A-PDF Split DEMO : Purchase from to remove the watermark. Hazırlama

Transkript

1 A-PDF Split DEMO : Purchase from to remove the watermark 5 Animasyon Hazırlama Bu kısmı sabırsızlıkla bekliyordunuz değil mi? Animasyonlar oluşturmak her Macromedia Flash kullanıcısının yapmak istediği şeydir. Animasyonlar uygulamalarınıza canlılık katar, ziyaretçilerin yaşayacağı Web deneyimini zenginleştirir. Flash aslen bir animasyon programıdır. Flash ile oluşturulan animasyonların en sık kullanıldığı mekân Web olsa da bu animasyonları CD-ROM larda, bilgisayar destekli eğitim setlerinde, mobil cihazlarda ve hatta dijital yayınlarda da kullanabilirsiniz. Flash ı bu denli kullanışlı ve yaygın yapan şey animasyonlarının küçük boyutları sayesinde her platforma kolaylıkla taşınabilir olmasıdır. Tech Bookstore sitesindeki animasyon

2 Flash 8 de animasyonlar hazırlamak çok zor değildir. Ancak yine de elinizin altındaki araçlara alışmanız ve iyi organizasyon becerilerine sahip olmanız gerekir. Flash işin önemli bir kısmını sizin adınıza üstlenecektir. Ayrıca programda süreci hızlandırmanıza yardımcı olacak hazır efektler de vardır. Bu dersimizde özellikle motion tween ve shape tween tekniklerini kullanarak çeşitli animasyonlar oluşturacağız. Ayrıca animasyonu hangi amaçlar için kullanmanız gerektiğini de dersimiz süresince daha iyi anlayacaksınız. Bu Derste Öğrenecekleriniz Bu derste şunları öğreneceksiniz: Farklı animasyon türleri hakkında bilgi sahibi olacaksınız. Bir motion tween oluşturacaksınız. Ease değerini ayarlayarak motion tween leri yavaşlatacak ya da hızlandıracaksınız. Parlaklık ve alfa değerlerini zamana bağlı olarak değiştireceksiniz. Bir shape tween ekleyeceksiniz. Basit bir kare kare animasyon oluşturacaksınız. Bir hareket kılavuzu kullanarak bir sembolü vektörel bir yol boyunca hareket ettireceksiniz. Yaklaşık Süre Bu dersi yaklaşık 2 saatte tamamlayabilirsiniz. Gerekli Dosyalar Ortam Dosyaları: Yok Başlangıç Dosyaları: lesson05/start/bookstore8.fla lesson05/start/mapstarter.fla Tamamlanmış Dosyalar: lesson05/complete/bookstore9.fla lesson05/complete/map.fla 126 DERS 5

3 Animasyonlara Giriş Grafik ya da resim karelerinin art arda hızlı bir şekilde gösterilmesi sonucunda hareketli bir görüntü, yani animasyon oluşur. Flash ta animasyonu oluşturan öğeler Timeline üzerinde yer alan ve çeşitli içerikler barındıran karelerdir. Bu içerik çizimler, fotoğraflar ve hatta ActionScript ile hazırlanmış grafiklerden oluşabilir. Macromedia Flash 8 de animasyonlar hazırlamanın farklı yöntemleri vardır. Ayrıca hazırlayabileceğiniz animasyon türleri de çeşitlilik gösterir. Motion tween ler, shape tween ler veya kare kare animasyonlar oluşturabilirsiniz. tween ifadesi, İngilizce de arada, arasında anlamına gelen between ifadesinin kısaltılmış halidir. Animasyon tekniklerinin gelişmeye başladığı ilk yıllarda animatörler sadece görüntüde değişikliğin olduğu esas kareleri çizer, bunların arasında yer alacak olan kareleri tamamlama işini de yardımcı animatörler üstlenirdi. Flash taki tween mantığı da bundan farklı değildir. Siz animasyonun değiştiği alanları tanımlarsınız, Flash da bu alanların arasını doldurur. Anahtar karelerdeki başlangıç ve bitiş noktalarını (değişikliğin başlayacağı ve sona ereceği noktaları) tanımlamanızın ardından anahtar karelerin arasına bir motion tween uyguladığınızda Flash, Timeline üzerinde başlangıç ve bitiş anahtar kareleri arasında kalan tüm kareleri dolduracaktır. Benzer bir durum shape tween ler için de geçerlidir. Ancak shape tween in amacı hareket değil bir nesnenin şeklinin fiziksel değişimidir. Bu derste hem motion (hareket) hem de shape (şekil) tween ler oluşturacağız. Kare kare animasyonlarsa daha geleneksel bir animasyon türüdür. Flash ın anahtar kareler arasında tween ler oluşturmasını, yani animasyonun önemli bir bölümünü sizin yerinize tamamlamasını tercih etmiyor, animasyonun içerdiği her kareyi bizzat oluşturmak istiyorsanız kare kare animasyon metodunu kullanabilirsiniz. Bu yöntemle, otomatik olarak oluşturulan tween lere göre çok daha karmaşık efektler üretmeniz mümkündür. Ancak kare kare animasyon yapmak tahmin edebileceğiniz gibi hem daha çok zamanınızı alır, hem de SWF dosyanızın boyutunu artırır. ActionScript ve klipler kullanarak da animasyonlar hazırlayabilirsiniz. Bu teknikler kitabımızın kapsamı dışında. Ancak ActionScript i daha geniş bir şekilde öğrenmeye karar verirseniz onunla animasyonlar yapabileceğinizi de bilin. Motion Tween için Hazırlık Motion tween, sabit bir zaman aralığında bir nesnenin konumunu değiştirmek için kullanılır. Bunun dışında, ölçeklendirme, alfa (şeffaflık), tonlama ya da döndürme işlemleri de motion tween kullanılarak yapılabilir. İsteğe bağlı bir hareket kılavuzu ile nesneleri bir vektör yolu üzerinde hareketlendirme gibi daha karmaşık animasyonlar da hazırlanabilir; dersimizin ilerleyen bölümlerinde böyle bir uygulama yapacağız. Burada dikkat etmeniz gereken bir şey var: Sadece ANİMASYON HAZIRLAMA 127

4 sembollerle motion tween yapabilirsiniz. Bu nedenle motion tween yapmadan önce nesneyi bir sembole çevirmelisiniz. Animasyon temel olarak aynı resmin biraz farklı yerlerde kopyalarının gösterilmesiyle oluşturulan bir illüzyondur, dolayısıyla sembol kullanılması uygundur. Bu ayrıca SWF dosyasını dışarı aktarırken (export) dosya boyutunun küçük kalmasını da sağlar. Bunun sebebi, Flash ın zamanı gelen her öğeyi baştan oluşturmak yerine kütüphaneden alıp tekrar kullanıma sokabilmesidir. Shape tween bunun tersidir: Ham verilere shape tween uygulayabilirsiniz fakat sembol kopyalarına, gruplanmış öğelere veya bitmap resimlere uygulayamazsınız. Bunların önce Modify > Break Apart kullanılarak ham veriye dönüştürülmeleri gerekir. Bu dersimizde ham verilere (vektörel çizimlere) shape tween uygulamayı da öğreneceksiniz. Bir FLA dosyasına motion tween eklemenin birkaç yolu vardır, bunları aşağıdaki uygulamalarımızda öğreneceksiniz. İlk uygulamamızda, önceki derslerimizde oluşturduğumuz menülere motion tween ekleyeceğiz. İşimiz bittiğinde, menüler kullanıcı bir düğmeye basınca açılıp daha sonra kapanır hale gelecek. Ayrıca SWF dosyası oynatılırken animasyonun sürekli gösterilmesini önlemek için bir hareket durdurma komutu ekleyeceğiz. 1. TechBookstore klasörü içinden ya da CD-ROM daki lesson05/start dizininden bookstore8.fla dosyasını açın ve sabit diskinizdeki TechBookstore klasörüne bookstore9.fla adıyla kaydedin. Dördüncü dersimizde, bu derste hareketlendireceğimiz sembollerin çoğunu hazırladık. Önemli değişiklikler yağacağımız için dosyamızı farklı bir isimle yeniden kaydediyoruz. 2. Stage de mcproducts örneğini bulun, F8 tuşu ile onu başka bir klibe yerleştirin ve klibi mcproductsmenu olarak isimlendirin. Klibimizi neden başka bir klibin içine koyduğumuzu merak ediyor olmalısınız. Flash ta çalışırken bazen animasyonların dokümanın ana Timeline ı üzerinde yer almasını istemeyiz. Bunun çözümü de animasyonların klip sembollerinin içerisinde oluşturulması ve bu klibin bir örneğinin Stage e yerleştirilmesidir. Bu durumda mcproductsmenu klibi içinde bir hareket animasyonu yapmış olacaksınız. Motion tween leri sadece sembollerde kullanabildiğinizi unutmayın, mcproducts ı mcproductsmenu içine yerleştirmemizin nedeni budur. buttons katmanı menu katmanının üstünde bulunduğu için menu kliplerini seçmek zor olabilir. buttons katmanını kilitleyip gizleyerek menu kliplerini daha kolay seçilebilir bir hale getirebilirsiniz. 128 DERS 5

5 3. mcproductsmenu ye çift tıklayarak onu Stage de düzenlemeye başlayın. Gerekirse menüyü yakınlaştırın. mcproductsmenu üzerine çift tıkladıktan sonra Stage in geri kalanı donuklaşır ve siz de düzenlemekte olduğunuz sembole odaklanabilirsiniz. Burada sembolün ana özellikleri elinizin altındadır ve yaptığınız değişiklikler sembolün doküman içindeki tüm kopyalarını (örneklerini) etkileyecektir. Stage deki klibimizin tek bir örneği olduğundan, üzerinde düzenleme modunda çalışmamızın herhangi bir sakıncası yoktur. Özellikle bu modda çalışacağız çünkü animasyonumuz Stage de belirli yerlerde başlayıp bitmek zorunda ve biz bu mod sayesinde çalışırken Stage ve tüm grafikleri birlikte görebiliriz. 4. Layer 1 i seçin ve ona menu tween adını verin. Yeni bir katman ekleyin ve bu katmana actions adını verin. actions katmanında 11 ve 20. karelere anahtar kareler yerleştirin. menu tween katmanını seçin, Insert New Layer düğmesine tıklayın ve katman ismi olarak actions girin. 11 ve 20. karelerde anahtar kare oluşturmak için kareyi seçin ve F6 tuşuna basın. Her anahtar karede klibin pozisyonunu değiştireceğiz. Klibin konumunu değiştirmek, anahtar karelerin arasına tween eklerken animasyonun oluşturulmasını sağlayacaktır. Tween leri bir sonraki uygulamamızda ekleyeceğiz. Klipler hakkında bilmemiz gereken önemli şeylerden biri de, bunların kendi Timeline larının olduğudur. Klipler küçük çocuklar gibidir: Siz söylemeden bir şey yapmazlar ya da daha kötüsü, aksi söylenmedikçe bir şeyi yapmayı bırakmazlar. Bunun anlamı, bir klip içinde animasyon yaptığınızda, siz ne zaman duracağını belirtmedikçe animasyon sürekli tekrar edecektir. Animasyonunuzun aşağı açılan menü şeklinde olmasını istiyorsunuz diyelim: Kullanıcı düğmelerden birine (Products) tıkladığında menü aşağı doğru hareketlenerek tamamen açılmalı ve tüm seçenekler ortaya çıktığında durmalıdır. Bir seçenek tıklandığında ya da kullanıcı fareyi uzaklaştırdığında menünün ilk baştaki haline gelmesini de istiyoruz. Bu nedenle klibimize iki farklı noktada animasyonu durdurmasını söylemek zorundayız: 11 ve 20. karelerde. 5. Animasyonu kontrol etmek için Timeline a durdurma eylemleri (stop action) ekleyin. Durdurma eylemleri Actions panelinden eklenir. ActionScript i henüz bilmiyor olsanız da basit bir tıklama işlemiyle ActionScript ten faydalanabilirsiniz. Ana menüden Window > Actions ı seçerek Actions panelini açın. Actions paneli Windows ta Stage in altında ve OS X te de yüzen panel olarak açılır. Actions panelinde üç ayrı bölüm bulunur: Script paneli, Script listesi ve Actions bölümü. Script paneli, Script listesi ve Actions ANİMASYON HAZIRLAMA 129

6 bölümünün sağındaki büyük metin alanıdır. Aşağıdaki şekilde Actions panelinin farklı bölümlerini görüyorsunuz. Actions araç kutusu Script paneli Script Assist düğmesi Script listesi Script sekmesi actions katmanında 11. ve 20. karelere anahtar kare eklerken Script Assist i kullanacağız. ActionScript deneyiminiz yoksa Script Assist özelliği çok işinize yarayacaktır. Eklemek istediğiniz eylemi seçtiğinizde Script Assist ona uygun menü seçenekleri ve düğmeleri eklemenize yardımcı olur. actions katmanında 11 no lu anahtar kareyi seçin ve Actions panelinin başında Actions-Frame yazdığından emin olun. Actions panelinin başlık çubuğundan bir kare mi yoksa bir nesne mi seçtiğinizi anlayabilirsiniz. Script listesinde de aynı şekilde Current Selection bölümünde actions katmanının 11. karesi görülmelidir. Script panelinin altındaki script etiketi de aynı işi görür. 130 DERS 5

7 Script panelinin sağ üst köşesindeki Script Assist düğmesine tıklayın. Soldaki Actions araç kutusunda Global Functions kategorisine tıklayın ve Timeline Control ü seçin. Timeline Control kategorisinde stop action a çift tıklayıp Timeline a eklenmesini sağlayın. Script Assist, Actions denetçisinin üstünde stop eyleminde parametre kullanılmadığını gösterecektir. Aynı yöntemle actions katmanındaki 20. kareye de bir stop eylemi ekleyin. Script Assist, Script panelinin sol üstündeki Actions araç çubuğunda seçtiğiniz işlemin açıklamasını gösterir. Onun altında eylemi script inize nasıl ekleyebileceğiniz açıklanır. Kareye ActionScript eklenmiş Eylemin tanımı Eklenecek eylem Eylemin nasıl eklenebileceğine dair açıklamalar ActionScript eklemeyi bitirdikten sonra, Lock Layer simgesinin altındaki noktaya tıklayarak actions katmanını kilitleyin, böylece actions katmanında Stage e bir şey eklenmesini önlemiş oluyoruz. ActionScript içeren bir katmanda ham veri, sembol ve örnekleri, bileşenleri ya da diğer öğeleri bulundurmamak çok sağlıklı bir yoldur. Kodları nesnelerle (örneğin ActionScript içeren ANİMASYON HAZIRLAMA 131

8 bir bileşenle bir klibi) aynı katmana yerleştirirseniz, SWF dosyanızda kod çakışmaları yaşanabilir. Ayrıca FLA dosyanızdaki hataları ayıklamak da güçleşebilir. Kare eylemleri eklerken, eylemler Timeline üzerindeki diğer öğeler gibi anahtar karelere yerleştirilmelidir. Normal bir kareye ActionScript ekleyemezsiniz. 6. Yeni bir katman oluşturun ve labels olarak adlandırın. Sonra 2 ve 12. karelere yeni anahtar kareler ve kare etiketleri ekleyin. İşiniz bitince katmanı kilitleyin. menu katmanını seçin ve Insert Layer düğmesine tıklayın. Yeni katmana labels ismini verin. 2. ve 12. karelerde yeni anahtar kareler oluşturmak için kareyi seçip F6 tuşuna basın. Şimdi ActionScript i kullanarak, Products düğmesine tıklandığında ya da animasyon sonrasında fare menüden çekildiğinde oynatımın doğrudan bu karelere taşınmasını sağlayacaksınız. Bu iş için ActionScript i kullanmanın en kolay yolu anahtar karelere etiket vermektir. Bunun sebebini aşağıdaki paragrafta açıklıyoruz. Menülerinizin açılıp kapanma animasyonunun süresi hoşunuza gitmeyebilir ve bu yüzden animasyonda yer alan kare sayısını değiştirmek isteyebilirsiniz. Bunu yaptığınızda, animasyonların başlangıç ve bitişleri farklı karelere kayabilir. Eğer ActionScript e belli numaralı bir kareye gitmesini söylemişseniz, Actions paneline girip script i yeni numaraları gösterecek şekilde değiştirmeniz gerekir. Ancak, oynatım kafasını etiket verilmiş bir kareye gönderme yoluna giderseniz, başlangıç ve bitiş kareleri hareket ettiğinde etiket de onlarla birlikte hareket eder ve Script i değiştirmeniz gerekmez. labels katmanında 2 numaralı kareyi seçin ve Properties denetçisinde <Frame Label> alanına slidedown yazın. Sonra labels katmanından Kare 12 yi seçin ve <Frame Label> kutusuna slideup yazın. İşiniz bitince, daha önce yaptığınız gibi katmanı kilitleyerek üzerine kaza ile yeni içerik eklenmesini önleyin. 7. menu tween katmanının 12 ve 20. karelerine yeni anahtar kareler ekleyin. Bu kareler, menünün nasıl hareket edeceğini belirler. Kare 12, menü açılış animasyonunun sonu, menü kapanış animasyonunun ise başlangıcıdır. 132 DERS 5

9 8. Kare 12 deki mcproducts klibinin konumunu değiştirin. Kare 12 de Stage den mcproducts ı seçin. Klibi Shift tuşuyla birlikte aşağı ok tuşuna basarak aşağı kaydırın ve hemen grbar ın altına getirin. Aşağıdaki şekli inceleyin. Klavyeden Shift ve aşağı tuşlarına bastığınızda, seçili grafik 10 piksellik birimler halinde aşağı kayar. Tek başına aşağı ok tuşuna bastığınızda ise hareket birimi 1 piksel olur. 9. Ana Stage e dönün ve diğer iki menü için bu adımları tekrar edin. Düzenleme çubuğunda Scene 1 e tıklayarak ana Stage e dönün. 2 den 8 e kadar olan adımları mccompany ve mccontact için tekrar edin. İçinde bulundukları klipleri sırasıyla mccompanymenu ve mccontactmenu olarak adlandırın. Tüm menülerimiz artık motion tween için hazır. 10. İşiniz bittiğinde FLA dosyanızda yaptığınız değişiklikleri kaydetmeyi unutmayın. Böylece tüm kliplerinizi motion tween için ayarlamış bulunuyoruz. Motion tween uygularken bir sembolün kopyasını sadece o sembolün aynı katmandaki başka bir kopyasına doğru hareketlendirebilirsiniz. Anahtar kareler içerisinde sadece bu sembol kopyalarının olmasına izin verilir çünkü Flash bir anahtar karede aynı anda sadece tek bir şeye tween uygulayabilir. Hareketlendirilecek sembolün bulunduğu kareye başka nesneler koyduğunuzda, Flash hangi nesnenin anime edileceğini bilemez. Aynı anda birden fazla şeyi hareketlendirmek isterseniz her animasyonu kendi katmanına koymanız gerekir. Flash 8 le gelen Distribute to Layers özelliği, bir metin bloğunun (Modify > Break Apart ile ayrılmış olmalı) harflerini ayrı ayrı hareketlendirmek istediğinizde ya da FLA oluştururken bir öğeler grubunu Stage e aktarmak istediğinizde oldukça yararlıdır. Stage de birden fazla nesne seçtikten sonra Modify > Timeline > Distribute to Layers ı seçerseniz, Flash seçili her nesneyi yeni bir katmana yerleştirir ve isimlendirir. Fakat genelde isimleri elle kendi isteğinize göre düzenlemeyi tercih edeceksiniz. Burada fazla kullanılmasa bile, bu özellik FLA dosyanızı düzenli bir halde tutmanız ve geliştirme sürecini kısaltmanız için oldukça faydalıdır. ANİMASYON HAZIRLAMA 133

10 Motion Tween lerin Eklenmesi Yukarıda gördüğünüz gibi, motion tween kullanarak Stage de bir sembol kopyasının konumunu, parlaklığını, alfasını (şeffaflığını) ya da tonlamasını değiştirebilirsiniz. Properties denetçisinde yer alan Color menüsünü kullanarak kopyanın (sembol örneğinin) parlaklık, alfa ya da tonlaması ile oynayabilirsiniz. Motion tween uyguladığınız bir kopya varsa, bu menüden anahtar karenin değerlerini değiştirdiğinizde yeni ayarladığınız özelliklerden başlayan ya da ona doğru giden bir geçiş oluşturulur. Klibinizin anahtar kareleri hazır ve kopyanın başlangıç ve bitiş pozisyonları belli olduktan sonra, menüleri hareket ettirecek asıl motion tween leri eklemeye hazırız demektir. Burada ayrıca motion tween kullanarak ve Properties denetçisindeki değerleri değiştirerek menü parlaklığını da anime edeceğiz. 1. bookstore9.fla dosyasında mcproductsmenu öğesini çift tıklayarak açın. menu tween katmanını seçin. Bir önceki uygulamamızda hazırladığımız klipler ve içerikle çalışacağız. 2. Menüyü aşağı hareket ettirmek için Kare 1 ve 12 arasında bir motion tween oluşturun. menu tween katmanından 1 ve 12 arasındaki herhangi bir kareye sağ tıklayınca gelen ya da Control tuşuna basıp tıkladığınızda açılan menüden Create Motion Tween i (Motion Tween Oluştur) seçin. İlk dikkat etmeniz gereken şey, karelerin zemin renginin mora yakın bir renge dönmesi ve ilk kareden son kareye uzanan ok olmalıdır. Bu durum, tween i katmana doğru şekilde eklediğinizi gösterir. 3. adımdaki şekilde motion tween lerin bulunduğu bir Timeline görülmektedir. Yanlış bir ekleme yapmışsanız, katmanınızda kesintisiz uzun bir ok yerine kesikli çizgiler görürsünüz. Bu genelde hareketin olmasını istediğiniz anahtar karelerin içinde birden fazla nesne olması durumunda görülür. Sembol içermeyen anahtar kareler arasında bir motion tween oluşturmayı denediğinizde, Flash bu anahtar karelerdeki grafikleri Tween1, Tween2, vs. isimlerinde grafik sembollerine dönüştürecektir. Bunu önlemek için Timeline da oynama yapmadan önce kendiniz grafik nesnelerini sembollere dönüştürmeyi unutmayın. 3. İkinci bir motion tween ekleyerek menüyü yukarı hareketlendirin ve Timeline da gezinerek animasyonu denetleyin. 2. adımı uygulayarak 12 ve 20. kareler arasına bir motion tween ekleyin. 12 ve 20. kareler arasında herhangi bir kareye sağ tıklayın ve açılan menüden Create Motion Tween i seçin. İşiniz bittiğinde, 134 DERS 5

11 menü 1-12 no lu kareler arasında aşağı, no lu kareler arasında da yukarı hareket edecektir. Oynatım kafasını sürükleyerek animasyonu izleyin. Bir dizi kareye motion tween uyguladıktan sonra, iki anahtar kare arasına kareler ekleyip çıkarmak suretiyle tween süresini değiştirebilirsiniz. Tween içindeki herhangi bir kareyi seçip F5 e tıkladığınızda kare ekleyebilir ve sağ tuş menüsünden Remove Frames komutu ile kareleri silebilirsiniz. Flash sizin için otomatik olarak tween i değiştirecektir. 4. Properties denetçisinden menü motion tween ine Ease değeri verin. Bir motion tween in başlangıç karesini seçtiğinizde, Properties denetçisinde Ease çubuğunu görebilirsiniz. Bunu kullanarak, motion tween süresince animasyonu yavaşlatıp hızlandırabilirsiniz; bu araç özellikle yerçekimi efektleri için bu çok kullanışlıdır. Standart değeri sıfırdır (ease yok). Çubuğu pozitif bir sayıya (1-100 arasında) getirerek Flash a animasyona hızlı başlayıp sonra yavaşlamasını söyleyebilirsiniz. Negatif bir sayı seçtiğinizde ise animasyon yavaştan başlayıp sona doğru hızlanacaktır. İki şekilde de animasyon süresi değişmeyecektir. Kare 1 i seçin ve Properties denetçisini açın. Ease çubuğunu 100 e getirin, böylece menü hızlı bir şekilde açılmaya başlayıp aşağı gelirken yavaşlayacaktır. Sonra 12. kareyi seçin ve çubuğu -100 e getirin. Menü giderek artan bir hızla kapanacaktır. ANİMASYON HAZIRLAMA 135

12 Bir motion tween yaparken, seçili sembolün yönünü ve dönüş miktarını da ayarlayabilirsiniz. Dönüş için dört seçenek mevcuttur: None (dönüş yok), Auto (otomatik), CW (saat yönünde) ve CCW (saat yönünün tersi). Auto yu seçecek olursanız, nesne en az hareket gerektiren tarafa doğru döndürülür. Son iki seçenek, nesneyi iki yönden birine belirtilen miktarda döndürür. 5. Menüye bir parlaklık tween i ekleyin ve Timeline da gezinerek animasyonu denetleyin. menu tween katmanında Kare 1 de mcproductsmenu kopyasını seçin. Parlaklık özelliğine ulaşabilmek için kareyi değil kopyayı seçmelisiniz. Properties denetçisinde Color menüsünden Brightness değerini %85 e getirin. Kare 12 deki mcproductsmenu kopyasını seçin ve parlaklığın 0 da olduğundan emin olun. Timeline daki oynatım kafasını kaydırarak animasyonun aldığı şekli izleyin. Mümkün olduğunca alfa tween yerine parlaklık tween i kullanmaya çalışın, çünkü özellikle ayrıntılı bitmap resimlerde alfa tween ler çok daha fazla işlem gücü gerektirir. Alfa ile tween uygularken Flash ın çok daha fazla hesaplama yapması gerekir. 6. FLA dosyasındaki diğer iki menüye de yukarıdaki adımları uygulayın. Oynatım kafasını hareket ettirerek animasyonun doğru çalışıp çalışmadığını kontrol edin. FLA dosyasında kalan iki menüye de aynı işlemleri uyguladığımızda, üç menünün de animasyonu hazır olacaktır. Animasyonları eklemeyi bitirdikten sonra oynatım imlecini Timeline daki karelerin üzerinde sürükleyin ve animasyonunuzu izleyin. Enter tuşuna basarak animasyonu Flash düzenleme ortamında oynatabilirsiniz. Animasyon Stage de başlayıp sonuna kadar gösterilecektir. 136 DERS 5

13 Unutmayın, oynatım kafasını fare ile Timeline üzerinde kaydırarak animasyonu kontrol edebilirsiniz. 7. Ana Stage e dönün. Kütüphaneyi temizleyin ve FLA dosyanızı kaydedin. Düzenleme çubuğunda Scene 1 e tıklayarak ana Stage e dönün. mcproductsmenu, mccompanymenu ve mccontactmenu öğelerini kütüphanedeki movie clips klasörüne taşıyarak ortalığı temizleyin. Yaptığınız değişiklikleri kaydedin. Alfa Seviyelerinin Animasyonu Bir sembol kopyasının alfasını değiştirmek, kopyayı Stage de gezdirmekten pek farklı değildir. Bir önceki çalışmada yaptığımız parlaklık düzeyi değiştirmeyle de neredeyse aynıdır. Önceki derslerden hatırlayacağınız gibi, alfa bir nesnenin opaklık veya şeffaflık düzeyini gösterir. Bir nesnede alfa 0 sa nesne şeffaftır ve Stage de görünmez. %100 alfa ise nesnenin tamamen görünür durumda olduğunu belirtir. Motion tween uygulanmış bir sembol örneğinin alfa değerini değiştirerek kaybolma ve belirme etkileri elde edebiliriz. Alpha ile kaybolma/belirme efektleri fazla kullanılmamalıdır çünkü işlemciye çok yük bindirirler. Hatta işlemciyi sömürdükleri bile söylenebilir. Aşağıdaki uygulamada motion tween kullanarak logonun arkasındaki ışığı azaltacak ve grafiğin büyüklüğünü değiştireceğiz. Yine bookstore9.fla dosyası ile çalışıyoruz. 1. grglow u seçin ve onu mcbookglow adlı bir film klibi sembolüne dönüştürün. Layer 1 i de glow animation olarak isimlendirin. Gerekiyorsa düzenleme çubuğunda Scene 1 e tıklayarak ana Stage de bulunduğunuzdan emin olun. mclogo içerisinde grglow kopyasını bulun. Bunu yapmanın en kolay yolu, kütüphanede ya da Stage de mclogo üzerine çift tıklamaktır. İki şekilde de sembol düzenleme moduna girersiniz, buradan grglow kopyasını seçip F8 e basarak onu mcbookglow adlı bir klip sembolüne dönüştürün. Eklediğiniz animasyon sürekli tekrar edeceği için, grafik sembolünü klibe dönüştürmek zorundayız. pageturn ve logo katmanlarının kilitli olduğundan ve grglow kopyasını seçtiğinizden emin olun. mcbookglow üzerine çift tıklayarak kopyayı açın ve Layer 1 olan katman adını glow animation olarak değiştirin. Şimdi iç içe üç Timeline a sahipsiniz. (şekle bakınız). ANİMASYON HAZIRLAMA 137

14 2. glow animation katmanında 35 ve 70. karelerde anahtar kareler oluşturun. glow animation katmanında 35. kareyi seçin ve yeni bir anahtar kare ekleyin. 1. karenin içeriği 35. karedeki anahtar kareye kopyalanacaktır. glow animation katmanında 70. kareye başka bir anahtar kare ekleyin. Şimdi grglow un alfa ve büyüklüğünün kareler arasında değişmesini sağlayacağız. 3. Transform aracı ile grglow un büyüklüğünü değiştirin. glow animation katmanında 35 no lu kareyi seçin. Tools panelinden Transform aracını seçin ve bir köşesinden tutup merkeze çekerek grglow kopyasını küçültün. Sembolün bozulmasını önlemek ve ölçü oranlarını korumak için fareyle sürükleme sırasında Shift tuşunu basılı tutun. Dördüncü adımdaki şekilde görüldüğü gibi büyük kısmı grlogo nun arkasında saklı kalacak kadar ufaltın. grlogo, grglow un altında görünür durumdadır fakat farklı bir Timeline da bulunduğu için açık renktedir (yerinde düzenleme modunda iseniz). Bunun dışında, Free Transform aracı seçili iken, Tools paneldeki Options tan scale (ölçekle) seçeneğini de kullanabilirsiniz. Ölçekleme seçili iken, nesnenin köşesinden tutup oynatırken boyut oranları değişmez. 4. Properties denetçisini ve motion tween kullanarak grglow un şeffaflığını değiştirin. Kare 35 teki grafik büyüklüğünü değiştirdiniz. Şimdi kopyanın alfasını değiştirelim. Yine Selection aracıyla Kare 35 teki kopyayı seçin. Properties denetçisinde Properties sekmesindeki Color listesinden Alpha yı seçin ve alfa değerini %100 den %80 e indirin. 138 DERS 5

15 Ekrandaki görüntü istediğiniz gibi olmadıysa kopyaya verdiğiniz yeni alfa değerini değiştirin. Unutmayın, Stage deki kopyada yaptığınız değişiklikler kütüphanedeki sembolü etkilemez. Kütüphaneden başka bir grglow kopyası aldığınızda Stage de siz değişiklik yapmadan önceki orijinal haliyle görünecektir. 5. Grafiği boyutlandırmak için motion tween ekleyin ve sonra Timeline daki oynatım kafasını kaydırarak animasyonu izleyin. Kare 1 ve 35 arasına tıklayın ve Properties denetçisini açın. Tween listesini None dan Motion a getirin. Aynı adımları Kare 35 ve 70 arasında tekrarlayın. Klip şu anda parlaklığı daha geniş bir boyutta anime etmekte ve orijinal durumuna gelmeden az önce soluklaştırmaktadır. Bu klibi ayrı olarak (tüm SWF dosyasını izlemeden) test etmek için oynatım kafasını mcbookglow sembolünün 1. karesine getirip ana menüden Control > Play komutunu verebilirsiniz. 6. mcbookglow u kütüphanedeki Movie Clips klasörüne taşıyın. Bir sonraki çalışmadan önce FLA dosyanızı kaydedin. ANİMASYON HAZIRLAMA 139

16 Klip Düğmesinin Animasyonu Dördüncü dersimizde iki klip düğmesi hazırlamıştık: Birisi içindekiler tablosu (table of contents), diğeri de örnek bir bölüm (sample chapter) içindi. Şimdiki uygulamada, klip düğmesine bir mouse-over efekti ekleyeceğiz. Bu efekti klibin içindeki bir parlaklık tween i oluşturacak. Ziyaretçi faresini düğme üzerine getirdiğinde düğme hareketlenecek, fare uzaklaşınca da orijinal parlaklığına dönmesi için ikinci bir animasyon gerçekleşecek. Klip düğmeleri özel kare etiketleri kullanırlar, böylece Flash her etiketli kareye bir düğme hâli olarak davranması gerektiğini bilir (aksi takdirde normal kare gibi davranır). Bizim kullanacağımız özel etiketler _over ve _down olacak (_over normal bir düğme sembolünün fare ile üzerine gelinmiş, _down da fare ile basılmış hâli). Bu etiketleri dördüncü dersimizde hazırlamıştık. Bu uygulamamızda yine bookstore9.fla dosyasıyla çalışıyoruz. 1. Kütüphaneden mcsamplechapter klibini bulun ve üzerine çift tıklayın. Sembole çift tıkladığınızda klip sembol düzenleme modunda açılacaktır. fill katmanının kilidini kaldırın ve animasyona devam etmeden önce diğer katmanların kilitli olduğundan emin olun, böylece text ve stroke katmanlarını yanlışlıkla seçmeniz engellenmiş olur. 2. fill katmanını seçin ve 5, 14 ve 25. karelere (son kare) birer anahtar kare yerleştirin. Timeline daki 5. kare _over isimli bir karedir. Kullanıcı klip düğmesinin üzerine fareyle geldiğinde bu kare animasyona başlayacaktır. Kare 5 i seçip F6 ya basarak bir anahtar kare ekleyin. Aynı katmandaki 14 ve 25. kareler için bu işlemi tekrarlayın. Biri _over, diğeri de _down hâli için olmak üzere iki animasyon hazırlanacaktır. _over hâli animasyonunun, _down animasyonunun tam tersi olmasını istediğimiz için, _over animasyonunun başlangıcı ve _down animasyonunun bitişi aynı kare olmalıdır. 140 DERS 5

17 3. grfill e bir parlaklık tween i ekleyin. 15 no lu kareye bir anahtar kare ekleyin. fill katmanında 5. kareyi seçin ve Properties denetçisini açın. Tween menüsünden Motion ı seçerek bir motion tween ekleyin. Kare 14 te grfill i seçin, Properties denetçisinde Color menüsünden Brightness ı seçin ve değerini %85 e ayarlayın. İşiniz bitince kare 15 e F6 ya basarak bir anahtar kare ekleyin. Properties denetçisinden Tween olarak Motion seçimini yapın. Oynatım kafasını gezdirerek oluşturduğunuz motion tween leri izleyin. Bu aşamada düğmeyi test ederseniz parlaklık tween lerini göremezsiniz çünkü Flash taki klip düğmeleri her özel kare etiketine gidip duracak şekilde tasarlanmıştır. Her bir animasyonu oynatıp animasyonun sonuna kadar gitmesi için biraz ActionScript kodu eklemeniz gerekecek. Bunu da başka bir derste yapacağız. 4. mctoc kopyası için yukarıdaki adımları tekrarlayın mctoc klibi aynı zamanda kütüphanede de bulunmalıdır. Kütüphanedeki sembole çift tıklayarak sembol düzenleme modunda açılmasını sağlayın. Aynı adımları mcsamplechapter için de yaparak düğmelerin aynı şekilde hareketlenmesini sağlayın. 5. Klibin Timeline ında fill katmanını kilitleyin, değişiklikleri kaydedin ve ana Stage e dönün. ANİMASYON HAZIRLAMA 141

18 Shape Tween Oluşturma Shape tween, düzenlenebilir bir vektör grafiğin şeklini zaman içinde değiştirmenizi sağlar. Çizgilerin uzunluğunu değiştirebilir, çizgileri bükebilir ya da bir vektör çizimini değiştirerek çok ilginç efektler elde edebilirsiniz (renk değiştirme dahil). Flash tüm hesaplamaları üstlenerek sizi her kareyi tekrar çizme zahmetinden kurtarır: Tek yapmanız gereken başlangıcı, şeklin değişeceği noktaları ve bitişi belirlemektir (tıpkı motion tween gibi). Bir katmanda bir ya da birkaç şekil bulunabilir fakat aynı anahtar kare üzerinde çok sayıda şekil bulunursa birbirlerini çok farklı şekilde etkileyebilirler. Dikkat: Shape tween ne kadar karmaşıksa, kullanıcının bilgisayarında o kadar işlemci gücü harcanacaktır. Ziyaretçilerinizi zor duruma sokmak istemezsiniz değil mi? Shape tween ler sadece ham vektör grafiklere uygulanabilir (seçildiklerinde bir çarpı işareti görülür). Bir bitmap resmin şeklini başka bir bitmap resme dönüştürmek için farklı yazılımlar gerekir. Tween in uygulanması üzerinde kontrolünüz çok az olduğu için shape tween yaparken beklenmedik durumlarla karşılaşmak anormal sayılmaz. Bir şeklin tween başından sonuna kadar gideceği yol tüm ekranı dolaşabilir. Şekil değişimini kontrol etmenize yardımcı olmak için Flash 8 de şekil izleri bulunmaktadır. Bu sayede anahtar kareler arasında bir noktanın geleceği pozisyonları belirleyebilirsiniz (başlangıç şeklindeki bir nokta sırasıyla belirlediğiniz izi takip ederek son şekildeki yerini alır). Her şekil izinin bir harfi vardır. Dolayısıyla, bir tween başında şekil izinde a harfi varsa, tween sonunda o nokta oradaki a harfine gelecektir. Örneğin, köpek şeklini alması gereken bir kedi şeklimiz olsun. Kedinin kulağını temsil eden ve kulak ucunda a harfi olan üçgen biçimli şekil izini ve karşılık gelen izi de köpeğin kulağına eklediğinizde, kedinin kulağı direkt olarak köpeğin kulağına gidecek ve gereksiz yere uzun bir yol izlemeyecektir. Ancak, şekil izlerinin sayısı arttıkça durum kötüleşir ve bu nedenle fazla kullanmanızı tavsiye etmiyoruz. Şekil izlerini eklemek için shape tween açıkken Modify > Shape > Add Shape Hint komutunu verebilirsiniz. Şekil izlerinin doğru çalışması için en az dört tane kullanın ve karışık olarak dağıtmak yerine saat yönünde a, b, c, d sırasıyla yerleştirin. 142 DERS 5

19 Shape tween yaparken şekil izleri dışında iki karıştırma seçeneği mevcuttur: Distributive (dağınık) ve Angular (köşeli). İlki biraz düzensiz görünen daha yumuşak bir geçiş sağlarken, ikincisini sadece düz çizgi ve köşeli şekillerde kullanabilirsiniz. Şimdiki uygulamamızda Web sitemizin sol üst köşesindeki kitap logosuna sayfa çevirme efekti ekleyeceğiz. Hâlâ bookstore9.fla dosyası ile beraberiz. 1. Stage de mclogo klibi içindeki mcpageturn ü bulun. mcpageturn e çift tıklayarak klibi sembol düzenleme modunda açın ve en az %800 yakınlaştırın. Dördüncü dersimizde hazırladığımız tek çizgiden oluşan klip sayfa çevirme animasyonu içindi. Sayfa çevirme animasyonu iki bölümden oluşur. İlk bölüm için bu uygulamamızda bir shape tween hazırlayacağız. 2. Layer 1 in adını animation olarak değiştirin. 10. kareye bir anahtar kare ekleyin ve yeni anahtar karenin içeriğini düzenlemeye başlayın. Katman adını değiştirip anahtar kare ekledikten sonra, 10. kareyi düzenlemeye başlayabilirsiniz. 10. karede basit bir çizgi bulunmaktadır. Selection aracını seçin ve zemine tıklayarak çizginin seçili olmadığından emin olun. Fareyle çizginin üzerinde geldiğinizde sağ altta aşağıdaki gibi kavisli bir çizgi görmelisiniz: ANİMASYON HAZIRLAMA 143

20 Çizgiyi sürükleyerek bükülmesini sağlayın. Aşağıdaki şekli elde edene kadar devam edin: Çizginin üst ucuna gelin, imleç okun yanında bir köşe şeklini alacaktır. Çizginin ucunu tutup çekerek aşağıdaki şekli elde edin. 3. Properties denetçisinden shape tween ekleyin ve animasyonu test edin. 144 DERS 5

21 1. kareyi seçin ve Properties denetçisini açın. Tween listesinden shape i seçin. animation katmanını kapsayan yeşil ok o karelere shape tween eklendiğini gösterecektir. Oynatım kafasını kaydırarak logoya eklenen animasyonu izleyin. Çizginin alt ucu kitabın sırtıdır ve sabit kalmalıdır. Çevirme animasyonu bir sonraki uygulamamızda tamamlanacaktır. 4. Shape tween hazır olduğunda ana menüden File > Save ile dokümanınızda yapmış olduğunuz değişiklikleri kaydedin. Sıradaki uygulamamızda shape tween arkasına kare kare animasyon ekleyerek çevrilen sayfa animasyonunu tamamlayacağız. Kare Kare Animasyon Hazırlama Küçükken okulda canınız sıkılınca defterinizin kenarına sayfaları çevirdikçe değişen şekiller çizmişsinizdir. Defterin yapraklarını hızla (ve sessizce) çevirince çizgi film gibi görünen bu şekil matematikten zayıf almanıza neden olmuşsa da (çünkü dersi dinlemiyordunuz), ilk kare-kare animasyonunuz olması açısından önemlidir. Tahmin edebileceğiniz gibi, bu türde animasyonları hazırlamak hem çok zamanınızı alacak hem de dosya büyüklüğü nispeten daha büyük olacaktır. Fakat bu yöntem Flash 8 araçlarınız içinde oldukça önemli bir yere sahip olmalıdır çünkü bu sayede tween lere göre daha karmaşık efekt ve animasyonlar hazırlanabilir. Tween eğlencelidir fakat her şeyi onunla yapamazsınız. Kare-kare animasyonlar, her karede resmin farklı olması gereken karmaşık animasyon dizileri için çok uygundur (yüz ifadeleri ya da yürüyüş gibi). Zayıf yönü ise, genelde her karede resim değiştiği için Flash ın bunların her birini dışarı SWF dosyasına kaydetmesi ve bunun da dosya boyutunu artırmasıdır. ANİMASYON HAZIRLAMA 145

22 Animasyonları elle çiziyorsanız, kalemli bir tablet (Wacom gibi) kullanmak işinize yarayabilir. Tabletiniz destekliyorsa Flash kalem basıncı ve eğim gibi özellikleri kullanabilir. Şimdiki uygulamamızda önceki uygulamada başladığımız sayfa çevirme animasyonunu tamamlayacağız. 1. bookstore9.fla dosyasında mcpageturn klibini açın (önceki uygulamada oluşturduğunuz shape tween). 1 ve 10. kareler arasında bir shape tween bulunuyor, animasyonumuzun ilk yarısı budur. İkinci bölüme gereken detay seviyesini yakalamak için kare-kare animasyon yapacağız. Animasyonu başka bir shape tween kullanarak da tamamlayabilirsiniz fakat yapacağımız şekilde harekete daha hâkim olabileceksiniz. Tabii öğrenmenize de katkısı olacak. 2. Shape tween bitimine yeni bir anahtar kare ekleyin ve onion skinning i açın. Onion Skin Outlines düğmesine basarak onion skinning i açın. Bu size son derece yardımı olacak bir araçtır. Bu araç sayesinde sadece çalıştığınız kareyi değil, bir önceki ve bir sonraki kareleri de görebilirsiniz. Böylece çizimlerinizi tam yerine oturtabilir ve yumuşak bir animasyon elde edebilirsiniz. Üzerinde çalıştığınız kare tam renkliyken (onion skinning yokmuş gibi), komşu kareler hafif soluk ya da ana hatlarıyla görünecektir. Shape tween i izleyen boş kareye (kare 11) tıklayın ve F6 ya basarak yeni bir anahtar kare ekleyin. Önceki karenin içeriği yeni anahtar kareye kopyalanacaktır, şimdi bunu modifiye edeceksiniz. Onion skin işaretlerini sürükleyerek daha fazla kare görebilirsiniz. 146 DERS 5

23 Onion Skin işaretçileri Önceki karelerin içerikleri O anda düzenlenebilir olan kare 3. Yeni anahtar karenin içeriğini değiştirin. Önceki uygulamamızda, bir çizgiyi bükerek sayfa dönüyormuş gibi bir görüntü elde ettik. Bu çalışmada da her karede sayfayı daha ileri taşıyacak ve uzunluğunu biraz değiştireceğiz. Bu esnada kitabın sırtı sabit kalacak. Sayfa çevirme animasyonu için her anahtar karede grafik biraz değişmelidir. 2. adımda oluşturduğunuz anahtar kareyi seçin ve Stage de çizgiyi seçimden çıkarın. Fareyi çizginin üst kısmına getirin ve imleç değiştiğinde çizginin ucunu kaydırarak çizginin bükülmesini sağlayın. Şimdi karemiz bir soldakinden farklı oldu. 4. Yeni anahtar kareler ekleyin ve sayfa kitabın kapağına ulaşana dek grafiği değiştirin. Kare 11 deki değişiklikleri tamamladığınızda kare 12 yi seçin ve F6 ile yeni bir anahtar kare ekleyin. 11. karenin içeriği 12 ye kopyalanacaktır. Kare 11 de yaptığınız gibi çizginin üst kısmını daha sağa götürün. Gerekirse sayfayı bükün, bunun için kıvrık çizgi imleci görünecek şekilde çizgiyi ortasından tutun ve sayfayı bükün. Fakat değişikliklerin çoğu çizginin (sayfanın) üst kısmını oynatarak yapılabilir. Sayfanın alt kısmının oynamadığından emin olun. Çizginin sadece üst ve orta kısımlarıyla oynayın. ANİMASYON HAZIRLAMA 147

24 Onion skin özelliği ile komşu kareleri görebildiğiniz için, düzenleme sırasında animasyonun nasıl gittiği konusunda iyi biri fikir sahibi olabilirsiniz. Oynatım kafasını Timeline da gezdirerek de animasyonunuzu kontrol edebilirsiniz. Çizginin alt ucuna dokunmayın. Bunu yaparsanız, sayfa kitabın içinde hareket ediyor gibi görünecek ve kitaptan bağımsız hale gelecektir! Animasyon tamamlanana dek gerektiği kadar anahtar kare ekleyin. Sona yaklaşırken sayfanın ucunu biraz dışarı kaydırarak uzun görünmesini sağlamanız gerekebilir. Sayfa kitabın ön kapağına vardığında animasyon bitmiştir. Bunun için 9-10 kare gerekebilir. Sayfaya fade out ekleyerek animasyonun daha güzel görünmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için bu çalışmada oluşturduğunuz her anahtar karede çizginin şeffaflığını (alfa) değiştirmelisiniz. Color Mixer panelindeki Alpha çubuğunu kullanarak bunu yapabilirsiniz. İlk kareyi seçin ve Alpha çubuğunu %90 a getirin. Son sayfada %10 civarı olacak şekilde her kareyi ayarlayın. 148 DERS 5

25 5. Sayfa çevrimleri arasına duraklama eklemek için animasyonun sonuna birkaç kare ekleyin. Kare 85 i seçin ve F5 e basarak bir kare ekleyin, böylece animasyon duraklayacaktır. Unutmayın, bu bir klip olduğu için Stage de sürekli tekrar edecektir (ActionScript le aksi belirtilmezse). Yani sayfa sürekli çevrilecek ve arada kısa bir duraklama olacaktır. 6. File > Save As ile dosyanızı kaydedin. Düzenleme çubuğunda Scene 1 e tıklayarak ana Stage e dönün. Dosyanızı kaydedin ve kapatın. Bir sonraki derse kadar bu dosyayla işimiz kalmadı. Bir Yol Boyunca Animasyon Oluşturmak Daha önce bir motion tween uyguladığınızda sembolünüz bir noktadan diğerine düz bir çizgi üzerinde gidiyordu. Bu çoğu iş için yeterlidir fakat bazen de animasyonun dalgalı çizgi gibi daha karmaşık bir yol izlemesini isteyebilirsiniz (sarhoş bir arı animasyonu yaptığınızı düşünün). Bunu motion guide katmanında bir motion guide (hareket kılavuzu) kullanarak çok çabuk ve kolay bir şekilde halledebilirsiniz. Bu özel katmanda Pencil, Pen ya da Line araçlarıyla çizgiyi çizebilir ve motion guide altındaki katmandan bir sembolü bu çizginin iki ucundan birine iliştirebilirsiniz. Bu yolun motion guide katmanında olması gerekir, burada yaptığınız çizimler Flash dosyası tamamlandığında görünmeyecektir. Hareket kılavuzları ile nesneleri çember, kare, düz çizgi, eğri ve çizebildiğiniz her türlü yol üzerinde hareketlendirebilirsiniz (şekliniz bir kenar çizgisi yani ANİMASYON HAZIRLAMA 149

26 bir stroke olduğu sürece). Bu son uygulamamızda, 2. derste hazırladığınız map.fla dosyasında birtakım değişiklikler yapacağız. Hareket kılavuzu kullanarak küçük bir sembolü harita üzerinde gezdireceğiz. 1. CD-ROM da lesson05/start dizinindeki mapstarter.fla dosyasını açın ve onu sabit diskinizdeki TechBookstore klasörüne kaydedin. Bu dosyanın ikinci dersimizde çalıştığımız dosyaya benzediğini göreceksiniz. Tek fark bu yeni dosyanın kütüphanedeki iki grafiği kullanıyor olması. Tüm katmanlar ve konumlamalar aynı. Uygulamanın sonunda dosyayı map.fla adıyla kaydedeceğiz. Böyle bu dosya ikinci derste oluşturduğumuz dosyanın yerini alacak. 2. map katmanını seçin ve car adlı yeni bir katman ekleyin. Kütüphaneyi açın ve grafik klasöründe grcar ve grtree yi bulun. grcar ı car katmanına, grtree yi de map katmanına sürükleyin. Kütüphanedeki grcar sembolünü animasyonumuz için kullanacağız. grtree sembolü Stage de statik bir grafik olacak. İşe başlamadan önce map katmanının kilidini açın. grcar ı Stage in solundaki Brannan Street e yerleştirin. Ağacı haritanın sağındaki Macromedia Park ın sağ alt köşesine koyun. Aşağıdaki şekilden faydalanabilirsiniz. 150 DERS 5

27 3. Yeni bir motion guide katmanı oluşturun ve Stage de bir yol çizin. map katmanının kilitli olduğundan emin olun. car katmanını seçin ve Insert New Layer düğmesinin yanındaki Add Motion Guide düğmesine tıklayın. car katmanı otomatik olarak içeri alınır ve hareket kılavuzu uygulanır. Bu aynı 2. derste gördüğümüz maske katmanı gibidir. Yeni katmana otomatik olarak Guide: car adı verilir ve car katmanının üzerinde yer alır. Pencil aracını seçin ve Merge Drawing modelini kullandığınızdan emin olun. Hareket kılavuzu çizmek için Object Drawing modelini kullanamazsınız çünkü teknik olarak grafik gruplanmış olur ve çizdiğiniz yol sembolünüz tarafından kullanılamaz. Tools panelinin Options bölümünden Smooth seçeneğini de seçin. Smooth seçeneği ile fazla kırıklı olmayan çizgiler çizebilirsiniz ama isterseniz yolunuza birkaç tümsek eklemenize de izin verir. Artık arabamız cetvel gibi bir çizgide gitmek zorunda değil! Eğer yolunuzun çok akıcı olduğunu düşünüyorsanız, Smooth yerine Ink seçeneğini seçin ve yolu baştan çizin. Böylece bir ölçüye kadar yumuşatma olsa da kenar çizgileriniz hiç değiştirilmez. Çizimden önce diğer katmanları kilitleyerek kazara onlara çizim yapılmasını önleyin. Yeni Guide: car katmanı üzerine Pencil aracı ile bir yol çizin. Yol Stage in solundaki Brannan Street ten sağdaki ağacın yanına gidecek. Arabanın ağaca çarpmasını istediğimizden yolu ağacın gövdesinde bitirin. Yolunuz caddeyi takip etmeli ve We Are Here yıldızından dönerek yolun ANİMASYON HAZIRLAMA 151

28 sonundaki ağaca yönelmeli. Yola birkaç kıvrım ve tümsek ekleyin. Yol ağaca ulaştığında çizgiyi aşağıdaki şekildeki gibi yukarı bükün. Çizim bitince motion guide katmanını (Guide: car) kilitleyin. 4. car katmanında kare 70 e bir anahtar kare ekleyin. motion guide, map star ve map katmanlarında da kare 70 e kareler ekleyin. grcar ı yolun her iki ucuna kenetleyin. car katmanını seçin ve 70 teki boş kareyi seçip F6 tuşuna basarak yeni bir anahtar kare ekleyin. Sonra map katmanında 70. kareyi seçin ve F5 e basarak bir kare ekleyin. Aynı adımı motion guide ve map star katmanları için tekrarlayın. Tools panelinden Selection aracını seçin ve Snap to Objects in açık olduğundan emin olun. car katmanında 1. karede grcar ı tutarak Stage in soluna, yolun bitimine sürükleyin. Nesneyi merkezinden tutarak taşımanız daha kolay olabilir. 152 DERS 5

29 car katmanında kare 70 e tıklayın ve grcar ı ortasındaki kayıt noktasından tutarak yolun sonuna iliştirin. 5. car katmanında 1. kareyi seçin ve Properties denetçisinden bir motion tween ekleyin. car katmanında kare 1 i seçin ve Properties denetçisini açın. Properties denetçisindeki Tween listesinden Motion ı seçin. Katmandaki kareler seçildiğinde, Snap kutusu seçili ve Orient to path seçilmemiş olsun. car katmanı mor renk alacak ve motion tween i gösteren ok animasyon karelerini belirtecektir. Properties denetçisinde hareket kılavuzları ve tween leri ilgilendiren üç seçenek bulunmaktadır: Orient to path, Sync ve Snap. Orient to path ile nesnenin yolun istikametine göre yön değiştirmesi sağlanır. Nesne yoldaki kıvrıma göre döner. Sync ile kopyanın animasyonu ana Timeline a senkronize edilir. Snap ile de nesneyi kayıt noktasından tutup hareket kılavuzu yoluna ekleyebilirsiniz. Araba kılavuza doğru şekilde kenetlenmezse, başlangıç noktasından hareketlenip düz bir çizgi izleyerek bitiş noktasına gidecektir. Bu durumda arabanın kılavuza hem başlangıç hem de bitiş anahtar karelerinde doğru şekilde iliştirildiğinden emin olun. 6. Animasyonun sonuna Ease değeri ekleyerek arabanın tween sırasında hızlanmasını sağlayın. Animasyonun ilk karesini seçin ve Properties denetçisini açın. Ease kutusuna -100 değerini girin, böylece Flash Player da animasyon oynatılırken iki anahtar kare arasında arabanın hızlanmasını sağlarsınız. Control > Test Movie yi seçerek animasyonu izleyin. Animasyon bu aşamada sürekli tekrar edecektir. 7. Timeline üzerinde gezinerek animasyonu izleyin ve sonra motion tween üzerinde bir değişiklik yapın. Oynatım kafasını tıklayıp hareket ettirerek çizmiş olduğunuz yol boyunca motion tween i görebilirsiniz. Eğer araba yolu izlemiyorsa arabanın, motion guide katmanında oluşturduğunuz çizginin her iki ucuna da iliştirildiğinden emin olun. Hareket yolunun arabanın çarpacağı ağacın yanında istediğiniz gibi olmadığını ve arabanın ağaca çarpmadığını göreceksiniz. İstediğimiz sonucu almak için arabayı döndürmemiz gerekiyor. car katmanında iken, Timeline üzerinde 65 no lu kare civarında arabanın dönmeye başlayabileceği uygun bir nokta bulun ve F6 ile yeni bir anahtar kare ekleyin. burası animasyonun yeni bölümünün başlayacağı yer olacak. ANİMASYON HAZIRLAMA 153

30 Animasyonun sonunda 70 no lu kareyi seçin ve ardından Tools panelinden Free Transform aracını seçin. grcar etrafında tutacaklar belirir. Fareyi grcar ın sağ üst köşesine getirin ve döndürme imlecinin belirmesini sağlayın. Arabayı döndürmek için grcar ın köşesine tıklayın ve araba ağaca doğru yönelene dek sürükleyin. İşiniz bittiğinde Timeline üzerinde oynatım kafasını hareket ettirerek animasyonun son halini izleyin 154 DERS 5

31 8. actions adlı yeni bir katmanda en son kareye bir stop eylemi ekleyin. Animasyonu bir SWF dosyası olarak izlerseniz sürekli tekrar ettiğini göreceksiniz. Bunu engellemek ve animasyonu durdurmak için son kareye bir stop eylemi eklemeniz gerekir. map star katmanını seçin ve Insert New Layer düğmesine tıklayın. Yeni katmana çift tıklayın ve actions adını verin. 70 no lu kareye (veya animasyonunuzdaki son kareye) tıklayın ve F6 ile yeni bir anahtar kare ekleyin. Yeni anahtar kareyi seçin ve Actions panelini açın. Script Assist hâlâ açıksa Script Assist düğmesine basarak onu kapatın. Script paneline aşağıdaki ActionScript kodunu yazın: stop(); İşiniz bittiğinde Ctrl+Enter (veya Mac lerde Command+Enter) ile animasyonunuzu test ortamında izleyin. 9. Dosyanızı map.fla olarak kaydedin. Dosyanızı map.fla adıyla kaydettiğinizde bu kayıt ikinci derste oluşturduğumuz dosyanın yerini alacaktır. Dosyanızı kaydedin ve kapatın. ANİMASYON HAZIRLAMA 155

32 Bu Derste Öğrendiklerimiz Bu derste şunları öğrendiniz: Kare kare animasyonlar, motion tween ler ve shape tween ler arasındaki farkları öğrendik. (Sayfa 127). Bir klibe motion tween ekledik. (Sayfa ). Alfa değerini zamana bağlı olarak değiştirmek için bir sembol kopyası efektine motion tween uyguladık. (Sayfa ). Parlaklığı zamana bağlı olarak değiştirmek için bir sembol kopyası efektine motion tween uyguladık. (Sayfa ). Sayfa çevirme animasyonu için bir shape tween uyguladık. (Sayfa ). Bir kare kare animasyon oluşturma çalışması yaptık. (Sayfa ). Merge Drawing Model ile çizilmiş vektörel bir yol boyunca bir sembolü hareket ettirdik. (Sayfa ). Bir animasyonun sürekli tekrarlanmasını önlemek için bir stop() eylemi kullandık (Sayfa 155). 156 DERS 5