HELLENİSTİK DÖNEM UYGARLIĞI 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. HELLENİZM ve İSKENDER

Transkript

1 HELLENİSTİK DÖNEM UYGARLIĞI 1.Ders Dr. İsmail BAYTAK HELLENİZM ve İSKENDER

2 HELLENİZM NEDİR? Büyük İskender'in de etkisiyle, uyguladığı politika sonucu yunan ve doğu kültürleri iç içe geçmiş olup bir sentez oluşmuştur. Doğu ve batı kültürünün karışımıyla da Helenistik Kültür oluşmuştur. Yaklaşık 300 yıl sürmüştür. (MÖ MÖ 30)

3 HELLENİZM NEDİR? Dönem başlangıcı: B.İskender in Ölümü M.Ö.323 Dönemin bitişi: Romalıların Mısır ı ele geçirmeleri arasında kalan, kültürel açıdan oldukça verimli bir dönem. Büyük İskender'in İmparatorluğu'ndan kalan son devlet olan Ptolemaios Hanedanlığı'nın Actium Savaşı'nda yenilgiye uğrayıp yıkıldığı tarih olan MÖ tarihini Dönem'in sonu olarak kabul ederler.

4 Dersin Amacı; Hellenizm, Polis (kent devleti), Barbar, Satrap Dersin Hedefi; Hellenizm kültürünün yayılışını izleyebilecek ve Hellenizm niteliklerini öğrendikten sonra daha önceki Hellen (Yunan) kültüründen bu yeni kültür ve uygarlığı ayırt edebileceksiniz.

5 Büyük İskender, Adı doğu efsanelerinde yaşayan, o zamanki dünyanın yarısını 13 yılda fethetmiş, Pers imparatorluğunun güçlü ordularını yenmiş, M.Ö yılları arasında Makedonya kralı ve tarihteki en büyük komutanlardan biri.

6 ANLAMI Fransızca Almanca aynı anlama gelen alıntıdır. hellénistique sözcüğünden (İlk kullanımı: 1833 Johann Gustav Droysen, Alm. tarihçi.) Bu sözcük Eski Yunanca yazılı örneği bulunmayan hellēnistiká ε λληνιστικά Helenleştiricilik sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük Eski Yunanca hellēn ε λλήν adı" özel adından +ist sonekiyle türetilmiştir "Yunan ulusunun genel

7 İskender sonrasında Helenleştirme politikası, zaman zaman "zor a da başvuran bir yönetim politikası olmuştur. Synokisis Grek dünyasının erken dönemlerinde farklı amaçlarla ve yönelimlerle ortaya çıkmış olsa da Helenistik Dönem'de istila edilen toprakların Helenleştirilmesi politikası için kullanılan bir iskan politikası olarak, "egemen güç" yani devlet tarafından, çoğu kez zora başvurularak uygulanan bir yöntem olmuştur.

8 Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlayan Antik Dünya'da Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönemdir. Helenistik Dönem, Klasik Grek Dönemini izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti ve sonrasında Roma İmparatorluğu hakimiyetine geçmiştir. Klasik Grek kültürü (din, sanat ve yazın olarak)=roma hakimiyet alanı. Latince'nin yanı sıra Grekçe konuşulurdu. Helenistik Dönem=Klasik Grek Uygarlığı'nın gerileme ve çöküş dönemi. Klasik Grek Uygarlığı ile Roma Uygarlığı arasında bir geçiş dönemi.

9

10 Büyük İskender'in Pers İmparatorluğu'nu yenilgiye uğratmasından sonra Güneybatı Asya'da Makedonya Krallığı'na bağlı yeni krallıklar kurulmaya başlanmıştır. Bu yeni krallıklar, Klasik Grek kültürünü ve dilini söz konusu topraklara taşımıştır. Aynı şekilde bu krallıklar da yerel kültürlerden etkilenmiş, yerel uygulamaları ve kurumları benimsemiştir. Helenistik Dönem, Antik Grek uygarlığı ile Yakın Doğu'nun, Orta Doğu'nun, Güneybatı Asya'nın bir kaynaşmasını ve bu toplumları "barbar" olarak gören eski Grek tutumundan bir uzaklaşmayı, bir kopmayı temsil etmektedir. Grek - Asya kültürünün yaygınlığı

11 Fethettiği çok geniş topraklar, İskender'in ölümünden sonra birkaç yüzyıl boyunca güçlü bir Grek etkisi altında kaldı. Grek kültürünün bu toprakları etkileme süreci, batıda Roma'nın ve doğuda Pers İmparatorluğu'nun yükselişine değin sürmüştür.

12 Bu melez Helenistik kültürünün İskender'in istilalarından sonra Makedonya İmparatorluğu'nda meydana gelen değişimlere karşın ve Diadochi hakimiyeti boyunca, Grek etkisi olmaksızın ortaya çıkmıştır.

13 İskender üzerine çalışmalarıyla bilinen İngiliz tarihçi Peter Green tarafından belirtildiği gibi, İskender'in istilalarının ortaya çıkardığı pek çok unsur, Helenistik Dönem kavramı altında birleştirilmiştir. İskender'in istilacı ordusu tarafından feth edilen Mısır, Anadolu ve Mezopotamya bir bakıma isteyerek "düşmüştü". Bu bölgelerde İskender, bir fatihden çok bir kurtarıcı görüldü.