ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM KURULU VE ÜYELERİN BİLGİ EDİNME HAKKI

Transkript

1 Yrd. Doç. Dr. Ayhan KORTUNAY 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM KURULU VE ÜYELERİN BİLGİ EDİNME HAKKI

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XV GİRİŞ...1 Birinci Bölüm YÖNETİM KURULUNUN ORGANSAL KONUMU, DİĞER ORGANLARLA İLİŞKİSİ VE ORGANİZASYONU I. YÖNETİM KURULUNUN ORGANSAL KONUMU...3 A. Organ Kavramı...3 B. Yönetim Kurulunun Organ Sıfatı...10 II. YÖNETİM KURULUNUN DİĞER ORGANLARLA İLİŞKİSİ...12 A. Mutlak Güç Teorisi...12 B. Eşitlik Teorisi...14 C. Sınırlandırılmış Mutlak Güç Teorisi...16 D. Liderlik İlkesi...17 E. TTK da Benimsenen Sistem...18 III. YÖNETİM KURULUNUN ORGANİZASYONU...21 A. Monist Sistem B. Düalist Sistem C. Opsiyonel Sistem IV. TTK da Benimsenen Sistem...29

3 X İkinci Bölüm YÖNETİM KURULU I. YÖNETİM KURULUNUN NİTELİĞİ VE ÜYE SAYISI...31 A. Yönetim Kurulunun Niteliği (Kurul Organ?)...31 B. Yönetim Kurulu Üye Sayısı ve İdeal Üye Sayısına İlişkin Görüşler...35 II. YÖNETİM KURULUNUN OLUŞUMU A. Esas Sözleşmeyle Belirlenmesi...39 B. Genel Kurul Tarafından Seçilmesi...41 C. Genel Kurulun Yetkisine Etki Eden Haller Belirli Grupların Yönetim Kurulunda Temsili Tüzel Kişilerin Yönetim Kurulu Üyeliği a. Genel Olarak b. TTK Sisteminin Değerlendirilmesi...58 c. TTK daki Düzenlemenin Tatbiki ve Bazı Özellikli Durumlar Yönetim Kurulunca Üye Seçimi Kamu Tüzel Kişilerinin Yönetim Kurulunda Temsili...71 a. Pay Sahibi Olunan Şirketlerde...71 b. Konusu Kamu Hizmeti Olan Şirketlerde III. YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ A. Genel Olarak B. Yönetim Yetkisi ve Devri Yetki Devrinin Şartları a. Esas Sözleşmede Hüküm Bulunması...85 b. İç Yönergenin Hazırlanması c. Devredilecek Yetkilerin Münhasır Nitelikte Olmaması Yetki Devri Yapılabilecek Kişiler Devir Halinde Sorumluluk C. Devredilemez ve Vazgeçilemez (Münhasır) Nitelikteki Görev ve Yetkiler

4 1. Şirketin Üst Düzeyde Yönetimi ve Bunlarla İlgili Talimatların Verilmesi Şirket Yönetim Teşkilatının Belirlenmesi Muhasebe, Finans Denetimi ve Finansal Planlama Düzeninin Kurulması Müdürlerin ve Aynı İşleve Sahip Kişiler İle İmza Yetkisini Haiz Bulunanların Atanmaları ve Görevden Alınmaları Üst Gözetim Defterlerin Tutulması, Yıllık Faaliyet Raporunun ve Kurumsal Yönetim Açıklamasının Düzenlenmesi, Genel Kurul Toplantılarının Hazırlanması ve Kararların İcrası Borca Batıklık Durumunda Mahkemeye Bildirimde Bulunulması D. Temsil Yetkisi ve Devri Temsil Yetkisinin Kapsamı ve Kullanılması Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması Temsil Yetkisinin Devri E. Exkurs: Yönetim Fonksiyonuna Genel Kurulun Müdahalesi Sorunu Yönetim Yetkisinin Genel Kurula Devredilmesi Yönetim Kurulu Kararlarının Genel Kurulun Onayına Sunulması Genel Kurulun Tavsiye Kararı Alması IV. YÖNETİM KURULUNUN İŞLEYİŞİ VE KARARLARI A. Genel Olarak B. Yönetim Kurulu Toplantıları C. Toplantı ve Karar Yeter Sayıları D. Yönetim Kurulu Kararlarının Sakatlığı Yokluk ve Butlan İptal Edilebilirlik XI

5 XII Üçüncü Bölüm YÖNETİM KURULU ÜYELERİ I. Üyelerin Hukuki Statüsü II. Üyelik Koşulları III. Görev Süresi IV. Üyelerin Hak ve Yükümlülükleri A. Haklar Yönetsel Haklar Mali Haklar B. Yükümlülükler Organsal Faaliyetlere Katılma Yükümlülüğü Özen Yükümlülüğü Sadakat Yükümlülüğü Şirketle İşlem Yapma ve Borçlanma Yasağı Rekabet Yasağı Müzakerelere Katılma Yasağı Eşit İşlem Yükümlülüğü V. Üyeliğin Özel Görünüş Biçimleri A. Yönetim Kurulu Başkanlığı B. Murahhas Üyelik C. İnançlı Yönetim Kurulu Üyeliği D. Fiili (De- Facto) Yönetim Kurulu Üyeliği E. Vekil -Yedek Üyelik F. Exkurs: Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği VI. Üyeliğin Sona Ermesi A. Kendiliğinden Sona Erme B. İstifa C. Azil VII. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu A. Genel Olarak B. Sorumluluk Şartları

6 XIII 1. Hukuka Aykırılık Zarar Kusur İlliyet Bağı C. Sorumluluk Davasında Taraflar Davacı Sıfatı a. Şirket b. Pay sahipleri c. Alacaklılar Davalı Sıfatı D. Farklılaştırılmış Teselsül ve Rücû E. Sorumluluk Davasını Engelleyen/Sona Erdiren Haller İbra Zarar Görenin Rızası Sulh/Kesin Hüküm Zamanaşımı Dördüncü Bölüm YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN BİLGİ ALMA VE İNCELEME (BİLGİ EDİNME) HAKKI I. Genel Olarak Anonim Şirketlerde Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı II. Hakkın Hizmet Ettiği Amaç ve Hukuki Niteliği III. Türk Hukuku ve Mukayeseli Hukukta Düzenleniş Biçimi A. ettk ve TTK da Yer Alan Düzenlemeler B. Mukayeseli Hukuktaki Durum İsviçre Almanya Fransa İtalya Avrupa Birliği

7 XIV IV. Hakkın Kapsamı ve Kullanılması A. Bilgi Alma ve İnceleme Kavramları B. Hakkın Kapsamı ve Geniş Yorum İlkesi C. Hakkın Sınırları D. Hakkın Sujesi E. Hakkın Kullanımı Toplantı Öncesinde Toplantı Anında a. Hakkın Konusu b. Bilgi Vermekle Yükümlü Kişiler Toplantı Dışında a. Hakkın Konusu b. Bilgi Vermekle Yükümlü Kişiler c. Başkandan İzin Alınması d. Başkanın Hakkını Kullanması Şirketler Topluluğunda V. Hakkın Kapsamının Genişletilmesi VI. Bilgi Edinme Talebinin Reddi Halinde Başvuru Yolları A. Genel Olarak B. Red Kararının Yönetim Kurulunda Görüşülmesi C. Mahkemeye Müracaat Hakkı İsviçre Hukukundaki Durum Türk Hukukundaki Durum VII. Hakkın Kullandırılmamasının Sorumluluk Üzerindeki Etkisi ve İstifa Yükümlülüğü Doğurup Doğurmayacağı Sorunu SONUÇ KAYNAKÇA