Ġşsizlik parası II / Sosyal Para SGB II

Transkript

1 Kılavuz Ġşsizlik parası II / Sosyal Para İş arayanların temel ihtiyaçlarının güvence altına alınması SGB II Agentur für Arbeit - Federal İş Ajansı

2

3 Önsöz Bu kılavuz, işyeri aramanızla ilgili olarak en önemli hususları ayrıntılarıyla açıklar, uyum uzmanınızla işbirliğiniz hakkında bilgi verir, iş hayatına girişinize ilişkin yardımları tanıtır ve yardım talep edecek olmanız veya etmiş olmanız halinde sizi dikkat etmeniz ve uymanız gereken hususlarda aydınlatır. Ayrıca size iş başvurusu ile ilgili olarak da birçok bilgi verir. Bunun dışında size ilk danışma görüşmesinin akışı açıklanır, uyum anlaşması, güçlü ve zayıf yönlerin araştırılması ve çeşitli yardım konuları ile değişik yardım olanakları hakkında bilgi verilir. SGB II (Sosyal Yasa II. Bölüm) ile ilgili ayrıntılı bilgiyi» Kılavuz Sosyal Yasa II. Bölüm -iş arayanların temel ihtiyaçlarının güvence altına alınması adlı kılavuzdan edinebilirsiniz Daha etraflı bilgiyi, bölgenizde geçimin güvence alınması için yetkili, Jobcenter diye adlandırılan dairelerden edinebilirsiniz. LIN K Internette» adlı sayfada da teşvik olanakları hakkında bilgi edinebilirsiniz. Aşağıdaki bölümlerde anılan yasa metinleri» adlı sayfada okuyabilirsiniz. Agentur für Arbeit ın hizmet ve yardımları ile ilgili bilgileri internette aşağıda belirtilen sayfada bulabilirsiniz.» 3

4 Ġçindekiler Önsöz Kısaltma listesi İşaretlerin kullanılması hakkında açıkla Jobcenter Yerel Partneriniz İş arayanların temel ihtiyaçlarının güvence altına alınması için yardım dilekçesinin verilmesi Jobcenter de işlem akışı ve aşamaları Uyum uzmanınız ile ilk temas Benim uyum uzmanım kim? Uyum uzmanınızla ilk danışma görüşmesi İlk danışma görüşmesinin konuları nedir? Güçlü ve zayıf yönlerin araştırılması Yol haritası olarak uyum sözleşmesi Ġş arama İş arama olanakları Benden hangi işi /meslek eğitimini üstlenmem beklenebilir? Ġlk görüşmeden sonraki işleyiş nasıldır? Hak ve yükümlülükleriniz Şahsen başvuru yükümlülükleri, ulaşılabilirlik ve izin İşbirliği yükümlülükleri Yaptırımlar 23 4

5 6. Diğer hizmetler Bir işyeri veya firma kuran kimselere ve bağımsız çalışanlara destek Merkezi yurtdışı ve uzman işgücü aracılığı Federal İş Ajansı nın ın uzmanlık Hizmet Servisleri Doktor Servisi (ÄD) Meslek Psikoloji Servisi (BPS) Teknik Danışma Servisi (TBD) Hangi teşvik ve destek olanakları vardır? İş hayatına girişin teşviki İş aracılığı bütçesi İş pazarına hazırlama eğitimi ve mesleki uyumu destekleme girişimleri Meslekte ilerleme eğitiminin teşviki Devletçe teşvik edilen kamu yararına işler Takdire tabi teşvik yardımları Sosyal sigortaya tabi bir işe girme halinde girişim yardımı Bir işyeri veya firma kuran kimselerin ve bağımsız çalışanların teşviki Bağımsız çalışan birisine girişim yardımı Bağımsız çalışmaya başlayanlar için başka teşvik olanakları İşverenler için teşvikler İşverenlere için uyum yardımı İş ilişkilerinin teşviki Ġş başvurusu Nasıl yapılır? İşe başvuru yazıs hakkında ipuçları Başvuru yazısı İlk iş provanız Başvuru dosyası Kişisel bilgi ve verilerin korunması Diğer kılavuzlar Kavram tanımlamaları 36 5

6 Kısaltma listesi ÄD BA BPS pap SGB II TBD Doktor servisi Federal İş Ajansı Meslek Psikoloji Servisi bireysel başvuru yetkilisi Sosyal Yasa II. Bölüm Teknik Danışma Servisi 6

7 Ġşaretlerin kullanılması hakkında açıklama Ö Z E T Burada en önemli bilgiler sizin için özet olarak bir araya getirilmiştir. Sembol = (eşit işareti) ayrıca bu hususa işaret eder. AÇIKLAMA Burada sizin için yararlı ek bilgiler bulacaksınız. LÜTFEN DİKKAT EDİNİZ Bu hususa özellikle dikkat etmelisiniz, en çok da Sizin için olumsuz sonuçlardan kaçınmak istiyorsanız. Ünlem işareti bu hususa ayrıca işaret eder. İPUCU Burada size yararlı olması muhtemel küçük tavsiyeler bulunur. LIN K Burada, bilgileri internette nerede bulacağınız hakkında açıklamalar bulunur. 7

8 1 Jobcenter Yerel partneriniz Sosyal Yasa II. Bölüm -Zweites Buch Sozialgesetzbuch (SGB II) - iş arayanların temel ihtiyaçlarının güvence altına alınması - size aşağıda belirtilen yardım türleriyle yardımcı olur: İş hayatına giriş ve Geçimin güvence altına alınmasına ilişkin yardımlar (İşsizlik parası II). Hedefimiz, sizinle birlikte, kendinizin ve yakınlarınızın (ihtiyaç birliğinizin diğer üyeleri) geçimlerini gelecekte kendi varlık ve gücünüzle karşılayabilecek duruma gelmenizi sağlamaktır. Yardım alan bütün bireyler bu bağlamda ihtiyaç halinin sona ermesi veya azalması için bütün olanaklardan yararlanarak geçimlerini kendi varlık ve güçleriyle sağlamaya çalışmalıdır. Gelir elde etmek üzere bir işte (işalan olarak veya bağımsız) çalıştığınız takdirde elde ettiğiniz gelirin, kendi geçiminizi veya ailenizin geçimini sağlamaya yetmemesi halinde de Jobcenter den yardım alabilirsiniz. Yani yardım almak için işsiz olmak şart değildir. ÖZET İş arayanların temel ihtiyaçları ile ilgili yardımlar, vergi gelirlerinden karşılanır ve bir geçiş süresince, yaşayabilmek için zorunlu olan asgari geçim için gerekli gelir meblağının güvenceye alınması için ödenir. Bu sebeple ihtiyaç halinin sona ermesi veya azalması için bütün olanaklardan yararlanılmalıdır. 8 Deshalb sind alle Möglichkeiten zu nutzen, um die Hilfebedürftigkeit zu beenden oder zu verringern.

9 1 Sosyal Yasa II. Bölüm, iş hayatına uyum giriş sağlayabilmeniz için size çeşitli yardımlarla destek olur. Sunulan uyum yardımları hakkında size Kılavuz Sosyal Yasa II. Bölüm ile» Was? Wie viel? Wer? SGB II adlı broşür ayrıntılı olarak bilgi verir. Danışma ve yardımlarla ilgili olarak ayrıca yerel Jobcenter deki uyum uzmanınızdan da danışma ve destek hizmeti alabilirsiniz. 1.1 Temel ihtiyaçların güvence altına alınması ile ilgili yapılacak yardımlar için dilekçe verilmesi Sosyal Yasa II. Bölüm ye göre yardımlar, sadece dilekçe verilmesi halinde yapılır. Bu bağlamda belirli yardımların yapılması için ayrıca dilekçe verilmesi zorunluğu olduğu dikkate alınmalıdır. Dilekçeyi mutat olarak bölgesinde oturduğunuz Jobcenter e veriniz. Sosyal Yasa II. Bölüm e göre yardım hakkı için dilekçeyi zamanında vermeniz önemlidir. Çünkü dilekçenin verildiği tarihten önceki günler için ilke olarak yardım yapılmaz. Bunun bir istisnasını, geçimin güvence altına alınması ile ilgili yardımlar için verilen dilekçedir. Bu dilekçe, dilekçe verilen ayın ilk gününden itibaren geçerlidir. Sosyal Yasa II. Bölüm e göre yardımlar için dilekçe (örneğin işsizlik parası II, iş başvurusu ile ilgili olarak yapılan masraflar, yol parası v.b. masraflar için verilecek dilekçe) telefonla, yazılı ve sözlü olarak veya elektronik ileti ile de verilebilir Eğer şahsen başvurursanız, açıklığa kavuşturmak istediğiniz hususlar doğrudan aydınlatılabilir ve bu da işlemi kolaylaştırır. Gerekli formülerleri sizin için yetkili yerel Jobcenter den edinebilirsiniz. 9

10 1 Jobcenter Yerel Partneriniz ÖZET SGB II ye göre bütün yardımlar ilke olarak dilekçe verilmesi halinde yapılır. 1.2 Jobcenter de işlem akışı ve aşamaları Başvuru masası ve danışma Jobcenter de ya bir müşteri servisi ya da bir başvuru masası vardır. Sorununuzu ilk önce burada anlatırsınız. Birçok hususu hemen orada açıklığa kavuşturabilirsiniz - ve bu arada belgelerinizi verebilir veya ek belgelere / formülerlere gereksiniminiz varsa buradan edinebilirsiniz. Ayrıntılı konularda Başvuru Masası sizi giriş bölümüne/ gerekli servise yönlendirir. LÜTFEN DİKKAT EDİNİZ Her görüşmeye geçerli kimliğinizi, pasaportunuzla beraber oturma belgesinizi veya güncel oturma izin kaydını içeren pasaportunuzu birlikte getiriniz. Giriş bölümü Giriş bölümündeki personelimiz ayrıntılı konuları sizinle birlikte açıklığa kavuşturur veya sizin için, Yardım İşlemleri Servisi, İş Aracılığı Servisi veya Sorunsal Hal Yönetimi Servisi ile randevular kararlaştırır. Prensipte dilekçe formülerlerini de buradan edinebilirsiniz. Yardım Ġşlemleri Servisi Yardım İşlem Servisi ndeki personel, konut ve ısıtma da dâhil olmak üzere geçimin güvence altına alınması ile ilgili bütün konularda görevlidir. Burada dilekçeniz ve belgelerinizin işlemleri yapılır, sonuca bağlanır ve yardım hakkınızın miktarı hesaplanır. 10

11 1 Ġş ve Meslekî Eğitim Aracılığı Servisi İş ve Meslekî Eğitim Aracılığı Servisi ndeki bireysel başvuru yetkiliniz (pap) -aşağıdaki metinde uyum uzmanı olarak geçecek- sizin, bir işe, meslek eğitimi yerine veya yan gelir elde edebileceğiniz veya meslekte ilerleyebileceğiniz bir olanağa sahip olmanıza gayret eder. Uyum u zmanı, ihtiyaç halinde -özellikle okulu bitirenler için Agentur für Arbeit ın Meslekî Danışma Servisi ni devreye sokar. İlke olarak sizden beklenen, k endi kendinize iş bulmanız veya m uhtemelen mevcut işinizin kapsa mını genişletmeniz (ö rneğin kişisel durumunuz da dikkate alınmak suretiyle çalışma süresini arttırarak kısmi çalı şma sü resini tam güne çevirmey e çalışm anızdır). Ġşe Ġlişkin Sorunsal Hal Yönetimi Servisi Özel eğitim görmüş Sorunsal Hal Yönetimi Servisi uzmanları, size - bireysel durumunuz güç de olsakişisel olarak mesleğe uyumunuz bakımından destek olur, eşlik eder ve çıkarlarınızı yoğun olarak kollar. Size, sizinle aktif işbirliği halinde problemleri tanımak, uygun çözüm yollarını araştırıp bulmak ve çözümü sağlamak konusunda destek olur. Bu bağlamda kendi sosyal çevreniz (aile ve arkadaşlarınız) ve yerel danışma kuruluşları ile birlikte bir ağ oluşturulabilir. Bu kuruluşlara örneğin aşağıdakiler dâhildir: Sosyal Danışma Servisleri, Aile Danışma Servisleri, Uyuşturucu Danışma Servisleri, Borç Danışma Servisleri. 11

12 2 Uyum uzmanınız ile ilk temas 2.1 Uyum uzmanım kimdir? Uyum uzmanınız, Jobcenter in esas görevi öncelikli olarak kişisel şansınızı göz önünde tutarak size iş pazarında iş veya meslek öğrenimi için aracılık yapmak olan İş ve Meslek eğitimi Aracılığı Servisi nin bir elemanıdır. Uyum uzmanı, okul mezunları ve meslek eğitim yeri arayan gençlere, meslek öğrenimi veya yükseköğrenim seçimleri çerçevesinde yardım eder veya arzu edilmesi ve ihtiyaç halinde yerel Meslek Danışma Servisi ile ilişki kurar. Uyum uzmanları sizinle ihtiyaç birliğinizi ilgilendiren sosyal sorularla ilgili olarak istişare eder, iş hayatına giriş yardımı konusunda kararlar alır ve size bu konudaki hukuki durumla ilgili bilgi verebilir. 2.2 Uyum uzmanınızla ilk danışma görüşmesi İlk görüşmenizde uyum uzmanınızla tanışırsınız. Uyum uzmanınız, size iş veya meslek eğitim yeri ararken eşlik eder ve örneğin bir işyeri aramada, başvuru mektupları yazmada ve teşvik olanakları hakkında danışma hizmeti verir. Meslek eğitimi veren işyeri arayanlar için bilgi: Jobcenter meslek eğitim yeri aracılığı görevini, yerel Agentur für Arbeit ın Meslek Danışma Servisi ne verebilir. Sizin için yetkili Jobcenter böyle hareket ettiği takdirde, uyum uzmanınız size ilk konuşmanızda bu konuda bilgi verir ve sizi hak ve yükümlülükleriniz hakkında aydınlatarak atılması gereken adımları sizinle bir uyum sözleşmesi çerçevesinda kararlaştırır (buraya 12

13 2 da bakınız» Kılavuz Ġşsizlik Parası II/ Sosyal Para Ġş Arayanların Temel Ġhtiyaçlarının Güvence Altına Alınması Sosyal Yasa II. Bölüm Genel Bölüm Alt Bölüm 12.6). Aşağıdaki hususlar size, ilk danışma görüşmesinin aşamalarını açıklamaktadır. 2.3 Ġlk danışma görüşmenizin konuları nedir? Uyum uzmanı ilkin meslek veya öğrenim durumunuzla ilgilenerek, o zamana kadarki yetişme ve gelişmenizi gözden geçirir ve sizinle birlikte eğitim ve meslek durumunuzu ve mesleğinizle ilgili hedeflerinizi görüşür. Bu bağlamda ortaklaşa bir meslek hedefi kararlaştırmak önemli bir husus oluşturur. Uyum uzmanınız size bu görüşmede mümkün olduğu takdirde hemen bir işe başlamanız veya nitelik kazandırmaya yönelik bir meslekte ilerleme eğitimi teklif edebilir. Lütfen sizden üstlenmeniz beklenebilecek iş/meslek eğitimi tekliflerini ilke olarak kabul etmak zorunda olduğunuzu dikkate alınız bu konuda ayrıntılı bilgi için bakınız» Alt bölüm 3.2. Bu sebeple ilk görüşmede diğerlerinin yanı sıra aşağıdaki hususları da görüşürsünüz: O zamana kadarki meslek ve öğrenim durumunuz, Meslek nitelikleriniz, Nasıl bir iş veya meslek eğitimi yeri bulabileceğiniz veya hangi başka bir yolla yardım gerektiren durumunuzu sona erdirebileceğiniz hakkında kendi görüşleriniz. Şimdiye kadar bu konuda şahsen hangi çabaları harcadığınız (iş ilanları arama, iş başvuruları, başvuru görüşmeleriniz). 13

14 2 Uyum uzmanınızla ilk temas İş veya meslek öğrenim işyeri aramasında başarılı olabilmek için kendinizi daha bu ilk görüşmeye kuvvetli bir şekilde katılarak uyum uzmanınız ile birlikte güçlü yanlarınızı ve olanaklarınızı ortaya koyunuz Lütfen bu sebeple mevcut başvuru belgelerinizi ve mesleki niteliğinizi gösteren sertifikaları randevunuza birlikte getiriniz. Kurumun şekline ve yerel duruma göre öğrenciler, meslek ve yüksek öğrenim seçimi ve eğitim işyeri arama çerçevesinde Agentur für Arbeit ın Meslek Danışma Servisi ne yönlendirilir veya gerekli ilişki kurulur. İlk danışma görüşmenizde bir başka konu da güçlü ve zayıf yanların araştırılmasıdır. Bu konudaki daha ayrıntılı bilgi aşağıdaki bölümdedir. 2.4 Güçlü ve zayıf yönlerin araştırılması Sizin için uygun bir iş teklifi bulabilmek için, meslekî yetenek ve becerilerinizi ve kişisel güçlü yanlarınızı (örneğin esneklik, ekip çalışma ve iletişim yeteneği, dayanıklılık gibi özelliklerinizi) tanımak önemlidir. Ayrıca uyum uzmanınız sizinle birlikte bir işe veya işyeri eğitimine başlamak için gereken hususları listeler. Güçlü ve zayıf yönlerin araştırılması kavramı bize bu güçlü yanlarınızın ve yapılması gerekenlerin analizini anlatır. Uyum uzmanınız bundan sonra sizinle birlikte sizin için gerçekçi bir hedef kararlaştırır. Böylece özellik sınıflaması işbirliğinin başlangıç noktasını hazırlar. Yetenek ve becerilerinizle güçlü yanlarınızın bilincinde olmanız, sadece özellik sınıflaması bakımından önem taşımaz! 14

15 2 Aşağıdaki sorular size bu konuda yardımcı olabilir: Hangi mesleki yetenek ve becerilere sahibim? Bunların dışında beşka neler yapabilirim (örneğin hobi olarak)? Hangi yabancı dilleri konuşuyorum? Meslekte ilerleme eğitimine katıldım mı? Kişisel güçlü taraflarım nelerdir? Kişinin kendi güçlü yanlarını bilebilmesi çoğu kez tam da zor olan bir şeydir. Belki bu konuda çevrenizden yardım isteyebilirsiniz. Arkadaşlarınıza ve ailenize sizin güçlü yanlarınız olarak neleri gördüklerini sorunuz. Ayrıca, bir işe/eğitime başlamanıza engel oluşturan hususlar üzerinde de düşünmeli ve bu konularda çözüm yolları geliştirmeye çalışmalısınız. Bu konuda size yardımcı olabilecek birkaç soru: Bir iş/eğitimle ilgili çabalarımın başarısız olma sebebi nedir? Hangi hususlarda yardıma ihtiyacım var veya uyum uzmanım bana nasıl destek olabilir? 2.5 Yol haritası olarak uyum sözleşmesi Uyum uzmanınız, uyum sözleşmenizde (iki tarafça imzalanmış bir sözleşmede), birlikte hazırladığınız uyum planını özetler ve iki taraf için de bağlayıcı olarak hangi işlemlerin yapılacağını tespit eder: hangi adımlar hangi sırayla ve hangi süre z arfında hangi tarihe kadar 15

16 3 Böylece uyum sözleşmeniz, bir işe başlamanız ve yardım gerektiren durumunuzun en acil şekilde sona erdirilmesi ile ilgili olarak size ve uyum uzmanınıza, her bir aşamada yol gösterir. Uyum sözleşmesi, her defasında altı aylık bir süre için yapılır. Bu süre zarfında, kararlaştırılmış olan uyum planına etki eden değişiklikler olması halinde, uyum sözleşmesi her zaman için duruma uyarlanabilir. Ġş arama 3.1 Ġş arama olanakları Yeni bir işyeri aramak için çeşitli yollar vardır. Bu konuda yardımcı olmak üzere aşağıda bazı olanaklar sıralanmıştır: Gazetelerdeki iş ilanları, Internette Jobbörse ler, (örneğin.» Branş katalogları / Sarı Sayfalar, Özel ilişkiler, kendi inisiyatifinizle yapabileceğiniz başvurular, Firmaların ilan levhaları / kara tahtalar Fuarlar / iş borsaları, Kiralık işçi çalıştıran firmalar, Özel iş aracıları, Yan iş / Minijob (kazancı sınırlı kısa süreli işler), Stajlar / Deneme süresi olan işler. 16

17 3 İş ararken uyum uzmanınız size doğal olarak destek olur; yani gereği halinde o da sizinle birlikte uygun iş tekliflerini arar. 3.2 Benden hangi işi / eğitimini üstlenmem beklenebilir? Çalışma yeteneğine ve yardım hakkına sahip bir kimse olarak, zihnen, ruhen ve bedenen yapabileceğiniz her işi yapmakla yükümlüsünüz. Bunun istisnaları aşağıda gösterilmiştir: eğer bir işte çalışmak, kendinizin veya partnerinizin çocuğunun yetiştirilmesini tehlikeye düşürüyorsa. Ancak bu husus, eğer çocuk üç yaşından küçükse geçerlidir (eğer çocuk üç yaşından büyükse, mutat olarak çocuğun bakımının gündüzün bir kreş, yuva veya başka bir şekilde sağlanması halinde çocuğun eğitimi tehlikeye düşüyor sayılmaz), Eğer şimdiye kadar çoğunlukla yaptığınız işin sizden çok özel bedensel talepleri var idiyse ve yeni girilecek iş, sizin şimdiye kadarki işinizde yeniden çalışmanızı önemli ölçüde güçleştirecekse, eğer en yakın aile bireylerinin bakımı bir işte çalışmanızla uyuşmazsa ve bakımın başka bir şekilde sağlanması olanağı yoksa, veya eğer başka bir önemli sebep olduğu kanıtlanabilirse (örneğin okula devam yükümlülüğünüz varsa). Aşağıdaki hususlar bir işi ret etmek için önemli sebep oluşturmaz: eğer iş, daha önceleri yaptığınız işlerle veya yaptığınız eğitimle uyuşmuyorsa, eğer iş, eğitiminize göre daha düşük düzeyde? sayılıyorsa, eğer çalışılacak işyeri, daha önceki işyerinizden daha uzaksa, 17

18 3 İş arama eğer çalışma şartları öncekine kıyasla daha uygunsuzsa veya eğer çalışılan başka bir işe son vermek gerekiyorsa (istisna: yardıma muhtaçlık durumunun şimdiye kadarki iş ile gelecekte sona erdirilebilmesi mümkünse). Geçerli toplu sözleşme veya yerel olarak geçerli ücretten daha düşük bir ücret teklif edilmesi halinde, o işte çalışmanız sadece, eğer teklif edilen ücret, yasalara, o iş için geçerli toplu sözleşmelere veya ahlaka, örf ve adetlere aykırı ise beklenemez. İlke olarak yukarıda anılan istisnalardan birisi mevcut değilse, sizin çıkarlarınız topluluğun çıkarlarından sonra gelir. Bu ilkeler, iş hayatına giriş ile ilgili destek girişimleri için de aynı şekilde geçerlidir. Teklif edilen bir işin/bir eğitimin tarafınızdan yapılabilirliğine ilişkin bir istisnanın isabet etmesi halinde bile, mevcut istisnaî durumun olanaklarınız ölçüsünde ortadan kaldırılması için işbirliği yapmanız anlamlı olabilir, örneğin üç yaşından daha küçük olan çocuğunuz için bir bakım yeri bularak üç yılın dolmasından önce bir işe başlamanız gibi. Bir eğitim yeri arayanların ve okul yükümlülüğü olan ve henüz reşit olmayan gençlerin özel durumu yukardaki hususlarla ilgili olarak elbette uygun bir şekilde dikkate alınacaktır. 18

19 4 Ġlk görüşmeden sonraki işleyiş nasıldır? İş konusu ile ilgili sorularınız mı var? Örneğin bir iş başvurusu görüşmesi yapacaksınız ve bu konuda sorularınız mı var? Uyum uzmanınızdan bir randevu alınız! Bunu Jobcenter inizin giriş bölümünde şahsen veya telefonla kolayca evinizden yapabilirsiniz. Uyum uzmanınız sizi ayrıca düzenli aralıklarla davet edecektir. Davet kural olarak yazılı olarak yapılır. Gelecek randevu davetiyesinde konuşmanın sebebinin yanı sıra bu danışma görüşmesine muhtemelen hangi belge veya kanıtları getirmeniz gerektiği yazılıdır. Uyum danışmanınız her görüşmede, sizinle birlikte uyum sözleşmesinde ifade edilmiş olan aşama adımlarını gözden geçirir: Hangi hususlar halledildi ve hangi hususlarla ilgili olarak daha çalışmak gerekir? Gereği halinde ortak strateji üzerinde müştereken değişiklik ve uyarlamalar konuşulabilir. Durumunuzda bir değişiklik olması halinde bu hususu lütfen uyum uzmanınıza bildiriniz. Aktif olarak yardımcı katkıda bulunarak kendi fikirlerinizi geliştiriniz. Konuşmanın sonunda gereği halinde ilerde atılacak adımlar hakkında yeniden ortaklaşa bir yazılı sözleşme yapılır. Daha sonraki randevudan önce, sözleşmenin sizdeki nüshasından en son ne kararlaştırıldığını okuyarak görüşmeye hazırlanabilirsiniz. 19

20 5 Eğitim yeri arayanlarla okul yükümlülüğü olan meslek seçecek olan kimselere gereği halinde tamamlayıcı mahiyette olmak üzere bir meslek danışmanı destek verir (buraya da bakınız» alt bölüm 2 und 3). Hak ve yükümlülükleriniz 5.1 Şahsen başvuru yükümlülülükleri, ulaşılabilirlik ve izin İşsizlik parası II hakkınız mevcut olduğu sürece, sizin için yetkili Jobcenter e şahsen başvurmak ve talep halinde doktor muayenesine veya psikolojik muayeneye gelmekle yükümlüsünüz. Bununla ilgili olarak yol masraflarının gerekmesi halinde, bu masraflar dilekçe vermeniz halinde Jobcenter tarafından size geri ödenir. Anılan şahsen başvuru yükümlülükleri sizin için, hakkınızın varlığı konusunda henüz karar verilmemiş olması halinde ve bir itiraz davası veya sosyal mahkeme davası süresince de geçerlidir. Şahsen başvuru randevusuna davet, yazılı olarak yapılır. Davet, sebebinin yanı sıra hukuki hukuki sonuçlar hakkında izahat da içerir. Önemli bir sebep olmaksızın gelmemeniz halinde (şahsen başvuru yükümlülüğünün ihmali), yardım hakkınızın miktarı azalır. Bu hususta ayrıntılı bilgi için bakınız» Kılavuz Ġşsizlik parası II/Sosyal Para Ġş arayanların temel ihtiyaçlarının güvence altına alınması Sosyal Yasa II. Bölüm Alt Bölüm 12. AÇIKLAMA Bir randevuya gidemediğiniz takdirde lütfen sizin için yetkili Jobcenter e sebebini de bildirerek derhal haber veriniz. 20

21 5 İPUCU Cep telefonunuza bir sms gönderilerek Jobcenter deki gelecek randevuyu hatırlatma imkânı vardır. Böylelikle sizin için gelecekte bir randevuyu kaçırmamak kolaylaşacaktır. Bu servise ilgi duymanız halinde lütfen sizin için yetkili Jobcenter e başvurunuz. İlke olarak siz, verdiğiniz adreste uyum uzmanınız için her iş günü posta yoluyla ulaşılabilecek ve Jobcenter e her gün gidebilecek durumda olmak zorundasınız. Sizin için yetkili Jobcenter den önceden izin almak suretiyle yılda toplam olarak üç takvim haftası süresince oturduğunuz yerin dışında da bulunabilir, yani yurt dışına yolculuk yapabilirsiniz (mutat oturma yerinde bulunmama). Bir uzatma esas itibariyle mümkün değildir. İkamet yerinize döndükten sonra hiç vakit geçirmeden sizin için yetkili Jobcenter e şahsen başvurarak döndüğünüzü bildirmekle yükümlüsünüz. ÖZET İkamet yeriniz dışında (yurt içi veya yurt dışı) bir yerde kalmak için önceden sizin için yetkili Jobcenter in olurunu almanız gerekir! İkamet yerini izinsiz terk, İşsizlik parası II nin kesilmesini ve muhtemelen yardımın geri talep edilmesini gerektirir! 5.2 Ġşbirliği yükümlülükleri Bütün beyanlar eksiksiz, doğru ve tutarlı olmak zorundadır. Bunlar Sosyal Yasa II. Bölüme göre yapılacak yardımla 21

22 5 Hak ve yükümlülükleriniz ilgili karar için temel oluşturur. Delillerin (örneğin belgeler, kanıtlar) gerekli olması halinde bunları belirtmek ve sunmak zorundasınız. LÜTFEN DİKKAT EDİNİZ Sizin için yetkili Jobcenter e kişisel ve ekonomik durumunuzdaki bütün değişiklikleri vakit geçirmeden bildiriniz. Ancak böylelikle ödemenin doğru miktarı tespit edilebilir ve size daha az veya daha fazla ödeme yapılması önlenebilir. Özellikle aşağıda gösterilen durumları hemen bildiriniz, eğer: Bir işe başlarsanız ( kendi işiniz veya yardım eden aile ferdi olarak da), Yakında bir eğitime veya yükseköğrenime başlama niyetiniz varsa, Çalışma yeteneğineine ve yardım alma hakkına sahip bir kimse olarak doktor size hastalıktan dolayı işgöremez raporu vermişse veya tekrar çalışabilir durumda iseniz, Yabancı uyruklu iseniz ve oturma statüsünüzde değişiklikler olmuşsa, Ne tür olursa olsun aylık, özellikle iş gücündeki azalma sebebiyle rant aylığı alıyorsanız veya talep etmişseniz, taşınmak veya ihtiyaç birliğinden ayrılmak istiyorsanız Konutunuzdaki bireylerin bileşimi değişirse, evlenirseniz, evlilik benzeri bir birlikte yaşama ilişkisi (aynı cinsiyetten de olabilir) kurarsanız, bir hayat arkadaşlığı kurarsanız, veya partnerinizden ayrılırsanız, ihtiyaç birliğinizin gelir veya servet durumu değişirse, 22

23 5 size, veya ihtiyaç birliği partnerinize varlık gelirinden irat veya gelir (örneğin faiz veya kâr payı) ödenirse veya vergi iadesi yapılırsa, boşanırsanız/ayrılırsanız. Bir çok bireyden oluşan ihtiyaç birlikleri: LÜTFEN DİKKAT EDİNİZ Ihtiyaç birliğinin her üyesi, şahsen başvuru ve işbirliği yükümlülüklerini şahsen yerine getirmekle yükümlüdür. Bu sebeple ihtiyaç birliği temsilcisi, birlik üyelerinin, yardım hukukuna ilişkin tüm hususlarda, Sosyal Yasa II. Bölüm ün içeriği ve ayrıca üyelerin işbirliği yükümlülükleri hakkında daima iyi bilgi sahibi olmaları için gayret etmek zorundadır. 5.3 Yaptırımlar Yükümlülüklerinize aykırı hareket etmeniz halinde yasalar değişik sonuçlar (yaptırımlar) öngörmüştür. Bunlar, örneğin kararlaştıdığınız şahsen gayret etme yükümlülüğünü yerine getirmemeniz veya önemli bir yasal sebep olmaksızın bir işi/meslekî eğitimi veya destek tedbirini kabul etmemeniz, sürdürmemeniz veya bırakmanız gibi hususlardır. Bundan sonra yardım miktarı düşürülebilir veya tamamen kesilebilir. Bu konuda ayrıntılı bilgi için bakınız:» Kılavuz Sosyal Yasa II. Bölüm, Alt bölüm

24 6 Diğer hizmetler 6.1 Bir işyeri veya firma kuran kimselere ve bağımsız çalışanlara destek Eğer bağımsız olarak kendi işinizde çalışmak istiyorsanız veya kendi işinize rağmen yardıma muhtaç durumdaysanız, birçok Jobcenter de size destek olabilecek mütehassıs uyum uzmanı vardır. 6.2 Merkezi urtdışı ve Uzman Ġşgücü Aracılığı Yurtdışı ve uzman işgücü aracılığı Merkezi (ZAV), Federal İş Ajansı nın uluslararası danışma ve iş aracılığı görevlerini yönetir. Bütün dünyada işbirliği yaptığı partnerleri vardır ve uzun yıllardır Avrupa Birliği (EU) iş pazarındaki çeşitli ağların partneridir. İPUCU Yurtdışında çalışma konusunda sorularınız olması halinde çekinmeden uyum uzmanınızla görüşünüz, o sizin için severek Yurtdışı Aracılık Merkezi ile ilişki kurar. 6.3 Federal Ġş Ajansı nın özel uzmanlık hizmet servisleri Sizinle ilgili iş aracılığı süreci içerisinde uyum uzmanınız gereği halinde çeşitli dâhili servis hizmetlerinden yararlanabilir. Sağlık, mesleğe uygunluk veya çalışma ortamının düzenlenmesi ile ilgili konularda danışma olanağı bulunan üç mütehassıs servis vardır Doktor Servisi (ÄD), Meslek Psikoloji Servisi (BPS) ve Teknik Danışma Servisi (TBD). 24

25 6 Sizinle önceden orada hangi özelliği taşıyan soruların açıklığa kavuşturulacağı hususu ayrıntılı olarak konuşulur. Özel Uzmanlık Hizmet Servisleri hakkında bir fikir edinebilmeniz için bunları aşağıda kısaca tanıtıyoruz Doktor Servisi (ÄD) Doktor Servisi (ÄD), sizin iş pazarında sağlık bakımından veriminizi ilgilendiren bütün hususlarda size bilgi verir ve durumunuzu değerlendirir. Bu ise, ya bir muayene ile ya da sadece sizi tedavi eden doktorların tıbbi belgelerini inceleme yoluyla gerçekleşir. Doktor Servisi nin (ÄD) görüşüne çoğunlukla, örneğin sizin şimdiye kadarki mesleğinizde çalışmaya devam edip edemeyeceğinizi açıklığa kavuşturmak için veya bir işe girip çalışmanız bakımından sağlık yönünden dikkate alınması gereken kısıtlamalar olup olmadığının saptanması için gerek duyulur Meslek Psikoloji Servisi (BPS) Meslek Psikoloji Servisi (BPS), mesleki danışma ve uygun işyerlerine veya meslek eğitimi veren işyerlerine aracılık ile ilgili çeşitli konularda muhatabınızdır. Bilirkişi ve danışma hizmeti veren servislerin yardımıyla hem sizi ilgilendiren konu, hem de uyum uzmanınızın soruları açıklığa kavuşturulur. Yetenek ve bilgiriniz ile meslekî bakımından ilgi duyduğunuz hususları bir bilirkişi raporunun hazırlanması çerçevesinde ortaya koyabilirsiniz. Psikolojik bir danışma, size mesleki hedeflerinizi 25

26 7 saptamak veya yeni meslekî yollar bulmak bakımından yardımcı olur. Birçok Jobcenter de bulunan Yetenek ve Becer Tespiti Servisi nin yardımıyla uzmanlik alanı dışındaki güçlü yanlarınızı bularak hangi gizli güçlere sahip olduğunuzu gösterebilirsiniz. Burada örneğin verime odaklı yönler veya sosyaliletişimle ilgili yetenek ve becerileriniz söz konusu olabilir Teknik Danışma Servisi (TBD) Teknik Danışma Servisi (TDB) danışmanları, teknik ve çalışma bilimi ile ilgili sorularda muhataptırlar. Danışmanlar sizi, örneğin bireysel ve kapsamlı olarak çalışma ve meslek öğrenimi çalışma ortamlarının engelli kimseler için uygun bir şekilde nasıl düzenleneceği konusunda aydınlatır. Hangi teşvik ve destek olanakları vardır? 7.1 Ġş hayatına girişin teşviki Uyum uzmanınız size, yakın bir sürede sigortaya tabi bir işe (veya işletme içi eğitime veya okul öğrenimine) başlamak veya mevcut işinizin kapsamını genişletmek konularında destek olur. Bu hususta uyum uzmanınızın, şahsınıza özel olarak ayarlanabilecek teşvik olanakları vardır İPUCU Bu kılavuzda bütün teşvik yardımlarının ayrıntılarına girmek mümkün olamayacağı için en sık gereken yardımlar seçilerek sizin için aşağıda açıklanmıştır. Bu konuda başka bilgileri 26

27 7» Broschüre Was? Wie viel? Wer? SGB II adlı broşürden edinebilirsiniz Ġş aracılığı bütçesi İş aracılığı bütçesi ile, sigortaya tabi bir işe aracılık ve işe başlama veya işletme içinde ya da okulda yapılan eğitim desteklenir. Aşağıda örnek olarak bazı yardım olanakları gösterilmiştir: Başvuru masrafları (örneğin işe girme başvuru belgelerinin hazırlanması ve gönderilmesi için), yol masrafları (örneğin işe başvuru görüşmesi için veya işyerinde işe uygunluğun tespiti için), Düzenli tekrarlanan gidiş dönüş yol masrafları (işe girme halinde günlük gidiş dönüş yol masrafları), işe başlamak üzere yapılan yol masrafları (başka bir yerde işe başlama halinde yol masrafı, işyerine ilk gidiş için yapılan yol masrafı), ayrı hane kullanma masrafları (oturma yeri dışında kalma - iş dolayısıyla iki ayrı hanede oturmak), taşınma masrafları (sigortaya tabi bir işe girme sebebiyle günlük gidip gelinebilecek bir yer dışına taşınmak), iş malzemesi (tipik iş malzemeleri ve gereği halinde işveren tarafından verilmemesi halinde iş elbisesi), kanıtlama masrafları (örneğin gıda malzemeleri dalında çalışmak için sağlık belgesi). LÜTFEN DİKKAT EDİNİZ Bu yardımlar, dilekçe verilmesi halinde yapılır. Dilekçenin masraflar doğmadan, örneğin bir iş için görüşmeye gitmeden önce verilmesi zorunludur. 27

28 7 Hangi teşvik ve destek olanakları vardır? Ġş pazarına hazırlama ve meslekî uyum destekleri Mesleğe uyumu destek girişimlerine katılmanız aşağıdaki şekillerde teşvik olunur: eğitim ve iş pazarına girişe yönlendirmek, iş aracılığını güçleştiren durumların tespiti, azaltılması veya ortadan kaldırılması, sigortaya tabi bir işe girmek için aracılık etmek, bağımsız çalışmada başlangıç desteği vermek, girilen bir işin sağlamlaştırılması. Örneğin, sizi uyum çabalarınızda destekleyecek bir işe başvuru hazırlık programına katılabilirsiniz. Veya destek veren bir kuruluşta bir mesleki bilgiler eğitimine katılabilirsiniz (gereği halinde eğitimin bazı bölümlerini, belirli iş ve meslekleri tanımak üzere bir iş yerinde yapabilirsiniz). Ayrıca uyum uzmanınızdan, size belirli bir eğitim destek kuruluşunu veya bir özel bir iş aracısı firmayı seçme hakkı tanıyan bir İş pazarına hazırlama ve iş aracılığı kuponu (Aktivierungs- und Vermittlungsgutschein) alabilirsiniz Meslekte ilerleme eğitiminin teşviki Meslekte ilerleme eğitimi, meslekî gelişmeye ve yeni oluşumlara uyabilmeye hizmet eder. Teşvik, örneğin aşağıdaki durumlarda yapılır: nitelik eğitimleri, ilk defa yapılan meslek eğitimi ve 9 yıllık genel okulu sonradan bitirme. Eğer meslekte ilerleme eğitimi, işsiz iken iş pazarına uyumunuzu sağlamak veya mevcut işsizlik tehlikesini önlemek için gerekliyse ya da bir meslek öğrenimi görmemiş iseniz teşvik edilebilirsiniz: Size bir kupon veya bir mesleğe hazırlayan kursa katılma teklifi sunulur. 28

29 Devletçe teşvik edilen kamu yararına işler Devletçe teşvik edilen kamu yararına işler, çalışma yeteneğinin (yeniden) yaratılmasına ve korunmasına hizmet eder. Eğer halen, devletçe teşvik edilen kamu yararına işe, eğitime yerleştirilemezseniz veya bir destek girişimiyle nitelik kazanamıyorsanız, ya da sizin için başka uyum destek tedbirleri söz konusu değilse, size destek amaçlı bir iş verilebilir. Devletçe teşvik edilen kamu yararına işsüresince ek harcamalar için uygun miktarda bir ödeme yapılır. Girişime destek veren kurumlardaki işler ek ve rekabet bakımından önem taşımayan işler olmalı ve kamu çıkarları bakımından önem taşımalıdır Takdire tabi teşvik yardımları Etken çalışmayı teşvik desteklerini aşan desteğe ihtiyacınız olması halinde takdire tabi teşvik denilen şahsa özel yardım alabilirsiniz Sosyal sigortaya tabi bir işe başlanması halinde girişim yardımı Girişim yardımı, sosyal sigortaya tabi bir işe başlanması ve işten elde edilecek gelirlerle yardıma muhtaçlık durumunun gelecekte sona erdirilebilmesi halinde ödenerek yapılabilir. Bunun için önceden işsiz olmanız ve girişim yardımının genel iş pazarına uyum sağlamanız için gerekli olması şarttır. 29

30 7 Hangi teşvik ve destek olanakları vardır? 7.2 Bir işyeri veya firma kuran kimselerin ve bağımsız çalışanların teşviki Bir kimsenin bağımsız çalışmaya başlaması halinde girişim yardımı Girişim yardımı, esas iş olarak işsizken gelir elde etmek amacıyla bağımsız olarak çalışmanız ve işten elde edilecek gelirlerle yardıma muhtaçlık durumunun gelecekte sona erdirilebilmesi halinde de yapılabilir. Bunun için önceden işsiz olmanız ve girişim yardımının yapılmasının genel iş pazarına uyum sağlamanız için gerekli olması şarttır Bağımsız çalışanlar için başka teşvik olanakları Eğer yardıma muhtaçlığın azalması veya tamamen ortadan kalkması mümkünse, uygulanabilir bir kuruluş niyetini veya kendi bağımsız işinde tam gün çalışmayı desteklemek amacıyla gerekli malları sağlamak için faizsiz bir kredi ve/veya nakit yardım alabilirsiniz Esas iş olarak gelir elde etmek amacıyla kendi bağımsız işinde tam gün çalışanlar için bir başka teşvik olanağı da, uygun bir üçüncü taraftan danışma hizmeti veya bilgi ve beceri desteği verilmesidir. Ancak bunun için, bağımsız işyerlerinizin yaptığı işi sürdürebilmesi veya işin yeniden düzenlenmesi için bu teşvikin gerekli olması ve yardıma muhtaçlığın böylelikle aşılmasının veya azaltılmasının mümkün olması gerekir, 7.3 Ġşverenler için teşvikler Bir işverenin sizi sigortaya tabi olarak işe almak istemesi halinde, işveren için de çeşitli teşvik olanakları vardır. 30

31 Ġşverenler için uyum yardımı Bir işveren, işe yerleştirilmesi şahsıyla ilgili sebepler nedeniyle güç olan bir şahsı işe aldığı takdirde uyum yardımı alabilir. Yardım, dikkate alınması mümkün olan ücreti n yüzde 50 sine kadar olan bir miktarda ve oniki ay süreyle yapılabilir. Tam miktar ve teşvik süresi, kişisel durumun somut ayrıntılarına göre değişir. Engelli veya ağır engelli kimselerin işe alınması halinde Jobcenter tarafından daha yüksek miktarda ve daha uzun süreli olarak uyum yardımı ödenebilir. Uyum yardımı dilekçesi, işveren tarafından verilmek zorundadır. Jobcenter tarafından yapılacak incelemeden sonra işverene bir bildiri gönderilir. Teşvik yardımlarının kabul edilmesi halinde Jobcenter tarafından size de bilgi verilir Ġş ilişkilerinin teşviki İşverenler, durumları aşağıda belirtilen kimseleri işe aldıkları takdirde iş ilişkisinin teşviki için yardım alabilirler: uzun süreli işsiz ve Yardım hakkına sahip olan kimsenin şahsından doğan işe yerleştirmeyi özellikle güçleştiren haller mevcutsa, genel iş pazarında bu teşvik yapılmadan çalışıp gelir elde etmesi muhtemelen mümkün değilse. Uyum yardımından farklı olarak gelecekte işe girecek olan kimse önceden, iş aracılığı için gerekli bütün 31

32 8 uyum çalışmalarının yapılacağı altı aylık bir iş pazarına hazırlama kursuna katılmak zorundadır. Teşvik yardımı hakkına sahip bir kimse için nakit yardım süresi azami iki yıldır. Ġş başvurusu nasıl yapılır? 8.1 Ġş başvurusu için ipuçları İş aramada başarı elde etmek için iyi bir başvuru yapmak gerekir! İş başvurusu yapmak: insanın kendisi için reklam yapmaktır demektir. Ne yapabileceğinizi, becerilerinizi ve ne istediğinizi bilmeniz gerekir. Ancak böylelikle aranan iş için en uygun kimse olduğunuza başkalarını inandırabilirsiniz. Burada hem şekil, hemde içerik önem taşır. 8.2 Ġşe başvuru yazısı Ġlk iş provanız İlk önce başvuru yazınız değerlendirilir. Tanışma görüşmesine davet olunup olunmayacağınız ile ilgili kararda ilk izlenim etkili olur. Yazınızın muhatabını, firmanın aradığı pozisyonda çalışmaya çok istekli ve hevesli olduğunuza ve sözkonusu iş için en uygun kimse olduğunuza inandırın. 32

33 8 Personelden sorumlu yetkiliyi o kadar meraklandırın ki, sizi şahsen tanımak istesin. Yazınızı ve diğer başvuru belgelerini şekil ve içerik bakımından en özenli şekilde hazırlamaya gayret ediniz. Yazınızda başvurmak istediğiniz organizasyon veya firmanın ayrıntılarına girin. Böylece muhtemel işveren hakkında bilgi edinmiş olduğunuzu gösterirsiniz. Özgeçmişiniz bir bakışta meslek hayatınız/okul geçmişiniz Bu belge, başvuru yazınızla birlikte iş başvurunuzun en önemli bölümüdür. Başvuru yazınızla personelden sorumlu yetkilinin ilgisini çektikten ve böylece ilk engeli aştıktan sonra, ikinci adımda özgeçmişiniz incelenir. Özgeçmişinizde, niteliklerinizin (Qualifikationen) ve edindiğiniz tecrübelerin, firmanın aradığı pozisyona uyduğunu belirgin bir şekilde ortaya koyunuz. Bir özgeçmiş aşağıdaki başlıklara ilişkin ifadeler taşımalıdır: kişisel veriler, meslek öğrenimi, meslekte ilerleme eğitimi Mesleki kariyeriniz, muhtemelen mesleği genişletme, özel alanlarda ilerleme, özel bilgi ve beceriler. 8.3 Başvuru Dosyası Bütün başvuru belgeleri göze hoş görünen bir başvuru dosyasına konulur. 33

34 9 BAŞVURU İPUÇ LARI Sayfalar fotokopileri yapılmak üzere dosyadan alınabilmelidir (zımbalamayınız). Sertifikalar eklenmelidir (fotokopi olarak). Her sayfa için ayrı bir folye kullanmayınız. Sıkıştıma düzenekli veya ön yüzü saydam dosyalar uygundur (gereği halinde iş ilanında bir belirti olup olmadığına bakınız). Dosyanın rengi branşa göre değişir (banka iş dalı daha çok zarif, reklam iş dalı biraz renklice). Başvuru belgeleriniz ile ilgili olarak emin olmadığınız takdirde uyum uzmanınız size memnuniyetle yardımcı olur. Uyum uzmanınız, belgelerinizi hazırlamanızla ilgili olarak da size yardımcı olur veya gereği halinde size profesyonel bir işe başvuru hazırlık programı sunabilir. Bilgi verilerinin korunması Sosyal Yasa (Sozialgesetzbuch) sizi, kişisel bilgi ve verilerinizin yasaya aykırı olarak kullanılmasına karşı korur. Kişisel bilgi ve verileriniz ancak bir kanun hükmünün veya sizin buna izin vemeniz halinde toplanır, işlenir veya kullanılır. Bir yardım talep etmeniz halinde sadece gerekli kişisel bilgi ve verileriniz, veri olarak/ dosya olarak derlenir ve kaydedilir. Bunlar, yasalara uygun olarak yardım işlemlerinin sona ermesinden sonra belirli süreler dolunca imha edilir. Elle veya otomatik olarak işlenen dosyalarda kayıtlı olan veya kâğıt dosyalarda bulunan veriler hakkında bilgi talep edebilir, verileri düzeltebilir veya -yasalarda belirtilen 34

35 9 hallerde- bloke ettirebilir veya sildirebilirsiniz. Jobcenter, kişisel bilgi ve verilerinizi gerekli kapsamda Sosyal Yasa nın öngördüğü başka görevlerini yerine getirmek için kullanabilir. Kişisel bilgi ve verileriniz başka makamlara da (örneğin hastalık sandığı, emeklilik kurumu ve başka daireler) ancak Sosyal Yasa nın izin verdiği kapsamda verilir. Jobcenter, sosyal verilerinizin toplanması, işlenmesi ve kullanılmasıyla ilgili olarak, kamuya ait olmayan kuruluşları da (bir girişimi destekleyen kuruluşlar) devreye sokabilir. Bu bağlamda görevlendirilen kuruluşların gizliliği muhafaza etmesi ve sadece münferit hallerde gerekli sosyal verilere ulaşabilmesi sağlanır. ÖZET Jobcenter personeli, sadece dilekçeniz hakkında karar vermek veya iş hayatına girişiniz için gerekli olan kişisel bilgi ve verilerinizi toplar. Diğer Kılavuzlar Diğer kılavuzları Jobcenter den edinebilirsiniz. Meslek Danışma Servisi nin sunduğu kurs ve programlar için bakınız» Kılavuz 11. LIN K Bundesagentur für Arbeit ın internet sayfalarına aşağıdaki şekilde yönlenebilirsiniz:» Startseite > Veröffentlichungen > Merkblätter.» Übersetzungen üzerinden çeşitli dillerde n seçebileceğiniz kılavuzları bulabilirsiniz. 35

36 Kavram tanımlamaları / Deutsch Türkisch Abrufersuchen Absetzbetrag Aktivierungs- und Vermittlungsgutschein Aktivierungsmaßnahmen Anbahnung einer Beschäftigung Anlagekonto Antragsausgabe Arbeitsgelegenheit Arbeitslose (arbeitslos) Arbeitslosengeld II Arbeitsplatz Arbeitsplatzgestaltung Arzthaftungsfall Asylbewerberleistungsgesetz Aufenthaltsstatus Aufenthaltstitel aus humanitären Gründen Aufschlag Aufsichtspflicht Ausbildungsförderung Ausbildungsplatz Außenermittlung Ausweisdokument Federal Vergi Dairesi'nden dilekçe sahibinin/yardım alanın banka hesaplarının bulunup bulunmadığının sorulması Gelirden düşülen, Sosyal Yasa'ya göre yapılan yardımların hesaplanmasında dikkate alınmayan meblağ Jobcenter Tarafından düzenlenen, bir işyerinde yapılacak meslekte ilerleme eğitimi veya ve iş aracılığı kuponu İş pazarına hazırlamak için meslekte ilerleme eğitimi Bir işe girmeye uğraşmak Bir bankada para ve kıymetli evrakların muhafaza edildiği hesap Jobcenter'de başvuru halinde işsizlik parası II dilekçe formülerinin verilmesi Devletçe teşvik edilen kamu yararına iş İşsiz, geçici olarak hiç çalışmayan veya haftada en çok 15 saat çalışan, bir iş arayan ve kurumda kayıtlı kimselerdir Vergi gelirlerinden karşılanan, yardıma muhtaç ve çalışma kabiliyetine sahip olan kimseler için sosyal destek Bir resmi dairede, bir işyeri veya işletmede çalışmaya mahsus bir yer Bir işyerinde çalışma ortamının düzenlenmesi Bir doktorun yanlış tedavi veya ameliyat dolayısıyla doğan zarar için tazminat yükümlülüğü Sığınmacılara yardımları düzenleyen yasa Oturma statüsü, bir kimsenin Federal Almanya Cumhuriyeti'nde oturmasının yasal temeli, statüsü Federal Almanya Cumhuriyeti'nde belirli sebeplerden verilen oturma izni (örneğin sığınma başvurusu kabul edilen sığınmacılar veya mülteciler, işkence tehlikesinden dolayı sınırdışı edilmeleri yasak olan kimseler) Kural ihtiyaca ek olarak yapılan ödeme, zam Yasa veya sözleşme sebebiyle başka şahısları gözetme yükümlülüğü. Bunun gibi anne babaların da çocuklarını gözetme, onların başına bir şey gelmesini önleme veya çocukların zarara sebep olmalarını önleme yükümlülükleri vardır. Devletin belirli eğitimler için yaptığı mali destek (örneğin yükseköğrenim) Bir kimsenin belirli meslek öğrendiği yer, meslek eğitimi yeri Jobcenter personelinin yardımlarla ilgili inceleme için yaptığı ev ziyareti Bir kimsenin kimliğini gösteren resmi belge Abfrage beim Bundeszentralamt für Steuern, ob Antragsteller/ Leistungsempfänger über Konten verfügt. Geldbetrag, der vom Einkommen abgezogen und daher nicht auf SGB II- Leistungen angerechnet wird. Vom Jobcenter ausgestellter Gutschein, der bei einem Unternehmen zur Teilnahme an einer Weiterbildung oder zur Ver-mittlung in Arbeit eingelöst werden kann. Weiterbildung zur Vorbereitung auf den Arbeitsmarkt Bemühungen zur Aufnahme von Arbeit Auf einem Anlagekonto bei einer Bank können Geld oder Wertpapiere verwahrt werden. Aushändigung des Antrags auf Arbeitslosengeld II bei Vorsprache in einem Jobcenter staatlich geförderte Beschäftigung die im öffentlichen Interesse liegt (Arbeitslos sind) Personen, die vorübergehend nicht oder nur weniger als 15 Stunden die Woche arbeiten, eine Arbeit suchen und sich bei der Behörde gemeldet haben Aus Steuern finanzierte Sozialleistung für hilfebedürftige und arbeitsfähige Personen Ein zum Arbeiten bestimmter Platz z. B. in einer Behörde, einem Geschäft oder Unternehmen Organisation eines Arbeitsplatzes Haftung (=Übernahme des Schadens) eines Arztes wegen eines Behandlungs- oder Operationsfehlers Gesetz, welches die Leistungen für Flüchtlinge regelt Rechtliche Grundlage für den Aufenthalt einer Person in der Bundesrepublik Deutschland Erlaubnis zum Aufenthalt in der Bundesrepublik Deutschland aus bestimmten Gründen (z. B. für anerkannte Asylbewerber und Flüchtlinge, bei Abschiebeverbot wegen drohender Folter) Zusatzleistung zum Regelbedarf Pflicht zur Aufsicht über andere Personen aufgrund Gesetz oder Vertrag. So haben Eltern die Aufsichtspflicht über ihre Kinder und müssen darauf achten, dass den Kindern nichts zustößt, aber auch darauf, dass die Kinder keinen Schaden verursachen. Finanzielle Unterstützung des Staates für bestimmte Ausbildungen (z. B. Studium). Stelle, auf der jemand für einen bestimmten Beruf ausgebildet wird Hausbesuche von Mitarbeitern des Jobcenters zur Ermittlung von Leistungen Bezeichnung für eine amtliche Urkunde zur Identität einer Person. Auszubildende Meslek eğitimi yapan kimse Person, die eine Ausbildung absolviert (siehe Ausbildungsplatz) Bedarfe Hayatın belirli bir devresinde ihtiyaç duyulan yardım veya para Leistung/Geldbetrag, die in einer bestimmten Lebenssituation benötigt wird Bedarfe für Teilhabe Ergin olmayan kimselerin sosyal ve kültürel hayata katılması için yardım (örneğin spor dernekleri ve müzik dersi aidatları) Leistung für minderjährige Personen zur Teilnahme am sozialen und kulturellen Leben (z. B. Beiträge für Sportvereine oder Musikunterricht) 36

37 Bedarfsgemeinschaft Belehrung İhtiyaç birliği. Yasalarla saptanmış kimselerden oluşan, yardımları birlikte hesaplanan topluluk. Genelde bir-likte yaşayan, ev idaresini birlikte yürüten ve birbirlerine sorumluluk-la bağlı bir aile veya partnerler Hak ve sorumluluklar ve bunların sonuçları hakkında sözlü ve yazılı açıklama Gesetzlich bestimmte Gemeinschaft von Personen, deren Leistungen gemeinsam berechnet werden. In der Regel eine Familie oder Partner die zusammen leben, wirtschaften und füreinander einstehen. Mündlicher oder schriftlicher Hinweis auf Rechte und Pflichten und deren Folgen Berechnungsübersicht Hak tanıma bildirisi hesap tablosu Bezeichnung für den Berechnungsbogen eines Bewilligungsbescheides Berufliche Integration Bir işe giriş için verilen destek Unterstützung bei der Aufnahme einer Arbeit Berufliche Kompetenzen Bir meslek için gerekli yetenek ve beceriler Für einen bestimmten Beruf erforderliche Fähigkeiten Berufsgenossenschaft İş dalı yasal kaza sigortası Eine staatliche Versicherung gegen Unfälle im Beruf Berufswähler Beschäftigung ausbauen Beschäftigungsorientiertes Fallmanagement Besondere Lebensumstände Besondere Zuwendungen Betreuungsunterhalt Bewilligung Bildungsmaßnahme Bildungspaket Bildungsträger Bindungsfrist (Versicherung) Bundesagentur für Arbeit Bundesversorgungsgesetz Dingliche Rechte an Grundstücken Doppelte Haushaltsführung Eheähnliche Gemeinschaft Ehrenabgaben Eignungsfeststellung Eine Partnerschaft eintragen lassen Eingangszone Kendisi için (henüz) bir meslek seçecek olan kimse Çalışılan işin saatinin ve/veya ücretinin arttırılması Jobcenter'in özel sorunları olan kimseler için yetkili Servisi Normal hayat şartlarından farklılık gösteren hayat şartları Özel sebeplerden dolayı ödül olarak ödenen para (örneğin afetlerden sonra, hayat kurtaran kimselere) Doğumdan sonra bir çocuğa bakan ve yetiştiren kimseye ödenen nafaka Sosyal Yasa II. Bölümde öngörülen yardım hakkının tanınması (bir hak tanıma karar bildirisi ile) bir mesleğe hazırlama amacı güden kurs Çocuklara, gençlere ve genç yetişkinlere, okul, kültür ve dernek hayatı için yapılan yardımlar Meslekte ilerleme eğitimi veren bir kurum Bir sigorta sözleşmesinin feshinin ihbarı için beklenmesi gerekli süre İş aracılığı ve işsizlere iş aracılığı ve yardımlar için yetkili büyük Alman Kurumu İkinci Dünya Savaşı mağdurlarına Yardım Yasası Gayrımenkul üzerindeki hakkın tanımlanması, örneğin mülkiyet hakkı İş dolayısıyla iki ayrı hanede oturmak Evliliksiz (aynı cinsiyetten de olabilen) iki partnerin birlikte yaşama ilişkisi, evlilik benzeri bir birlikte yaşama ilişkisi Devletin, hayat kurtarma, evlenme yıldönümü gibi özel sebeplerden ödül olarak yaptığı yardım Bir kimsenin meslekte ilerleme eğitimi veya bir meslek için uygunluğunun incelenmesi Aynı cinsiyetten iki partnerin evlenmesi (homoseksüel evlilik de denir) Giriş Bölümü. Jobcenter'in basit soruların açıklığa kavuşturulduğu, belgelerin verildiği bölümü Person, die (noch) einen Beruf für sich wählen muß Erhöhung der Arbeitszeit und/oder des Stundenlohns Abteilung des Jobcenters für Personen mit besonderen Problemen Lebensumstände, die von den normalen Umständen abweichen Aus besonderen Gründen gezahltes Geld (z. B. Hilfe nach Katastrophenfällen, Belohnung für einen Lebensretter) Unterhaltsleistung gegenüber der Person, die ein Kind nach der Geburt betreut und erzieht Bewilligung von SGB II-Leistungen (mit einem Bewilligungsbescheid) Unterricht, der auf einen Beruf vorbereiten soll Leistungen an Kinder, Jugendliche und junge Erwachsene für Schule, Kultur und Vereinsleben Unternehmen, welches eine Weiterbildung durchführt Frist, nach deren Ablauf eine Versicherung erst gekündigt werden kann Große deutsche Behörde, für die Vermittlung in Arbeit und Leistungen an Arbeitslose zuständig Gesetz zur Versorgung der Opfer des Zweiten Weltkriegs Es handelt sich um die Zuordnung von Rechten bei Grundstücken (z. B. Eigentum) Führen von zwei Wohnungen aus beruflichen Gründen Zusammenleben von Partnern (auch gleichgeschlechtlichen) ohne Heirat Geldzahlung des Staates aus besonderen Gründen wie Ehejubiliäum, Lebensrettung. Überprüfung, ob eine Person für eine Weiterbildung oder einen Beruf geeignet ist Eine Heirat zwischen gleichgeschlechtlichen Partner (auch Homosexuellen-Ehe genannt) Abteilung der Jobcenter, in denen einfache Fragen geklärt und Unterlagen abgegeben werden können Eingliederung in Arbeit İş hayatına giriş, işe giriş Aufnahme/Eintritt in den Arbeitsmarkt Eingliederungsleistung Jobcenter'in, işalanlara, bağımsız çalışanlara ve işverenlere işe giriş/işe başlayış için yaptığı yardımlar, uyum yardımları Leistungen der Jobcenter an Arbeitnehmer, Selbständige oder Arbeitgeber zur Eingliederung/ Aufnahme von Arbeit Eingliederungszuschuss Einkommensanrechnung Jobcenter'in belirli işalanların istihdamı için yaptığı ücrete katkı ödemesi Sosyal Yasa II. Bölüm'e göre yardımlardan gelirin mahsup edilmesi. Gelir, Sosyal Yasa II. Bölüm'e göre, yapılacak ödemeyi yasal olarak belirtilen miktarda düşürür. Lohnzuschuss des Jobcenters an Arbeitgeber für die Beschäftigung bestimmter Arbeitnehmer Anrechnung von Einkommen auf die Leistungen nach dem SGB II. Im gesetzlich bestimmten Umfang mindert Einkommen die Leistungen nach dem SGB II. 37