Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 84, Aralık 2018, s

Transkript

1 Türk Flüt Müziği ve Türk Bestecilerinin Flüt Eserlerine İlişkin Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 84, Aralık 2018, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Prof. Dr. Ece KARŞAL Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi ece.karsal@marmara.edu.tr Dr. Hakan BAĞCI Kocaeli Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi hbagci@hotmail.com Işıl HÜZMELİ Kocaeli Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi isilcilli@gmail.com 55 TÜRK FLÜT MÜZİĞİ VE TÜRK BESTECİLERİNİN FLÜT ESERLERİNE İLİŞKİN FARKINDALIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ 1 Öz yılları arasında yürütülen araştırma kapsamında Türkiye de flüt branşında eğitim görmüş veya görmekte olan kişilerin Türk flüt müziğine ve Türk bestecilerinin flüt eserlerine dair farkındalıkları incelenmiştir. Araştırmada öğrencilerin kendi kültürlerinden üretilmiş eserler ve metotlar ile çok daha kolay ve çok daha yetkin öğrenme sağlayacakları göz önüne alınmış ve bu bağlamda, Türk Bestecilerine ait eserler dizini temel alınarak, Türkiye de müzik bölümlerinde halen öğrenim görmekte veya mezun olan kişilerin profilleri ve bu bağlamda da karşılaştırmalı olarak Türk Flüt müziğini tanıma düzeyleri incelenmiş, Flüt eğimi almış ve almakta olan kişilerin Türk flüt müziğine dair tespitleri, görüşleri ve önerileri ortaya çıkartılmıştır. Araştırma sonucu Türk flüt müziğinin Türkiye de eğitim görmüş olan flüt çalgısında branşlaşmış kişiler tarafından yeterince tanınmadığını göstermektedir. Türk Flüt eserlerinin veya metotlarının Türk flütçüler tarafından yeterince tanınmadığı, çalınmadığı ve eğitim müfredatı içerisinde de kullanılmadığı ortaya çıkmaktadır. 1 Bu çalışma, Marmara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince desteklenmiştir. Proje Numarası: SOS-E

2 Türk Flüt Müziği ve Türk Bestecilerinin Flüt Eserlerine İlişkin Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi Anahtar kelimeler: Türk Besteciler, Flüt, Flüt Müziği, Türk Flüt Literatürü, Türk Flüt Edebiyatı, Türk Flüt Eserleri AN INVESTIGATION OF THE LEVEL OF AWARENESS OF TURKISH FLUTE MUSIC AND TURKISH COMPOSERS' FLUTE MUSIC WORKS Abstract Recognition of Turkish flute music and flute pieces by Turkish composers was researched among people previously or currently trained in the branch of "flute" in Turkey as part of the study, which was conducted between 2015 and The study takes into account that students learn in a much easier and competent way when they use the pieces and methods developed in their own culture and, in this context, profiles and comparative levels of recognition of Turkish flute music were studied among students currently or previously trained in musical departments in Turkey based on an index of the pieces of Turkish composers, and evaluations, opinions and suggestions of people currently or previously trained in the flute on Turkish flute music were revealed. Research results have revealed that Turkish flute music is not adequately recognized among people who were trained in the flute in Turkey. It has been shown that Turkish flute pieces or methods are not adequately recognized, played and studied in curricula by Turkish flutist. Keywords: Turkish Composers, Flute, Flute Music, Turkish Flute Literature, Turkish Flute Pieces Giriş Flüt, eski çağlardan beri tanınan ve kullanılan bir çalgıdır. Tarihte vurmalı çalgıların ardından kullanılan ilk çalgının flüt olduğu da iddia edilir yılında arkeolog Ivan Turk tarafından Kuzey Slovenya da yapılan arkeolojik kazılarda bulunan ve iki adet delikten oluşan flütün yıl önce yapıldığı tahmin edilmektedir. (Öner 2011; Akt: Türkel 2015). İlkel flütler zaman içerisinde çeşitli evrim aşamalarından geçerek bugünkü hallerine ulaşmıştır. Halen kullanılan pek çok farklı flüt türü bulunmaktadır. Konser flütü olarak adlandırdığımız evrensel anlamda kabul görmüş olan flüt ise tahta üflemeli çalgı gruplarının içerisinde çok önemli bir yere sahiptir. Konser flütü, anılan süreçleri tamamlayarak teknik olarak da gelişimini sağlamış, kusurlarından arındırılmış ve güzel sanatların müzik eğitimi kolunda önemini koruyan uluslararası niteliği olan bir çalgı konumuna yükselmiştir (İlik 1986; Akt: Türkel 2015). Günümüz flütünün mimarı Alman flütist, besteci ve çalgı yapımcısı olarak anılan Teobald Boehm dir. Boehm, günümüzde kullanılan, Boehm sistemi olarak da anılan flüt mekanizmasını geliştiren kişidir. Böylelikle flüt çok daha solistik karakterde, çok daha iyi entonasyona sahip, çok daha dayanıklı, teknik zorlukların çok daha kolaylıkla üstesinden gelebilen bir çalgıya dönüşmüştür. Bugün Boehm flütü olarak bildiğimiz flütler, başlık, gövde ve kuyruk olmak üzere 3 parçadan oluşmaktadır. Türklerde flüt çalgısının gelişimi incelendiğinde ise; üflemeli çalgıların kökeninin Orta Asya ya dayandığı görülmektedir. Orta Asya da Kaanlar ın saraylarında askeri müzik yaptığı bilinen tuğ adlı topluluk, bugün mehter takımı olarak bilinen topluluğunun temelini oluşturmaktadır. Mehterhane içinde yer alan mehter takımı, Selçuklulardan I. Osman Bey döneminde Osmanlı ya geçmiş ve Fatih Sultan Mehmet döneminde büyük bir birlik haline dönüştürülmüştür da II. 56

3 Mahmut un emri ile kapatılan mehterhanenin yerine Muzika-i Humayun kurulmuştur (Kaygısız 2000). O dönemde İstanbul da bulunan Fransız uyruklu Manguel isimli kişi bandonun başına getirilmiş; fakat sanatsal açıdan yeterli bulunmadığı için işine son verilmiştir. Daha sonra sultan II. Mahmut İstanbul da bulunan Sardunya elçisinden yardım istemiş ve bandonun başına Türkiye nin batı tarzı müzik anlayışı için çok önemli bir yere sahip olan İtalyan müzik eğitimcisi, bando ve opera şefi olan flütist Guiseppe Donizetti Paşa getirilmiştir (Aracı 2006; Elbaş ve diğerleri 2011). Donizetti nin ölümünden sonra bandonun başına flütist Ahmet Necip Paşa, daha sonra da İtalyan orkestra şefi Callisio Guatelli getirilmiştir. Guatelli de Donizetti gibi çok önemli müzisyenler yetiştirmiştir. Dönemin önemli flütistleri; Nazım Bey, Şevket Bey ve Arnavut Alir Rıza dır. Saffet Atabinen ( ), on iki yaşındayken A. Roberti den ilk flüt derslerini almıştır ve kısa sürede birinci flütçülüğe yükselmiştir. Çalgısındaki üstün performansı ve başarısı ile dikkat çeken Atabinen, dönemin padişahı tarafından 1886 yılında Paris Konservatuarı na gönderilmiştir. Paris te ünlü flüt virtiözü Altes ile çalışmış, Teodor Dubois ten armoni dersleri almıştır. Daha sonra şef olarak Muzika- i Humayun a atanmış ve pek çok yenilik yapmıştır. Bu dönemde bando ve orkestrada mi bemol flüt, fifre ve Re bemol pikolo kullanılıyordu. Saffet Atabinen in yardımlarıyla flütte Boehm sistem benimsenmiş ve Fransız metotları kullanılmaya başlanmıştır. Saffet Atabinen, ilk Türk orkestra ve koro şefi olarak bilinmesiyle birlikte, ilk solfej kitabını yazan ve senfonik müziği orkestaya tanıtan ilk kişi olarak da bilinmektedir. Atabinen in orkestranın başına getirilmesiyle birlikte çalgı eğitimine verilen önem artmış ve repertuar genişletilmiştir. Kendi besteleriyle de repertuara katkıda bulunan Atabinen in bestelerinden bazıları Zeybek Balesi, Letafet Opera-Komiği, Ertuğrul Uvertürü dür. Ayrıca Chopin in İmpromtüsü nü flüt için düzenlemiştir (Gazimihal 1955, Yayla 2003, Gençel 2005, Kahramankaptan, 2006, Say 1992, Sevim 2008, Kurtaslan 2010; Ergüder ve Yılmaz 2014, Türkel 2015; Yapalı 2015). Bu dönemde Musika-i Humayun yeniden yapılandırılmış; saray bandosu, orkestrası ve fasıl heyetinden oluşan yeni teşkilatıyla kurum yeni bir yapıya kavuşturulmuştur. Bu gelişmeyle beraber yabancı eğitimciler kendilerine ihtiyaç olmadığı gerekçesiyle gönderilmiştir. Saffet Atabinen den sonra orkestranın başına gelen Zati Bey (Arca) ve Zeki Bey (Üngör) lerin de katkılarıyla ilk defa halka açık konserler vermeye başlamış ve devamında haftalık düzenli konserler verilerek, halkın orkestra müziğine olan ilgisi artmaya başlamıştır Zeki Bey in yönetimindeki orkestra, 1917 yılında ilk defa Avrupa turnesine çıkmış ve bu olay Avrupa basınında yankı bulmuş ve verilen konser hem izleyiciler hem de basın tarafından yoğun ilgiyle takip edilerek olumlu tepkiler almıştır (Yayla 2003; Akt: Türkel 2015). Muzika-i Humayun un yanı sıra 1912 de İttihat ve Terakki Nümune Mektebi,1916 da Bahriye Musiki Mektebi ve 1917 de Darülelhan kurulmuştur. İzmir de kurulan İttihat ve Terakki Nümune Mektebi nde de flüt dersleri vermek üzere Mulino İzmir e davet edilmiştir Bahriye Musiki Mektebi nde flüt derslerini Hüseyin Bey ve Cevdet Emin vermiştir (Tuğlacı,, 1986; Akt: Kurtaslan 2010). Mütareke yıllarından, Cumhuriyet in ilanının ilk yılına kadar konserler veren orkestra, konserlerin başarısıyla hükümet erkânının dikkatini çekmiş ve Atatürk tarafından konserlerin Ankara da tekrarlanması istenmiş ve bunun üzerine 1826 yılında kurulan Musika-i Hümâyûn 1924 yılında İstanbul dan Ankara ya taşınmış ve yeni adıyla Riyaset-i Cumhur Musiki Heyeti olarak görev yapmaya başlamıştır. Ayrıca Deniz Bandosu ve Saray Muzikası adlı iki bando daha kurulmuştur. Bu bandolara eleman yetiştirmesi için Askeri Mızıka Okulu nun da kurulması ile askeri bandolar hızla yayılmaya başlamıştır. Riyaset-i Cumhur Orkestrası Ankara da verdiği konserlerde büyük beğeni ve takdir toplamış, bunun üzerine devlet büyüklerinin teşvik ve öncülükleri ile müzik eğitiminin 57

4 yurt çapında yaygınlaştırılması için, ortaokul ve liselere öğretmen yetiştirmek amacıyla 1924 yılında Musiki Muallim Mektebi açılmıştır (Tuğlacı 1986; Bayhan 2003). Liselere ve ortaokullara müzik öğretmeni yetiştirmek amacıyla 1924 yılında Musiki Muallim Mektebi kurulmuştur. Musiki Muallim Mektebi 1929 yılında beş yıllık ilk mezunlarını verdi. İlk flüt öğrencileri ise ders yılında alındı. Öğretmenliğe yüzbaşı (sonradan yarbay) Kadri Özozan atandı yılında ise ilk flüt mezununu verdi. İlk mezun Hüsamettin Ege oldu (Yayla 2000:9). Musiki Muallim Mektebi nin bünyesinden Ankara Devlet Konservatuvarı kurulmuş, daha sonra bu konservatuvar Hacettepe Üniversitesi ne bağlanmıştır. Ankara Devlet Konservatuvarı mezunu olan, Ali Saki Şarıl, Cahit Koparal ve Halil Ekseriyet Cumhuriyet in ilk döneminde yetişmiş ünlü Türk flüt sanatçıları ve eğitimcilerindendir yılında kurulan Ankara Devlet Konservatuvarı nın mezunları olan flüt sanatçıları hem yurt içinde, hem de yurt dışında, ülkemizi en iyi şekilde temsil ederek büyük hizmetler vermişlerdir (Yayla 2000, Üstün 2012). Cumhuriyetin ilanından kısa bir süre sonra yetenekli gençlerin Avrupa ya müzik eğitimi almaları için gönderilme gerekliliği sonucunda bazı yetenekli öğrenciler Avrupa nın çeşitli merkezlerine gönderilmişlerdir. Bestecilik eğitimi alan Cemal Reşit Rey ( ),Hasan Ferit Alnar ( ), Ulvi Cemal Erkin ( ), Ahmet Adnan Saygun ( ) ve Necil Kazım Akses ( ) ülkeye döndüklerinde modern Türk besteciliği çizgisini oluşturmaya başladılar. Türk Beşleri olarak anılan bu beş besteci, günümüz Türkiyesi'nin ilk besteci kuşağıdır. Türk Beşleri çağdaş Türk müziğinin gelişiminde önemli rol oynamasının yanı sıra, konservatuvarlarımızda eğitimci olarak da etkin görevler almışlardır (Aydın 2011; Akt: Yapalı 2015). Türk flüt müziği incelendiğinde, aslında oldukça çok miktarda ve farklı seviye gruplarında eserlerin yazılmış olduğu, eğitim amaçlı yazılan metotların bulunduğu görülür. Fakat gerek gerçekleşen konser repertuvarları gerek kurumlardaki eğitim repertuvarı incelendiğinde, çalgıya ilişkin geniş bir repertuvar bulunmasına rağmen kullanılan Türk flüt eserlerinin belli başlı eserler ile sınırlı olduğu izlenmektedir. Oysa yapılan çeşitli araştırmalarda kişilerin kendi kültürlerinden üretilmiş parça ve egzersizler ile kolay ve etkin öğretim yöntemlerine yatkınlık duyacağı görülmektedir (Akbulut ve Karşal 2016). Türkiye de müzik eğitimi veren çeşitli kurumlar bulunmaktadır. Bu oluşumlar içerisinde eğitime en küçük yaşta başlayan kurumlar konservatuvarlardır. Okul öncesi ve ilköğretim döneminde öğrenci yetiştirmeye başlayan bu kurumlar sırasıyla ortaöğretim, lise, üniversite ve lisansüstü öğretime kadar eğitim vermeye devam edebilmektedirler. Üniversite öncesi kurumlar incelendiğinde ise müzik eğitimi veren kurumlar Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri ve Askeri Mızıka okullarıdır. Lisans ve sonrası eğitim veren kurumlar ise; Konservartuvarlar, Güzel Sanatlar Fakülteler, Eğitim Fakülteleri, Sanat ve Tasarım Fakülteleri ve Müzik ve Sahne Sanatları Fakülteleridir. Flüt; Türkiye de, dünyada da olduğu gibi yaygın olarak kullanılan bir çalgı olduğundan bu kurumların hemen hepsinde eğitimi verilmekte olan bir çalgıdır. Problem Araştırmada Türkiye de flüt branşında eğitim görmüş veya görmekte olan kişilerin Türk flüt müziğine ve Türk bestecilerinin flüt eserlerine dair farkındalıklarının ne düzeyde olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda flüt eğimi almış ve almakta olan kişilerin Türk flüt müziğine dair tespitleri, görüşleri ve önerileri ortaya çıkartılmıştır. Çalışmada Türk eserlerinin mezun oldukları kurum müfredatında yer alıp almadığı, tanınıp tanınmadığı, çalınıp çalınmadığı, kaydı bulunup bulunmadığı, besteci ve eserlerden hangilerinin tanındığı gibi çeşitli sorulara cevap aranmıştır. 58

5 Sınırlılıklar Çalışmada Türk bestecilerin flüt eserleri, araştırma verilerinin toplanmaya başlanıldığı yıl olan 2015 yılı itibariyle en az son 5 yıldır bilindiği ve icra edilmekte olduğu düşünülen ve Kurtaslan (2010) tarafından sınıflanan (43 besteci, 68 eser) Türk flüt eserleri ile sınırlandırılmıştır. Yöntem Türk Flüt müziği ve farkındalık düzeyinin belirlenmesine yönelik yapılan bu araştırmada veriler branşı flüt olup Türkiye de müzik eğitimi almış veya almakta olan kişilerden elde edilmiştir. Araştırma, betimsel bir araştırma niteliği taşımaktadır. Araştırma yılları arasında yapılmış olup, araştırmanın evrenini Türkiye'de Flüt alanında eğitim görmüş veya görmekte olan ve çeşitli alanlarda hizmet yapan (öğrencilik, akademisyenlik, orkestra sanatçılığı, eğitimcilik, serbest müzisyenlik) flütistler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise İstanbul, Ankara, Bursa, Kocaeli, Samsun, Bolu, İzmir, Kayseri, Malatya ve Adana illerinde yaşamakta olan toplam 62 flütçü oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak ise 94 soruluk bir anket kullanılmıştır. Veriler anket yöntemi kullanılarak elde edilmiştir ve anket yoluyla toplanan verilerin çözümü için tanımlayıcı istatistik tekniklerden, frekans dağılımlarından faydalanılmıştır. Veriler, SPSS 20.0 istatistik paket programı ile analiz edilmiştir. Bulgular Tablo 1. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Cinsiyete göre dağılımı Cinsiyet f % Kadın Erkek Toplam Araştırmaya katılan 62 flütçünün 52 sinin kadın, 10 unun ise erkek olduğu görülmektedir. Tablo 2. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Yaşlarına göre dağılımı Yaş f % 15 ve altı ve üstü Araştırmaya katılan flütçülerin %30.6 oranındaki en büyük çoğunluğunun (19 kişi) yaş aralığında olduğu, %29 oranındaki flütçünün (18 kişi) yaş aralığında olduğu, %22.6 oranındaki flütçünün (14 kişi) yaş aralığında olduğu ve %9.7 oranındaki flütçünün (6 kişi) ise 15 yaş ve altında ol-

6 duğu görülmektedir. Araştırmaya katılanların %8.1 i ise (5 kişi) 36 yaş ve üzerinde olarak tespit edilmiştir. Tablo 3. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Eğitim Düzeylerine göre dağılımı Eğitim Düzeyi f % Lisans Öncesi Üniversite Ön Lisans Üniversite Lisans Yüksek Lisans Doktora/Sanatta Yeterlik Araştırmaya katılan flütçülerin %51.6 oranla büyük bir yüzdelik grubunun üniversite lisans mezunu olduğu görülmektedir. Yüzdelik oran büyüklüğü açısından bunu takiben %20.8 inin lisans öncesi öğrencisi olduğu, %11.3 ünün yüksek lisans mezunu, %9.7 sinin doktora veya sanatta yeterlik mezunu, %6.5 inin ön lisans mezunu olduğu görülmektedir. Araştırmaya katılan lisans öncesi öğrenciler olan kişiler flüt çalgısında branşlaşmış olan müzik okulu öğrencileridir. Anketin uygulandığı grubun profili iki gruba ayırarak; önlisans, lisans ve sonrası mezunu olup mesleki diploma sahibi olanlar ve öğrenciler olarak kategorize edilmesi durumunda ise; araştırmaya katılanların %79.1 inin önlisans, lisans ve sonrası mezuniyete sahip kişiler, ve %20.9 unun ise lisans seviyesinde eğitimini henüz tamamlamamış ve halen eğitimine devam etmekte olan öğrenciler olarak kategorize edilmesi mümkündür. 60 Tablo4. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Ailelerinin Eğitim Düzeylerine göre dağılımı Aile Eğitim Düzeyi Anne Baba f % f % İlkokul Ortakul Lise Üniversite Ön Lisans Üniversite Lisans Yüksek Lisans Doktora

7 Araştırmaya katılan flütçülerin büyük çoğunluğunun (anne %38,7, baba %53,2) aile eğitim düzeylerinin lisans seviyesinde olduğu görülmektedir. Yüzdelik oran büyüklüğü olarak ele alındığında ardından lise mezuniyeti gelmektedir (anne %32.3, baba %29). Buna rağmen azımsanamayacak bir çoğunluğun anne ve baba eğitim düzeylerinin ilkokul ve ortaokul eğitim düzeyinde oldukları da görülmektedir. Tablo 5. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Flüt Çalma Sürelerine göre dağılımı Çalma Süresi f % 0-4 yıl yıl yıl % 16 yıldan fazla Araştırmaya katılan flütçülerin flüt çalma sürelerine göre dağılımları incelendiğinde katılımcıların büyük çoğunluğunun (%41.9) 5 ila 10 yıl arasından çalgıyı çalmakta olduklarını göstermektedir. Araştırmaya katılanların %21 i 16 yıldan fazladır flüt çalmakta, %21 i 0 ila 4 yıl arasında çalmakta, %14.5 i ise yıl arasında bu çalgıyı çalmaktadırlar. Örneklem grubunun sadece %21 i yeni başlayan (0-4 yıl arasında) kişiler olarak kabul edilirse grubun %79 u 5 yıldan fazla olmak üzere flüt eğitimi almaktadırlar. Tablo 6. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Haftalık Flüt Çalışma Süresine göre dağılımı Çalışma Süresi f % 61 Haftada 1 yada daha az Haftada 2 kez Her gün Araştırmaya katılan flütçülerin haftalık çalışma süreleri incelendiğinde flütçülerin %12.9 unun haftada 2 defa çalıştıkları görülmektedir. Örneklem grubundaki flütçülerin büyük çoğunluğu da (%85.5) çalgılarını her gün çalıştıklarını beyan etmektedirler. Tablo 7. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Günlük Flüt Çalışma Süresine göre dağılımı Çalışma Süresi f % Yok Denecek Kadar Az saate kadar saat saat

8 5 saat üstü Araştırmaya katılan flütçülerin %1.6 sı çalgılarına günlük 1 saatten az çalışırken, yine %1.6 sı günde 5 saatin üstünde çalışmaktadır. Flütçülerin %12.9 unun günde 3-5 saat arası flüt çalışırken katılımcıların büyük çoğunluğu (%33.9) flüt çalışmalarına günlük 1 saat ayırmaktadır. Tablo 8. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Flüt Alanında Kariyer Hedeflerine göre dağılımı Hedef f % Orkestra Sanatçılığı Solistlik Öğretmenlik Akademisyenlik Serbest Müzisyenlik Müzik Dışı Kariyer Araştırmaya katılan flütçülerin flüt alanındaki hedefleri incelendiğinde katılımcıların %3.2 si serbest müzisyenliği hedeflediğini belirtirken, yine %3.2 si müzik dışı kariyer planladığını belirtmiştir. Flütçülerin %11.3 ü gelecek hedeflerinin solistlik olduğunu gösterirken, %22.6 sı hedefinin orkestra sanatçılığı olduğunu belirtmiştir. Örneklem grubunun %29.0 unun hedefi akademisyenlik ve büyük oranının (%30.6) hedefi de öğretmenliktir. Tablo 9. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Eğitim Gördükleri Kurum Türüne göre dağılımı 62 Kurum Türü f % Müzik Öğretmenliği GSF STF SBB Konservatuar Güzel Sanatlar Lisesi Diğer Kurumlar GSF: Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümleri, STF: Sanat ve Tasarım Fakültesi Müzik Bölümü, SBB: Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Müzik Bölümü Araştırmaya katılan flütçülerin%48.4 ü Müzik Öğretmenliği, %24.2 si Güzel Sanatlar Fakültesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi veya Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Müzik Bölümü,

9 %17.7 sikonservatuarı, %6.5 igüzel Sanatlar Lisesi ve %3.2 sininmüzik dışındaki diğer alanlarda eğitim görmüş olduğu anlaşılmıştır. Tablo 10. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Eğitim Gördükleri Kurum Türüne ve Müziksel Kariyer Hedeflerine göre dağılımı Müzik Öğretmenliği GSF, STF, SBB OkulTürü Konservatuar GSL Diğer Kurumlar Toplam Müzikal Kariyer Hedefi Orkestra Sanatçılığı Solistlik Öğretmenlik Akademi Serbest Müzisyenlik Diğer Toplam GSF: Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümleri, STF: Sanat ve Tasarım Fakültesi Müzik Bölümü, SBB: Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Müzik Bölümü, GSL: Güzel Sanatlar Lisesi 63 Ankete katılan katılımcıların okudukları veya okumuş oldukları okullara göre kariyer hedefleri çapraz olarak incelendiğinde Müzik öğretmenliği eğitimi görmüş flütçülerin kariyer hedefleri incelendiğinde daha çok Akademisyenlik (13 kişi, %43.3) ve Öğretmenlik (%40), Güzel Sanatlar Fakülteleri - Sanat ve Tasarım Fakültesi - Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Müzik Bölümü mezunlarının daha çok Orkestra Sanatçılığı (%46.6) ve Öğretmenlik (%13.3), Konservatuar mezunlarının daha çok Solistlik (%54.5) ve Akademisyenlik (%18.2) mesleklerini kariyer olarak hedefledikleri görülmektedir. Tablo 11. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Çalabildikleri Flüt Türlerine göre dağılımı Flüt Türü Çalabilen Çalamayan f % f % Soprano Pikolo Alto Kontralto Bas

10 Kontrbas Çalışmanın örneklem grubunu oluşturan flütçülerin konser flütünün yanısıra çaldıkları diğer flüt türleri incelenmiştir ve buna göre flütçülerin; %1.6 sı kontralto, %4.8 i, %9.7 si bas, %12.9 u alto, %22.6 sı pikolo ve tamamı (%100) konser flütü çalmaktadırlar. Tablo 12. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Örnek Olarak Adı Verilen 4 Türk Flüt Sanatçısını Tanıma Oranlarına göre dağılımı Tanıma Oranı f % Hiçbiri 'ini tanıyan 'sini tanıyan 'ünü tanıyan 'ünütanıyan * Örnek Gösterilen Türk Flüt Sanatçıları: Zahit Özsezen, Mükerrem Berk, Muzaffer Tema, Cahit Koparal Çalışmaya katılan flütçülere örnek olarak 4 Türk flütçü ismi verilerek hangilerini tanıyıp, hangilerini tanımadıkları sorulmuştur. Bulgulara göre flütçülerin%6.5 i sanatçıların hepsini tanımakta, %8.1 i sanatçıların 3 ünü tanımakta, katılımcıların %22.6 sı 2 ini ve yine %22.6 sı sanatçıların yalnızca birini tanırken, katılımcıların %40.3 ü adı verilen sanatçıların hiçbirini tanımadığını belirtmişlerdir. Katılımcıların büyük çoğunluğunun Türk flüt müziğinde önemli yere sahip olan 4 ünlü Türk flüt sanatçısını tanımadığı görülmektedir. Katılımcıların büyük çoğunluğu (%40.3 ü) hiçbirisini tanımamaktadır. 4 sanatçıyı birden tanıyan sadece 4 kişi bulunmaktadır. 64 Tablo 13. Türk Flüt Metotlarının Örneklem Grubunca Tanınma Oranlarına Göre Dağılımı Flüt Metodu (Yazarı) Tanıyan f % Ece Karşal Gülşen Tatu Mustafa Arı Hiç Türk Metodu Tanımayan Çalışmaya katılan flütçülere açık uçlu olarak bildikleri Türk Flüt Metodunun olup olmadığı sorulmuştur. Katılımcıların %24.2 si Ece Karşal, %3.2 si Gülşen Tatu, %1.6 sının Mustafa Arı nın metotlarını tanıdığı ve %71 inin ise hiç Türk flüt metodu tanımıyor olduğu görülmüştür. Tablo14. Flüt Eğitimi Müfredatında Daha Çok Türk Flüt Müziği bulunmasını isteme durumlarına göre dağılımı

11 İstek Durumu f % Gerekli Görmeyen Gerekli Gören Kararsız Araştırmanın örneklem grubunu oluşturan flütçülerin eğitimleri sırasında çalınan repertuvarda daha çok Türk flüt müziği bulunmasını isteme durumları incelenmiştir ve buna göre katılımcıların %8.1 i kararsızken katılımcıların %19.4 ü repertuarda daha çok Türk flüt müziği bulunmasını istediklerini gerekli görmediğini belirtmiş ve %72.6 sı gerekli gördüklerini belirtmişlerdir. Flütçülerin büyük bölümü müfredat programında bulunmasını istemektedir. Tablo15. Flüt Eğitimi Sırasında Türkçe Olarak Yazılmış Flüt İlgili Kaynak bulunmasını isteme durumlarına göre dağılımı İstek Durumu f % Gerekli Görmeyen Gerekli Gören Araştırmaya katılan flütçülerin%19.4 ü eğitimleri sırasında flütle ilgili Türkçe olarak yazılmış kaynak bulunmasını gerekli görmediklerini belirtirken, katılımcıların %80.6 sı Türkçe yazılmış kaynak olmasını gerekli gördüklerini belirtmişlerdir. Başka bir deyişle katılımcıların büyük bölümü kendi anadillerinde kaynak talep etmektedirler. 65 Tablo16.Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Türk Flüt Eseri Sayısı Tahminine Göre Dağılımı Türk Eseri Sayısı f % Fikri Olmayan 'dan az arası arası arası arası ve üstü 2 3.2

12 Araştırmaya katılan flütçülerden kaç adet Türk flüt eseri olduğunu tahmin etmeleri istenmiştir ve buna göre katılımcıların %3.2 si 500 ve üstü, %11.2 si 100 ile 200 arası, %12.8 i10 dan az, %14.4 ü 20 ile 49 arası, %16.1 i 10 ile 19 arası, %19.2 si 50 ile 99 arası sayıda Türk flüt eseri olduğunu tahmin ettiklerini belirtirken katılımcıların %22.6 sı bu konuyla ilgili bir tahminleri olmadığını belirtmişlerdir. Tablo17. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Türk Eseri Bilme Durumlarına Göre Dağılımı Türk Eseri Bilme Durumu Pikolo, Alto ve Bas Flüt İçin Yazılmış Türk Eseri Bilme Sonat Formunda Yazılmış Bir Türk Eseri Bilme Konçerto Formunda Yazılmış Bir Türk Eseri Bilme Tanıyan Tanımayan f % f % Ekrem Zeki'nin Flüt İçin Yazdığı Eser Sayısını Bilme Araştırmaya katılan flütçülere flüt çeşitleri için yazılmış olan Türk eserlerini tanıma durumları sorulmuştur ve buna göre katılımcıların %11.3 üpikolo, alto ve bas flüt için yazılmış Türk eserlerini tanıdıklarını, %14.5 i sonat formunda yazılmış bir Türk eseri tanıdıklarını, yine %14.5 i Ekrem Zeki nin flüt için yazdığı eser sayısını bildiklerini ve katılımcıların %17.7 si konçerto formunda yazılmış bir Türk eseri bildiklerini belirtmişlerdir. Tabloda da görüldüğü üzere katılımcıların büyük çoğunluğu hiçbir eseri tanıyamamıştır. 66 Tablo18. Flüt Ailesinin Diğer Bireylerine Eser Yazılmasını isteme durumlarına göre dağılımı İstek Durumu f % İstemeyen İsteyen Araştırmaya katılan flütçülerin%27.4 ü flüt ailesinin diğer bireylerine eser yazılmasını istemediklerini belirtirken katılımcıların %72.6 sı flüt ailesinin diğer bireylerine eser yazılmasını istediklerini belirtmişlerdir. Tablo 19. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Türk Flüt Eserlerinin Tanınmama Sebeplerine İlişkin Görüşlerine göre dağılımı Türk Eseri Sayısı f % - Kararsız

13 - Eğitim Müfredatı/Repertuvarı içeriğinde yer almaması - Flüt ve benzeri tahta üflemeli çalgıların Türk müziğinde yeterince kullanılmaması Tanıtımın olmaması Tercih edilmemesi Kaynak yetersizliği Notalara ulaşılamaması Gerekli özenin gösterilmemesi Araştırmaya katılan katılımcılara Türk flüt eserlerinin neden yeterince tanınmamakta olduğuna dair görüşleri sorulmuştur. Araştırmaya katılanların %24.2 si bu konuda kararsız olduklarını belirtirken aynı yüzdelik oranda kişi ise müfredat içerisinde yer almamasının bu konuda etken olduğunu, %16.1 i tanıtımının yeterli olmadığını, %12.9 u Türk eserlerin tercih edilmediğini, %8.1 i Flüt ve benzeri tahta üflemeli enstrümanların Türk müziğinde yeterince kullanılmamakta olduğunu, yine %8.1 i kaynakların yetersiz olduğunu ve %4.8 i ise notalara ulaşılamamasının bu konuda etken olduğunu düşündüğünü belirtmiştir. Tablo 20. Örneklem Grubunda Bulunan Flütçülerin Türk Flüt Müziği Besteciliğinin Geliştirilmesi Konusundaki unsurların neler olabileceğine dair görüşlerine göre dağılımı; 67 Türk Eseri Sayısı f % Kararsız Türk motiflerinin kullanımı Tanıtım Devlet teşviki Müzik eğitiminde kullanılması İyi flütçülerin yetiştirilmesi Araştırmaya katılan flütçülere Türk Flüt Müziği Besteciliğinin geliştirilmesi konusundaki unsurların neler olabileceği açık uçlu olarak sorulmuştur. Araştırmaya katılanların büyük bölümü (%43.5) bu konuda karasız olduğunu belirtirken araştırmaya katılanların %24.2 si ise eslerin müzik eğitiminde kullanılması, %16.1 i Türk motfilerinin kullanılması, %12.9 u ise tanıtımın önemli olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %1,6 sı devlet teşviki ve yine %1,6 ı ise iyi flütçülerin yetiştirilmesi unsurlarından bahsetmişlerdir.

14 Tablo21. Türk besteciler tarafından yazılmış, solo flüt ve oda müziği eseri içinde kullanıldığı flüt eserlerinin tanınma, çalma, dinlenme ve eserin tanınırlığına ilişkin tahmin yürütme durumuna ilişkin frekans ve yüzde dağılımları Tanınma Durumu Çalma Durumu Dinleme Durumu Bilinmesine İlişkin Görüş Besteci Adı Eser Adı Tanıyan Tanımayan Çalan Çalmayan Çalmayı Planlayan Çalmayı İsteyen Konserde Dinleyen Kaydını Dinleyen Dinlemeyen Bilindiğine inanan Bilindiğine inanmayan f % f % f % f % f % f % f % f % f % f % f % Aydın Karlıbel Hayal Babür Tongur Sonat Babür Tongur Sonat BabürTongur Sonat Betin Güneş Op:27, Yunus Betin Güneş Op.100, Adi Faun Can Aksel Akın Op.27, Solo Flüt İçin Elegia Can Aksel Akın Op.4, Flüt İçin Dört Parça Cenan Akın Op.20, Yaylada Ekem Zeki Ün Duyuş Ekrem Zeki Ün Dinle Neyden Esin Gündüz Before The Gates To Nowhere Faik Canselen Oyun Havası Gökçe Atay Flüt Solo İlhan Usmanbaş FL Kemal İlerici Benim Kırlarım Mete Sakpınar Delidolu Sabri Tuluğ Tırpan Sayram Akdil Solo Flüt İçin Doğaçlamalar Quantz Flüt Konçertosu İçin Kadanslar (üç bölüm) Ayşe Önder Secret Garden (Flüt-Piyano) Betin Güneş Yunus, Op.27 (Flüt-Piyano) Betin Güneş Bahçe, Op.49 (Flüt-Piyano) Betin Güneş Tona, Op.53 (Flüt-Piyano) Burhan Önder Söyleşi - İki Flüt İçin Can Aksel Akın Cemal Reşit Rey Op.15, St.Barbara İçin Fantasia (Flüt-Org) Poeme (Ondes Martenotya da Flüt ve Orkestra İçin)

15 Tanınma Durumu Çalma Durumu Dinleme Durumu Bilinmesine İlişkin Görüş Besteci Adı Eser Adı Tanıyan Tanımayan Çalan Çalmayan Çalmayı Planlayan Çalmayı İsteyen Konserde Dinleyen Kaydını Dinleyen Dinlemeyen Bilindiğine inanan Bilindiğine inanmayan Ebru Güner Geyşanın Hüznü (Flüt-Piyano) Ekrem Zeki Ün Yunusun Mezarında (Flüt- Piyano) Ekrem Zeki Ün Sonat(Flüt-Piyano) Ekrem Zeki Ün Rapsodi (Flüt-Yaylı Çalgılar) Ertuğrul Oğuz Fırat Ertuğrul Oğuz Fırat Ermukan Saydam Op.74, Yivcil Morun Seslenişi 3 (Flüt veya Keman veya Klarinet- Op.83, Kalabalık Beyin Sarmakla Çoğalmış Flütve ya Kemanve Org İçin Sonatin (İkiFlütİçin) Faik Canselen KüçükSüit(İkiFlüt) Fazıl Say Preludes (Flüt-Piyano) Hasan Niyazi Tura Hasan Niyazi Tura Hasan Uçarsu Sonat (Flüt-Piyano) Variations on a Turkish Folk Tune (Flüt- Piyano) Zamansal Çelişkiler Kenti İstanbul (Flüt- Piyano) lhan Baran Dört Parça (İki Flüt) Oryantal Bolero (Flüt-Piyano) Kemal Sünder Op.18, Sonatina (Flüt-Piyano) İsmail Ayvazoğlu MelihaDoğuduyal Mesruh Savaş Mehmet Can Özer Mehmet Nemutlu Mehmet Nemutlu Küflü Varoluş (Flüt-Piyano) Üç Japon Söylencesi (Flüt- Piyano İçin Süit) Yansımalar II (Flüt ve Canlı Elektronik Ses İşlemleri İçin) Dört Parça (Flüt-Piyano) Flüt ve Piyano İçin Hazırlanmış Parçalar MeteSakpınar Fantezi (SekizFlüt) Mete Sakpınar Fantezi (DörtflütUyarlaması) Mete Sakpınar Muhiddin Dürrüoğlu Demiriz Necdet Levent Necdet Levent Necdet Levent Hype rflute (Elektronik Ses Bandı Eşliği İle Flüt) Contact (Flüt-Piyano) Op.17, BeşParça(Flüt- YaylıÇalgılarOrkestrası) Op.22, (Bale Müziği,Flüt- Yaylılar) Op.26, Süit (Flüt- YaylıÇalgılarOrkestrası)

16 Tanınma Durumu Çalma Durumu Dinleme Durumu Bilinmesine İlişkin Görüş Besteci Adı Eser Adı Tanıyan Tanımayan Çalan Çalmayan Çalmayı Planlayan Çalmayı İsteyen Konserde Dinleyen Kaydını Dinleyen Dinlemeyen Bilindiğine inanan Bilindiğine inanmayan Necdet Levent Necdet Levent Necil Kazım Akses Onur Özmen Op.38, Flüt İçin Piyano Eşlikli Parçalar Op.41, Üç Flüt İçin Piyano Eşlikli Saz Eseri Sonat(Flüt-Piyano) Yalnız Bir Su Sineğinin Düşleri (Flüt- Piyano) Onur Özmen İki Flüt ve Piyano İçin Düşçe Sayram Akdil Üç Flüt ve Piyano İçin Müzik Selman Ada Selman Ada Op.10, Üç Avrasyalı (Flüt- Piyano) Op.26, Der Eurhytmhmus (Flüt-Piyano) Semih Korucu Flütve Piyano İçin Müzik Server Acim Op.14, Beş Çeşitleme (Flüt- Piyano) Turgay Erdener Yeşil Düşler (Flüt-Yaylı Çalgılar) Yiğit Koral Ninni (Flüt-Çelesta) Yusuf Yalçın Fantasia (Flüt-Piyano) Ekrem Zeki Ün Flüt KonçertosuNo Nihad Cemil Üçel Flüt Konçetosu No.1Op Yukarıda yer alan tabloda Türk besteciler tarafından yazılmış olan solo flüt ve oda müziği eser isimleri verilmiştir ve katılımcıların bu eserleri tanıma, çalma, dinleme ve eserin tanınırlığına ilişkin görüş durumları gösterilmiştir. Kurtaslan (2010), tarafından yapılan araştırma ile Türk besteciler tarafından bestelenen Türk flüt eserleri sınıflandırılmış (43 besteci, 68 eser) ve çalışmada bu araştırmadan faydalanılmıştır. Tablo 22. En çok tanınan eserler: Türk besteciler tarafından yazılmış, solo flüt ve oda müziği eserleri içinde kullanıldığı flüt eserlerinin tanınma frekans ve yüzde dağılımları. Besteci Eser Adı f % Ekrem Zeki Ün Yunusun Mezarında (Flüt-Piyano) Ekrem Zeki Ün Sonat (Flüt-Piyano) Ekrem Zeki Ün Rapsodi (Flüt-Yaylı Çalgılar)

17 Cemal Reşit Rey Poeme (OndesMartenotya da Flüt ve Orkestra İçin) Fazıl Say Preludes (Flüt-Piyano) Ebru Güner Geyşanın Hüznü (Flüt-Piyano) Ekrem Zeki Ün Dinle Neyden Ekrem Zeki Ün Flüt KonçertosuNo lhan Baran Dört Parça (İki Flüt) Necdet Levent Op.22, (Bale Müziği,Flüt-Yaylılar) Mete Sakpınar Fantezi (Sekiz Flüt) Tablo 23. En çok çalınan eserler:türk besteciler tarafından yazılmış, solo flüt ve oda müziği eserleri içinde kullanıldığı flüt eserlerinin çalınma frekans ve yüzde dağılımları Besteci Eser Adı f % Ekrem Zeki Ün Yunusun Mezarında (Flüt-Piyano) Cemal Reşit Rey Poeme (OndesMartenotya da Flüt ve Orkestra İçin) Ekrem Zeki Ün Sonat (Flüt-Piyano) Ebru Güner Geyşanın Hüznü (Flüt-Piyano) lhan Baran Dört Parça (İki Flüt) Sayram Akdil Üç Flüt ve Piyano İçin Müzik BabürTongur Sonat Sabri Tuluğ Tırpan Solo Flüt İçin Doğaçlamalar Hasan Niyazi Tura Variations on a Turkish Folk Tune (Flüt- Piyano) Babür Tongur Sonat Betin Güneş Op:27.Yunus Betin Güneş Op.100. Adi Faun Necdet Levent Op.22. (Bale Müziği.Flüt-Yaylılar) Turgay Erdener Yeşil Düşler (Flüt-Yaylı Çalgılar) 3 4.8

18 Tablo 24. En çok konserde dinlenilen eserler: Türk besteciler tarafından yazılmış, solo flüt ve oda müziği eserleri içinde kullanıldığı flüt eserlerinin konserde dinlenilme durumuna göre frekans ve yüzde dağılımları Besteci Eser Adı f % Ekrem Zeki Ün Yunusun Mezarında (Flüt-Piyano) Ekrem Zeki Ün Sonat(Flüt-Piyano) İlhan Usmanbaş FL Aydın Karlıbel Hayal Babür Tongur Sonat BabürTongur Sonat Betin Güneş Op:27,Yunus Betin Güneş Tona, Op,53 (Flüt-Piyano) Ebru Güner Geyşanın Hüznü (Flüt-Piyano) Ekrem Zeki Ün Rapsodi (Flüt-Yaylı Çalgılar) Sabri Tuluğ Tırpan Solo Flüt İçin Doğaçlamalar Turgay Erdener Yeşil Düşler (Flüt-Yaylı Çalgılar) Tablo 25. En çok kaydı dinlenilen eserler: Türk besteciler tarafından yazılmış, solo flüt ve oda müziği eserleri içinde kullanıldığı flüt eserlerinin en çok kaydı dinlenilen eserler kapsamında frekans ve yüzde dağılımları Besteci Eser Adı f % Ekrem Zeki Ün Yunusun Mezarında (Flüt-Piyano) Aydın Karlıbel Hayal Babür Tongur Sonat Sabri Tuluğ Tırpan Solo Flüt İçin Doğaçlamalar Gökçe Atay Flüt Solo Ekem Zeki Ün Duyuş Esin Gündüz BeforeThe Gates ToNowhere Fazıl Say Preludes (Flüt-Piyano) 3 4.8

19 Türk Flüt Müziği ve Türk Bestecilerinin Flüt Eserlerine İlişkin Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi Sonuç ve Öneriler yılları arasında yürütülen araştırma kapsamında Türkiye de flüt branşında eğitim görmüş veya görmekte olan kişilerin Türk flüt müziğine ve Türk bestecilerinin flüt eserlerine dair farkındalıkları incelenerek 62 kişiye anket uygulanmış ve toplam 43 bestecinin toplam 68 eserine ilişkin farkındalık durumu değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularından da izlendiği gibi katılanların %79 u lisans ve sonrası mezuniyete sahip ve %21 i ise öğrenci kategorisindedir. Bu bağlamda ele alınan değerlendirme sonucunda; Türk Flüt eserlerinin veya metotlarının Türk flütçüler tarafından yeterince tanınmadığı, çalınmadığı ve eğitim müfredatı içerisinde de kullanılmadığı ortaya çıkmaktadır. En çok tanınan ve en çok çalınan eserin bile tanınma ve çalınma oranı incelendiğinde oldukça düşük sonuçlar elde edildiği tespit edilmiştir. Türkiye de flüt eğitimi almış veya almakta olan kişilerin büyük oranının anne baba eğitim düzeylerinin lisans seviyesinde olduğu, Katılımcıların büyük çoğunluğunun 5 ila 10 yıl arasından çalgıyı çalmakta oldukları, katılımcıların %85.5 inin enstrümanlarını her gün çalıştıkları elde edilen veriler arasındadır. Ankete katılan Müzik öğretmenliği eğitimi görmüş flütçülerin kariyer hedefleri incelendiğinde daha çok Akademisyenlik ve Öğretmenlik; diğer Fakülte Müzik Bölümü mezunlarının kariyer hedeflerinin daha çok Orkestra Sanatçılığı ve Öğretmenlik olduğu; Konservatuar mezunlarının ise daha çok Solistlik ve Akademisyenlik mesleklerini kariyer olarak hedefledikleri belirlenmiştir. Çalışmanın örneklem grubunu oluşturan flütçülerin konser flütünün yanı sıra en yaygın olarak pikolo çalmış oldukları ancak alto flüt, bas flüt ve kontrabas flütün de tanınmaya ve çalınmaya başlanmış olduğu görülmektedir Katılımcıların büyük çoğunluğunun Türk flüt müziğinde önemli yere sahip olan 4 ünlü Türk flüt sanatçısını (Zahit Özsezen, Mükerrem Berk, Muzaffer Tema, Cahit Koparal) tanımadığı görülmektedir. Flüt eğitimi müfredatı içerisinde Türk flüt tarihinin de kapsamlı olarak ele alınmasının gerekliliği araştırmanın ortaya çıkarttığı önemli bir boyuttur. Çalışmaya katılan flütçülere açık uçlu olarak bildikleri Türk Flüt Metodunun olup olmadığı sorulmuştur. Katılımcıların oldukça düşük oranının bir Türk Flüt metodunun olup olmadığının bilgisine sahip olduğu tespit edilmiştir. Ece Karşal, Gülşen Tatu, ve Mustafa Arı nın metotlarının tanındığı ancak çok büyük oranda (%71 inin) hiçbir Türk flüt metodunun tanınmadığı ortaya çıkmıştır. Araştırmaya katılan flütçülerin büyük bölümü eğitim müfredatlarında Türk Flüt müziği bulunmasının gerekli olduğunu belirtmişlerdir. Katılımcıların büyük bölümü flüt ile ilgili Türkçe kaynağın yetersiz olduğunu ve kendi anadillerinde kaynak talep ettikleri izlenmektedir. Türk Flüt eserleri ile ilgili olarak ise; Türk Flüt Eserlerinin tanınmama sebepleri hususunda en yaygın görüşün Eğitim Müfredatında yer almadığı olduğu izlenmektedir. Sonrasında Tanıtımlarının yeterli olmadığı, Türk eserlerin tercih edilmediği, Flüt ve benzeri tahta üflemeli çalgıların besteciler tarafından yete-

20 Türk Flüt Müziği ve Türk Bestecilerinin Flüt Eserlerine İlişkin Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi rince kullanılmadığı, Kaynakların yetersiz olduğu ve Notaya ulaşmanın mümkün olmadığı benimsenen diğer görüşler olarak ortaya çıkmaktadır. Türk bestecilere ait flüt eserlerinin diğer çalgılarda da olduğu gibi, yayınlanmış olma oranının neredeyse yok denecek seviyede olduğu, eserlere kütüphaneler vasıtası ile dahi ulaşılamadığı, elektronik ortamda da ulaşımın mümkün olmadığı, ancak elden ele ve kişisel girişimler sonucu elde edilebilen bazı eserlerin tanınabildiği ve çalınabildiği, hatta bazı durumlarda telif haklarının ne durumda olduğu bilinmediğinden çalınmaktan bile kaçınıldığı gerçeği göz önüne alındığında basılı eser sayısının çok daha artması gerektiği ve Türk bestecilerinin eserlerinin tanıtımı konusunda desteğe ihtiyaç duyulduğu anlaşılmaktadır. Araştırma sonucunda flütçüler arasında en yaygın olarak bilinen, çalınan, tanınan ve konser veya kaydı dinlenilen eserin Ekrem Zeki Ün e ait Yunusun Mezarı eseri olduğu tespit edilmiştir. Ekrem Zeki Ün ün diğer flüt eserleri de düşünüldüğünde, Ün ün flütçüler tarafından en çok tanınan ve çalınan besteci olduğu görülmektedir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda sunulan öneriler şunlardır; 1. Türk bestecilerine ait flüt eserleri ve flüt metotları flüt eğitimi almakta olan veya almış olan flütçüler tarafından tanınmamaktadır ve bu nedenle Türk Flüt müziğini tanıtıcı konser, festival, çalıştay vb. etkinliklerin gerçekleştirilmesi önerilmektedir. 2. Yeni Türk Flüt eserleri yazımını teşvik etmek amacıyla beste yarışmaları düzenlenmesi önerilmektedir Eğitimcilerin eğitim müfredatlarına Türk flüt tarihi konularını dahil etmeleri ve bunun yanı sıra Türk flüt repertuarının da müfredat dahilinde sistematik olarak tanıtılması önerilmektedir. 4. Bestecilerin eserlerini müzik okullarının kütüphanelerine iletmeleri, basım ve dağıtım yapmaları önerilmektedir. 5. Türk eserlerinin tanınırlık düzeylerinin düşük olması ve eserlerin basılma/yayınlanma oranlarının çok düşük düzeyde olmasının önüne geçilmesi amacıyla üniversite ve araştırma merkezlerinin yayın faaliyetlerinden faydalanılması önerilmektedir. 6. Türkiye çapında Türk bestecilerine ait bir veri tabanı oluşturulması ve flüt repertuarına erişimine imkân vermeye yönelik çalışmalar yapılması önerilmektedir. KAYNAKLAR Akbulut, Ceylan ve Karşal, Ece. Piyano ve Flüt Kitaplarındaki Türk Ezgilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. SOBİDER: Sosyal Bilimler Dergisi, 3-8 (2016): 1-13 Aracı, Emre. Donizetti Paşa Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu (1. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2006 Arslan, Fazlı ve Sarıboğa, Bahar. Flüt Tarihinde Theobald Boehm ve Flüte Getirdiği Yenilikler. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2 A (2012): Ataman, Özge G. Ülkemizde Flüt ve Flüt Eğitimi Alanlarında Yapılan Lisansüstü Tezler. Kastamonu Eğitim Dergisi,17-1 (2009): Aydın, Yılmaz. Türk Beşleri. (1. Baskı), Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yay., 2011

21 Türk Flüt Müziği ve Türk Bestecilerinin Flüt Eserlerine İlişkin Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi Bayhan, Ö. Cumhuriyet Döneminde Askeri Müziğin Durumu. Cumhuriyet Döneminde Askeri Müzik ve Gelişimi Sempozyumu, (23-25 Ekim 2003) Gazi Üniversitesi, Ankara. Elbaş, Oğuz. Türkiye de Orkestralar ve Senfonik Müziğin Gelişimi. Türkiye de Müzik Kültürü (Editörler: Kalpaklı, Mehmet. ve Öztürk, Okan Murat). Ankara: Atatürk Kültür Merkez Yayınları, 2011 Ergüder, Nilgün; Özdemir, Nurten ve Yılmaz, Murat Arman. Türk ve Batı Müziği Çalgıları Flüt 9. Sınıf Ders Kitabı. (2. Baskı), Ankara: Devlet Kitapları, 2014 Gazimihal, Mahmut Ragıp. Türkiye-Avrupa Musiki Münasebetleri. Cilt I ( ), İstanbul: Nümune Matbaası, 1939 İlyasoğlu, Evin. Çağdaş Türk Bestecileri. İstanbul: Pan Yayıncılık. İstanbul: Ya-Pa Yayınları, 1998 Kahramankaptan, Şefik. Avrupa daki Türk müzisyenleri. Müzik Sanatımız ve AB Süreci Sempozyumu, (17-18 Mart 2006). s , Ankara: Sevda Cenap And Müzik Vakfı Kaygısız, Mehmet. Türklerde Müzik. (1. Baskı). İstanbul: Analiz Basım Yayın, 2000 Kurtaslan, Hazan. Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Çalgı (Yan Flüt) Müfredat Programında Belirtilen Dil Teknikleri Öğretiminin İncelenmesi Üzerine Bir Çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004 Kurtaslan, Hazan. Flüt Eğitiminde Çağdaş Türk Eserlerinin Kullanımı ve Örnek Çalışma Egzersizleri. Yayınlanmamış doktora tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Powell, Arda. Flute History. Yale: Yale University Press., 2002 Say, Ahmet. Müzik Ansiklopedisi. Ankara: Başkent Yayınevi, 1992 Sevim, Seda. Eğitim Fakülteleri Müzik Eğitim Bölümlerinde Eğitim Almakta Olan Flüt Öğrencilerinin Profili. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2008 Şenol, Ajda ve Demirbatır, Erol. Flütün Tarihsel Gelişimi ve Romantik Dönem Özelliklerinin Flüt Eserlerine Yansıması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (2011): Tatu, Gülşen. Flüt Metodu. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2006 Türkel, Levent. Flüt Öğretiminde Makamsal Dizilere Göre Bestelenmiş Etütlerin İcraya Yönelik Etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015 Tuğlacı, Pars. Mehterhane den Bando ya. İstanbul: Cem Yayınevi, 1986 Üstün, Emre. Flüt Eğitiminde Temel Beceriler ve Dil Teknikleri, İdil Sanat ve Dil Dergisi, 1-1 (2012): DOI: /idil Yapalı, Y. Ülkemizde Flüt ve Flüt Eğitimi Alanlarında Yapılan Lisansüstü Tezlerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, 2015 Yayla, Ayşegül. Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Flüt Eğitiminde

22 Türk Flüt Müziği ve Türk Bestecilerinin Flüt Eserlerine İlişkin Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi Öğrencilerin Psiko-Motor Alan Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2000 Yayla, Fatih. Cumhuriyet Dönemi Öncesinde Türkiye de Çok Sesli Müzik. Cumhuriyet Döneminde Askeri Müzik ve Gelişimi Sempozyumu. (23-25 Ekim 2003), Ankara: Gazi Üniversitesi. 76