ÖMER ASIM AKSOY ARMAĞANI

Transkript

1 'TZbfçv* ÖMER ASIM AKSOY ARMAĞANI Yazı Kurulu M U S TA FA C ANPO LAT, S E M İH TEZCAN M U S TA FA Ş E R İF O N A RAN TÜRK DİL KURUMU YAYINLARI

2 !

3 ANKARA ÜNİVERSİTESİ BASIMEVİ ANKARA 1978

4 ÖMER ASIM AKSOY ARMAĞANI i Yazı Kurulu M U S TA FA CANPO LAT, S E M İH TEZCAN M U S TA FA Ş E R İF O N A RAN TÜRK DİL KURUMU YAYINLARI

5 TÜRK DİL KURUMU YAYINLARI : 449 r ı I

6 Ö M ER ASIM A K SO Y (1898)

7 Sayın ÖMER ASIM A K SO Y a Türk Diline değerli hizmetlerle geçen yaşamının 80. yılında Türk Dil Kurumunun sunduğu armağandır. t

8 İÇİNDEKİLER Sayfa Ömer Asım Aksoy S a d e ttin B uluç Eski Bir Elyazmasmda Bulunan Türk Atasözleri M u stafa Ca n po la t Hassân m Şiirleri A. DİUÂÇAR Görevsel Dilbilgisi Cem D îl çin H aşan E ren X III. Yüzyıl Metinlerinden Yeni Bir Yapıt: Ahvâl-i Kıyamet Türk Dilinin Étymologique Sözlüğüne Katkılar T a h İr N e ja t Gencan Mîzân-ı Selim M acit G ö k b e r k Tarih B ilinci Orhan Şaİk Gö k y a y Burhan-ı Katı Çevirisinin Türkçe Açısından Ö nem i H ik m e t İ l a y d in Dehhânl nin Şiirleri Mİne M e n gi Î brah İm Olgun N u r a n T ezcan Semİh T ezcan E d w a r d T r y ja r s k i K a y a T ü r k a y Çağının İnsanı Olarak Nabî Uzun Firdevsi ve Türkçeciliği Lâmicl nin Güy u Çevgân Mesnevisi Dede Korkut Kitabında Boy Boylamak, Soy Soylamak Ermeni-Kıpçakçası Sözlüklerinde Türk Dilbilgisi Terimleri Kâşgarlı nın Derlediği Yansıma Sözcükler /

9 ÖMER ASIM AKSOY* 1898 de Gaziantep te doğdu. Babası Küllüoğullarından A b d u r r a h m a n E f e n d i, annesi Bayramoğullarından F a tm a HANiM dır. Her ikisi de Antep in eski ailelerindendir. Babası az okuma yazma bilirdi. Annesi sadece Kuran okuyabilirdi. İlk ve ortaöğrenim, yükseköğrenim öncesi İlk ve ortaöğrenimini Gaziantep te yaptı de ilkokulu dördüncü olarak, 1911 de rüşdiyeyi ve 1916 da Antep Ticaret İdadisini birinci olarak bitirdi. O zaman Halep Türkiye sınırları içindeydi. Antep, Halep Vilayetinin bir ilçesiydi. Halep Posta ve Telgraf Başmüdürlüğü sınavla memur alacaktı. Ö m er A s im, sayısı yüzleri bulan istekliler arasında yarışmayı kazanıp Halep Posta ve Telgraf Başmüdürlük Kaleminde memur oldu. Dokuz ay Halep te çalıştıktan sonra isteği üzerine Antep e atandı yılları arasında Antep Posta ve Telgraf memurluğu ile birlikte Ticaret İdadisinde Türkçe öğretmenliği yaptı da İstanbul Tıp Fakültesi sınavını kazanarak Haydarpaşa daki Tıbbiye ye girdi. İkinci yarı yılda (1920 ilkbaharında), Antep te Fransızları kovma savaşı başlayınca öğrenimi bırakarak Antep e gidip savaşa katıldı de Antep düştü; o da Fransız yönetiminde yaşamak istemediğinden Maraş a gitti. On ay kadar orada kaldı. Gaziantep in kurtuluşu üzerine bu kente yeniden geldi arasında (yüksek öğrenime gidecek parasal durumunu savaş yüzünden yitirmiş olduğundan) çalışma zorunda kaldı. Gaziantep Lisesinde Türkçe öğretmenliği, Darii l-hilafetü l-aliyye medresesinde matematik öğretmenliği, Maarif-i Mahalliye-i İslamiyye Cemiyeti Yönetim Kurulu üyeliği ile bu cemiyetin yönettiği Halk Mektebinin müdürlüğü, Mualimler Cemiyeti başkanlığı, Amerikan Koleji Türkçe öğretmenliği, Gazisancak ve Halk Dili Gazeteleri başyazarlığı, Türkocağı Vilayet Umumi Katipliği... bu sırada yaptığı işlerdendir. Usul-i Tahrir ve Edebiyat Dersleri adlı kitabını ve İmlâmıza, Sarf ve Nahvimize Dair adlı incelemesini bu yıllarda yazmış, yine bu dönemde (1924 te) evlenmiştir. * Bu yaşamöykiisü, Ömer Asim Aksoy uii özel notlarından yararlanılarak hazırlanmıştır.

10