T.C. EGE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı ANTANDROS YAMAÇ EV TERRA SİGİLLATA BULUNTULARI YÜKSEK LİSANS TEZİ

Transkript

1 T.C. EGE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı ANTANDROS YAMAÇ EV TERRA SİGİLLATA BULUNTULARI YÜKSEK LİSANS TEZİ Mükerrem Burcu SEKBAN DANIŞMANI : Doç.Dr. Gürcan POLAT İZMİR-2007 I

2 TUTANAK Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Kurulu nun.../.../... tarih ve... sayılı kararı ile oluşturulan jüri Klasik Arkeoloji anabilim dalı yüksek lisans öğrencisi Mükerrem Burcu Sekban ın Antandros Yamaç Ev Terra Sigillata Buluntuları başlıklı tezini incelemiş ve adayı.../.../... günü saat... da... süren tez savunmasına almıştır. Sınav sonunda adayın tez savunmasını ve jüri üyeleri tarafından tezi ile ilgili kendisine yöneltilen sorulara verdiği cevapları değerlendirerek tezin başarılı/başarısız/düzeltilmesi gerekli olduğuna oybirliğiyle / oyçokluğuyla karar vermiştir. BAŞKAN Başarılı Başarısız Düzeltme (Üç ay süreli) ÜYE Başarılı Başarısız Düzeltme (Üç ay süreli) ÜYE Başarılı Başarısız Düzeltme (Üç ay süreli) Not: Yüksek Lisans Tezi Savunma Süresi asgari 45 dakika - azami 90 dakikadır. II

3 Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğüne sunduğum Antandros Yamaç Ev Roma Dönemi Seramikleri adlı yüksek lisans tezinin tarafımdan bilimsel, ahlak ve normlara uygun bir şekilde hazırlandığını, tezimde yararlandığım kaynakları bibliyografyada ve dipnotlarda gösterdiğimi onurumla doğrularım. M. Burcu Sekban III

4 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 3 GİRİŞ 4 ANTANDROS TARİHÇESİ 6 ANTANDROS ARAŞTIRMA TARİHÇESİ 12 YAMAÇ EV MİMARİSİ 15 ROMA SERAMİĞİ ARAŞTIRMA TARİHÇESİ 18 ANTANDROS YAMAÇ EV SEKTÖRÜ ROMA DÖNEMİ SERAMİKLERİ _ 20 1) OMURGALI KASELER 21 A )Çandarlı Seramiği Form 3 22 B) Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 24 C) Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği Form ) DIŞA DÖNÜK AĞIZLI KASELER 27 A) Phokaia Seramiği Form 2 28 B) Dışa Dönük Kısa Dudaklı Kaseler 31 C) Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form ) DIŞTA KALINLAŞTIRILMIŞ VE YUVARLATILMIŞ AĞIZLI TABAKLAR 32 A) Çandarlı Seramiği Form ) İÇE ÇEKİK AĞIZLI TABAKLAR 33 A) Phokaia Seramiği Form ) DOĞU SİGİLLATA A SERAMİKLERİ 35 6) ÇEŞİTLİ ÖRNEKLER 36 SONUÇ 38 KATALOG 43 KAYNAKÇA ve KISALTMALAR 108 HARİTA PLAN LEVHALAR RESİMLER

5 ÖNSÖZ Antandros Yamaç Ev Terra Sigillata Buluntuları adlı bu çalışmada Antandros Yamaç Ev Sektörü nde, 2005 yılı kazı sezonunda ele geçen Roma Dönemi ne ait seramikler incelenmiş ve buluntuların kataloğu oluşturulmuştur. Öncelikle, Antandros buluntularını çalışmama izin veren, yardımlarını esirgemeyen tez danışmanım Doç.Dr. Gürcan Polat a içtenlikle teşekkür ederim. Ayrıca, Roma Dönemi seramikleriyle ilgili bilgilerini ve elindeki kaynakları benimle paylaşan Yrd.Doç.Dr. Lale Doğer e teşekkür etmeyi bir borç bilirim. Beni her konuda destekleyen aileme ve tezin her aşamasında bana yardımcı olan Aslan Çakır a özellikle teşekkürlerimi sunarım. Her zaman yanımda olan Tuncay Küçük, Özge Yıldız ve Serra Somersan a teşekkür etmek isterim. Son olarak Antandros Kazı Ekibi ne teşekkür ederim. İZMİR 2007 M. Burcu Sekban 3

6 GİRİŞ Antandros kazısı, 2001 yılından beri Balıkesir Arkeoloji Müzesi başkanlığında Doç.Dr. Gürcan Polat ın bilimsel sorumluluğunda Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğrencilerinin katılımıyla gerçekleşmiştir. Antandros kazısında dört farklı sektörde çalışılmıştır. Bu sektörlerden birisi olan Yamaç Ev Sektörü kazı çalışmalarına 2001 yılından bu yana devam edilmektedir. Yamaç Ev Sektöründe, gerek mozaik taban altında gerekse mekan içi dolgu toprakta farklı dönemlere ait çok sayıda seramik buluntu ele geçmiştir. Çalışma, 2005 yılı kazı sezonunda, 7. mekan mozaik taban altı ile 14. ve 15. mekanlar içinde ele geçen Roma dönemine ait seramik buluntuları kapsamaktadır. Buluntuların çok sayıda olmasından dolayı, tez kapsamı içerisine Yamaç Ev Sektörünün Roma Dönemini yansıtan 148 parça dahil edilmiştir. Bu parçalar ağırlıklı olarak Geç Roma Dönemi ne tarihlenen ve Kırmızı Astarlı Seramik adı verilen gruba aittir. Az sayıda, Terra Sigillata olarak adlandırılabilecek, Erken Roma Dönemi ne ait buluntu da ele geçmiştir. Tezde asıl yoğunluğu Kırmızı Astarlı Seramikler oluştursa da, terra sigillata teriminin Roma seramiklerini yansıttığı düşünülerek çalışmanın Antandros Yamaç Ev Terra Sigillata Buluntuları olan adının değiştirilmesine gerek duyulmamıştır. Değerlendirilen seramik buluntular vasıtasıyla Yamaç Ev Sektöründe ortaya çıkartılan zengin Roma villasının bir dönemine ışık tutulması amaçlanmıştır. Eğimli bir arazi üzerine konumlandırılan Yamaç Ev Sektöründe düzenli bir tabakalanmanın olmadığı görülmüştür. Villa sınırları içerisinde gerçekleştirilen kazılarda, Klasik, Helenistik ve Roma dönemini yansıtan malzeme karışık olarak ele geçmiştir. Bu anlamda seramik buluntu, evin tarihlendirilmesinde sağlıklı bir kriter olarak görülmemiştir. Villa, daha çok mozaik kompozisyonu ve freskolar vasıtasıyla tarihlendirilmiştir. Ancak, 2005 yılı kazılarında, 7. mekanda restorasyon amaçlı kaldırılan mozaik taban altında bulunan seramikler, ele geçen malzemenin çalışılmasını kısmen olanaklı hale getirmiştir. Çalışma, 5 ana başlık altında toplanmıştır. Öncelikle, Antandros un tarihçesine ve araştırma tarihçesine değinilmiştir. Daha sonra Antandros Yamaç Ev mimarisi aktarılmıştır. 4. bölümde Roma seramiğinin araştırma tarihçesi anlatılmıştır. Son ana 4

7 başlık içerisinde Antandros Yamaç Ev Sektöründe 2005 yılında ele geçen seramik buluntular değerlendirilmiştir. Tez çalışmasının asıl ağırlık noktasını oluşturan Roma Dönemine ait buluntular, 5. bölüm dahilinde incelenmiştir. Antandros ta Yamaç Ev Sektöründe, 2005 yılında ele geçen Roma Dönemine ait seramik buluntuların sayıca çokluğu nedeniyle, bu çalışmada hepsi değerlendirilememiştir. Her gruba ait belirli sayılarda örneğe yer verilmiştir. Bu bölüm içerisinde değerlendirilen Roma Dönemi seramikleri formlarına göre sınıflandırılmış ve yakın benzerleriyle karşılaştırma yoluna gidilmiştir. Bu konuda yapılan en kapsamlı çalışma J. W. Hayes tarafından 1972 yılında yayınlanan Late Roman Pottery adlı incelemedir. Halen daha onun kronolojik düzenlemesinde belirgin bir değişiklik ve öneri ortaya konulamamıştır. Bu nedenle çalışmamda Hayes in gruplandırması ve kronolojisi temel alınmıştır. 5. bölümün hemen ardından çalışma içerisinde değerlendirilen buluntularla ilgili kataloga yer verilmiştir. Katalogun sıralanmasında form sınıflandırması ve buluntuların ele geçtiği alanlar etkili olmuştur. Form gruplarına ait katalog içinde önce, 7. Mekan mozaik taban altından ele geçen malzemeler ardından mekan içi dolgu toprak malzemeleri listelenmiştir. Kataloglara ait çizim ve levhalar çalışmanın sonuna eklenmiştir. Levhalarda ve çizimlerde ölçek kullanılmış, seramik kil yapısının ve astarın değerlendirilmesinde Munsell Soil Color Charts katalogundan faydalanılmıştır. Roma Kırmızı Astarlı Seramik literatürü tarandığında, özellikle Batı Anadolu kırmızı astarlı seramik grupları konusunda çok kapsamlı çalışmaların yapılmamış olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum bir eksiklik olmakla birlikte ulaşılan kaynakların yetersizliği bakımından da bir takım zorlukları beraberinde getirmektedir. Tez içerisinde bu eksikliğin etkileri hissedilmiştir. Bunda, özellikle Anadolu da Roma Dönemi tabakalarına ait seramik buluntuların sistematik bir şekilde yayınlanmamış olmasının da büyük rolü vardır. Roma seramikleri üzerinde çok ayırt edici bezeme olmaması, seramiklerde görülen geometrik baskı motiflerin uzun süre kullanılmış olması ve formların bölgesel etkileşimler sonucunda birbirine yakın çizgiler takip etmesi de tarihlendirmeyi ve sınıflandırmayı zorlaştırıcı unsurlar olarak ortaya çıkmıştır. 5

8 ANTANDROS TARİHÇESİ Antik kaynaklar İda Dağı güney eteklerinde yer alan Antandros kentini çok farklı kökenlere dayandırır. Heredotos, Pers kralı Kserkses in İÖ. 483 yılında Yunanistan a yapacağı seferin hazırlıklarına ve ordunun izlediği güzergaha değinirken Antandros tan bahseder. Herodotos un anlatımına göre: Ordu Lydia dan Kaikos ırmağına ve Mysia ya yöneldi; Kaikos u geçtikten sonra Kane dağını soluna alarak Aternaos içinden Karene kentine doğru yürüdü. Bu kentten sonra Adramytteion kenti ve Pelasg sitesi Antandros u geçerek Thebe ovasına indi. Ve orada gece İda eteklerinde konaklamışken bora patladı, zigzag gezinen yıldırımlar düştü ve oldukça önemli sayıda kayıp verildi 1. Herodotos un bir Pelasg yerleşimi olarak söz ettiği Antandros tan Vergilius Phryg yerleşimi olarak bahseder. Vergilius un Aeneis adlı eserinde Antandros un bir Phryg yerleşimi olduğundan bahsedilir 2. Antandros hakkında bilgi verirken, antik yazarlardan Alkaios un Antandros un bir Leleg yerleşimi olduğu, Skepsisli Demetrios un ise bir Kilikia kuruluşu olduğu şeklindeki sözlerini aktarır. Bunların yanına, Strabon Antandros kentinin bulunduğu coğrafya hakkında bilgi verir. Buna göre; Lekton dan Kanaiaa kadar olan kıyıya Adramytteion körfezi denmektedir. Bu körfezin başlangıç noktasını oluşturan burun üzerinde Gargara yer alır. Gargara dan sonra iç kısımda Antandros, bunun yukarısında Paris in hakemlik yaptığı söylenen Aleksandreia Dağı bulunur. Ayrıca İda Dağı ndan gelen kerestelerin pazarlandığı Aspaneus da burada yer alır. Daha sonra içinde Astyrene Artemis i için kutsal bir alan bulunan Astyra köyüne gelinir. Astyra nın yakınında Atinalılar tarafından kolonize edilmiş ve hem bir limana hem de bir deniz üssüne sahip olan Adramytteion kenti yer alır 3. (Harita 1) Stephanos Byzantion, kentin Edonis ve Kimmeris gibi yan adlara sahip olduğunu belirtir 4. Aristoteles, Antandros şehrine Trakialı olan Hedones adlı kişinin yerleşmesinden dolayı Hedonis, yüzyıl boyunca süren Kimmer yerleşiminden dolayı da Kimmeris adını 1 Herodotos, 7, Vergilius, III, 7. 3 Strabon, XIII, I, Kaletsch 1958, 38. 6

9 aldığını söyler 5. Kafkas halklarından olan Kimmerler, İskit baskısı sonucu Kafkasya geçidini aşarak İÖ. 8. yüzyıl sonunda Doğu Anadolu ya ulaşmışlardır. Kimmerler ilk olarak Urartularla karşılaşmış, daha sonra Asurlularla savaşmışlardır. Asur Kralı Rusa II, Kimmelerle bir anlaşmaya vararak onları Orta Anadolu ya yönlendirmiştir. Kappadokia yı ele geçirip, Paphlagonia ya saldırıp ve Sinope yi ele geçiren Kimmerler, İÖ. 696/695 yılında Phryg devletine saldırmış ve bunun sonucunda yenilen Phryg kralı Midas ın ölümüne neden olmuşlardır. Daha sonra Lydia devletine saldıran Kimmerler, İÖ. 633 yılında Gyges tarafından yenilgiye uğratılmalarına karşın, İÖ. 652 yılında ikinci kez Lydia ya saldırırlar. Bu saldırıda başarılı olan Kimmerler Gyges i öldürürler. Bu tarihten sonra Kimmerler in bir bölümü kuzeye ilerler ve Antandros a yerleşirler. Kimmerlerin Antandros taki işgaline İÖ 570 li yıllarda Lydia kralı Alyattes in oğlu Kroisos son vermiştir. İÖ. 508 yılında Pers kralı Dareios un komutanlarından Otanes tarafından ele geçirilen kent, tüm Anadolu gibi Pers egemenliğine girmiştir. Antik kaynaklarda Antandros kenti ile ilgili bilgilere çok sık rastlanmamasına karşın, kentin adı Atina ile Sparta arasında İÖ. 431 yılında başlayan ve İÖ. 404 yılında sona eren Peloponnesos savaşlarında sıkça geçer. Savaşın ilk evresinde Antandros ile ilgili bilgiyi Thukydides ten almaktayız. Lesbos adasını ve burada yer alan Mytilene kentini ele geçiren Atinalılar, kent halkının bir kısmını sürgüne göndermiştir. Mytilene ve Lesbos adasının diğer bölgelerinden sürgün edilen bu insanlar, yanlarına Peloponnesos tan paralı askerler alarak Antandros u ele geçirirler. Bu insanlar Antandros un İda Dağı na yakın olması ve gemi yapımında kullanılacak diğer gereçlerin de bol olmasından faydalanarak gemi yapacak, böylece Lesbos a saldırıp, orayı geri aldıktan sonra karşı kıyıda yer alan diğer Aiol kentlerini de ele geçireceklerdir 6. Ancak Antandros un, Lesboslu sürgünlerin eline geçmesinden kısa süre sonra Demodokos ve Aristides komutası altındaki Atina donanması yanlarına müttefiklerini de alarak Antandros u geri alırlar 7. Bu olayın gerçekleştiği tarih ile ilgili bilgiyi Thukydides in Peloponnesos Savaşı adlı kitabındaki şu cümlelerden almaktayız: Aynı kış, Khios lular, onların ayaklanmasından korkan Atinalıların oysa Atinalılara rehine vermiş yasalarında hiçbir değişiklik yapmayacaklarını söylemişlerdi- 5 Byzantion, Thukydides, IV, Thukydides, IV, 75. 7

10 isteğiyle, yeni surlarını yıktılar. Kış ve Thukydides in anlattığı savaşın yedi yılı sona erdi 8. İÖ. 431 yılında başlayan savaşın üzerinden yedi yıl geçtiğine göre, bu olaylar da İÖ. 425/424 yıllarında meydana gelmiş olmalıdır. Bu kronolojiyi destekleyen diğer bir olay Antandros un Attika-Delos Deniz Birliği ne girmesidir. Birliğe üye kentlerin ödedikleri vergilerin yılı ve miktarının kaydedildiği vergi listelerinde, Antandros ismine ilk olarak İÖ. 425 yılında ve ödediği 15 talentlik vergiye rastlamaktayız. Listede Antandros isminin ikinci kez İÖ. 421 yılında ve ödediği 8 talentle kaydedildiği görülür 9. Antandros un birliğe girişi, Atina nın Lesbos ve Mytilene ile birlikte Antandros u da denetim altına alması sonucunda gerçekleşmiş olmalıdır. Savaşın ilk evresi içinde Antandros, 425 yılından sonra Atina denetimine girer, 425 ve 421 yıllarında olmak üzere birliğe iki defa vergi verir. Bu tarihten itibaren kayıtlarda Antandros ismine bir daha rastlanmaz. Antandros un vergi listelerinde İÖ. 421 yılından sonra ismine rastlanmaması, savaşın İÖ. 415 yılından sonra Atina aleyhine değişmesi ile ilgili olabilir. Çünkü bu tarihten sonra Spartalılara sığınan Alkibiades, 414/413 yıllarında Spartalılar adına Batı Anadolu ya sefer yapar ve bunun sonucunda Khios, Miletos ve Mytilene yi birlikten çıkarır. Antandros un da bu tarihten itibaren birlikten çıkmış olma ihtimali vardır. Şayet Antandros bu tarihte birlikten çıkmamış olsa bile, İÖ. 410 yılında kentin Perslerin denetimi altına girmesi Persler İÖ de Antandros ta Arsekes komutası altında bir garnizon bulundurmaktadırlar- ve Sparta yandaşı olması bu süreci kendiliğinden ortaya çıkaracaktır. Diodoros, Lesboslu sürgünlerin Antandros u ele geçirdikleri bu olaya değinmiştir: Lesbos ta Atinalıların Mytilene yi işgalinden sonra, işgalden kaçan çok sayıdaki sürgün bir süredir Lesbos a dönmeye çalışmaktaydı ve bu sefer Antandros u ele geçirmeyi başardılar. Burası üs alındıktan sonra Mytilene yi ellerinde tutan Atinalılar ile savaşa devam ettiler 10. Görüldüğü gibi Antandros, Peloponnesos savaşının ilk evresinde, özellikle de İÖ. 425 yılından sonra Atina nın denetiminde ya da onunla işbirliği içinde olduğu anlaşılmaktadır. Yine bu zaman diliminde (İÖ ) Antandros un Attika-Delos Deniz Birliği ne girdiği ve vergi ödemeye başladığı görülür. 8 Thukydides, IV, Merit-WadeGery-Mcgregor 1953, Diodoros, XII, 72, II. 8

11 Xenophon un savaşın ikinci evresi ile ilgili aktardığı bilgiye göre, Alkibiades komutası altındaki Atina birlikleri, Mindaros komutasındaki Peloponnesos birliklerini İÖ. 410 yılında Kyzikos ta yenilgiye uğratırlar. Bunun üzerine Pers satrabı Pharnabazos, gemilerinin yerine yenilerini yapmaları için para verip Antandros a gönderir. Antandros ta gemilerin yapımı sırasında Syrakusailılar Antandros halkı ile işbirliği yapıp yıkılan surlarının onarılmasında onlara yardımda bulunurlar. Ayrıca Syrakusailılar nöbet tutmalarındaki gayretleri ile Antandrosluların takdirlerini kazanmayı başarırlar. Syrakusailılar ın sergiledikleri bu davranışları sonucunda Antandros lular, onlara vatandaşlık hakkı tanırlar 11. Yine Xenephon un anlattıklarından; Alkibiades komutasındaki Atina birlikleri İÖ. 409 yılında Byzantion u kuşatır. Burada Sparta Harmostu Klearkhos ile Megaralı ve Boiotialı müttefikleri bulunmaktadır. Klearkhos, kentin savunması için gerekli önlemleri aldıktan sonra, karşı kıyıya geçip Pharnabazos ile buluşur. Amacı Pharnabazos tan askerlerin maaşlarını almak, Hellespontos Denizinde dağınık durumda bulunan gemileri ile Trakia da bulunan gemilerini bir araya toplamak ve Antandros ta yeni gemiler yaptırdıktan sonra oluşturacağı filolar ile Byzantion daki Atina kuşatmasını kaldırmaktır. Ancak Atinalılar, işbirlikçileri sayesinde kenti ele geçirmeyi başarırlar 12. Yine bu tarihlerde Thukydides ve Diodoros tan Antandros ta meydana gelen farklı bir olay hakkında bilgi edinmekteyiz. Her iki yazarın da söz ettiği bu olay, İÖ yıllarında Arsakes komutasında Antandros ta bulunan Pers garnizonu ile ilgilidir. Arsakes, Antandroslulardan ağır vergiler almakta ve bu durum Antandrosluları rahatsız etmektedir. Bu garnizondan kurtulmak için Antandroslular, Lakedaimonlulardan asker göndermelerini talep ederler. Bunun sonucunda Abydos tan gelen hoplitler Pers garnizonunu kentten kovarlar 13. Bu tarihten sonra Peloponnesos Savaşının sonucunu belirleyecek olan bir dizi olay içerisinde Antandros tan da bahsedilmektedir. Bu olaylarla ilgili Xenophon un anlattığı bilgilere göre; Sparta kralı Lysandros, İÖ. 407 de Ephesos a gelir. Dağınık durumdaki birliklerinin toplanması için haber gönderen Lysandros un kendisi de 11 Xenophon 1999, I, I, Xenophon 1999, I, III, Thukydides, VIII, , Diodoros, XII, I, 10. 9

12 Antandros ta yeni gemiler yapmaya başlar 14. Daha sonrasında Atinalılar ile yaptıkları savaşları kazanan Spartalılar, Peloponnesos Savaşı nda da galip ayrılan taraf olur. Atinalılar, Peloponnesos Savaşı içinde, İÖ. 425 yılında Lesbos ve Mytilene yi denetimleri altına aldıkları zaman büyük olasılıkla Antandros u da denetimleri altına almış ya da kenti müttefikleri haline getirmişlerdir. Zira Antandros un Attika Delos Deniz Birliği ne girmesi de bu döneme denk gelmektedir. Birliğin vergi kayıtlarında Antandros 425 ve 421 yıllarında olmak üzere iki defa ödeme yapmıştır. Bu tarihten sonra Antandros ismine vergi listelerinde rastlanmamıştır. Yine bu tarihte Antandros, Lesbos tan sürgün edilmiş olanlar tarafından ele geçirilmiş olsa da Atinalılar, kısa bir süre sonra kenti tekrar geri alırlar. Savaşta İÖ. 415 yılında Sicilya bozgunu ile değişen dengeler sonrasında Antandros kenti de el değiştirir. Özellikle İÖ. 410 yılından sonra Pers denetimine girer ve Sparta yandaşı bir tutum sergiledikleri görülür. Zira bu dönemde tüm Batı Anadolu Pers kralı adına Sardeis satrapı Tisaphernes ile Daskyleion satrapı Pharnabazos un denetimleri altındadır. Kentin, İda Dağının eteklerinde olması ve gemi yapımı için gerekli malzemenin bol miktarda bulunmasından dolayı stratejik bir öneme sahip olduğu anlaşılıyor. Antandros, donanması hasar gören ya da yeni donanma yapmak isteyenlerin başvurdukları bir merkez olarak karşımıza çıkar. Peloponnesos Savaşı nın büyük oranda deniz muharebeleri şeklinde geçtiği göz önünde bulundurulursa kentin ne kadar önemli olduğu daha iyi anlaşılacaktır. Xenophon, bunların dışında, Anabasis adlı eserinde de Antandros tan söz eder. Tibron un ordusuna katılmak için gidenlerden biri olan Xenophon, geçtikleri yerleri tanımlarken Antandros tan şöyle bahseder: Oradan Troas ın içinden ilerlediler ve İda Dağı nın üzerinden Antandros a vardılar ve sonra, kıyı boyunca ilerleyerek Thebes ovasına ulaştılar 15. Büyük İskender in İÖ. 4. yüzyılda Anadolu yu ele geçirmesiyle birlikte, Pers satraplık merkezi Daskyleion kontrolündeki Antandros, özgürlüğüne kavuşmuştur. İÖ. 4. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, bu sefer özgür bir kent olarak sikke basmaya başlamıştır. Pergamon kralı Eumenes II zamanında Suriye kralı Antiokhos III ile İÖ. 189 yılında yapılan Magnesia Savaşı ve sonrasında İÖ. 188 yılında imzalanan Apameia 14 Xenophon 1999, II, I, Xenophon 1998, VII, VIII 7. 10

13 Barışı ile Antiokhos III ün boşalttığı Batı Anadolu toprakları Romalılar tarafından Pergamon ve Rhodos arasında paylaştırılır. Buna göre Maiandros un kuzeyinde kalan tüm Batı Anadolu toprakları Pergamon krallığına verilir 16. Bir dönem Pergamon krallığının denetimi altına giren Antandros olasılıkla bu tarihten sonra Pergamon krallığına bağlanmıştır 17. Zira Roma nın Anadolu ya girmesinden sonra tüm Anadolu gibi Roma egemenliğine giren Antandros, Hıristiyanlık döneminde bir piskoposluk merkezine dönüşmüştür. Daha sonra Orta Çağdaki Arap akınlarından rahatsız olan halkın, korunmak amacıyla bugünkü adı Şahin Kale olan surla çevrili, sarp kayalık üzerine taşındığı anlaşılmıştır. Yerleşim alanı, Kurtuluş Savaşı öncesinde bugünkü Altınoluk beldesinin eski köy yerleşiminin bulunduğu alana taşınmış ve piskoposluk merkezi olan yerleşme, Papazlık adını almıştır. 16 Malay 1992, Malay 1992,

14 ANTANDROS ARAŞTIRMA TARİHÇESİ Antandros antik kentinin saptanmasına ilişkin araştırmalar, 1842 yılında H. Kiepert in Avcılar Köyü camisinin duvarında Antandros isminin (ANTANDROS) geçtiği yazıtı keşfetmesiyle başlar. Kiepert, bu yazıta dayanarak elinde bulunan 1: ölçekli haritaya Antandros kentini lokalize etmeyi başarmıştır 18. Kiepert in, 1888 yılında Fabricius ile birlikte, geri dönüşü sırasında Antandros isminin geçtiği ikinci bir yazıtı ve üzerinde ANT harflerinin bulunduğu Antandros sikkelerini görmesi, daha önceki saptamasının doğru olduğunu ortaya koymuştur 19. Kiepert, Antandros olarak saptadığı Dervent Tepe ye, Fabricius ile birlikte tırmanmış ve orada bir şehir yerleşmesini doğrulayacak miktarda mermer ve seramik parçası bulmuştur. Burada yapmış olduğu barometrik ölçüm sonrasında tepenin 215 metre yükseklikte olduğunu belirlemiştir. Tepenin zirvesinin 200 metreden fazla bir yüksekliğe sahip olduğu, yükselti eğrilerinin gösterildiği haritadan da anlaşılmaktadır. Bu arada H. Schliemann, 1881 yılında aynı güzergahtan geçmiş ve yalnızca Kiepert in ilk bulduğu yazıtı görmekle kalmamış, aynı zamanda Dervent Tepe de (bugünkü adı Kaletaşı Tepesi), eni ve boyunun 1000 metre olduğu tahmin ettiği bir antik kentin varlığını da saptamıştır. Köylülerin bu antik şehirde birçok gümüş Antandros sikkesi bulması Schliemann ın dikkatini çekmiş ve Dervent isminin antik Antandros isminden geldiği yolunda bir görüş ortaya atmıştır. Ancak şehri, 1959 ve 1968 yıllarında iki kez ziyaret eden J.M. Cook, Dervent isminin, Kiepert in de fark ettiği gibi, genellikle geçitler için kullanılan bir isim olduğunu belirleyerek, ismin burada bir geçide işaret etmekte olduğuna dikkat çekmiştir. Gerçekten de şehrin üzerinde bulunduğu Kaletaşı Tepesi, denize doğru dik bir eğim ile sona erer. Modern asfalt, tepenin eteğinin kesilmesi sonucunda tepenin eteğinden geçirilmiştir. Modern asfaltın yapılmasından önce ulaşım, deniz ile tepe arasındaki dar, çakıldan oluşan deniz kıyısından gerçekleşiyordu. Cook, 1959 ve 1968 yıllarında yapmış olduğu inceleme sonunda tepenin doğu yamacında herhangi bir buluntunun olmadığı, asıl yerleşimin tepenin batı yamacında olması gerektiğine değinmiştir Judeich 1894, Judeich 1894, Cook 1973,

15 Judeich, Kiepert ten sekiz yıl sonra, tepe üzerinde incelemeler yapmıştır. Bu inceleme sonucunda şehri, aşağı ve yukarı kent olarak ikiye ayırmış ve Antandros u fazla büyük olmayan bir şehir olarak nitelendirmiştir yılında şehri ziyaret eden Leaf, tepenin batı bölümünün sahibi olan Altınoluklu zengin Türklere ait firmanın burada bir mezar açtığını ve buradan orijinalde bir rahibenin onurlandırılması için dikilmiş, ama sonradan ikinci kez kullanılmış olan bir heykel altlığının çıkarılmış olduğunu saptamıştır. Buna dayanarak şehrin nekropolisinin tepenin batı yamacında, citadelin tepenin zirvesinde, ticaret merkezi ve limanların da tepenin doğusunda olduğuna kanaat getirmiştir 21. Antandros yerleşmesinin bulunduğu Kaletaşı Tepesinin batısında uzanan sahil şeridinin imara açılması sonucunda 1989 yılında başlayan yapılanma çalışmalarında bazı mezarlara rastlanmış ve bunun sonucunda 1991 yılında Müze Kurtarma Kazıları başlatılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda bu alanın İÖ. 7. yüzyıldan İÖ. 2. yüzyıla kadar nekropolis alanı olarak kullanıldığı anlaşılmıştır. Müze Kurtarma Kazıları aralıklarla devam etmiş, 1995 yılından sonra kazı çalışmalarına son verilmiştir yılında Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Doç.Dr. Gürcan Polat başkanlığında bir ekip tarafından yüzey araştırması gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma sonucunda Kaletaşı Tepesi nde sur ile çevrili bir yerleşimin varlığı saptanmıştır. Çam ağaçları ile kaplı olan tepe üzerinde yapılan incelemelerde elde edilen malzemelerden, bu yerleşmenin İÖ. Geç 5. yüzyıldan başlayıp 4. yüzyıl boyunca kullanıldığı anlaşılmıştır. Tepenin batı yamacında yapılan yüzey araştırmasında elde edilen veriler, bu alanın en azından İÖ. 6. yüzyıldan başlayıp Bizans dönemini de içeren uzun bir zaman dilimi boyunca iskan gördüğünü ortaya koymuştur. Tepenin batısından denize dökülmekte olan Karakazan (Kundakçınar) Deresinin batısında ve Kaletaşı Tepesinin doğu yamaçlarında yapılan araştırmalarda, yerleşmeye ait veriler elde edilememiştir yılında yapılan yüzey araştırmasından sonra 2001 yılında Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı Öğretim 21 Leaf 1923, Yalman 1992, ; Özeren-Ünal-Öner 1996,

16 Üyelerinden Doç.Dr. Gürcan Polat bilimsel başkanlığında bir ekip ile Balıkesir Müzesi nin ortaklaşa çalışmaları sonucunda başlayan kazılar hala devam etmektedir Polat 2002, 21-30; Polat-Polat 2003,

17 YAMAÇ EV MİMARİSİ 2001 yılında kazısı başlayan Yamaç Ev sektöründe ortaya çıkarılan zengin Roma villası sahip olduğu birçok mekanıyla oldukça geniş bir alan üzerine kurulmuştur kazı sezonu itibariyle söz konusu villanın bütünü hala ortaya çıkarılamamıştır 24. Şu ana kadar yapılmış olan çalışmalar Yamaç Ev in iki teras üzerinde kurulduğunu göstermiştir.(plan 1) Villanın üst terasında 6 mekanı, portikosu ve latrinası bulunmaktadır. Söz konusu 6 mekan portikoya açılmaktadır. 1 numaralı ve 3 numaralı mekanların triclinium olarak kullanılmış olduğu düşünülmektedir. Üst terasta bulunan diğer mekanların ise işlevleri tam olarak anlaşılamamıştır numaralı mekan, Yamaç Ev in en geniş mekanlarından biridir. Duvarlarında freskolar 26, tabanında ise mozaikler bulunur 27.(Resim 1) Triklinium olarak kullanılan 3 numaralı mekan ise Yamaç Ev in merkezi konumunda bulunmaktadır ve çift sütunlu bir girişe sahiptir. Mekan bütünüyle mermerle kaplıdır.(resim 2) Odaların önünde yer alan portiko 33 metre uzunluğundadır. Mozaiklerle kaplıdır.(resim 3) Portikonun sonunda ise latrina bulunmaktadır. Latrinanın hemen altından ise oldukça büyük bir kanalizasyon sistemi geçmektedir 28. Yamaç Ev alt terasında hamam kompleksi yer almaktadır. Teze konu olan seramik buluntular alt terastan ele geçmiştir. Seramik buluntuların ele geçtiği 7 ve 14 nolu mekanlar hamam kompleksine aittir 29. Bunun dışında malzemelerin bir kısmı ise 15 nolu mekanda bulunmuştur. İnce uzun bir yapıya sahip olan 7 numaralı mekan, taban mozaiklerine ve freskolara sahiptir.(resim 4) Mekan içersinde oturma amaçlı olduğu düşünülen, sonradan eklenmiş olduğu anlaşılan sekiler bulunmaktadır. Aynı zamanda mekanın 24 Polat 2002, Polat- Polat 2005, Polat- Polat- Yağız Yamaç Ev in üst teras mimarisiyle ilgili daha detaylı bilgi için bakınız, Küçük 2003, Antandros Yamaç Ev Mimarisi yayımlanmamış yüksek lisan tezi; Polat 2002, Polat- Polat Yamaç Ev duvar resimleri, detaylı bilgi için bakınız, Yıldız 2003, Antandros Yamaç Ev Duvar Resimleri yayınlanmamış yüksek lisans tezi. 27 Yamaç Ev mozaikleri detaylı bilgi için bakınız, Sekban 2003, Antandros Yamaç Ev Mozaikleri yayınlanmamış yüksek lisans tezi. 28 Detaylı bilgi için bakınız, Küçük 2003, Antandros Yamaç Ev hamam mimarisi için bakınız, Polat- Polat 2005, Polat- Polat- Yağız 2007; Asıbostan 2006, Roma Konut Mimarisinde Hamamlar yayınlamamış lisans tezi. 15

18 duvarlarında geniş nişler göze çarpar. 7 Nolu odanın, hem mimari yapısı hem de bir geçişle bağlandığı 8 numaralı oda (tepidarium) dolayısıyla hamam yapısında bulunan soyunma odası (apodyterium) işlevini taşıdığı düşünülmektedir 30. Bu düşünceyi kuvvetlendiren bir diğer kanıt ise, mozaiğin doğu kenarında yer alan terlik betimlemeleridir. 8 numaralı mekan tepidarium olarak(resim 5), hemen doğusunda bulunan 9 numaralı mekan ise caldarium olarak kullanılmıştır(resim 6). Bu çalışma içerisinde değerlendirilen malzemelerin bir bölümü 9 numaralı mekanın kuzeyinde yer alan 14 numaralı (praefurnium) mekan dolgusundan ele geçmiştir (Resim 7). Praefurniumun, yapılan çalışmalar sonucunda belli bir seviyeye kadar doldurularak farklı bir işlevle kullanılmış olduğu anlaşılmıştır. Mekanın, yanma odası işlevini yitirmesinde 9 numaralı mekanda gerçekleştirilen değişiklik etkili olmuştur. 9 numaralı mekanın hypocaust sistemi kullanılamaz hale gelince, alan doldurulmuş ve üst bölümüne yeni bir hypocaust sistemi oluşturulmuştur. Dolayısıyla 9 numaralı mekanın tabanında yaklaşık olarak 50 cm lik bir yükselme meydana gelmiştir. Söz konusu yükselme 14 numaralı mekanın yanma yeri ağzını kapattığından, mekan praefurnium özelliğini yitirmiştir. Bundan dolayı ikinci praefurnium, 9 numaralı mekanın doğusuna yapılmıştır. Bu değişiklikten 8 numaralı mekan da etkilenmiş, söz konusu mekanın caldariuma açılan kuzeydoğu girişine üç basamaklı bir merdiven eklenmesi ihtiyacı duyulmuştur. Çalışma konusu içerisinde değerlendirilen malzemelerin bir bölümü de 15 numaralı mekan içerisinde ele geçmiştir.(resim 8) Bu mekan 7 numaralı mekan olarak bilinen apodyteriumla bağlantılıdır. Ancak geç dönemde 7 numaralı mekandan 15 numaralı mekana geçişi sağlayan kapı bir şekilde kapatılmıştır numaralı oda oldukça geniştir. Batısında işlevi tam olarak anlaşılamayan küçük bir mekanla doğrudan bağlantılıdır. Mekanın güneydoğu köşesinde ortaya çıkan kapı, dışa açılan dar bir koridora bağlanmaktadır. Mekanın çok geniş olmasından dolayı üst bölümün çökmesinin engellemesi için merkezi bölümde 70 cm kalınlığında paye duvarlar ve ortasında bir sütun kullanılmıştır. Mekanda geç dönemlere ait olduğu düşünülen birçok tadilatın izleri görülebilmektedir. Özellikle mekanın tabanı yükseltilmiş ve tuğlalarla 30 Polat 2005, Polat 2005,

19 döşenmiştir. Kuzeyde yer alan duvar nemden dolayı tahrip olduğu için iç bölümde apsisli bir duvar yapılarak nemin önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Söz konusu yenilikler özellikle villanın geç evresini yansıtan değişiklikler olarak yorumlanmıştır. 17

20 ROMA SERAMİĞİ ARAŞTIRMA TARİHÇESİ Roma seramiği üzerine bilinen ilk çalışma, 1833 yılında Falbe tarafından yapılmıştır. Falbe, bu yayınında, Kuzey Afrika da ele geçen bir kabı incelemiştir 32. Oswald ve Pryce tarafından, 1920 yılında yayınlanmış olan An Introduction to the Study of Terra Sigillata adlı çalışma da erken örneklerden biridir. Roma İmparatorluğunun Avrupa daki kuzey eyaletlerinde ve Galia da bulunan kaplara bir temel oluşturmuştur 33. Batı Anadolu Roma Seramiğine dair ilk önemli çalışma ise Loeschcke tarafından yapılmıştır. Çandarlı Seramiği ni inceleyen Loeschcke, seramiği iki gruba ayırmıştır. Erken grubu Tiberius dönemine (14-37), geç grubu ise 2. yüzyıla tarihlendirmiştir 34. Kırmızı Astarlı Seramik tanımını ilk olarak 1933 yılında Waage kullanmıştır 35. Atina Agorası nın ilk dönem kazılarından ele geçen buluntulara dayanarak kırmızı astarlı seramiklerin çok geniş kapsamlı bir sınıflandırmasını yapmıştır. Bu sınıflandırma, Doğu Akdeniz de yapılan diğer kazılarda çıkan kırmızı astarlı seramikler için de kabul edilmiştir. Ancak, Waage, 1933 teki makalesinde bu seramiklerin Mısır üretimi olduğunu iddia etmiştir. Westholm, The Temples of Soli (1936) adlı çalışmasında, Waage nin terminolojisinden haberdar olmakla birlikte bazı Afrika Kırmızı Astarlı seramiklerin tanımında monokrom kırmızı seramik adını kullanmayı önermiştir, ama daha sonraki yayınlarında (SCE iv.3, 1956) bu terimden vazgeçmiştir 36. Cox, yayımladığı, Dura-Europos buluntularında Waage nin sınıflandırmasını göz önüne almıştır ve seramikler için kanıtlanabilir tarihler önermiştir 37. Jones, Tarsus raporunda (1950), az sayıda yeni kanıt ekler ama Afrika seramikleri için yeni bir terim önerir; Geç Roma Kırmızı Seramik Bektaş 1989, 13, dipnot Oswald-Pryce Loeschcke Waage Hayes 1972, Cox

21 Atina Agorası ndan ele geçen Roma Dönemi seramiklerinin kapsamlı bir şekilde yayımlaması 1959 yılında gerçekleşmiştir. Robinson, bu incelemede Geç Roma Kırmızı Seramik terimini kullanır ve 3. yüzyılın ortasından 6. yüzyıla kadar olan seramiklere yer verir. Atina Agorası ndan ele geçen malzemelerin iyi tarihlendirilebilir olması açısından bu çalışma oldukça önemlidir. Lamboglia, Batı Akdeniz malzemesini inceleyerek Kuzey Afrika da üretilmiş Geç Roma kırmızı astarlı seramiği için Terra Sigillata tanımını kullanmıştır 39. Geç Roma Seramiği hakkında yapılan en kapsamlı çalışma kuşkusuz, Hayes tarafından 1972 yılında yayımlanan Late Roman Pottery adlı çalışmadır 40. Bu çalışmada, Kuzey Afrika üretimleriyle birlikte, Çandarlı, Mısır, Kıbrıs üretimlerine de yer vermiştir. Seramiklerin bir tipolojisini oluşturmuş, Kuzey Afrika üretimi olan Geç Roma A ve B ile Terra Sigillata Chiara A, C ve D olarak adlandırılmış seramikler için Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği tanımını kullanmıştır yılında yayımladığı Supplement to Late Roman Pottery kitabında, 1972 yılında, Waage nin terminolojisini kullanarak Geç Roma C olarak adlandırdığı seramik grubunun adının Phokaia Seramiği olarak değiştirilmesini önermiştir Hayes 1972, Lamboglia 1941, Hayes Hayes 1980, lix. 19

22 ANTANDROS YAMAÇ EV SEKTÖRÜ ROMA DÖNEMİ SERAMİKLERİ Bu bölüm altında incelenecek olan seramik buluntular, Antandros Yamaç Ev Sektöründe, 2005 yılı kazı sezonu içerisinde, 7. Mekan mozaik taban restorasyonu sırasında taban altında ele geçen buluntuların yanısıra, 14. (praefurnium) ve 15. mekan içi dolgu topraktan ele geçmiş olan örnekleri kapsar. Roma Dönemi ne tarihlendirilen bu villada çok yoğun miktarda Roma seramiğiyle karşılaşılmıştır. O nedenle seramiklerin hepsi tez kapsamına alınamamış, formlar hakkında fikir veren belirli sayıda örnekle yetinilmiştir. Seramik buluntuların, üretim yerlerinin tam olarak belirlenememesi, sınıflandırılmanın formlara göre yapılmasını zorunlu kılmıştır. Ancak, Doğu Sigillata A grubu, bu sınıflandırmada bir istisnadır. Doğu Sigillata A grubuna ait 2 adet kaide, formlarına göre değil dahil oldukları seramik grubuna göre değerlendirilmiştir. 7. Mekan taban mozaik altından ele geçen malzemelerin tarihlendirme açısından öneminden dolayı, formlara ait katalog diziliminde önce bu buluntulara yer verilmiş daha sonra mekan içi dolgu topraktan ele geçen malzemeler ve kaideler yer almıştır. Antandros Yamaç Ev Sektörü Roma Dönemi seramikleri 6 ana grup altında toplanmıştır: 1) Omurgalı Kaseler 2) Dışa Dönük Ağızlı Kaseler 3) Dışta Kalınlaştırılmış ve Yuvarlatılmış Ağızlı Tabaklar 4) İçe Çekik Ağızlı Tabaklar 5) Doğu Sigillata A Seramikleri 6) Çeşitli Örnekler 20

23 1) OMURGALI KASELER Burada omurgalı kaseler ana başlığı altında üç seramik grubu incelenmektedir. Hayes in yaptığı sınıflandırmaya göre bunlardan ilki Çandarlı Seramiği Form 3 42, ikincisi Phokaia Seramiği Form 3 43, üçüncüsü ise Phokaia Seramiği Form 4 44 sınıfına girer. İlk iki form, omurgalı kase olarak nitelendirilse de aralarında üretim yeri, form, boyut, yapı, bezeme ve tarih olarak önemli farklar vardır. Üçüncü grup olan Phokaia Form 4 Seramiği, Hayes tarafından Form 3 ün erken bir versiyonu olarak sınıflandırılır 45. Çandarlı Seramiği Form 3 tipindeki kaselerin ağzı ince cidarlıdır ve ağız hafif dışbükey bir profille sahiptir. Phokaia Seramiği Form 3 sınıfına giren kaselerde ağız cidarı daha kalındır ve ağız içbükey bir profil gösterir. Farklılık kaidede de göze çarpar. Phokaia Seramiği Form 3 kaselerinde oldukça alçak olan, hafifçe açılandırılmış neredeyse düz geniş çaplı halka kaide, Çandarlı Seramiği Form 3 kaselerinde daha yüksek, kalın cidarlı, dışa doğru açık ve çap olarak dardır. Çandarlı Seramiğine dahil olan kaseler, Phokaia Seramiği ne dahil olan kaselere göre daha küçük çaplı ve derin kaselerdir. Çandarlı Seramiği nin kilinde görülen ve seramiğin önemli ayırt edici özelliklerinden olan mika katkısı, Phokaia Seramiği nde ender olarak görülürken 46, kilde kireç katkısı dikkat çeker 47. Çandarlı Seramiği nin parlakımsı kırmızı bir firnise sahip olmasına karşın, Phokaia Seramiği mat ve ince bir astara sahiptir. Phokaia Seramiği Form 3 te rulet bezemesi özellikle ağzın dış yüzünde sıklıkla karşımıza çıkar. Tondoda da bantlarla çevrili mühür bezemeler, rulet tırtırı görülebilir. Çandarlı Seramiği Form 3 sınıfına giren kaselerde ne tondoda ne de ağız kenarında bezeme vardır. 42 Hayes 1972, Hayes 1972, Hayes 1972, Hayes 1972, Hayes 1972, Schrunk 1986,

24 Bu iki grup arasındaki en önemli fark kronolojik farktır. Çandarlı Seramiği Form 3, M.S yüzyıllara tarihlenirken 48, Phokaia Seramiği Form 3, M.S yüzyıllara tarihlenir 49. Antandros Yamaç Ev sektöründe ilk iki gruba ait kaselerden de yoğun miktarlarda ele geçmiştir. Phokaia Seramiği Form 4 grubuna ait kaseler ise az sayıdadır. A )Çandarlı Seramiği Form 3 Ağızdan gövdeye geçişte omurgaya ve kalın, köşeli, küçük çaplı, dışa doğru hafifçe açılan halka kaideye sahiptirler. Küçük çaplı ve sığ olmayan kaselerdir. Erken örneklerinde daha yüksek dikey ağız ve bazen daha ince cidarlı kaide görülür 50. Form doğrudan İtalyan Sigillata (Dragendorff form 6) formundan kopyalanmıştır 51. İtalyan Sigillatası ndaki kaseler ince cidarlıdır ve ağız kenarlarında kabartma motiflere sahiptir 52. Çandarlı Seramiği Form 3 ise form ve kil açısından bu kaselerin hemen hemen aynısı olmasına rağmen cidarının daha kalın olması, alçak ve kalın cidarlı kaidesi ve kabartma motiflerinin bulunmamasıyla ayırt edilir 53. Çandarlı seramiğini İtalyan Sigillatasından ayıran bir diğer özellik de kilinde bulunan altın renkli mikadır. Ancak 2. yüzyıl üretimlerinde altın rengi mika yerini gümüş rengi mikaya bırakır 54. Antandros Yamaç Ev de, özellikle de taban altında, dik ağzı ve hafif içe dönük ağız kenarıyla, ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmasıyla ve dar çapıyla bu forma dahil edilen çok sayıda örnek bulunmuştur. Form içinde küçük profil farklılıkları da göze çarpar. 19 Kat.no.lu (Lev. 7) parça, biraz daha yatay ağız profiline sahiptir. Kat.no. 2 (Lev. 1) ve 22 (Lev. 8) ise kısa ve kalın cidarlı ağız profiliyle dikkat çeker. Kat.no. 5 (Lev. 2), Kat.no. 27 (Lev.9), Kat.no. 28 (Lev. 10), yüksek ve ince cidarlı bir ağız profili çizer. Örnekler içinde tam korunmuş olan bir kaba rastlanmamıştır. Kil renkleri kırmızımsı sarıdan kırmızımsı kahverengiye kadar çeşitlilik göstermektedir. 48 Robinson 1959, Pl.14,61, G13- G Williams 1989, Hayes 1972, Schrunk 1986, 410; Hayes 1972, Slane 1990, 45, fig Schrunk 1986, 407. Hayes 1997, Schrunk 1986,

25 Kaliteli yarı mat bir firnise sahiptirler ve buluntularda gümüşi renkli mika göze çarpmaktadır. Kaselerde, dudak kenarında kabartma motife rastlanmamakla birlikte taban altından ele geçen 8 Kat.no.lu (Lev. 3) örnekte omurganın hemen altında bir rulet tırtırı bulunur. Antandros Yamaç Ev sektöründe, mozaik taban altında ve mekan içi dolgu toprakta Çandarlı Seramiği Form 3 kaselerine ait olabilecek çok sayıda kaide de ele geçmiştir. Bu kaideler alçak ve kalın cidarlı, dışa doğru hafifçe açılan, dar çaplı kaidelerdir. Bununla birlikte çok çeşitli örneklerine de rastlamak mümkündür. Kat.no. 17 (Lev. 6) örneğinde kaide, yuvarlatılmış ve kalın cidarlı profile sahiptir. 18 Katalog no.lu (Lev. 6) parçada ise kaide daha köşeli ve ince cidarlıdır. Kaide altları firnislidir. Katalog numarası 15 (Lev. 5) olan örnekte de görüldüğü gibi, bazı parçalarda kaide altı üçgen profillidir. Hayes, Çandarlı Seramiği Form 3 e ait yüksek ağızlı örnekleri erken olarak nitelendirerek M.S yıllarına tarihler 55. Alçak ağızlı örneklerin ise daha geç olup, M.S yüzyıla verilmesi gerektiğini belirtir 56. Ainos Nekropolü nde 57, Apollon Smintheios ta 58, Atina Agora sında 59, Ephesos ta 60 M.S 1. yüzyıla tarihlenen yüksek ağızlı örnekler ele geçmiştir. Antandros Yamaç Ev sektöründe gerek mozaik taban altında gerek mekan içindeki dolgu toprakta yüksek dikey ağıza sahip örneklerle alçak ağıza sahip örnekler bir arada bulunmuştur. Yüksek ağızlı örneklerin ağırlıkta olmasına rağmen taban altından ele geçen 2 katalog numaralı parça ve praefurniumdan gelen 18 katalog numaralı parça, alçak ağızlı örneklerdendir. Mozaik tabanın altında bu örneklerle birlikte M.S. 4. yüzyıl ortalarına tarihlenen bir parça bulunmaması mozaiğin M.S. Geç 3.yüzyıl- Erken 4. yüzyıldan geç olamayacağını göstermekle beraber bu forma ait kaselerin M.S yüzyıllara tarihlenmesini onaylar niteliktedir. Hayes in Late Roman Pottery adlı kitabında verdiği Atina Agora sından ele geçen örneklere 61, 55 Hayes 1972, Hayes 1972, Başaran 2003, Akyürek 1992, Robinson 1959, Pl.14,61, G13- G Beyll, s.32, Tafel 6, no: Hayes 1972,

26 Ephesos 62, Samos Heraion 63, Apollon Smintheios 64 ve Korinth 65 buluntularına dayanarak yapılan form karşılaştırması sonucunda da Yamaç Ev sektörüne ait Çandarlı Seramiği Form 3 buluntuları M.S yüzyıla tarihlenmiştir. B) Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 Phokaia Seramiği, o dönemde kökeninin tam bilinmemesinden dolayı, Waagé tarafından 1933 yılındaki makalesinde Geç Roma C seramiği olarak isimlendirilmiştir 66. Hayes de 1972 yılında yayınladığı kitabında Waagé nin bu tanımlamasını kullanmıştır 67. Ancak daha sonra 1980 yılında yayımladığı A Supplement to Late Roman Pottery kitabında seramiğin üretim yerinin Phokaia olduğunu ve bu nedenle seramiğin adının Phokaia Seramiği olarak değiştirilmesi gerektiğini belirtmiştir yılında F. Mayet ve M. Picon un analizleri Hayes in bu görüşünü desteklemiştir 69. Phokaia Seramiği Afrika Kırmızı Astarlı Seramiğinin etkisi altındadır 70. Hayes seramiğin, Çandarlı Seramiğiyle de yakın ilişkili olduğunu ortaya koyar 71. Phokaia Seramiği Form 3, dik ağız, hafif içbükey bir profil veren ağız kenarı, ağızdan gövdeye geçişte yer alan omurga ve çok alçak halka kaide ile karakterize edilen geniş çaplı sığ kaselerden oluşur. Bu, Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiğin en yaygın formudur 72. Seramiğin kili kireç katkılıdır ve mika içermez 73. Hatta Hayes, Sardes te bulunan bir parçanın çok mikalı olmasından yola çıkarak bu parçanın yerel üretim olması gerektiğini savunmuştur 74. Kil rengi kahverengiden kırmızıya kadar çeşitlilik 62 Beyll 1993, Unterkircher 1983, Akyürek 1992, , abb Slane 1990, 53-54, fig.8, no: Waagé 1933, Hayes 1972, Hayes 1980, Poblome 1999, Schrunk 1986, Hayes 1972, Schrunk 1986, Williams 1989, Hayes 1972,

27 gösterir 75. Astar mattır veya hafif metalik görünümlüdür ve kille aynı renktedir 76. Gövde kilinden neredeyse ayırt edilemeyecek kadar ince uygulanır. Bazı kaplarda daha kalın bir astar görülebilir. Kaselerde ağzın dış yüzü genelde siyah veya gri renktedir. Bu özellik aynı zamanda Phokaia Seramiği için ayırt edici özelliklerden birisidir 77. Hayes, bunun nedenini fırındaki istifleme sırasında sadece ağız kenarının fırının içinde dolaşan gazlara maruz kalmasına bağlar 78. Bezeme açısından zengin değildir, tondoda merkezde bir veya iki konsantrik daireyle çevrelenmiş mühürler ve rulet bezemelerden oluşan şablonlarla sınırlıdır 79. Ağzın dış yüzü genellikle rulet bezemelidir, ancak rulet bezemesiz örnekler de bulunmaktadır 80. Kabın gövdesinin dış yüzüne ise asla bezeme yapılmaz 81. Tondoda yer alan mühürler teknik, şablon ve motifler açısından Afrika Seramiğine çok benzer, hatta bunlar Afrika Seramiğinden alınmıştır 82. Hayes, mühürlü dekorasyonda kompozisyonun temeline göre, devamlılık gösteren 3 kronolojik grup tespit etmiştir 83. Grup I, en erken kompozisyondur. Konsantrik dairelerle çevrelenmiş palmiye yapraklarından oluşur. Grup II de mühürlü dekorasyon sıklıkla rulet bantları ve yivlerle kombine edilir ve Phokaia Seramiği Form 3 ün erken örneklerinde görülür. Mühür motiflerin daha büyük olması ve başka bir dekorasyon olmadan merkezde tek bir motif olarak uygulanmasıyla karakterize edilen Grup III ise, Form 3 ün geç örneklerinde karşımıza çıkar. Geç Roma C, Doğu Akdeniz in birçok bölgesinde, 5. yüzyılın ortalarından 7. yüzyılın ilk yıllarına kadar en etkili ince seramik olmuştur 84. Bu bölgelerdeki başlıca rakibi, aşağı yukarı aynı zamanlarda popülerleşen Kıbrıs Kırmızı Astarlı Seramiği dir. Bu iki seramik, bir yüzyıl boyunca bütün Doğu da Afrika seramiklerinin yerini almıştır, hatta 6. yüzyılda Afrika seramiklerinin tekrar ortaya çıkmasından sonra bile pazarlardaki üstünlüklerini korumuşlardır. Phokaia Kırmızı Astarlı seramiğinin ana 75 Waagé 1933, Schrunk 1986, Schrunk 1986, Hayes 1972, Tarsus Vol , Waagé 1933, Hayes 1972, Schrunk 1986, Hayes 1972, Hayes 1972,

28 dağılım bölgesi Doğu Akdeniz, esas olarak da Ege Bölgesi dir 85. Bununla birlikte, 5. yüzyıl ortalarından -6. yüzyıl ortalarına kadar olan büyük deniz aşırı dağılım boyunca, Phokaia üretimleri Sicilya ya, Güney ve Doğu İtalya ya, Dalmaçya ya ve Kuzey Adriyatik e, Cyrenaica, Morokko, Portekiz ve Batı Britanya ya ulaşmıştır. Ticaret doğuya doğru, Suriye, Palestine, Aşağı Mısır a ve Karadeniz Bölgesi nde kuzeydoğu kıyılara kadar uzanır. Phokaia seramiğinin yayılımı, iç kesimde yer alan Suriye ve Palestine hariç esas olarak sahil merkezleriyle sınırlanmıştır. Phokaia ithalatı Yukarı Mısır da bulunmamıştır ve Kartaca da sadece 2 parça tanımlanabilmiştir. Antandros Yamaç Ev sektöründe mekan içi dolgu toprakta Phokaia Seramiği Form 3 e ait örnekler bulunmuştur. Ancak mozaik taban altında bu gruba ait hiç örnek ele geçmemiştir. Dik ve hafif içbükey profilli ağızlı, ağızdan gövdeye geçişte yer alan omurgasıyla dikkat çeken bu formun ağız dış yüzünde, rulet bezemesi bulunmaktadır. Kat.no. 38 (Lev.13, Resim 9), Kat.No: 40 (Lev.14) ve Kat.no. 42(Lev.14, Resim 9) sığ rulet bezemesinin görüldüğü örneklerdir. 37 Katalog No.lu (Lev.13) parça daha yuvarlatılmış ağıza sahiptir. Tam olarak ele geçen bir kase bulunmamakla birlikte, forma ait olarak nitelendirilebilecek çok alçak halka kaidelere de rastlanmıştır. Form 3 e ait kaideler ve Phokaia Seramiği Form 2 kaidelerinin profilleri oldukça benzerdir. Her iki formda da alçak kaide ve profillendirilmemiş kaide kullanılmıştır. Bununla birlikte, Form 3 e ait kaidelerde, gövdeden kaideye geçiş biraz daha belirgindir. Antandros örneklerinde, Form 3 olarak değerlendirilen kaideler içinde, tondo çevresinde rulet bezeme hariç, baskı bezemeye sahip örnek ele geçmemiştir. 47 Katalog numaralı (Lev.16) kaide, tondo çevresi, 3 yivle sınırlandırılmış rulet baskısı ile bezenmiştir. Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiğinin sağlam bir kronolojik iskeletini kurmak için tüketim veya üretim merkezlerinde önemli bir tabaka bulunmamaktadır. Bu tabakalanmalar bulunana kadar Hayes tarafından önerilen tarihler hala geçerliliğini korumaktadır 86. Hayes, bu seramikleri M.S. 5. yüzyıl ortası- 6. yüzyıl ortasına tarihler 87. Atina Agora sında M.S. 4. yüzyıl Erken 5. yüzyıla tarihlenen depozitlerde Form 3 e ait örnek bulunmamaktadır, ama M.S yıllarına tarihlenen depozitlerde forma 85 Schrunk 1986, Poblome 1999, Hayes 1972,

29 ait çeşitli örnekler görülür 88. Antandros Yamaç Ev sektöründe M.S. Geç 3. yüzyıl- Erken 4. yüzyıla tarihlenen mozaik tabanın altından bu seramiğe ait hiç bir parçanın ele geçmemiş olması, bu tarihlemeyi destekler nitelikte bir kanıt sunmaktadır. C) Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği Form 4 Hayes tarafından Phokaia Seramiği Form 4 olarak adlandırılan tabaklardır 89. Kalınlaştırılmış ağzın altında bir çıkıntı bulunur. Bu çıkıntıyla ağız içbükey bir profil çizer. Çok alçak halka kaideye sahiptir. Hayes, bu formun ender görüldüğünü ve Form 3 ün erken bir versiyonu olarak da sınıflandırılabileceğini belirtir 90. İçbükey ağız profili, ağız altındaki çıkıntısı ve alçak halka kaidesi Phokaia Seramiği Form 3 le yakın benzerlikler taşır. Antandros Yamaç Ev Sektöründe, mekan içi dolgu topraktan Phokaia Seramiği Form 4 sınıfına ait olan, kalınlaştırılmış ağız altında çıkıntıya sahip 3 adet ağız parçası ele geçmiştir. Kat.no. 53 (Lev.18) örneğinde daha dik bir dudak profili vardır. Kat.no. 54 (Lev.18), dudak altında daha belirgin bir çıkıntıya sahiptir.. 55 Katalog No.lu (Lev.19) parçada dudağın dış yüzündeki içbükey profil belirgindir. Hayes, Form 4 grubuna ait Atina Agorası ndan ele geçen örneğin 5. yüzyılın 3. çeyreğine ait kontekstten ele geçmesine rağmen, formu 5. yüzyılın 2. çeyreğine tarihlemenin olası olduğunu belirtir 91. Form 4 ün tarihlenmesiyle ilgili başka bir kanıt olmadığından Antandros Yamaç Ev sektöründen ele geçen parçalar da 5. yüzyılın 2. çeyreğine tarihlenmiştir. 2) DIŞA DÖNÜK AĞIZLI KASELER Bu başlık altında 3 seramik grubu incelenmektedir. Bu gruplardan ilki, Hayes in Late Roman Pottery adlı kitabında, Geç Roma C Seramiği Form 2 (Phokaia Seramiği 88 Schrunk 1986, Hayes 1972, Hayes 1972, Hayes 1972,

30 Form 2) olarak sınıfladığı tabaklardır 92. Dışa dönük geniş ağız profili ve geniş çapıyla diğer dışa dönük ağızlı kaselerden kolayca ayırt edilmektedirler. İkinci grup olarak sınıflanan küçük boyutlu kaseler, Hayes in sınıflandırmasına dahil edilmemişlerdir. Karşılaştırılabilir az sayıdaki örnek ise Ephesos, Meryem Ana Kilisesi nden ele geçmiştir. Dışa dönük, kısa dudaklı, fazla derin olmayan kaselerdir. Antandros Yamaç Ev sektöründe hem mozaik altında hem de mekan içinde bu gruba ait çok az sayıda örnek ele geçmiştir. Üçüncü gruba dahil olan tabaklar Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 e ait örnekler olarak değerlendirilmiştir 93. Küçük boyutlu, sığ, dışa dönük dudaklı profile sahip tabaklardır. A) Phokaia Seramiği Form 2 Hayes, Late Roman Pottery adlı kitabında, bu tabakları Geç Roma C Seramiği Form 2 adı altında sınıflandırmıştır 94. Daha sonra 1980 yılında yayınladığı A Supplement to Late Roman Pottery kitabında Geç Roma C seramiğin üretim yerinin Phokaia olduğunu ve seramiğin adının Phokaia Seramiği olarak değiştirilmesi gerektiğini belirtmiştir 95. Bu nedenle 1980 yılındaki araştırmasına dayanarak form, Phokaia Seramiği Form 2 olarak adlandırılmaktadır. Phokaia Seramiği Form 2 adı altında toplanan tabaklar, dışa dönük geniş bir ağıza, sığ, kavisli gövdenin başlangıcında hafif bir karinaya ve çok alçak, hatta profillendirilmemiş halka kaideye sahiptir. Çapları 11 cm den 38 cm ye kadar çeşitlilik gösterir. Hayes, Form 2 içinde 3 tip ayırt etmiştir 96. Tip A, geniş çaplı (27-30cm) ve sığdır, mühür bezeme ve tondoda yivler taşır. Tip B boyut olarak daha küçüktür, çapı 11 cm ve 24 cm arasında değişir; ağız Tip A ya göre daha dardır, bazen dudakta yiv bulunur, bezemesizdir. Tip C, Tip B nin nadir görünen bir çeşididir, ağzın iç yüzünde iki düz basamak görülür ve hafif kıvrımlı gövdeye sahiptir, bezemesizdir. En sık ele geçenler Tip A ve B dir. Kil rengi kahverengiden kırmızıya kadar değişiklikler 92 Hayes 1972, , fig Hayes 1972, Hayes 1972, Hayes 1980, Hayes 1972,

31 gösterir 97. Astar mattır veya hafif metalik görünümlüdür ve kille aynı renktedir 98. Gövde kilinden neredeyse ayırt edilemeyecek kadar ince uygulanır. Bazı kaplarda daha kalın bir astar görülebilir. Tabaklarda ağız kenarı, ince veya biraz daha kalın bir bant halinde siyah veya gri renktedir. Bu özellik aynı zamanda Phokaia Seramiği için ayırt edici özelliklerden biridir 99. Form 2, form ve dekorasyon olarak, 4. yüzyıl ortalarında popüler olan Afrika Kırmızı Astarlı seramiğin geniş sığ kaseleriyle benzerlikler taşır 100. Özellikle Afrika Form 59 u ve Form 67 yi çağrıştırırlar, hepsi dışa açıla ağıza ve benzer gövde şekillerine sahiptirler. Olasılıkla Form 2, bu Afrika modellerinden sonra onların taklidi olarak yapılmıştır. Bu kaseler, Form 2 nin ilk ortaya çıktığı civarında, Doğu Akdeniz de geniş bir alana yayılmış ve çok popüler olmuştu. Antandros ta Phokaia Seramiği Form 2 ye ait örnekler mekan içi dolgu toprakta bulunmuştur. Tip A olarak değerlendirilen dışa dönük geniş ağızlı, karinalı gövdeye ve çok alçak halka kaideye sahip örnekler dışında Tip B ye ait daha kısa ağızlı, kavisli gövdeli ve Tip C ye ait geniş dudaklı örnekler de görülür. Kat.No: 58 (Lev.20), Kat.No: 62 (Lev.21, Resim 9) A Tipinin tipik özelliklerini gösterirler. Kat.No: 61 (Lev.21), Kat.No: 69 (Lev.23) ve Kat.No: 71 (24) kısa dudağı ve kavisli gövdesiyle Tip B grubuna girerler. Kat.no. 57 (Lev.19), geniş ağız kenarının iç yüzünde yer alan çıkıntıyla Tip C ye dahil edilmiştir. 59 Kat.no.lu (Lev.20), 60 Kat.no.lu (Lev.20) ve 68 Kat.no.lu (Lev.23) parça, profil olarak C Tipinin özelliklerini göstermekle beraber ağzın iç yüzünde çıkıntıya rastlanmaz. Yine de C Tipine ait örnekler olarak değerlendirilmişlerdir. Antandros ta ele geçen tabaklarda, Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği nin bir özelliği olarak, içte ağız kenarında kararma vardır. Bu olasılıkla pişirme sırasındaki istiflemeden kaynaklanmaktadır. Antandros örnekleri içinde ağız parçaları ağırlıklıdır. 1 adet tama yakın örnek ele geçmiştir. Kat.no. 62 (Lev.21, Resim 9), tam profiliyle bize formun bütünü hakkında fikir verir. Form 2 ye ait az sayıda kaide parçası bulunmuştur. Form 2 ye ait kaideler ve Phokaia Seramiği Form 3 kaidelerinin profilleri oldukça benzerdir. Her iki formda da alçak veya profillendirilmemiş kaide 97 Waagé 1933, Schrunk 1986, Schrunk 1986, Schrunk 1986, 363, 29

32 kullanılmıştır. Bu nedenle kaideleri spesifik olarak formlara ayırmak çok güçtür. Bununla birlikte, Form 3 e ait kaidelerde, gövdeden kaideye geçiş biraz daha belirgindir. Burada yer alan ayrım, bu farklılığa dayanarak yapılmıştır. Bazı örneklerin tondosunda baskı bezemelere rastlanmıştır. Katalog numarası 80 (Lev.27, Resim 10) olan örnekte tondoda haç baskısı görülür. Bu baskıda haçın kolları konsantrik daireler şeklinde yapılmıştır. Hayes in Late Roman Pottery kitabında, Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği üzerinde görülen baskı bezeme örneklerinde bu haça rastlanmaz 101. Bunun dışında, 81 katalog numaralı (Lev.27, Resim 10) örnekte tondo, bir yiv ve konsantrik daire bandı baskısıyla çevrelenmiştir. Hayes in Late Roman Pottery kitabında yer alan Geç Roma C seramiği mühür katalogunda bu motif, fig. 72 de 2j olarak yer almıştır 102. Katalog numarası 78 (Lev.26, Resim 10) olan parçada ise aynı konsantrik daire motifi, Katalog numarası 81 (Lev.27, Resim 10) olan örnektekinden farklı şekilde kullanılmıştır. Burada da yine tondoyu çevrelemekle birlikte, zincir şeklinde değil aralıklı olarak yerleştirilmiştir. Bu forma ait Atina Agorası dan ele geçen en erken örnek 370 yılına tarihlenen depozitte bulunmuştur 103. Agora da, 4. yüzyılın sonlarına ait depozitlerde ise Form 2, özellikle de Tip A yaygındır. Form 3 ün çok yaygın ve Form 1 ve 2 nin çok nadir olduğu Anemurium dan ele geçen kanıtlar, Form 1, 2 ve 3 ün arasındaki dönemde birlikte üretilmiş olduğunu göstermektedir 104. Form 2 nin, From 3 ün standart tip haline dönüştüğü 5. yüzyıl ortalarından sonra yapıldığına dair bir kanıt yoktur 105. Form 3 popülerleşirken, Form 2 zamanla pazarlardan yok olmuştur. Antandros Yamaç Ev sektöründe Form 2 ye ait parçalar mekan içi dolgu toprakta, Phokaia Seramiği Form 3 e ait parçalarla beraber bulunmuştur. Mozaik taban altında, Phokaia Seramiği Form 2 ye ait ağız parçasına rastlanmamıştır. Bununla birlikte 2 adet, Form 2 grubu kaidelerine çok benzer kaide ele geçmiştir. Bu iki buluntu, mozaik tabanın M.S. Geç 3.yüzyıl- Erken 4. yüzyıla tarihlendiği göz önüne alındığında, seramiğin üretim tarihinin daha erkene çekilmesi gerektiğini düşündürür. Ancak 101 Hayes 1972, Fig Hayes 1972, , Fig Hayes 1972, Williams 1989, Hayes 1972,

33 kaideler kesin olarak tanımlanamadığı ve mozaik taban altında Form 2 ye ait ağız parçası bulunmadığı için 72 (Lev.24) ve 73 katalog numaralı (Lev.25) örnekler bu öneri için yeterli bir tarihleme kanıtı oluşturmamaktadır. B) Dışa Dönük Kısa Dudaklı Kaseler Hayes in, Late Roman Pottery kitabında yer almamış ve herhangi bir sınıflandırmaya sokulmamış küçük boyutlu kaselerdir. Üretim yerleri konusunda da herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Dışa dönük düz dudağa ve gövdenin alt kısmında keskin bir açıya sahiptirler. Kat.no. 83 (Lev.28), Kat.no. 84 (Lev.28) ve Kat.no. 85 (Lev.29) üstü düzleştirilmiş bir ağız profili çizerken, Kat.no. 82 (Lev.28) hafif içbükey bir profile sahiptir. Antandros Yamaç Ev sektöründe, bu formda mozaik taban altında iki, mekan içi dolgu toprakta da bir adet ağız parçası ele geçmiştir. Ephesos ta Meryem Ana Kilisesi den ele geçen örneklerle çok benzer olan Antandros Yamaç Ev mozaik taban altı buluntuları, Ephesos örneklerine dayanarak 2. yüzyılın ilk yarısına tarihlenmiştir 106. C) Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 Çapları 10 cm ve 13 cm arasında değişen, hafif aşağı sarkık, geniş dudaklı, gövde başlangıcı profillendirilmiş, halka kaideli, kırmızı astarlı küçük tabaklardır. Hayes tarafından Late Roman Pottery kitabında Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 olarak sınıflandırılmışlardır 107. Hayes, gruba ait seramikleri 3 tipe ayırmıştır. Tip A, geniş ağız kenarlı, içte bir yive ve ağız kenarında barbotin yapraklara sahiptir. Tip B de barbotin yaprak dekorasyonu devam eder, bununla birlikte içte yiv görülmez ve ağız kenarı Tip A ya göre daha dardır. Tip C, Tip B ye benzer ama barbotin yaprak dekorasyonundan yoksundur. Hayes, tiplerin kronolojisini şu şekilde kurmuştur 108 : Tip A- M.S ; Tip B M.S ; Tip C, erken- orta 2. yüzyıl (daha erken veya daha geç olması muhtemel). 106 Beyll 1993, 32, Tafel 6, Hayes 1972, Hayes 1972,

34 Antandros örnekleri hafif aşağı sarkık dudaklı, gövde başlangıcında karinalı profilleriyle Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 örneklerine oldukça yakındırlar. Ancak Antandros Yamaç Ev Sektörü örneklerinde ağız kenarı, Form 3 grubuna ait kaseler kadar aşağı sarkık değildir. 86 Kat.no.lu (Lev.29) ve 87 Kat.no.lu (Lev.29) parçalarda hafif aşağı sarkık ağız profili görülür. Kat.no. 88 (Lev.30) ise düz ağızlıdır ve gövdedeki karina oldukça keskindir. Kat.no. 89 (Lev.30), diğer örneklere göre daha kalın cidarlı ağıza sahiptir, daha kaba bir görüntü sergiler. Bütün örneklerde, mat renkli astar büyük ölçüde aşınmıştır. Ayrıca barbotin yaprak dekorasyonu Antandros örneklerinde görülmez. Bu nedenle, buluntular C tipine daha yakındır. Ancak ağız formu ve dekorasyon farklılığı göz önüne alındığında bu tabakların Form 3 grubunun kopyaları olmaları olasıdır. Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 olarak değerlendirilen tabaklar, Yamaç Ev sektöründe mekan içi dolgu topraktan ele geçmiştir. Üretimin, erken 2.yüzyılda başlamasına rağmen, mozaik taban altında hiçbir örneğin ele geçmemiş olması dikkat çekicidir. Bu da, ağız formu ve dekorasyon farklılığıyla birlikte değerlendirilince, Antandros buluntularının, Form 3 grubunun geç dönem kopyaları olmaları olasılığını akla getirir. 3) DIŞTA KALINLAŞTIRILMIŞ VE YUVARLATILMIŞ AĞIZLI TABAKLAR Antandros ta ele geçen dışta kalınlaştırılmış ve yuvarlatılmış ağızlı tabakların hepsi Çandarlı Seramiği Form 2 tipine ait örneklerdir. A) Çandarlı Seramiği Form 2 Hayes tarafından, Çandarlı Seramiği Form 2 adı altında sınıflandırılmıştır 109. Form 2 olarak adlandırılan tabaklar, dışta kalınlaştırılmış ve yuvarlatılmış ağza, gövde üzerinde hafif bir çıkıntıya ve geniş oturma düzlemli alçak halka kaideye sahiptir. 109 Hayes 1972,

35 Çapları değişiklik gösterir. Forma ait örnekler Ephesos Meryem Ana Kilisesi 110, Atina Agorası ve Stobi de 111 de ele geçmiştir. Antandros Yamaç Ev sektöründe mozaik altından ele geçen Roma seramiği buluntularının çoğunu Çandarlı Seramiği Form 2 ye ait parçalar oluşturur. Dışta kalınlaştırılmış ve yuvarlatılmış ağızlı bu tabaklara ait tam örnek ele geçmemiştir ancak çok sayıda ağız parçası bulunmuştur. Kat.no. 92 (Lev. 31) ve Kat.no. 107 de (Lev. 36) gövde üzerinde, Kat.no. 104 te (Lev. 35) ise ağzın hemen altında derin yivler göze çarpar. Mozaik taban altından 2, mekan içi dolgu topraktan da 1 adet Form 2 ye ait kaide parçası ele geçmiştir. Gövdenin kaideye yakın kısmındaki karinası, geniş oturma düzlemi ve kalın cidarıyla bu kaideler oldukça kolay ayırt edilebilir. Kat.no: 109 (Lev. 37) örneğinde gövde altındaki karina çok keskin değildir, hafifçe yuvarlatılmıştır. 110 Kat.no.lu (Lev. 37) örnekte karina belirgindir ancak tondo yukarı doğru çıkan bir profil gösterir. 111 Kat.no.lu (Lev. 37) parçanın tondo çevresinde bir yiv bulunur. Çandarlı Seramiği Form 2, Hayes tarafından 2. yüzyıla tarihlenir 112. Antandros Yamaç Ev sektörüne ait örnekler de mozaik taban altından ele geçmiştir. Taban altında, Çandarlı Seramiği Form 3 le birlikte bulunmuştur. Mozaik taban altında 3. yüzyıldan daha geçe tarihlenen malzeme ele geçmemiştir. Hayes de Form 2 örneklerinin 2. yüzyıldan daha sonra yapıldığına dair bir kanıt bulunmadığını belirtir 113. Antandros buluntuları da bunu destekler niteliktedir. Taban altında bulunan Çandarlı Seramiği formlarının yoğunluğu, daha geçe tarihlenen malzemelerin taban altında değil mekan içi dolgu topraktan ele geçmesi mozaik tabanın geç 3. yüzyıl- erken 4. yüzyıla tarihlenmesi gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. 4) İÇE ÇEKİK AĞIZLI TABAKLAR Bu başlık altında incelenen tabaklar, geniş çapları, içe çekik ağız profili ve kavisli gövde formuyla Phokaia Seramiği Form 1 grubuna dahil edilmişlerdir. 110 Beyll 1993, 32, Tafel 6, Anderson-Stojanovic 1992, Pl.40, Hayes 1972, Hayes 1972,

36 A) Phokaia Seramiği Form 1 Hayes in sınıflandırmasında Geç Roma C Seramiği Form 1 adı altında toplanmış olan tabaklardır yılındaki yayınında, Geç Roma C Seramiğinin adının, üretim yerinden dolayı, Phokaia Seramiği olarak değiştirilmesi gerektiğini savunduğundan seramik Phokaia Seramiği Form 1 adı altında incelenecektir 115. Phokaia Seramiği Form 1 sınıfına dahil olan tabaklar çeşitli boyutlardadır. İçe çekik veya daha düz ağıza, kavisli bir gövdeye, hafif sarkık tondoya ve halka kaideye sahiptirler. Ağız çapı cm arasında değişir. Hayes, bu formda 4 tip tespit etmiş, buna temel olarak da kronolojik gelişimi esas almıştır 116. Tip A daha içe çekik bir ağıza sahiptir, gövdesi içte derin olarak kavislidir ve dışta karinalıdır, üçgen profilli yüksek halka kaideye sahiptir. Tip B nin ağzı içe doğru hafifçe dönüktür ve gövdesi daha az kavislidir, kaide daha alçaktır. Tip C, dış yüzünde rulet bezemesine sahip hafifçe kalınlaştırılmış ağızlıdır. Tip D, hafif kavisli gövdeye ve çok alçak halka kaideye sahip küçük tabaklardır. Bu tabaklar, Çandarlı Seramiği Form 4 tabaklarıyla yoğun benzerlikler taşırlar. Özellikle de Tip A ve B de bu benzerlik daha da belirgindir. Form 1 tabakları, Çandarlı Seramiği Form 4 tabaklarının yakın taklitleridir 117. Bu parçaların Erken Roma Çandarlı Seramiği ve Geç Roma Phokaia Seramikleri arasındaki geçiş parçaları olduğu düşünülmektedir 118. Antandros Yamaç Ev sektöründe Phokaia Seramiği Form 2 ya ait çok sayıda örnek, mekan içi dolgu topraktan ele geçmiştir. İçe çekik ağzı ve kavisli gövdesiyle Tip A ve B sınıfına dahil edilen örnekler sayıca çoğunluktadır. Ancak, küçük boyutu ve düz ağzıyla Tip D ye dahil edilebilecek örnekler de bulunmuştur. Kat.no. 134 (Lev.45), ağız profiline göre Tip A ya dahil edilmiştir. Kat.no. 114 (Lev.38), Kat.no. 116 (Lev.39), Kat.no. 120 (Lev.40), Kat.no. 124 (Lev.42) ve Kat.no. 137 (Lev.46) Tip B örnekleridir. 3 adet tama yakın tabak ele geçmiştir. Kat.no. 130 (Lev.44), 118 (Lev.40, Resim 11) ve 122 (Lev.41, Resim 12) Kat.no.lu bu örnekler, ağız, gövde ve kaide 114 Hayes 1972, Hayes 1980, Hayes 1972, Schrunk 1986, Williams 1989, 47 ; Hayes 1972,

37 profilleri açısından Phokaia Seramiği Tip B ye yakındırlar. Bazı örneklerde ağzın dış yüzü astarsızdır. Bu Phokaia Seramiğinin tipik özelliklerindendir 119. Tip D grubu içerisinde sayılabilecek örnekler ise Kat.no. 112 (Lev.38), Kat.no. 113 (Lev.38), Kat.no. 115 (Lev.39), Kat.no. 117 (Lev.39) ve Kat.no. 121 dir (Lev.41). Antandros Yamaç Ev sektöründe, mekan içi dolgu topraktan, Form 1 tabaklarına ait kaideler de ele geçmiştir. Kaideler, yüksek ve oturma düzlemine doğru üçgenimsi bir formda daralan profile sahiptirler. Kat.no: 139 (Lev.47), Kat.no: 140 (Lev.47), Kat.no: 141(Lev.47) ve Kat.no: 142 (Lev.48) Form 1 sınıfına giren kaide örnekleridir. 141(Lev.47) ve 142 (Lev.48) Kat.no.lu örnekler belirgin üçgen profilleriyle Tip A içinde değerlendirilmelidir. Hayes, Form 1 i, Atina Agora sı ve Selanik ten ele geçen buluntulara dayanarak geç 4. yüzyıl- 5. yüzyılın üçüncü çeyreği arasına tarihlendirir 120. Tipler arasında da kronolojik farklılıklar görülür: Tip A, geç 4. yüzyıl- erken 5. yüzyıl; Tip B, 5. yüzyılın 3. çeyreği; Tip C, kesin olmamakla beraber 5. yüzyılın ilk yarısı; Tip D, 5. yüzyılın 3. çeyreği. Antandros Yamaç Ev sektöründe, Phokaia Seramiği Form 2 tabakları, diğer Phokaia Seramiği formlarıyla beraber mekan içi dolgu toprakta ele geçmiştir. Geç 4. yüzyılda üretilmeye başladığı düşünülen bu form örneklerine M.S. 3. yüzyıla tarihlenen mozaik taban altında rastlanmamıştır. 5) DOĞU SİGİLLATA A SERAMİKLERİ Doğu Sigillata A Seramiği, açık renk kili ve koyu renk firnisiyle ayırt edilen bir gruptur 121. Geç Hellenistik dönemde doğuda yaygın olan bu seramik, Suriye üretimi olarak ortaya çıkmış olmalıdır 122. Son yıllarda yapılan araştırmalar, seramiklerin Kıbrıs ın güneyinde üretilmiş olabileceğini belirtir ancak bu kesin değildir 123. Bezemesizdirler. Üretimin başlangıç tarihi tartışmalıdır. Hayes, M.Ö. 2. yüzyıl 119 Schrunk 1986, Hayes 1972, Williams 1989, Hayes 1972, Williams 1989, 9. 35

38 sonlarında ortaya çıktığını belirtir 124. Üretim M.S. 2.yüzyıla kadar popüler kalmış, M.S. 3. yüzyılda da üretilmeye devam etmiştir 125. Antandros Yamaç Ev sektöründe az sayıda Doğu Sigillata A grubuna ait örnek ele geçmiştir. Açık renk hamur rengi ve koyu renk firnis özellikleri 143 ve 144 kat.no.lu (Lev. 48) bu örneklerde belirgindir. Bu iki parça, kalın cidarlı, alçak halka kaideli tabaklara aittir. 6) ÇEŞİTLİ ÖRNEKLER Bu başlık altında incelenen seramikler, Antandros ta bir veya iki örnekle temsil edilen seramiklerdir. 145 Katalog numaralı (Lev. 49) parça 7. Mekan taban mozaik altında ele geçmiştir. Perge de ele geçen benzer bir örnek bulunmaktadır 126. Ancak o örnekte ağız kenarında rozetler göze çarpar. Antandros örneği bezemesizdir. Kat.No. 146 (Lev.49) dışa dönük bir ağız parçasıdır. Ağız çapı 22 cm dir. Benzer bir örnek Demetrias ta ele geçmiştir 127. Demetrias ta da tek örnek olarak ele geçen bu parçanın tarihi bilinmemektedir. 147 Katalog numaralı (Lev. 49, Resim 12) örnek parlak firnisi ve ağız kenarındaki aplike spiral motifiyle İtalyan terra sigillatasına aittir. Antandros Yamaç Ev sektöründe nadir görülen bir örnektir. 1. yüzyılın 1. yarısına tarihlendirilir. Kat.no. 148 (Lev.50), değişik ağız profiliyle dikkat çeker. Dışa dönük ağzın kenarı dışta kalınlaştırılmıştır ve kase karinalı bir gövdeye sahiptir. Hayes in Late Roman Pottery adlı çalışmasında, Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 67 olarak sınıflandırdığı örneklerle benzerdir 128. Karinalı gövde bu forma ait tabaklarla aynı olmakla birlikte ağız profili farklıdır. Pylos ta ele geçen ve ARS Form 67 olarak nitelendirilen bir parça, Antandros örneğine daha yakın bir profil gösterir 129. Kesin olmamakla birlikte Geç 4. yüzyıla tarihlendirilir. 124 Hayes 1972, Uslu 1993, Atik 1995, 67, Abb. 40, No: Demetrias 1981, Tafel 40, III Hayes 1972, Coleman-Abramovitz 1986, 122,ill

39 149 Katalog no.lu parça (Lev.50), Hayes in gruplandırmasına göre Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği, Form 61, Tip B grubuna dahildir 130. İçe çekik ağızlı, düz dipli bu tabak tondosunda yer alan baskı bezemeleriyle dikkat çeker. Tondoda, etrafı kısa çizgilerle çevrili, bağımsız spiral motifleriyle çevrili palmiye yaprakları görülür. Antandros Yamaç ev örnekleri içinde Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği, Form 61 sınıfına giren tek örnektir. Mekan içi dolgu topraktan ele geçen kase, /420 yılları arasına tarihlendirilir. 130 Hayes 1972, 104, Fig.17,7. 37

40 SONUÇ yılları arasında kazısı sürdürülen Antandros Yamaç Ev Sektöründe, geniş bir alan üzerine kurulmuş olduğu anlaşılan zengin Roma villasının büyük bir bölümü oraya çıkartılmıştır. Tez kapsamı içinde değerlendirilen seramik buluntular, kazı çalışmalarının 2005 yılında ele geçen bölümünü oluşturmaktadır yılı kazılarında alt terasta ortaya çıkartılan 7, 14, 15 numaralı mekanlardan ele geçen 140 parça seramik buluntu form özelliklerine göre değerlendirilmiştir. 7. mekan dolgu toprağından ele geçen malzeme bu çalışmanın kapsamına alınmamıştır. Yalnızca 7. mekan mozaik taban altına ait seramik buluntular değerlendirilmiştir. Mozaik taban altı malzemelerinde Helenistik ve Roma dönemi örnekleri karışık olarak karşımıza çıkmış, ancak burada sadece Roma dönemi seramikleri incelenmiştir. Aynı durum 14. ve 15. Mekan buluntuları için de geçerlidir. Eğimli araziye kurulmuş olan Yamaç Ev, tabakalanma göstermez. Bu nedenle dönemlere ait malzemeler karışık olarak ele geçmiştir. Bu durum seramiklerin tarihlenmesini zorlaştırmaktadır. O nedenle tarihlemede, genelde başka merkezlerden ele geçen buluntularla karşılaştırma yoluna gidilmiştir. Antandros Yamaç Ev Sektörü nde ele geçen seramikler, 6 ana bölüm içinde, form özelliklerine göre değerlendirilmiştir. Bu bölümlerden ilkini omurgalı kaseler oluşturur. 3 alt başlık altında değerlendirilir. Çandarlı Seramiği Form 3, Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 ve Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği Form 4. Çandarlı Seramiği Form 3 grubu kaseleri, ince cidarlı, hafif içe çekik ağız profili ve ağzın hemen altında yer alan omurgasıyla karakterize edilirler. Antandros Yamaç Ev Sektöründe çok yoğun miktarlarda ele geçmiştir. Özellikle 7. Mekan taban mozaik altı Roma seramiği buluntularının çoğunu Çandarlı Form 3 kaseleri oluşturur yüzyıl arasında üretilmiş olan bu seramiklerin Geç 3. yüzyıl- Erken 4.yüzyıla tarihlenen mozaik taban altında yoğun olarak ele geçmesi mozaiğin yapım tarihi için bir alt sınır oluşturması açısından önemlidir. Antandros ta, Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 örnekleri, Phokaia Seramiği nin en yaygın formudur. Üstü düzleştirilmiş, kalın cidarlı ağızları ve geniş 38

41 çaplarıyla diğer omurgalı kase formlarından ayrılırlar. Mekan içi dolgu toprak buluntularında en yoğun karşımıza çıkan formlardan biridir. Bununla birlikte 7. Mekan mozaik taban altında bu forma ait hiç örnek ele geçmemiştir. 5. yüzyıl ortası- 6. yüzyıl ortası arasına tarihlenen seramiklerin Geç 3. Erken 4. yüzyıla tarihlenen mozaik taban altında ele geçmemesi hem mozaik tabanın tarihini hem de Form 3 seramiklerinin tarihini destekler niteliktedir. Phokaia üretimi Form 3 seramiklerinde görülen tipik özelliklerden, ağzın dış yüzünde rulet bezemesi ve pişmeden dolayı kararma Antandros buluntularında da görülür. Baskı bezeme Antandros örnekleri içinde çok fazla karşımıza çıkmamıştır. Seramiklerin tarihlendirilmesinde de önemli rol oynayan bu baskı bezemelerin eksikliği, tabakadan ele geçmeyen Antandros Form 3 örneklerinin tarihlendirilmesini daha da zorlaştırmaktadır. Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği Form 4 ün, Phokaia Seramiği Form 3 örneklerinin öncüsü olduğu düşünülmektedir. 5. yüzyılın 2. çeyreğinde üretilmiş olan bu seramikler Antandros buluntuları arasında ender olarak karşımıza çıkar. Tez kapsamına alınan 3 adet Form 4 örneği vardır. Bu örneklerin hepsi 14. Mekandan (praefurnium) ele geçmiştir. Taban mozaiği altında bu gruba ait örnek bulunmamıştır. Bu da, tarihlendirmeyi destekleyen bir başka kanıttır. Antandros seramiklerinin incelenmesinde ikinci ana bölüm dışa dönük ağızlı kaselerdir. Phokaia Seramiği Form 2, Dışa Dönük Kısa Dudaklı Kaseler ve Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 olmak üzere üç gruba ayrılırlar. Phokaia Seramiği Form 2, Hayes tarafından Tip A, Tip B ve Tip C olarak üç grupta incelenmiştir 131. Antandros Yamaç Ev buluntuları içinde 3 tipe ait örnek de bulunmaktadır. 1 adet tama yakın örnek ele geçmiştir.(kat.no. 62, Lev.21, Resim 9) Antandros ta, Phokaia Seramiği Form 2 ye ait kaide örnekleri içinde baskı bezemeli olanlara da rastlanmıştır. Bu baskı bezemelerde hayvan figürleri görülmez. Katalog numarası 80 (Lev.27, Resim 10) olan örnekte tondoda kolları konsantrik daireler şeklinde yapılmış haç baskısı görülür. Hayes in Late Roman Pottery kitabında, Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği üzerinde görülen baskı bezeme örneklerinde bu haça rastlanmaz. Olasılıkla sık rastlanan bir motif değildir. Katalog numarası 78 (Lev.26, 131 Hayes 1972,

42 Resim 10) ve 81 (Lev.27, Resim 10) olan parçalarda, tondo çevresi konsantrik dairelerle baskılarıyla bezenmiştir. Phokaia Seramiği Form 2 buluntuları içinde, ele geçtikleri mekan açısından en ilginç olanlar, 7. Mekan mozaik taban altından ele geçen iki kaide parçasıdır. 72 (Lev.24) ve 73 (Lev.25) katalog numaralı kaideler Form 2 kaidelerinin özelliklerini taşırlar. Ancak formun şimdiye kadar bulunmuş en erken örneği Atina Agorası nda 370 yılına tarihlenen depozitinden ele geçmiştir 132. Geç 3. yüzyıl- Erken 4. yüzyıla tarihlenen mozaik altında bu parçaların ele geçmesi bir takım soru işaretlerini de beraberinde getirmektedir. Taban mozaik altı seramik buluntuları içinde Phokaia Seramiği Form 2 grubuna ait ağız parçasına rastlanmamıştır. Bu nedenle kaidelerin yanlış grup içinde değerlendiriliyor olma ihtimali vardır. Roma Seramiklerinde birbirine oldukça benzer kaide tipleri, sadece kaideden yola çıkarak seramikleri belli bir gruba atfetmeyi oldukça zorlaştırmaktadır. Sadece bu iki kaide örneğine dayanarak seramiklerin tarihini erkene veya taban mozaiğinin tarihini geçe çekmek doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Daha sonraki yıllarda yayınlanacak yeni araştırmalar ya da Antandros tan ele geçecek yeni kanıtlar Phokaia Seramiği Form 2 nin tarihi konusunda kuşkusuz daha aydınlatıcı bilgiler sunacaktır. Dışa dönük kısa dudaklı kaseler, belirli bir form sınıflandırmasına sokulamamıştır. 7. Mekan mozaik taban altından ve mekan içi dolgu topraktan ele geçen 4 adet örnek, Ephesos buluntularının yardımıyla 2. yüzyıla tarihlenmiştir. Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3, Antandros ta en çok parçayla temsil edilen Afrika seramiği grubudur. Yamaç Ev buluntuları, form olarak bu grubun C tipi örneklerine dahil edilmişlerse de Afrika üretimi oldukları kuşkuludur. Afrika parçalarında ağız kenarında yer alan yaprak motifleri Antandros örneklerinde görülmez. Ağız profili oldukça aşağı sarkık olan Afrika örneklerine kıyasla Antandros örneklerinin ağız profili daha düzdür. Ayrıca Afrika örneklerinin yarı parlak kaliteli astarı, Antandros buluntularında yerini daha koyu, mat renkli ve kalitesiz bir astara bırakmıştır. Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3, Tip C, Hayes tarafından, çok kesin olmamakla beraber, erken- orta 2. yüzyıla tarihlendirilmiştir 133. Seramiğin üretim tarihinin daha geç 132 Hayes 1972, Hayes 1972,

43 veya daha erken olabileceğini de belirtir. Yamaç Ev 7. Mekan mozaik taban altında bu gruba ait hiçbir örneğin ele geçmemesi, bütün buluntuların mekan içi dolgu toprakta karşımıza çıkması Antandros örneklerinin 3. yüzyıl veya daha geçe tarihlendirilmesi gerektiğini düşündürür. Ağız profilindeki ufak farklılıklar, Antandros örneklerinde ağız kenarında yaprak bezemesi olmaması ve astarın Afrika örneklerine göre daha kalitesiz olması bu örneklerin Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği Form 3 ün Batı Anadolu seramik atölyeleri tarafından yapılmış kopyaları olma ihtimalini de akla getirir. Üçüncü bölüm, dışta kalınlaştırılmış ve yuvarlatılmış ağızlı tabaklardır. Antandros ta sadece Çandarlı Seramiği Form 2 örnekleriyle temsil edilirler. Çandarlı Seramiği Form 2, 7. Mekan mozaik taban altında en yoğun şekilde bulunan formlardan biridir. Ağırlıklı olarak ağız parçası ele geçmekle beraber 3 adet kaide parçası da bulunmuştur. Form 2, 2. yüzyıla tarihlenir. Hayes, Çandarlı Seramiği Form 2 örneklerinin üretiminin 2. yüzyıldan sonra devam ettiğine dair bir kanıt bulunmadığını belirtir 134. Formun, mozaik taban altında yoğun olarak ele geçmesi üretimin 3. yüzyıldan önce başladığına dair bir kanıt oluşturmaktadır. 4. grubu içe çekik ağızlı tabaklar oluşturur. Bu tabaklar Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği Form 1 alt başlığı altında toplanmıştır. İçe çekik ağızlı, kavisli gövdeye ve halka kaideye sahiptirler. Mekan içi dolgu topraktan, Form 1 grubuna ait çok sayıda örnek ele geçmiştir. Ancak Geç 4. yüzyılda üretilmeye başladığı düşünülen bu form örneklerine Geç 3.- Erken 4. yüzyıla tarihlenen mozaik taban altında rastlanmamıştır. Bu kanıt, formun üretim tarihinin 4. yüzyıldan önce başlamadığını açık bir şekilde ortaya koyar. 5. bölümü Doğu Sigillata A seramiğine ait 2 adet kaide parçası oluşturur. Bölümün kaidelerin formlarına göre değil dahil oldukları seramik grubuna göre sınıflandırılmasının nedeni, kaidelerin başlıca ayırıcı özelliğinin Doğu Sigillata A özelliklerini taşıyor olmasıdır. 143 ve 144 kat.no.lu (Lev. 48) örnekler açık renk hamurları ve koyu renk firnisleriyle belirgin bir şekilde Doğu Sigillata A karakterini yansıtmaktadır. Kaideler, kalın cidarlı, alçak halka kaideli tabaklara aittir. 6. bölüm Çeşitli Örnekler başlığı altında toplanan ve belirli bir gruba dahil edilememiş seramik örneklerini kapsar. İki örnek dikkat çekicidir. 147 Katalog 134 Hayes 1972,

44 numaralı (Lev. 49, Resim 12) parça Antandros Yamaç Ev sektöründe nadir görülen bir gruba aittir. Parlak firnisi ve ağız kenarındaki aplike spiral motifiyle İtalyan terra sigillatası örneklerindendir. Mekan içi dolgu topraktan ele geçmiştir ve 1. yüzyılın 1. yarısına tarihlendirilir. Diğer önemi parça ise Afrika Kırmızı Astarlı Seramiği, Form 61, Tip B grubuna dahildir. 149 Katalog no.lu kase (Lev.50), parçalar halinde ama tama yakın olarak ele geçmiştir. Tam profil verecek şekilde bulunması, hem sınıflandırılmasını kolaylaştırmış hem de tondodaki baskı bezemeyi görmemizi sağlamıştır. Tondoda etrafı kısa çizgilerle çevrili, bağımsız spiral motifleriyle çevrili palmiye yaprakları görülür. Bu parça Antandros ta, Afrika üretimi olduğu kesin olan tek parçadır. Baskı bezemesi, parlak astarının kalitesi ve formu bunun açık bir kanıtıdır /420 yıllarına tarihlendirilir. Mekan içi dolgu topraktan ele geçmiştir. İncelenen tüm seramik grupları gösterir ki Antandros ta en yoğun ele geçen seramikler Çandarlı ve Phokaia seramikleridir. Erken dönemde Çandarlı seramiklerindeki yoğunluk geç dönemde yerini Phokaia Seramiğine bırakmıştır. Bunda kuşkusuz ki Antandros un coğrafi konumunun etkisi büyüktür. Her iki merkeze de mesafe açısından yakınlığı, başka bölge üretimlerinin Antandros ta çok yoğun olarak bulunmasını engellemiştir. Antandros Yamaç Ev sektöründe düzenli bir tabakalanma olmamasına rağmen, taban mozaiği seramikler için tarihleyici bir ölçü oluşturmaktadır. Seramiklerin değerlendirilmesi sırasında ve sonuç bölümünde genişçe yer verildiği üzere mozaik altı buluntuları, Erken 3.yüzyıl-Geç 4. yüzyıldan önce üretimine başlanmış seramiklerdir. Batı Anadolu Kırmızı Astarlı Seramiğinin yayımlanmasındaki yetersizlik, çalışmada yer alan seramikleri daha dar bir tarih çerçevesi içine yerleştirilmesini engellemiştir. Bunda Roma Dönemine ait tabakaların, daha sonraki medeniyetler tarafından tahrip edilmesinin de büyük etkisi vardır. Sonraki yıllarda ortaya çıkacak yeni gelişmeler, Roma Dönemi seramiğine ait daha sağlam bir kronoloji oluşturulmasını sağlayacaktır. 42

45 KATALOG Katalog No: 1 Levha No: 1 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 87 ÇN: 2088 Ağız Çapı: 12.6 cm Yükseklik: 4.1 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/8 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, içte ağzın hemen altında hafif bir kademeye sahip, dışta ağızdan gövdeye geçişi omurgalandırılmış, omurganın alt kısmında iki ince sığ yiv, omurgadan gövdeye geçişte ise derin bir yiv bulunan kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyıl ortaları 3. yüzyıl ortaları. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3; Robinson, Athenian Agora V, Pl.61, G13. Katalog No: 2 Levha No: 1 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 148 ÇN: 2089 Ağız Çapı: 12 cm Yükseklik: 1.8 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 7/8 Astar Rengi: astarı aşınmış Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişi omurgalandırılmış, gövdenin çok az bir kısmı korunmuş kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyıl ortaları 3. yüzyıl ortaları. 43

46 Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 3 Levha No: 1 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 179 ÇN: 1424 Ağız Çapı: 10 cm Yükseklik: 3.1 cm Hamur Rengi: 7.5 YR 8/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, ağızdan gövdeye geçişte omurgaya sahip, omurga bitiminde içinde paralel kazıma çizgiler bulunan geniş ve sığ bir yiv bulunan kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyıl ortaları 3. yüzyıl ortaları. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3; Akyürek, Sigillata aus dem Smintheion, Abb.7, 33. Katalog No: 4 Levha No: 2 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 184 ÇN: 1421 Ağız Çapı: 10.2 cm Yükseklik: 2.6 cm Hamur Rengi: 5 YR 5/4 kırmızımsı kahverengi Astar Rengi: 2.5 YR 5/8 kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, ağızdan gövdeye geçişte omurgalı profile sahip kase ağız, gövde parçası. 1. yüzyıl- 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3; Akyürek, Sigillata aus dem Smintheion, Abb.6,

47 Katalog No: 5 Levha No: 2 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 202 ÇN: 1450 Ağız Çapı: 10.2 cm Yükseklik: 2.3 cm Hamur Rengi: 5 YR 8/4 pembe Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişi omurgalandırılmış, omurgadan gövdeye geçişte ince ve derin bir yive sahip kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Fig.63, b; Akyürek, Sigillata aus dem Smintheion, Abb.6, 31. Katalog No: 6 Levha No: 2 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 222 ÇN: 2095 Ağız Çapı: 15.2 cm Yükseklik: 2.2 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Fig.63, b. Katalog No: 7 Levha No: 3 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 244 ÇN:

48 Ağız Çapı: 7.4 cm (?) Yükseklik: 2.1 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişi omurgalandırılmış, omurga başlangıcında yiv bulunan kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3.; Ettlinger- Hedinger, Conspectus Formarum Terrae Sigillae Italico Modo Confectae, Form Katalog No: 8 Levha No: 3 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 323 ÇN: 1687 Ağız Çapı: 11.6 cm Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış, omurganın alt kısmında rulet tırtırı bulunan kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Fig.63, b; Akyürek, Sigillata aus dem Smintheion, Abb.6, 31. Katalog No: 9 Levha No: 3 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 333 ÇN:

49 Ağız Çapı: Yükseklik: Hamur Rengi: Astar Rengi: Karşılaştırma: 11 cm 3.1 cm 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı 10 R 5/4 soluk kırmızımsı kahverengi Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış, omurgadan gövdeye geçişte ince bir yiv bulunan kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyıl Gassner, Tafel 44, 532; Akyürek, Sigillata aus dem Smintheion, abb.6, 31. Katalog No: 10 Levha No: 4 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 357 ÇN: 2107 Ağız Çapı: 10.8 cm Yükseklik: 2 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişi omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası. Geç 1. yüzyıl- Erken 2. yüzyıl. Karşılaştırma: Akyürek, Sigillata aus dem Smintheion, Abb.6, 32; Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3; Gassner, Tafel 44, 532. Katalog No: 11 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 371 ÇN: 2109 Ağız Çapı: 13.4 cm Levha No:4 47

50 Yükseklik: 2.1 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Fig.63, b; Akyürek, Sigillata aus dem Smintheion, Abb.6, 30. Katalog No: 12 Levha No: 4 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 409 ÇN: 2112 Ağız Çapı: 17 cm Yükseklik: 2.2 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/8 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/8 kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişi omurgalandırılmış, omurga başlangıcında sığ bir yive ve iç yüzünde bir kazıma çizgiye sahip kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No:13 Levha No: 5 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 419 ÇN: 2113 Ağız Çapı: 9.4 cm Yükseklik: 2 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı 48

51 Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçişi omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası. Geç 1. yüzyıl- Erken 2. yüzyıl. Karşılaştırma: Akyürek, Sigillata aus dem Smintheion, Abb.6, 31; Gassner, Tafel 44, 531. Katalog No: 14 Levha No: 5 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 449 ÇN: 2115 Ağız Çapı: 12.4 cm Yükseklik: 2.4 cm Hamur Rengi: 5YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış, dik ağızdan gövdeye geçiş omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası. Geç 1. yüzyıl- Erken 2. yüzyıl. Karşılaştırma: Akyürek, Sigillata aus dem Smintheion, Abb.6, 29; Başaran, Ainos un Geç Hellenistik- Erken Roma Dönemi Seramik Buluntuları, Pl. XLVII, 4. Katalog No: 15 Levha No: 5 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 343 ÇN: 1680 Kaide Çapı: 4.8 cm Yükseklik: 2.6 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı 49

52 Halka kaideli, konik dibe sahip, kaideye geçişte bir yiv bulunan kase kaide, gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 16 Levha No: 6 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 439 ÇN: 1684 Kaide Çapı: 5.2 cm Yükseklik: 2.1 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Kalın cidarlı halka kaideye sahip, kaideye geçişte bir yiv bulunan kase kaide, gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 17 Levha No: 6 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 459 ÇN: 2116 Kaide Çapı: 5 cm Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/8 kırmızı Kalın cidarlı halka kaideye sahip, kaideye geçişte bir yiv bulunan kase kaide, gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. 50

53 Katalog No: 18 Levha No: 6 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 468 ÇN: 2087 Kaide Çapı: 5 cm Yükseklik: 1.1 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/8 kırmızı Halka kaideye sahip, ince cidarlı, kaidenin oturma ince bir yiv bulunan kase kaide, gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 19 Levha No: 7 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 CZG 8 ÇN: 242 Ağız Çapı: 20.8 cm Yükseklik: 4 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Yüksek dik dudağa sahip, ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Seramiği, Fig. 63/b, Form 3. Katalog No: 20 Levha No: 7 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAC 17 ÇN: 382 Ağız Çapı: 17.4 cm 51

54 Yükseklik: 3.2 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Yüksek dik dudağa sahip, ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Fig. 63/b, Form 3. Katalog No: 21 Levha No: 7 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAU 1 ÇN: 561 Ağız Çapı: 14.6 cm Yükseklik: 5 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Yüksek dik dudağa sahip, ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış, omurganın alt kısmı oluklu, dışta ağız kenarında iki ince ve sığ yiv görülen kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Fig. 63/b, Form 3. Katalog No: 22 Levha No: 8 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBN 3 ÇN: 826 Ağız Çapı: 15 cm Yükseklik: 2.4 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı 52

55 Kalın cidarlı, üstü düzleştirilmiş dudağa sahip,omurga bitiminde oluk bulunan kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Seramiği, Form 3. Katalog No: 23 Levha No: 8 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBN 17 ÇN: 815 Ağız Çapı: 11.6 cm Yükseklik: 2.2 cm Hamur Rengi: 10R 7/4 soluk kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Dik dudağa sahip, ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Fig. 63/b, Form 3. Katalog No: 24 Levha No: 8 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DES 53 ÇN: 1109 Ağız Çapı: 10.7 cm Yükseklik: 2.8 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Yüksek dik dudağa sahip, ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Seramiği, Fig. 63/b, Form 3. 53

56 Katalog No: 25 Levha No: 9 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGD 142 ÇN: 1346 Ağız Çapı: 10 cm Yükseklik: 2.8 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Yüksek dik dudağı ince cidarlı, ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış, omurga altında bir yive sahip kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Seramiği, Fig. 63/b, Form 3; Robinson, Athenian Agora V, Pl.66, G74. Katalog No: 26 Levha No: 9 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGG 90 ÇN: 1446 Ağız Çapı: 10.7 cm Yükseklik: 2.8 cm Hamur Rengi: 10R 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 4/8 kırmızı Yüksek dik dudağa sahip, ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Seramiği, Fig. 63/b, Form 3. Katalog No: 27 Levha No: 9 Buluntu Yeri: 15. Mekan _

57 Kod ve Çizim No: ANT 05 DGP 14 ÇN: 1720 Ağız Çapı: 10 cm Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Yüksek dik dudağı ince cidarlı, ağızdan gövdeye geçişte omurgalandırılmış kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Seramiği, Fig. 63/b, Form 3; Robinson, Athenian Agora V, Pl.61, G13. Katalog No: 28 Levha No: 10 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGP 40 ÇN: 1733 Ağız Çapı: 13.6 cm Yükseklik: 2.9 cm Hamur Rengi: 10R 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Yüksek dik dudağı ince cidarlı, ağızdan gövdeye geçişte kısa bir omurgaya sahip kase ağız, gövde parçası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Seramiği, Fig. 63/b, Form 3. Katalog No: 29 Levha No: 10 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DCC 41 ÇN: 696 Kaide Çapı: 16.2 cm Yükseklik: 5.1 cm Hamur Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı 55

58 Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Kalın cidarlı alçak halka kaideli kase kaide gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 30 Levha No: 10 Buluntu Yeri: 15. Mekan Batı Genişleme Kod ve Çizim No: DEK 18 ÇN: 1030 Kaide Çapı: 10.0 cm Yükseklik: 2.7 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Kalın cidarlı alçak halka kaideli kase kaide gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 31 Levha No: 11 Buluntu Yeri: 15. Mekan Batı Genişleme Kod ve Çizim No: DEK 82 ÇN: 1070 Kaide Çapı: 10.0 cm Yükseklik: 3.6 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Kalın cidarlı kaide ve gövde arasında bir yiv bulunan kase kaide ve gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. 56

59 Katalog No: 32 Levha No: 11 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DES 52 ÇN: 1096 Kaide Çapı: 6.6 cm Yükseklik: 1.8 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Halka kaideli kase kaide gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 33 Levha No: 11 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DES 176 ÇN: 1190 Kaide Çapı: 5.6 cm Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Halka kaideli tabak kaide gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 34 Levha No: 12 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DES 177 ÇN: 1185 Kaide Çapı: 4.8 cm Yükseklik: 2.7 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı 57

60 Halka kaideli, kaidenin dış yüzü hafifçe kademelendirilmiş tabak kaide gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 35 Levha No: 12 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DES 179 ÇN: 1186 Kaide Çapı: 4.8 cm Yükseklik: 1.3 cm Hamur Rengi: 10R 5/8 kırmızı Astar Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Halka kaideli tabak kaide gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. Katalog No: 36 Levha No: 12 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGG 308 ÇN: 1615 Kaide Çapı: 6.0 cm Yükseklik: 1.9 cm Hamur Rengi: 10R 6/4 soluk kırmızı Astar Rengi: 10R 4/8 kırmızı Halka kaideli tabak kaide gövde parçası. 2. yüzyıl- 3. yüzyıl. Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 3. 58

61 Katalog No: 37 Levha No: 13 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGD 168 ÇN: 1747 Ağız Çapı: 13 cm Yükseklik: 2.8 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı astarı mika ve kireç katkılı Hafif içe çekik, kalın cidarlı dudağa sahip omurgalı kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 38 Levha No: 13, Resim No. 9 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGD 213 ÇN: 1649 Ağız Çapı: 29.2 cm Yükseklik: 3.1 cm Hamur Rengi: 10R 6/4 soluk kırmızı Astar Rengi: 10R 4/6 kırmızı Kalın cidarlı, üstü düzleştirilmiş dudağa sahip omurgalı kase ağız, gövde parçası. Ağzın dış yüzünde çok sığ olarak yapılmış bir rulet bezemesi görülür. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 39 Levha No: 13 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGG 267 ÇN: 1632 Ağız Çapı: 29.2 cm 59

62 Yükseklik: 3.3 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Kalın cidarlı, üstü düzleştirilmiş, içbükey profilli dudağa sahip omurgalı kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 40 Levha No: 14 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 125 ÇN: 1592 Ağız Çapı: 25.8 cm Yükseklik: 2.7 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Kalın cidarlı, üstü düzleştirilmiş dudağa sahip omurgalı kase ağız, gövde parçası. Ağzın dış yüzünde rulet bezemesine ait izler görülür. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 41 Levha No: 14 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 137 ÇN: 1587 Ağız Çapı: 14 cm Yükseklik: 2 cm Hamur Rengi: 10R 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı 60

63 Kalın cidarlı, üstü düzleştirilmiş kısa dudağa sahip omurgalı kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 42 Levha No: 14, Resim No: 9 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGP 10 ÇN: 1716 Ağız Çapı: 29.8 cm Yükseklik: 4.3 cm Hamur Rengi: 10R 6/4 soluk kırmızı Astar Rengi: 10R 4/8 kırmızı Kalın cidarlı, üstü düzleştirilmiş dudağa sahip omurgalı kase ağız, gövde parçası. Ağzın dış yüzünde çok sığ olarak yapılmış bir rulet bezemesi görülür. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 43 Levha No: 15 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGP 49 ÇN: 1712 Ağız Çapı: 19 cm Yükseklik: 3.1 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Kalın cidarlı, üstü düzleştirilmiş kısa dudağa sahip omurgalı kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. 61

64 Katalog No: 44 Levha No: 15 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 CZS 38 ÇN: 313 Kaide Çapı: 5.2 cm Yükseklik: 1 cm Hamur Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: Aşınmış Dıştan profillendirilmemiş çok alçak kaideye sahip tabak kaide, gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 45 Levha No: 15 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 52 ÇN: 669 Kaide Çapı: 8 cm Yükseklik: 1.9 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 4/8 kırmızı Dıştan profillendirilmemiş çok alçak kaideye sahip, tondosunda iki yiv görülen tabak kaide, gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 46 Levha No: 16 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DCU 159 ÇN: 1001 Kaide Çapı: 4.2 cm Yükseklik: 1.4 cm 62

65 Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Çok alçak halka kaideli tabak kaide gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 47 Levha No: 16 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGG 11 ÇN: 1328 Kaide Çapı: 13.0 cm Yükseklik: 2.6 cm Hamur Rengi: 7.5YR 7/4 pembe Astar Rengi: 5YR 6/6 kırmızımsı sarı Çok alçak halka kaideli tabak kaide gövde parçası. Bezeme: İç yüzde tondoda üç yivle çevrili rulet bezemesi görülür. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 48 Levha No: 16 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGG 13 ÇN: 1330 Kaide Çapı: 8.6 cm Yükseklik: 2 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Çok alçak halka kaideli tabak kaide gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. 63

66 Katalog No: 49 Levha No: 17 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGG 270 ÇN: 1635 Kaide Çapı: 16 cm Yükseklik: 2.1 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Çok alçak halka kaideli kaideye geçişte iki ince yiv ve tondo çevresinde iki sığ yive sahip tabak kaide gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 50 Levha No: 17 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGP 47 ÇN: 1722 Kaide Çapı: 16.4 cm Yükseklik: 1.6 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Çok alçak halka kaideli tabak kaide gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 51 Levha No: 17 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGP 130 ÇN: 1840 Kaide Çapı: 7.1 cm Yükseklik: 1.3 cm 64

67 Hamur Rengi: 5YR 8/4 pembe Astar Rengi: 5YR 7/8 kırmızımsı sarı Alçak halka kaideli tabak kaide gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 52 Levha No: 18 Buluntu Yeri: 15. Mekan duvar kesiti Kod ve Çizim No: DGY 11 ÇN: 1887 Kaide Çapı: 8.2 cm Yükseklik: 1.5 cm Hamur Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 kırmızı Alçak halka kaideli tabak kaide gövde parçası. 5. yüzyıl - 6. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 3. Katalog No: 53 Levha No: 18 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 109 ÇN: 598 Ağız Çapı: 10.4 cm Yükseklik: 2.4 cm Hamur Rengi: 10R 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Kalın cidarlı kısa üçgen dudağın dış yüzü hafif içbükey profile sahip kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın ikinci çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 4. 65

68 Katalog No: 54 Levha No: 18 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 121 ÇN: 609 Ağız Çapı: 14.4 cm Yükseklik: 2.3 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/4 açık kırmızımsı kahverengi Astar Rengi: 10R 5/3 zayıf kırmızı Kalın cidarlı kısa üçgen dudağın dış yüzü hafif içbükey profile sahip kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın ikinci çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 4. Katalog No: 55 Levha No: 19 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 58 ÇN: 672 Ağız Çapı: 16.2 cm Yükseklik: 2.6 cm Hamur Rengi: 10R 6/4 soluk kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Kalın cidarlı kısa üçgen dudağın dış yüzü hafif içbükey profile sahip kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın ikinci çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 4. Katalog No: 56 Levha No: 19 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 115 ÇN: 605 Ağız Çapı: 12.8 cm 66

69 Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 5YR 7/8 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Dışa dönük dudaklı kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2. Katalog No: 57 Levha No: 19 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 120 ÇN: 608 Ağız Çapı: 25 cm Yükseklik: 3.1 cm Hamur Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Dışa dönük, düzleştirilmiş geniş dudaklı, dudağın iç yüzünde sığ ve geniş bir yive sahip sığ tabak ağız, gövde parçası. 370 civarı Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:1. Katalog No: 58 Levha No: 20 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 39 ÇN: 682 Ağız Çapı: 27.6 cm Yükseklik: 4.1 cm Hamur Rengi: 10R 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı 67

70 Karşılaştırma: Dışa dönük, düzleştirilmiş geniş dudaklı sığ tabak ağız, gövde parçası. 370 civarı Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:1. Katalog No: 59 Levha No: 20 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 40 ÇN: 683 Ağız Çapı: 25 cm Yükseklik: 3.9 cm Hamur Rengi: 5YR 7/8 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Dışa dönük, düzleştirilmiş geniş dudaklı sığ tabak ağız, gövde parçası. Gövdenin dış yüzünde, birbirine paralel belirsiz çizgiler görülmekte. 370 civarı Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:1. Katalog No: 60 Levha No: 20 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 41 ÇN: 682 Ağız Çapı: 24.2 cm Yükseklik: 4 cm Hamur Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Dışa dönük, düzleştirilmiş geniş dudaklı, içte dudaktan gövdeye geçişte hafif bir kademe bulunan sığ tabak ağız, gövde parçası. 370 civarı 68

71 Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:1. Katalog No: 61 Levha No: 21 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 44 ÇN: 679 Ağız Çapı: 15.6 cm Yükseklik: 2.3 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Dışa dönük, iç yüzü düzleştirilmiş dudağa sahip, ağızdan gövdeye geçişi girintili sığ tabak ağız, gövde parçası. 400 civarı Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:2. Katalog No: 62 Levha No: 21, Resim No: 9 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 102 ÇN: 613 Ağız Çapı: 26 cm Yükseklik: 5.2 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Dışa dönük, düzleştirilmiş geniş dudaklı, kavisli bir gövdeye ve gövdeden sonra profillendirilmemiş çok alçak düz kaideye sahip sığ tabak ağız, gövde, kaide parçası. 370 civarı Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:1. 69

72 Katalog No: 63 Levha No: 21 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DCC 45 ÇN: 721 Ağız Çapı: 33.4 cm Yükseklik: 2.9 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: astarı aşınmış Dışa dönük, düzleştirilmiş geniş dudaklı, dış yüzde dudağın altında bir yive sahip sığ tabak ağız, gövde parçası. 370 civarı Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:1. Katalog No: 64 Levha No: 22 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGG 1 ÇN: 1319 Ağız Çapı: 23 cm Yükseklik: 3.9 cm Hamur Rengi: 5YR 6/8 kırmızımsı sarı Astar Rengi: astarı tamamen aşınmış Dışa dönük, düzleştirilmiş geniş dudaklı sığ tabak ağız, gövde parçası. 370 civarı Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:1. Katalog No: 65 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGG 6 ÇN: 1323 Ağız Çapı: 15.4 cm Levha No:22 70

73 Yükseklik: 1.5 cm Hamur Rengi: 10R 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Dışa dönük düz dudaklı sığ tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no: 2. Katalog No: 66 Levha No: 22 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGG 263 ÇN: 1631 Ağız Çapı: 17 cm Yükseklik: 2.8 cm Hamur Rengi: 10R 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 kırmızı Dışa dönük düz dudaklı, dudak altı içbükey profillendirilmiş, kavisli gövdeye sahip sığ tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no: 2. Katalog No: 67 Levha No: 23 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 101 ÇN: 2084 Ağız Çapı: 34 cm Yükseklik: 4.1 cm Hamur Rengi: 5YR 6/8 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Dışa dönük, düzleştirilmiş geniş dudaklı sığ tabak ağız, gövde parçası. 71

74 Karşılaştırma: 370 civarı Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:1. Katalog No: 68 Levha No: 23 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 113 ÇN: 1594 Ağız Çapı: 24,8 cm Yükseklik: 3 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Dışa dönük, düzleştirilmiş geniş dudaklı, dışta dudak altında iki sığ yive sahip sığ tabak ağız, gövde parçası. 370 civarı Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no:1. Katalog No: 69 Levha No: 23 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 115 ÇN: 1591 Ağız Çapı: 11.2 cm Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 10R 7/8 kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Dışa dönük düz dudaklı, dudak altı içbükey profillendirilmiş, kavisli gövdeye sahip sığ tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no: 2. 72

75 Katalog No: 70 Levha No: 24 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 116 ÇN: 1596 Ağız Çapı: 31 cm Yükseklik: 3.8 cm Hamur Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Dışa dönük düz dudaklı, kavisli gövdeye sahip sığ tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no: 2. Katalog No: 71 Levha No: 24 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 133 ÇN: 1614 Ağız Çapı: 19.4 cm Yükseklik: 2.3 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Dışa dönük, düz dudaklı, dudak altı içbükey profillendirilmiş, gövdede iki ince yive sahip sığ tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip A, no: 2. Katalog No: 72 Levha No: 24 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 293 ÇN: 2086 Kaide Çapı: 11.2 cm 73

76 Yükseklik: 1.9 cm Hamur Rengi: 5 YR 6/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/4 kırmızımsı kahverengi Dışta profillendirilmemiş çok alçak halka kaideli, kaidesi ince bir yivle belirtilmiş tabak kaide, gövde parçası. 4. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2. Katalog No: 73 Levha No: 25 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 441 ÇN: 1675 Kaide Çapı: 10.4 cm Yükseklik: 2 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Dışta profillendirilmemiş çok alçak halka kaideli tabak kaide, gövde parçası. Bezeme: Tondoda ne olduğu anlaşılamayan (konsantrik daire?) baskı bezemenin çok az bir kısmı korunmuştur. 4. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2. Katalog No: 74 Levha No: 25 Kod ve Çizim No: ANT 05 DAC 16 ÇN: 383 Kaide Çapı: 6.2 cm Yükseklik: 1.8 cm Hamur Rengi: 10R 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: astarı aşınmış 74

77 Dıştan profillendirilmemiş çok alçak kaideye sahip tabak kaide, gövde parçası. 4. yüzyıl ortaları Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2, Tip C, no: 7. Katalog No: 75 Levha No: 25 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAU 38 ÇN: 573 Kaide Çapı: 8.2 cm Yükseklik: 1.1 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Dıştan profillendirilmemiş çok alçak kaideye sahip tabak kaide, gövde parçası. 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2. Katalog No: 76 Levha No: 26 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 123 ÇN: 593 Kaide Çapı: 10.7 cm Yükseklik: 1.4 cm Hamur Rengi: 10R 6/4 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Dıştan profillendirilmemiş çok alçak kaideye sahip tabak kaide, gövde parçası. 5. yüzyıl 75

78 Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2. Katalog No: 77 Levha No: 26 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 124 ÇN: 597 Kaide Çapı: 7.2 cm Yükseklik: 1 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı kireç katkılı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Dıştan profillendirilmemiş çok alçak kaideye sahip tabak kaide, gövde parçası. 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2. Katalog No: 78 Levha No: 26, Resim No: 10 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGG 12 ÇN: 1329 Kaide Çapı: 12.2 cm Yükseklik: 2.3 cm Hamur Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Gövde ile kaide arası dışta bir yiv ile belirlenmiş tabak, dışta profillendirilmemiş halka kaide ve gövde parçası. Bezeme: Tondo çevresinde spiral motifleri. 5. yüzyıl ortası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2. 76

79 Katalog No: 79 Levha No: 27 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGJ 106 ÇN: 1613 Kaide Çapı: 9.0 cm Yükseklik: 1.9 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Tabak dışta profillendirilmemiş kaide, gövde parçası. Bezeme: Tondo çevresinde baskı konsantrik daireler. 5. yüzyıl ortası Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2. Katalog No: 80 Levha No: 27, Resim No: 10 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGP 80 ÇN: 1714 Kaide Çapı: 9.0 cm Yükseklik: 1.5 cm Hamur Rengi: 10R 7/4 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Dışta profillendirilmemiş kaideye sahip tabak kaide ve gövde parçası. Bezeme: Tondo çevresinde bir yivle çevrelenmiş haç motifi. 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 2. Katalog No: 81 Levha No: 27, Resim No: 10 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DGP 104 ÇN: 1855 Kaide Çapı: 9.6 cm 77

80 Yükseklik: 2.8 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Dışta profillendirilmemiş halka kaide ve gövde parçası. Bezeme: Tondo çevresinde bir yivle sınırlandırılmış spiral motifleri. 5. yüzyıl ortası Karşılaştırma: Hayes, LRP, LRC, Form 2. Katalog No: 82 Levha No: 28 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 331 ÇN: 2105 Ağız Çapı: 18.6 cm Yükseklik: 2.2 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Dışa dönük ağzın üstü düzleştirilmiş, ağız kenarı ince cidarlı, dışta gövde başlangıcında bir yive sahip kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyılın ilk yarısı Karşılaştırma: Beyll, Terra Sigillata aus der Marienkirche in Ephesos, Tafel 6, No:70. Katalog No: 83 Levha No: 28 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 404 ÇN: 1668 Ağız Çapı: 12 cm Yükseklik: 2.7 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı 78

81 Astar Rengi: Karşılaştırma: 10R 5/8 kırmızı Dışa dönük ağzın üstü düzleştirilmiş, ağız kenarı ince cidarlı, dışta gövde üzerinde ince sığ yivlere sahip, gövdenin alt kısmı keskin bir açıyla profillendirilmiş küçük boyutlu, sığ kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyılın ilk yarısı Beyll, Terra Sigillata aus der Marienkirche in Ephesos, Tafel 6, No:69. Katalog No: 84 Levha No: 28 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 43 ÇN: 689 Ağız Çapı: 15.8 cm Yükseklik: 2.1 cm Hamur Rengi: 10R 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Dışa dönük ağzın üstü düzleştirilmiş, ağız kenarı ince cidarlı kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyılın ilk yarısı Karşılaştırma: Beyll, Terra Sigillata aus der Marienkirche in Ephesos, Tafel 6, No:70. Katalog No: 85 Levha No: 29 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DES 2 ÇN: 1083 Ağız Çapı: 12.3 cm Yükseklik: 2.2 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı 79

82 Astar Rengi: Karşılaştırma: 10R 4/8 kırmızı Dışa dönük ağzın üstü düzleştirilmiş kase ağız, gövde parçası. 2. yüzyılın ilk yarısı Beyll, Terra Sigillata aus der Marienkirche in Ephesos, Tafel 6, No:70. Katalog No: 86 Levha No: 29 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAC 11 ÇN: 384 Ağız Çapı: 10.8 cm Yükseklik: 2.9 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Dışa dönük dudağı çok hafif aşağı sarkık, dışta ağızdan gövdeye geçişte derin bir oluk bulunan, gövde başlangıcı profillendirilmiş kase ağız, gövde parçası. Erken- Orta 2. yüzyıl (daha erken veya daha geç olması muhtemel) Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, ARS, Form 3. Katalog No: 87 Levha No: 29 Buluntu Yeri: 15. Mekan_ Kod ve Çizim No: ANT 05 DEL 25 ÇN: 1054 Ağız Çapı: 9.6 cm Yükseklik: 2.7 cm Hamur Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 kırmızı 80

83 Dışa dönük dudağı çok hafif aşağı sarkık,ağız altında ince bir yive sahip, dışta ağızdan gövdeye geçişte derin bir oluk bulunan, gövde başlangıcı profillendirilmiş kase ağız, gövde parçası. Erken- Orta 2. yüzyıl (daha erken veya daha geç olması muhtemel) Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, ARS, Form 3. Katalog No: 88 Levha No: 30 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGD 204 ÇN: 1647 Ağız Çapı: 15 cm Yükseklik: 1.8 cm Hamur Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 kırmızı Dışa dönük dudaklı, dışta rezerve bırakılmış dudak altında ince bir yiv bulunan, ağızdan gövdeye geçişte oluklu, gövde başlangıcı profillendirilmiş kase ağız, gövde parçası. Erken- Orta 2. yüzyıl (daha erken veya daha geç olması muhtemel) Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, ARS, Form 3. Katalog No: 89 Levha No: 30 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 132 ÇN: 1583 Ağız Çapı: 13.4 cm Yükseklik: 2 cm Hamur Rengi: 10R 6/8 kırmızı 81

84 Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Dışa dönük dudaklı, ağızdan gövdeye geçişte oluklu kase ağız, gövde parçası. Erken- Orta 2. yüzyıl (daha erken veya daha geç olması muhtemel) Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, ARS, Form 3. Katalog No: 90 Levha No: 30 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 191 ÇN: 1413 Ağız Çapı: 20 cm Yükseklik: 2 cm Hamur Rengi: 5 YR 6/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Ağzı kenarı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, dışta ağzın altında bir yiv bulunan tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 91 Levha No: 31 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 193 ÇN: 1428 Ağız Çapı: 23.2 cm Yükseklik: 1.8 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/4 kırmızımsı kahverengi Ağzı kenarı hafif yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl 82

85 Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 92 Levha No: 31 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 195 ÇN: 2091 Ağız Çapı: 18.8 cm Yükseklik: 3.5 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: tamamen aşınmış Ağzı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, dışta ağzın altında geniş ve sığ bir yiv bulunan tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 93 Levha No: 31 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 196 ÇN: 2092 Ağız Çapı: 17 cm Yükseklik: 2.4 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Ağzı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, dışta ağzın altında ince bir yiv bulunan tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 94 Levha No: 32 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı 83

86 Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 197 ÇN: 1429 Ağız Çapı: 23 cm Yükseklik: 1.4 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, ağzın altında keskin bir geçişe sahip tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 95 Levha No: 32 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 217 ÇN: 2094 Ağız Çapı: 18.6 cm Yükseklik: 1.8 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: Tamamen aşınmış Ağzı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, dışta ağzın altında bir yiv bulunan tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 96 Levha No: 32 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 224 ÇN: 2096 Ağız Çapı: 18.8 cm Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 2.5 YR 5/8 kırmızı 84

87 Ağzı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, dışta ağızdan gövdeye geçişte hafif bir kademe bulunan tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 97 Levha No: 33 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 243 ÇN: 2097 Ağız Çapı: 14.4 cm Yükseklik: 1.5 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: Tamamen aşınmış Ağız kenarı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, dışta ağzın altında ince bir yiv bulunan tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 98 Levha No: 33 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 246 ÇN: 2099 Ağız Çapı: 21.4 cm Yükseklik: 2.2 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Ağız kenarı hafifçe yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. 85

88 Katalog No: 99 Levha No: 33 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 277 ÇN: 1456 Ağız Çapı: 20.8 cm Yükseklik: 3.9 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Ağzı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, içte ince bir yiv, dışta ağzın altında sığ bir yiv bulunan tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 100 Levha No: 34 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 281 ÇN: 2101 Ağız Çapı: 18.6 cm Yükseklik: 1.8 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: tamamen aşınmış Ağzı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 101 Levha No: 34 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 295 ÇN: 2102 Ağız Çapı: 19.8 cm 86

89 Yükseklik: 1.8 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: Tamamen aşınmış Ağız kenarı hafifçe yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 102 Levha No: 34 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 303 ÇN: 2103 Ağız Çapı: 20.8 cm Yükseklik: 1.9 cm Hamur Rengi: 5 YR 7/8 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Ağız kenarı hafifçe yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 103 Levha No: 35 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 311 ÇN: 1682 Ağız Çapı: 23.8 cm Yükseklik: 2.1cm Hamur Rengi: 5 YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 10 R 6/8 açık kırmızı Ağız kenarı hafifçe yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, ağızdan gövdeye geçişi keskin tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl 87

90 Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 104 Levha No: 35 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 312 ÇN: 2104 Ağız Çapı: 21.6 cm Yükseklik: 2.4 cm Hamur Rengi: 5 YR 6/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: aşınmış Ağız kenarı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, ağızdan gövdeye geçişte derin bir yive sahip derin tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 105 Levha No: 35 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 360 ÇN: 2108 Ağız Çapı: 19.2 cm Yükseklik: 2.2 cm Hamur Rengi: 5 YR 6/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, iç yüzünde ince bir yive sahip tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. 88

91 Katalog No: 106 Levha No: 36 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 379 ÇN: 2110 Ağız Çapı: 21.4 cm Yükseklik: 3.3 cm Hamur Rengi: 10 R 5/8 kırmızı Astar Rengi: 2.5 YR 5/6 kırmızı Ağız kenarı hafifçe yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, dış yüzde iki yive sahip tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 107 Levha No: 36 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 392 ÇN: 1673 Ağız Çapı: 21.2 cm Yükseklik: 3.4 cm Hamur Rengi: 5 YR 6/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Ağız kenarı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, iç yüzde üç ince yive, dış yüzde yaklaşık 1 cm kalınlığında 2 sığ yive sahip tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyılın ilk yarısı Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2; Beyll, Terra Sigillata aus der Marienkirche in Ephesos, Tafel 6, No:81. Katalog No: 108 Levha No: 36 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı 89

92 Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 467 ÇN: 1884 Ağız Çapı: 21 cm Yükseklik: 3 cm Hamur Rengi: 5 YR 6/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: Tamamen aşınmış Ağız kenarı hafifçe yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış tabak ağız gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 109 Levha No: 37 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 11 ÇN: 1334 Kaide Çapı: 11.8 cm Yükseklik: 2 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Gövdeden kaideye geçişte keskin bir açı yapan tabak, geniş oturma düzlemli kaide, gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 110 Levha No: 37 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 434 ÇN: 1686 Kaide Çapı: 7.8 cm Yükseklik: 1.3 cm Hamur Rengi: 7.5 YR 8/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı 90

93 Kalın cidarlı, çok geniş oturma düzlemli alçak halka kaideye sahip, gövdenin alt kısmı profillendirilmiş tabak kaide, gövde parçası. 2. yüzyılın 1. yarısı Karşılaştırma: Beyll, Tafel 8, No: 91. Katalog No: 111 Levha No: 37 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DES 178 ÇN: 1175 Kaide Çapı: 9.6 cm Yükseklik: 2 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Gövdeden kaideye geçişte keskin bir açı yapan tabak, geniş oturma düzlemli kaide, gövde parçası. 2. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, Çandarlı Ware, Form 2. Katalog No: 112 Levha No: 38 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 CZS 1 ÇN: 298 Ağız Çapı: 12.1 cm Yükseklik: 3.1 cm Hamur Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Yuvarlatılmış dik dudaklı küçük boyutlu kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip D. 91

94 Katalog No: 113 Levha No: 38 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 CZS 2 ÇN: 299 Ağız Çapı: 17.6 cm Yükseklik: 3.5 cm Hamur Rengi: 10R 5/6 kırmızı Astar Rengi: 10R 5/4 zayıf kırmızı Yuvarlatılmış ve hafif kalınlaştırılmış düz dudaklı kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip D. Katalog No: 114 Levha No: 38 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 5 ÇN: 621 Ağız Çapı: 25.8 cm Yükseklik: 2.3cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Hafif içe çekik dudağın kalınlaştırılmış, kavisli bir gövdeye sahip tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip B, no:4 Katalog No: 115 Levha No: 39 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 104 ÇN: 599 Ağız Çapı: 23.4 cm 92

95 Yükseklik: 4.6 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Yuvarlatılmış ve hafif kalınlaştırılmış düz dudaklı kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip D. Katalog No: 116 Levha No: 39 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 111 ÇN: 594 Ağız Çapı: 23.6 cm Yükseklik: 4.1 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Yuvarlatılmış ve hafif kalınlaştırılmış, içe çekik düz dudaklı kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip B. Katalog No: 117 Levha No: 39 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 116 ÇN: 606 Ağız Çapı: 16 cm Yükseklik: 3.4 cm Hamur Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Yuvarlatılmış ve hafif kalınlaştırılmış düz dudaklı, dış yüzünde üç ince yiv bulunan tabak ağız, gövde parçası. 93

96 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip D. Katalog No: 118 Levha No: 40, Resim No: 11 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DAV 139 ÇN: 1151 Ağız Çapı: 27.2 cm Kaide Çapı: 7.1 cm Yükseklik: 6.9 cm Hamur Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Hafif içe çekik dudağın kalınlaştırılmış, kavisli bir gövdeye ve alçak halka kaideye sahip tabak ağız, gövde, kaide parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip B, no:4. Katalog No: 119 Levha No: 40 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBL 55 ÇN: 1124 Ağız Çapı: 18.6 cm Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 5YR 7/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 10R 4/4 kırmızı Hafif içe çekik dudağın kalınlaştırılmış tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - M.S 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. 94

97 Katalog No: 120 Levha No: 40 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBN 7 ÇN: 823 Ağız Çapı: 27.2 cm Yükseklik: 6.9 cm Hamur Rengi: 10R 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Hafif içe çekik dudağın kalınlaştırılmış, dudağın altında hafif bir açı bulunan kavisli gövdeye sahip tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl sonu Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip B, no: 3. Katalog No: 121 Levha No: 41 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 35 ÇN: 681 Ağız Çapı: 11 cm Yükseklik: 3.4 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Yuvarlatılmış dik dudaklı küçük boyutlu kase ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip D. Katalog No: 122 Levha No: 41, Resim No: 12 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DBM 100 ÇN:

98 Ağız Çapı: Kaide Çapı: Yükseklik: Hamur Rengi: Astar Rengi: Karşılaştırma: 30.2 cm 14.4 cm 6.3 cm 2.5 YR 6/8 açık kırmızı 10R 6/8 açık kırmızı Hafif içe çekik dudağın kalınlaştırılmış, kavisli bir gövdeye ve alçak halka kaideye sahip tabak ağız, gövde, kaide parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip B, no:4. Katalog No: 123 Levha No: 41 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DCC 44 ÇN: 2124 Ağız Çapı: 23.8 cm Yükseklik: 3.2 cm Hamur Rengi: 2.5YR 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Hafif içe çekik dudağı kalınlaştırılmış, kavisli bir gövdeye sahip, gövde üzerinde 2 ince yiv bulunan tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 124 Levha No: 42 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DCC 46 ÇN: 720 Ağız Çapı: 19.6 cm Yükseklik: 3.2 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı 96

99 Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Hafif içe çekik dudağı kalınlaştırılmış, kavisli bir gövdeye sahip, gövde üzerinde 2 ince yiv bulunan tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip B. Katalog No: 125 Levha No: 42 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DCU 27 ÇN: 879 Ağız Çapı: 23.2 cm Yükseklik: 2.2 cm Hamur Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Yuvarlatılmış ve hafif kalınlaştırılmış düz dudaklı tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip D. Katalog No: 126 Levha No: 42 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DES 49 ÇN: 2123 Ağız Çapı: 25.2 cm Yükseklik: 3.8cm Hamur Rengi: 10R 6/4 soluk kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Hafif içe çekik dudağı kalınlaştırılmış ve dudağın üstü düzleştirilmiş, kavisli bir gövdeye sahip tabak ağız, gövde parçası. 97

100 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 127 Levha No: 43 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGD 143 ÇN: 1349 Ağız Çapı: 23.8 cm Yükseklik: 3.2cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı İçe çekik dudaklı, içte dudak kenarında hafif bir kademeye sahip tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyılın Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 128 Levha No: 43 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGD 219 ÇN: 1655 Ağız Çapı: 14.4 cm Yükseklik: 4.5 cm Hamur Rengi: 10R 5/6 kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Hafif içe çekik dudağı kalınlaştırılmış, kavisli bir gövdeye sahip tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. 98

101 Katalog No: 129 Levha No: 43 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGG 2 ÇN: 1320 Ağız Çapı: 20.8 cm Yükseklik: 3.1 cm Hamur Rengi: 10R 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Hafif içe çekik dudaklı, kavisli bir gövdeye sahip tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 130 Levha No: 44 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGG 3 ÇN: 1321 Ağız Çapı: 10 cm Kaide Çapı: 4.4 cm Yükseklik: 4.1 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Hafif içe çekik dudaklı, kavisli bir gövdeye ve çok alçak halka kaideye sahip kase ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 131 Levha No: 44 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGG 9 ÇN: 1326 Ağız Çapı: 20.8 cm 99

102 Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı İçe çekik dudaklı, dudağın üstü düzleştirilmiş, kavisli gövdesine geçişte bir yive sahip tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 132 Levha No: 44 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 33 ÇN: 1595 Ağız Çapı: 27.7 cm Yükseklik: 5.1 cm Hamur Rengi: 10R 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı İçe çekik dudaklı, kavisli bir gövdeye sahip tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 133 Levha No: 45 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 99 ÇN: 1595 Ağız Çapı: 27.7 cm Yükseklik: 5.1 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı İçe çekik dudaklı, kavisli bir gövdeye sahip tabak ağız, gövde parçası. 100

103 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 134 Levha No: 45 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 138 ÇN: 2117 Ağız Çapı: 26.6 cm Yükseklik: 3 cm Hamur Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı İçe çekik dudaklı, kavisli bir gövdeye sahip tabak ağız, gövde parçası. Geç 4. yüzyıl - Erken 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form, Tip A, no: 1. Katalog No: 135 Levha No: 45 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 139 ÇN: 1589 Ağız Çapı: 23.6 cm Yükseklik: 3.9 cm Hamur Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı İçe çekik dudaklı, kavisli bir gövdeye sahip tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form

104 Katalog No: 136 Levha No: 46 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 140 ÇN: 2119 Ağız Çapı: 25 cm Yükseklik: 3.5 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Kalınlaştırılmış dudaklı tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın ilk 3 çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1; Slane 1990, Fig.10, No: 120. Katalog No: 137 Levha No: 46 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGP 206 ÇN: 1842 Ağız Çapı: 20 cm Yükseklik: 3.3 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Kalınlaştırılmış dudaklı tabak ağız, gövde parçası. 5. yüzyılın erken 3. çeyreği Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1, Tip B. Katalog No: 138 Levha No: 46 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGY 21 ÇN: 1886 Ağız Çapı: 30.8 cm Yükseklik: 4.3 cm Hamur Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı 102

105 Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı İçe çekik dudaklı, kavisli bir gövdeye sahip, ince cidarlı tabak ağız, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 139 Levha No: 47 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 CZS 36 ÇN: 315 Kaide Çapı: 15.2 cm Yükseklik: 2.9 cm Hamur Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/6 açık kırmızı Yüksek halka kaideli tabak kaide, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form 1. Katalog No: 140 Levha No: 47 Buluntu Yeri: Praefurnium _ Kod ve Çizim No: ANT 05 CZS 37 ÇN: 309 Kaide Çapı: 10.8 cm Yükseklik: 1.9 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Gövdeyle kaide arasında bir yiv bulunan, yüksek halka kaideli tabak kaide, gövde parçası. 4. yüzyıl - 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form

106 Katalog No: 141 Levha No: 47 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 100 ÇN: 1593 Kaide Çapı: 9.1 cm Yükseklik: 3.6 cm Hamur Rengi: 10R 7/4 soluk kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Yüksek halka kaideli tabak kaide, gövde parçası. Geç 4. yüzyıl - Erken 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form, Tip A, no: 1. Katalog No: 142 Levha No: 48 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGP 125 ÇN: 1847 Kaide Çapı: 12.8 cm Yükseklik: 2.5 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 5/6 kırmızı Yüksek halka kaideli tabak kaide, gövde parçası. Geç 4. yüzyıl - Erken 5. yüzyıl Karşılaştırma: Hayes 1972, LRP, LRC, Form, Tip A, no: 1. Katalog No: 143 Levha No: 48 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: DBL 69 ÇN: 1122 Kaide Çapı: 13.2 cm Yükseklik: 1.7 cm Hamur Rengi: 7.5YR 8/4 pembe Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı 104

107 Karşılaştırma: Kalın cidarlı alçak halka kaideli tabak kaide gövde parçası yüzyıl Beyll, Terra Sigillata aus der Marienkirche in Ephesos, Tafel 1, No:5. Katalog No: 144 Levha No: 48 Buluntu Yeri: 15. Mekan batı genişleme Kod ve Çizim No: DEK 84 ÇN: 1074 Kaide Çapı: 13.7 cm Yükseklik: 2.0 cm Hamur Rengi: 5YR 8/4 pembe Astar Rengi: 10R 5/8 kırmızı Kalın cidarlı alçak halka kaideli tabak kaide gövde parçası yüzyıl Karşılaştırma: Beyll, Terra Sigillata aus der Marienkirche in Ephesos, Tafel 1, No:5. Katalog No: 145 Levha No: 49 Buluntu Yeri: 7. Mekan Taban Mozaiği Altı Kod ve Çizim No: ANT 05 DGH 99 ÇN: 1433 F:75 Ağız Çapı: 13 cm Yükseklik: 1.4 cm Hamur Rengi: 7.5 YR 8/6 kırmızımsı sarı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Dik ağzın kenarı yuvarlatılmış ve kalınlaştırılmış, dışta ağzın altında derin bir yiv bulunan kase ağız gövde parçası. 105

108 Karşılaştırma: Geç 1. yüzyıl- Erken 2. yüzyıl Atik, 67, Abb. 40, No:102. Katalog No: 146 Levha No: 49 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DEK 27 ÇN: 1036 Ağız Çapı: 22 cm Yükseklik: 2.6 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 2.5 YR 6/8 açık kırmızı Dışa dönük dudaklı kap ağız parçası.? Karşılaştırma: Demetrias, Tafel 40, III.164. Katalog No: 147 Levha No: 49, Resim No: 12 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DFI 25 ÇN: 1213 Ağız Çapı: 7.2 cm Yükseklik: 1.2 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 2.5YR 5/8 kırmızı Hafif dışa çekik ağızlı, ince cidarlı kase ağız gövde parçası. Bezeme: Ağzın hemen altında bir yiv ve aplike olarak yapılmış spiral görülür. M.S. 1. yüzyılın 1. yarısı. Karşılaştırma: Ettlinger- Hedinger,Conspectus Formarum Terrae Sigillatae Italico Modo Confectae, Tafel 24, No:

109 Katalog No: 148 Levha No: 50 Buluntu Yeri: 15. Mekan Kod ve Çizim No: ANT 05 DGP 65 ÇN: 1735 Ağız Çapı: 16 cm Yükseklik: 1.3 cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/6 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Dışa dönük ağzın kenarı düzleştirilmiş ve kalınlaştırılmış, karinalı gövdeye sahip kase ağız gövde parçası. Geç 4.yüzyıl Karşılaştırma: Coleman-Abramovitz, Excavations at Pylos in Elis, 122, ill.25. Katalog No: 149 Levha No: 50 Buluntu Yeri: 15. Mekan _ Kod ve Çizim No: ANT 05 DGJ 176 ÇN: 2125 Ağız Çapı: 16.6 cm Yükseklik: 4.6. cm Hamur Rengi: 2.5YR 7/8 açık kırmızı Astar Rengi: 10R 6/8 açık kırmızı Hafif içe çekik ağzın dış yüzü düzleştirilmiş, düz dipli tabak ağız, gövde, dip parçası. Bezeme: Tondo çevresinde paralel çift yivle çevrelenmiş bağımsız küçük spiral baskıları görülür. Tondonun merkezinde ise alt kısımları merkezde birleşmiş şekilde yerleştirilmiş palmiye yaprağı motifleri bulunur /

110 Karşılaştırma: Form için: Hayes 1972, LRP, ARS, Form 61, Tip A, no: 7. Bezeme için: Palmiye Yaprağı; Hayes 1972, LRP, ARS, Fig.38, 1c. Spiral; Hayes 1972, LRP, ARS, Fig.40, 36t. KAYNAKÇA ve KISALTMALAR Akyürek 1992 N.E. Akyürek, Terra Sigillata aus dem Heiligtum des Apollon Smintheios, Asia Minor Studien, band 8, Studien zum Kleinasien II, Bonn, 1992,

111 Anderson-Stojanovic 1992 V.R. Anderson-Stojanovic, Stobi, The Hellenistic and Roman Pottery, Princeton, Anderson-Stojanovic 2002 V.R. Anderson-Stojanovic J. E. Jones, Ancient Beehives from Isthmia, Hesperia, vol. 71, 2002, Asıbostan 2006 İ. Asıbostan, Roma Konut Mimarisinde Hamamlar Yayımlanmamış Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, Atik 1995 N. Atik, Die Keramik aus den Südthermen von Perge, Istanbuler Mitteilungen, Beiheft 40, Tübingen Başaran 2003 S. Başaran, Ainos un Geç Hellenistik - Erken Roma Dönemi Seramik Buluntuları, Varia Anatolica, vol. XV, Les céramiques en Anatolie aux époques hellénistique et romaine: productions et échanges, Istanbul 2003, Bektaş 1989 S. Bektaş, İzmir Müzesinde Bulunan Geç Roma Dönemi Keramikleri; Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, İzmir,

112 Berlin-Slane 1997 A. Berlin-K. Slane, The Hellenistic and Roman Pottery, Tel Anafa, vol. II, Michigan Beyll 1993 D. Beyll, Terra Sigillata aus der Marienkirche in Ephesos Erste Zwischenbilanz, Berichte und Materialien des Österreichischen Archäologischen Instituts, vol. 5, Wien 1993, Bounegru 2003 O. Bounegru, La production des ateliers de céramique de Pergame (vallée de Kestel): un aperçu general, Varia Anatolica, vol. XV, Les céramiques en Anatolie aux époques hellénistique et romaine: productions et échanges, Istanbul 2003, Byzantion Stephanos Byzantion, Etnikon, Chicago, İllinois, MCMXCII. Charleston 1955 R.J. Charleston, Roman Pottery, London Coleman-Abramovitz 1986 J. Coleman K. Abramovitz, Excavations at Pylos in Elis, Hesperia supplements, vol. 21, Comfort 1937 H. Comfort, Nine Terra Sigillata Bowls from Egypt, Journal of the Archaeological Institute of America, 41, No.3, 1937,

113 Comfort 1982 H. Comfort, Signatures and Decoration on İtalian and Gaulish Sigillata at Sabratha, Journal of the Archaeological Institute of America, 86, No.4, 1982, Cook 1973 M. Cook; The Troad, An Archaeological and Topographical Study, Oxford, Cox 1949 D. H. Cox; The Greek and Roman Pottery, The Excavations at Dura-Europos Final Report, IV Part I, Fascicle 2, London, Demetrias 1981 J. Eiwager, Keramik und Kleinfunde aus der Demokratia- Basilika in Demetrias, DEMETRIAS IV, Bonn Ettlinger- Hedinger 1990 E. Von Ettlinger; B. Hedinger; B. Hofmann; P. M. Kenrick; G. Pucci; K. Roth-Rubi; G. Schneider; S. Von Schnurbein; C. M. Wells, Conspectus Formarum Terrae Sigillatae Italico Modo Confectae, Bonn, Gassner 1997 V. Gassner, Das Südtor der Tetragonos-Agora, Keramik und Kleinfunde, Forschungen in Ephesos XIII/1/1, Wien Gebhard-Hemans- E. R. Gebhard; F. P. Hemans; J. Hayes, 111

114 Hayes 1998 University of Chicago Excavations at Isthmia 1989, Hesperia, vol. 67, 1998, Gunneweg-Perlman- Yellin 1983 J. Gunneweg; I. Perlman; J. Yellin, The Provenience, Typology and Chronology of Eastern Terra Sigillata, Qedem 17, Jerusalem, Gürbüzer 2002 M. Gürbüzer, Hamdi Balaban Tarlasındaki Roma Dönemi Tabakası, Yayınlanmamış Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, İzmir, Harrison-Fıratlı 1965 M. Harrison; N. Fıratlı; Excavations at Sarachane in Istanbul: Fifth Preliminary Report, Dumbarton Oaks Papers, vol. 19, 1965, Harrison-Fıratlı- Hayes 1968 M. Harrison; N. Fıratlı; J. Hayes, Excavations at Sarachane in Istanbul: Fifth Preliminary Report with a Contribution on A Seventh-Century Pottery Group, Dumbarton Oaks Papers, vol. 22, 1968, Hayes 1972 J. W. Hayes, Late Roman Pottery, London,

115 Hayes 1973 J. W. Hayes, Roman Pottery from The South Stoa at Corinth, Hesperia, vol. 42, 1973, Hayes 1980 J. W. Hayes, A Supplement to Late Roman Pottery, London, Hayes 1992 J. W. Hayes, Excavations at Saraçhane in İstanbul, Volume II, New Jersey, Hayes 1997 J. W. Hayes; Handbook of Mediterranean Roman Pottery, London, Hellström 1971 P. Hellström; Labraunda: Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass, Lund, Herodotos Herodotos, Herodotos Tarihi, çev. M. Ökmen, Remzi Kitabevi, İstanbul Judeich 1894 W. Judeich, Sitzungberichte der PreuBischen Akademie der Wissenchaften zu, Berlin Kaletsch 1958 H.Kaletsch, Historia,

116 Küçük 2003 T. Küçük, Antandros Yamaç Ev Mimarisi, Yayımlanmamış Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, Lamb-Pryce 1940 W. Lamb; F.N. Pryce, Sigillata from Lesbos, Journal of Hellenic Studies, vol. 60, 1940, Lamboglia 1941 N. Lamboglia, Terra Sigillata Chiara, Riv. Et. Lig. VII, 1941, Leaf 1923 W. Leaf, Strabo on the Troad, Cambridge, Lloris 1978 M. B. Lloris, Cerámica Romana: Tipología y Clasificación, Zaragoza Loeschcke 1912 S. Loeschcke, Sigillata-Töpfereien in Tschandarli, Athenische Mitteilungen XXXVII, 1912, Malay 1992 H. Malay, Hellenistik Devirde Pergamon ve Aristonikos Ayaklanması, İzmir, Meriç 2003 R. Meriç, Efes Devlet Agorası Kuyu Buluntuları: Geç Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiği, Varia Anatolica, vol. XV, Les céramiques en Anatolie aux époques 114

117 hellénistique et romaine: productions et échanges, Istanbul 2003, Merit-WadeGery- B.D Merit; H.T. Wade-Gery; M.F. Mcgregor, Mcgregor 1953 The Athenian Tribute Lists, volume 4, New Jersey, Mitsopoulos-Leon 1991 V. Mitsopoulos-Leon, Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde, 1. Teil: Keramik hellenistischer und römischer Zeit, Forschungen in Ephesos, vol. IX -2.2, Wien, Oswald Pryce 1966 F. Oswald- T. D. Pryce, An Introduction to the Study of Terra Sigillata, England Özeren-Ünal-Öner 1996 Ö.Özeren- F.Ünal- A.Öner, Antandros Nekropolü Kurtarma Kazısı, VII. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, Kuşadası, 1996, Peacock 1977 D.P.S. Peacock (ed.), Pottery and Early Commerce, and Trade in Roman and Later Ceramics, U.S., Poblome 1998 J. Poblome, Sagalassos Red Slip Ware. Typology and Chronology, Studies in Eastern Mediterranean Archaeology, vol. II,

118 Poblome-Waelkens 1998 J. Poblome; M. Waelkens, Sagalassos and Alexandria. Exchange in the eastern Mediterranean, Varia Anatolica, Les céramiques en Anatolie aux époques hellénistique et romaine: productions et échanges, Paris 1998, Polat 2002 G. Polat, Antandros 2001 Yılı Kazıları, 24. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Ankara, 2002, Polat-Polat 2003 G. Polat; Y. Polat, Antandros 2002 Yılı Kazıları ; 25. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Ankara 2003, Polat-Polat 2005 G. Polat; Y. Polat, Antandros Yılı Kazıları ; 27. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Antalya 2005, Polat-Polat- Yağız 2007 G. Polat; Y. Polat; K. Yağız, Antandros 2005 Yılı Kazıları ; 28. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Ankara 2007, Robinson 1959 H.S. Robinson, Athenian Agora, Pottery of the Roman Period Chronology, Volume V, New Jersey,

119 Rodziewicz 1976 M. Rodziewicz, La céramique romaine tardive d'alexandrie, Alexandrie I, Varsovie Rosser 1985 J. Rosser, Excavations at Saranda Kolones, Paphos, Cyprus, , Dumbarton Oaks Papers, vol. 39, 1985, Schrunk 1986 I. D. Schrunk, Late Roman Red Slipped Wares from Diocletian's Palace at Split, Yugoslavia, Michigan Schwartz-Curvers 2000 G. Schwartz; H. H. Curvers; F. A. Gerritsen; J. A. MacCormack; N. F. Miller; J. A. Weber, Excavation and Survey in the Jabbul Plain, Western Syria: The Umm el- Marra Project , Journal of the Archaeological Institute of America, 104, No. 3, 2000, Sekban 2003 M. B. Sekban, Antandros Yamaç Ev Mozaikleri, Yayımlanmamış Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, Slane-Wright- Jones 1980 K. Slane-Wright; R. E. Jones, A Tiberian Pottery Deposit from Corinth, Hesperia, vol.49, 1980,

120 Slane 1986 K. W. Slane, Two Deposits from The Early Roman Cellar Building Corinth, Hesperia, vol. 55, 1986, Slane 1990 K. W. Slane, Sanctuary of Demeter and Kore, The Roman Pottery and Lamps, Corinth XVIII, Part II, New Jersey Somersan 2003 S. Somersan, Antandros taki Melis Nekropolisinin Geç Roma Dönemi Yerleşim Tabakası, Yayımlanmamış Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir Strabon Strabon; Geographika, çev. Prof. Dr. A. Pekman, Tarsus Vol Tarsus Vol.1; Excavations at Gözlükule, Tarsus, The Hellenistic and Roman Pottery, New Jersey Taşlıalan-Drew-Bear 2005 M. Taşlıalan ; T. Drew-Bear, Fouilles de L Agora de Smyrne: rapport sur la campagne de 2004, Anatolica Antiqua, vol. XIII, 2005, Thukydides Thukydides, Peleponnesos Savaşı, çev. T. Gökçöl, İstanbul

121 Unterkircher 1983 E. Unterkircher, Terra Sigillata aus dem Heraion von Samos, Mitteilungen 98, Berlin 1983, Uslu 1993 S. Uslu, Phokaia Kazılarında Bulunmuş Terra Sigillatalar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, İzmir, Vergilius Vergilius, Aeneis, çev. T.Uzel, Ankara Waage 1933 F. O. Waage, The Roman and Byzantine Pottery, Hesperia, vol. 2, 1933, Waage 1948 F. O. Waage, Hellenistic and Roman Tableware of North Syria, Antioch on the Orontes, IV, Part I, Ceramics and Islamic Coins, USA, Williams 1989 C. Williams, Anemurium: The Roman and Early Pottery, Subsidia Mediaevalia, vol. 16, Xenophon Xenophon, Hellenika, çev. Prof. Dr. S. Sinanoğlu, Ankara

122 Yalman 1992 B. Yalman; Antandros Nekropolisi Kurtarma Kazısı, Müze Kurtarma Kazıları Semineri, Efes, İzmir 1992, Yıldız 2003 Ö. Yıldız, Antandros Yamaç Ev Duvar Resimler, Yayımlanmamış Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir Diğer Kısaltmalar ARS Bkz. Cm Çiz. No. Kat. No. Lev. No. LRC LRP M.Ö. M.S. African Red Slip Ware Bakınız santimetre Çizim numarası Katalog numarası Levha numarası Late Roman C Ware Late Roman Pottery Milattan Önce Milattan Sonra 120

123 LEVHA 1 Kat.No.1 Kat.No. 2 Kat.No.3

124 LEVHA 2 Kat.No.4 Kat.No. 5 1/2 Kat.No.6

125 LEVHA 3 Kat.No.7 Kat.No. 8 Kat.No.9

126 LEVHA 4 Kat.No.10 Kat.No. 11 1/2 Kat.No.12

127 LEVHA 5 Kat.No.13 Kat.No. 14 Kat.No.15

128 LEVHA 6 Kat.No.16 Kat.No. 17 Kat.No.18

129 LEVHA 7 1/2 Kat.No.19 1/2 Kat.No.20 Kat.No. 21

130 LEVHA 8 Kat.No.22 Kat.No. 23 Kat.No. 24

131 LEVHA 9 Kat.No.25 Kat.No. 26 Kat.No. 27

132 LEVHA 10 Kat.No.28 Kat.No. 29 1/2 Kat.No. 30

133 LEVHA 11 Kat.No.31 Kat.No. 32 1/2 Kat.No. 33

134 LEVHA 12 Kat.No.34 Kat.No. 35 Kat.No. 36

135 LEVHA 13 Kat.No.37 Kat.No. 38 Kat.No. 39

136 LEVHA 14 1/2 Kat.No.40 Kat.No. 41 Kat.No. 42

137 LEVHA 15 1/2 Kat.No.43 Kat.No. 44 Kat.No. 45

138 LEVHA 16 Kat.No.46 Kat.No. 47 Kat.No. 48

139 LEVHA 17 1/2 Kat.No.49 1/2 Kat.No. 50 Kat.No. 51

140 LEVHA 18 Kat.No. 52 1/2 Kat.No. 53 Kat.No. 54

141 LEVHA 19 1/2 Kat.No. 55 1/2 Kat.No. 56 Kat.No. 57

142 LEVHA 20 Kat.No. 58 Kat.No. 59 Kat.No. 60

143 LEVHA 21 Kat.No. 61 1/2 Kat.No. 62 Kat.No. 63

144 LEVHA 22 1/2 Kat.No. 64 Kat.No. 65 1/2 Kat.No. 66

145 LEVHA 23 Kat.No. 67 1/2 Kat.No. 68 1/2 Kat.No. 69

146 LEVHA 24 1/2 Kat.No. 70 1/2 Kat.No. 71 1/2 Kat.No. 72

147 LEVHA 25 1/2 Kat.No. 73 1/2 Kat.No. 74 1/2 Kat.No. 75

148 LEVHA 26 Kat.No. 76 1/2 Kat.No. 77 1/2 Kat.No. 78

149 LEVHA 27 Kat.No. 79 1/2 Kat.No. 80 1/2 Kat.No. 81

150 LEVHA 28 1/2 Kat.No. 82 Kat.No. 83 1/2 Kat.No. 84

151 LEVHA 29 Kat.No. 85 Kat.No. 86 Kat.No. 87

152 LEVHA 30 1/2 Kat.No. 88 Kat.No. 89 Kat.No. 90

153 LEVHA 31 1/2 Kat.No. 91 1/2 Kat.No. 92 1/2 Kat.No. 93

154 LEVHA 32 1/2 Kat.No. 94 1/2 Kat.No. 95 1/2 Kat.No. 96

155 LEVHA 33 1/2 Kat.No. 97 Kat.No. 98 Kat.No. 99

156 LEVHA 34 1/2 Kat.No. 100 Kat.No. 101 Kat.No. 102

157 LEVHA 35 1/2 Kat.No. 103 Kat.No. 104 Kat.No. 105

158 LEVHA 36 1/2 Kat.No. 106 Kat.No. 107 Kat.No. 108

159 LEVHA 37 1/2 Kat.No. 109 Kat.No. 110 Kat.No. 111

160 LEVHA 38 Kat.No /2 Kat.No. 113 Kat.No. 114

161 LEVHA 39 1/2 Kat.No /2 Kat.No. 116 Kat.No. 117

162 LEVHA 40 1/2 Kat.No /2 Kat.No. 119 Kat.No. 120

163 LEVHA 41 Kat.No /2 Kat.No /2 Kat.No. 123

164 LEVHA 42 1/2 Kat.No /2 Kat.No. 125 Kat.No. 126

165 LEVHA 43 Kat.No /2 Kat.No. 128 Kat.No. 129

166 LEVHA 44 Kat.No /2 Kat.No. 131 Kat.No. 132

167 LEVHA 45 1/2 Kat.No /2 Kat.No /2 Kat.No. 135

168 LEVHA 46 1/2 Kat.No /2 Kat.No /2 Kat.No. 138

169 LEVHA 47 1/2 Kat.No /2 Kat.No /2 Kat.No. 141

170 LEVHA 48 1/2 Kat.No /2 Kat.No /2 Kat.No. 144

171 LEVHA 49 Kat.No /2 Kat.No. 146 Kat.No. 147

172 LEVHA 50 1/2 Kat.No /2 Kat.No. 149

173

174

175

176

177

178

179

180

181

182

183

184

185

186