TÜRK MEDENİ HUKUKUNDA BOŞANMA HALİNDE VELAYET, ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI VE ÇOCUĞUN SOYADI

Transkript

1 Yeliz YÜCEL Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi TÜRK MEDENİ HUKUKUNDA BOŞANMA HALİNDE VELAYET, ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI VE ÇOCUĞUN SOYADI

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR LİSTESİ...XV GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM I. MEDENÎ HUKUKTA ÇOCUK KAVRAMI VE BOŞANMA DAVASI SIRASINDA ÇOCUĞUN HUKUKÎ DURUMU...5 A. Medenî Hukukta Çocuk Kavramı ve Boşanma Davasında Çocukla İlgili Olarak Göz Önüne Alınması Gereken Temel İlkeler Medenî Hukukta Çocuk Kavramı Boşanma Davasında Çocukla İlgili Olarak Dikkate Alınması Gereken Temel İlkeler...13 a. Çocuğun Yararı İlkesi...13 b. Çocuğun Güvenliği İlkesi...18 c. Çocuğun Görüşlerinin Dikkate Alınması İlkesi B. Boşanma Davası Sırasında Çocuğun Hukukî Durumu TMK nın Boşanmaya İlişkin Hükümlerine Genel Bakış Boşanma Davasında Çocuğa İlişkin Olarak Alınacak Geçici Tedbirler...35

3 X a. Çocukların Barınması...39 b. Velayet c. Çocukla Kişisel İlişki Kurulması...43 d. Nafaka...45 e. Diğer Tedbirler İKİNCİ BÖLÜM II. BOŞANMA HALİNDE VELAYET...59 A. Velayete Genel Bakış Velayetin Tanımı ve Kaynağı Velayetin Hukukî Niteliği Velayetin Özellikleri...65 a. Velayette Önemli Olan Çocuğun Yararının Gerçekleştirilmesidir...65 b. Velayet Bölünememektedir c. Velayet Süreye Tabidir ve Zamanla Önemi Azalır d. Velayet Kamu Düzenindendir Velayete Tabi Olan ve Velayete Sahip Olan Kişiler a. Velayete Tabi Olanlar b. Velayete Sahip Olanlar Velayetin Birlikte Kullanılması Velayetin Kapsamı...74 a. Çocuğun Şahsı Bakımından Velayetin Kapsamı...74 b. Çocuk Malları Bakımından Velayetin Kapsamı...79 B. Boşanma Davasında Çocuğun Velayetinin Düzenlenmesi Genel Olarak Hâkimin Velayeti Düzenlerken Göz Önüne Alacağı Ölçütler a. Çocuğa İlişkin Ölçütler b. Anne ve Babaya İlişkin Ölçütler...89 c. Ölçütlerin Hâkim Tarafından Değerlendirilmesi... 96

4 3. Velayetin Düzenlenmesine İlişkin Olarak Eşlerin Yaptığı Anlaşmalar Boşanmada Velayetin Düzenlenmesine İlişkin Olarak Özellik Arz Eden Bazı Durumlar a. Boşanma Davasında Henüz İlk Derece Mahkemesi Tarafından Karar Verilmeden Önce Doğan Çocuğun Velayeti b. İlk Derece Mahkemesi Tarafından Boşanma Kararının Verilmesinden Sonra Doğan Çocuğun Velayeti (1) Boşanma Kararının Verilmesi İle Boşanma Kararının Kesinleşmesi Arasındaki Süreçte Doğan Çocuğun Velayeti (2) Boşanma Kararının Kesinleşmesinden Sonra Doğan Çocuğun Velayeti Çocuğa Vasi Tayin Edilmesi Boşanma Kararının Verilmesinden Sonra Velayetin Yeniden Düzenlenmesini Gerektiren Haller a. Yeni Olguların Meydana Gelmesi b. Velayetin Kaldırılmasını Gerektiren Sebeplerin Meydana Gelmesi C. Güncel Bir Mesele Olarak Boşanmadan Sonra Ortak (Birlikte/Müşterek) Velayet XI ÜÇÜNCÜ BÖLÜM III. BOŞANMA HALİNDE ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI A. Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına Genel Bakış Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasının Tanımı ve Kapsamı Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasının Hukuk Sistemimizdeki Yeri Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasının Hukukî Niteliği Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasının Amacı

5 XII 5. Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkına Sahip Olanlar a. Anne ve Baba b. Üçüncü Kişiler Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkının Yükümlüleri Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasında Mahkeme Kararının Önemi Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkının Sınırı Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasında Görevli ve Yetkili Mahkeme B. Boşanma Davasında Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasının Düzenlenmesi Genel Olarak Hâkimin Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasını Düzenlerken Göz Önüne Alacağı Ölçütler a. Çocuğa İlişkin Ölçütler b. Anne ve Babaya İlişkin Ölçütler Çocukla Kurulacak Kişisel İlişkinin Şeklinin, Süresinin, Yerinin ve Diğer Detayların Düzenlenmesi Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin Olarak Eşlerin Yaptığı Anlaşmalar Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkının Yeniden Düzenlenmesi a. TMK-m.324 Uyarınca Kişisel İlişki Kurma Hakkının Reddi ve Alınması Kavramları b. Yeniden Düzenleme Kavramı Çocukla Kişisel İlişki Kurmaktan Kaçınma Çocukla Kişisel İlişki Kurulması Kapsamında Tarafların Yükümlülükleri ve Bu Kapsamda İcra ve İflas Kanunu m.25 ile m.25/a Hükümlerinin İncelenmesi a. Genel Olarak b. İcra ve İflas Kanunu-m.25 ile m.25/a nın Uygulanmasını Gerektiren Durumlar

6 XIII DÖRDÜNCÜ BÖLÜM IV. BOŞANMA HALİNDE ÇOCUĞUN SOYADI A. Soyadı Kavramına Genel Bakış B. Boşanma ve Çocuğun Soyadı Arasındaki İlişki Aile Soyadı Kavramı ve Çocuğun Aile Soyadını Kazanması Boşanmanın Çocuğun Soyadına Etkisi a. Genel Olarak b. Boşanmanın Çocuğun Soyadına Etkisi Konusundaki Tartışmaların Odağı: Boşanmadan Sonra Velayetin Anneye Bırakılması (1) Genel Olarak (2) Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay ın Konuya Bakış Açıları c. Değerlendirme (1) Çocuğun Soyadı ve Velayet Arasındaki İlişki (2) Çocuğun Soyadı ve TMK-m.27 Arasındaki İlişki i) Genel Olarak ii) Haklı Sebep Kavramı iii) Çocuğa Üvey Babasının Soyadının Verilmesi iv) Dava Açma Ehliyeti v) Görevli ve Yetkili Mahkeme (3) Boşanmadan Sonra Çocuğun Soyadına İlişkin Tartışmalar Çerçevesinde TMK-m.321 in Yeniden Kaleme Alınmasının Gerekliliği SONUÇ KAYNAKÇA