TEFSiR EGiTiM ve ögretiminin PROBLEMLERi

Transkript

1 TEFSiR EGiTiM ve ögretiminin PROBLEMLERi [SEMPOZYUM TESLiG ve MÜZAKERELERi] -2 Haziran 2005, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Nihat Bayşu Konferans Salonu, VAN

2 KURAVYAYINLARI 0 Sempozyum Dizisi 008 ISBN: KlıRAV Yayınlan bir Kur'an Araşbrmalan Vakfı kuruluşudur.. baskı, Bursa Mayıs 2007 Baskı-Cilt Bayrak Matbaacılık, Davut Paşa Cad. No:4 Kat: 2 Topkapı İSTANBUL Yayın Koordinatörü ilmi Redaksiyon Abdulhamit BİRIŞIK Editör ÖmerKARA Kapak Tasanmı Pointgraf, İSTANBUUKurav BURSA "iç Tasarım Abdurrahman Y ALNIZ, Mücahit BİLGİN [Tefsir Eğitim ve Öğretiminin Problemleri Sempozyumu (-2 Haziran 2005), VAN)) Tefsir eğitim ve öğretiminin problemleri (sempozyum tebliğ ve mii2<thereleri) editör Ömer KARA Buısa: Kur'an Araştırmalan Vakfı (KURA V), 2005, 256 s.; 24 cm. -(KURA V Yayınlan; 0. Sempozyum Dizisi; 008). Tefsir_Kongreler 2.lslam dini_ Eğitim ve Öğretim. Kara, Ömer dc20 ISBN [Bibliyografik nitelernede Angio-American Cataloging Rules 2 (AACR2) esas alınml br.] Copyright: KURAVYayınlan Kitap, yayıncının imi olmaksızın hiçbir soretle (baskı veya fotokopi yoluyla, elektronik, manyetik, mekanik ve sesli oriamlarda, ya da baııka bir ekilde) kısmen veya tamamen çoğalblamaz. Merkez Satış-Dağıtım Kur'an Ara brmalan Vakfı, KURAVYayınlan Tahtakale Mah. Veziri Cad. Sevinç Çıkınazı Temel!ş Merkezi No: 6/ Osmangazi-BURSA Tel: (0224) Faks: Web: yayinevi@kurav.com istanbul Satış-Dağıtım Ensar Ne ıiyat Tıc. A.Ş. Süleymaniye Cad. No: 3 Eminönü-lST ANBUL Tel: (022) , Faks: internetten Satış: ~

3 r i ı: \ i ı. ı ı TEFSİRLE ilgilenenler ARASINDAKİ İLETİŞİMİ GELiŞTiRMEYE YÖNELİK BAZI DÜŞÜNCELER Doç.Dr. Veysel GÜl.I.ÜCE EAÜ llôhiyat Fakültesi Sözlerime başlamadan kıymetli Dekanımızı ve saygı değer hocalarunızı hünnetle selamlıyorum. insan, dünya hayatında, en küçük daire olan nefis ve ruh dairesinden başlayarak, aile, semt, şehir, ülke ve dünya gibi iç içe daireler içinde bulunduğu ve en küçük daireden başlayarak her bir daire içinde bir takım görev ve sorumluluklar taşıdığı gibi, bir Tefsircinirı dünyası da böy!e iç içe dairelerden oluşmaktadır. En küçük daire olan şahsi dairesindeki en önemli vazife, bu alanda kendini yetiştirmesi, gerekli bilgi ve kültürle donanmasıdır. Şüphesiz en önemli vazifeler bu küçük dairede yoğunlaşmaktadır. Bunun ardından bulunduğu Fakültede aynı branştaki akademisyenlerle oluşturduğu daire gelmektedir. Bu dairedeki kuvvetli ittibat ve tesanüdün faydalı semereler vereceği açıktır. Ayrı ayrı duran iki adet rakamının değeri, 2 iken, yan yana gelip omuz omuza verdiklerinde olduğu gibi, bir araya gelerek teşrik-i mesai ve taksim-i a'mal (iş bölümü) yoluyla tek başına yapılamayacak pek çok işin başanidığı tecrübelerle sabit bir gerçektir. Bu ittibat ve tesanüdü geliştirmek için Fatruıte içinde, hocalar arası diyalogu geliştirecek, karşıliklı fikir teatisinde bulunmayı sağlayacak ortak çalışmala ve Tefsir okuma geleneği oluşturulmasının çok yararlı olacağı kanaatindeyim. "Al!alı katında amederin en sevimfisi az da olsa devamlı olanıdıt' 2 hadisinde de ifade edildiği gibi, yapılan iş az da olsa sürekli olduğu takdirde büyük semereler vermektedir. Dolayısıyla, haftada bir saat dahi olsa, böyle bir ders devam ettiği sürece, hadisiri ifadesiyle, Allah katında makbul bir iş sayılacağı gibi, ilmi çalışmalarunız açısından da çok yönlü faydalar sağlayacaktır. Çünkü bu ders sayesinde, samimi bir ortam içinde bilgi ve tecrübelerden faydalanma yolu açılmış olacak, muhakemenirı gelişmesinde önemli rolü olan karşılıklı mütalaa, münazara ve müzakerelerle bilimsel sohbet ortamı oluşturulacaktır. ' Yıllar önce Fakültemizde {Atatürk Üniversitesi llııj:ıiyat Fakültesi) böyle bir faaliyet başlatıldıysa da ne yazık lti. çok kısa ömürlü oldu. 2 Buhari,/man, 32; Rikak, 8; Müslim, Müsaliıin, 26,28, Müna!ikin,

4 Tefsir Eğitim ve Öğretiminin Problemleri Sempozyumu ' ',, ı:ı Şüphesiz burada bu tür faaliyetlere katılımı menfi yönde etkileyen bazı durumlar olabilir. örneğin bazılan özel çalışmalanna, yabancı dile yoğunlaşmış olabilir. Ancak kanaatlınce bu tür faaliyetler böyleleri için bir teneffüs ve dinlenme vasıtası olacaktır. "Bir işi bitirdiğinde yeni bir işe koyul" 3 ayetinde de işaret edildiği gibi, insanın meşgale değiştirmesi, bir işten bir diğerine yönelmesi, yorucu değil aksine yorgunluğu giderici, bıkkınlığı azaltıcı bir durumdur. Sürekli bir şekilde, monoton bir tarzda aynı şeyle meşguliyet sıkıcı ve bıktıncı olmaktadır. Fakülte içi faaliyetlerde hoca-talebe arası iletişirnin güçlü olmasının önemi de açıktır. Bu iletişirnin daha sağlam temellere oturtulması ve daha faydalı hale getirilmesi için talebelere yönelik özel dersler veya kurslar verilmesi isabetli olacaktır. Bu dersler içinde ilk akla gelen Güzel Kuran Okuma {Tecvid) ve Tefsir derslerinin yanında Kur'an'ı doğru ve güzel bir şekilde yazmaya yönelik dersler de düşünülebilir. 4 Arapça'nın Kur'an'ı ve Tefsir metinlerini okuma ve arılamadaki önemi göz önüne alındığında, talebenin Arapça seviyesini yükseltıneye yönelik bu tür çabaların önemi de çok açıktır. Bu kurslar vesilesiyle hoca-talebe arasında daha sıcak bir ortam oluşacak, aynı zamanda talebeler Allah'ın keiamını taruma yolunda önemli adımlar atmış olacaklardır. Bir ilahiyat talebesi için en lüzurnlu bilgi hiç şüphesiz Kur'an bilgisidir. Talebenin Kur'an sofrasından daha fazla istifade edebilmesi için Fakülte bünyesinde sürekli açık olan bir Kur'an odasının oluşturulması, burada meşhur kartler'in dinlettirilmesi ve seyrettirilmesi de Kur'an'a olan ilgiyi artıracaktır. İçinde yaşadığımız şehre ve halka karşı görev ve sorurnluluklarırruzın olduğu da bir gerçektir. Bu sorumluluğu ifa etmek için, halka yönelik çeşitli faaliyetler gerçekleştiriıebilir. Kudu Doğum Haftası kutlarnalarına halkınuzın gösterdiği yoğun ilgi, benzer faaliyetlere de aynı ilgi ve katılımın olacağının bir göstergesidir. Mübarek gün ve geceler bu tür faaliyetler için uygun zaman olarak değerlendirilebilir. Bu tür faaliyetlerde hocalarınuzın ve öğrencilerimizin sunacağı Kur'an ziyafetleri, halkın Kur'an'a olan ilgisini artıracağı gibi, ilahiyat Fakültelerinin halk nezdindeki itibarının artmasına da katkıda bulunacaktır. Halka yönelik Kur'an-ı Kerim ve Tefsir kurslarının çok yararlı olacağım söyleyebiliriz. Bu kurslara Kur'an-ı Kerim'i güzelce oh'umak ve manasını anlamak isteyen herkes katılabilmelidir. ÜniversiteınİZin çeşitli Fakültelerinde görev yapan bazı akadernisyenlerin Kur'an'ı anlayarak, güzel ve doğru bir şekilde okumak gayesiyle bu tür taleplerde bulunmalan, bu kurslara katılıinın yoğun olacağına dair emarelerdir. Nitekim Fakültemiz öğretim elemanlannca Erzurum'da imam ve müezzinlerin kıraatlerini geliştirmeye yönelik, aynı zamanda halka da açık olan, Kur'an-ı Kerim ve tecvid kursuna büyük ilgi olduğu, katılanlar için çok fayda 3 inşirah, 7. Aslımia bu derse lisans dersi olarak da ihtiyaç var. Çünkü öğrencilerimizin büyük çoğunluğu, hafızasında mevcut olan bir ay eti yazıya dökerken birçok irnla ve harf hatası yapmaktadır

5 Tefsirle Ilgilenenler Arasında Iletişimi Geliştirmeye...: Doç.Dr. Veysel Güllüce sağladığı, kurs veren hocalarımız tarafından ifade edilmektedir. Daha geniş bir daire olan, günümüzde ilahiyat Fakültelerinde görev yapan Tefsir branşındaki öğretim elemanlannın -iletişim çağı içinde- çok yönlü bir iletişimsizlikle karşı karşıya olduklannı söyleyebiliriz. Tefsir branşındaki akademisyenler, diğer branştakilere nisbetle sayıca daha fazla olmalarına rağmen, bir araya gelip bilgi alışverişirıde bulunma bakunından diğer branştakilere nisbetle daha gerilerde bulunmaktadır. Çünkü sayıca az olan çeşitli branştaki akademisyenlerin daha çok bir araya gelip bilgi alış verişinde bulunduklarını, dciha sık sempozyumlar düzenlediklerini müşahede etmekteyiz.. Adeta sayının çokluğuyla, birliktelik arasında tersorantı bulunmaktadır. Aslında sayı çokluğunu müsbet yönde değerlendirerek, diğer branştakilerden daha büyük organizasyonlar gerçekleştirilebilir. -2 Haziran 2005 tarihinde Van'da gerçekleştirilen ". Tefsir Anabilim Dab Koordinasyon Toplantısı ve Sempozyumu'hun bu yolda atılmış önemli bir adım olacağını ve bu tür organizasyonlann yolunu açan bir öncü rolünü üstleneceğini ümit etmekteyiz. Kur'an sempozyumlan vesilesiyle bir araya gelen akademisyenler, Tefsir çalışmalannda ağırlık verilmesi gereken konulan kendi aralannda müzakere ederek, raflarda tozlanmaya terkedilmiş çalışmalar yerine, ihtiyacı karşılayan, ülke ve dünyanın gündeminde olan, halkın rağbet edip faydalanacağı kitap, makale ve sempozyum konulannı tesbit edebilirler. Aynca bu vesileyle, ortak çalışmalann (Tefsir vb.) yolu araştınlacak, benzer çalışmalann birleştirilerek daha faydalı bir şekilde halkın istifadesine sunulmasının yollan araştınlacaktır. Bugün, çeşitli Fakültelerde görev yapan Tefsir akademisyenlerinirı birbirieriniri çalışmalanndan sağlıklı bir şekilde haberdar olamadıklan bir vakıadır. Yapılan bazı çalışmalarda, aynı konuda daha önce yapılmış çalışmalardan haberdar olunmadığı müşahede edilmektedir. Bu durum ister istemez bazı su-i zanlara da sebep olmakta, çalışılmış bir konunun tekrar ça!ışıldjğım fark ettinnemek için mi böyle yapılmış? Gibi çeşitli şüphe ve sorulara yol açmaktadır. Halbuki -yaygın olan kanaatin aksine- bir konunun çalışılmış olması bir daha çalışılmasına mani değildir. Aksine o konunun daha da geliştirilmesine, noksan ve yaniışiann giderilmesine, o konuda çalışmış kimseler arasında karşılıklı fikir alışverişine yol açacaktır. Çürıkü hiçbir konuda son söz söylenmiş değildir. Her konu yeniden ele alınıp geliştirilmeye, düzenlenmeye, tenkit edilmeye açıktır. Akademisyenlerin birbirieriniri çalışmalanndan haberdar olması içirı belki de en uygun yol, bu konuya hasrediimiş bir web sitesi oluştıırmaktır. Bu siteye herkes çalıştığı ve çalışmakta olduğu konulan bildirirse bu problem çözülmüş olacaktır. Bu sitede aynca ilahiyat camiasıyla ilgili haberlere, anket, öneri ve duyurula ra... yer verilerek, ilahiyat çılar arasındaki iletişimin geliştirilmesi yolunda önemli adımlar atılabilir. 20

6 Tefsir Eğitim ve Öğretiminin Problemleri Sempozyumu Fakülteler arası faaliyetler içinde, Fakülteler arası Kur'an-ı Kerlı:n ve Tefsir yanşmalan düzenlenebilir. Böylece öğrencilerimizin Kur'an'ı okuma ve anlamaya yönelik ilgileri daha da artacak, bu arada Kur'an'a karşı büyük ilgi ve sevgi besleyen halkımıza da güzel bir hizmet sunulmuş olacaktır. Yurt dışında gerçekleştirilen Kur'an'la ilgili sempozyumlara katılma yollarıaraştınlmalı, ülkemizde de bu tür uluslararası sempozyumların düzenlenmesi için çalışmalar yapılmalıdır. Böylece farklı ülkelerdeki akademisyenlerle tanışma ve dünyaya açılma yolları aranmalıdır. Keza, Türk cumhuriyetleri ve islam ülkeleri başta olmak üzere yurt dışındaki üniversitelere geziler düzenlemeli, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde düzenlenen kitap fuarlarına katılmalıdır. Bu tür çabalar, ufkumuzun genişlemesine, çalışma azmimizin artmasına, bilgi ve tecrübelerimizin artmasına vesile olacaktır. Hepinize teşekkür ediyorum. Yıne sempozyumu düzenleyeniere yine teşekkiirlerimi arzederek sözlerimi tamanılıyorum. 202