Dik buz ve donmuş şelale tırmanışı

Transkript

1 Dik buz ve donmuş şelale tırmanışı Emniyet noktaları için kaya yüzeyi (varsa) tercih edilmelidir. Hava ısısındaki değişimler ve fiziki yapı farklılıkları beklenmeyen kırılmalara neden olabilir! Bu tür yerlerde çığ tehlikesine dikkat edin. Tırmanış için sabahın erken saatlerini tercih edin

2 Buzda emniyet alma yöntemleri Buz babası, Doğal emniyet noktaları, Buz vidası, Buz sikkesi, Buz kancası, Abalakov V istasyonu

3 Buz babası Kazmanın kaşığı ile sert buzda cm derinliğinde 70 cm uzunluğunda ve 50 cm genişliğinde damla şeklinde bir kanal açın. Perlon ve yardımcı ip ile istasyon kurulur. Buz babası büyüdükçe çekeri de artar

4 Buz babası Ancak çekeri her zaman tek yönlüdür. Mümkünse bir kazma veya buz vidası ile desteklenmelidir

5 Doğal emniyet noktaları Buz üzerinde kendiliğinden oluşmuş babalar, kum saatleri bulunabilir. Ancak bu noktalara tam olarak güvenmeyin

6 Buz vidası Sağlam buz yüzeyinde oldukça güvenilirdirler. Alaşım malzemeden yapılmış ortası delik ve ucunda karabina girmek için deliği olan yapıdadırlar. Ortalama uzunlukları cm dir

7 Buz vidası İlk olarak sert buza ulaşana kadar 25 cm çapında bir genişlik kazmanın kaşığı ile kazılır. Vidanın alt ucu yüzeye dik tutularak birkaç kazma darbesi ile yüzeye saplanır. Sonra vida, askısı buza dayanıncaya kadar çevrilir. Vidanın gözü yani karabina deliği aşağı bakıyor olmalıdır

8 Buz vidası Çevirme işlem sırasında fazla buz ortadaki delikten dışarı çıkacaktır. Eğer vida sonuna kadar buza saplanmaz ise girdiği son noktaya perlon ile üzengi düğümü atıp buradan karabina takabilirsiniz. Böyle durumlarda şok emici perlon kullanabilirsiniz

9 Buz vidası Buz vidaları ile alınan istasyonlar erimeye karşı önlem olsun diye kar ile desteklenmelidir. Buz vidasıyla istasyon alırken iki vida arası en az 50 cm olmalıdır

10 Buz sikkesi Eski tip buz sikkeleri buzu çatlattıklarından dolayı artık kullanılmamaktadır. Snarg denilen modern buz sikkeleri ise buzu, vida gibi dışarı atarlar. Bazıları ise (pound in) yarısına kadar çakılır ve sonra vida gibi çevrilerek buza yerleştirilir

11 Buz kancası (fifi, çengel) Bu da modern sikkeler gibi buza çabucak çakılarak tırmanıcıyı rahatlatır. Bunlar ana emniyet noktası olarak kullanılmazlar. Yalnızca aşağı çekerleri vardır

12 Abalakov V istasyonu (Vitaly Abalakov) Çok güvenli, basit ve ucuz bir iniş yöntemidir. Düzgün yapılırsa ve buz da sağlamsa ortalama çekeri 10 KN kadardır

13 Abalakov V istasyonu (Vitaly Abalakov) Vidalar arası mesafe arttıkça istasyonun güvenirliği de artar. 10 cm mesafe ile 6-7 KN 15 cm mesafe ile KN 20 cm mesafe ile 12 KN

14 Abalakov V istasyonu Malzemeler; cm lik buz vidası 20 cm uzunluğunda Abalakov teli veya ucu kıvrık ince tel, perlon veya 7-8 mm çapında yardımcı ip. Buz içinde V şeklini oluşturacak iki delik açılır. Delikler buz vidasıyla ve 40-50º (60º) açıyla kazılmalıdır

15 Abalakov V istasyonu Perlon veya yardımcı ipi kanalın sonuna kadar itin. Sonra diğer kanaldan telin ucu ile dışarı çıkartın. Uçları birleştirin. Böylece hiç malzeme bırakmadan iniş yapabilirsiniz

16 Ara ve ana emniyet noktaları Ara emniyet almak çok zordur. Genellikle de vida veya sikke kullanılır. Ancak yine de 50 m lik mesafede ancak 4-6 ara emniyet noktası oluşturulmaktadır

17 Ara ve ana emniyet noktaları İki kazma ile tırmanıcı kendini askı emniyetine alır ve elleri boşta kalır. Böylece buz vidası çift el ile sıkılabilir. Veya kişi tek eliyle bir kazmayı tutarken boşta kalan diğer eli ile emniyet noktası oluşturur. Bu yöntem daha hızlı ancak daha yorucudur ve daha fazla deneyim gerektirir

18 Ara ve ana emniyet noktaları İstasyonların tırmanış kulvarının görece yan tarafında olması tercih edilir. Ana emniyet noktaları en az iki noktalı olmalıdır. İki nokta arası en az 50 cm olmalıdır

19 Ara ve ana emniyet noktaları İstasyonlar her zaman güvenli ve her yöne çekerli olmalıdır. Ana emniyetler için buz vidası, buz sikkesi, Abalakov V istasyonu kullanılmalıdır. Lider artçının emniyetini alırken, ana istasyonun 0.5 m yanına ve yukarısına tek bir emniyet noktası alıp artçıdan gelen ipi buradan geçirmek emniyet alma işini daha güvenli hale getirecektir

20 Miks Tırmanış

21 Miks Tırmanış Nedir? Kaya, kar ve buzun olduğu, kol ve bacakların her ikisinin de kullanıldığı tırmanışa denir. Bir başka şekilde, kış ortamında kaya tırmanışı olduğu söylenebilir

22 Miks Tırmanış Hem kaya hem de buz tırmanışı bilmek ve malzemelere sahip olmak gerekir. Miks tırmanışta ağırlık aktarmalar, ara emniyetlerin yerleştirilmesi ve tırmanış tekniği kaya tırmanışıyla aynıdır. Ancak ondan farklı olarak krampon, kazma vb. buz tırmanış malzemeleri kullanılır

23 Miks Tırmanış Soğuk ortamda yapıldığı için kıyafetler kalın ve koruyucudur. Bu nedenle kaya hissiyatı azalır. Miks tırmanış, bir filin zarifçe dans etmesine benzetilmektedir

24 Miks Tırmanış Miks tırmanışta hangi malzemelerin kullanılacağı kayanın anlık durumuna bağlıdır. Şayet krampon ve kazma kullanacaksanız, bu aletleri yüzeye yerleştirdikten sonra hareket ettirmeyin

25 Miks Tırmanışta Krampon Ön diş sayısına göre Çift ön dişli olanlar Tek ön dişli olanlar Ön dişlerin şekline göre Yatay dişli olanlar Dikey dişli olanlar Sertliğine göre Oynak olanlar Sert olanlar

26 Ön diş sayısına göre kramponlar 1. Çift ön dişliler; Dağcılıkta da çoğunlukla kullanılırlar. Dengeli bir duruş sağlarlar. Bir diş kırılırsa ikincinin olması avantajdır. Bazı hareketler kısıtlı olabilir

27 Ön diş sayısına göre kramponlar 2. Tek ön dişi olanlar (monopoint); Ayak yana döndüğünde krampon yerinden çıkmaz. Buzun daha az çatlamasına neden olurlar. Daha teknik hamlelerde kullanılabilirler

28 Ön dişlerin şekline göre 1. Yatay dişli olanlar; Yatay uçlar daha sağlamdırlar. Sert kar ve buzda daha iyi tutunurlar. Ancak farklı şartlara uyumları zordur

29 Ön dişlerin şekline göre 2. Dikey dişli olanlar; Çok sert, donmuş buz tırmanışlarına uygundurlar. Kayada çabuk körelirler ancak en küçük girinti ve çıkıntılara dahi basma imkânı verirler. Uç kısımları genellikle ayarlanabilir yapıdadır

30 Sertliğine göre 1. Oynak olanlar; İlk şoku emecekleri için daha az kırılgandırlar. Ancak bu hareket hamlelerin istenilen kesinlikte yapılmasını engeller

31 Sertliğine göre 2. Sert olanlar; Hareket etmez ve bükülmezler, miks tırmanışlarda daha iyilerdir. Ancak kayada zamanla aşınıp kırılabilirler

32 Miks Tırmanışta kazma ve buz aleti Soğuk ortam veya yüzey yapısı ellerinizi kullanmaya izin vermiyorsa buz aletleri ve kazma kullanılmaktadır. Duruma göre iki veya tek buz gereci kullanabilirsiniz

33 Dry-tooling Dry-tooling; buz gereçlerini ellerin uzantısı gibi kullanıp teknik tırmanışlar yapmaktır. Kayadaki kanca kullanımına benzetilmektedir

34 Dry-tooling Eğik kafalı ve eğik saplı teknik buz gereçleri dry-tooling için daha uygundur. Daha iyi tutunma sağlarlar. Aynı zamanda elleri yüzeye çarparak yaralama riski de oldukça azalmış olur

35 Dry-tooling Buz aletlerini yüzeye iyice oturtun, sıkıştırın ve yeni bir hamle yapana kadar aleti oynatmayın

36 Dry-tooling Buz tırmanışın yarışma sporu olarak gelişmesiyle kullanılan aletler de değişime uğramıştır. Kayışsız buz aletleri, özel sap tasarımları geliştirilmiştir