T.C. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

Transkript

1 T.C. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ ÇERÇEVE EĞİTİM PROGRAMI 2018 ZONGULDAK Sayfa 1 / 42

2 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ ve MÜFREDAT TANITIMI 3 2. AMAÇ VE HEDEFLER 4 3. TEMEL YETKİNLİKLER GİRİŞİMSEL YETKİNLİKLER ÖĞRENME VE ÖĞRETME YÖNTEMLERİ TIPTA UZMANLIK ÖĞRENCİSİ YILLARA GÖRE EĞİTİM HEDEFLERİ ROTASYON HEDEFLERİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME PROGRAM DEĞERLENDİRMESİ KAYNAKÇA 42 Sayfa 2 / 42

3 1. GİRİŞ ve MÜFREDAT TANIMI Acil Tıp, müdahale edilmediği takdirde ölümle ya da sakatlıkla sonuçlanabilecek ani hastalık ya da yaralanma durumlarında hastaları tepeden tırnağa kadar değerlendirerek gerekli müdahaleyi yapan bir uzmanlık dalıdır. Acil Tıp dünyada 1970 lerin başından beri Türkiye de ise 1994 ten bu yana ayrı bir uzmanlık dalı olarak eğitim vermekte ve hasta bakım hizmeti sunmaktadır. Hastanemiz acil servisi 2003 yılında hizmet vermeye başlamış ve 2010 yılına kadar Aile Hekimliği Anabilim Dalı öğretim elemanları gözetiminde yetişkin acil servis hizmetleri sunulmuştur yılında Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı kurulmuş olup acil tıp eğitimi ve yetişkin acil servis hizmetleri Acil Tıp Anabilim Dalı bünyesinde sürdürülmektedir. Acil Tıp uzmanları, tıbbi acil bir durumdaki herhangi bir hastanın hızlı bir şekilde değerlendirilmesini ve tedavisini sağlar. Ek olarak, acil bir rahatsızlığı olduğunu düşünen ve tıbbi bakımı gereken ancak diğer sağlık bakım birimlerine çeşitli nedenlerle ulaşamayan hastaların tıbbi bakımını da sunar. Acil Tıp hizmeti, tüm bu yoğun ve kendine özgü yapısı ile, bu konuda eğitilmiş hekimler tarafından uygulanmalıdır. Acil Tıp Uzmanlığının kurulma ve gelişmesinin en önemli nedeni de budur. Acil Tıp Uzmanları, hastane içi ve hastane dışı alanlarda hasta bakımında hem birincil görevli hem de koordinatör rolü üstlenir. Gelişmiş ve etkin sağlık bakım sistemlerinin planlanmasında, gelişmesinde, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde Acil Tıp Uzmanlığının büyük bir önemi vardır. Afet ve acil durumlardaki sağlık hizmetinin planlanması ve uygulanması da Acil Tıp Uzmanlığının görevleri arasındadır. Ülkemizde 26 nisan 2011 tarih sayılı resmi gazetede yayınlanan 6225 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Acil Tıp Uzmanlığı eğitim süresi 4 yıl olarak belirlenmiştir. Acil Tıp Uzmanlık Programı (eğitim programı, rotasyonlar, pratik uygulamalar ) hekimleri acil tıp pratiğine hazırlamaya yönelik tasarlanmıştır. Bu program, acil tıp pratiğinin ilkelerinin öğrenilmesine ve klinik problemlerin çözümünde bu ilkelerin uygulanması için gerekli olan sorumluluk ve tecrübenin sağlanmasına yönelik, temel bilgi, beceri ve davranışı sağladığı bir programdır. Tüm asistanlara tecrübeli bir akademik personelin denetiminde ve kılavuzluğunda, klinik olgunluk, karar verme yeteneği ve teknik becerileri yeterli düzeyde geliştirmeleri için eşit fırsatlar sağlar. Asistanlık programının bitiminde tıpta uzmanlık öğrencileri, acil tıp pratiğini uygulayabilme, yeni bilgi ve becerileri öğrenebilme ve kendi kendilerini denetleyebilme konularında yetişmiş olacaklardır. Acil Tıp Programı aynı zamanda, acil servise başvuran hastaları acil servise kabul etmek ve bu hastalarda ayırıcı tanı, resüsitasyon uygulama, stabilizasyon işlemleri, değerlendirme ve tüm tıbbi bakımı sağlamak, gerektiğinde hastaları uygun şekilde yönlendirebilmek ve takibini yapabilmek, hastane öncesi bakımı sağlayan acil tıp sistemlerinin içinde yer almak ve kendi eğitim sisteminin iyileştirilebilmesine olanak sağlayacak şekilde geri bildirimler verebilmesini sağlamak ve araştırma yöntemlerini ve bunların pratiklerini öğrenmek ve uygulamak konularında da hazır hekimler yetiştirir. Sayfa 3 / 42

4 2. AMAÇ VE HEDEFLER Acil Tıp mezuniyet sonrası uzmanlık eğitim programının amacı, mezuniyet sonrası tıpta uzmanlık eğitimi almak için başvuran uzmanlık öğrencilerine eğitim süreci sonucunda ulusal standartlarda bilgi ve becerileri kazandırarak tek başlarına bir acil tıp kliniğini yönetebilecek donanımda olmalarını sağlamaktır. 3. TEMEL YETKİNLİKLER Acil Tıp Anabilim Dalımızda uygulanan mezuniyet sonrası Acil Tıp Uzmanlık Eğitim Programı, hekimleri acil tıp pratiğine hazırlamaya yönelik tasarlanmış olan Tıpta Uzmanlık Kurulunca hazırlanmış Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı temel alınarak sürdürülmektedir. Mezuniyet sonrası eğitim sırasında uygulanan bu program acil tıp pratiğinin gerektirdiği güncel teorik ve pratik bilgiyi uzmanlık öğrencilerine kazandıracak bir programdır. Uyguladığımız program ile tıpta uzmanlık öğrencilerine, acil tıp alanı ile ilgili en son güncel bilgiyi öğretmenin yanında kendilerini geliştirme ile bilgi ve pratiklerini güncel tutma yeteneği de kazandırılmaktadır. Acil Tıp Programı aynı zamanda, acil servise başvuran hastaları acil servise kabul etmek ve bu hastalarda ayırıcı tanı, resusitasyon uygulama, stabilizasyon işlemleri, değerlendirme ve tüm tıbbi bakımı sağlamak, gerektiğinde hastaları uygun şekilde yönlendirebilmek ve takibini yapabilmek, hastane öncesi bakımı sağlayan acil tıp sistemlerinin içinde yer almak ve kendi eğitim sisteminin iyileştirilebilmesine olanak sağlayacak şekilde geri bildirimler verebilmesini sağlamak ve araştırma yöntemlerini ve bunların pratiklerini öğrenmek ve uygulamak konularında da hazır hekimler yetiştirir. Uzmanlık eğitimini tamamlayan bir Acil Tıp Uzmanının, kanıta dayalı tıp uygulamalarının ve bilgiye ulaşımın güncel yöntemlerinin farkında olmak, acil sağlık hizmetlerinin sosyal ve ekonomik yönlerini değerlendirmek, halkı acil tıp konularında bilinçlendirmek ve eğitmek, acil tıp ile ilgili temel ve klinik araştırmaları yapmak ve yayımlamak ve hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde ve afet planlamasında lider rolü oynamak gibi yetkinliklere de sahip olmaları beklenmektedir. Acil Tıp Programında 7 temel yetkinliğin kazandırılması hedeflenmektedir. Acil tıp mezuniyet sonrası eğitim programımız eğitim boyunca bu yetkinliklerin kazanılmasının yanında bunların uyumlu bir şekilde kullanılabilmesi konusunda öğrencilere rehberlik sağlamaktadır. 1. Yönetici 2. Ekip Üyesi 3. Sağlık Koruyucusu Sayfa 4 / 42

5 4. İletişim Kuran 5. Değer ve Sorumluluk Sahibi 6. Öğrenen ve Öğreten 7. Hizmet Sunucusu Eğitim programımızda hizmet sunumu ile ilgili yetkinlik klinik ve girişimsel yetkinlikler olarak iki alt başlık şeklinde düzenlenmiştir. Uyguladığımız mezuniyet sonrası eğitim programında klinik ve girişimsel yetkinliklerin düzeyleri tarihinde hazırlanmış olan Tıpta Uzmanlık Kurulu Müfredat Oluşturma Ve Standart Belirleme Sistemi (TUKMOS) Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı versiyon 2.3. de ki listeye uygun olarak aşağıdaki şekilde planlanmaktadır. Uzman Hekim aşağıda listelenmiş klinik yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğer bütünleyici temel yetkinlikleri eş zamanlı ve uygun şekilde kullanarak uygular. B: Hastalığa ön tanı koyma ve gerekli durumda hastaya zarar vermeyecek şekilde ve doğru zamanda, doğru yere sevk edebilecek bilgiye sahip olma düzeyini ifade eder. T: Hastaya tanı koyma ve sonrasında tedavi için yönlendirebilme düzeyini ifade eder TT: Ekip çalışmasının gerektirdiği durumlar dışında herhangi bir desteğe gereksinim duymadan hastanın tanı ve tedavisinin tüm sürecini yönetebilme düzeyini ifade eder. ETT: Ekip çalışması yaparak hastanın tanı ve tedavisinin tüm sürecini yönetebilme düzeyini ifade eder. * Klinik yetkinliklerde bu düzeylere ek olarak gerekli durumlar için A ve K yetkinlik düzeyleri eklenmektedir: A: Hastanın acil durum tanısını koymak ve hastalığa özel acil tedavi girişimini uygulayabilme düzeyini ifade eder. K: Hastanın birincil, ikincil ve üçüncül korunma gereksinimlerini tanımlamayı ve gerekli koruyucu önlemleri alabilme düzeyini ifade eder. YE: Yapılandırılmış Eğitim Etkinlikleri UE: Uygulamalı Eğitim Etkinlikleri BE: Bağımsız ve Keşfederek Öğrenme Etkinlikleri KLİNİK YETKİNLİK Düzey Kıdem Yöntem SENKOP ETT, A 1 ŞOK ETT, A 1 KARDİYOVASKÜLER ACİLLER İNFLAMATUVAR VE İNFEKSİYÖZ KARDİYAK BOZUKLUKLAR KONJENİTAL KALP HASTALIKLARI T, A 2 B, A 2 ARİTMİLER T, A, 1 Sayfa 5 / 42

6 KLİNİK YETKİNLİK Düzey Kıdem Yöntem DERİN VEN TROMBOZU ETT, A, K 1 PULMONER TROMBOEMBOLİ AORT ANEVRİZMASI/ AORT DİSSEKSİYONU ETT, A, K 1 ETT, A, K 1 HİPERTANSİF ACİLLER ETT, A, K 1 AKUT PULMONER ÖDEM ETT, A, K 1 KALP YETMEZLİĞİ ETT, A, K 1 AKUT KORONER SENDROMLAR OKLÜZİV ARTERİYEL BOZUKLUKLAR ETT, A, K 1 ETT, A, K 1 DERMATOZLAR B, A 2 DERMATOLOJİK ACİLLER İNFEKSİYÖZ HASTALIKLAR İNFLAMATUVAR HASTALIKLAR DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR HİPERGLİSEMİK ACİLLER T, A T, A T, A T, A ENDOKRİN VE METABOLİK ACİLLER HİPOGLİSEMİK ACİLLER ADRENAL YETERSİZLİK VE KRİZ TİROİD HASTALIKLARI ACİLLERİ ASİT BAZ BOZUKLUKLARI T, A T, A T, A T, A, K SIVI ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI KULAK-BURUN-BOĞAZ, ORAL VE BOYUN ACİLLERİ ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI VOLÜM DURUMU VE SIVI DENGESİ BOZUKLUKLARI EPİSTAKSİS T, A, K T, A, K T, A, K Sayfa 6 / 42

7 KLİNİK YETKİNLİK YABANCI CİSİM İNFLAMATUVAR VE İNFEKSİYÖZ BOZUKLUKLAR Düzey T, A, K T, A, K Kıdem Yöntem 1 1 KONJENİTAL HASTALIKLAR A 2 VASKÜLER HASTALIKLAR T, A 1 GASTROİNTESTİNAL ACİLLER İNFLAMATUVAR VE ENFEKSİYÖZ HASTALIKLAR MEKANİK BOZUKLUKLAR T, A T, A 1 1 METABOLİK BOZUKLUKLAR GASTROİNTESTİNAL SİSTEM TÜMÖRLERİ B, A 2 B, A 2 JİNEKOLOJİK VE OBSTETRİK ACİLLER İNFLAMATUVAR VE İNFEKSİYÖZ HASTALIKLAR OBSTETRİK ACİL HASTALIKLAR VE KOMPLİKASYONLARI T, A 1 T, A, K 1 OVER TORSİYONU T, A 1 YE,UE,BE VASKÜLER BOZUKLUKLAR T, A 2 YE,UE,BE TÜMÖRLER B, A 2 YE,UE,BE ANEMİLER T, A 1 HEMATOLOJİK VE ONKOLOJİK ACİLLER ONKOLOJİK ve HEMATOLOJİK ACİL T, A, K 1 KANAMA DİYATEZLERİ T, A 1 İMMÜNOLOJİK ACİLLER TRANSFÜZYON REAKSİYONLARI ALERJİK VE ANAFLAKTİK REAKSİYONLAR İNFLAMATUVAR VE İNFEKSİYÖZ BOZUKLUKLAR TT, A, K 1 TT, A, K 1 B, A, K 2 ENFEKSİYÖZ ACİLLER SEPSİS VE SEPTİK ŞOK T, A 1 Sayfa 7 / 42

8 KLİNİK YETKİNLİK CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR Düzey Kıdem Yöntem ETT, A, K 2 HIV ENFEKSİYONU VE AIDS B, A, K 2 KUDUZ B, A, K 1 SU VE GIDA KAYNAKLI ENFEKSİYON HASTALIKLARI YAYGIN VİRAL VE BAKTERİYEL ENFEKSİYONLAR ETT, A, K 1 ETT, A, K 1 TETANOZ ETT, A, K 1 KAS-İSKELET SİSTEMİ ACİLLERİ İNFLAMATUVAR VE İNFEKSİYÖZ BOZUKLUKLAR DEJENARATİF BOZUKLUKLAR ETT, A, K 2 T, A, K 2 TÜMÖRLER B, A 2 VASKÜLER BOZUKLUKLAR ETT, A, K 1 İNFEKSİYOZ BOZUKLUKLAR ETT, A, K 1 NÖROLOJİK ACİLLER TÜMÖRLER B, A 2 NÖBET T, A, K 1 İNFLAMATUVAR BOZUKLUKLAR İNFLAMATUVAR VE İNFEKSİYÖZ BOZUKLUKLAR B, A, K 1 B, A, K 1 GÖZ ACİLLERİ ANİ GÖRME KAYBI T, A 2 AKUT GLOKOM ETT, A, K 1 RETİNA DEKOLMANI T 1 PULMONER ACİLLERİ KONJENİTAL BOZUKLUKLAR OBSTRÜKTİK ve RESTRİKTİF HASTALIKLAR B, A 2 T, A, K 1 Sayfa 8 / 42

9 KLİNİK YETKİNLİK Düzey Kıdem Yöntem ENFEKSİYOZ HASTALIKLAR T, A, K 1 TÜMÖRLER B, A, K 2 HEMOPTİZİ ETT, A 1 PNÖMOTORAKS ETT, A, K 1 İNFLAMATUVAR BOZUKLUKLAR B, A 2 İNFEKSİYÖZ HASTALIKLAR T, A 1 METABOLİK BOZUKLUKLAR B, A 2 RENAL VE ÜROLOJİK ACİLLER TÜMÖRLER B, A 2 VASKÜLER BOZUKLUKLAR B, A 2 TAŞ HASTALIĞI T, A 1 RABDOMİYOLİZ T, A, K 1 YANIKLAR T, A, K 1 KAFA TRAVMASI T, A, K 1 MAKSİLLOFASİYAL TRAVMA T, A, K 1 BOYUN TRAVMASI T, A, K 1 TRAVMA GÖĞÜS TRAVMASI T, A, K 1 KARIN TRAVMASI T, A, K 1 PELVİS TRAVMASI T, A, K 1 VERTEBRA TRAVMASI T, A, K 1 EKSTREMİTE TRAVMASI T, A, K 1 Sayfa 9 / 42

10 KLİNİK YETKİNLİK Düzey Kıdem Yöntem GENİTOÜRİNER TRAVMA T, A, K 1 ÇOKLU TRAVMA T, A, K 1 SPESİFİK POPULASYONLARDAKİ TRAVMALAR KULAK BURUN BOĞAZ TRAVMASI T, A, K 1 T, A, K 1 GÖZ TRAVMALARI T, A, K 1 YUMUŞAK DOKU YARALANMALARI T, A, K 1 CRUSH YARALANMALARI T, A, K 1 HASTANE ÖNCESİ ACİL BAKIM KOMPARTMAN SENDROMU HASTANE ÖNCESİ ACİL TIP SİSTEMLERİ T, A, K 1 B 2 ÇEVRESEL ACİLLER ÇEVRESEL ACİLLER B, A, K 1 ADLİ DURUMLAR İSTİSMAR VE İHMAL B, A, K 2 GÜNCEL MEVZUAT B 1 TOKSİKOLOJİ TOKSİK SENDROMLAR T, A, K 1 SPESİFİK ZEHİRLENMELER T, A, K 1 DUYGU DURUM DEĞİŞİKLİKLERİ B, A, K 1 PSİKİYATRİK ACİLLER ÖZKIYIM GİRİŞİMLERİ B, A, K 1 MADDE KULLANIMI B, A, K 1 KRİTİK HASTA KOMA T, A 1 ARREST T, A, K 1 Sayfa 10 / 42

11 4. GİRİŞİMSEL YETKİNLİKLER Uzman Hekim aşağıda listelenmiş girişimsel yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğer bütünleyici temel yetkinlikleri eş zamanlı ve uygun şekilde kullanarak uygular. 1: Girişimin nasıl yapıldığı konusunda bilgi sahibi olma ve bu konuda gerektiğinde açıklama yapabilme düzeyini ifade eder. 2: Acil bir durumda, kılavuz veya yönerge eşliğinde veya gözetim ve denetim altında bu girişimi yapabilme düzeyini ifade eder. 3: Karmaşık olmayan, sık görülen tipik olgularda girişimi uygulayabilme düzeyini ifade eder. 4: Karmaşık olsun veya olmasın her tür olguda girişimi uygulayabilme düzeyini ifade eder. GİRİŞİMSEL YETKİNLİK Düzey Kıdem Yöntem KARDİYOPULMONER (KPR) RESUSİTASYON ACİL HAVA YOLU KRİTİK HASTA YÖNETİMİ SOLUNUM VE VENTİLASYONUN DEĞERLENDİRİLMESİ DOLAŞIM YETİŞKİN VE ÇOCUKLARDA KARDİYOPULMONER (KPR) RESUSİTASYON 4 1 TEMEL ve İLERİ HAVAYOLU YÖNETİMİ 4 1 ALTERNATİF HAVAYOLU YÖNETİMİ 3 1 ZOR HAVA YOLU YÖNETİMİ 2 1 KRİTİK HASTA MONİTÖRİZASYONU 4 1 HIZLI ARDIŞIK ENTÜBASYON 4 1 GİRİŞİMSEL SEDASYON ve ANALJEZİ 4 1 İNVAZİV ve NON İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON 3 1 REGİONAL ANESTEZİ TEKNİKLERİ 1 1 LOKAL, TOPİKAL ANESTEZİ 4 1 EKG DEĞERLENDİRME 4 1 OKSİJEN TEDAVİSİ 4 1 KAN GAZI ANALİZİ, PULSE OKSİİMETRE VE KAPNOGRAFİ 4 1 KULLANIMI TORASENTEZ 3 1 GÖĞÜS TÜPÜ UYGULAMA, SUALTI-DRENAJ TAKİBİ 3 1 WEANING 1 2 DEFİBRİLASYON, KARDİYOVERSİYON 4 1 TRANSKUTANÖZ PACING 2 1 Sayfa 11 / 42

12 GİRİŞİMSEL YETKİNLİK Düzey Kıdem Yöntem VASKÜLER YOL ACİL PERİKARDİYOSENTEZ 1 2 İNVAZİV HEMODİNAMİK MONİTORİZASYON 1 1 SANTRAL VENÖZ KATETERİZASYON 3 1 İNTRAOSSEÖZ YOL UYGULAMA 2 1 KBB GİRİŞİMLERİ GASTROİNTESTİNAL GİRİŞİMLER GENİTOÜRİNER GİRİŞİMLER NAZAL TAMPON UYGULAMASI 3 1 YABANCI CİSİM ÇIKARILMASI 3 2 KRİKOTİROTOMİ YAPILMASI 1 2 TRAKEOSTOMİ YAPILMASI 1 2 NAZOGASTRİK SONDA YERLEŞTİRME 4 1 HERNİ REDÜKSİYONU 2 2 GASTRİK LAVAJ 4 1 ABDOMİNAL PARASENTEZ 4 1 ÖZOFAGUS VARİSİNDE BALON TAMPONAD 1 2 YABANCI CİSİM ÇIKARILMASI 2 2 MESANE KATETERİZASYONU YERLEŞTİRME 3 1 SUPRAPUBİK SİSTOSTOMİ 1 2 TESTİKÜLER TORSİYON REDÜKSİYONU 1 2 YABANCI CİSİM ÇIKARILMASI 1 2 HİJYENİK GİRİŞİM VE BECERİLER KİMYASAL BİYOLOJİK RADYOLOJİK VE NÜKLEER DEKONTAMİNASYON 1 2 EKLEM ASPİRASYONU 2 2 FRAKTÜR İMMOBİLİZASYONU 3 1 KAS- İSKELET SİSTEM GİRİŞİMLERİ EKLEM DİSLOKASYON REDÜKSİYONU 3 1 OMURGA TAHTASI VE SPİNAL İMMOBİLİZASYON 4 1 SPLİNT UYGULAMA (ALÇI, FLASTER, BANDAJ) 3 1 Sayfa 12 / 42

13 GİRİŞİMSEL YETKİNLİK Düzey Kıdem Yöntem NÖROLOJİK GİRİŞİM VE BECERİLER OBSTETRİKVE JİNEKOLOJİK GİRİŞİMLER VE BECERİLER OFTALMİK GİRİŞİM VE BECERİLER ATEŞ KONTROL GİRİŞİMLERİ KRİTİK HASTANIN TRANSPORTU BECERİLERİ YARA BAKIMI KOMPARTMAN SENDROMU YÖNETİMİ 1 2 FASİOTOMİ, 1 2 ESKARATOMİ 1 2 LOMBER PONKSİYON 3 1 ACİL DOĞUM 1 2 PERİMORTEM SEZARYAN 1 2 SPEKULUMLA VAJİNAL MUAYENE 1 2 CİNSEL İSTİSMAR OLGUSUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ 1 2 YABANCI CİSİM ÇIKARILMASI 1 2 SLİT LAMP 1 2 LATERAL KANTOTOMİ 1 2 GÖZ İÇİ BASINÇ ÖLÇÜMÜ 1 2 ISITMA ve SOĞUTMA TEKNİKLERİNİ UYGULAMA 1 2 ALTERNATİF ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ 1 2 TELEKOMUNİKASYON VE TELEMEDİCİNE UYGULAMALARI HASTANE ÖNCESİ ve HASTANE İÇİ HASTA TRANSPORTU APSE İNSİZYON VE DRENAJI 3 1 YUMUŞAK DOKU YARALANMALARI VE LASERASYONLARIN TEDAVİSİ YARA İRRİGASYONU VE YARA BAKIMI YARA KAPATMA TEKNİKLERİ (SUTÜR TEKNİKLERİ, STAPLER, DOKU YAPIŞTIRICISI) YABANCI CİSİM ÇIKARILMASI 2 1 Sayfa 13 / 42

14 GİRİŞİMSEL YETKİNLİK Düzey Kıdem Yöntem ADLİ DURUMLAR ACİLDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ AFET TIBBI AKADEMİK BECERİLER UYGUN ADLİ BİLDİRİMLERİ YAPMA 3 1 ADLİ KAYITLARIN YAZILMASI VE KORUNMASI 4 1 UYGUN ÖRNEK ALMA 1 1 YATAKBAŞI ACİL USG KULLANIMI 3 1 TOMOGRAFİ YORUMLAMA 2 1 MRI YORUMLAMA 2 1 DİREKT GRAFİ YORUMLAMA 3 1 RETROGRAD SİSTOÜRETROGRAM 1 2 YATAKBAŞI EKOKARDİYOGRAFİ DEĞERLENDİRME 2 1 AFETE HAZIRLIK 1 1 HASTANE AFET PLANI DÜZENLEMESİ KİTLESEL YARALANMALI OLAY YÖNETİMİ BİLİMSEL SUNUM HAZIRLAMA 4 1 SÖZLÜ BİLDİRİ HAZIRLAMA 3 1 BİLİMSEL MAKALE HAZIRLAMA 2 1 BİLİMSEL ÇALIŞMA PLANLAMA ve UYGULAMA 2 1 Sayfa 14 / 42

15 5. ÖĞRENME VE ÖĞRETME YÖNTEMLERİ Acil Tıp mezuniyet sonrası uzmanlık eğitim programında aşağıda maddeler halinde sıralanan öğrenme ve öğretme yöntemleri uygulanmaktadır: 1. Çekirdek eğitim müfredatına paralel olarak planlanmakta olan teorik dersler yapılmaktadır. 2. Girişim becerilerinin geliştirilmesine yönelik eğitim materyalleri üzerinde pratik uygulamalar planlanmış ve yürütülmektedir. 3. Haftalık periyodik olarak interaktif olarak Mortalite saati, Makale saati, Vaka saati düzenlenmektedir. 4. Öğretim üyeleri tarafından düzenli olarak hasta başı eğitim vizitleri yapılmaktadır. 5. Zaman, kriz yönetimi gibi acil servis için kritik konularda paneller planlanmaktadır. 6. İstatistik, bilimsel makale yazımı, değerlendirilmesi, araştırma planlama konularında programlar organize edilmektedir. 7. Tıpta uzmanlık öğrencilerimizin sivil toplum örgütleri tarafından düzenlenen Kurs, Panel, Sempozyum ve Kongre gibi eğitim programlarına katılımları yıllara göre planlanıp yürütülmektedir. 8. Yapılandırılmış Eğitim Etkinlikleri kapsamında; Sunumlar, Seminerler, Olgu Tartışmaları, Makale tartışmaları, Dosya Tartışmaları yürütülmektedir. Uzmanlık öğrencilerinin Acil tıp ile ilgili düzenlenmiş Kurslara katılımı sağlanmaktadır. 9. Uygulamalı Eğitim Etkinlikleri kapsamında; hasta bakımı ile ilgili yeterliliklerin kazanılmasına yönelik Vizitler, Nöbet uygulaması, Tanı ve tedaviye yönelik girişimsel işlem uygulamaları, Akran öğrenmesi, Literatür okumaları, Araştırma tasarlaması ve bilgi ve donanımlarını astlarına öğretme Sayfa 15 / 42

16 6. TIPTA UZMANLIK ÖĞRENCİSİ YILLARA GÖRE EĞİTİM HEDEFLERİ Acil Tıp Eğitimi Tıpta Uzmanlık Öğrencisi 1. Yıl Hedefler: 1) (Hasta Bakımı) Sağlığın iyileştirilmesi ve sağlık problemlerinin tedavisi için istekli, uygun ve etkin hasta bakımının öğrenilmesi. 2) (Tıp Bilgisi) Yerleşik ve gelişen biyomedikal, klinik ve benzer bilimlerin (epidemiyolojik ve sosyal) öğrenilmesi ve bu bilginin hasta bakımına uygulanması. 3) (Pratiğe Dayalı Öğrenme ve Gelişme) Hasta bakım uygulamalarını değerlendirme ve sorgulama yeteneğini geliştirme, bilimsel kanıtları değerlendirebilme ve özümseme ve hasta bakım uygulamalarını iyileştirmenin sağlanması. 4) (İnsan ilişkileri ve İletişim Yetenekleri) Hastalar, hasta yakınları ve iş arkadaşları ile ilişkiler ve etkin bilgilendirme amaçlı insan ilişkileri ve iletişim becerilerinin geliştirilmesi. 5) (Profesyonellik) Profesyonelliğin sorumluluklarını, etik prensiplere bağlılığı ve farklı hasta nüfusuna karşı duyarlılığı sürdürme kararlılığının geliştirilmesi. 6) (Sistemlere Dayalı Uygulama) En yüksek kalitede bakım verecek sistem kaynaklarının etkin kullanımı yeteneği ve daha geniş kapsamlı hasta bakım sistemlerinin tanınmasının geliştirilmesi. Uygulamalar: Birinci yılın sonunda tıpta uzmanlık öğrencisi: 1) Acil olmayan problemli hastalara uygun bakımı verebilme yeteneğini gösterebilmelidir. a) Doğru ve tam bir klinik ve psikososyal öykü almalı ve kapsamlı fizik bakı yapabilmelidir. b) Uygun ayırıcı tanı yapabilmelidir. c) Uygun tetkik ve tedavi seçeneklerini bilebilmelidir. d) Değerlendirme sonucunda, uygun tetkik ve tedavi planı yapabilmelidir. e) Değerlendirme sonucunda, uygun yazılı ve sözlü taburcu planı yapabilmeli ve uygulayabilmelidir. f) Hasta bakımı ve taburculuğunun planlaması için uygun bilgi kaynaklarını bulabildiğini gösterebilmelidir. g) Kritik olmayan acil hastalarda temel uygulamalardaki (ör. Yara bakımı, jinekolojik muayene, basit çıkık redüksiyonu) yeterliliğini (endikasyonlar, teknikler, vs) göstermelidir. h) Acil tıp pratiğine uygun hastalık önleme kavramlarını anladığını gösterebilmelidir. i) Tüm öykü, fizik bakı ve tanısal test sonuçlarını uygun şekilde kayıt altına alabilmelidir. 2) Acil serviste görülen hastalıkların biyokimyasal, klinik, epidemiyolojik ve sosyokültürel nedenleri hakkında seviyesine uygun bilgi sahibi olmalıdır. a) Kanıta dayalı tıp prensiplerini sindirdiğini göstermelidir. b) Minör akut ve kritik olmayan acil durumlarda yeterliliğini göstermelidir. Sayfa 16 / 42

17 c) İleri Kardiyak Yaşam Desteği ve İleri Travma Yaşam Desteği prensiplerinde yeterliliğini göstermelidir. d) Çekirdek içerik programını idrak ettiğini göstermelidir. 3) Kendi uygulama becerilerini analiz, bilimsel kanıtların değerlendirilmesi ve özümsenmesi ve kendi uygulama becerilerinin geliştirilmesi yeteneğini göstermelidir. a) Minör akut ve kritik olmayan acil durumlarda yeterliliğini değerlendirme yeteneğini göstermelidir. b) Yayınlanmış bilimsel çalışmaları kendi uygulamalarına uyarlama yeteneğini göstermelidir. c) Hastalarının bakımı için uygun bilişim teknolojisini kullanabilme yeteneğini göstermelidir. d) Etkin insan ilişkileri ve iletişim becerilerini göstermelidir. i) Hastalar ve aileleri ii) Diğer doktorlar. iii) Diğer sağlık çalışanları. 4) Doktorluk için gerekli profesyonelliği gösterebilmelidir. a) Hasta bakımının sürekliliğinin sorumluluğunun kabulü. b) Hasta hakları ve mahremiyetine saygının gösterilmesi. c) Hastanın kültür, yaş, cinsiyet ve yetersizliklerine duyarlılık gösterilmesi. d) Hasta bakımında etik prensiplere uygunluğun gösterilmesi. e) Birey olarak hasta ve iş arkadaşlarının toplumsal yerlerine saygı gösterilmesi. 5) Hasta bakımı perspektifinde acil servislerin rolünün temel kavramlarını anladığını göstermelidir. a) Bedel-etkinlik prensiplerini anladığını göstermelidir. b) Öngörülen test ve tedavilerin tahmini bedellerini bilmelidir. c) Özellikle uygun sevk, takip gibi sağlık sistemi içindeki sorunlarda hastanın yanında yer almalıdır. Hizmet tanımları: Tıpta Uzmanlık Öğrencisi, birinci yılda acil serviste en az altı en fazla sekiz ay geçirmelidir. Bu sürede öncelikli olarak minör akut ve kritik olmayan acil durumların değerlendirilmesi ve tedavisinin yanında akut hayatı tehdit eden acil durumların değerlendirilmesinde yardımcı olmalıdır. Tıpta uzmanlık öğrencileri tüm kritik olmayan hastaları triaj sırasına göre görmelidirler. Hastayı ön değerlendirme yaptıktan sonra ve herhangi bir tanısal ya da tedavi amaçlı plan yapmadan önce hastayı bir uzmana ya da son yıl tıpta uzmanlık öğrencisine sunmalıdırlar. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin gelişimi farklı düzeylerde olabileceği gibi hastanelerin farklı iç denetimleri de olabileceğinden bu prensipler uzmanların farklılığına göre değişebilir. Tüm uygulamalar ise mutlaka sorumlu uzmanın doğrudan ya da dolaylı gözetimi altında yapılmalıdır. Tıpta uzmanlık öğrencileri, öykü, fizik bakı ve tanısal test sonuçlarının uygun ve uzmanların bu kayıtları gözden geçirerek tartışabilecek şekilde kaydedilmesinden sorumludurlar. Birinci yıl tıpta uzmanlık öğrencileri majör travma ve kardiyak arrest vakalarında yardımcı olabilirler. Birinci yıl tıpta uzmanlık öğrencilerinin izin durumları hastane ve resmi kurallar çerçevesinde nöbet takviminin izin verdiği ölçüde yapılır. Oryantasyon döneminde, ulusal ya da uluslar arası yıllık acil tıp ile ilgili bilimsel toplantılar ya da alması zorunlu kurs dönemlerinde izin verilmez. Tıpta uzmanlık öğrencileri birinci yıllarında: Hazırlanan nöbet listesi uyarınca gündüzleri ve geceleri saatleri arasında aylık toplam 10 gündüz ve 10 gece olacak şekilde nöbet tutarlar (Aylık çalışma prensipleri ve saatleri farklılık gösterebilir.) Her ay en az bir teorik ders anlatımı ve/veya bir makale sunumu yaparlar Değerlendirme süreci: Tıpta uzmanlık öğrencileri resmi olarak uzmanlar tarafında aşağıdaki konularda düzenli bir değerlendirme sürecine tabiidirler: 1) Hastaların değerlendirilmesi Sayfa 17 / 42

18 2) Hastaların uzmanlara sunulması 3) Tetkik ve tedavi planının uygulanması 4) Kazanılan klinik deneyimin gösterilmesi 5) Haftalık eğitim gününe katılım 6) Uygulama beceri performansları Acil Tıp Eğitimi Tıpta Uzmanlık Öğrencisi 2. Yıl Hedefler: 1) (Hasta Bakımı) Sağlığın iyileştirilmesi ve sağlık problemlerinin tedavisi için istekli, uygun ve etkin hasta bakımının öğrenilmesi. 2) (Tıp Bilgisi) Yerleşik ve gelişen biyomedikal, klinik ve benzer bilimlerin (epidemiyolojik ve sosyal) öğrenilmesi ve bu bilginin hasta bakımına uygulanması. 3) (Pratiğe Dayalı Öğrenme ve Gelişme) Hasta bakım uygulamalarını değerlendirme ve sorgulama yeteneğini geliştirme, bilimsel kanıtları değerlendirebilme ve özümseme ve hasta bakım uygulamalarını iyileştirmenin sağlanması. 4) (İnsan ilişkileri ve İletişim Yetenekleri) Hastalar, hasta yakınları ve iş arkadaşları ile ilişkiler ve etkin bilgilendirme amaçlı insan ilişkileri ve iletişim becerilerinin geliştirilmesi. 5) (Profesyonellik) Profesyonelliğin sorumluluklarını, etik prensiplere bağlılığı ve farklı hasta popülâsyonuna karşı duyarlılığı sürdürme kararlılığının geliştirilmesi. 6) (Sistemlere Dayalı Uygulama) En yüksek kalitede bakım verecek sistem kaynaklarının etkin kullanımı yeteneği ve daha geniş kapsamlı hasta bakım sistemlerinin tanınmasının geliştirilmesi. Uygulamalar: İkinci yılın sonunda tıpta uzmanlık öğrencisinin, birinci yılda öğrendiklerine ek olarak: 1) Acil ve hayatı tehdit eden problemli hastalara uygun bakımı verebilme yeteneğini gösterebilmelidir a) Şikâyete odaklı öykü alabilmeli ve fizik bakı yapabilmelidir. b) Kapsamlı ayırıcı tanı yapabilmelidir. c) Araştırma ve tedavi planı yapabilmelidir. d) Değerlendirme sonrasında, uygun yazılı ve sözlü taburculuk planı yapabilmelidir. e) Acil ve hayatı tehdit eden problemli hastalarda temel uygulamalardaki (ör. Endotakeal entübasyon, tüp torakostomi, defibrilasyon/kardiyoversiyon vb.) yeterliliğini (endikasyonlar, kontrendikasyonlar ve teknikler) göstermelidir. 2) Acil serviste görülen hastalıkların biyokimyasal, klinik, epidemiyolojik ve sosyokültürel nedenleri hakkında seviyesine uygun bilgi sahibi olmalıdır. a) Kanıta dayalı tıp prensiplerini sindirdiğini göstermelidir. b) Acil ve hayatı tehdit eden problemli durumlarda yeterliliğini göstermelidir. c) Çekirdek içerik programını idrak ettiğini göstermelidir. 3) Kendi uygulama becerilerini analiz, bilimsel kanıtların değerlendirilmesi ve özümsenmesi ve kendi uygulama becerilerinin geliştirilmesi yeteneğini göstermelidir. a) Acil ve hayatı tehdit eden problemli durumlarda yeterliliğini değerlendirme yeteneğini göstermelidir. b) Yayınlanmış bilimsel çalışmaları kendi uygulamalarına uyarlamalıdır c) Hastalarının bakımı için uygun bilişim teknolojisini kullanabilme yeteneğini göstermelidir. 4) Hasta bakımının geniş kapsamında acil servislerin rolünün temel kavramlarını anladığını göstermelidir. Sayfa 18 / 42

19 a) Aynı anda birçok hastaya yeterli bakımı sağlamak için zamanını ve enerjisini ayıracak yeteneği olduğunu göstermelidir. b) Hasta bakımını aksatmadan, hastanın sağlığı ile ilgili diğer bölümleri bilgilendirecek tedavi ve değerlendirme planları geliştirmelidir. Hizmet tanımları: Tıpta uzmanlık öğrencisi, ikinci yılında acil serviste en az sekiz en çok on ay geçirmelidir. İkinci yılında acil serviste geçirdiği sürenin birinci yıldan daha fazla olmasına özen gösterilmelidir. Bu sürede öncelikli olarak akut ve hayatı tehdit eden acil durumların değerlendirilmesi ve tedavisinin öğrenilmesine yönelmelidir. Tıpta uzmanlık öğrencisi acil hastaları triaj sırasına göre görmelidir. Değerlendirmeyi bekleyen triaj kategorisi yüksek gerçek acil durumda bir hasta yoksa triaj kategorisi düşük olan acil hastalara da bakabilirler. Hastayı değerlendirdikten sonra temel biyokimya testleri ve radyografi görüntüleri isteyebilir ancak daha invaziv/pahalı testler istemeden ve tedaviye başlamadan önce hastayı uzmanına sunmalıdır. Tüm kritik hastalar için uzman erken dönemde haberdar edilmelidir. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin gelişimi farklı düzeylerde olabileceği gibi hastanelerin farklı iç denetimleri de olabileceğinden bu prensipler uzmanların farklılığına göre değişebilir. Tüm uygulamalar ise mutlaka sorumlu uzmanın doğrudan ya da dolaylı gözetimi altında yapılmalıdır. İkinci yıl tıpta uzmanlık öğrencileri öykü, fizik bakı ve tanısal test sonuçlarının uygun ve uzmanların bu kayıtları gözden geçirerek tartışabilecek bir şekilde kaydedilmesinden sorumludurlar. İkinci yıl tıpta uzmanlık öğrencileri majör travma ve kardiyak arrest olgularına yardımcı olabilirler. Son yıl tıpta uzmanlık öğrencileri ortamda yoksa bu olguları yönetebilirler. İkinci yıl tıpta uzmanlık öğrencileri acil servis içinde 112 ambulans hizmeti yada diğer hastanelerden gelen telsiz ya da telefonlara yanıt verebilirler. İkinci yıl tıpta uzmanlık öğrencilerinin izin durumları hastane ve resmi kurallar çerçevesinde nöbet takviminin izin verdiği ölçüde yapılır. Oryantasyon döneminde, ulusal ya da uluslar arası yıllık acil tıp ile ilgili bilimsel toplantılar ya da alması zorunlu kurs dönemlerinde izin verilmez. Tıpta uzmanlık öğrencileri ikinci yıllarında: Eğitim sorumlusunun hazırladığı nöbet listesi uyarınca gündüzleri ve geceleri saatleri arasında aylık toplam 9 gündüz ve 10 gece olacak şekilde nöbet tutarlar (Aylık çalışma prensipleri ve saatleri farklılık gösterebilir). Her ay en az bir teorik ders anlatımı ve/veya bir makale sunumu yaparlar Değerlendirme süreci: Tıpta uzmanlık öğrencileri resmi olarak uzmanlar tarafında aşağıdaki konularda düzenli bir değerlendirme sürecine tabiidirler: 1) Hastaların değerlendirilmesi 2) Hastaların uzmanlara sunulması 3) Tetkik ve tedavi planının uygulanması 4) Kazanılan klinik deneyimin gösterilmesi 5) Haftalık eğitim gününe katılım 6) Uygulama beceri performansları Sayfa 19 / 42

20 Acil Tıp Eğitimi Tıpta Uzmanlık Öğrencisi 3. Yıl Hedefler: 1) (Hasta Bakımı) Sağlığın iyileştirilmesi ve sağlık problemlerinin tedavisi için istekli, uygun ve etkin hasta bakımının öğrenilmesi. 2) (Tıp Bilgisi) Yerleşik ve gelişen biyomedikal, klinik ve benzer bilimlerin (epidemiyolojik ve sosyal) öğrenilmesi ve bu bilginin hasta bakımına uygulanması. 3) (Pratiğe Dayalı Öğrenme ve Gelişme) Hasta bakım uygulamalarını değerlendirme ve sorgulama yeteneğini geliştirme, bilimsel kanıtları değerlendirebilme ve özümseme ve hasta bakım uygulamalarını iyileştirmenin sağlanması. 4) (İnsan ilişkileri ve İletişim Yetenekleri) Hastalar, hasta yakınları ve iş arkadaşları ile ilişkiler ve etkin bilgilendirme amaçlı insan ilişkileri ve iletişim becerilerinin geliştirilmesi. 5) (Profesyonellik) Profesyonelliğin sorumluluklarını, etik prensiplere bağlılığı ve farklı hasta popülasyonuna karşı duyarlılığı sürdürme kararlılığının geliştirilmesi. 6) (Sistemlere Dayalı Uygulama) En yüksek kalitede bakım verecek sistem kaynaklarının etkin kullanımı yeteneği ve daha geniş kapsamlı hasta bakım sistemlerinin tanınmasının geliştirilmesi. 7) (Araştırma) Araştırma yöntemleri, veri toplama ve bu verileri yorumlamanın öğrenilmesi. Uygulamalar: Üçüncü yılın sonunda tıpta uzmanlık öğrencisi, ilk iki yılda öğrendiklerine ek olarak: 1) Hastalara uygun bakımı sağlama yeteneğini göstermelidir. a) Kıdemsiz tıpta uzmanlık öğrencisinden hikâye ve fizik bakıyı dinleyebilmeli ve uygun geri bildirim ve yönlendirme sağlayabilmelidir. b) Kıdemsiz tıpta uzmanlık öğrencisinin önceki değerlendirmesini de göz önüne alarak uygun şikâyete odaklı hikâye ve fizik muayene yapabilmelidir. c) Uygun tetkik ve tedavi planını uygulayabilmelidir. d) Uygun yazılı ve sözlü bir taburculuk planını uygulayabilmelidir. e) Hasta kayıt sistemlerini ve masraf formlarını doldurma bilincinde olduğunu göstermelidir. 2) Acil serviste görülen hastalıkların biyokimyasal, klinik, epidemiyolojik ve sosyokültürel nedenleri hakkında seviyesine uygun bilgi sahibi olmalıdır. a) Acil servise sık başvuran tüm durumlara yönelik uzmanlık becerisini göstermelidir. b) Bilimsel çalışma yapabilmeli ve bilimin etik kurallarını özümsediğini gösterebilmelidir. c) İleri Kardiyak Yaşam Desteği ve İleri Travma Yaşam Desteği uygulama basamaklarını hatasız uygulayabilmelidir. d) Çekirdek içerik programını idrak ettiğini göstermelidir. 3) Diğerlerinin öğrenmesini kolaylaştırmalıdır. a) Tıp öğrencileri ve kıdemsiz tıpta uzmanlık öğrencisine yönelik uygun denetim ve eğitim yapabilmelidir. 4) Hasta bakımının geniş kapsamında acil servislerin rolünün temel kavramlarını anladığını göstermelidir. a) Acil serviste hastaların triajını yapabilmelidir. b) Hastane Olağandışı Durum Sistemi uygulamaları içinde yer alabilmelidir. Sayfa 20 / 42

21 5) Acil serviste yürütülmekte olan bilimsel araştırmalar içerisinde yer almalıdır. Bu araştırmaların aşağıdaki basamaklarında aktif görevler üstlenmelidir; a) Araştırmanın planlanması b) Verilerin toplanması c) Verileri bir veri tabanı aracılığı ile uygun istatistiksel yöntemleri kullanarak analiz edilmesi Hizmet tanımları: Tıpta uzmanlık öğrencisi, üçünü yılında acil serviste en az sekiz en çok on ay geçirmelidir. Bu sürede öncelikli olarak ilk iki yılda kazanılan klinik becerilerinin yanında denetim ve yönetim yeteneklerinin de geliştirilmesine yönelmelidir. Tıpta uzmanlık öğrencileri acil hastaları triaj sırasına göre görmelidir Değerlendirmeyi bekleyen triaj kategorisi yüksek acil durumda bir hasta yoksa, triaj kategorisi düşük olan acil hastalara da bakabilirler. Hastayı değerlendirdikten sonra, tanısal ve tedavi planı yapabilmeli, ancak tüm kritik hastaları uzmanına bildirmelidir. Tüm hastalar taburcu öncesi uzmana danışılmalıdır. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin gelişimi farklı düzeylerde olabileceği gibi hastanelerin farklı iç denetimleri de olabileceğinden bu prensipler uzmanların farklılığına göre değişebilir. Tüm uygulamalar ise mutlaka sorumlu uzmanın doğrudan ya da dolaylı gözetimi altında yapılmalıdır. Üçüncü yıl tıpta uzmanlık öğrencileri öykü, fizik bakı ve tanısal test sonuçlarının uygun ve uzmanların bu kayıtları gözden geçirerek tartışabilecek şekilde kaydedilmesinden sorumludurlar. Üçüncü yıl tıpta uzmanlık öğrencileri, tüm travma ve kardiyak arrest hastalarına dördüncü yıl uzmanlık öğrencileri ve/veya uzman eşliğinde müdahale ederler. Üçüncü yıl tıpta uzmanlık öğrencileri, acil servis içinde 112 ambulans hizmeti ya da diğer hastanelerden gelen telsiz ya da telefonlara yanıt verebilirler. Üçüncü yıl tıpta uzmanlık öğrencilerinin izin durumları hastane ve resmi kurallar çerçevesinde nöbet takviminin izin verdiği ölçüde yapılır. Oryantasyon döneminde, ulusal ya da uluslar arası yıllık acil tıp ile ilgili bilimsel toplantılar ya da alması zorunlu kurs dönemlerinde (İKYD, İTYD vb.) İzin verilmez. Tıpta uzmanlık öğrencileri üçüncü yıllarında: Tıpta uzmanlık öğrencileri eğitim sorumlusunun hazırladığı nöbet listesi uyarınca gündüzleri ve geceleri saatleri arasında aylık toplam 9 gündüz ve 8 gece olacak şekilde nöbet tutarlar (Aylık çalışma prensipleri ve saatleri farklılık gösterebilir). Her ay en az bir teorik ders anlatımı ve/veya bir makale sunumu yaparlar Değerlendirme süreci: Tıpta uzmanlık öğrencileri resmi olarak uzmanlar tarafında aşağıdaki konularda düzenli bir değerlendirme sürecine tabiidirler: 1) Hastaların değerlendirilmesi 2) Hastaların uzmanlara sunulması 3) Tetkik ve tedavi planının uygulanması 4) Kazanılan klinik deneyimin gösterilmesi 5) Haftalık eğitim gününe katılım 6) Uygulama beceri performansları 7) Tıp öğrencileri ve kıdemsiz tıpta uzmanlık öğrencilerinin denetimleri Sayfa 21 / 42

22 Acil Tıp Eğitimi Tıpta Uzmanlık Öğrencisi 4. Yıl Hedefler: 1) (Hasta Bakımı) Sağlığın iyileştirilmesi ve sağlık problemlerinin tedavisi için istekli, uygun ve etkin hasta bakımının öğrenilmesi. 2) (Tıp Bilgisi) Yerleşik ve gelişen biyomedikal, klinik ve benzer bilimlerin (epidemiyolojik ve sosyal) öğrenilmesi ve bu bilginin hasta bakımına uygulanması. 3) (Pratiğe Dayalı Öğrenme ve Gelişme) Hasta bakım uygulamalarını değerlendirme ve sorgulama yeteneğini geliştirme, bilimsel kanıtları değerlendirebilme ve özümseme ve hasta bakım uygulamalarını iyileştirmenin sağlanması. 4) (İnsan ilişkileri ve İletişim Yetenekleri) Hastalar, hasta yakınları ve iş arkadaşları ile ilişkiler ve etkin bilgilendirme amaçlı insan ilişkileri ve iletişim becerilerinin geliştirilmesi. 5) (Profesyonellik) Profesyonelliğin sorumluluklarını, etik prensiplere bağlılığı ve farklı hasta popülasyonuna karşı duyarlılığı sürdürme kararlılığının geliştirilmesi. 6) (Sistemlere Dayalı Uygulama) En yüksek kalitede bakım verecek sistem kaynaklarının etkin kullanımı yeteneği ve daha geniş kapsamlı hasta bakım sistemlerinin tanınmasının geliştirilmesi. 7) (Araştırma) Araştırma yöntemleri, veri toplama, bu verileri yorumlamanın öğrenilmesi ve bir makalenin yazılması. Uygulamalar: Dördüncü yılın sonunda tıpta uzmanlık öğrencisi, ilk üç yılda öğrendiklerine ek olarak: 1) Hastalara uygun bakımı sağlama yeteneğini göstermelidir. a) Kıdemsiz tıpta uzmanlık öğrencisinden hikâye ve fizik bakıyı dinleyebilmeli ve uygun geri bildirim ve yönlendirme sağlayabilmelidir. b) Kıdemsiz tıpta uzmanlık öğrencisinin önceki değerlendirmesini de göz önüne alarak uygun şikâyete odaklı hikâye ve fizik muayene yapabilmelidir. c) Acil servise başvuran her türlü hasta için uygun tetkik ve tedavi planını uygulayabilmelidir. d) Acil servise başvuran her türlü hasta için uygun yazılı ve sözlü bir taburculuk planını uygulayabilmelidir. e) Sık kullanılmayan ancak hayat kurtarıcı olan tüm uygulamalarda (ör. Krikotridotomi, torakotomi vb) yeterliliğini ve diğer temel uygulamalarda uzmanlığını göstermelidir. f) Hasta kayıt sistemlerini ve masraf formlarını doldurma bilincinde olduğunu göstermelidir. 2) Acil serviste görülen hastalıkların biyokimyasal, klinik, epidemiyolojik ve sosyokültürel nedenleri hakkında seviyesine uygun bilgi sahibi olmalıdır. a) Acil servise sık başvuran tüm durumlara yönelik uzmanlık becerisini göstermelidir. b) İleri Kardiyak Yaşam Desteği ve İleri Travma Yaşam Desteği uygulamalarını sertifikalı bir eğitmen olarak öğretebilmelidir. c) Çekirdek içerik programını idrak ettiğini göstermelidir. 3) Diğerlerinin öğrenmesini kolaylaştırmalıdır. a) Tıp öğrencileri ve kıdemsiz tıpta uzmanlık öğrencisine yönelik uygun denetim ve eğitimi yapabilmelidir. Sayfa 22 / 42

23 b) Başta acil serviste beraber çalıştığı sağlık ekibine (hemşire, paramedik) ve diğer tüm ekip üyelerine gerek tıbbi bilgi ve becerisi gerekse davranışsal özelikleri ile model lider olabilecek kapasitede olduğunu gösterebilmelidir. 4) Hasta bakımının geniş kapsamında acil servislerin rolünün temel kavramlarını anladığını göstermelidir. a) Acil serviste hastaların triajını yapabilmeli ve tüm hastaların yeterli bakımı için kıdemsiz tıpta uzmanlık öğrencilerini yönlendirebilmelidir. b) Koruyucu hekimlik uygulamalarında acil servisin rolünü idrak ettiğini göstermelidir. c) Hastane Olağandışı Durum Sistemi içinde yer almalı ve planlama yapabilmelidir. 5) Acil serviste yürütülmekte olan bilimsel araştırmalar içerisinde yer almalıdır. Kendi sorumluluğunda olan bir çalışma için; a) Araştırmayı planlayabilmelidir. b) Araştırma ile ilgili verileri toplayabilmelidir. c) Verileri bir veri tabanı aracılığı ile uygun istatistiksel yöntemleri kullanarak analiz edebilmelidir. d) Bir makaleyi amacı, kullandığı yöntemler, bulguları ve tartışma bölümlerini uzmanının yardımını da alarak yazabilmelidir. Hizmet tanımları: Tıpta uzmanlık öğrencisi, dördüncü yılında acil serviste en az on en çok on iki ay geçirmelidir. Bu sürede öncelikli olarak ilk üç yılda kazanılan klinik becerilerinin yanında denetim, yönetim ve eğitim yeteneklerinin de geliştirilmesine yönelmelidir. Tıpta uzmanlık öğrencileri acil hastaları triaj sırasına göre görmelidir Değerlendirmeyi bekleyen acil durumda bir hasta yoksa acil olmayan hastalara da bakabilirler. Hastayı değerlendirdikten sonra, tanısal ve tedavi planı yapabilmeli, ancak tüm kritik hastaları uzmanına bildirmelidir. Tüm hastalar taburcu öncesi uzmana danışılmalıdır. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin gelişimi farklı düzeylerde olabileceği gibi hastanelerin farklı iç denetimleri de olabileceğinden bu prensipler uzmanların farklılığına göre değişebilir. Tüm uygulamalar ise mutlaka sorumlu uzmanın doğrudan ya da dolaylı gözetimi altında yapılmalıdır. Öykü, fizik bakı ve tanısal test sonuçlarının uygun ve uzmanların bu kayıtları gözden geçirerek tartışabilecek şekilde kaydedilmesinden sorumludurlar. Dördüncü yıl tıpta uzmanlık öğrencileri tüm travma ve kardiyak arrest hastalarına müdahale ederler. Dördüncü yıl tıpta uzmanlık öğrencileri acil servis içinde 112 ambulans hizmeti ya da diğer hastanelerden gelen telsiz ya da telefonlara yanıt verebilirler. Dördüncü yıl tıpta uzmanlık öğrencileri acil servis içerisinde olağan ya da olağan dışı durumlarda ortaya çıkabilecek kriz durumlarında etkin görev alabilirler. Dördüncü yıl tıpta uzmanlık öğrencilerinin izin durumları hastane ve resmi kurallar çerçevesinde nöbet takviminin izin verdiği ölçüde yapılır. Oryantasyon döneminde, ulusal ya da uluslar arası yıllık acil tıp ile ilgili bilimsel toplantılar yada alması zorunlu kurs dönemlerinde izin verilmez. Tıpta uzmanlık öğrencileri dördüncü yıllarında: Tıpta uzmanlık öğrencileri eğitim sorumlusunun hazırladığı nöbet listesi uyarınca gündüzleri ve geceleri saatleri arasında aylık toplam 8 gündüz ve 8 gece olacak şekilde nöbet tutarlar (Aylık çalışma prensipleri ve saatleri farklılık gösterebilir). Her ay en az bir teorik ders anlatımı, bir makale sunumu ve pratik uygulamalı senaryo eğitimi yaparlar Değerlendirme süreci: Tıpta uzmanlık öğrencileri resmi olarak uzmanlar tarafında aşağıdaki konularda düzenli bir değerlendirme sürecine tabiidirler: 1) Hastaların değerlendirilmesi 2) Hastaların uzmanlara sunulması 3) Tetkik ve tedavi planının uygulanması 4) Kazanılan klinik deneyimin gösterilmesi Sayfa 23 / 42

24 5) Haftalık eğitim gününe katılım 6) Uygulama beceri performansları 7) Tıp öğrencileri ve kıdemsiz tıpta uzmanlık öğrencilerinin denetimleri 7. ACİL TIP UZMANLIGI EGİTİM VE ROTASYON HEDEFLERİ Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Rotasyon Hedefleri Yenidoğan ve çocuk resusitasyon becerilerini geliştirmesi. Büyüme ve gelişme dahil uygun pediatrik hikaye ve fizik muayene, değerlendirme ve mevcut aşılanma gereklilikleri konusundaki becerilerini geliştirme. Çocuk hastalarda ateş ve infeksiyonun nedenlerini, önemi ve tedavisini öğrenmesi. Çocuk hastalarda batın ile ilgili yakınmaların belirtilerini ve önemini öğrenmesi. Çocukta nörolojik acillerin nedenlerini ve tedavisini öğrenmesi. Çocuklarda sıvı ve elektrolit tedavisinin fizyolojisi ve bozukluklarını öğrenmesi. Sosyal ve/veya psikolojik rahatsızlıkların belirtilerini öğrenmesi. Pediatrik travma hastalarının spesifik problemlerini öğrenmesi. Pediatrik kardiyak hastalıkların belirtileri ve tedavisini öğrenmesi. Çocukların solunum bozukluklarının patofizyolojisi, nedenleri ve tedavisini öğrenmesi. Çocukluk çağında sık görülen ciddi endokrin ve hematolojik hastalıkların patofizyolojisi, nedenleri ve tedavilerini öğrenmesi. Çocukların sık görülen ciddi jinekolojik ve ürolojik hastalıklarının patofizyolojisi, nedenleri ve tedavisini öğrenmesi. Çocukluk çağının ortopedik ve yumuşak doku problemlerini tanımayı ve uygun tedavi yapmayı öğrenmesi. Çocuklarda sık görülen dermatolojik hastalıkları ve sistemik hastalıkların dermatolojik belirtilerini öğrenmesi. Baş ve boyunun sık görülen ve/veya ciddi problemleri olan çocukları tanımayı ve tedavi etmeyi öğrenmesi. Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Anesteziyoloji-Yoğun Bakım Rotasyon Hedefleri Endotrakeal ve nazotrakeal entübasyonun endikasyonları ve komplikasyonları ile ilgili bilgi düzeyinin geliştirilmesi. Hava yolu açma becerilerinin geliştirilmesi Anestezide kullanılan farmakolojik ajanlara ait bilginin geliştirilmesi Standart monitörizasyon teknikleri ve oksijen tedavisi yöntemleri konularında bilgilerinin geliştirilmesi Uygun preoperatif hikaye alma ve fizik muayene yöntemlerinin öğrenilmesi Ağrı tedavisi prensiplerinin öğrenilmesi Sayfa 24 / 42

25 Vasküler girişim becerilerinin geliştirilmesi Yoğun bakım hastasını hızlı olarak değerlendirme, stabilize etme, tanısını koyma ve yoğun bakımdan çıkarma yeteneğinin geliştirilmesi. İnvaziv mekanik ventilatör mod ve ayarlarının öğrenilmesi İnvaziv mekanik ventilatöre bağlı hasta bakım becerisinin geliştirilmesi Yoğun Bakım hastasını etkileyen travma, toksinler, şok, sepsis, kalp yetmezliği ve solunum yetmezliğinin patofizyolojisine ve solunum, dolaşım, renal ve nörolojik fizyolojiye ait bilginin geliştirilmesi. Yoğun Bakım hastalarında tıbbi girişimlerin, hemodinamik monitörizasyonun ve uygulanmasının prensiplerinin öğrenilmesi. Yoğun Bakım hastalarında tanısal ve tedavi edici girişimlerin uygulanması için gerekli teknik becerilerin geliştirilmesi ve endikasyonlarının öğrenilmesi. Yoğun Bakım hastalarının izleminde laboratuar, radyolojik ve diğer tanısal testlerin uygun kullanımına ait bilginin geliştirilmesi. Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri İç Hastalıkları Rotasyon Hedefleri İç Hastalıklarına ait genel kavramların, hikaye alma ve fizik muayene uygulama becerilerinin özümsenerek, acil servise başvuran hastaların sistemik değerlendirilme becerilerinin geliştirilmesi. Gastrointestinal sistem hastalıklarının acil servise başvuru şekilleri, patofizyolojileri ve tedavilerinin öğrenilmesi. Sık rastlanılan hematolojik hastalıklarının acil servise başvuru şekilleri, patofizyolojileri ve tedavilerine ait bilginin geliştirilmesi. Bağışıklık sistemini oluşturan elemanların anlaşılması ve bağışıklık sisteminin baskılandığı ya da aşırı aktive olduğu hastalıklara ait bilgiye sahip olunması. Önemli sistemik enfeksiyöz hastalıkların ne olduğu ve bunların tanı ve tedavilerinin bilinmesi. Böbrek hastalıklarının değerlendirilmesi, patofizyolojisi ve tedavilerinin öğrenilmesi. Endokrin ve metabolik hastalıkların nedenleri, başvuru şekilleri ve tedavilerine ait bilginin geliştirilmesi. Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Genel Cerrahi Rotasyon Hedefleri Sık karşılaşılan genel cerrahi hastalıklarına yaklaşımın geliştirilmesi Uygun tıbbi öykü alma ve fizik muayene becerilerinin geliştirilmesi Genel Cerrahi ile ilgili girişimsel becerilerin geliştirilmesi Genel Cerrahi hastasını tüm yönleriyle değerlendirme becerilerinin geliştirilmesi Yeni başlangıçlı karın ağrısı olan hastalarda konsültasyon ve cerrahi girişim endikasyonlarının öğrenilmesi Perioperatif hasta bakımının ana kurallarının öğrenilmesi Sayfa 25 / 42

26 Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Kardiyoloji Rotasyon Hedefleri İskemik kalp hastalığının etiolojisi ve patofizyolojisinin öğrenilmesi Kardiyak arrestin etiolojisi ve patofizyolojisinin öğrenilmesi Ritim bozukluklarının etiolojisi ve patofizyolojisinin öğrenilmesi Akut miyokard enfarktüsü ve kardiyak arreste eşlik eden ritim bozukluklarının tanı ve tedavilerinin öğrenilmesi Amerikan Kalp Birliği nin önerilerinin öğrenilmesi ve standart resusitasyon girişimlerini yapma becerilerinin geliştirilmesi Akut miyokard enfarktüsü, kardiyak arrest sırasında ve sonrasında ve ritim bozukluklarında kullanılan ilaçların doz, veriliş biçimleri ve etki mekanizmalarının öğrenilmesi Standart monitörizasyon tekniklerinin öğrenilmesi Resusitasyonu sona erdirme endikasyonlarının öğrenilmesi Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Kadın Hastalıkları ve Doğum Rotasyon Hedefleri Doğum kontrol yöntemlerinin öğrenilmesi. Gebelikte rastlanılan acil komplikasyonların tanı ve tedavilerinde becerinin geliştirilmesi. Basit ve komplike gebelik ve doğum eylemini yönlendirme becerisinin geliştirilmesi. Cinsel tacize uğramış hastaları değerlendirme yeteneğinin geliştirilmesi. Jinekolojik ve obstetrik travma hastalarını değerlendirme kurallarını öğrenmesi. Genital ve pelvik enfeksiyöz hastalıkların tanı ve tedavilerini öğrenmesi. Karın ağrısı olan kadın hastalara tanı koyma ve yönlendirme becerisini geliştirmesi. Vajinal kanaması olan hastalara tanı koyma ve yönlendirme becerisini geliştirmesi. Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Ortopedi ve Travmatoloji Rotasyon Hedefleri Kas - iskelet sistemi rahatsızlığı bulunan hastalarda doğru hikaye alma ve fizik muayene yapma yeteneğinin geliştirilmesi. Ortopedik hastalıkların değerlendirilmesinde yararlanılan tanısal görüntüleme yöntemlerinin kullanımlarının öğrenilmesi. Kas - iskelet travmalarını değerlendirme ve yönlendirme becerilerinin geliştirilmesi. Kas - iskelet sisteminin enfeksiyöz ve enflamatuar hastalıklarına tanı koyma ve tedavi etme becerilerinin geliştirilmesi. Kas - iskelet sistemi hastalığı bulunan hastalarda akut ve kronik ağrı tedavisinin kurallarının öğrenilmesi. Sayfa 26 / 42

27 Kompresif bandajlar, ateller ve immobilizerler gibi ortopedik araçları kullanma becerisini geliştirmesi Kırık/çıkık imobilizasyonu ve redüksiyonu, artrosentez ve ekstansör tendon onarımı gibi girişimleri uygulama becerisini geliştirmesi. Multipl travma hastalarında ortopedik yaralanmaların bakım sırasını belirleme ve tedavisini yönlendirme becerisini geliştirmesi. Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Nöroloji Rotasyon Hedefleri Sık karşılaşılan sinir sistemi hastalıklarının anatomi, patofizyoloji, başvuru şekilleri ve takip ve tedavilerinin öğrenilmesi. Ayrıntılı nörolojik muayene uygulama becerisinin geliştirilmesi Nörolojik hastalıkların değerlendirilmesinde başvurulan tanısal test ve girişimleri isteme ve uygulama becerisinin geliştirilmesi. Düz grafi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, miyelografi gibi nörolojik görüntüleme yöntemlerinin endikasyonlarını, uygulama tekniklerini ve kontrendikasyonlarını tanımlaması. Lomber ponksiyon uygulama ve beyin omurilik sıvısını doğru yorumlama becerisini geliştirmesi. Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Göğüs Hastalıkları Rotasyon Hedefleri Solunum sistemi hastalıklarının nedenleri, başvuru şekilleri ve tedavilerine ait bilgilerini geliştirmesi. Solunumsal hastalıkların değerlendirilmesinde başvurulan tanısal test ve girişimleri isteme ve uygulama becerisinin geliştirilmesi. Endikasyonu olan hastalara NIMV uygulama ve NIMV da hasta takibi becerisinin geliştirilmesi. İnvaziv mekanik ventilatörde takip edilen solunum problemli hastalarda uygun mod ve ayarları uygulayabilme becerisinin geliştirilmesi. Acil Tıp Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Radyoloji Rotasyon Hedefleri Acil durumlarda kullanılan USG protokollerini uygulama becerisinin geliştirilmesi USG eşliğinde gerçekleştirilen acil girişimlerle ilgili becerisinin geliştirilmesi Acil hastalıkları BT görüntülerinden tanıyabilme becerisinin geliştirmesi Sayfa 27 / 42

28 8. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 1. Programımızda tıpta uzmanlık eğitimi alan hekimler yaptıkları uygulamaları ve etkinlikleri aşağıdaki karneye kaydederler ve bu karneler periyodik olarak öğretim üyeleri tarafından değerlendiriliir. 2. Acil Tıp mezuniyet sonrası uzmanlık eğitimi sürecinde uzmanlık öğrencilerine: 6 ayda bir göreve bağlılık, çalışma yeteneği, araştırma yeteneği, yönetme yeteneği ve meslek ahlakını içeren kanaat formu doldurulmaktadır. 3. Ayrıca biri yazılı biride sözlü olmak üzere yılda iki kez teorik sınav yapılmaktadır. Sayfa 28 / 42