Banyo Bataryalar Sektörü Ara rmas 2 I- Ürünün Tan m ve Kapsam 2 II- Gümrük Tarife statistik Pozisyonu 3 III- Türkiye de Banyo Bataryalar n Tarihçesi

Transkript

1 NDEK LER Konu Sayfa Banyo Bataryalar Sektörü Ara rmas 2 I- Ürünün Tan m ve Kapsam 2 II- Gümrük Tarife statistik Pozisyonu 3 III- Türkiye de Banyo Bataryalar n Tarihçesi 3 IV-Banyo Bataryalar Sektörünün Türkiye deki Durumu 4 V- Banyo Batarlar n Türkiye deki Üretimi 5 Tablo I Y llar tibariyle Üretim De erleri 5 Tablo II- Banyo Bataryalar Sektörü tibariyle Üretimi 6 VI- Sektör ve stihdam 7 VII- Sektörün Di er Sektörlerle li kisi 7 VIII- Sektörün D Ticareti 8 Tablo III- Banyo Bataryalar thalat ve hracat z 8 Tablo IV- Banyo Bataryalar n D Ticaret Seyri 9 IX- Sektörün Sorunlar ve Çözüm Önerileri 10 A) Sorunlar 10 B) Çözüm Önerileri 10 X- Sektörün De erlendirmesi 12 XI- Sonuç 13 Yararlan lan kaynaklar 13

2 BANYO BATARYALARI SEKTÖRÜ ARA TIRMASI I- ÜRÜNÜN TANIMI VE KAPSAMI Banyo bataryalar s hhi tesisat ürünleri kapsam nda yer alan genellikle banyo ve mutfaklarda kullan lan hijyenik yönüyle de öne ç kan metalik su açma kapama üniteleridir. So uk ve s cak su tesisatlar nda nihai ayg t olarak kullan lan bataryalar n birçok çe idi bulunmaktad r. Yaln zca so uk veya s cak su bataryalar oldu u gibi so uk ve s cak suyu birlikte ve ihtiyaca göre ayarlayan bataryalar mevcuttur. II-GÜMRÜK TAR FE STAT ST K POZ SYONU (G.T..P): Banyo bataryalar (Musluklar) III- TÜRK YE DE BANYO BATARYALARININ TAR HÇES : Anadolu Selçuklular n Anadolu da yapt rd klar çe me, hamam, ad rvan gibi su kullan m tesislerine kaynaklardan su getirildi i bilinmektedir. Bu tesislerde, özellikle çe melerde su do rudan yala a dökülmeden önce bazen bir ta oluktan veya a açtan oyulmu bir çörtenden, bazen de madeni bir borudan yala a akard. Muslu un öncüsü olarak kabul edilen ve çe melerde suyun akt yerlere tak lan bu madeni borulara daha sonralar lüle ad verilmi tir. Osmanl çe me mimarisinde çok kullan lan ve ayn zamanda bir su ölçme birimi olan lüle, Selçuklular zaman nda da kullan lm r. Anadolu Selçuklular ndan günümüze kadar gelebilen çe me yok denecek kadar azd r ve bu çe melerden lülesi orijinal olanlar n say enderdir. Topkap Saray nda günümüze kadar gelebilen tarihi lüle ve musluklar aras nda en eski olan H rka-i Saadet Dairesi nin Revan ve Ba dat Kö klerine bakan ve Arzhane denilen cephesindeki bronz lülesidir. 2

3 Cumhuriyet Dönemi nin ilk y llar nda Osmanl sanat n son devrine ait olan yeni klasik üslupta geli tirilmi motifli musluklar n ve çift musluk eklinde olan bataryalar n üretimine devam edilmi tir li y llardan itibaren atölyelere elektri in girmeye ba lamas ile yeni teknikler geli tirilmi tir. Bu y llarda musluk gövdesinde s zd rmazl k için cam suyu kullan yor, dökümden kaynaklanan hatalar lehim ile dolduruluyordu. Ürünün temizli i aç ndan musluklara tesviye ve polisaj i lemleri uygulanmaya ve krom kaplanmaya ba lanm r. Musluk üretimi sanayinin ba lamas ile ithal ürünlere ihtiyaç duyulmayacak kalite ve miktarda üretim gerçekle tirilmi tir li y llar n ba nda iki el ile s cak-so uk suyun kar sa layan bataryalar n yan s ra tek el hareketi ile s cak-so uk suyun kar n ve muslu un aç p kapat lmas sa layan küresel ve seramik diskli salmastra gruplu mix seriler devreye girmi tir. IV- BANYO BATARYALARI SEKTÖRÜNÜN TÜRK YE DEK DURUMU Banyo bataryalar sektörü son y llarda Türkiye de en h zl geli me gösteren sektörlerden birisi olmu tur. Günümüzde dünya üzerinde su kaynaklar ndaki hissedilir seviyedeki azalmalar, gelecekte içme suyu temini kayg öne ç karmaktad r. Y lda ki i ba na metre küp su dü en ülkeler su zengini say lmaktad r. Ülkemizde ise bu rakam metre küptür. Suyun ülkemizdeki da na bakt zda nüfusun yo un oldu u bölgelerdeki su kaynaklar n, nüfusun az oldu u bölgelerdeki kaynaklardan daha az oldu u görülmektedir. Bu gerçekler göz önüne al narak, gelecekte daha büyük s nt lar ya amamak için ulusal su politikas n gereklili i vurgulanmakta ve söz konusu politikan n uygulanmas nda devletin oldu u kadar tüm vatanda lar n da üzerine dü en görevleri bilinçli bir ekilde yerine getirmesi gere ine de inilmektedir. nsano lunun ya am n her safhas nda ya am kalitesinin yüksek tutulmas için ya amsal kayna z olan suyun tasarrufunu sa layan üstün teknoloji ürünleri ile beraber su tasarrufu 3

4 sa layan ürünler konusunda, ba ta tüm kamu kurum ve kurulu lar n olmak üzere tüm özel sektörün ilgili kurulu lar na ve bireylere, görevler dü mektedir. Su bataryalar nda su tasarrufu amac yla üretilen ürünler sayesinde % 50 oran nda su tasarrufu sa lamak mümkün olmaktad r. Üç dakikal k kullan mda 12 litrelik su tasarrufu ve günde 10 kullan mda 120 litre su tasarrufu sa lanabilmekte, örne in 100 odal bir otelde günlük 12 ton, ayda 360 ton su tasarrufu sa lanmaktad r. Fotoselli su lavabo bataryas ; su ak n elin uzat p çekilmesi suretiyle kontrol edilebilmesi sayesinde % oran nda ekonomik kullan m sa lamaktad r. Zaman ayarl batarya ise, kumandas na bas larak önceden ayarlanabilecek bir sürede su ak sa lamaktad r. Zaman ayarl batarya sayesinde özellikle suyun aç k unutuldu u toplu kullan m alanlar nda önemli ölçüde su tasarrufu sa lamaktad r gümrük tarife istatistik pozisyonlu (G.T..P.) musluklar için 11/01/2003 tarihli ve say Resmi gazetede yay mlanan thalatta Gözetim ve Korunma Önlemlerine ili kin 2003/2 say Tebli ile ba lat lan korunma önlemleri soru turmas D Ticaret Müste arl taraf ndan yürütülen standart belirleme çal malar tamamlanm ve bu çal malar n sonucunda ise, yukar da belirtilen amaçlarla kullan lmak için üretilen banyo bataryalar n, TS EN 200, TS EN 816 ve TS EN 817 standartlar nda üretilmesi ve bu standartlara uygun olmayan mallar n sat na izin verilmesine müsaade edilmemesi ve cayd önlemler al nmak üzere çal malar ba lat lmas na karar verilmi tir. V- BANYO BATARYALARI ÜRET Devlet statistik Enstitüsü nün belli ba firmalar n üretimini esas ald imalat sanayi verilerine göre üretim rakamlar a daki tabloda görülmektedir. 4

5 Tablo I YILLAR BAR YLE ÜRET M DE ERLER YILI Üretim De eri(milyon TL) Kaynak: D E malat Sanayi Verileri (Nisan 2005) 2000 y na kadar Milyon TL tutar ndaki üretim y ll k % 8 art ile 2001 y nda Milyon TL seviyesine t rmanm r y nda ise büyük bir s çrama ile üretim % 47 oran nda art kaydetmi tir y nda % 13 art ile üretim Milyon TL ye yükselmi tir y nda ise üretim % 4 oran nda art na devam etmi tir. 5

6 Tablo: II BANYO BATARYALARI SEKTÖRÜ ÜÇ AYLIK DÖNEMLER BAR YLE ÜRET (M LYON TL ) YILI I. DÖNEM II. DÖNEM III. DÖNEM IV. DÖNEM Kaynak: D E malat Sanayi Verileri(Nisan 2005) Dönemler itibariyle üretim rakamlar incelendi inde 2000 y n I. Döneminden itibaren düzenli bir art n oldu u gözlenmektedir y nda üçüncü ve dördüncü dönemler k yasland nda üretim art nda bir gerileme söz konusu olmaktad r. VI. SEKTÖR VE ST HDAM stanbul da kay tl 60 sanayici firma ki iye yak n bir i gücünü istihdam etmektedir. Bunun yan s ra, stanbul Muslukçular Pirinç E ya malatç lar Odas na kay tl 750 ile firma da yakla k ki iye i olana sa lamaktad r. Tüm firmalar n tam kapasite ile üretime geçti inde istihdam rakam n ki iyi a aca hesaplanmaktad r. 6

7 Tedarikçi firmalar n istihdam etti i i gücü ile birlikte toplam rakam n 4 kat na kadar ç kabilece i varsay lmaktad r. Rakamlara göz at ld nda hiç de az msanmayacak bir istihdam rakam ile kar kar ya kalmaktay z. Sektörün sa kl bir ekilde faaliyetini sürdürmesi halinde i sizlikle mücadelede bu sektörün önemli bir katk olacakt r. VII- SEKTÖRÜN D ER SEKTÖRLERLE Sektörün yan ürünlerini sa layan sektörlerle birbirine ba ml olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Banyo bataryalar n suyla temas eden gövde, ucu, nipel ve benzeri metal parçalar, kartu giri hortumu, conta o-ring ler ve kullan lan ya lar birer tamamlay malzeme olup ba ka sektörlerden temin edilmektedir. VIII -SEKTÖRÜN DI T CARET Banyo bataryalar sektörü kapsam ndaki s hhi tesisat musluklar ve bu bataryalarla ilgili aksam ve parçalar n d ticareti sürekli bir art e ilimi göstermektedir. hracat yapt z ba ca ülkeler ngiltere, KKTC, Türkmenistan, Almanya Avustralya, srail, Kazakistan, M r,rusya Federasyonu, ve Azerbaycan d r. thalat yapt z ba ca ülkelere gelince; Çin, Almanya, Fransa, ran, srail, talya, spanya ba ta gelen ülkelerdir. 7

8 Tablo: III TÜRK YE N N BANYO BATARYALARI HRACATI VE THALATI YILLAR THALAT ($) HRACAT($) Tic. Hacmi Denge KAYNAK: D..E 1999 ve 2000 y llar nda ithalat ihracat rakamlar birbirine çok yak n iken 2001 y ndan itibaren belirgin bir ihracat art gözlenmektedir. 8

9 Tablo : IV SEKTÖRÜN DI T CARET SEYR (ABD DOLARI) 35,000,000 30,000,000 25,000,000 20,000,000 15,000,000 10,000,000 5,000,000 0 HRACAT THALAT YILLAR 9

10 IX -SEKTÖRÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNER LER A)- Sorunlar : Sektörün uzmanlar na göre, en büyük sorun, kalitesiz ve hijyene uygun olmayan ve standartlara uymayan ürünlerin sektörün gerçek temsilcilerinin ürünlerine kar sa lad haks z rekabet ortam r. TS EN 200, TS EN 816 ve TS EN 817 standartlar na uygun olmayan mallar n sat na müsaade edilmemesi ve cayd önlemler al nmak üzere çal malar ba lat lm ise de bu konuda henüz tam olarak sonuç al nmad kan mevcuttur. Söz konusu standartlar d nda üretilen mallar n bu standartlarda üretilen ürünlerden daha ucuza fiyatland lmad da gözlenmektedir. Sektördeki firmalar n en büyük problemleri ise ; Çin Halk Cumhuriyeti nden Türk firmalar n maliyetinin alt nda bir fiyatla söz konusu mallar n ithalat n gerçekle tirilmesidir. Normalde kilo hesab ile su bataryalar n 1 kilogram ortalama olarak 10 ABD Dolar bir bedelle sat lmaktad r. Bunun alt ndaki fiyatlar n ithalat nda ve ticaretinde mutlaka standartlara ayk bir davran n varl na i aret edilmektedir. B)- Çözüm Önerileri: Banyo bataryalar n kontrolsüz ithalat nda tedbir al nmas, htisas Gümrü ünün kurulmas ve bu gümrü e sektörden seçilmi profesyonel elemanlar n verilmesinin yan s ra bu mamullerin ithalat nda Gümrükler, TSE ve sektör temsilcilerinin ortak çal malar n sa lanmas, Serbest Bölgelerde de bu tür bir ortak çal man n yürütülmesi ve mallar n giri ve ç lar nda kurumlar n koordineli çal mas, Her ne art alt nda olursa olsun TS EN 200, TS EN 816 ve TS EN 817 standartlar na uymayan mamul, aksam ve parçalar n ithalat n önlenmesi, 10

11 thalatta test amac yla al nan parti örneklerinin, söz konusu mal gerçekten temsil edip etmedi i dikkat edilmesi, Sa a uygun olmayan zamak, demir, alüminyum metalden yap lan veya parçalar plastik ham maddeden imal edilen mallara müsaade edilmemesi, Aksamlar gümrükten artl çekilmeli ve montaj yap ld ktan sonra mamulün TSE ilgili Bölge Müdürlü ü nün kontrolüne tabi tutulmas art na ba olmal r, nsan sa korumaya yönelik olarak Avrupa Birli i ne Uyum Yasalar çerçevesinde standart - yönetmeliklerin uygulanmas, TSE stanbul Bölge Müdürlü ü nün bahsedilen testleri yapma yönünden Avrupa n n say laboratuarlar ndan biri olup, en son teknoloji ve ekipmana sahip olmas sebebiyle hangi gümrük kap na gelirse gelsin, testlerin burada yap lmas n sa lanmas, Türkiye de iç pazarda sunulan tüm banyo bataryalar n TS EN 200, TS EN 816 ve TS EN 817 ye uygun olmayanlar için kanuni i lem yap lmas ve bu mamullerin sat n önlenmesi, Bütün geli mi ülkelerde oldu u gibi, Türkiye de de ithal ürünlerin üzerinde men e ülkenin isminin belirtilmesi, 4077 Say Tüketiciyi Koruma kanununun 31. maddesine göre Sanayi ve Ticaret Bakanl nca yay mlanan Garanti Belgesi Uygulama Esaslar na Dair Yönetmelik ile Tan tma ve Kullanma K lavuzu Uygulama Esaslar na Dair Yönetmelik hükümlerinin eksiksiz uygulanmas ve ürünlerin garanti belgesi/tan tma kullanma k lavuzlar ile birlikte sat lmalar n sa lanmas ba ca önlemler aras nda say labilmektedir. 11

12 X- SEKTÖRÜN DE ERLEND LMES Banyo bataryalar n tüketimi ülkemizde günden güne artmaktad r. Art taki en büyük etken Türkiye deki genç nüfusun fazla olmas r. Sektörün uzmanlar na göre yurdumuzda kaliteli ve sa kl ürünler konusunda bilinçlenme düzeyi artt kça kaliteli ve sa kl banyo bataryalar na olan talebin artaca yönünde tahminler bulunmaktad r. Ülkemizde banyo bataryalar n iç piyasadaki sat bir yandan art göstermekte iken, di er yandan ihracat 4 y lda üç kat na ç km r. Ülkemizde ithal banyo bataryalar n belirli bir mü teri kitlesi bulunmaktad r ki bu kitlenin tüketim al kanl na paralel olarak ithalat 4 y lda yatay bir seyir izleyerek art veya azal yönünde herhangi ciddi bir de im göstermemi tir. Günümüzde tüketici davran ve tercihleri çe itli etkiler sonucu karma k neden - sonuç ili kileri ile belirlenmektedir. Bilgilendirme ve bilinç düzeyi geli en tüketiciler, seçtikleri mal ve hizmetlerde ödediklerinin kar nda çok boyutluluk aramaktad r. Tercihlerde art k sadece fiyat, fonksiyon, kullan k, vb. nitelikler kendi ba na belirleyici olmamaktad r. Banyo bataryalar sektörü üreticilerinin ba ar çok yönlü tüketici isteklerine getirdi i tatmine ba r. Ambalaj, renk, görünüm, estetik yakla m burada etkileyici bir araçt r. Günümüzde ça da üretim firmalar ürünlerin daha cazip ve al ml olabilmesi ve tüketimde tercih edilmesi için hangi malzemelerin, görünümün, kalitenin en iyi tatmini sa lad konusunda sürekli bir ekilde ara rmalar yapmaktad r. 12

13 XI- SONUÇ Türkiye'de günümüzde genel anlamda s hhi tesisat ve özellikle banyo bataryalar konusunda da üretimin her a amas nda kalite bak ndan uluslararas standartlar ile uyum içindedir. Ürünlerin hijyenik olu u herhangi bir tereddüde yer vermeyecek seviyede olup, sonuçlanm herhangi bir ikayet konusu bulunmamaktad r. Türkiye'de banyo bataryalar tüketim al kanl geli mi Avrupa ülkeleri ile kar la ld nda günümüzde her ne kadar gerilerde kalmakta ise de bu ürünlere olan talep h zla artmaktad r. Bu potansiyel de yerli ve yabanc yat mc lar n i tah kabartmaktad r. Üretimin her a amas nda ana gövde, aksam ve yedek parçalar da dahil, her alanda teknolojisi ve kalitesi bak ndan en ça da ve modern teknikler kullan lmaktad r. Banyo bataryalar sektörü, içinde yer ald s hhi tesisat ana sektörü kapsam nda Türkiye'nin gelece i parlak ve karl olan i alanlar ndan birisi olarak de erlendirilebilmektedir. YARARLANILAN KAYNAKLAR Elginkan Vakf ve Elginkan Holding yay nlar Devlet statistik Enstitüsü Verileri Yerel Firma Verileri Resmi Gazete nternet Verileri 13