BASIM SEKTÖRÜNDE SOSYAL MEDYANIN KULLANIMI

Transkript

1 BASIM SEKTÖRÜNDE SOSYAL MEDYANIN KULLANIMI USE OF SOCIAL MEDIA IN PRINTING INDUSTRY Emel BİROL 1 ABSTRACT The increasing demands and needs of human beings have brought about the exchange and development of communication tools. New communication technologies, through the Internet, have provided a new digital environment in which individuals can share their thoughts and ideas. This digital environment, where large masses communicate with each other, is called social networking or social media. Social media has become an alternative way of meeting supply and demand between producers and consumers in recent years. Especially the business world has become one of the areas in which the strategies have been developed to bring out brand equity. Nowadays, social media, where consumer thoughts and requests can be followed, are being used as a marketing tool. In the study, social network sites are examined as a marketing tool and social networking sites focus on communication and marketing. Also in this study, the most widely used social network in what way it is used by the printing industry and its impact on customers of the marketing activities carried out in Turkey were examined. In the study, the questionnaire technique was applied to the printing enterprises using social media and the effect of social media on the customers was tried to be determined from the point of view of the enterprises. The literature is being contributed in order to provide a model for the study, in the direction of the printing companies, the target audience and social networks. At the same time, it was determined that if this model succeeded, social networks would increase business awareness and customer loyalty, and how long it would affect the sales of the business. Keywords: Printing sector, Social media, Social networks ÖZET İnsanoğlunun giderek artan istek ve ihtiyaçları, iletişim araçlarının değişimi ve gelişimini de beraberinde getirmiştir. Yeni iletişim teknolojileri, internetin de aracılığıyla, bireylere, düşüncelerini ve fikirlerini paylaşabilecekleri yeni bir dijital ortam sunmuştur. Büyük kitle- 1 Dr. Öğretim Üyesi, İstanbul Gedik Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı, emel. birol@gedik.edu.tr 339

2 lerin birbirleriyle iletişime geçtikleri bu dijital ortam, sosyal paylaşım ağları ya da sosyal medya olarak adlandırılmaktadır. Sosyal medya, son yıllarda üretici ve tüketici arasındaki arz ve talebin karşılanması noktasında alternatif bir yol olmuştur. Özellikle iş dünyasının, marka değerliliğini ortaya koymak için üzerinde stratejiler geliştirdiği alanlardan biri haline gelmiştir. Artık günümüzde, tüketici düşüncelerinin ve isteklerinin takip edilebildiği sosyal medya, bir pazarlama aracı olarak kullanılmaktadır. Çalışmada, bir pazarlama aracı olarak sosyal ağ siteleri incelenmekte ve sosyal ağ sitelerinin iletişim ve pazarlama yönüne odaklanılmaktadır. Ayrıca bu çalışmada, Türkiye de en çok kullanılan sosyal ağların basım sektörü tarafından ne şekilde kullanıldığı ve yapılan pazarlama faaliyetlerinin müşteriler üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışmada, sosyal medyayı kullanan basım işletmelerine, anket tekniği uygulanmış ve sosyal medyanın müşteriler üzerindeki etkisi, işletmelerin bakış açısından tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma, basım işletmelerinin, hedef müşteri kitleleri ve sosyal ağlardan beklentileri doğrultusunda bir model sunması amacıyla literatüre katkı sağlanmaktadır. Aynı zamanda bu modelin başarılı olması halinde sosyal ağların, işletme bilinirliğini ve müşteri bağlılığını arttırdığı ve işletmenin satışlarını ne derecede etkilediği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Basım sektörü, Sosyal medya, Sosyal Ağlar 1.GİRİŞ İletişim, bilginin, duyguların, düşüncelerin bir kişiden ya da gruptan diğerine, doğal (dil, jest, mimik vb.) ya da kitle iletişim (gazete, tv, internet vb.) araçlarıyla iletilmesidir. Dünya üzerinde yaygın olarak kullanılan internet, önemli bir kitle iletişim aracıdır. En büyük gelişim aracı olan internet, milyonlarca bilgisayar sisteminin, birbirine bağlı olduğu sistemdir (Vural, 2006). Etkili bir iletişim sürecinin doğmasını sağlayan internet, evrensel iletişimin gelişmesine ve bu evrensel iletişimde yazı, görüntü, ses ögelerinin birlikte sunulmasına; kitleden anlık tepkiler alınmasına imkan verir. Bu sayede, toplumların birbirlerine yakınlaşmasına ve toplumlar arasında ortak ilgilerin oluşmasına neden olur. Birleşmiş Milletler Uluslararası Telekomünikasyon Birliği nin 2018 yılında yaptığı araştırmaya göre 4,02 milyar kişi dünyada internet kullanıcısıdır. Her gün yaklaşık 1,5 milyon kişi internete girmektedir ve 2018 yılının başı ile birlikte 20 milyarın üzerindeki cihaz internete bağlı durumdadır. Bugün, dünya nüfusunun yüzde 53 ü interneti kullanırken, internetin Türkiye ye gelişinin üzerinden 25 yıl geçmiştir ve ülkemizin yüzde 67 si yani 81 milyonluk nüfustan, 54,3 milyon kişi, interneti kullanmaktadır ( 2018). Yazılım sektörleri 2001 yılından sonra dot com (.com) dan farklı yeni bir pozitif kavrayış arayışına girmişlerdir sonbaharında, Google, Yahoo, Msn, Amazon gibi Web şirketlerinin katıldığı teknolojik ticari sergi ve Web konferansında, Web alanındaki gelişmeler tartışılırken, O Reilly ve Media Live International in kurucusu Tim O Reilly, bilginin sınırsız ve hızlı bir şekilde, kullanıcılara çevrim-içi işbirliği ve paylaşımı imkanını sağlayan Web 2.0 isimli yeni bir medya sistemini tanımlamıştır. İnternetin yeni yüzü olan Web 2.0, yeni nesil bir internet platformudur. Kullanıcılara hareket özgürlüğü tanıyan Web 2.0; ağ günlükleri/ bloglar (Weblogs), vikiler (wikis), oynatıcı ve video yayın abonelikleri (podcast and vide- 340

3 ocasts), sosyal ağlar (social networks) gibi iletişim ortamlarını tanımlar (Atıcı ve Yıldırım, 2010). Bloglar; kronik bir sıralamayla aynı düzende yazıların paylaşıldığı ve bloggerlar arası etkileşimi sağlayan web sitesidir (Thelwall, 2007). Vikiler; herhangi bir kullanıcının Web de bir form aracılığıyla bilgilerin eklenip düzenlendiği, depolandığı birbirleriyle bağlı web sayfalarını ifade etmektedir (Leuf and Cunningham, 2001). Oynatıcı ve video yayın abonelikleri; dijital medya dosyalarının, bilgisayar ve taşınabilir medya oynatıcılarda oynatılması için internetten beslemeler yoluyla çekilebilen sayısal kayıtlar olarak bilinmektedir. Araştırmaya konu olan sosyal ağlar ise benzer beklenti ve bakış açısına sahip bireylerin duygularını ve düşüncelerini paylaştıkları ağlar olarak tanımlanmaktadır (Treadaway and Smith, 2010). Bu sosyal ağ siteleri, dijital ortamda her türlü metin, fotoğraf, video, vb. içeriklerin kişiler arasında paylaşılmasına ve etkileşim içine imkan sağlar. Sosyal etkileşimin kendiliğinden meydana gelmesi Web 2.0 ın en temel özelliğidir. Web 2.0 adıyla kullanılan sosyal medya, insanların deneyimlerini paylaştıkları uygulamalardır. Bu uygulama sosyal medyayı farklı bir boyuta taşımıştır. Böylelikle sosyal medya, kullanıcıları tüketici durumundan üretici duruma geçmesini sağlayan büyük bir güce dönüşmüştür Sosyal Medya Kavramı Sosyal medya, kullanıcılara, web tasarımı ve teknikleri ile uğraşmadan; arkadaş ilişkilerini kurulmasını, kurumların tanıtılmasını, ürün ve hizmetlerin içeriğine ilişkin içeriklere ulaşılmasını sağlar ve yüksek derecede fırsatların sunulmasına olanak verir. Sosyal medyada herkes üretimde bulunabilir ve geleneksel medyaya göre iletişim, anında etki ve tepkiye dayanır. Ayrıca geleneksel medya, yaratıldıktan sonra değiştirilemezken, sosyal medyada yeniden düzenleme anında yapılabilir. Sosyal medyanın 2018 yılında kullanımı ile ilgili rakamsal değerlendirme şöyledir ( 1. Dünyada sosyal medya kullanıcısı 3.19 milyardır, bu oran dünya genelinin %42 sidir. 2. Dünyada her üç kişiden ikisi sosyal ağları ziyaret etmektedir. 3. Sosyal medya istatistiklerine göre Facebook, 2.1 milyar kullanıcı ile birinci sıradadır. 4. Sosyal medyada Youtube, 1.5 milyar kullanıcı ile en çok kullanılan ikinci platformdur. 5. Instagram ı takip eden kullanıcı sayısı dünyada 800 milyon iken Linkedin in kullanıcı sayısı 260 milyon kişidir. 6. Türkiye de 51 milyon sosyal medya kullanıcısının %55 i youtube aktif olarak kullanmaktadır. 7. Türkiye de 51 milyon kullanıcının %53 ü Facebook u; %46 sı Instagramı ı; %20 si Linkedin i kullanmaktadır. Sosyal medya, bir dizi insanın ya da bir kurumun, çalışmalarını, uzmanlık ve kaynaklarını arzu edilen sonuçları başarmak için kullandıkları sanal ortamlardır (O Murchu vd., 2004). Sosyal medya, zorunlu bir sistem aracılığıyla profil oluşturulmak için kişisel çalışmalara olanak verir, üye kullanıcıların listesini çıkarır ve bağlantıda olan kişilerin paylaşımına imkan verir. Sosyal medya sitelerinde üyeler, fotoğraflarının, kişisel bilgilerinin olduğu alanlarla, profil sayfasını oluştururlar. Bununla birlikte diğer site üyeleri de yorum yapabilmek için bir 341

4 yazı boşluğu alanına sahiptirler. Örneğin instagram fotoğrafların etikenlenmesini ve yorum yapılmasını desteklerken, Youtube da videolarda bu özellikleri destekler. Linkedln, faydalı iş bağlantılarını yaratmayı, iş olnaklarını değerlendirmeyi sağlar Sosyal Medya ve Pazarlama Sosyal medya; kullanıcıların demografik özelliklerinin, ilgilerinin ve beklentilerinin data olarak kaydedildiği, milyonlarca insanın birbiri ile tanıştığı sanal iletişim ortamlarıdır. Sosyal medya, sanal bir alan olduğundan yer ve zaman kısıtlaması yoktur. Bu nedenle anlık bilgi güncellemeleri yapılarak sürekli dinamik bir yapı oluşturur. Düşük maliyete sahiptir ve metin, resim, video gibi içerikler etkileşimli olarak yayımlanabilmektedir. Eski medya araçlarının her bir işlevini yerine getirebilmektedir (Odabaşı ve Oyman 2002). Kurumların, interneti, pazarlama amaçlı kullanımı ilk olarak, kurumsal web sayfalarını hazırlamaları ile başlamıştır. Kurumlar, web sayfalarında, hem ürettikleri ürün ve hizmetlerin özellikleri ve içerikleri hakkında bilgi paylaşımında bulunmuşlar hem de haber bültenlerini yayınlayarak hedef kitle ile ilişki kurmaya çalışmışlardır. İnternetin yaygınlaşması ve kullanıcı sayısının artması içerik paylaşımlarının da artmasına neden olmuş ve bu durumu fark eden kurumlar hedef kitleye ulaşmak için sosyal medya araçlarını kullanmaya başlamışlardır. Son dönemlerde sosyal medyanın, bir tutundurma faaliyeti ya da pazarlama amaçlı kullanıldığı yoğun olarak gözlemlenmektedir. Kurumların pazarlama amaçlı sosyal medyayı kullanmaları bazı olumlu etkiler sağlamaktadır (Alikılıç, 2011). Bunlar: 1. Sosyal medya ile kurumlar herhangi bir aracı olmadan hedef kitle ile doğrudan iletişim ve etkileşime geçmektedirler. Böylece kurumlar, hedef kitlelerden gelen sorun ve önerilere yakın olarak, yeni ürünlerini ve stratejilerini hedef kitle ile paylaşmada büyük fırsatlar sunar. 2. Kurumlar, sosyal medya aracılığıyla hedef kitleden doğrudan geri bildirim alabilir ve alınan geri bildirime göre düzeltici ve yapıcı önlemlerin alınmasını sağlar. 3. Hedef kitle, sosyal medya aracılığı ile kurumların ürün ve hizmetlerine ilişkin görüşler sunarak mesajlar üretirler. Kurumlar, hedef kitle ile arasında, bu mesajlara geri bildirim yaparak iş birliğine girebilir. 4. Sosyal medya aracı ile kurumlar kendileri hakkında olumlu mesajların yayılmasını sağlar. 5. Sosyal medya, yeni hedef kitle ile yeni topluluklar yaratarak, kurumun yeni paydaşlarının olmasını sağlar. 6. Kurumlar, geleneksel medya araçlarının yanı sıra sosyal medya araçları ile güdümlü içerikler oluşturarak güçlü bir medya karması gerçekleştirirler. 7. Kurumlar sosyal medya aracılığı ile etkili bir iletişim sağlayarak itibarlarını koruma ve yükseltme fırsatları yakalarlar. Sosyal medya araçları birbirinden farklı biçimsel özelliklere sahip olduğu gibi sundukları pazarlama yöntemleride birbirinden farklıdır. Her sosyal medya aracının farklı pazarlama teknikleri vardır. Kara (2012) sosyal medyada, uygulamalar aracılığıyla ve kullanıcılar ara- 342

5 cılığıyla iki ana pazarlama yöntemin etkili olduğunu ifade etmiştir. Uygulamlar aracılığı ile pazarlama tekniğinde, kurumlar, hedefledikleri müşteri kitlesine ulaşmak ve onların bağlılığını kazanmak için müşterilerin bilgilerini girecekleri bir kayıt formu, anket, çekiliş gibi uygulamalar sunmaktadır. Kullanıcılar aracılığı ile pazarlama tekniğinde ise kurumlar, ürettikleri ürün ve hizmetler hakkındaki paylaşımların, kullanıcılar tarafından çok kısa sürede ve çok hızlı olarak daha büyük bir kitleye ulaşmasıdır. Örneğin binlerce takipçisi olan ve saygı gören bir kullanıcının, kurumun sosyal medyadaki hesabını beğenmesi, yorumda bulunması, kurumun daha geniş bir hedef kitleye ulaşmasını sağlar. Son yıllarda kurumlar sosyal medyada görünür olmak için amaçları doğrultusunda ve ya kurumsallaşma adına paylaşımlarda bulunmaya başlamışlardır. Sosyal medya öçüm metrikleri, kurumlara pazarlama fikirlerini geliştirme açısından yol göstericidir. Bu ölçüm metrikleri; kurum tarafından etiketlenen fotoğraf ve video sayısına, sosyal ağ sitesindeki akışa, kullanıcılar tarafından eklenen fotoğraf ve videoların sayısına, ürün ve hizmete yönelik yapılan yorumların sayısına, sorulara ya da konulara verilen yanıtların sayısına, sosyal ağ aplikasyonunun indirilme sayısına bağlıdır. Sosyal medya araçlarının benimsenmesi, firmaların rekabet avantajlarından yararlanabilmelerini sağlar. Özellikle kurumlar, sosyal medyada ürün ve hizmetlerinin popülerliğini, rakiplarinin neler yaptıklarını, sektörün nasıl değiştiğini takip ederek, rakip kurumlara karşı avantaj sağlayabilirler. 2.YÖNTEM Bu çalışmada amaç, Türkiye de en çok kullanılan sosyal ağların basım sektörü tarafından ne şekilde kullanıldığı ve yapılan pazarlama faaliyetlerinin müşteriler üzerindeki etkilerini tespit etmektir ve bu doğrultuda bir takım değerlendirme sonuçları ortaya koymaktır Araştırmanın Modeli ve Örneklem Araştırmanın ana kütlesi, İstanbul daki matbaa firmalarıdır. Araştırmanın örneklemi ise Avrupa yakasındaki orta ve küçük ölçekli basım işletmeleridir. Avrupa yakasında yer alan toplam 50 basım işletmesi üzerinde çalışma yapılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak Tanımlayıcı (Betimsel) araştırma modeli kullanılmıştır. Tanımlayıcı araştırma yöntemi olarak anket tekniğinden yararlanılmıştır. Anket çalışması ile ankete katılan firma sahiplerinin demografik özellikleri genel olarak ortaya konmuştur. Ardından firma yetkililerine yönetilen sosyal medya alışkanlıkları ve sosyal medyayı kullanım amaçları ile sosyal medyanın müşteriler üzerindeki etkisi, işletmelerin bakış açısından tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma betimsel bir yapıya sahip olduğundan çalışmada aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: Araştırma Sorusu 1: Araştırmaya katılan firma sorumlularının sosyal medya kullanım alışkanlıkları ve amaçları nelerdir? Araştırma Sorusu 2: Araştırmaya katılan firma sorumlularının demografik özelliklerine göre sosyal medya kullanım durumları farklılık göstermekte midir? Araştırma Sorusu 3: Araştırmaya katılan firmaların sosyal medyayı pazarlama amaçlı kullanması müşteriler üzerindeki etkileri nelerdir? 343

6 2.2. Veri Toplama Aracı ve Verilerin Analizi Çalışmanın amacına ulaşabilmesi için anketin ilk bölümü, firma yetkililerinin demografik bilgilerine yönelik sorulardan oluşmuştur. Bu bölüm firma yetkililerinin cinsiyeti, yaşı, hangi okul türünden ve hangi bölümden mezun olduklarına yönelik durumlarının tespiti amacıyla sorulardan meydana gelmiştir. Anketin ikinci bölümünde firmaların sosyal medya araçlarından hangisini ve ne sıklıkta kullandıkları soruları sorulmuştur. Anketin üçüncü bölümü ise Basım Sektörünün Sosyal Medyayı Kullanma Ölçeği sorularından oluşturulmuştur. Ölçekte yer alan her madde Katılıyorum 3, Bazen 2, Katılmıyorum 1 şeklinde puanlanmıştır. Verilerin analizi için IBM SPSS 25 istatistik programı kullanılmıştır. Anket sorularının güvenirliliğinin istatiksel yolla analizini tespit etmek amacıyla Cronbach Alfa testinden yararlanılmış ve anketin iç tutarlılık kat sayısı 0,812 olarak elde edilmiştir. Bu değer 0,7 nin üstünde bir değer olduğu için anketin güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır. 3.ARAŞTIRMA BULGULARI Verilerin analizi soruların sırasına göre tablo halinde gösterilmiştir. Ankete katılanların demografik özellikleri, sosyal medya alışkanlıkları ve sosyal medyayı kullanım amaçlarını belirlemek amacıyla frekans ve yüzde dağılımları esas alınmıştır. Ayrıca firmaların sosyal medyayı kullanım amaçları ve sosyal medyanın müşteriler üzerindeki etkisi ile ilgili maddelere verdikleri önemi ortaya koymak için maddelerin aritmetik ortalama ve standart sapmaları da alınmıştır. Basım sektöründe sosyal medyanın kullanımına yönelik araştırmada verilerin analizi aşağıdaki gibidir: Araştırmaya katılan firma yetkililerinin sosyo-demografik özellikleri incelendiğinde, erkek oranının (%88) kadın oranından fazla olduğu (%12), yaş ortalamasının büyük çoğunluğunun yaş (%31) aralığında olduğu, eğitim durumlarının genellikle ön lisans (%54) olduğu tespit edilmiştir. Ankete katılanların mezun oldukları bölüme bakıldığında %36 sının matbaa bölümünden mezun olduğu tespit edilmiştir. Tablo 1: Araştırmaya Katılan Basım İşletmesi Yetkililerinin Sosyo-Demografik Özellikleri Cinsiyet Yaş Grupları Demografik özellikler Frekans Yüzde (%) Kadın 6 12 Erkek yaş yaş yaş yaş üzeri

7 Eğitim Türü Mezun Olunan Bölüm Dağılımı Lise Ön Lisans Lisans Lisans Üstü 1 2 İşletme 6 12 İktisat 4 8 Matbaa Grafik 7 14 Pazarlama ve Diğerleri Araştırmaya katılan firma yetkililerinin %92 si, sosyal medyada herhangi bir iş ağına sahip olduklarını belirtmişlerdir. Firma yetkililerinin iş ağlarını kullanma sıklığı incelendiğinde %44 ünün haftada 3-4 gün kullandıkları tespit edilmiştir. Basım firmalarının, iş ağlarından en çok facebook (%46) ve youtube u (%20) kullandıkları gözlemlenmiştir. Tablo 2: Araştırmaya Katılan Basım İşletmelerinin Sosyal Medyayı Kullanım Durumları Sosyal Medya Kullanımı Frekans Yüzde (%) İş Ağlarında Aktiflik Durumu İş Ağlarını Kullanma Sıklığı İş Ağlarında En Çok Bağlanılan Yer İş Ağına Sahip Olanlar İş Ağına Sahip Olmayanlar 4 8 Her gün 6 12 Haftada 3-4 gün Ayda 3-5 gün Ayda 1-2 gün 4 8 Linkedln 6 12 Youtube Facebook Instagram 8 16 Twetter 3 6 Tablo 3 e göre ankete katılan firmaların sosyal medyayı kullanım amaçlarına ilişkin tanımlayıcı istatistiklere bakıldığında maddelerin ortalaması arasında bulunmuştur. Bu bulgulara göre firma yetkililerinin verdiği cevaplarda, görüşlerinin olumlu olduğu söylenebilir. Ayrıca ankete katılan firmaların sosyal medyayı kullanma amaçlarına yönelik sorulan sorulardan en çok önem verdikleri maddenin Sosyal medyayı, üretilen ürünler ile insanları 345

8 birleştirmek için kullanırım (M=2,8351) olduğu tespit edilmiştir. En az önem verilen madde ise Sosyal medyayı, basım sektöründe ilgi duyduğum konularda fikir alış verişi yapmak amacıyla kullanırım (M=2,1132) ifadesidir. Tablo 3: Araştırmaya Katılan Basım İşletmelerinin Sosyal Medyayı Kullanım Amaçları Firmaların Sosyal Medyayı Kullanım Amaçları Sosyal medyayı, hedef kitle ile iletişim kurmak amacıyla kullanırım. Sosyal medyayı, ürün kategorisine ilgi oluşturmak için kullanırım. Sosyal medyayı, üretilen ürünler ile insanları birleştirmek için kullanırım. Sosyal medyayı, yeni ürün veya hizmeti tanıtmak için kullanırım. Sosyal medyayı, rakip firmaları takip etmek için kullanırım. Sosyal medyayı, basım sektöründe ilgi duyduğum konularda fikir alış verişi yapmak amacıyla kullanırım. Sosyal medyayı, sektörle ilgili organizasyonları takip etmek amacıyla kullanırım. Sosyal medyayı, üretilen ürün yada hizmete yönelik sorulan problemlere çözüm için kullanırım. Sosyal medyayı, üretilen ürün ve hizmetlerin video paylaşımı amacıyla kullanırım. Sosyal medyayı, üretilen ürün ve hizmetlerin fotoğraf paylaşımı amacıyla kullanırım. N Mean Std. Deviation Min. Max Tablo 4, ankete katılan firmaların sosyal medya sayfalarından pazarlama desteği sağlamak için ne tür içerikleri kullandıklarını göstermektedir. Tanımlayıcı istatistiklere bakıldığında maddelerin ortalaması arasında bulunmuştur. Ankete katılan firmaların sosyal medyayı pazarlama desteğine yönelik kullanma durumlarından en çok önem verdikleri maddenin Sosyal medyayı, hedef kitleye ulaşmada yeni yöntemler oluşturmak için kullanırım (M=2.7847) olduğu tespit edilmiştir. 346

9 Tablo 4: Araştırmaya Katılan Basım İşletmelerinin Sosyal Medyayı Pazarlama Desteğine Yönelik Kullanım Durumlarının Tespiti Firmaların Sosyal Medyayı Kullanım Amaçları Sosyal medyayı, satış promosyonu kampanyası için kullanırım. Sosyal medyayı, pazarlama açısından hedef kitleye uygun hale getirmek için kullanırım. Sosyal medyayı, hedef kitleye ulaşmada yeni yöntemler oluşturmak için kullanırım. Sosyal medyayı, firmanın kurumsal farkındalığını yükseltmek için kullanırım. N Mean Std. Deviation Minimum Maximum Basım işletmeleri, hedef kitleye yönelik, sosyal medyayı, yaptığı paylaşımşlarla satış desteği için kullanmaktadır. Tanımlayıcı istatistiklere bakıldığında maddelerin ortalaması arasında bulunmuştur. Ankete katılan firmaların sosyal medyayı satış desteğine yönelik kullanma durumlarından en çok önem verdikleri maddenin Sosyal medyayı, satış trafiği oluşturmak için kullanırım (M=2.3885) olduğu tespit edilmiştir. Tablo 5: Araştırmaya Katılan Basım İşletmelerinin Sosyal Medyayı Satış Desteğine Yönelik Kullanım Durumlarının Tespiti Firmaların Sosyal Medyayı Kullanım Amaçları Sosyal medyayı, satış gücünü motive etmek için kullanırım. Sosyal medyayı, satış ağı oluşturmak için kullanırım. Sosyal medyayı, satış trafiği oluşturmak için kullanırım. N Mean Std. Deviation Minimum Maximum Tablo 6 da araştırmaya katılan firma yetkililerinin demografik özelliklerine göre iş ağlarını kullanma durumları karşılaştırılmıştır. Yaş aralığı olan (%58), eğitim türü ön lisans (%54) ve mezun olduğu bölüm türü matbaa (%34) olan firma yetkililerinin iş ağlarını kullanma durumlarının, diğerlerine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 347

10 Tablo 6: Araştırmaya Katılan Firma Sorumlularının Demografik Özelliklerine Göre İş Ağlarını Kullanma Durumları Demografik özellikler Yaş Grupları Eğitim Türü Mezun Olunan Bölüm Dağılımı İş Ağına Sahip Olanlar İş Ağlarında Aktiflik Durumu İş Ağına Sahip Olmayanlar n % n % yaş yaş yaş yaş üzeri Toplam Lise Ön Lisans Lisans Lisans Üstü Toplam İşletme İktisat Matbaa Grafik Pazarlama vd Toplam Tablo 7 de araştırmaya katılan firma yetkililerinin demografik özelliklerine göre iş ağlarını kullanma sıklıkları karşılaştırılmıştır. Yaş aralığı olan (%30), eğitim türü ön lisans (%20) ve mezun olduğu bölüm türü matbaa (%8) olan firma yetkililerinin iş ağlarını kullanma sıklığının, haftada 3-4 gün olduğu tespit edilmiştir. Tablo 7: Araştırmaya Katılan Firma Sorumlularının Demografik Özelliklerine Göre İş Ağlarını Kullanma Sıklıkları Demografik özellikler Yaş Grupları İş Ağlarını Kullanma Sıklığı Her gün Haftada 3-4 gün Ayda 3-5 gün Ayda 1-2 gün n % n % n % n % yaş yaş yaş yaş üzeri Toplam

11 Eğitim Türü Mezun Olunan Bölüm Dağılımı Lise Ön Lisans Lisans Lisans Üstü Toplam İşletme İktisat Matbaa Grafik Pazarlama vd Toplam SONUÇ VE TARTIŞMA İnternet ve sosyal medya, ilk zamanlar iletişim ve bilişim amaçlı kullanılan günümüzde ise yaşamın her alanında başvurulan önemli bir araç halini almıştır. Sosyal medya özellikle daha fazla insanın ve firmaların ilgi gösterdiği, kendini özgürce anlatabildiği bir ortam haline gelmiştir (Andrew K., Shırı, 2009). Üretici ve tüketiciyi, arada hiçbir araç olmadan buluşturan, etkileşimli bir iletişimle rekabette farklılaşmak, yeni teknolojiyle birlikte değişen tüketici davranışlarını anlamak, hedef kitleye, daha az maliyetle kendilerini tanıtmak, satış promosyonlarını gerçekleştirmek gibi amaçlarla kullanılan sosyal medya, pazarlamanın önemli bir yönüdür (Jongpil and Ick-Keun, 2012). Basım sektörü, hedef kitleyi, zamanlarının büyük bir kısmını geçirdikleri sosyal ağlarda yakalamak, etkilemek için geleneksel medyanın dışında bir iletişim tarzıyla görünür olmaya çalışmaktadırlar. Araştırmada firmaların sosyal medya kullanım alışkanlıkları incelendiğinde, büyük çoğunluğunun haftada 3-4 gün iş ağlarını kullandıkları ve özellikle facebook, youtube gibi ağlarda aktif oldukları görülmektedir. Firmaların sosyal medyayı kullanma amaçlarından en çok, üretikleri ürünler ile hedef kitleyi birleştirmek istedikleri için tercih ettikleri tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmaya katılan firma sorumlularının demografik özelliklerine göre sosyal medya kullanım durumları farklılık göstermektedir. Yaş aralığı 36-44, eğitim durumu ön lisans ve matbaa mezunu olan firma yetkililerinin, iş ağlarını kullanma durumları ve sıklıkları, diğer yaş ve eğitim durum kriterleriyle karşılaştırıldığında daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Araştırmada, firmaların facebook, youtube gibi sosyal ağlarda, kurumsal iletişim ve pazarlama iletişimine hizmet edecek yeterince görsel içerik (fotoğraf-video) paylaşıldığı tespit edilmiştir. Bu içerikler çoğunlukla üretilen ürünler ile insanları birleştirmek ve ürün kategorisine ilgi oluşturmak ve hedef kitlenin dikkatini çekmek amaçlıdır. Sosyal medyada görsel içerikler daha çok, pazarlama desteği oluşturacağı düşünülen hedef kitleye ulaşmada, yeni yöntemler oluşturmak için paylaşılmaktadır. Ayrıca araştırmada, firmaların basım sektörünün sosyal medya üzerinde ilişki kurdukları tüketicilerle, satış trafiği oluşturmak için kullandıkları görülmektedir. Basım sektörü, görsel iletişim unsurlarını, hedef kitlenin yaşamına kolaylık sağlayacak ve kendi kurumsal kimliklerinden daha fazla konuşturacak biçimde kullanmaya başladıklarında, 349

12 sosyal medyada daha başarılı olacaklardır. Ayrıca sosyal medya ile tüketicilerle anlık ve eş zamanlı iletişim kurmanın, sadık tüketiciler yarattığı unutulmamalıdır. Uzun vadede sadık tüketicilere sahip olmayan basım sektörü daha fazla bütçe ile geleneksel medyadan daha yoğun bir şekilde yararlanma durumunu ortaya çıkaracaktır. 5.KAYNAKLAR [1] Andrew K., Shırı, A. (2009). Sociability and Social Interaction on Social Networking Websites, Library Review, 58(6). [2] Atıcı, B., Yıldırım, S. (2010). Web 2.0 Uygulamalarının E-Öğrenmeye Etkisi, XII. Akademik Bilişim Konferansı, Muğla Üniversitesi, Şubat, 10-12, Muğla. [3] Boyd, D. M. and Ellison, N. B. (2007). Social Network Sites: De nition, History and Scholarship, Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), [4] Erdem R. (2009). Sosyal Medya Arac larının (Web 2.0) Kamu Hizmetleri ve Uygulamalarında Kullanılabilirlig i, Tu rkiye Bilis im Derneg i, Aralık, Sayı 116. [5] Hazar, M. (2011). Sosyal Medya Bag ımlılıg ı: Bir Alan C alıs ması, I letis im, Kuram ve Aras tırma Dergisi, 32, [6] Hensel, K. and Deis, M. H. (2010). Using Sociıal Media To Increase Advertising And Improve Marketing, The Entrepreneurial Executive, 15, [7] Leuf, B., Cunningham, W. (2001). The Wiki Way: Quick Collaboration on The Web, AddisonWesley Professional, [8] Alikılıc, Ö. A. (2011). Halkla I lis kiler 2.0 Sosyal Medyada Yeni Paydas lar, Yeni Teknikler, Efil Yayınevi, Ankara. [9] Odabas ı, Y. ve Oyman, M. (2002). Pazarlama I letis imi Yönetimi MediaCat Kitapları, I stanbul. [10] O Murchu, Ina BRESLIN, John Galway DECKER, Stefan (2004), Online Social and Business Networking Communities, DERI Technical Report , SIGKDD 03, Washington, DC. [11] Park, Jongpil ve Oh, Ick-Keun (2012). A Case Study of Social Media Marketing by Travel Agency: The Salience of Social Media Marketing in Tourism Industry, International Journal of Tourism Sciences 12(1), [12] Treadaway, C. and Smith, M. (2010). Facebook Marketing An Hour a Day, Canada: John Wiley-Sons Inc. [13] Thewall, Mike (2007), Blog searching: the first general purpose source of retrospective public opinion in the social sciences?, Online Information Review, Vol. 31 No. 3. [14] Vural, Z. (2006). Bilgi İletişim Teknolojileri ve Yansımaları, Ankara: Nobel Yayınları. [15] (Erişim Tarihi: ) [16] (Erişim Tarihi: ) 350