Windows XP Home Edition yada Windows XP Professional iģletim sisteminin asgari sistem gereksinimlerini Ģu Ģekilde sıralayabiliriz.

Transkript

1 BÖLÜM 2 2. WĠNDOWS XP ĠġLETĠM SĠSTEMĠ 2.1. GĠRĠġ Kitabımızın bu bölümünde Microsoft Windows XP iģletim sistemi genel bilgiler verilerek, özellikleri ve kullanımı anlatılmaktadır. ĠĢletim sisteminin yönetilebilirlik, güvenilirlik kullanımı kolay arabirimi ve sağlanan yeni destek hizmetleri belirtilmeye çalıģılacaktır. Son kullanıcı açısından son derece kolaylıklar sağladığı noktalar, sistemdeki birçok yeni teknoloji ve özellikler genel anlamıyla açıklanmaktadır. Windows XP iģletim sistemi, geliģtirilmiģ Windows 2000 kodunu temel alarak, ev ve iģyeri kullanıcılarını hedefleyerek, Windows XP Home Edition ve Windows XP Professional farklı sürümler halinde oluģturulmuģtur ĠġLETĠM SĠSTEMĠ NEDĠR? ĠĢletim sistemi bir bilgisayar üzerinde çalıģan en önemli programdır. Genel amaçlı olarak düģünülmüģ tüm bilgisayarlarda mutlaka olması gerekir. ĠĢletim Sistemi (Operating System) bir bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarın donanımı arasındaki iletiģimi sağlayan bir birimdir. ĠĢletim sisteminin ana iģlevi kullanıcılara programlarını çalıģtırabilecekleri uygun ortamı sağlamaktır. Eski iģletim sistemlerinde daha ziyade ĠĢletim sistemini oluģturan temel bileģenleri göz önüne aldığımızda Ģu etkenleri göz önünde bulundurmamız gerekmektedir. - Aynı iģletim sistemini farklı kullanıcıların kullanabilmesine olanak sağlayan Kullanıcı Arabirimi oluģturmak - Sistemin kullanıma açılımını sağlamak - Donanımı kullanıcılar arasında paylaģtırma olanağı sağlamak - Kullanıcılar ve farklı sistemler arasında verilerin paylaģılmasını sağlamak amacıyla uygun paylaģım ortamına müsaade etmek - Sistemin GiriĢ ve ÇıkıĢ iģlemlerini gerçekleģtirmek - Programlama arabirimi (API) sağlamak - Sistem üzerinde yapılabilecek uygulamalara destek sağlamak ĠĢletim Sisteminin Gereksinimleri Windows XP Home Edition yada Windows XP Professional iģletim sisteminin asgari sistem gereksinimlerini Ģu Ģekilde sıralayabiliriz MHz veya üstü hızına sahip iģlemci. Minimum 233 MHz gereklidir ve Intel Pentium / Celeron ürün ailesi, AMD K6/Athlon/Duron ürün ailesi veya bunlarla uyumlu bir iģlemci önerilmektedir MB veya üstü RAM (minimum 64MB desteklenmektedir; performans düģebilir ve bazı özellikler çalıģmayabilir) GB kullanılabilir sabit disk alanı

2 - Super VGA (800 x 600) veya üstü çözünürlükte video bağdaģtırıcısı ve monitör - CD-ROM veya DVD sürücüsü - Klavye ve DVD kod çözücü kartı veya DVD kod çözücü yazılımı ve özel kullanım için uygun aygıtlar Windows XP iģletim sisteminde MASA ÜSTÜ ÖĞELERĠ Windows XP iģletim sistemini bilgisayara yükledikten sonra klasik baģlat menüsü görünümünde masaüstünün sol kenarında temel olarak beģ tane sistem simgesi görülür. Bunlar; Bilgisayarım, Belgelerim, Ağ Bağlantılarım, Internet Explorer ve Geri DönüĢüm Kutusudur. Bu simgelerin görünebilmesi için klasik baģlat menüsü görünümünde olması gerekir Bilgisayarım Bilgisayarım simgesini çift tıklayarak açtığımızda açılan pencerede çeģitli bilgiler mevcuttur. Bu bilgiler disket sürücünüz, sabit diskiniz, CD-ROM sürücüleriniz ve ağ sürücülerinizin içeriğini gösterir. Ayrıca buradan dosya ve klasörleri arayabilir, açabilir ve bilgisayarınızın ayarlarını değiģtirmek için Denetim Masası ndaki seçeneklere eriģebilirsiniz. (ġekil 1)

3 ġekil 1 Bilgisayarım Penceresi Belgelerim Belgelerim seçeneği, sistem tarafından her kullanıcı için otomatik olarak oluģturulur. Bu klasör, o kullanıcı ile ilgili tüm belge ve dokümanların içinde saklanacağı ve kullanılacağı kısım olarak belirlenmiģtir. Buraya kaydedilecek belgeler Windows da kullanılan programların dosyalarıdır. Mesela, MS PowerPoint, MS Word, MS Frontpage veya MS Excel gibi Microsoft tabanlı programlarda hazırlanmıģ olan bir dosyayı kaydetmek istediğimizde öncelikle kaydetme yeri olarak Belgelerim klasörünü hedef klasör olarak gösterecek, kaydetmeniz içinde onay isteyecektir. Ancak istediğiniz takdirde farklı klasörlere de bu uygulamalarınızın dosyalarını da kaydedebilirsiniz.

4 ġekil 2 Belgelerim Penceresi Geri DönüĢüm Kutusu Geri DönüĢüm Kutusu dosya ve klasörleri silerken bir güvenlik ağı sağlar. Sabit diskinizdeki öğelerden birini sildiğinizde, Windows silinen öğeyi Geri DönüĢüm Kutusu'na yerleģtirir ve Geri DönüĢüm Kutusu simgesi boģtan doluya dönüģür. Disketten veya ağ sürücüsünden silinen dosyalar kalıcı olarak silinir ve Geri DönüĢüm Kutusu'na aktarılmaz. Geri DönüĢüm Kutusu'ndaki öğeler, siz onları bilgisayarınızdan kalıcı olarak silmek isteyinceye kadar orada kalır. Bu öğeler sabit disk alanını kaplamaya devam ederler ve silinmeleri geri alınabilir veya özgün konumlarına geri yüklenebilirler. Geri DönüĢüm Kutusu dolduğunda, Windows son silinen dosya ve klasörlere yer açmak için gereken oranda yeri otomatik olarak temizler. Sabit disk alanınız azalıyorsa, Geri DönüĢüm Kutusu'nu sürekli olarak boģaltın. Geri DönüĢüm Kutusu'nun kaplayacağı sabit disk alanını da sınırlayabilirsiniz. Windows her sabit disk veya bölüm için bir Geri DönüĢüm Kutusu ayırır. Sabit diskiniz bölümlere ayrılmıģsa veya bilgisayarınızda birden çok sabit disk varsa, her bir Geri DönüĢüm Kutusu için farklı bir boyutta yer ayırabilirsiniz.

5 ġekil 3 Geri DönüĢüm Kutusu

6 BaĢlat Düğmesi ve BaĢlat Menüsü ġekil 4 BaĢlat Menüsü BaĢlat düğmesine tıklanıldığında Ģekilde de görüldüğü gibi BaĢlat menüsü açılır (ġekil 4). Açılan bu menü Ģekli Windows kurulumundan sonraki otomatik olarak gelen menü Ģeklidir. Ġstenilirse Klasik BaĢlat menüsü görünümüne geçilebilir. BaĢlat menüsü Windows için çok önemlidir. Çünkü programlarınıza, en son kullandığınız belgelere ve sıkça kullandığınız internet belgelerinize buradan ulaģabilirsiniz. Bunun yanı sıra iģletim sistemi hakkında yardım alma, program çalıģtırabilme, bilgisayarınıza kayıtlı klasör yada dosyaları aratabilirsiniz Windows XP ĠĢletim Sisteminin Kapatılması Bilgisayar üzerinde yapılan iģlemler tamamlandığında kullanıcı oturumunu ya da bilgisayarımızı kapatabiliriz. Bilgisayarı sistem üzerinde tanımlı olan farklı bir kullanıcı kullanacak ise bilgisayarı oturumu kapat seçeneğinden kapatmak gerekir (ġekil 5). Bilgisayarın oturumlarla birlikte komple kapatılması ve elektriğin kesilmesi için ise BaĢlat menüsünden Bilgisayarı Kapat seçeneğinden kapatma iģlemi gerçekleģtirilir (ġekil 6).

7 ġekil 5 Oturumu Kapatma ĠletiĢim Kutusu ġekil 6 Bilgisayarı Kapat ĠletiĢim Kutusu

8 2.4. WINDOWS ta PANCERE, KLASÖR VE DOSYA Pencereler ġekil 7 Pencereler 1. Kontrol menüsü: Pencere ile ilgili taģıma, boyut değiģtirme ve kapatma gibi standart iģlemleri gerçekleģtiren seçenekler yer alır. 2. BaĢlık çubuğu: Pencerenin adını belirtir. 3. Menü çubuğu: Uygulama ile ilgili tüm komutların yer aldığı menüdür. 4. Durum çubuğu: Sürücü veya klasörle ilgili bilgi verir. 5. Simge durumuna küçült düğmesi: Pencerenin görev çubuğunda bir simge ile temsil edilmesini sağlar. 6. Ekranı kapla düğmesi: Pencerenin bulunduğu konumdan ekranı tamamen kaplamasını sağlar. 7. Kapat düğmesi: Pencerenin kapatır. 8. ÇalıĢma alanı: Pencerede yer alan nesnelerin görüntülendiği alandır. 9. Kenar çizgileri: Pencereyi saran çizgilerdir. Pencere boyutu fare yardımıyla ayarlanabilir. 10. Pencere araç çubuğu: Windows programlarında iģlemlerin hızlı bir Ģekilde yapılabilmesi için, komutları temsil eden simgelerin bir arada bulunduğu çubuktur. 11. Kaydırma Çubuğu:

9 Dosyalar ve Klasörler Bilgisayarda saklanılan bilgiler bir isim verilerek disk veya diskete kaydedilir. Bilgiler dosyalar yardımı ile saklanır. Dosyaların sınıflandırılarak saklanan birimlere de Klasör denir. Bilgisayarımızda yüzlerce klasör veya dosya bulunabilir. AĢağıda Windows XP de dosya ve klasör yapısını göreceksiniz. Klasör Dosya Klasör OluĢturma Yöntemleri ġekil 8 Dosya ve Klasör Görünümü Masaüstünde Klasör OluĢturma 1.Adım: Masa üstünde boģ bir alana gelip farenin sağ tuģuna tıklanır. 2.Adım: Ekrana gelen kısa yol menüsünden Yeni(New) / Klasör(Folder) komutları seçilir. 3.Adım: Masaüstünde oluģan klasör simgesine bir isim verilerek klasör oluģturulur (Şekil 8)

10 ġekil 8 Yeni Dosya ve Klasörlerin oluģturulması Windows Gezginini Kullanarak Klasör OluĢturma 1.Adım: BaĢlat/Programlar/donatılar/Windows Gezgini komutları verilerek Windows gezgini çalıģtırılır 2.Adım: Ekrana gelen pencereden sırası ile Dosya/ Yeni / Klasör komutları seçilir. 3.Adım: OluĢan klasör simgesine, isim verilir. ( Şekil 9)

11 ġekil 9 Windows Gezgini Kullanılarak Klasör OluĢturma Dosya OluĢturma Dosya oluģturmak için Farenin sağ tuģuna basarak aģağıda görülen menü açılır. Bu menü yardımıyla yeni Klasör ve farklı Dosya türleri hızlı bir Ģekilde oluģturulabilir. Tanımlı Dosya Türleri ġekil 10 Dosya OluĢturma Kısa yol OluĢturmak ĠĢletim sisteminde hızlı bir Ģekilde klasörlere ulaģmak, programları çalıģtırmak ve dosyaları açmak amacı ile kısa yollar kullanılır. Kısa yollar,

12 kenarında siyah bir ok olan resimle ifade edilirler. Kısa yolun silinmesi, programın silinmesi anlamına gelmez. (Şekil 11) Ok ile gösterilen simgenin sol alt köģesindeki iģaret kısa yol olduğunu göstermektedir. ġekil 11 Kısa yol Görünümü Kısa yol oluģturmanın iki yolu vardır. Sürükle Bırak Yöntemi Kısa yol oluģturulacak nesnenin üzerine geldikten sonra sağ tuģa tıklanıp masaüstüne sürüklenir. Ekrana gelen menüden Burada Kısa yol OluĢtur komutu seçilir. (Şekil 12) ġekil 12 Kısa yol Görünümü Kısa yol Sihirbazı Yöntemi Bazı iģlemlerin yapılabilmesi için kullanıcıya rehberlik etmesi amacı ile hazırlanmıģ iģlemler bütününe sihirbaz denir. Bu sihirbaza farenin sağ tuģuna

13 boģlukta basarak ulaģılabilir. Burada yeni seçilerek sihirbaz yardımıyla Yeni Kısa yol oluģturulabilir Seçme, Kopyalama, TaĢıma ve Silme ĠĢlemleri Dosya veya Klasör Seçme Tek Dosya veya Klasör Seçmek: Farenin sol tuģuna tıklayarak istenilen dosya veya klasör seçilebilir. AĢağıda bunun ile ilgili bir örnek vardır. (ġekil 13) Şekil 13 Tek Seçme Birden Fazla ArdıĢık Dosya veya Klasör Seçme: Seçilmek istenen dosya grubunun ilk dosya veya klasör farenin sol tuģu ile seçildikten sonra shift (üst karakter) tuģu basılıyken yön tuģları ile istenilen yönde hareket ettirilerek veya farenin ikinci sol tuģ tıklaması ile toplu seçme iģlemi yapılır. ArdıĢık Olmayan Dosya veya Klasörlerin Seçimi: Farklı yerlerdeki dosya veya klasörleri seçmek için ilk dosya seçilir ve CTRL tuģu basılıyken diğer dosyalar farenin sol tuģu ile iģaretlenerek seçme iģlemi yapımlı olur. (ġekil 14)

14 ġekil 14 ArdıĢık Olmayanlar Dosya veya Klasörleri Seçme Dosya veya Klasör Kopyalamak ve TaĢımak Sürükle Bırak Tekniğiyle Klasör / Dosya Kopyalama ve TaĢıma: Kopyalanacak Dosya veya Klasör Ctrl tuģu basılı iken farenin sol tuģuna basılı tutularak taģınır. Farenin sol tuģunun bırakıldığı yere dosya kopyalanır. Veya Dosya / Klasör farenin sağ tuģuna basılı tutularak taģınırsa bırakıldığı yere iģlem yapılmak üzere aģağıdaki menü çıkar. Burada Kopyalama, TaĢıma ve kısayol oluģturma iģlemleri gerçekleģtirilebilir. (ġekil 15) ġekil 15 Sürükle Bırak Yöntemiyle Kopyalama Sağ TuĢu Kullanarak Klasör / Dosya Kopyalama: Ġstenilen klasörün üzerinde sağ tuģ yapıldıktan sonra kopyala seçeneği seçilir. Sonraki adımda hedef klasörün üzerine gidilerek sağ tıklanıp yapıģtır seçeneği seçilerek iģlem tamamlanır.

15 ġekil 16 Sağ TuĢu Kullanarak Kopyalama

16 Kes YapıĢtır Tekniği ile Klasör / Dosya TaĢıma: Ġlk olarak taģınacak olan klasör / dosya seçilir. Ġkinci adımda, araç çubuğundan kes komutu seçilir. Üçüncü adımda Kesilen klasör veya dosyanın taģınacağı yere fare konumlandırılır. Dördüncü ve son adımda ise araç çubuğundan yapıģtır düğmesine tıklanır. Ctrl TuĢu Kullanılarak Kopyalama ve TaĢıma ĠĢlemleri: Kaynak dosya/klasörü seçtikten sonra istenilene göre; Ctrl + C: Kopyala Ctrl + X: Kes Üst taraftaki kısa yol tuģlarından birini yaptıktan sonra yapıģtırma iģlemini yapmak için Ctrl + V tuģuna basınız. Dosya/Klasör Silme ĠĢlemleri Pencere Menüsüyle Silmek: Silinmek istene doya/klasör seçilir. Dosya menüsündeki sil komutu ile silinir.(ġekil 17) ġekil 17 Pencere Menüsüyle Silme

17 Araç Çubuğu Yardımıyla Silme: Silinecek olan klasör / dosya seçilir. Araç çubuğundan sil düğmesine tıklanır. Sağ Tıklama Ġle Silme: Silinecek dosya / klasör üzerinde sağ tıklanır, açılan menüde sil komutu seçilerek silme iģlemi yapılır.(ġekil 18) ġekil 18 Sağ TuĢu Kullanarak Silme Klavyeyi Kullanarak Silme: Silmek istenilen dosya/klasör seçildikten sonra klavyede bulunan Delete tuģuna basarak silme iģlemi yapılır. Bu iģlem ile Dosya / Klasör Geri DönüĢüm Kutusu na atılır. Eğer istenilirse Dosya / Klasör geri alınabilir. Ancak klavyeden Shift tuģu ile birlikte Delete tuģuna basılırsa dosya tamamen silinmiģ olur. Geri DönüĢüm Kutusuna Sürükleyerek Silme: Silinmek istenen dosya/klasör farenin sol tuģu ile tutulup geri dönüģüm kutusunun üzerine gelene kadar sürüklenip bırakılarak silinir. Silinen Dosya ve Klasörleri Kurtarmak Silinen dosya ve klasörler geçici olarak Geri DönüĢüm Kutusunda tutulur. Bunun yardımıyla istenilen dosya tekrar kurtarılabilir. Belirli periyotlarla bu kutunun içine bakılıp gereksiz olanların boģaltılması gerekir. Çünkü Geri DönüĢüm Kutusunda bulunan dosyalar/klasörler hard diskten tamamen silinmemiģtir. Hala disk üzerinde yer kaplar.

18 2.5. BAġLAT MENÜSÜ BaĢlat'ı tıklattığınızda, bilgisayarınızdaki en kullanıģlı öğelere kolayca eriģmenizi sağlayan bir menü görüntülenir. Windows kullanımı, sorun giderme bilgileri alma, destek alma ve daha pek çok iģlem için Yardım ve Destek'i tıklatabilirsiniz. Tüm Programları tıklattığınızda, bilgisayarınızda yüklü olan programların listesi açılır. BaĢlat menüsündeki programlar listesi iki bölüme ayrılmıģtır: ayırıcı çizgisinin üstünde görüntülenen programlar (tutturulan öğeler listesi olarak da bilinir) ve ayırıcı çizgisinin altında görüntülenen programlar (en sık kullanılan programlar listesi olarak da bilinir). Tutturulan öğeler listesindeki programların aynı yerde kalması, baģlatmak istediğinizde her zaman kullanılabilir durumda olmalarını sağlar. Tutturulan öğeler listesine program ekleyebilirsiniz. BaĢlat menüsü Windows kurulduktan sonra ilk ziyaret edilebilecek kısımların baģında gelir. Bu menü içerisinde ġekil 5 de görüldüğü gibi bilgisayarı yönetmek için kullanılabilecek iģlemler yer alır. Menü içerisinde yer alan uygulamalar detaylı olarak incelenmiģtir ÇalıĢtır ÇalıĢtır seçeneği herhangi öğeyi açmaya veya paylaģılan bir bilgisayara bağlanabilmeyi sağlar. Hatta bir internet sitesine de bağlanılabilir. ÇalıĢtır seçeneği seçildikten sonra karģımıza gelen pencerede (ġekil 19). Aç içerisine açmak istediğimiz öğeye giden yolunu veya çalıģtırılabilir dosyanın adını yazıp Tamam düğmesine tıklandığında bu öğe çalıģtırılır. Eğer öğenin yolunu bilmiyorsak Gözat diyerek yeri tespit edilebilir. Örnek olarak ġekil 19 de yer alan çalıģtır penceresi içerisinde yer alan regedit öğesi Windows ta yer alan her Ģeyin bilgisini tutan ve denetleyen (register) program çalıģtırılmaktadır. ġekil 19 ÇalıĢtır seçeneği

19 Ara ġekil 20 Ara seçeneği ġekil 20 de görüldüğü gibi ara seçeneği ile sabit diskimizde (hard disk) bulunan herhangi bir resim, müzik ya da video dosyasını, herhangi bir belgeyi aramak; tüm dosya ve klasörleri taratmak, ağ içerisinde herhangi bir bilgisayar veya kiģiyi aramak, yardım ve destek merkezinden bilgi aramak, internette arama yapmak mümkündür Yardım ve Destek seçeneği Windows XP ile ilgili tüm bilgi ve yardımı sağlar. Açılan pencerede alınabilecek yardım seçenekleri mevcuttur. Buradan istenilen konu ile ilgili bilgi alınabilir. Ġstenilen konu ara kısmına yazılarak taratılabilir.(ġekil 21). ġekil 21 Yardım ve Destek Seçeneği

20 Yazıcı ve Fakslar Yazıcı ve fakslar seçeneği ile sisteme tanıtılmıģ olan yazıcı ve fakslar görüntülenir. Bu seçenek denetim masası içerisinde de yer alır (ġekil 22) Bağlan ġekil 22 Yazıcı ve Fakslar Seçeneği Burada Windows XP de önceden oluģturulmuģ bağlantı isimlerini görebiliriz. Bu bağlantı, herhangi bir ağa bağlantı veya genellikle evden telefon hattı ile modemimiz sayesinde internete bağlanmak için oluģturulmuģ bağlantılardır. ġekil 23 de önceden oluģturulmuģ bir internet bağlantısı örneği görülmektedir. ġekil 23 Bağlan Seçeneği

21 Bilgisayarım Bu seçenek, daha önce gösterilen masaüstündeki bilgisayarım seçeneği aynıdır. (ġekil 24). Denetim masası buradan da açılabilir Müziğim ġekil 24 Bilgisayarım Penceresi Müziğim seçeneği, belgelerim klasörü içerisindeki müziğim klasörünü direkt açan bir kısa yoldur. (ġekil 25). Bu klasörü kullanıcı yine kendi müzik dosyalarını saklamak için kullanabilir. ġekil 25 Müziğim Resimlerim Resimlerim seçeneği, belgelerim klasörü içerisindeki resimlerim klasörünü direkt açan bir kısa yoldur. (ġekil 26). Bu klasör müziğim klasörüne

22 benzer olarak yine kullanıcının isteğine bağlı olarak resim dosyaları burada saklanabilir. ġekil 26 Resimlerim En Son Kullandıklarım BaĢlat içerisindeki en son kullandıklarım seçeneği bilgisayarda en son kullanılan belgelerin isimlerini (kısayol olarak) tutan kısımdır. Bu kısım sayesinde en son çalıģılan dosya ve belgelerin listesi görülebilir. Bu listede yer alan isimler aslında birer kısayoldur. Yani buradan herhangi biri seçildiğinde o belge açılır. Eğer bu listeyi temizlemek istersek görev çubuğu ve baģlat menüsü özelliklerine girerek baģlat menüsü sekmesindeki özelleģtir kısmına girip, buradan temizle düğmesini tıklamak gerekir (ġekil 27). ġekil 27 En Son Kullandıklarım Seçeneğinin Ġçeriğinin Temizlenmesi Belgelerim Bu seçenek ile o anda aktif olan kullanıcının belgelerim klasörünü açılır. (ġekil 28).

23 ġekil 28 Belgelerim Tüm Programlar Tüm Programlar'ı tıklattığınızda, bilgisayarınızda yüklü olan programların listesi açılır. Bilgisayara kurulan tüm programların kısa yolları burada bulunur. Ayrıca XP nin ilk kurulduğu anda da bazı hazır küçük programlar da burada yer alır (Donatılar içinde). Buradan herhangi bir öğeyi silmek demek programı silmek demek değildir, çünkü burada yer alanlar kısa yoldur. BaĢlattan tüm programlar üzerine gelindiğinde ġekil 29 deki gibi bir görünüm ortaya çıkar. Programlar içerisinde baģlangıç, donatılar, oyunlar (kurulum esnasında seçilebilir), internet Explorer, msn Explorer, Outlook Express, uzaktan yardım, Windows medya player ve Windows Messenger programları, Windows XP nin ilk kurulumundan itibaren bulunurlar.

24 ġekil 29 Tüm Programlar Menüsü Donatılar ġekil 30 de Donatılar menüsü gösterilmektedir. ġekil 30 Donatılar Menüsü

25 Eğlence ġekil 31 Eğlence Ses ayarlamaları, ses kayıt ve film programı(windows Media Player) gibi multi medya uygulamaları bulunmaktadır. Ses Kaydedicisi Sesleri kaydetmek, karıģtırmak, yürütmek ve düzenlemek için Ses Kaydedicisi'ni kullanabilirsiniz. Ayrıca bir belgeye ses bağlantıları koyabilir veya ses dosyaları ekleyebilirsiniz. ġekil 32Ses Kaydedicisi Windows Media Player Windows Media Player ile, CD çalabilir, DVD oynatabilir, kendi CD'lerinizi oluģturabilir, radyo istasyonlarını dinleyebilir, müzik dinleyebilir, dijital ortam dosyalarını arayabilir ve düzenleyebilir ve dosyaları taģınabilir bir aygıta kopyalayabileceğiniz bir programdır. (ġekil 33)

26 ġekil 33 Windows Media Player Sistem Araçları Sistem Araçları, Bilgisayar Yönetimi konsol ağacındaki ilk öğedir. Hedef bilgisayardaki sistem olaylarını ve performansı yönetmek için varsayılan araçları, Olay Görüntüleyici, PaylaĢılan Klasörler, Yerel Kullanıcılar ve Gruplar, Performans Günlükleri ve Uyarıları ve Aygıt Yöneticisi'ni kullanabilirsiniz. (ġekil 34) ġekil 34 Sistem Araçları Disk BirleĢtiricisi Disk BirleĢtirici, bilgisayarınızın sabit diskindeki parçalanmıģ dosyaları ve klasörleri birleģtirir; böylece her birinin, birimin üzerinde tek bir bitiģik alanı kapsamasını sağlar. Bunun sonucunda, sisteminizdeki dosya ve klasörlere eriģme ve yenilerini saklama iģlemleri daha verimli biçimde gerçekleģtirilebilir. Disk BirleĢtiricisi dosya ve klasörlerinizi birleģtirdiğinde, birimin boģ alanı da birleģtirilmiģ olur ve yeni dosyaların parçalanma olasılığı azalır. (ġekil 35)

27 ġekil 35 Disk BirleĢtiricisi Disk Temizleme Diski Temizle programı sabit diskinizde yer açmanıza yardımcı olur. Diski Temizle programı diskinizi tarar ve güvenle silebileceğiniz geçici dosyaları, Internet önbellek dosyalarını ve gereksiz program dosyalarını gösterir. Diski Temizle programını, bu dosyaların bir kısmını veya tümünü silmek üzere yönlendirebilirsiniz. (ġekil 36). ġekil 36 Disk Temizleme Adres Defteri Adres Defteri, Outlook, Outlook Express, Internet Explorer, NetMeeting ve Microsoft Telefon Sistemi gibi programlar tarafından kolay ulaģım için kiģi bilgisini saklayan güvenli bir yer sağlar. KiĢiler veya iģler için arama yapabilir, posta listeleri için kiģi grupları oluģturabilir ve elektronik kartvizitler gönderebilir ve alabilirsiniz.

28 ġekil 37 Adres Defteri Hesap Makinesi ġekil 38 Hesap Makinesi (standart) Windows ortamında matematiksel iģlemler yapmaya yarar. Hesap Makinesini, basit hesaplar yapmak için Standart görünümde veya bilimsel ve istatistik hesaplar yapmak için Bilimsel görünümde kullanabilirsiniz. ġekil 39 Hesap Makinesi (bilimsel)

29 Komut Ġstemi Microsoft Disk Operating System deyiminin kısaltması MS-DOS, kiģisel bilgisayarlarda kullanılan, komut satırı arabirimli bir iģletim sistemidir. OS/2 benzeri diğer iģletim sistemleri ile olduğu gibi, kullanıcı tarafından yapılan klavye giriģlerini bilgisayarın gerçekleģtirebileceği iģlemlere çevirir, sabit disk giriģ ve çıkıģı, video desteği, klavye denetimi ve program çalıģtırmayla veya dosya bakımıyla ilgili birçok iç iģlevi gerçekleģtirir. MS-DOS komutları, komut istemi penceresini kullanarak yazılır. MS-DOS oturumunuzu sona erdirmek için, komut istemi penceresinde imlecin yanıp söndüğü yere exit yazın. ġekil 40 MS-DOS Komut Ġstemi Penceresi Not Defteri Basit yazım iģlemlerini gerçekleģtirmek amacı ile not defteri programı kjullanılır. Programı çalıģtırmak için Başlat / Tüm Programlar / Donatılar / Not Defteri komutları Ģeçilir. Bu programda hazırlanan belgeler TXT uzantılı olarak kaydedilirler (ġekil 41).

30 ġekil 41 Not Defteri Paint Çizim Programı ġekil 42 Paint Programı Paint, biteģlem (.bmp) dosyaları olarak kaydedebileceğiniz siyah-beyaz veya renkli çizimler oluģturmak için kullanabileceğiniz bir çizim aracıdır. Çiziminizi e-posta ile göndermek, resmi masaüstü arka planı olarak ayarlamak

31 ve resim dosyasını farklı dosya biçimleri kullanarak kaydetmek için de Paint'i kullanabilirsiniz.. Paint programını çalıģtırmak için sırası ile Başlat / Programlar / Donatılar / Paint komutları seçilir. Paint te oluģturulan dosyaların uzantısı BMP olur. Paint programı çalıģtırıldığında ġekil 31 deki görüntü elde edilir. 1. Resim araç çubuğu: Çizim iģlerinde kullanılan tüm araçlar burada yer alır. Ayrıntılar ġekil 32 de verilmiģtir. 2. Renk paleti: Çizimi yapılacak nesnenin ön ve arka plan renklerinin seçildiği yerdir. 3. Ön plan rengi. 4. Arka plan rengi. 5. Durum çubuğu: Yapılmakta olan iģlemler hakkında bilgi verir. 6. ÇalıĢma alanı: Resim ve iģlemlerin yapıldığı alandır. ġekil 43 Araç Kutusu Wordpad (Kelime iģlem programı) Biçimlendirme ve grafik içeren metin dosyaları oluģturmak ve düzenlemek için kullanılır. Wordpad programı, MS Word programının kısıtlanmıģ halidir. Basit yazılar yazmak veya düzenlemek için kullanılabilir. Wordpad programını çalıģtırabilmek için Başlat / Tüm Programlar / Donatılar / Wordpad komutları seçilir (ġekil 44).

32 ġekil 44 Wordpad Windows Gezgini Windows Gezgini bilgisayarınızdaki dosya, klasör ve sürücülerin hiyerarģik yapısını görüntüler. Aynı zamanda bilgisayarınızdaki sürücü harfleri ile eģleģtirilmiģ olan ağ sürücülerini gösterir. Windows Explorer ı kullanarak, dosya ve klasörleri kopyalayabilir, taģıyabilir, yeniden adlandırabilir ve arayabilirsiniz. Örneğin, kopyalamak veya taģımak istediğiniz dosyayı içeren klasörü açabilir ve daha sonra dosyayı baģka bir klasöre veya sürücüye sürükleyebilirsiniz. Windows Gezginini çalıģtırmanın değiģik yolları vardır: 1. Başlat / Tüm Programlar / Donatılar/ Windows Gezgini komutları seçilir. 2. BaĢlat ın üzerinde sağ tıklanır araģtır seçeneği seçilir.. 3. Masaüstünde yer alan bilgisayarım veya ağ komģuları simgeleri üzerindeyken sağ fare tuģuna tıklanır ve araģtır komutu seçilir. 4. Herhangi klasör veya klasör kısa yolunun üzerindeyken mouse un sağ tuģuna basılarak araģtır komutu seçilir. Windows gezgini programını çalıģtırdığımızda ġekil 45 deki görüntü karģımıza gelir.

33 ġekil 45 Windows Gezgini 2.6. Denetim Masası Windows XP Denetim Masası'nı kullanarak bilgisayar ayarlarınızı kolayca özelleģtirebilirsiniz. BaĢlat menüsündeki Denetim Masası'nı tıklatarak açın. Denetim masasında Ģunları yapabilirsiniz: Windows XP'nin görünüģünü ve çalıģma Ģeklini değiģtirmek. Dosyalar veya donanım aygıtları eklemek ve kaldırmak. Ağ bağlantılarını ve kullanıcı hesaplarını ayarlamak. Ve daha birçok iģlem! Denetim Masası Windows'un görünüģünü ve iģleyiģini değiģtirmek için kullanılan özel araçlar içerir. Windows XP Denetim Masası'nı kullanarak bilgisayar ayarlarınızı kolayca özelleģtirebilirsiniz. Denetim masası içerisinde ġekil 46 de görüldüğü gibi benzer donanımlar ve görevler için ayrı ayrı

34 kategoriler mevcuttur. Aynı zamanda klasik görünüme de geçilebilir (ġekil 47). BaĢlat menüsü içerisinden denetim masasını açabileceğimiz gibi, aynı zamanda masaüstünde bulunan bilgisayarım öğesi içerisinden de denetim masası açılabilir. ġekil 46 Denetim Masasının Kategori Görünümü ġekil 47 Denetim Masasının Klasik Görünümü

35 Ağ bağlantıları Ağ Bağlantıları bilgisayarınızla Internet, bir ağ veya diğer bir bilgisayar arasındaki bağlantıyı sağlar. Ağ Bağlantıları ile, fiziksel olarak ağ konumunda veya uzaktaki bir konumda bulunup bulunmamanız dikkate alınmadan, ağ kaynakları ve iģlevine eriģim kazanabilirsiniz. Bağlantılar, Ağ Bağlantıları klasöründe oluģturulur, yapılandırılır, depolanır ve izlenirler. ġekil 48 de görüldüğü gibi ağ görevleri kısmında yer alan seçenekler ile bağlantı yapılandırılır. Daha önce yapılmıģ bir bağlantı hakkında bilgi almak için bağlantı simgesinin üzerinde farenin sol tuģu ile çift tıklanabilir veya ağ görevleri kısmında bu bağlantının durumunu görüntüle seçeneği tıklanabilir (ġekil 49). ġekil 48 Ağ Bağlantıları ġekil 49 Yerel Ağ Bağlantısı Durumu Bu bağlantının ayarlarını değiģtir seçeneği ile bağlantı ayarları değiģtirilir. Bu seçenek, bağlantı simgesinin üzerinde farenin sağ tuģunu tıklayarak özellikler seçeneğini seçerek de açılabilir (ġekil 50). Burada ağ içerisinde iletiģimi

36 sağlayan ağ arabirim kartı yapılandırılabilir. Aynı zamanda ağ iģleyiģini sağlayan değiģik servisler ve protokollerde buradan yüklenir. ġekil 50 Yerel Ağ Bağlantısı Özellikleri Bölge ve Dil Seçenekleri Denetim Masası'ndaki Bölge ve Dil Seçenekleri'ni kullanarak bilgisayarınıza, Ġbranice, Arapça, Japonca, Korece ve (Fransızca, Ġspanyolca, Almanca ve diğer pek çok) Batı Avrupa Dilleri gibi birden birden fazla dil yükleyebilirsiniz. Belge oluģtururken kullanmak istediğiniz birini seçebilirsiniz. Windows daha sonra o dil için karakter kümesini kullanılabilir hale getirir, böylece yazmaya baģlayabilirsiniz. (ġekil 51). ġekil 51 Bölge ve Dil Seçenekleri

37 Donanım Ekle Bilgisayarınıza bağlı olan yazıcılar, modemler, disk sürücüleri, CD- ROM sürücüleri, oyun denetleyicileri, ağ bağdaģtırıcıları, klavyeler ve video bağdaģtırıcıları gibi aygıtları algılamak ve yapılandırmak için Donanım Ekle'yi kullanabilirsiniz. Denetim masasındaki donanım ekle seçeneği ise bir kurulum sihirbazıdır. Bu sihirbaz sayesinde Windows size aygıtı tanıtmanızda yardımcı olur. Bu sihirbazın adımlarını görelim. 1. adım: Donanım ekle sihirbazı baģlatılır (ġekil 52). ġekil 52 Donanım Ekleme Sihirbazı 2 adım: Sistemdeki tüm donanımları tarayarak (ġekil 53) size bilgi verir. Eğer tanımadığı bir aygıt varsa bunu listeler. ġekil 53 Donanım ekleme sihirbazının bilgisayarın donanımlarını taraması

38 ġekil 54 Donanım ekleme sihirbazının tarama sonucu 3.adım: Bu adımda tanınmayan aygıtın türü seçilir ve gerekli disket veya cd takılarak gerekli dosyalar yüklenir. Böylece aygıt Windows tarafından tanınmıģ olur ve sihirbaz sonlanır. ġekil 55 Tüm donanım türlerinin listesi

39 EriĢilebilirlik Seçenekleri EriĢilebilirlik Seçenekleri Görme, iģitme ve hareket engelli kullanıcıların ek yazılım veya donanıma gerek olmaksızın eriģimlerini artırmak üzere Windows XP'nin görünüm ve davranıģ özelliklerini ayarlamak için EriĢilebilirlik Seçenekleri'ni kullanabilirsiniz.(ġekil 56). ġekil 56 EriĢilebilirlik seçenekleri Fare Gerçek yaģamda nesnelerle etkileģimde bulunmak için nasıl ellerinizi kullanıyorsanız, ekrandaki öğeler ile etkileģim sağlamak için de fareyi kullanabilirsiniz. Nesneleri taģıyabilir, açabilir, değiģtirebilir veya onları baģka öğelerin arasına atabilirsiniz. Fareniz bilgisayarı baģlattığınızda çalıģmaya baģlar. Ancak isterseniz, farenin iģlevlerinde, fare iģaretçisinin görünüģünde ve iģleyiģ biçiminde değiģiklikler yapabilirsiniz. Örneğin, fare düğmelerinin görevlerini birbirleriyle değiģtirebilir veya çift tıklatma hızını ayarlayabilirsiniz. Fare iģaretçisinin görünümünü değiģtirebilir, göze çarpmasını veya yazarken kaybolmasını sağlayabilirsiniz.(ġekil 57).

40 ġekil 57 Fare özellikleri Görev çubuğu ve BaĢlat menüsü BaĢlat menüsünün de üzerinde bulunduğu görev çubuğu ile baģlat menüsünün yapılandırılması bu kısımdan yapılır. Görev çubuğu ayarlarında görünüm ve bildirim alanı yapılandırılır. Çubuk kilitlenebilir, gizlenebilir, her zaman pencerelerin üzerinde tutulabilir, çubuk üzerinde benzer öğeler gruplandırılabilir ve hızlı baģlat ı göster seçeneği kullanılabilir (ġekil 58). ġekil 58 Görev Çubuğu Özellikleri

41 BaĢlat menüsü kısmında ise klasik görünüme geçilebilir ve özelleģtirilme yapılabilir (ġekil 59). Bu sayede baģlat menüsü açıldığında içerisinde hangi öğelerin görünmesini veya görünmemesini istiyorsak bunları seçebiliriz Görüntü ġekil 59 BaĢlat Menüsü Özellikleri ġekil 60 Görüntü özellikleri

42 Denetim masasındaki görüntü seçeneği ile görüntü ayarlamaları yapılabilir. Bu ayarlamalar Pencerenin görünümü (temalar), masaüstü zemini, ekran koruyucu, görünüm gibi seçeneklerdir. (ġekil 60). Temalar kısmında pencerede kullanılan renkler, yazı tipleri değiģtirilebilir. Masaüstü sekmesinde ise masaüstüne istenilen bir resim yerleģtirilebilir ve özelleģtirilebilir. Ekran koruyucu ise ayarlandığında belirtilen süre kadar bilgisayara hiçbir müdahale edilmezse var olan ekran görüntüsünü gizlemek için devreye giren animasyondur. Ġstenirse parola verilerek normal ekranı koruma altına almak daha güvenli hale getirilebilir. Görünüm de ise, pencerede bulunan öğelerin her birini istenilen Ģekillerde özelleģtirmeyi sağlar. Ayarlar kısmında da ekran çözünürlüğü ve renk kalitesini ayarlamak mümkündür Güç Seçenekleri Denetim Masası'ndaki Güç Seçenekleri'ni kullanarak, dilediğiniz sayıdaki bilgisayar aygıtının veya tüm sistemin güç tüketimini azaltabilirsiniz. Bilgisayarınızın güç kullanımı yöneten bir ayarlar topluluğu olan bir güç Ģeması seçerek bunu yapabilirsiniz. Kendi güç düzeninizi oluģturabilir veya Windows tarafından sağlananları kullanabilirsiniz.(ġekil 61). ġekil 61 Güç seçenekleri özellikleri Ġnternet seçenekleri Bu Denetim Masası bileģeni, Internet Özellikleri iletiģim kutusunu açar ve Internet özellikleri burada değiģtirilebilir. Bu özellikler yedi sekme altında düzenlenmiģtir: Genel, Güvenlik, Gizlilik, Ġçerik, Bağlantılar, Programlar ve GeliĢmiĢtir.(ġekil 62).

43 ġekil 62 Ġnternet özellikleri Klasör seçenekleri Windows un temel yapıtaģlarından olan dosya ve klasörlere ait ayarlar bulunur. Genel, görünüm, dosya türleri ve çevrimdıģı dosyalar sekmeleri vardır (ġekil 63). Genel sekmesinde görevler kısmında klasörlerdeki ortak görevler göster veya Windows klasik klasörleri kullan seçeneği kullanılabilir. Yine her klasörün aynı mı yoksa ayrı pencerelerde açılacağı, klasörü açmak için fareyle tek tıklamanın mı, yoksa çift tıklamanın kullanılacağı seçilir. Görünüm sekmesinde ise klasör ve dosyaların ne biçimde gösterileceği belirlenir. Örneğin, gizli ve sistem dosyalarını göster veya gösterme gibi. Dosya türleri sekmesinde ise Windows a kayıtlı dosya uzantı ve türleri yer alır. Yeni bir dosya türü eklenebilir. Ayrıca bu dosya türlerinin hangi programla açılacağı da burada belirtilmiģtir. ÇevrimdıĢı dosyalar sekmesinde de ağa veya internete bağlı değilken önceden depolanmıģ dosyalarla çalıģılmasıyla ilgili ayarlar bu kısımdan yapılır.

44 ġekil 63 Klasör Seçenekleri Klavye Bu kısımda klavyeye ait ayarlar bulunur (ġekil 64). Bunlar klavyenin hız ve donanım ayarıdır. Hız sekmesinde klavyeden girilen karakterlerin arasındaki yineleme hızı ve imlecin ekranda yanıp sönme hızı ayarlanır. Donanım sekmesinde ise klavyeye ait teknik özellikler hakkında bilgiler yer alır ve düzenlemesi yapılabilir. ġekil 64 Klavye Özellikleri

45 KonuĢma KonuĢma sistemlerinin düzgün biçimde veya en iyi verimle çalıģabilmesi için bileģenlerin düzgün biçimde kurulmuģ olması gerekir. KonuĢma yetenekleri, kullanıcının en az iģi yaparak sonuca ulaģabilmesini sağlamak amacıyla, sistemin varsayılan ayarları ile çalıģabilecek biçimde tasarlanmıģtır. Hoparlörler ve mikrofonlar yerleģtirildikten sonra, diğer tüm öğeler otomatik olarak çalıģır. Ayrıca, bazı sistemlerde bulunan yerleģik aygıtlar sayesinde yapılandırma da gerekmez.( ġekil 65). ġekil 65 KonuĢma özellikleri Kullanıcı hesapları Kullanıcı hesabı, kullanıcının Windows'ta gerçekleģtirebileceği eylemleri tanımlar. Tek baģına veya çalıģma grubu üyesi bir bilgisayarda, kullanıcı hesabı her bir kullanıcıya atanan ayrıcalıkları kurar. Ağ etki alanında yer alan bir bilgisayarda, kullanıcı en az bir gruba üye olmak zorundadır. Gruba verilen izinler ve haklar grup üyelerine de atanmıģtır. Windows XP de farklı kullanıcılar tanımlayarak bir bilgisayarı birden fazla kiģinin kullanması sağlanabilir. Bu kullanıcılara ait tüm ayarların yapıldığı kısım burasıdır (ġekil 66). Burada yeni bir kullanıcı eklenebilir, kaldırılabilir veya var olan kullanıcının özelliği değiģtirilebilir. Ayrıca parolaları yeniden belirlenebilir. GeliĢmiĢ sekmesinde de yine kullanıcıların parolaları ve.net passport ları

46 yönetilebilir. Ayrıca ek güvenlik için kullanıcıların oturum açmadan önce Ctrl+Alt+Delete tuģlarına basması istenebilir. ġekil 66 Kullanıcı hesapları Oyun kumandaları Bu ayarlar bilgisayara yüklenmiģ oyun kumandalarının ayarlanmasında kullanılır (ġekil 67). Yeni bir kumanda eklenebilir veya var olan kumanda kaldırılabilir. Donanımsal olarak özellikleri yapılandırılabilir. ġekil 67 Oyun Kumandaları

47 Posta Bu ayarlar kullanıcının kullandığı posta hesaplarının yapılandırılmasında yardımcı olur. Öncelikle bir profil belirlenir (ġekil 68). Bu profiller Microsoft Outlook baģlatılırken kullanılır. Daha sonra posta kurulumu ile profile ait yapılandırma yapılabilir (ġekil 69). ġekil 68 Posta ġekil 69 Posta Kurulumu Program ekle veya kaldır Program Ekle veya Kaldır bilgisayarınızdaki programları ve bileģenleri yönetmenizi sağlar. Bir CD'den, disketten veya bir ağdan program (Microsoft Excel veya Word) eklemek ya da Internet'ten Windows güncelleģtirme ve yeni özellik eklemek için Program Ekle veya Kaldır'ı kullanabilirsiniz. Program Ekle

48 veya Kaldır ayrıca, ilk kuruluma eklememeyi seçtiğiniz Windows bileģenlerini eklemenizi veya kaldırmanızı da sağlar. (ġekil 70) Çünkü kurulu programlar sadece sabit diskte bir klasör açıp tüm dosyalarını bu klasör içerisinde saklamaz. Bunun yanında bir çok yere küçük dosyalar açabilir veya Windows tarafından kullanılan bazı sistem dosyalarının içerisine kendi kullanacağı satırlar ekleyebilir. Eğer sadece programa ait klasörü silmek demek bu programı sistemden tamamen silmek demek olmayabilir. Bu nedenle kurulu programı varsa eğer kendine ait geri kaldırma programını (uninstall), yoksa da program ekle veya kaldır seçeneğini kullanmak daha yararlıdır. Bu sayede programa ait tüm bileģenler silinmiģ olur. Aksi halde hiç umulmadık bir anda sistemde problem ortaya çıkabilir ve belki bir zaman sonra iģletim sistemi çökebilir. ġekil 70 Program Ekle veya Kaldır Ses efekti ve Ses aygıtları Ses efekti ve ses aygıtları seçeneği bilgisayarımızın ses ile ilgili ayarlamaları yapmayı sağlar. Ses donanımlarına ait ayarlar (ses kartı), ses denetimi, hoparlör ayarı ve Windows ta kullanılan tüm ses düzenlerinin seçimi buradan yapılır. Herhangi bir ses bilgisayarda çalınırken veya kaydederken hangi aygıtların kullanılacağı buradan ayarlanır. Ses seviyelerini ayarlamak için görev çubuğunda bir simge bulunur (ġekil 71). Bu simge farenin sol tuģu ile çift tıklandığında veya sağ tuģu ile açılan menüde ses denetimini aç seçeneği ile ses ayarı yapılabilir. Bu simge baģlangıçta görev çubuğundan bulunmamaktadır. Bu simgenin görev çubuğunda çalıģan programlar bölümünde görünebilmesi için ses efekti ve ses aygıtlarında ses ayarı

49 sekmesinde bulunan görev çubuğuna ses ayarı simgesi yerleģtir seçeneğinin iģaretlenmesi gerekir. Bunu Ģekil 58 de daire içine alınmıģ kısımda görüyorsunuz. ġekil 71 Görev çubuğunda ses denetimi simgesi ġekil 72 Ses efekti ve ses aygıtları özellikleri Sistem Denetim masasındaki sistem seçeneği bilgisayara ait tüm bilgilerin görülebildiği ve sistemle ilgili değiģikliklerin yapılabildiği kısımdır. Sistemde yer alan sekmeleri aģağıdaki Ģekildedir. Genel : Bilgisayar ve iģletim sistemine ait genel özellikler bulunur (ġekil 72). Bilgisayar adı : Bilgisayarı herhangi bir ağ içerisinde hangi isimle yada ne Ģekilde görüleceği ayarlaması yapılır. Herhangi bir etki alanı içerisine katılmak veya yerel bir kullanıcı hesabı oluģturmak isteniyorsa Ağ Kimliği isimli sihirbaz kullanılarak istenilen iģlem yapılır. (ġekil 73).

50 ġekil 72 Sistem özellikleri ġekil 73 Sistem özellikleri bilgisayar adı sekmesi Donanım : Donanımla ilgili ayarlamalar için kullanılır. Bu iģlemi gerçekleģtirmek için aygıt yöneticisi kısmı açılır (ġekil 74).

51 ġekil 74 Aygıt yöneticisi GeliĢmiĢ : Bilgisayarla ilgili önemli ayarlamaların yapıldığı kısımdır. (ġekil 75). Bu ayarların değiģtirebilmesi için bilgisayarı yönetici olarak açmak gerekir. ĠĢlemci zamanlaması, kullanıcı profilleri, görsel efekt,, bellek kullanımı, (ġekil 63), sistemin baģlangıcı ve çökmesi durumunda kurtarma ile ilgili iģlemlerin ayarlanması bu kısımdan yapılır. ġekil 75 Sistem Özellikleri GeliĢmiĢ Sekmesi

52 ġekil 76 Donanım Profilleri Sistem Geri Yükleme : Bu özellik ile bilgisayarda oluģabilecek herhangi bir istenmeyen durumda bu durum geri çevrilebilir (ġekil 77). ġekil 77 Sistem Özellikleri Sistem Geri Yükleme Sekmesi Otomatik GüncelleĢtirmeler : Bu özellik ile kullanılan Windows sürümünde çıkan yenilikler otomatik olarak yüklenebilir.(ġekil 78). Bunun için internet bağlantısı gereklidir. Bu yüklemelerin yapılması sistemin korunması ve yenilikleri takip etme açısından önemlidir.

53 ġekil 78 Sistem Özellikleri Otomatik GüncelleĢtirmeler Sekmesi Uzak : Uzak masaüstü bağlantısı Windows XP ile gelen yen bir özelliktir. Bu özellik ile uzaktaki bir noktadan bilgisayarınızın yönetilmesine olanak sağlanır. Bu özelliğin kullanılması için bilgisayarımızın uzak masaüstü bağlantısının aktif olması gereklidir.(ġekil 79). Aktif hale getirme iģlemi buradan gerçekleģtirilir.

54 ġekil 79 Sistem Özellikleri Uzak Sekmesi Tarayıcı ve Kameralar Bu bölüm ile bilgisayara bağlanan tarayıcı yada kameralar ile ilgili ayarlamalar yapılır. (ġekil 80). Herhangi bir yeni bir tarayıcı (scanner) veya kamera aygıtı yüklenmek veya kaldırılmak istenirse bu seçenekten gerçekleģtirilir.

55 ġekil 80 Tarayıcılar ve kameralar Tarih ve Saat Bilgisayarın tarihini, saatini veya saat eģitleme durumunu değiģtirmek için Tarih ve Saat'i kullanabilirsiniz.(ġekil 81). Tarih ve saat seçeneği denetim masasından açılabildiği gibi görev çubuğunda bulunan saat göstergesi fare yardımıyla da açılabilir. ġekil 81 Tarih ve saat özellikleri

56 Telefon ve Modem Seçenekleri Bu bölüm bilgisayarda bulunan modem ile internet bağlantısı yapabilmek için gerekli ayarlamaları yapmamızı sağlar. Bu seçenek ilk seçildiğinde önce yer bilgisi penceresi açılır ve bulunduğunuz Ģehrin Ģehirlerarası telefon kodunu girmenizi isteyecektir (ġekil 82). Daha sonra telefon ve modem seçenekleri karģınıza gelir (ġekil 83). ġekil 82 Yer bilgisi ġekil 83 Telefon ve modem seçenekleri

57 Burada arama kuralları ile telefon hattı özelliklerine uygun düzenlemeler yapılır. Modemler kısmında ise bilgisayarda bulunan modemlerin özellikleri ayarlanabilir, yeni modem eklenebilir veya kaldırılabilir. Bu özellikler kısmında modemin sınanması mümkündür. Bu sayede bilgisayarın modemle haberleģmesi test edilmiģ olur. Ayrıca modemin ses ayarı da bu kısımdan yapılabilir (ġekil 84). ġekil 84 Modem özellikleri Yazı tipleri Yazı tipleri, ekranda ve yazılı olarak metin görüntülemek için kullanılır. Windows ta, yazı tipi bir yazı kalıbının adıdır. Yazı tipleri, italik, kalın ve kalın italik gibi yazı stillerine sahiptirler. (ġekil 85). Eğer daha farklı yazı tipleri ekleyeceksiniz bunları buraya kopyalayabilirsiniz.

58 ġekil 85 Yazı tipleri Yazıcı ve Fakslar Bilgisayarda yüklü yazıcı ve faksları buradan görebilir veya yenilerini ekleyebilirsiniz (ġekil 86). Önceden yüklü olanların ise özelliklerini değiģtirebiliriz. ġekil 86 Yazıcı ve Fakslar

59 Örnek bir yazıcı kurulumunu görelim. Ġlk olarak yazıcı ekle seçeneği ile yazıcı ekleme sihirbazı çalıģtırılır (ġekil 87). ġekil 87 Yazıcı Ekleme Sihirbazı Ġkinci adımda yazıcının türü seçilir (ġekil 88). Bu kısımda iki seçenek bulunur, bu bilgisayara bağlı yerel yazıcı ve ağ yazıcısı veya baģka bir bilgisayara bağlı yazıcı. Bu iki türden hangisi yüklenecekse o seçenek seçilir. ġekil 88 Yazıcı türü seçimi

60 Eğer bilgisayara bağlı yerel yazıcı seçilirse (ev kullanıcıları bu seçeneği kullanır) bu kez yazıcının bilgisayara bağlanacağı bağlantı noktası seçimi yapılır ki bu genelde LPT1 portudur (ġekil 89). ġekil 89 Yazıcı Bağlantı Noktası Seçimi Bunu belirledikten sonra sıra yazıcının yazılımının yüklenmesi gelir. Eğer yazıcınızın markası karģınızdaki ekranda (ġekil 100) var ise bunu seçersiniz, yoksa disketi var diyerek yazıcıya ait disket veya CD kullanılarak bu adım tamamlanılır. ġekil 100 Yazıcı yazılımı yükleme

61 Daha sonra yazıcıya bir isim verilmesi istenir ve yazıcının varsayılan olarak kullanılıp kullanılmayacağı sorulur (ġekil 101). Varsayılan yazıcı demek, eğer sisteminizde birden fazla yazıcı tanıtılmıģsa öncelikli olarak hangi yazıcının kullanılacağını seçmiģ olursunuz. ġekil 101 Yazıcıya ad verme Yazıcıya herhangi bir ad verdikten sonra bu yazıcının paylaģımının ayarlandığı kısım karģımıza gelir (ġekil 102). Eğer istenirse bu yazıcı baģkaları tarafından kullanılmasına izin verilir veya ağ kullanıcılarına engelleme konulabilir. ġekil 102 Yazıcı paylaģımı Yazıcı paylaģımı bölümünden sonra sondan bir önceki iģlem sınama sayfası yazdır kısmına gelinir (ġekil 103). Bu seçenek ile yazıcı tanıtımı bittikten sonra

62 istenirse (evet seçilerek) örnek bir sayfanın yazıcıya yazdırılarak çıktısı alınabilir. Eğer bu sayfa yazdırma iģlemi gerçekleģirse yazıcınızı doğru ve düzgün tanıtabilmiģsiniz demektir. ġekil 103 Sınama sayfası yazdırma Sınama sayfası yazdır seçeneğinden sonra son adıma gelinir ve sihirbaz tamamlanmıģ olur (ġekil 104). Bu sayfada eklediğiniz yazıcınızın özellikleri hakkında bilgiler yer alır. ġekil 104 Yazıcı ekleme sihirbazının tamamlanması

63 Yönetimsel Araçlar Yönetimsel araçlar daha çok ileri seviyede iģletim sistemini yönetmek için kullanılır. Burada bileģen hizmetleri, bilgisayar yönetimi, hizmetler, olay görüntüleyicisi, performans, veri kaynakları (ODBC) ve yerel güvenlik ilkesi bulunur (ġekil 105). ZamanlanmıĢ Görevler ġekil 105 Yönetimsel araçlar Windows XP de belirtilen herhangi bir tarihte bilgisayarı herhangi bir iģ için ayarlama yapabilirsiniz. Bunun için denetim masasındaki zamanlanmıģ görevleri kullanmak gerekir (ġekil 106). Burada zamanlanmıģ görev ekle dendiğinde karģımıza bir sihirbaz gelir. Adımları takip ederek dilediğimiz bir iģi (program çalıģtırma gibi) belirttiğimiz tarihte bilgisayarın yapmasını sağlayabiliriz. ġekil 106 ZamanlanmıĢ görevler