Ayrım I. Genel Çerçeve 1

Transkript

1 İçindekiler Önsöz İçindekiler Ayrım I. Genel Çerçeve 1 Bölüm 1. Makro Ekonomiye Giriş Ekonominin Tanımlanması ve Bir Bilim Olarak Ekonomi Ekonomi Teorisi ve Politikası Makro Ekonomi Makro Ekonomi ile Mikro Ekonomi Arasındaki Etkileşim Temel Makro Ekonomik Amaçlar ve Araçlar Amaçlar Amaçlar Arasında Uyum ve Uyumsuzluklar Araçlar: Makro Ekonomik Politikalar Makro Ekonomik Analiz Araçları: Temel Kavram ve Yöntemler Ekonomik Faaliyetler ve Göstergeler Ekonomik Faaliyetlerin Döngüsel Akışı Makro Ekonomik Modeller 14 Bölüm 2. Milli Gelir Hesaplamaları, Ekonomik Büyüme ve Döngüler Milli Gelir Hesaplamaları Akım ve Stok Değişkenler Ayrımı Milli Gelirin Alternatif Hesaplama Yöntemleri Harcama Yaklaşımı Gelir Yaklaşımı Faktör Gelirleri Milli Geliri GSYİH ye Eşitlemek İçin Yapılan Ayarlamalar Katma Değere Dayalı Üretim Yaklaşımı GSYİH ve GSMH den Türetilen İlişkili Gelir ve Üretim Ölçütleri Nominal, Reel ve Potansiyel Milli Gelir Uygun Milli Gelir Ölçütünün Tercihi: GSMH mi GSYİH mi? Milli Gelir Hesaplamalarının Dışında Kalan Ekonomik Faaliyetler Üretim Üretim Sektörleri Üretim Araçları ve Kapasiteleri Sanayi Üretiminin Ölçülmesi 33 I III III

2 2.2. Ekonomik Döngüler ve Durgunluklar Ekonomik Döngüler Ekonomik Durgunluklar Döngülerin Temel Özellikleri ve Nedenleri Uzun Döngüler ve Kondratieff Dalgalar 40 Bölüm 3. İstihdam ve İşsizlik İstihdam ve İşsizliğin Tanımlanması İstihdam ve İşsizlikle İlgili Temel Kavramlar İstihdam ve İşsizliğin Ölçümü: Ulusal İstihdam ve İşsizlik İstatistikleri İşsizlik Türleri İşgücünün Tam İstihdamı İşsizliğin Maliyetleri İstihdam ve İşsizliğin Ölçümünde Görülen Sorunlar İşsizliğin Nedenleri 52 Bölüm 4. Fiyatlar ve Enflasyon Fiyat Düzeyi Tanımlamaları Resmi Fiyat Endeksleri Endeksler ve Deflatörlerin Fark ve Üstünlükleri Fiyat Endekslerini Hesaplama Yöntemleri Nominal ve Reel Büyüklükler Enflasyon Türleri Enflasyonun Sonuçları Gelir Üzerinde Beklenen ve Beklenmeyen Enflasyonun Etkileri Enflasyon ve Faiz Oranları Beklenen Enflasyon, Reel Faiz Oranları ve Fisher Denklemi Enflasyon ve Döviz Kurları 77 Bölüm 5. Ödemeler Dengesi ve Döviz Kurları Ödemeler Dengesi ve Ödemeler Bilançosu Cari İşlemler Sermaye (Hareketleri) Hesabı Rezervler Ödemeler Bilançosunun Dengesi Döviz Kurları Nominal ve Reel Döviz Kurları Döviz Kurları ile Ödemeler Dengesi İlişkisi 87 Bölüm 6. Para Paranın Tanımı ve Anlamı Paranın İşlevleri Değişim Aracı Olarak Para Hesap Birimi (Değer Ölçütü) Olarak Para 95 IV

3 Değer Saklama Aracı Olarak Para Paranın Tarihi: Ödeme Sisteminin Gelişimi Antik Çağda Para Tek ve Çift Metal Para Sistemleri Temsili ve Karşılıksız (İtibari) Para Sistemleri Modern Para Sistemi Para Arzı ve Parasal Büyüklüklerin Tanımları Ekonomik Faaliyetler, Değişkenler ve Olgular Açısından Paranın Gücü Para, Toplam Fiyat Düzeyi ve Enflasyon Para, Toplam Üretim, Büyüme Hızı ve Döngüler Para ve Faiz Oranları Para, Kamu Maliyesi, Bütçe Açıkları ve Finansmanı 110 Ayrım II. Makro Ekonomik Teori 113 Bölüm 7. Temel Makro Ekonomik Bağıntılar: Toplam Harcama, Toplam Gelir ve Toplam Üretimin Bileşenleri Toplam Gelirin Bileşenleri Vergi Fonksiyonu ve Harcanabilir Gelir Vergi, Tüketim ve Tasarruf Arasındaki İlişki Tüketim Fonksiyonu Tasarruf Fonksiyonu Toplam Gelir Fonksiyonu ve45 o Doğrusunun Elde Edilmesi Toplam Harcamanın Bileşenleri Yatırım Harcamaları Devlet Harcamaları Net İhracat Toplam Gelir - Toplam Harcama Eşitliği: Denge Milli Gelir ile Fiyat Düzeyi İlişkisi: Toplam Talep Fonksiyonu Toplam Üretimin Analizi: Toplam Arz Fonksiyonu Kısa Dönem Toplam Arz Fonksiyonu Uzun Dönem Toplam Arz Fonksiyonu Toplam Arz - Toplam Talep Dengesi Diğer Temel Bağıntılar Tasarruf Yatırım İlişkisi Vergi Gelirleri Devlet Harcamaları İlişkisi Ekonomide Sızıntılar ve Enjeksiyonlar 147 Bölüm 8. Düşünce Okullarının Makro Ekonomik Görüşleri: Toplu Bir Değerlendirme Düşünce Okullarının Temel Anlaşmazlık Noktaları Ücret ve Fiyatların Esnekliği 153 V

4 Toplam Arzın Esnekliği Piyasaların İşleyişinde Beklentilerin Rolü Düşünce Okulları ve Makro Ekonomi Görüşleri Klasik Düşüncenin Gelişimi Klasik Okul Neoklasik Okul Üretim ve İstihdamın Analizi: Toplam Arz Paranın Miktar Teorisi: Toplam Talep Genel Denge Durumu: Tam İstihdam Dengesi Büyük Bunalım ve Klasik Düşüncenin Sarsılması Keynesyen Okul ve Keynesyen Devrim Keynes in Klasik Görüşe Yönelik Eleştirileri Keynes in Politika Önerileri Neo-Keynesyen Okul ve Neoklasik Sentez Monetarist Okul ve Karşı Devrim Monetarist Görüşün Temel Savları Monetaristlerin İşsizlik ve Enflasyon Konusundaki Görüşleri Post Keynesyen Okul Arz Yanlı İktisat Okulu Yeni Klasik Okulu: Rasyonel Beklenticiler Reel Döngü Teorisi Yeni Keynesyen Okul Yeni Neoklasik Sentez 181 Bölüm 9. Neoklasik Makro Model I: Standart Büyüme Teorisi Uzun Dönemli Büyümenin Önemi ve Temel Kavramlar Teknolojik İlerlemeler Sermaye Yoğunluğu Standart Büyüme Modeli: Solow Modeli Cobb-Douglas Üretim Fonksiyonu Modelin Diğer Unsurları Modelin Türetilmesi Durgun-Durum Sermaye-Üretim Oranı Ekonominin Hızlı Büyümesi Nasıl Sağlanır? İşçi Başına Sermayenin Büyümesi İşçi Başına Üretimin Büyümesi Sermaye-Üretim Oranının Büyümesi Durgun-Durum Büyüme Sürecinde İşçi Başına Üretim Düzeyi Genel Değerlendirme 196 VI

5 Bölüm 10. Neoklasik Makro Model - II: Esnek Fiyat Modeli ve Genel Denge Toplam Arzın Belirlenmesi: Potansiyel Üretim, Reel Ücretler ve Emek Piyasası Üretim Fonksiyonu Emek Piyasası Toplam Arzın Belirlenmesinde Emek Piyasasının Rolü Toplam Talebin Belirlenmesi: Toplam Harcamanın Bileşenleri Ödünç Verilebilir Fonlar Piyasası: Reel Faiz Oranının Belirlenmesi Genel Denge ve Reel Faiz Oranı İlişkisi Denge Reel Faiz Oranının Düzeyinin Belirlenmesi Para Piyasası ve Paranın Etkisizliği Neoklasik Makro Modelin Bütünsel İşleyişi Neoklasik Politika Önerileri Ekonomiye Müdahalenin Etkisizliği: Devlet Harcamalarındaki Değişmeler Arz Şokları: Potansiyel Üretimdeki Değişmeler Reel Döngüler: Teknolojik Gelişmelerin Etkileri 228 Bölüm 11. Keynesyen Makro Model I: Gelir Harcama Modeli ve Çarpan Mekanizması Keynes in Temel Görüşleri Fiyat Yapışkanlığı ve Ekonomik Döngüler Emek Piyasası: Ücret Yapışkanlığı ve Para Aldanımı Gelir Harcama Modeli Planlı Harcamalar ve Toplam Talep Toplam Gelir ve 45 o Doğrusu Gelir Harcama Modelinde Denge: Yapışkan Fiyat Dengesi Çarpan Mekanizması Çarpan Katsayısının Hesaplanması Diğer Çarpanlar ve Etkileri Enflasyonist ve Deflasyonist Açık 253 Bölüm 12. Keynesyen Makro Model II: IS-LM Modeli ve Genel Denge Faiz Oranları ve Toplam Talep Yatırım Harcamalarının Önemi Yatırım Harcamaları ve Reel Faiz Oranı İhracat ve Otonom Harcamalar IS Eğrisi Reel Para Talebinin Analizi: Likidite Tercihi Teorisi LM Eğrisi 269 VII

6 12.5. IS-LM Modelinde Denge ve Dengesizlik Toplam Arz Toplam Talep Analizi: Fiyatlar Genel Düzeyinin Belirlenmesi Toplam Talep Toplam Arz Toplam Arz Toplam Talep Dengesi Keynesyen Makro Modelin Bütünsel İşleyişi Keynesyen Politika Önerileri 282 Bölüm 12 ye Ek: Hızlandıran Teorisi: Keynesyen Döngü Teorisinin Temelleri 285 E Hızlandıran Teorisi 286 E Bir Yatırım Teorisi Olarak Hızlandıran 287 E Çarpan - Hızlandıran Etkileşimi ve Döngüler 289 Bölüm 13. Para Arzı Teorisi Para Arzı Teorisi: Para Stoğunun Belirlenmesi Klasik Teoriler Banka Oranı Teorisi: Doğal Faiz Oranı Hipotezi Diğer Banka Oranı Teorileri Neoklasik Teoriler: Rezerv-Para Çarpanı Yaklaşımı Keynesyen Para Arzı Teorileri: Banka Davranışı Modelleri Tinbergen Modeli Mevduat Daralması ve Genişlemesi Süreci Rezerv-Para Çarpanı Teorisinin Yeniden Önem Kazanması Friedman Schwartz Cagan Yaklaşımı: Monetarist Para Arzı Teorisi Brunner Meltzer Yaklaşımı: Doğrusal Hipotez Edinilebilir Rezervler Yaklaşımı Faiz Oranı Hedeflemesi ve Rasyonel Beklentiler 305 Modelleri Sübjektivist Para Arzı Teorisi: Avusturya Okulu Merkez Bankası ve Bankacılık Sistemi Merkez Bankasının Fonksiyonları Merkez Bankasının Bağımsızlığı Merkez Bankasının Analitik Bilançosu Parasal Taban Parasal Tabanı Etkileyen Unsurlar Parasal Taban ve Ödünç Verilemez Parasal Taban Özel Bankalara Para Yaratılması: Kaydi Para Merkez Bankası Açık Piyasa Alımları ve Özel Bankanın Kredi Açması Merkez Bankasının Açık Piyasa Satışları ve VIII

7 Bankacılık Sistemi Bankacılık Sistemindeki ve Para Arzındaki Değişmelerin Analizi Mevduat Çarpanı Para Çarpanı Para Çarpanının Türetilmesi Para Çarpanını Belirleyen ve Etkileyen Unsurlar Para Çarpanının Hesaplanması Merkez Bankasının Para Arzı Üzerindeki Gücü: 331 Para Çarpanı ve Parasal Tabanın Kontrolü Zorunlu Karşılık Oranları Açık Piyasa İşlemleri İskonto Kredileri 332 Bölüm 14. Para Talebi Teorisi Neoklasik Para Talebi Teorisi: Paranın Miktar Teorisi Mübadele Denklemi Fisher in Mübadele Denklemi Para Talebi Tartışması ve Cambridge Denklemi Cambridge Denklemi Dolaşım Hızı Üzerine Tartışmalar Neoklasik Para Talebi Teorisinin Genel Değerlendirmesi Keynesyen Para Talebi Teorisi: Likidite Tercihi Teorisi Para Talebini Etkileyen Güdüler Keynesyen Para Talebi Fonksiyonu Keynesyen Yaklaşımda Paranın Dolaşım Hızı Keynesyen Para Talebi Üzerine İleri Çalışmalar Envanter Teorisi Yaklaşımı Baumol Tobin Modelleri Peşin Ödeme Modelleri İhtiyat Amaçlı Para Talebi Yaklaşımı Portföy Modelleri Spekülatif Para Talebi ve Tobin Modeli Diğer Portföy Modelleri Tüketici Talebi Teorisi Yaklaşımı: Monetarist Para Talebi Teorisi Friedman ın Para Talebi Fonksiyonu Monetarist Para Talebinin Özellikleri ve Farklılıkları Paranın Modern Miktar Teorisi Servet Uyumlaması Yaklaşımı Para Talebi Üzerine Ampirik Bulgular Para Talebi Teorisinde Son Dönem Gelişmeler 369 Bölüm 15. Faiz Teorileri Neoklasik Faiz Teorisi: Ödünç Verilebilir Fonlar Teorisi Reel Faiz Oranları 373 IX

8 Nominal Faiz Oranları: Fisher Denklemi ve Fisher Etkisi Ödünç Verilebilir Fonlar Piyasasının İşleyişi ve Faiz Oranının Belirlenmesi Tahvil Talep Eğrisinin Türetilmesi Tahvil Arz Eğrisinin Türetilmesi Tahvil Piyasasında Arz ve Talep Tahvil Piyasası ve Ödünç Verilebilir Fonlar Piyasası Arasındaki İlişki Tahvil Talebi Eğrisinin Yer Değiştirmesine Yol Açan Unsurlar Tahvil Arzı Eğrisinin Yer Değiştirmesine Yol Açan Unsurlar Faiz Oranının Davranışının Analizi İçin Tahvil Piyasasının Kullanımı Beklenen Enflasyon Oranı ve Fisher Etkisi Ekonomik Döngülerin Etkisi Keynesyen Faiz Teorisi: Likidite Tercihi Teorisi Likidite Tercihi Teorisinde Servetin Rolü: Walras Yasası Para Talebi ve Para Talebi Doğrusu Para Arzı Doğrusu Faiz Oranı ve Para Piyasası Dengesinin Belirlenmesi Likidite Tercihi Teorisinde Faiz Oranı Değişmeleri IS-LM Modeli Çerçevesinde Faiz Oranının Belirlenmesi Para Arzı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişki Neoklasik ve Keynesyen Faiz Teorilerinin Genel Değerlendirmesi Eksik Bilgi ve Likidite Tercihi İki Teorinin Uyumu Nispi Faiz Oranları Risk Primleri Nispi Faiz Oranları Vade Primleri Piyasa Bölümleme ve Tercih Edilen Ortam 401 Ayrım III. Makro Ekonomik Politika 423 Bölüm 16. Para Politikası Para Politikasının Amaçları Para Politikasının Araçları Açık Piyasa İşlemleri Reeskont Politikası Zorunlu Karşılıklar Politikası Para Politikasının Operasyonel Hedefleri: Para Arzı mı Faiz Oranı mı? Para Arzı Hedefleri ve Faiz Oranları Faiz Oranı Hedefleri ve Para Arzı Ara Hedefler Faaliyet Hedefleri IS-LM Modeli Çerçevesinde Para Politikası 416 X

9 16.5. Kurallara Karşı Takdir Hakkı Enflasyon Hedeflemesi 421 Bölüm 16 ya Ek: Kurallara Karşı Takdir Hakkı 425 E İktisadi Düşünce Okullarının Görüşleri 426 E Monetarist Yaklaşım: Kurallar 427 E Keynesyen Yaklaşım: Takdir Hakkı 427 E Zaman Tutarsızlığı Sorunu 429 E Kural Türleri 430 E Araç Kuralları 431 E Taylor Faiz Oranı Kuralı 431 E McCallum Meltzer Parasal Taban Kuralı 433 E Hedef Kuralları: Ara ve Ana Hedefler 434 Bölüm 17. Maliye Politikası Kamu Finansmanının Kavramsal Çerçevesi Bütçe Açıkları, Bütçe Fazlaları ve Finansman Kamu Borçlanma Gereği ve Borç Geri Ödemeleri Devletin Mali Durumu Mali Dengeleyiciler Takdire Bağlı Maliye Politikası Kamu Harcamalarına Dayalı Politikalar Vergilere Dayalı Maliye Politikası Daraltıcı Açıklar ve Maliye Politikası Seçenekleri Genişletici Açıklar ve Maliye Politikası Seçenekleri Maliye Politikalarının Etkinliği Otomatik Dengeleyicilerin Etkinliği Toplam Arzın Ters Etkileri Mali Sürüklenme Sorunu Takdire Bağlı Maliye Politikalarının Yol Açacağı Sorunlar Büyüklük Sorunları Dışlama Etkisi Kaynak Dışlaması Finansal Dışlama Zamanlama Sorunları Sürekli Gelir Hipotezi Takdire Bağlı Maliye Politikalarının Yan Etkileri IS-LM Modeli Çerçevesinde Maliye Politikası 466 Bölüm 17 ye Ek: Fiyat ve Gelir Politikaları 469 E Fiyat ve Gelir Politikalarının Uygulanma Nedenleri 470 E Ücret Belirleme Yöntemleri 472 E Merkezi Bir Sistemde Ücret Belirleme Yöntemleri 472 XI

10 XII E Ademi Merkezi Bir Sistemde Ücret Belirleme Yöntemleri 474 Bölüm 18. Phillips Eğrisi Analizi I: Enflasyon ve İşsizlik Orijinal Phillips Eğrisi: Analizin İlk Aşaması Phillips Eğrisinde Kaymalar Beklentilerle Genişletilmiş Phillips Eğrisi: Monetarist Yaklaşım Doğal İşsizlik Oranı ve Talep Fazlalığının Yeniden Tanımlanması Phillips Eğrisi Fonksiyonuna Beklentilerin Dahil Edilmesi Beklenti Hesaplama Mekanizması: Uyumlu Beklentiler Hipotezi Doğal Oran Hipotezi ve Uzun Dönem Phillips Eğrisinin Şekli Hızlandırıcı Teorisi Monetaristlerin Politika Önerileri Doğal Oran Hipotezinin Test Edilmesi Rasyonel Beklentiler ve Phillips Eğrisi: Yeni Klasik Yaklaşım Politika Etkisizliği Hipotezi Rasyonel Beklentilerle Genişletilmiş Phillips Eğrisi Enflasyon Mekanizması Politika Tepki Fonksiyonu Rasyonel Fiyat Beklentileri Denklemi Rasyonel Parasal Büyüme Beklentileri Denklemi Modelin Genel Değerlendirmesi Rasyonel Beklentiler Hipotezinin Değerlendirilmesi Rasyonel Beklentiler Hipotezine Yönelik Eleştiriler Yeni Keynesyen Phillips Eğrisi Maliyet Artışları ve Tekel Gücündeki Büyüme Hedef Reel Ücret Teorisi Denge İşsizlikteki Büyüme Beklentilerin Keynesyen Analize Dahil Edilmesi Toplam Talebin Genişlemesi Toplam Talebin Daralması 509 Bölüm 19. Phillips Eğrisi Analizi II: Enflasyon ve Üretim Açığı Okun Yasası Phillips Eğrisi ve Toplam Arzın Üç Görünümü Phillips Eğrisinin Eğimi Üzerine Açıklamalar Phillips Eğrisi ve Üretim Açığı: Lucas Arz Fonksiyonu Lucas Eleştirisi ve Kusurlu Bilgilenme 518

11 Kusursuz Bilgilenme ve Denge Kusurlu Bilgilenme ve Denge: Lucas Arz Fonksiyonu Yeni Klasik Phillips Eğrisi Reel Döngü Teorisi ve Toplam Arz Şokları Yayılma Mekanizması Karışıklıklar ve Şoklar Reel Döngü Teorisi ve Yeni Klasik Politika Önerileri Phillips Eğrisi ve Toplam Talep: Yeni Keynesyen Görüş Yeni Keynesyenlerin Temel Varsayımları: Toplam Talep Şokları Yeni Keynesyen Para Politikası: Kuralcılık Taylor Kuralı Toplam Talep Fonksiyonundan Phillips Eğrisine Melez Phillips Eğrisi: Gali ve Gertler 541 Bölüm 20. Toplam Arz ve Toplam Talebin Bütünsel Analizi Toplam Talep Keynesyen ve Yeni Keynesyen Toplam Talep Eğrileri Klasik Toplam Talep Eğrisi: Neoklasiklerden Yeni Klasiklere Toplam Arz Kısa Dönem Toplam Arz Eğrisi Uzun Dönem Toplam Arz Eğrisi Toplam Arz Toplam Talep Modelinde Denge Kısa Dönemde Denge ve Dengesizlik Uzun Dönemde Denge ve Dengesizlik Toplam Talep Toplam Arz Modeline Dayanan Para Politikası Toplam Talep Toplam Arz Modeline Dayanan Maliye Politikası Para ve Maliye Politikalarının Karşılaştırmalı Değerlendirmesi 567 Kaynaklar 571 Dizin 581 XIII