Yavuz CALP İLKEM İSG MERKEZİ İş Güvenliği Koordinatörü KEġKE DEMEMEK ĠÇĠN ÖNCE Ġġ GÜVENLĠĞĠ

Transkript

1 Yavuz CALP İLKEM İSG MERKEZİ İş Güvenliği Koordinatörü KEġKE DEMEMEK ĠÇĠN ÖNCE Ġġ GÜVENLĠĞĠ

2 Ülkemizdeki 4857 sayılı İş Kanunu'nun "ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği başlıklı bölümü konuyla ilgili şöyle demektedir MADDE 77 - İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, İşçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. - İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. 2

3 İş Kanunu'nda da dile getirilen iģveren ve iģçi sorumluluklarını şöyle sıralayabiliriz ĠĢverenler: a. ĠĢyerinde tehlike analizi ve değerlendirmesi yaparak, KKD kullanımı için gerekli durum ve iģleri saptamak. b. ĠĢe ve iģçilere uygun koruyucuyu sağlamak. c. ĠĢçileri KKD kullanımı, bakımı, temizliği ve saklanması konusunda eğitmek. d. KKD kullanımını izlemek ve ilgili kayıtları tutmak. e. Zarar görmüģ koruyucuları anında değiģtirmek 3

4 İş Kanunu'nda da dile getirilen iģveren ve iģçi sorumluluklarını şöyle sıralayabiliriz ĠĢçiler: a. KKD malzemeleri amaçları doğrultusunda kullanmak (takmak, giymek, kullanmak). b. Konu ile ilgili verilen tüm eğitimlere katılmak. c. KKD malzemelerinin bakımını yapmak, temizlemek ve uygun Ģartlarda saklamak. d. ĠĢvereni KKD malzemenin yetersiz kaldığı, eskidiği, zarar gördüğü durumlarda bilgilendirmek. 4

5 ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği nin Temel Amacı ĠĢyerinin olumsuz koģullarından çalıģanların sağlık ve güvenliğinin korunması, dolayısı ile iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesidir. 5

6 SAĞLIK VE GÜVENLĠK KORUNMA UYGULAMALARI ĠĢyerlerinde, çalıģanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalıģmalarını sağlamak için yapılacak korunma uygulamaları, iki ana baģlık altında incelenebilir. 1. Toplu Korunma Uygulamaları 2. KiĢiye Yönelik Korunma Uygulamaları 6

7 1. Toplu Korunma Uygulamaları Tehlikesiz olanla değiģtirme, Yalıtım, Koruyucu/koruma içine alma, Yerel havalandırma, Yerel aydınlatma, Genel havalandırma, Genel aydınlatma, Ġklimlendirme, ĠĢaretleme/sınırlama Uyarı levhaları Makine koruyucuları, 7

8 2. KiĢiye Yönelik Korunma Uygulamaları ĠĢe uygun personel seçimi, eğitim ve denetim, ĠĢe giriģ sağlık muayenesi, Periyodik sağlık muayeneleri, Geri dönüģ sağlık muayeneleri, Rehabilitasyon çalıģmaları, KiĢisel koruyucu donanımların kullanımı. 8

9 KĠġĠSEL KORUYUCU DONANIM YÖNETMELĠĞĠ Bu Yönetmeliğin amacı; insan sağlığı ve güvenliğinin korunması amacıyla kullanılan kiģisel koruyucu donanımların imalatı, ithalatı, dağıtımı, piyasaya arzı, hizmete sunumu ve denetimi ile üçüncü Ģahısların can ve mal güvenliğinin tehlikelere karģı korunmasına iliģkin usul ve esasları düzenlemektir. (R.G. 09 ġubat 2004 Sayı : 25368) 9

10 KĠġĠSEL KORUYUCU DONANIMLAR KiĢisel koruyucu donanımların kullanımı, sağlık ve güvenlik koruma uygulamalarının son safhasını oluģturur. Kişisel koruyucu donanım, risklerin, toplu korumayı sağlayacak teknik tedbirlerle veya iş organizasyonu ve çalışma metodu ile önlenemediği veya tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılmalıdır. 10

11 KiĢisel Koruyucu Donanım (KKD) Nedir? KiĢisel Koruyucu Donanım, bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik risklerine karģı korunmak için kiģilerce giyilmek, takılmak veya taģınmak amacıyla tasarlanmıģ herhangi bir cihaz, alet veya malzemedir. 11

12 Tüm KKD lerde Bulunması Gereken Genel Özellikler Maruz kalınan tehlikeye karģı yeterli korumayı sağlamalıdır. Konforlu olmalıdır. ĠĢ sırasında iģçinin hareketlerini engellememelidir. Dayanıklı olmalıdır. Rahat temizlenmelidir. Yeni bir sağlık ve güvenlik tehlikesi yaratmamalıdır ĠĢyeri koģullarına uygun olmalıdır. 12

13 KKD Özellikleri BAġ KORUYUCULARI KULAK KORUYUCULARI GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI SOLUNUM SĠSTEMĠ KORUYUCULARI GÖVDE VE KARIN BÖLGESĠ KORUYUCULARI EL VE KOL KORUYUCULARI AYAK VE BACAK KORUYUCULARI CĠLT KORUYUCULARI VÜCUT KORUYUCULARI 13

14 Göz ve Yüz Koruyucuları El ve yüz siperleri Gözlükler Maskeler Kaynak iģleri, kimyasallarla çalıģılan iģler gibi parça sıçraması riskinin olduğu benzer iģler ve tehlikeli ıģınlardan korunmada kullanılır. 14

15 Göz ve Yüz Koruyucuları Göze parça fırlamış, ancak koruyucu gözlük tarafından parça tutulmuştur. 15

16 PARÇA FIRLAMASI Yoksa gözünüze parça batabilir! 16

17 YÜZ SPERİ KULLANIN Gözlük takmadan çalıģırken herhangi bir parça fırlaması ve sıçramasına maruz kalındığı takdirde yalnızca göz yaralanması yaģanmamakta, aynı zamanda gözün çevresindeki kemiklerde zarar görmekte ve muhtemelen kemik çatlamaları meydana gelebilmektedir. 17

18 KİMYASAL YANIKLAR Korozif, iritan vb. kimyasallar gözlerde tahribata ve hatta tüm korneanın yanmasına ve körlüğe sebep olabilirler! 18

19 Kulak Koruyucuları Gürültü maruziyeti en yüksek maruziyet etkin değeri olan 85 db (A) ulaģtığında, ya da bu değerleri aģtığında, kulak koruyucuları kullanılacaktır. Yapılan istatistikler, çalıģanların yaklaģık % 25 inin iģitme kaybı ile karģılaģtığını göstermektedir. 19

20 Baş Koruyucuları 1. Baretler Endüstride (madenler, inşaat sahaları, metal ve diğer endüstriyel alanlarda) düşen cisimlere ve çarpmaya karşı koruma kullanılan koruyucu baretler, Plastik, Yüksek düzeyde yalıtkan-plastik baretler, Alüminyum Baretler 2. Saçlı derinin korunması Kadın işçilerin, saçlarının, dönen makine aksamlarından korunması için kullanılır. (Kepler, boneler, saç fileleri) 3. Koruyucu baģlık Kirli ve tozlu işlerde ve işyerlerinde, saçı ve başı temiz tutmak; aynı zamanda dönen ve hareketli makine aksamından korunmak için kullanılır. (Normal kumaģ veya geçirimsiz kumaģtan yapılmıģ boneler, kepler, gemici baģlıkları ve benzeri) 20

21 Baş Koruyucuları Bu kiģinin baģında ya baret olmasaydı!... 21

22 Baş Koruyucuları Bu çalıģanın yaptığı gibi baģımızı koruyabilir miyiz? 22

23 El ve Kol Koruyucuları Kimya, makine, metal ve inģaat gibi sektörlerde; kimyasal maddeler, radyasyon, elektrik, sıcaklık, titreģim gibi etmenlerin yol açacağı kesme, delinme ve yanık gibi risklere karģı koruma sağlar. Özel koruyucu eldivenler (Makinelerden, kimyasallardan, elektrik ve ısıdan koruyan eldivenler) Tek parmaklı eldivenler Parmak kılıfları Kolluklar Ağır iģler için bilek koruyucuları (bileklik) Parmaksız eldivenler Koruyucu eldivenler 23

24 El ve Kol Koruyucuları Bu çalıģanın elinde kimyasal yanık oluģmuģ. Oysa asit, baz vb. kimyasallar için üretilmiş eldiven kullansaydı bu yanık oluşmayacaktı! 24

25 El ve Kol Koruyucuları ÇalıĢanın elinde yanık meydana gelmiģ. Oysa ısıl işlem için üretilmiş eldiven kullansaydı bu yanık oluşmayacaktı! 25

26 Ellerin korunması Ellerimiz olmasa nasıl yaģardık düģündünüz mü? 26

27 Ayak ve Bacak Koruyucuları Ayakkabı, bot, çizme, tozluk ve dizlikler gibi donanımlar; inşaat, maden, yer altı ve metal işlerinde elektriğe, sıcaklığa, kaymaya ve düşen, sıçrayan ve batan cisimlere karşı koruma sağlar. 27

28 Ayak ve Bacak Koruyucuları Normal ayakkabılar, botlar, çizmeler, uzun botlar, güvenlik bot ve çizmeleri Bağları ve kancaları çabuk açılabilen ayakkabılar Parmak koruyuculu ayakkabılar Tabanı ısıya dayanıklı ayakkabı ve ayakkabı kılıfları Isıya dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve tozluklar Termal ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları TitreĢime dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları Anti statik ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları Ġzolasyonlu ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları Zincirli testere operatörleri için koruyucu bot ve çizmeler Tahta tabanlı ayakkabılar Takıp çıkarılabilen ayak üst kısmı koruyucuları Dizlikler Tozluklar Takılıp çıkarılabilen iç tabanlıklar (ısıya dayanıklı, delinmeye dayanıklı, ter geçirmez) Takılıp çıkarılabilen çiviler (buz, kar ve kaygan yüzeylere karģı) 28

29 Ayak ve Bacak Koruyucuları Mutlak suretle işe uygun ayakkabı kullanmamız gerekir. 29

30 Ayak ve Bacak Koruyucuları ĠĢ ayakkabısı sizi kesici parçalardan ve parça batmasından korur. 30

31 Ayaklarımız Önemlidir Çünkü ayaklarımız gündelik yaģamda uzun yollar kat eder. Normal günlük aktivitesini sürdüren bir insan günde ortalama adım atar. Yani bir yıl içinde neredeyse dünyanın çevresini 5 kere dönecek kadar yürür. 31

32 Vücut ve Gövde Koruyucuları Koruyucu önlük, cankurtaran yeleği ve emniyet kemerleri; döküm, kaynak, inģaat ve kanalizasyon iģlerinde toz, sıcaklık, elektrik, radyasyon, kimyasallar ve yüksekten düģmeye karģı koruyucu olarak kullanılır. 32

33 Vücut Koruyucuları DÜġMEYĠ ÖNLEYĠCĠ EKĠPMAN FRENLEME EKĠPMANI 33 VÜCUDU BOġLUKTA TUTABĠLEN DONANIM (PARAġÜTÇÜ KEMERĠ)

34 Gövde Koruyucuları Koruyucu iģ elbisesi (iki parçalı ve tulum) Makinelerden korunma sağlayan giysi (delinme, kesilme vb.) Kimyasallardan korunma sağlayan giysi Ġnfrared radyasyon ve ergimiģ metal sıçramalarına karģı korunma sağlayan giysi Isıya dayanıklı giysi Termal giysi Radyoaktif kirlilikten koruyan giysi Toz geçirmez giysi Gaz geçirmez giysi Florasan maddeli, yansıtıcılı giysi ve aksesuarları Koruyucu örtüler. 34

35 Gövde Koruyucuları 35

36 Gövde Koruyucuları DELĠNME, KESĠLMEYE KARġI ÖNLÜK KĠMYASALLARA KARġI ÖNLÜK ISITICI YELEK 36

37 Solunum Sistemi Koruyucuları ĠĢyeri havasında bulunan zararlı maddeler; metal tozları, çözücüler (solventler) çeģitli zehirlenmelere sebep olurlar. Silis, amyant, kömür tozları gibi zararlılar pnömokonyoz olarak adlandırılan akciğer hastalığına neden olurlar. Bu ve benzer zararlıların, (MAK)maksimum konsantrasyon değerlerini geçmeleri durumunda, uygun aspirasyon sistemleri kullanılmalıdır. Ancak bu sistemlerin kurulamadığı veya yetersiz kaldığı durumlarda, solunum sistemi koruyucularının kullanılması gerekmektedir. 37

38 Solunum Sistemi Koruyucuları Gaz, toz ve radyoaktif toz filtreli maskeler Hava beslemeli solunum cihazları Takılıp çıkarılabilen kaynak maskesi bulunduran solunum cihazları Dalgıç donanımı Dalgıç elbisesi Hava temizleyici maskeler Hava beslemeli maskeler Temiz havası kendinden olan solunum cihazları (Oksijen Beslemeli) 38

39 Solunum Sistemi Koruyucuları Solunum cihazları, gaz ve toz maskeleri, dalgıç donanımları, yangın maskeleri gibi donanımlar; tozlu, kapalı ortamlarda, oksijenin yetersiz olduğu yerlerde ve yer altı iģlerinde koruyucu olarak kullanılır. KKD LER KULLANILDIĞI YERE VE KULLANIM AMACINA UYGUN OLARAK SEÇĠLMELĠDĠR. HER KULLANIġTAN SONRA GÖZDEN GEÇĠRĠLMELĠ VE FĠLTRELERĠ ÇIKARILDIKTAN SONRA TEMĠZLENMELĠDĠR. KORUMA ÖZELLĠĞĠNĠ KAYBEDEN FĠLTRELER, DEĞĠġTĠRĠLMELĠDĠR. 39

40 Solunum Sistemi Koruyucuları HAVA BESLEMELĠ SOLUNUM CĠHAZI KĠMYASAL ETKĠLERE KARġI TAM DONANIMLI KORUYUCULAR 40

41 Soluduğumuz Ortamdaki Tehlikeler Toz Duman Sis Buhar Gaz 41

42 SOLUK ALIP VERME Ġnsanda istirahat halinde normal solunum ritmi dakikada 12 dir. Bu ritimde ortalama 2 saniyelik soluk alma dönemini, 3 saniyelik soluk verme takip etmektedir. Ġstirahat halinde, bir defalık solunum hacmi 500 ml kadardır. Bir dakikada akciğerlere giren ve çıkan hava hacmiyse 1000 ml dir. 42

43 SOLUK ALIP VERME UNUTMAYIN! Soluduğunuz ortamdaki toz, sis, duman ve gazlar sağlığımızı bozar! 43

44 KKD Ġçin Temel Sağlık ve Güvenlik Gerekleri Ne Demektir? CE iģareti taģıyan tüm ürünlerde olduğu gibi KKD nin de insan sağlığı, can ve mal güvenliği, çevre ve tüketicinin korunması açısından sahip olması gereken asgari güvenlik koģullarıdır. CE Uygunluk ĠĢareti: Üreticinin, KĠġĠSEL KORUYUCU DONANIM YÖNETMELĠĞĠNDEN kaynaklanan bütün yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve KKD' nin ilgili tüm uygunluk değerlendirme işlemlerine tabi tutulduğunu gösteren işareti ifade eder. Güvensiz ürün KORUMAZ 44

45 45

46 KĠġĠSEL KORUYUCU DONANIMLAR!!! Risklerin, toplu korunmayı sağlayacak teknik önlemlerle veya iģ organizasyonu ve çalıģma yöntemleriyle ÖNLENEMEDĠĞĠ veya tam olarak SINIRLANDIRILAMADIĞI durumlarda kullanılmalıdır. 46

47 Kişisel Koruyucu Donanım Tek Kişiyi Korur, Toplu Koruma Sağlamaz! 47

48 MESLEK HASTALIKLARI SONUCU TEġHĠS OLUNAN HASTALIK Hastalıklar Toplam Slikoz Ve Slikotuberküloz Nitroz Gazları 63 KurĢun Ve KurĢun Tozları 54 Fosfor Ve Anorganik Fosfor BileĢikler 15 Mesleki-BronĢiyal Astma 7 Sert Metal Tozları 6 Organik KurĢun BileĢikleri 6 Gürültü Sonucu ĠĢitme Kaybı 5 Arsenikli Hidrojen Veya Arsin 5 KanserleĢmeyen Deri Hastalıkları (Contact Dermatid, Egzama) 4 Aliminyum Ve BileĢikleri 3 Deri Kanserleri Ve Prekanseröz Deri Hastalıkları 3 Benzol (Benzen) Ve Homologları, Trambositopeni 3 Nikel Ve BileĢikler 3 48

49 YARALANMA ĠSTATĠSTĠKLER 2007 Eller El Parmaklar Ayaklar Kol ve Dirsek Sırt Bacak Gövde ve Ġç Organlar Gözler Bilek Ayak bileği Bütün Vücut Kafa Yüz Ayak Parmaklar Omuz 911 Kalça 474 Boyun 340 Kulaklar 68 Diğer

50 KiĢisel koruyucu donanım, riske karģı devamlı kullanıldığında tam koruma sağlar Yavuz CALP, İş Güvenliği Uzmanı