Rahmân ve Rahîm Olan Allah ın Adıyla

Transkript

1

2 ب س م ا ه لل ال ه ر ح م ن ال ه ر ح يم Rahmân ve Rahîm Olan Allah ın Adıyla MUVAHHİD YAYINLARI İletişim: H İnfo@almuwahhİd.org

3 أ ص ول الس ن ة ال م ؤ ل ف : أ ب و ب ك ر ع ب د ا لل ب ن الز ب ي ر ب ن عيس ى ا لق ر شي ا ل س دي ال ح م ي دي ال م كي ) ال م ت و ف ى: ٢١٩ ه ( Usûl us Sunne Müellif: İmam Ebu Bekir Abdullah bin Zubeyir el-humeydi (219H) Mütercim: Ebu Muhammed Selefy MUVAHHİD YAYINLARI

4 İçindekiler Usûl us Sunne Kadere İman Etmek İman Söz ve Ameldir Artar ve Eksilir Allah ın Kendilerinden Razı Olduğu Sahabelere Sen a etmek (Övgüde bulunmak) Kur an Allah Subhanehu ve Teâla nın kelamıdır Süfyan bin Uyeyne nin İman Hakkında ki Bir Sözü Ruyetullah (Müminlerin Kıyamet Gününde Rablerini görmeleri) Sıfatların İsbatı Ehli Sünnet ile Hariciler Arasındaki Fark İslam ın Rükünlerini veya Bazısını Terkeden Kişi Aleyhine Ne Zaman Hüccet Kaim Olur?... 16

5 Müellif Rahimehullah ın Hayatı ve Âlimlerin O nu Tezkiye eden sözleri a İsmi Ebu Bekir Abdullah bin Zübeyr bin İsa el-kureyşi el-mekki el-esedi el-humeydi'dir. Mekke nin imamıdır. İmam eş-şafii nin talebesi ve İmam Buhari nin üstadıdır. Buhari ondan çok sayıda (33) nakilde bulunmuştur. Diğer hadis imamları (Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Ebu Zur a er-razi, Ebu Hatim er-razi vb) da ondan hadis alıp nakletmiştir. Hadisleri derlediği Müsned isimli bir eseri vardır. Fudayl ibni İyad, İbni Uyeyne ve Veki gibi şahsiyetlerden ders almıştır. Âlimler tarafından övgüyle anılan selef menhecinin büyük imamlarından biridir. "Büyük ilim adamı Ebu Bekir Abdullah bin Zübeyir el-kureyşi el-esedi el-humeydi Mekkelilerin müftüsü ve hocası, Süfyan bin Uyeyne den sonra onların âlimiydi." 1 Ali bin Halef, el-humeydi nin "Ben Hicaz da, Ahmed bin Hanbel Irak da ve İshak (bin Rahaveyh) Horasan da olduğu müddetçe kimse bize rahatsızlık veremez." dediğini işittiğini söyler. 2 1 Zehebi, el-uluv li l-aliyyi l-azim 2 Zehebi, Siyeru A lam en-nubala, 10/619; Subki, Tabakat eş-şafiîyye, 2/140

6 Usûl us Sunne 6 Yine el-humeydi nin şöyle dediği rivayet olunmuştur: "Allah a yemin olsun ki bana; Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem in hadislerini inkâr edenlere karşı savaşmak, kâfirlerle savaşmaktan daha sevimlidir." 3 Ahmed bin Hanbel şöyle demektedir: "Bizim nazarımızda Şafii imamdır, el-humeydi imamdır ve İshak bin Rahaveyh imamdır." 4 Ebu Hatim er-razi, el-humeydi hakkında: "İnsanlar el-humeydi nin ibni Uyeyne ile birlikte olduğunu ve İbni Uyeyne nin öğrencilerinin başı olduğunu ve sika olup imam olduğunu ortaya koymuşlardır." demektedir. Yakub el-fusavi şöyle der: "el-humeydi bize (hadis) nakletti ve ben ondan daha çok İslam a ve ehline samimi olan bir kimse görmedim." Hâkim ise: "Buhari, bir hadisi el-humeydi (nin Müsned isimli eserin)de bulduğunda başkasının sözü ile o hadisi (el-humeydi yi başkalarına tercih edip ona itibar ettiğinden dolayı) bırakmamıştır." der. Muhammed ibni İshak el-maruzi şöyle der: "İshak bin Rahevay nın zamanımızın imamları: eş-şafii, el- 3 Zehebi, Siyeru A lam en-nubala, 10/619 4 Zehebi, Siyeru A lamen-nubala, 10/618; Subki, Tabakat eş-şafi`iyye, 2/140; Tarih Medine es-selam, 7/

7 7 İmam Ebu Bekir Abdullah bin Zubeyir el-humeydi Humeydi ve Ebu Ubeyd dir dediğini işittim." 5 Muhaddis İmam Buhari onun hakkında: "el-humeydi hadisde imamdır." demiştir. Buhari, Sahihinde ilk hadis olarak rivayet ettiği "Ameller niyetlere göredir" hadisini el-humeydi'den tahdis etmiştir. Zehebi de şöyle demiştir: "Dinin imamlarının en üstünlerindendir ve hafızdır, hıfzda uçsuz bucaksız ve rivayetde çok verimli bir kimsedir." "Müsned adlı eserin sahibi ve İmam Şafii'nin talebesi Abdullah bin Zübeyir el-humeydi Hicri 219 yılında vefat etmiştir." 6 Hicri 218 yılında öldüğü de söylenmiştir. 7 5 Zehebi, Siyeru A lam en-nubala, 10/ ; Subki, Tabakat eş-şafi`iyye, 2/140 6 Zehebi, el-uluv li l-aliyyi l-azim; İbni Kesir, el-bidaye ve'n-nihaye, cilt 11, İkiyüzondokuzuncu Senesi 7 Mizzi, Tehzib el-kemal, 14/512; Zehebi, Siyer Alam en-nubela, 10/616

8 ١ ٢ ٣ Usûl us Sunne 8 İmam Ebu Bekir Abdullah bin Zubeyir el- Humeydi (219H) Müsned'ul Humeydi 9 حدثنا بشر بن موسى قال حدثنا الحميدي قال : ] اإليمان بالقدر [ السنة عندنا : أن يؤمن الرجل بالقدر خيره وشره حلوه ومره وأن يعلم أن ما أصابه لم يكن ليخطئه وأن ما أخطأه لم يكن ليصيبه وأن ذلك كله قضاء من ا لل عزوجل ] اإليمان قول وعمل يزيد وينقص [ وأن اإليمان قول وعمل يزيد وينقص وال ينفع قول إال بعمل وال عمل إال بنية قول وال قول وعمل ونية إال بسنة ] الثناء على الصحابة رضوان ا لل عليهم [ والترحم على أصحاب محمد صلى ا لل عليه وسلم كلهم فإن ا لل 8 Bu risalenin İmam el-humeydi ye nispeti hususunda herhangi bir tereddüt yoktur. Meşhur eseri Müsned in ona nispeti ve aidiyeti kadar bu eserin ona nispeti ve aidiyeti de kesindir Allahu âlem. Kaldı ki, eser el-müsned isimli eserinin sonunda basılmıştır. Bundan başka; İbni Kudame (Zemmu t-te vil, 39), Şeyhu l- İslam İbni Teymiyye (Mecmu el-feteva, 4/6), İmam İbni Kayyım (el-ictima el- Cuyuş el-islami, 86) ve Hafız Zehebi (Tezkiretu l-huffaz, 2/44) bu eseri İmam el- Humeydi ye nispet etmiş ve alıntıda bulunmuşlardır. 9 Sf:2/

9 ٤ ٧ 9 İmam Ebu Bekir Abdullah bin Zubeyir el-humeydi عزوجل قال والذين جاءوا من بعدهم يقولون ربنا اغفر لنا وإلخواننا الذين سبقونا باإليمان ]الحشر ١.[ فلن يؤمن إال باإلستغفار لهم فمن سبهم أو تنقصهم أو أحدا منهم فليس على السنة وليس له في الفئ حق أخبرنا بذلك غير واحد عن مالك بن أنس أنه قال : " قسم ا لل تعالى الفئ فقال : للفقراء المهاجرين الذين أخرجوا من ديارهم ثم قال : والذين جاءوا من بعدهم يقولون ربنا اغفر لنا وإلخواننا اآلية الحشر ١. فمن لم يقل هذا لهم فليس ممن جعل له الفئ ] القرآن كالم ا لل تعالى [ والقرآن : كالم ا لل سمعت سفيان [ بن عيينة ] يقول :" القرآن كالم ا لل ومن قال مخلوق فهو مبتدع لم نسمع أحدا يقول هذا ] قول سفيان في اإليمان [ ٥. وسمعت سفيان يقول : اإليمان قول وعمل ويزيد وينقص فقال له اخوه إبراهيم بن عيينة : يا أبا محمد ال تقول ينقص ". فغضب وقال : اسكت يا صبي بل حتى ال يقى منه شئ ] رؤية المؤمنين ربهم يوم القيامة [ ٦ واإلقرار بالرؤية بعد الموت ] إثبات الصفات [ وما نطق به القرآن والحديث مثل : وقالت اليهود يد ا لل مغلولة غلت أيديهم

10 ٨ Usûl us Sunne 10 والسموات مطويات بيمينه ]الزمر : ٦٧[ وما [ المائدة ٦٤[ ومثل أشبه هذا من القرآن والحديث ال نزيد فيه وال نفسره نقف على ما وقف عليه القرآن والسنة ونقول الرحمن على العرش استوى ]طه : ٥[ ومن زعم غير هذا فهو معطل جهمي ] الفرق بين أهل السنة والخوارج [ وأن ال نقول كما قالت الخوراج :" من أصاب كبيرة فقد كفر ". وال تكفير بشئ من الذنوب وإنما الكفر في ترك الخمس التي قال رسول ا لل صلى ا لل عليه وسلم : " بني اإلسالم على خمس : شهادة أن ال إله إال ا لل وأن محمد رسول ا لل صلى ا لل عليه وسلم وإقام الصالة وإيتاء الزكاة وصوم رمضان وحج البيت [متى تقوم الحجة على تارك إركان اإلسالم أو بعضها ] ٩ فأما ثالث منها فال يناظر تاركه : من لم يتشهد ولم يصل ولم. يصم لنه يؤخر شئ من هذا عن وقته وال يجزئ من قضاه بعد تفريطه فيه عامدا عن وقته فأما الزكاة فمتى ما أداها أجزأت عنه وكان آثما في الحبس وأما الحج فمن وجب عليه ووجد السبيل إليه وجب عليه وال يجب عليه في عامه ذلك حتى ال يكون له منه بد متى أداه كان مؤديا ولم يكن آثما في تأخيره إذا أداه كما كان آثما في الزكاة لن الزكاة حق لمسلمين مساكين حبسه عليهم إذا أداه فقد أدى وإن هو مات وهو واجد مستطيع ولم

11 11 İmam Ebu Bekir Abdullah bin Zubeyir el-humeydi يحج سأل الرجعة إلى الدنيا أن يحج ويجب لهله أن يحجوا عنه ونرجو أن يكون ذلك مؤديا عنه كما لو كان عليه دين فقضي عنه بعد موته Bişr bin Musa bize el-humeydi nin şöyle dediğini bildirdi: 1-Kadere İman Etmek Bizim nazarımızda sünnet: Bir kişinin kadere; hayrı ve şerriyle, tatlısıyla acısıyla iman etmesi, kendisine isabet edecek olan şeyin kendisinden şaşmayacağına ve kendisine isabet etmeyen bir şeyin de ona hiçbir şekilde isabet etmeyeceğine ve bunların tümünün Allah Azze ve celle nin kaderi olduğuna inanmasıdır. 2-İman Söz ve Ameldir Artar ve Eksilir İman söz ve ameldir, artar ve eksilir. Amelsiz hiçbir söz fayda vermez. Hiçbir söz ve amel de niyet olmaksızın yeterli değildir. Hiçbir söz, amel ve niyet de Sünnet(in kendisi yahut sünnete uygun) olmaksızın yeterli değildir. 3-Allah ın Kendilerinden Razı Olduğu Sahabelere Sen a etmek (Övgüde bulunmak) Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in bütün sahabeleri için rahmet dilemek (de nazarımızda sünnettir) zira Allah (Azze ve Celle) şöyle buyurmuştur:

12 Usûl us Sunne 12 و ال ذ ين ج اؤ من ب ع دهم ي ق ول ون ر ب ن ا اغ فر ل ن ا و الخ و انن ا Bunların arkasından gelenler şöyle derler: Rabbimiz! Bizi ve bizden önce gelip geçmiş imanlı kardeşlerimizi bağışla. 10 Bir kimse onlar için istiğfar (bağışlanma) dilemediği müddetçe iman etmiş olmaz. Dolayısıyla, onlara veya onlardan herhangi birine hakaret eden yahut onları aşağılayan (eksik gören) kimse sünnet üzere değildir ve onlara fey den pay yoktur. Birden çok kimse Malik bin Enes (Rahimehullah) dan şöyle dediğini nakletmiştir: قسم ا لل تعالى الفئ فقال "Allah Teâla fey i gruplara bölmüş ve şöyle buyurmuştur: ل ل ف ق ر اء ال م ه اجر ين ال ذ ين ا خ رج وا من دي ارهم و ا م و ال هم ي ب ت غ ون ف ض ال من ا ه لل و رض و انا و ي ن ص ر ون ا ه لل و ر س ول ه ا و هل ئك ه م الص ادق و ن Bu mallar özellikle, Allah tan bir lütuf ve hoşnutluk ararken ve Allah ın dinine ve peygamberine yardım ederken yurtlarından ve mallarından 10 el-haşr 59/10

13 13 İmam Ebu Bekir Abdullah bin Zubeyir el-humeydi uzaklaştırılan fakir muhacirlerindir. 11 Sonra ayrıca şöyle de buyurmuştur: و ال ذ ين ج اؤ من ب ع دهم ي ق ول ون ر ب ن ا اغ فر ل ن ا و الخ و انن ا Bunların arkasından gelenler şöyle derler: Rabbimiz! Bizi ve bizden önce gelip geçmiş imanlı kardeşlerimizi bağışla. 12 فمن لم يقل هذا لهم فليس ممن جعل له الفئ Dolayısı ile herkim bunu onlar için söylemezse o kendisine fey verilenlerden değildir. 4-Kur an Allah Subhanehu ve Teâla nın kelamıdır Süfyan (bin Uyeyne) nin şöyle dediğini işittim: القرآن كالم ا لل ومن قال مخلوق فهو مبتدع لم نسمع أحدا يقول هذا Kur an Allah ın Kelamı'dır. Herkim Kur an ın yaratılmış olduğunu söylerse mübtedidir. 11 el-haşr 59/8 12 el-haşr 59/10

14 Usûl us Sunne 14 Biz (selefden) böyle diyen bir kimseyi işitmedik. 5-Süfyan bin Uyeyne nin İman Hakkında ki Bir Sözü Süfyan ın şöyle dediğini işittim: اإليمان قول وعمل ويزيد وينقص "İman; sözler ve amellerdir, artar ve eksilir." Kardeşi (İbrahim bin Uyeyne) ona: يا أبا محمد ال تقول ينقص "Ey Ebu Muhammed, (imanın) eksildiğini söyleme!" demiş Süfyan da kızarak, ona şu şekilde karşılık vermiştir: اسكت يا صبي بل حتى ال يقى منه شئ Sessiz ol genç adam! Elbette (imandan) hiç birşey kalmayıncaya kadar (iman) eksilir! 6-Ruyetullah (Müminlerin Kıyamet Gününde Rablerini görmeleri) Ölümden sonra Ruyetullah ı ikrar etmek.

15 15 İmam Ebu Bekir Abdullah bin Zubeyir el-humeydi 7-Sıfatların İsbatı Kur an ve Hadisde bahsedilen şu ayetler gibi: و ق ال ت ال ي ه ود ي د ا ه لل م غ ل ول ة "Yahudiler, Allah'ın eli bağlıdır dediler." 13 Ve şu ayette de olduğu gibi: و اال ر ض ج م يعا ق ب ض ت ه ي و م ال قهيم ة "Yeryüzü Kıyamet Günü'nde bütünüyle O nun elindedir." 14 Kur an ve Sünnet de bulunan benzerleri(ni kabul etmek). Biz, Kur an ve Sünnet in durduğu yerde dururuz ve ne ekleme yaparız ne de açıklamaya uğraşırız ve şöyle deriz: ا لر ح همن ع ل ى ال ع ر ش اس ت هوى "Rahman (olan Allah) arşa istiva etmiştir." el-ma ide 5/64 14 ez-zümer 39/67 15 Ta-Ha 20/5

16 Usûl us Sunne 16 (Bu konuda) bundan başka bir şeyi ileri süren Mu attıl Cehmi dir. 8-Ehli Sünnet ile Hariciler Arasındaki Fark Biz Haricilerin dediği gibi: "Büyük günah işleyen kâfir olmuştur" demeyiz. Günah işleyen kimse tekfir edilmez, bilakis Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in bahsini ettiği (İslam ın şartları olan) beş rüknü terkeden kimse tekfir edilir: ب ني اإلس ال م ع ل ى خ م س : ش ه اد ة أ ن ال إ ل ه إ ال ا لل و أ ن م ح م دا ر س ول ا لل و إ ق ام الص ال ة و إ يت اء الز ك اة و الح ج و ص و م ر م ض ان "İslam şu beş şart üzerine kurulmuştur: Allah'dan başka ilah olmadığına ve Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)'in onun Rasulü olduğuna şehadet getirmek, beş vakit namazı kılmak, farz olan zekâtı vermek, Ramazan orucunu tutmak ve Beyti hac etmektir." 16 9-İslam ın Rükünlerini veya Bazısını Terkeden Kişi Aleyhine Ne Zaman Hüccet Kaim Olur? (İslam ın şartlarından olan şu) üç şartı terkeden kimseye gelince bu hususta bir ihtilaf yoktur; şehadeti yerine getirmeyen, namaz kılmayan ve oruç tutmayan kimse. Namaz ve oruç zamanlarını vaktinden sonraya erteleyip bilinçli olarak vaktini geçirdikten sonra kaza 16 Müslim, İbni Hibban ve diğerleri

17 17 İmam Ebu Bekir Abdullah bin Zubeyir el-humeydi etmesine karşılık ona bir sevap yoktur. Zekâta gelince, vaktini geçirerek erteleyen kişi, zekât verdiğinde sevap kazanır ancak hala (şerri açıdan mazaret sayılabilecek bir özrü olmaksızın zekât vermeyi) ertelediği için günahkârdır. Hacc a gelince, yükümlü olan ve hacca gidebilme imkânı oluşan kimselere farzdır ve ne zaman bu şartlar tahakkuk ederse o zaman gider. Hacca (gitme şartları oluşmasına rağmen) gitmeyi erteleyen kimse, zekâtı erteleyen kimse gibi (bu ameli ertelediğinden dolayı) günahkâr değildir. Çünkü zekât fakir Müslümanların hakkıdır ve dolayısıyla zekât vermeyi ihmal eden kimse, zekâtı fakir Müslümanlara ulaşana kadar günahkârdır. Eğer kişi hac yapmaya imkânı varken hac yapmadan ölürse, Haccetmek için dünyaya dönmek ister. Bu durumda ölen kişinin ailesinden bir kişinin onun adına haccetmesi zorunlu olur. Ümid ediyoruzki, ailesinden birinin onun adına haccetmesi gerekir. Bunun olmasıyla kişinin (haccını) yerine getirmiş olmasını umarız. Tıpkı borcu olan ölü bir kimsenin yerine öldükten sonra (ailesinden) birinin borcunu ödemesi gibidir.