÖDEV (d) %ağ. 30 Bi - %ağ. 70 Sn alaşımının 240 C, 150 C, 140 C, 138 C ve oda sıcaklığındaki fazlarının bileşimlerini, yüzde miktarlarını bulunuz ve şematik mikroyapılarını çiziniz. (e) %ağ. 10 Bi - %ağ. 90 Sn alaşımının 240 C, 210 C, 140 C, 50 C ve oda sıcaklığındaki fazlarının bileşimlerini, yüzde miktarlarını bulunuz ve şematik mikroyapılarını çiziniz. (f) %ağ. 57 Bi - %ağ. 43 Sn 150 C, 139 C, 135 C ve oda sıcaklığındaki fazlarının bileşimlerini, yüzde miktarlarını bulunuz ve şematik mikroyapılarını çiziniz. Soru 3: Demir sementit denge diyağramını çiziniz. Üzerinde fazları dönüşüm noktalarını yazınız?
75
76 KAYNAKLAR H. Uzun, Faz Diyağramları internet sunusu S.Gündüz Metalurjide Faz Diyağramları internet sunusu Çeşitli internet web sayfaları
77 Dinlediğiniz için Teşekkür ederim!
FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ
FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ Prof. Dr. Hüseyin UZUN-Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü 1 /94 Ötektik bileşim Birbirlerini sınırlı
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ
FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ Prof. Dr. Hüseyin UZUN-Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü 1 /94 İkili Faz Diyagramından Hangi Bilgiler
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ
ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma
DetaylıFaz kavramı. Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir.
Faz kavramı Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir. Fazlar; bu atom düzenlerinden ve toplam iç yapıda bu fazların oluşturdukları
DetaylıMALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY.
MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA KIRILMANIN TEMELLERİ KIRILMA ÇEŞİTLERİ KIRILMA TOKLUĞU YORULMA S-N EĞRİSİ SÜRÜNME GİRİŞ Basınç (atm) Katı Sıvı Buhar
DetaylıFaz Dönüşümleri ve Faz (Denge) Diyagramları
Faz Dönüşümleri ve Faz (Denge) Diyagramları 1. Giriş Bir cisim bağ kuvvetleri etkisi altında en düşük enerjili denge konumunda bulunan atomlar grubundan oluşur. Koşullar değişirse enerji içeriği değişir,
DetaylıFaz ( denge) diyagramları
Faz ( denge) diyagramları İki elementin birbirleriyle karıştırılması sonucunda, toplam iç enerji mimimum olacak şekilde yeni atom düzenleri meydana gelir. Fazlar, İç enerjinin minimum olmasını sağlayacak
Detaylışeklinde, katı ( ) fazın ağırlık oranı ise; şeklinde hesaplanır.
FAZ DİYAGRAMLARI Malzeme özellikleri görmüş oldukları termomekanik işlemlerin sonucunda oluşan içyapılarına bağlıdır. Faz diyagramları mühendislerin içyapı değişikliği için uygulayacakları ısıl işlemin
DetaylıSInIrsIz KatI Erİyebİlİrlİk Faz DİyagramlarI (İkİlİ İzomorfİk Sİstemler)
SInIrsIz KatI Erİyebİlİrlİk İkİlİ Faz DİyagramlarI (İkİlİ İzomorfİk Sİstemler) Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü,
DetaylıPROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ
Sınırsız Katı Eriyebilirlik İkili Faz Diyagramları (İkili İzomorfik Sistemler) Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 /94 Sınırsız Katı Eriyebilirlik İkili Faz Diyagramları
DetaylıCALLİSTER FAZ DİYAGRAMLARI ve Demir-Karbon Diyagramı
CALLİSTER FAZ DİYAGRAMLARI ve Demir-Karbon Diyagramı Bileşen deyimi, çoğunlukla alaşımı oluşturan saf metaller ve/veya bileşikler için kullanılır. Örneğin bir bakır-çinko alaşımı olan pirinçte Cu ve Zn,
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ HOŞGELDİNİZ
ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma Sertleşmesi) Bazı metal alaşımlarının sertlik ve mukavemeti, soğuk deformasyon
DetaylıKTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü
FAZ DİYAGRAMLARI DERS NOTLARI İçerik KTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Peritektik Alaşım Sistemleri Peritektik Dönüşüm: Peritektik dönüşüm; ötektik dönüşüm gösteren alaşım sistemlerine benzer
Detaylıİmal Usulleri. Döküm Tekniği
İmal Usulleri Döküm Tekniği Örnek Heterojen Çekirdeklenme Alışılmamış laboratuar deneyleri dışında, sıvı metal için homojen çekirdeklenme asla olmaz. Uygulamadaki sıvı metallerin içinde hemen her zaman
DetaylıBMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri
BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Diyagramları Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara
DetaylıFe-C ve Fe-Fe 3 C FAZ DİYAGRAMLARI
Fe-C ve Fe-Fe 3 C FAZ DİYAGRAMLARI Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 Fe-C ve Fe-Fe 3 C FAZ DİYAGRAMLARI İkili alaşım sistemlerinin en önemlilerinden birisi demir-karbon
DetaylıFaz dönüşümünün gelişmesi, çekirdeklenme ve büyüme olarak adlandırılan iki farklı safhada meydana gelir.
1 Faz dönüşümlerinin çoğu ani olarak gerçekleşmediğinden, reaksiyon gelişiminin zamana bağlı, yani dönüşüm hızına bağlı olarak gelişen yapısal özelliklerini dikkate almak gerekir. Malzemelerin, özellikle
DetaylıMETALLERDE KATILAŞMA
METALLERDE KATILAŞMA Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA METALLERDE KATILAŞMA Metal ve alaşımlar,
DetaylıCALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ
CALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ Faz dönüşümlerinin çoğu ani olarak gerçekleşmediğinden, reaksiyon gelişiminin zamana bağlı, yani dönüşüm hızına bağlı olarak gelişen yapısal özelliklerini dikkate almak gerekir.
DetaylıFaz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği
Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği Faz dönüşümleri 1. Basit ve yayınma esaslı dönüşümler: Faz sayısını ve fazların kimyasal bileşimini değiştirmeyen basit ve yayınma esaslı ölçümler.
DetaylıMalzemeler yapılarının içerisinde, belli oranlarda farklı atomları çözebilirler. Bu durum katı çözeltiler olarak adlandırılır.
KATI ÇÖZELTİ Malzemeler yapılarının içerisinde, belli oranlarda farklı atomları çözebilirler. Bu durum katı çözeltiler olarak adlandırılır. Katı çözeltilerin diğer bir ismi katı eriyiktir. Bir çözelti
DetaylıGaz. Gaz. Yoğuşma. Gizli Buharlaşma Isısı. Potansiyel Enerji. Sıvı. Sıvı. Kristalleşme. Gizli Ergime Isısı. Katı. Katı. Sıcaklık. Atomlar Arası Mesafe
İmal Usulleri DÖKÜM Katılaşma Döküm yoluyla üretimde metal malzemelerin kullanım özellikleri, katılaşma aşamasında oluşan iç yap ile belirlenir. Dolaysıyla malzeme özelliklerinin kontrol edilebilmesi
DetaylıMETALLERDE KATILAŞMA HOŞGELDİNİZ
METALLERDE KATILAŞMA Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 /94 METALLERDE KATILAŞMA Metal ve alaşımlar, belirli bir sıcaklıktan sonra (ergime sıcaklığı) katı halden sıvı
DetaylıChapter 9: Faz Diyagramları
Chapter 9: Faz Diyagramları İki elementi birleştirdiğimizde... ortaya çıkan denklik durumu nedir? genel olarak aşağıdakileri belirlersek... -- kompozisyon (örn., ağ% Cu - ağ% Ni), ve -- sıcaklık (T ) şunlara
DetaylıDEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME BİLİMİ Demir, Çelik ve Dökme Demir Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI Saf demire teknolojik özellik kazandıran
DetaylıMALZEME BİLGİSİ DERS 9 DR. FATİH AY.
MALZEME BİLGİSİ DERS 9 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA TANIMLAR VE TEMEL KAVRAMLAR İKİLİ FAZ DİYAGRAMLARI FAZ DİYAGRAMLARININ YORUMLANMASI DEMİR-KARBON SİSTEMİ BÖLÜM 7 FAZ
DetaylıFiziksel özellikler nelerdir? Mekanik Elektriksel Termal Manyetik Optik
DENGE DİYAGRAMLARI Fiziksel özellikler nelerdir? Mekanik Elektriksel Termal Manyetik Optik Malzemeler neden farklı özellikler gösterirler? Özellikler Fiziksel Kimyasal Bahsi gecen yapısal etkenlerden elektron
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ
FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi HOŞGELDİNİZ 1 /94 2 /94 ÇÖZÜNEN ve ÇÖZEN İki maddeyi birbirleri ile karıştırarak bir bileşik veya alaşım yapmak istediğimiz zaman, bileşik
DetaylıMMM291 MALZEME BİLİMİ
MMM291 MALZEME BİLİMİ Yrd. Doç. Dr. Ayşe KALEMTAŞ Ofis Saatleri: Perşembe 14:00 16:00 ayse.kalemtas@btu.edu.tr, akalemtas@gmail.com Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi,
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞMESİ (YAŞLANMA) DENEYİ
1. DENEYİN AMACI: Alüminyum alaşımlarında çökelme sertleşmesinin (yaşlanma) mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi ve sertleşme mekanizmasının öğrenilmesi. 2. TEORİK BİLGİ Çökelme sertleşmesi terimi,
DetaylıKTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü
FAZ DİYAGRAMLARI DERS NOTLARI İçerik KTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Denge Dışı Reaksiyonlar ve Oluşan Yapılar (Martenzitik ve Beynitik Yapı) Bu güne kadar işlenen konularda denge veya yarı
DetaylıBAKIR ALAŞIMLARI. Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS
BAKIR ALAŞIMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü BAKIR VE ALAŞIMLARININ SINIFLANDIRILMASI 2 BAKIR
DetaylıMALZEME BİLGİSİ. Katılaşma, Kristal Kusurları
MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Katılaşma, Kristal Kusurları 1 Saf Metallerde Katılaşma Metal ve alaşım malzemelerin kullanım özellikleri büyük ölçüde katılaşma sırasında oluşan iç yapı ile
DetaylıMALZEME BİLGİSİ. Katı Eriyikler
MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Katı Eriyikler 1 Giriş Endüstriyel metaller çoğunlukla birden fazla tür eleman içerirler, çok azı arı halde kullanılır. Arı metallerin yüksek iletkenlik, korozyona
DetaylıKaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir:
Kaynak Bölgesinin Sınıflandırılması Prof. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: 1) Ergime
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ
FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ 1 /94 GİRİŞ * Endüstriyel amaçlı kullanılan malzemelerin pek çoğu saf metal değildir. Çünkü saf metaller, servis şartlarında istenilen mekanik özelikleri sağlayamamaktadırlar.
Detaylı1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. MALZEME BILGISI B9
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Aşağıdaki grafik saf suya (H 2 0) ait faz diyagramını göstermektedir. Bu grafikte yer alan değişkenler; dış basınç (düşey eksende ve logaritmik ölçekte) ve sıcaklıktır. Bir bakıma
DetaylıBMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri
BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Dönüşümleri Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara
DetaylıMUKAVEMET ARTIRICI İŞLEMLER
MUKAVEMET ARTIRICI İŞLEMLER Malzemenin Mukavemeti; a) Kimyasal Bileşim b) Metalurjik Yapı değiştirilerek arttırılabilir Malzemelerin Mukavemet Arttırıcı İşlemleri: 1. Martenzitik Dönüşüm 2. Alaşım Sertleştirmesi
DetaylıIsıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan
ISIL İŞLEMLER Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ısıtma ve soğutma işlemleridir. İşlem
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı İçerik Giriş Demir-sementit diyagramı Demir-grafit diyagramı Dökme demir 2 Giriş Demir, pek çok mühendislik alaşımının
DetaylıProf. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1
MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI
Detaylı2-C- BAKIR VE ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ 2-C-3 MARTENSİTİK SU VERME(*)
2-C- BAKIR VE ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ 2-C-3 MARTENSİTİK SU VERME(*) Sınai bakırlı alaşımlar arasında sadece soğukta iki veya çok fazlı alüminyumlu bakırlar pratik olarak mantensitik su almaya yatkındırlar.
DetaylıMALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ. Bölüm 10 Dağılım/Dispersiyon Sertleşmesi ve Ötektik Faz Diyagramları
MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ Bölüm 10 Dağılım/Dispersiyon Sertleşmesi ve Ötektik Faz Diyagramları 1 1 Hedef Mikroyapıyı belirlemede dispersiyon sertleştirmesinin temellerini tartışmak Çoklu faz alaşımların
DetaylıProf. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1
MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 KATILAŞMA-ERGİME DAVRANIŞLARI
DetaylıÇELİKLERİN VE DÖKME DEMİRLERİN MİKROYAPILARI
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MEM-317 MALZEME KARAKTERİZASYONU ÇELİKLERİN VE DÖKME DEMİRLERİN MİKROYAPILARI Yrd. Doç. Dr. Volkan KILIÇLI ANKARA 2012 Fe- Fe 3 C
DetaylıMARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME BİLİMİ -Fazlar - Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR FAZ KAVRAMI Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler
DetaylıDemir-Karbon Denge Diyagramı
Demir-Karbon Denge Diyagramı Sıcaklık Demir-Karbon diyagramı Demir, pek çok mühendislik alaşımının temelini oluşturan metaldir. Külçe demir olarak bilinen ve hemen hemen saf durumdaki demir çatı, soba
DetaylıÇELİKLERİN ISIL İŞLEMLERİ. (Devamı)
ÇELİKLERİN ISIL İŞLEMLERİ (Devamı) c a a A) Ön ve arka yüzey Fe- atomları gösterilmemiştir) B) (Tetragonal) martenzit kafesi a = b c) Şekil-2) YMK yapılı -yan yana bulunan- iki γ- Fe kristali içerisinde,
Detaylı2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ
2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ Çağlar Yüksel 1, Özen Gürsoy 2, Eray Erzi 2, Derya Dışpınar 2 1 Yıldız Teknik Üniversitesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,
DetaylıMALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net
MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA DEMİR ESASLI ALAŞIMLAR DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ METALLERE UYGULANAN ISIL İŞLEMLER
DetaylıDoç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME
Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME SÜRÜNME Malzemelerin yüksek sıcaklıkta sabit bir yük altında (hatta kendi ağırlıkları ile bile) zamanla kalıcı plastik şekil değiştirmesine sürünme denir. Sürünme her ne kadar
DetaylıTEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ
MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-2009 2008BALIKESİR 1 DEMİR-KARBON DEMİR(Fe--C) (Fe DENGE DİYAGRAMI 2 DEMİR KARBON DENGE
Detaylı2. Sertleştirme 3. Islah etme 4. Yüzey sertleştirme Karbürleme Nitrürleme Alevle yüzey sertleştirme İndüksiyonla sertleştirme
Isıl İşlem Isıl İşlem Isıl işlem, metal veya alaşımlarına istenen özellikleri kazandırmak amacıyla katı halde uygulanan kontrollü ısıtma ve soğutma işlemleri olarak tanımlanır. Çeliğe uygulanan temel ısıl
DetaylıJOMINY DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
1. DENEYİN AMACI: Bu deney ile incelenen çelik alaşımın su verme davranışı belirlenmektedir. Bunlardan ilki su verme sonrası elde edilebilecek maksimum sertlik değeri olup, ikincisi ise sertleşme derinliğidir
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ
FAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA FAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ
DetaylıATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM
ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM 1. Giriş Malzemelerde üretim ve uygulama sırasında görülen katılaşma, çökelme, yeniden kristalleşme, tane büyümesi gibi olaylar ile kaynak, lehim, sementasyon gibi işlemler
DetaylıBÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM)
BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) 1 Mürekkebin suda yayılması veya kolonyanın havada yayılması difüzyona örnektir. En hızlı difüzyon gazlarda görülür. Katılarda atom hareketleri daha yavaş olduğu için katılarda
DetaylıErgime ve katılaşma 2/41
Faz Diyagramları Ergime ve katılaşma Bir malzemenin eritilmesi ve katılaşması sırasında meydana gelen olayları bilerek bizler amacımıza uygun malzemeler elde edebiliriz. Bunun için erime ve katılaşma sırasında
DetaylıDENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi. AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi.
DENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi. TEORİK BİLGİ: Metal ve alaşımlarının, faz diyagramlarına bağlı olarak
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,
DetaylıTOZ METALURJİSİ Prof.Dr. Muzaffer ZEREN
. TEKNİK SEÇİMLİ DERS I TOZ METALURJİSİ Prof.Dr. Muzaffer ZEREN SİNTERLEME Sinterleme, partiküllerarası birleşmeyi oluşturan ısıl prosestir; aynı zamanda ham konumda gözlenen özellikler artırılır. . Sinterlemenin
DetaylıPratik olarak % 0.2 den az C içeren çeliklere su verilemez.
1. DENEYİN AMACI: Farklı soğuma hızlarında (havada, suda ve yağda su verme ile) meydana gelebilecek mikroyapıların mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi ve su ortamında soğutulan numunenin temperleme
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Faz Diyagramları
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Faz Diyagramları İçerik Giriş Ergime ve katılaşma Faz diyagramları Faz kuralı Faz diyagramlarından sağlanan bilgiler Denge halleri Dğer reksiyon
DetaylıFaz Dönüşümleri. Bir fazın diğer bir faza dönüşümü zaman gerektirir. Ötektoid dönüşüm
Faz Dönüşümleri Bir fazın diğer bir faza dönüşümü zaman gerektirir. Fe C FCC g (Östenit) Ötektoid dönüşüm Fe 3 C (sementit) + a (ferrit) (BCC) Dönüşüm hızı zamana ve sıcaklığa nasıl bağlıdır? Dönüşümü
DetaylıELEMENTLER VE BİLEŞİKLER
ELEMENTLER VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri a) ELEMENTLER Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere
DetaylıDOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR
KURŞUN ve ALAŞIMLARI DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR 1 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Romalılar kurşun boruları banyolarda kullanmıştır. 2 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Kurşuna oda sıcaklığında bile çok düşük bir gerilim
DetaylıFAZ ve DENGE DİYAGRAMLARI
FAZ ve DENGE DİYAGRAMLARI FAZ KAVRAMI Kristal yapılı malzemelerin içyapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir. Bileşen deyimi, çoğunlukla alaşımı oluşturan saf
DetaylıAlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK
AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM PARAMETRELERİNİN MEKANİK DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK DÖKÜMCÜLÜK İSTENEN BİR ŞEKLİ ELDE ETMEK İÇİN SIVI METALİN SÖZ KONUSU
DetaylıALUMİNYUM ALA IMLARI
ALUMİNYUM ALA IMLARI ALUMİNYUM VE ALA IMLARI Alüminyum ve alüminyum alaşımları en çok kullanılan demir dışı metaldir. Aluminyum alaşımları:alaşımlama (Cu, Mg, Si, Mn,Zn ve Li) ile dayanımları artırılır.
DetaylıMALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER
MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER Malzemelerin mekanik özelliği başlıca kimyasal bileşime ve içyapıya bağlıdır. Malzemelerin içyapısı da uygulanan mekanik ve ısıl işlemlere bağlı olduğundan malzemelerin
DetaylıMMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri
K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 3 Şekillendirmenin Metalurjik Esasları Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-2013 Güz Yarıyılı 3. Şekillendirmenin
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Kristalleşme ve kusurlar Kristal Yapılar
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Kristalleşme ve kusurlar Kristal Yapılar İçerik Kristalleşme Kristal yapı kusurları Noktasal kusurlar Çizgisel kusurlar Düzlemsel kusurlar Kütlesel kusurlar Katı
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,
DetaylıDislokasyon hareketi sonucu oluşan plastik deformasyon süreci kayma olarak adlandırılır.
Dislokasyon hareketi sonucu oluşan plastik deformasyon süreci kayma olarak adlandırılır. Bütün metal ve alaşımlarda bulunan dislokasyonlar, katılaşma veya plastik deformasyon sırasında veya hızlı soğutmadan
DetaylıELEMENT VE BİLEŞİKLER
ELEMENT VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri: a) Elementler: Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere
DetaylıBölüm 4: Kusurlar. Kusurlar
Bölüm 4: Kusurlar Malzemelerin bazı özellikleri kusurların varlığıyla önemli derecede etkilenir. Kusurların türleri ve malzeme davranışı üzerindeki etkileri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Saf metallerin
DetaylıPaslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında
Paslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında karşılaşılan ve kaynak kabiliyetini etkileyen problemler şunlardır:
DetaylıBARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ
BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI I DERSİ ISIL İŞLEM (NORMALİZASYON, SU VERME, MENEVİŞLEME) DENEY FÖYÜ DENEYİN ADI: Isıl İşlem(Normalizasyon,
DetaylıELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI
ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 1 ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 2 Elektrik ışığı ilk kez halka tanıtıldığında insanlar gaz lambasına o kadar alışkındı ki, Edison Company talimat ve güvenceleri
DetaylıDENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik. AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi.
DENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi. TEORİK BİLGİ: Kritik soğuma hızı, TTT diyagramlarında burun noktasını kesmeden sağlanan en
DetaylıMMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı
MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Cu Copper 29 Bakır 2 Dünyada madenden bakır üretimi, Milyon ton Yıl Dünyada madenden bakır
DetaylıPaslanmaz Çelik Gövde. Yalıtım Sargısı. Katalizör Yüzey Tabakası. Egzoz Emisyonları: Su Karbondioksit Azot
Paslanmaz Çelik Gövde Yalıtım Sargısı Egzoz Emisyonları: Su Karbondioksit Azot Katalizör Yüzey Tabakası Egzoz Gazları: Hidrokarbonlar Karbon Monoksit Azot Oksitleri Bu bölüme kadar, açıkça ifade edilmese
DetaylıBölüm 3 - Kristal Yapılar
Bölüm 3 - Kristal Yapılar Katı malzemeler, atomların veya iyonların oluşturdukları düzene göre sınıflandırılır. Kristal malzemede uzun-aralıkta atomsal ölçekte tekrarlayan bir düzen mevcuttur. Katılaşma
DetaylıSÜPERALA IMLAR. Yüksek sıcaklık dayanımı
SÜPERALA IMLAR SÜPERALA IMLAR Nikel ve Kobalt alaşımları: Korozyon dayanımı ve yüksek sıcaklık dayanımı için kullanılırlar. Yüksek ergime sıcaklığına ve dayanıma sahiptirler.. Süperalaşımlar: Nikel bazlı
DetaylıBMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri
BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Diyagramları Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara
DetaylıYORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i?
YORULMA HASARLARI 1 Yorulma nedir? Malzemenin tekrarlı yüklere maruz kalması, belli bir tekrar sayısından sonra yüzeyde çatlak oluşması, bunu takip eden kopma olayı ile malzemenin son bulmasına YORULMA
DetaylıBoya eklenmesi Kısmen karışma Homojenleşme
DİFÜZYON 1 Katı içerisindeki atomların hareketi yüksek konsantrasyon bölgelerinden düşük konsantrasyon bölgelerine doğrudur. Kayma olayından farklıdır. Kaymada hareketli atom düzlemlerindeki bütün atomlar
DetaylıÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1
09.11.2012 09:34 1 Çinko oda sıcaklıklarında bile deformasyon sertleşmesine uğrayan birkaç metalden biridir. Oda sıcaklıklarında düşük gerilimler çinkonun yapısında kalıcı bozunum yaratabilir. Bu nedenle
DetaylıELEMETLER VE BİLEŞİKLER ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ
ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ Elementler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Elementler çok sayıda
DetaylıBAZI ÖRNEKLER Soru 1 - Soru 2 -
BAZI ÖRNEKLER Soru 1 - ZSD (zaman-sıcaklık-dönüşüm) diyagramlarının nasıl elde edildiğini, gerekli şekilleri çizerek açıklayınız? Cevap: Kritik Çekirdeklenme Çekirdeklenme Hızı Dönüşüm Hızı Soru 2 - Ötektoid
DetaylıKOROZYONUN ÖNEMİ. Korozyon, özellikle metallerde büyük ekonomik kayıplara sebep olur.
KOROZYON KOROZYON VE KORUNMA KOROZYON NEDİR? Metallerin bulundukları ortam ile yaptıkları kimyasal veya elektrokimyasal reaksiyonları sonucu meydana gelen malzeme bozunumuna veya hasarına korozyon adı
DetaylıToz Metalurjik Malzemeler Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU
Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Mikroyapı Kontrolü Tozlar, her taneciğin içerisinde fazların kontrolüne imkan tanıyan küçük boyutlardadır. Tozlar alışılagelmiş büyük cisimlerde ulaşılamayan yeni atomik
DetaylıBölüm 4: Kusurlar. Kusurlar. Kusurlar. Kusurlar
Bölüm 4: Kusurlar Malzemelerin bazı özellikleri kusurların varlığıyla önemli derecede etkilenir. Kusurların türleri ve malzeme davranışı üzerindeki etkileri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Saf metallerin
DetaylıELASTİK PLASTİK. İstanbul Üniversitesi
ELASTİK PLASTİK HOMOJEN HETEROJEN dislokasyon birkristalideformeetmekiçinharcananenerji, teorik ve hatasız olan kristalden daha daha az! malzemelereplastikdeformasyonuygulandığında, deforme edebilmek için
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ
FAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA ÇÖZÜNEN VE ÇÖZEN İki maddeyi
DetaylıDöküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi
Döküm Prensipleri Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar Şekilvermeyöntemleri Talaşlı Talaşsız Torna Freze Matkap Taşlama Dövme Çekme Ekstrüzyon Döküm Kaynak, lehim Toz metalurjisi Birleştirme Döküm 1. Metal veya
DetaylıKAYNAK BÖLGESİNİN METALURJİK YAPISI HOŞGELDİNİZ
KAYNAK BÖLGESİNİN METALURJİK YAPISI PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 KAYNAK DİKİŞ FORMU ERGİTME KAYNAK TEKNİKLERİ Elektrik Ark Kaynağı (Çok pasolu elektrik ark kaynağı, X kaynak ağzı) Elektrik Ark
DetaylıMetallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ
Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Prof. Dr. Akgün ALSARAN 11 Giriş Hidrojen gevrekliği Sıvı metal kırılganlığı Temper gevrekliği Ana Hatlar 22 Malzemelerin servis koşullarında performanslarını;
DetaylıPLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ
PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Metalik malzemelerin geriye dönüşü olmayacak şekilde kontrollü fiziksel/kütlesel deformasyona (plastik deformasyon) uğratılarak şekillendirilmesi işlemlerine genel olarak
Detaylı