Yetişkin Eğitimi, İşyerinde Sağlık Güvenlik Eğitimi ve İletişim

Transkript

1 Yetişkin Eğitimi, İşyerinde Sağlık Güvenlik Eğitimi ve İletişim

2 Halkın Sağlık Eğitimi Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Yasası ( RG.) Alma Ata Bildirgesi ( WHO)

3 Sağlık Eğitiminin Amacı; Bireyin ve toplumun gereksinimlerini karşılayacak, Sağlıklı yaşam için kişilerin sağlıklarını korumalarını ve geliştirmelerini, Tedavi olanaklarından yararlanmaları ve olumlu bir çevre yaratmalarını sağlayacak davranış değişikliğini oluşturmaktır.

4 Öğrenme; Bireyin çevresiyle etkileşimde bulunarak geçirdiği yaşantıların ürünü olan kalıcı izli davranış değişikliğidir. 1.Öğrenme sonucunda kesinlikle davranış değişikliği olur. 2.Öğrenme yaşantı ürünüdür. 3.Öğrenme kalıcı izlidir.

5 Öğrenme sonucu oluşan davranış, istendik ya da istenmedik olduğu gibi yanlış da olabilir. Sigara içme istendik olmamakla birlikte, öğrenilmiş bir davranıştır.

6 Öğrenmenin gerçekleşmesindeki 3 aşama; 1) Gereksinim duyma, 2) İlgi (dürtü), 3) Davranış ve öğrenme Öğrenmeyi engelleyen unsurlar : I) Sözcüklere boğulma II) Anlatılanların karıştırılması

7 Öğretme; Öğrenmeyi sağlama ve rehberlik etme etkinliğidir. Planlı ve programlı öğretme etkinliklerine öğretim denmektedir.

8 Öğretimin aşamaları Eğitim Öncesi Etkileşim Eğitim Sonrası 1. İçeriğin Belirlenmesi 2. Öğretim Yaklaşımının Belirlenmesi 3. Zaman ve Mekan Seçimi 4. Eğitimin Yapısal Özellikleri 5. Güdüler 1. İçerik Sunumu 2. Soru Cevap 3. İlişkilendirme 4. Ortam Yönetimi 1. Kavrama Düzeyinin Belirlenmesi 2. Dönüt - Düzeltme 3. Ödüllendirme ve eleştiri 4. Test 5. Notlandırma 6. Raporlama

9 Eğitim ise; Bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla, kasıtlı olarak istendik davranışlar oluşturma sürecidir. Eğitim 3 şekilde yürütülür; Örgün Eğitim Yaygın Eğitim (Kurslar, konferans vb.) Algın Eğitim (Günlük yaşam sırasında, aile arkadaş ve kitle iletişim araçlarının verdiği eğitim)

10 Eğitim yoluyla Bireylerin bilgi ve becerileri, amaçları, beklentileri, tutumları ve değerleri, hedeflenen yönde (istendik) ve amaçlı olarak (kasıtlı) değiştirilebilir.

11 Eğitim yoluyla olan değişme, Bireyin yeni bir davranışı kazanması biçiminde olabileceği gibi, Eskiden sahip olduğu istenmeyen nitelikteki davranışlarını bırakması biçiminde de olabilir.

12 Eğitmen türleri 1) Otoriter 2) Demokratik 3) Max- modern (tam özgürlükten yana ve kural koymayan )

13 Öğrenciler, dersin ilk 10 dak. içeriğin % 70 ini akıllarında tutabilmektedirler. Dersin son 10 dak. içeriğin ise sadece % 20 si öğrencilerin akıllarında kalmaktadır.

14 1% TATMA 2% DOKUNMA 4% 10% KOKLAMA DUYMA ÖĞRENME 83% GÖRME

15 10% 20% 30% 50% 70% 90% OKUMA DUYMA GÖRME DUYMA & GÖRME SÖYLEME YAPMA Akılda Tutma

16 İletişim Duyguların, düşüncelerin, tutumların, tavırların, haber ve mesajların bir kişi, bir grup ya da bir kurum tarafından bir kişi bir grup ya da bir kuruma karşılıklı olarak iletilmesidir.

17 KAYNAK MESAJ KANAL ALICI DÖNÜT-FEEDBACK

18 İletişim süreci Kaynak; başkası ile paylaşacak bir fikre sahip olan birey, grup ya da kurum Mesaj; iletişime esas olan haber, bilgi, hareket, jest, mimik, ses, yazı,işaret vb. semboller Kanal; mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan araç ve yöntemler. Ne kadar çok duyu organı devreye girerse iletişim o derece etkin olur. Alıcı; kaynaktan gelen mesajın ulaştığı kişidir. Dönüt; kaynaktan gelen mesaja alıcının gösterdiği tepkinin tekrar kaynağa ulaşma sürecidir.

19 İletişim sürecinde; Dönüt (feedback) sağlanamıyorsa iletişim tek yönlüdür. Çift yönlü mesaj alışverişine iletişim, Tek yönlü olanına iletim denebilir.

20 Başarılı bir iletişimde Simgelerin benzer biçimde tanımlanması, Dilin anlaşılır bir şekilde kullanılması, Çoklu kanal kullanılması, Dönüt (feedback) sisteminin sağlanması beklenir.

21 Öğretim yöntemleri Anlatma yöntemi-sınıf dersi Tartışma yöntemi Örnek olay-olgu sunusu Gösterip yaptırma yöntemi Problem çözme yöntemi Bireysel çalışma yöntemi

22 Öğretim Teknikleri GRUPLA ÖĞRETİM TEKNİKLERİ Beyin fırtınası (Brain storming) Gösteri (Demonstration) Soru-Cevap Drama ve Rol Yapma Benzetim (Simulation) İkili ve Grup Çalışmaları Eğitsel Oyunlar BİREYSEL ÖĞRETİM TEKNİKLERİ Bireyselleştirilmiş öğretim Programlı öğretim Bilgisayar destekli öğretim

23 Eğitimde Kullanılan Araçlar GÖRSEL Kitap, dergi, broşür Yazı tahtaları Resimler Gerçek eşyalar, modeller Projektörler İŞİTSEL Radyo, teyp, pikap, ses bantları GÖRSEL-İŞİTSEL Film, TV. Video, DVD, Akıllı tahtalar

24 Ölçme ve Değerlendirme Ölçme; bir niteliğin gözlenip gözlem sonucunun sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesidir. Değerlendirme; ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak bir değer yargısına ulaşma işidir.

25 Androgoji ve Sinergoji Androgoji, yetişkinlerin öğrenmelerine yardımcı olma ve öz yönlendiricili takım çalışmasını oluşturma sanatı ve bilimi. Sinergoji, güdüleme, öğrenme ve hatırlama kavramları üzerine inşa edilmiş bir insan kaynakları yönetimi terimidir. Sinergoji, bir konuyu öğretmek için ortak olarak çalışma anlamına gelmektedir

26 Yetişkin Kimdir? Biyolojik olarak yetişkin; Üreyebilme yeteneğin ulaşmış, Ergenliğin ilk safhasındaki kişidir. 2. Yasal olarak yetişkin; İmza atabilen, Başkasının iznine veya himayesine ihtiyaç duymayan Yasal yükümlülüklerini yerine getirebilen Yaşı olan 18 yaşını bitirmiş kişilerdir.

27 Yetişkin Kimdir? Sosyolojik açıdan yetişkin; Toplumda yetişkinlerin rollerini üstlenmiş Tam zamanlı çalışma, oy kullanma gibi sosyal sorumluluklarını yerine getirebilen bireylerdir. Ülkemizde sosyolojik açıdan yetişkinlik, genelde yasal yetişkinlikten önce gerçekleşir. 4. Psikolojik olarak yetişkin Öz-beni gelişmiş, Kendi yaşantısını kontrol edebilen ve yönlendiren, Öz-güven ve öz-saygı olgularını hayatının her kademesinde kullanan ve geliştiren bireylerdir.

28 Yetişkinler nasıl öğrenir? ne ister? Eğitimin kendi konularıyla bağıntılı olmasını, Eğitime etkin olarak katılmak, Eğitimde çeşitlilik, Olumlu geri bildirim verilmesini, Özgün birer birey olarak görülmek, Bireysel ihtiyaçlarının göz önüne alınmasını ister. Beklenti düzeyleri yüksektir

29 Yetişkinlerde öğrenme nasıldır? Yetişkinler, çocuklara göre daha yavaş öğrenirler, Yaş ilerledikçe öğrenme hızı azalır, Yeterince zaman ayırmak koşuluyla, her yetişkin her türlü bilgiyi öğrenebilir,

30 Yetişkinlerde öğrenme güdüleri Yetişkinlerde öğrenme güdüleri 3 e ayrılır: Meslek güdüleri: yaş arasındaki bireylerde etkilidir Kişisel gelişme: 40 yaş üzerinde maddi kaynakların azaldığı bireylerde Sosyal ilişki: Mesleki olmayan yetişkin eğitim etkinliklerini içerir

31 İnteraktif eğitim Tanışma Kurs amaçları, öğrenim hedefleri Etkinlikler Beklentilerin öğrenilmesi Kurs programı ve gereçleri Tuvalet, telefon, yemek, çay Katılımcıların sorularının yanıtlanması

32 Sözlü iletişim Sesin tonu, vurgusu ve yüksekliği iyi ayarlanmalı Her bölüm ve her konuya güçlü bir girişle başlanmalı Katılımcılara adlarıyla seslenilmeli Katılımcı soru ve görüşlerine önem verilmeli Belli sözcük ve ifadeleri tekrar kullanmaktan kaçınmalı Sunum şekli ve temposu iyi ayarlanmalı Bir konudan diğerine mantıklı ve yumuşak geçişler olmalı

33 Sözsüz iletişim İlk izlenim önemli (kılık, kıyafet), Yüzleri okumak için göz teması kurulmalıdır Olumlu yüz ifadeleri kullanılmalı Eğitim salonu içinde hareketli olmalı Yorumlarda veya soru yanıtlarken katılımcıya dönülmeli, baş hafifçe sallanarak ilgi hissettirilmeli, Kollar bağlanmamalı (Kapalı) Durmadan kımıldamak, ileri geri sallanmak, kaçınılmalı,

34 Beden dili % 55 Ses tonu % 38 Sözler % 7 etkilidir İLETİŞİM DE

35 Sunuma giriş Tüm grubun ilgisini çekmeli, Olumlu bir eğitim atmosferi yaratmalı Katılımcıların, eğitmenin beklentilerini anlamalarını sağlamalıdır. Konu hakkında bir dizi soru sorarak, Problem çözme etkinlikleri veya vaka çalışması Video filmi (görsel işitsel araç kullanarak)

36 Sunumu özetleme Kısa olmalı, ana noktaları toparlamalı, katılımcıların etkin katılımı sağlanmalı. Katılımcılardan soru sormalarını isteme Katılımcılara soru sorma Alıştırma veya test çözme Zaman varsa ana noktaları oyun içinde tekrarla

37 Etkili soru sorma teknikleri Soruyu tüm gruba yöneltme, Katılımcılardan birine önce adıyla seslenerek sorma, Soruyu sorma, duraklama ve sonra soruyu belli bir katılımcıya yöneltme, Katılımcının doğru yanıtını tekrarla, Doğru yanıtı destekle, ödüllendir.

38 Küçük grup etkinlikleri Vaka Çalışması; Olgu Gösterim (Demonstration) Oyunlaştırma (Role Play) Beyin Fırtınası Grup tartışması

39 Yetişkin eğitiminde 12 temel sorun 1. Korku 2. Güven 3. Tecrübe 4. Problematik Öğrenci Grupları 5. Katılım 6. Zaman 7. Öğretimin Düzeyi 8. Sorular 9. Dönüt 10. Medya, Materyal, Donanım 11. Başlama ve Bitirme 12. Ders Notlarına Bağımlı Kalmak

40 Çalışma yaşamında eğitim Kim eğitim verecek? Kimlere eğitim verecek? Hangi konuda eğitim verecek? Nerede eğitim verilecek? Ne zaman eğitim verilecek? Nasıl eğitim verilecek? Eğitim nasıl değerlendirilecek?

41 İSGK üyeleri, Kim eğitim verecek? İş güvenliği uzmanı, İşyeri hekimi Konuk eğitmenler Konusunda uzmanlaşmış profesyoneller, Toplumda saygınlık kazanmış kişiler (iş adamları, sanatçılar, bilim insanları)

42 Yöneticilere Kimlere eğitim verilecek? İşyerindeki tüm profesyonellere İSGK üyelerine İşçilere Taşeron firma sahipleri ve çalışanlarına Ödünç iş ilişkisi kurulan işveren ve çalışanlarına İşyeri çevresinde yaşayan mahalle, köy halkına

43 Hangi konuda eğitim verilecek? Yasal düzenlemeler İşyerinde Riskler, Risk Analizleri ve Çözümler İş Kazaları Meslek Hastalıkları Acil Durumlar Yangın Tahliye Kimyasal Maddeler ve Zehirlenmeler Kaynak, Kesme ve Taşlama İşlerinde Sağlık Riskleri İSG Kuralları İlk yardım İş Makinesi Operatörlüğü, Kazancı Elektrikçi vb Gürültü, Titreşim, Termal Konfor, Aydınlatma, Yük Taşıma ve Kaldırma Koruyucu Hekimlik Hijyen Hastalıklar İşyerlerinde İşaretler, Renkler ve Piktogramlar Kişisel Koruyucu Donanımlar Güncel Hastalıklar Gerçek gündem konularında

44 Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin usul ve esasları hakkında yönetmeliğine göre eğitim süreleri ve eğitim konuları Eğitimler: (tehlike sınıfına göre) Ç.T : yılda 1 T : 2 yılda 1 A.T : 3 yılda 1 Eğitim Konuları Eğitim süreleri: Ç.T : en az 16 saat T : en az 12 saat A.T : en az 8 saat 1- Genel Mevzuat, Yasal haklar, İş Kaz. M.Has. Hukuki sonuçlar, 2- Sağlık M.Has. Sebepleri, Has. Korunma prensipleri, İlkyardım,.. 3- Teknik Kim. Fiz. Erg. Risk etmenleri, Elle kaldırma, KKD,

45 Nerede eğitim verilecek? Sinema salonu, Yemekhane, Çay mola yeri, Dershane, Spor salonu Atölye içi, Tezgah başı, Hasta bekleme salonu, Muayene odası,

46 Her fırsatta, Her ortamda, Ne zaman eğitim verilecek? Ancak, planlı eğitimleri baltalamadan, bıktırmadan Eğitmen yüzünü eskitmeden (Yine mi aile planlaması, yine mi sigara?)

47 Nasıl Eğitim Verilecek? Tüm interaktif yöntemler kullanılarak, Yetişkin eğitimi ilkelerine uygun, Grubun büyüklüğüne göre uygun mekanlarda, uygun oturma düzeni (U, V ve Balık Kılçığı düzeni ) Konusunda uzman yetkin eğitmenlerle

48 Eğitim Nasıl Değerlendirilecek? Katılımcılarda beklenen istendik davranış değişikliği ölçülerek, Kaza sayısında azalma, KKD kullanımında artış, Sigara içiminde azalma,