UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ

Transkript

1 UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ

2 Elektrik stimulasyonu ile yara iyileşmesine destek sağlamak amacıyla kullanılan akım Assimacopoulos, mikroamper, kesikli veya düz akım

3 MENS (Mikroakım Electrical Nerve Stimulation) MES (Mikroakım Electrical Stimulation) MS (Mikroamperaj stimulasyonu) LIDC (Low intensity Direct Current): Düşük şiddetli düz akım

4 Mikroakım tedavisinin gelişimi Robert Becker in 1960 sonlarında hayvanlar üzerinde yaptığı doku iyileşmesi ve organ rejenerasyon mekanizmasıyla ilgili deneysel çalışmalara dayanır. Bu teoriye göre insan dokuları, yaralanma veya hastalık durumunda mikroamper değerinde akımsal değişiklik gösterir ve elektriksel uyarımlar yara iyileşmesinde önemlidir.

5 İnsan ve hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar ; deri, kas ve sinir dokusu gibi farklı dokulardan alınan yaralı hücrelerin kendilerine ait bir elektriksel dengesi olduğu, endojenik akımların yara iyileşmesinde rol oynadığını göstermiştir. Eğer iyileşme süreci elektriksel sinyallerle başlıyorsa, yaralanma bölgesine uygulanacak dış kaynaklı elektriksel uyarılar iyileşme sürecini destekler

6 Mikroakımda; maksimum akım şiddeti 1 ma i aşmayan, iki temel dalga formunu içeren elektrik akımları uygulanır. 1mA: 1000 mikroamper Frekans: 0,1-999Hz Opsiyonel polarite değişimli devamlı monofazik Opsiyonel polarite değişimli, kesikli monofazik dalga formlu akım

7 Miliamper düzeyinde tedavi: (Miliamperaj tedavisi): Akım şiddeti 1 ma üzerindedir. TENS, doğru veya kesikli akımlar Mikroamper düzeyinde tedavi: (Mikroamperaj tedavisi)

8 Becker, sağlıklı insan derisinde stratum corneum ve dermis tabakaları arasında var olan bioelektriksel düz akımın dokunun sağlıklı kalmasında önemli olduğunu ileri sürmüştür. Yaralanma ile bu bölgedeki elektriksel değişiklikler olur: Yaralanma akımı MES tedavisi ile elektriksel denge sağlanır ve iyileşmeye destek olunur.

9 Hayvanlarda, insanlara göre daha fazla kendiliğinden iyileşme kapasitesi vardır, yani insan vücudundaki elektriksel denge yara iyileşmesinde daha az etkin rol oynamaktadır. Daha etkin bir elektriksel dağılım doku iyileşmesinde yardımcı olacaktır. MES biyolojik elektriksel akımları taklit ederek, yara iyileşmesini artırır.

10 Nötrofil, makrofaj ve fibroblast gibi hücreler yara iyileşmesinde rol alan, anahtar hücrelerdir. Pozitif ve negatif yükler taşırlar. MES uygulaması ile yara bölgesine çekimin arttığı gösterilmiştir.

11 Mikroakım Mikroamperaj devamlı /kesikli akım geçişi Yara bölgesinde taklit edilmiş deri elektriksel düzeni Doku granülasyonu, bakteriotik etki, epitel granülasyonu sağlayan hücrelerin çekiminin sağlanması Yara iyileşmesine etki

12 1994 Amerikan Sağlık Bakım Politikaları ve Araştırma Ajansı: Basınç ülserlerinin tedavisinde, konvansiyonel tedaviye cevap vermeyen Faz 3 ve 4 ülserlerde etkin olduğunu bildirmiştir. Faz 2 inatçı ülserlerin tedavisinde de düşünülmelidir.

13 Cildin kollajen ve elastin üretiminde artışa neden olur. Metabolizma artar, cildin nemlenmesi artar. Böylece çizgilerde azalma ve gençleşme sağlanıyor. Estetik amaçlı kullanım, mikrolifting, selülit tedavisi

14 Derinin mikro akımla elektrik stimülasyonu, ATP konsantrasyonları, protein sentezi ve membran transportunda belirgin bir artışla sonuçlanmıştır. 50 ile 100 mikroamper arasındaki akımlarda, ATP seviyeleri 3 ile 5 kat arasında artmıştır. Protein sentezi ve aminoasit transportunu artırır.

15 Mikroakım tedavisi, fizyolojik akımın doku içinde akışını sağlayarak; rezistansı azaltarak; normal membran fonksiyonunu hızlandırır. Doku onarım süreci hızının mikroakımın kullanımı ile arttığı; ve bunun da ATP üretimi, membran aktif iletimi, hücre içi besin akışı ve hücre dışına artık maddelerin atılmasındaki artışa bağlı olarak gerçekleştiği hayvan çalışmalarında gösterilmiştir.

16 Myofasiyal trigger noktaları olan dokulardaki ATP sentezindeki azalma ve iskemik değişiklikleri, mikro akımın tersine çevirdiği düşünülmektedir. Kas travmalarında da koruyucu olarak kas spazmı gelişir. Kan akımı, O2 alımı, ATP ve Na pompası fonksiyonlarında bozulma olur. Mikroakım ile bu olaylar engellenebilir.

17 Elektrik stimulasyonla doku kanlanmasının artışı lokal vazodilaltatör salınımının artışı ve sempatik vazokonstrüktör refleks aktivitenin azalmasıyla da bağlantılıdır. Hücre içi kalsiyum (Ca )konsantrasyonu birçok enzim aktivitesi için önemlidir. Elektrik stimulasyonla hücre Ca kanalları aktivitesi artar ve hücre içi Ca konsantrasyonu artar.

18 Yara iyileşmesinde artış Hücre yenilenmesinde düzelme Kollajen, elastin yapımında rtış Yaralanma bölgesinde ağrıda azalma Nöromuskuler yanıtlarda düzelme İnflamasyon cevabında azalma Hasarlı kas spazmında azalma, dolaşım artışı

19 Mikroakım stimulatörleri kullanılır (taşınabilir veya klinik tip) Elektrot Tipi: Tek kullanımlık alüminyum levha,lastik-karbon elektrotlar (tekrar kullanılabilir), paslanmaz çelik, elle tutulan problar (kalem elektrot)

20 Ara madde: Yara tedavisinde ılık suya batırılmış sünger, ılık hidrojel ped kullanılır. Elektrotlar normal deriye uygulanıyorsa elektrik akımını iletici jel kullanılır. Elektrot Yerleşimi: Güvenli hazırlanmış elektrot yara üzerine, diğer elektrot yara bölgesinden 5-15 cm uzağa yerleştirilir. Elektrotlar daha aralıklı yerleştirilirse mikroakım daha derine penetre olur.

21 Tekrar kullanımlık elektrotlar ile süngerlerin dezenfeksiyonu önemlidir. Tek kullanımlık elektrotlar daha güvenli, ama maliyeti fazla Hızlı, etkin, güvenli dezenfeksiyon programı gerekir

22 Akım şiddeti: mikroamper, akım şiddeti kişinin tolerasyonuna göre seçilir. Elektrot polaritesi: Yara üzerine uygulanacak elektrotun anot veya katot olmasının önemi yoktur. Önerilen stimulatörü, periyodik olarak yön değiştiren akım polaritesine göre programlamaktır. Ya da anodal ve katodal stimulasyon 3 günde bir değiştirilir.

23 Akım Modu: Devamlı mod, kesikli mod (akımın saniyede 0,1-200 atım sayısınca olacak şekilde kesiklendirilmesidir. Düşük frekans değerleri tercih edilir.) Uygulama Süresi: Her seansta ortalama dk uygulanır. Günlük tedavi seansı da yaranın durumuna göre günde 1-4 seans uygulanır. Haftada 5-7 günlük tedavi önerilir.

24 Tedaviye cevap vermeyen ülserlerde İskemik ülserlerde Basınç ülserleri Diyabetik ülserler Venöz yetmezliğe bağlı ülserlerde Baş boyun ve yüzde dirençli myofasial tetik noktada Epikondilit Temporomandibuler hastalıklar

25 Migren Bell paralizisi (Fasial paralizi) Tortikollis Akut, kronik ağrı Yumuşak doku yaralanmaları Uyku bozuklukları İlaç ve alkol bağımlılığı, Stres, depresyon İmmün sistem hastalıkları, AIDS

26 Elektronik implant üzerine Osteomyelitte Neoplastik lezyonlara

27 Yara tedavisinde: Klinisyen elleri yıkama, koruyucu maddeleri kullanma ve lastik eldiven kullanma konusunda hassas olmalıdır. Yara bölgesinin uygulama öncesi temizlenmesi gerekir. Nekrotik (ölü) dokular, yara üzerindeki atık maddeler, jel veya ilaç kalıntıları temizlenmelidir. Aksi halde akımın dokuya geçişi sınırlı olacağından, etkinlik azalır.

28 Yara tedavisinde kullanılan elektrot ve sünger dezenfeksiyonu: Uygun hijyen koşullarının sağlanması, deezenfeksiyon önemlidir. Tek kullanımlık elektrotlar kullanılabilir. Kullanılan ara maddenin ısısı, yara bölgesindeki deri ısısından fazla olmamalıdır. Yara bölgesinin üşümesini engellemek ve mitotik aktiviteyi artırmak amacıyla ara maddenin ısısı önemlidir.

29 Anterior servikal alan üzerine uygulama: N vagus, N phrenic us ve karotid sinüsleri uyarabilir Hemorajik alanlar: Kanamayı artırabilir

30 Yeni bir teknik Özellikle göz hastalıkları, retina doku ve patolojisi ve makular degenerasyon üzerinde etkilidir