TUNCELİ İLİ VE ÇEVRESİ TATLI SU KAYNAKLARINDA SUYUN FİZİKO-KİMYASAL PARAMETRELERİ VE NİTROJENLİ BİLEŞİKLERİN MEVSİMSEL DEĞERLERİ

Transkript

1 ISSN: Cilt 3, Sayı 2, 2015 Vol. 3, Issue 2, 2015 TUNCELİ İLİ VE ÇEVRESİ TATLI SU KAYNAKLARINDA SUYUN FİZİKO-KİMYASAL PARAMETRELERİ VE NİTROJENLİ BİLEŞİKLERİN MEVSİMSEL DEĞERLERİ Veysiye Erkil 1, Azime Küçükgül 2*, Osman Serdar 1, Rahmi Aydın 3, Tuba Otay 1 Özet Antropojenik etki altında olmayan akarsuların ve neredeyse tamamen Tunceli şehir merkezi etkisi altında kalan baraj gölünün nasıl etkilendiğini amaçlayan bu çalışmada, baraj gölünden 3, akarsulardan 4 adet olmak üzere toplam 7 istasyondan su ve balık örnekleri alınmıştır. Evsel, mezbahane atıkları gibi belirlenen çeşitli kirletici bölgeler deney grubu olarak; temiz su kaynağı olarak bilinen bölgeler ise kontrol grubu olarak değerlendirilmiştir. Suyun fiziksel kriterleri ve azotlu bileşiklerden nitrit (NO 2- ), -3 nitrat (NO 3- ), fosfat (PO 4 ) ve amonyum azotu (NH 4+ ) seviyeleri mevsimsel olarak ve istasyon bazında ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Mevsimsel elde edilen verilere göre nitrit sonbahar döneminde tüm örnekleme noktalarında dördüncü sınıf; diğer mevsimlerde ise birinci sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir. Nitrat tüm mevsimlerde (sonbahar hariç) tüm örnekleme noktalarında birinci sınıf iken fosfor üçüncü sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir. Amonyum ise hemen her mevsimde üçüncü sınıf su kalitesine sahip olduğu bildirilmiştir. ph, çözünmüş oksijen ve sıcaklık bakımından tüm örnekleme noktaları birinci sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir. Su sıcaklığı yaz mevsiminde en yüksek; kış mevsiminde ise en düşük değere ulaşmıştır. ph su sıcaklığı ile mevsimsel olarak tam tersi bir durum izlemiştir. Çözünmüş oksijen değerleri kış mevsimi için ph ile paralellik göstermiş fakat ilkbahar mevsiminde en düşük değerleri izlemiştir. İstasyon bazında değerler incelendiğinde Sıcaklık değerlerinin ilk istasyonda kış mevsimi hariç en düşük değerleri gösterdiği izlenmiştir. En yüksek değerler ise 6. ve 7. İstasyonlarda gözlenmiştir. Çözünmüş oksijen ve ph değerleri 4., 5. ve 6. istasyonlarda düşük değerler göstermiştir. ph ın en yüksek değerleri ise 3. istasyonda görülmüştür. Nitrojenli bileşikler ilk istasyonda düşük değerlerde izlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Su Kalitesi, Uzunçayır Baraj Gölü, Munzur Akarsuyu, Pülümür Akarsuyu 1 Yüksek lisans öğrencisi, Tunceli Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Lisansüstü Öğrenci 2* Doç. Dr., Sorumlu Yazar, Tunceli Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Yetiştiricilik Bölümü, Hastalıklar Anabilim Dalı, Tunceli, Türkiye, akucukgul@tunceli.edu.tr 3 Doç. Dr., Tunceli Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Temel Bilimler Bölümü, Balıkçılık Anabilim Dalı, Tunceli, Türkiye

2 2 Tunceli İli ve Çevresi Tatlı Su Kaynaklarında Suyun Fiziko-Kimyasal Parametreleri Seasonal Values of the Physicochemical Parameters of The Water on Fresh Water Resources of Tunceli and its Surroundings Abstract Water and fish samples were taken from total 7 stations including 3 from the dam and 4 from the streams in this study to aim how effect of the dam remaining almost completely under the influence of Tunceli and streams not under the influence of anthropogenic. The regions including domestic and animal waste as the experiment group; the regions including clean water supply as the control group were -3 evaluated. Physical criteria of water and nitrite (NO 2- ), nitrate (NO 3- ), phosphate (PO 4 ) and ammonia nitrogen (NH 4+ ) levels from the nitrogenous compounds were determined seasonally. The data including each season were examined by comparing with some quality criteria according to classes of inland water resources. Nitrite were found to have the fourth-grade water quality at all sampling locations on autumn seasons, the first class of water quality in other seasons. Nitrate was determined to have a first-class water quality at all sampling points in all seasons (except autumn). Ammonium was found to have a third class of water quality almost every season. Phosphorus was found to have a third class of water quality in all sampling points in all seasons (except autumn). Dissolved oxygen, ph and temperature were determined to have the first class of water quality at all the sampling points. Keywords: Water Quality, Uzunçayır Dam, Munzer rivers, Pülümür Stream Giriş Türkiye su ürünleri potansiyeli zengin olan bir ülkedir. Tunceli, Yukarı Fırat havzası kapsamında yer alan doğal su kaynakları açısından çok önemli bir yere sahip illerimizdendir. Çevresindeki illerin neredeyse 2-3 katı oranda fazla yağış alan ilde, bu yağışın su akıntılarına geçen kısmı Munzur ve Pülümür nehirleri tarafından taşınmaktadır. Munzur Nehri, yakın zamana kadar Keban Baraj Gölü ne dökülmekteydi. Ancak günümüzde; Munzur ve Pülümür çayının birleşme noktasının yaklaşık 25 km güneyinde Uzunçayır barajı inşa edilmiş ve 2009 yılı Ekim ayında yapılan barajda su tutulmaya başlanmıştır. Evsel ve sanayi atıkları ile özellikle de kanalizasyon deşarj suları akarsu ve göl gibi doğal ortamların kirlenmesinde başlıca rol oynamaktadır. Bunun yanında, akuatik çevrede yaşayan canlıların yaşamını sınırlandırarak birçok türün yok olmasına veya yok olma tehlikesiyle karşı karşıya gelmesine sebep olmaktadır. Ayrıca canlılar için hayati öneme sahip metaller, gelişen teknoloji ve beraberinde getirdiği ihtiyaçların artmasıyla

3 Veysiye Erkil, Azime Küçükgül, Osman Serdar, Rahmi Aydın, Tuba Otay 3 giderek tehlikeli boyutlar kazanmış, yaşanan çevreninde kirlenmesiyle bu metallere maruz kalmıştır. Cd, Hg, Zn, Cr, Ni, Cu gibi ağır metaller çevresel kirleticilerin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu metallerin sucul ortama girişi genellikle madencilik faaliyetleri, endüstriyel aktiviteler, evsel atıklar ve atmosferik serpinti yoluyla olmaktadır. Besin zinciri yoluyla ulaştıkları canlı bünyesinde doğal fizyolojik mekanizmalarla birikim oluşturarak, belli bir konsantrasyonu aşması halinde ise toksisiteye neden olurlar. Bunun sonucu olarak da sucul ekosistemdeki canlılar ölebilir ve hatta bu metaller ile kontamine olmuş ürünleri tüketen insanların yaşamları da tehlikeye girebilir (Anomymous, 1995; Katalay ve ark, 2005). Bunun yanında suda bulunan azot formları (organik, amonyak, nitrit, nitrat ve azot gazı v.b) da sudaki kirliliğin canlılar üzerindeki indikatörü olarak kullanılmaktadır. Protein gibi azotlu maddeler canlı sistemler için gereklidir. Çoğunlukla amonyak ve nitrat şeklinde bulunan anorganik azot, fotosentez sırasında yeşil bitkiler tarafından kullanılır. Doğal sularda azot sınırlı olduğundan azotlu atıkların doğal sulara ilavesi alg büyümelerini hızlandırabilir. Balıklar üzerinde toksit etki yapması nedeniyle suda aşırı oranlarda bulunduğunda bir kirleticidir. Keban Baraj Gölü nde yasayan Capoeta capoeta umbla nın bazı doku ve organlarında agır metal birikiminin tespit edilmesine yönelik çalışmada, doku ve organlarda sadece Cu, Fe, Mn ve Zn tespit edilmistir. En düsük metal birikiminin kas dokusunda ve deride olduğu belirtilmiştir. Mevsimlere göre yapılan değerlendirmede, metal birikiminin ilkbahar ve yaz mevsimlerinde yüksek, sonbahar ve kıs mevsimlerinde düşük olduğu kaydedilmiştir. Doku ve organlardaki metal konsantrasyonu ile balık boyu arasında herhangi bir ilişki belirlenememiştir (Canpolat ve Çalta, 2003). Şeker ve ark. (1998) tarafından yapılan bir çalışmada, Elazığ Hazar Gölü nden Yakalanan Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843) balıklarında ağır metal birikimini araştırılmıştır. Bu amaçla araştırıcılar balıkların kas, deri ve solungaçlarında Fe, Zn, Mn, Cu, Cr, Pb ve Cd ağır metal birikimlerini incelemişlerdir. Fe, Zn, Mn ve Cu miktarları en fazla deri ve solungaçlarda en az ise kasta olduğu elde edilen bulgular arasındadır. Yapılan bu çalışmada ise Tunceli ili tatlı su kaynaklarında fiziko-kimyasal etkenler ve çevresel kirleticilerin tespiti yapılmış ve bu kirleticilerin olumsuz etkileri ortaya konmuştur.

4 4 Tunceli İli ve Çevresi Tatlı Su Kaynaklarında Suyun Fiziko-Kimyasal Parametreleri Materyal Ve Yöntem Yapılan bu çalışmada baraj gölünden 3, akarsulardan 4 adet olmak üzere toplam 7 istasyondan çalışma boyunca düzenli olarak su örnekleri alınmıştır. Suyun fiziksel kriterlerinin yanı sıra azotlu bileşiklerden nitrit (NO2), nitrat (NO3), fosfat (PO4 3- ) ve amonyak azotu (NH3 + NH4 + ) seviyeleri mevsimsel olarak belirlenmiştir. Ayrıca yapılan çalışmada, evsel, mezbahane atıkları gibi belirlenen çeşitli kirletici bölgeler deney grubu olarak; temiz su kaynağı olarak bilinen bölgeler ise kontrol grubu olarak değerlendirilmiştir. Bu amaçla 7 adet araştırma istasyonu belirlenmiştir (Tablo 1). Tablo 1. Araştırma İstasyon koordinatları İst No İstasyon Adı Koordinatlar 1 Atatürk Mh. Deşarj noktası 2 Şehir deşarj noktası 3 Mezbahane atık bölgesi 4 Çöp alanı deşarj noktası 5 Temiz alan kontrol nok. 1 6 Temiz alan kontrol nok. 2 7 Üniversite deşarj noktası K K K K K K K D D D D D D D

5 Veysiye Erkil, Azime Küçükgül, Osman Serdar, Rahmi Aydın, Tuba Otay 5 Örnekleme istasyonlarından alınan su numunelerinde nitrit, nitrat, toplam fosfor ve amonyum azotu değerleri spektroskobik yöntemlerle laboratuvarda belirlenmiştir. Su sıcaklığı, ph, çözünmüş oksijen, oksijen doygunluğu ve elektriksel iletkenlik değerleri arazide YSI professional plus multiparametre ölçüm cihazı ile ölçülmüştür (Resim 1). Resim 1. Araştırma istasyonlarından su örnekleme ve bazı parametrelerin ölçülmesi

6 6 Tunceli İli ve Çevresi Tatlı Su Kaynaklarında Suyun Fiziko-Kimyasal Parametreleri Araştırma Bulguları ve Tartışma Çalışma boyunca suyun fiziko-kimyasal özellikleri hem mevsimsel olarak (kış, ilkbahar, yaz, sonbahar) ayrı ayrı, hem de istasyonlar bazında bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Araştırma bölgelerinden mevsimlere ait temiz ve kirli alanlara ait olan istasyonlar resim 2 de gösterilmiştir. Resim 2. Araştırma isyonlarından mevsime göre kirli (A, B) ve temiz bölge (C, D) Türkiye su ürünleri potansiyeli zengin olan bir ülkedir. Tunceli, Yukarı Fırat havzası kapsamında yer alan doğal su kaynakları açısından çok önemli bir yere sahip illerimizdendir. Çevre kirliliğinin önem kazandığı günümüzde, evsel ve endüstriyel atıklardan kaynaklanan kirlilik olayları çok önem taşımaktadır. Evsel ve sanayi atıklarının yarattığı sorunlarla birlikte özellikle de kanalizasyon deşarj suları akarsu ve göl gibi doğal ortamların kirlenmesinde de başlıca rol oynamaktadır. Bunun yanında, akuatik çevrede yaşayan canlıların yaşamını sınırlandırarak birçok türün yok olmasına veya yok olma tehlikesiyle karşı karşıya gelmesine sebep olmaktadır. Ayrıca canlılar için hayati öneme sahip metaller, gelişen teknoloji ve beraberinde getirdiği ihtiyaçların artmasıyla giderek tehlikeli boyutlar kazanmış, yaşanan çevreninde kirlenmesiyle bu metallere maruz kalmıştır. Bazı literatürlerde karasal bir tatlı su gölü olan barajın iyi sayılabilecek bir su kalitesine sahip olduğu, önemli bir kirlilik problemi olmadığı bildirilmiş, ancak bu durumu korumak için fiziko-kimyasal parametrelerin statik seviyede tutulması gerektiği söylenilmektedir (Boztuğ ve ark., 2012). Suların kirlenmesi ile ilgili parametrelerinin çözünmüş oksijen en önemli olanların başında gelmektedir. Doğal sularda oksijen, azot ve karbondioksit gibi gazlar

7 Veysiye Erkil, Azime Küçükgül, Osman Serdar, Rahmi Aydın, Tuba Otay 7 erimiş halde bulunurlar. Oksijenin suda erime derecesi suyun sıcaklık ve tuzluluk derecesine bağlıdır. Sıcaklık yükseldikçe suda daha az oksijenin eridiği görülmektedir. Canlı yaşamda önemli yeri olduğunu bildiğimiz azot, doğadaki çeşitli evrelerden geçtikten sonra insana kadar ulaşmakta ve insan artıklarıyla çevreye dönerek devrini tamamlamaktadır. Doğada azot dolaşımı çok karmaşık bir biçimde süregeldiğinden, azot çevriminin su kaynaklarına uygulanarak göz önünde tutulması, bunların kontrolü açısından hangi süreçlerin önemi olduğu hakkında daha iyi bir fikir vermektedir. Nitrat ve nitrit doğal azot döngüsünde yaygın olarak oluşan maddelerdendir. Nitrat birçok sularda önemli miktarda bulunan bir maddedir. Nitratlar suyun eritme özelliği dolayısıyla mineraller arasından geçerken veya kirlenme sonucu suya karışır. Bu çalışmada, ilkbahar dönemine ait veriler kıta içi su kaynaklarının sınıflarına göre bazı kalite kriterleri ile karşılaştırılıp incelenmiştir. Araştırma istasyonlarının tümünde ortalama çözünmüş oksijen konsantrasyonu 8 mg L -1 nin üzerinde olup sucul yaşamı desteklemek için yeterlidir. Tüm istasyonlarına ait ph değerlerinin 8,69-9,25 aralığında değişim gösterdiği tespit edilmiştir. İletkenlik tüm istasyonlarda 450 mg L -1 CaCO3 değerinin altında bulunmuştur. Tüm istasyonlara ait anyon ve katyon analizleri değerlendirildiğinde Nitrit (NO2 - ) 0,022 mg L -1 olarak bulunmuştur. Nitrat (NO3 - ) için en yüksek değer 7. Araştırma istasyonunda 38,5 mg L -1 olarak görülmüştür. Amonyak (NH4 + ) 0,06 0,22 mg L -1 ; fosfor ise 0,25 0,46 aralığında değişim göstermiştir. Yaz dönemine ait veriler kıta içi su kaynaklarının sınıflarına göre bazı kalite kriterleri ile karşılaştırılıp incelenmiştir. Araştırma istasyonlarının tümünde ortalama çözünmüş oksijen konsantrasyonu 8 mg L -1 nin üzerinde olup sucul yaşamı desteklemek için yeterlidir. İletkenlik tüm istasyonlarda 750 mg L -1 CaCO3 değerinin altında bulunmuştur. Tüm istasyonlarına ait ph değerlerinin 6,27-8,15 aralığında değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Tüm istasyonlara ait anyon ve katyon analizleri değerlendirildiğinde Nitrit (NO2 - ) 0,006 mg L -1 olarak bulunmuştur. Nitrat (NO3 - ) için en yüksek değer 5. araştırma istasyonunda 7,4 mg L -1 olarak görülmüştür. Amonyum azotu (NH4 + ) 0,02 8,4 mg L -1 ; fosfor ise 0,09 0,74 aralığında değişim göstermiştir. Sonbahar dönemine ait veriler kıta içi su kaynaklarının sınıflarına göre bazı kalite kriterleri ile karşılaştırılıp incelenmiştir. Araştırma istasyonlarının tümünde ortalama çözünmüş oksijen konsantrasyonu 8 mg L -1 nin üzerinde olup sucul yaşamı desteklemek için yeterlidir. İletkenlik tüm istasyonlarda 750 mg L- 1 CaCO3 değerinin

8 8 Tunceli İli ve Çevresi Tatlı Su Kaynaklarında Suyun Fiziko-Kimyasal Parametreleri altında bulunmuştur. Tüm istasyonlarına ait ph değerlerinin 6,27-8,15 aralığında değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Tüm istasyonlara ait anyon ve katyon analizleri değerlendirildiğinde Nitrit (NO2 - ) 0,006 mg L -1 olarak bulunmuştur. Nitrat (NO3 - ) için en yüksek değer 5. araştırma istasyonunda 7,4 mg L -1 olarak görülmüştür. Amonyum azotu (NH4 + ) 0,02 8,4 mg L -1 ; fosfor (P) ise 0,09 0,74 aralığında değişim göstermiştir. Kış dönemine ait veriler kıta içi su kaynaklarının sınıflarına göre bazı kalite kriterleri ile karşılaştırılıp incelenmiştir. Araştırma istasyonlarının tümünde ortalama çözünmüş oksijen konsantrasyonu 11,66 mg L -1 nin üzerinde olup sucul yaşamı desteklemek için yeterlidir. İletkenlik tüm istasyonlarda 619,4 370,9 mg L -1 CaCO3 değerinin altında bulunmuştur. Tüm istasyonlarına ait ph değerlerinin 8,12-8,46 aralığında değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Tüm istasyonlara ait anyon ve katyon analizleri değerlendirildiğinde Nitrit 0,025 mg L -1 olarak bulunmuştur. Nitrat için en yüksek değer 5. araştırma istasyonunda 7,4 mg L -1 olarak görülmüştür. Amonyum 0 2,23 mg L -1 ; fosfor ise 0,25 0,62 aralığında değişim göstermiştir. 12, ,0000 8,0000 6,0000 4,0000 2,0000 Nitrit (NO2 ) Nitrat (NO3 ) Amonyum (NH4 ) Fosfor (P) (mg L 1) 0, Şekil 1. Araştırma alanından elde edilen verilerin yıllık ortalama değerleri Kıta içi su kaynaklarının sınıflarına göre kalite kriterleri tablo 2 de gösterilmiştir. Çalışma alanından alınan veriler, kıta içi su kaynaklarının sınıflarına göre kalite kriterlerine göre değerlendirilmiştir. Nitrit, sonbahar döneminde tüm örnekleme noktalarında IV. sınıf su kalitesine sahip olduğu diğer mevsimlerde ise I. sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir. Nitrat, sonbaharda sadece 6. ve 7. örnekleme noktası IV. sınıf su kalitesi özelliği

9 Veysiye Erkil, Azime Küçükgül, Osman Serdar, Rahmi Aydın, Tuba Otay 9 gösterip diğer örnekleme noktaları ve diğer mevsimlerde tüm örnekleme noktalarında I. sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir. Amonyum, hemen her mevsimde III. sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir. Fosfor, yaz mevsiminde 4. örnekleme noktasında IV. sınıf su kalitesine sahip olduğu diğer örnekleme noktaları sonbahar ve diğer mevsimlerde III. sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir. ph, çözünmüş oksijen ve sıcaklık bakımından tüm örnekleme noktaları I. sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir. Su kalite kriterleri ile su kalite standartları birbirinden farklı terimler olup aralarındaki farkların iyi değerlendirilmesi gerekmektedir (Tablo 2). Suyun güvenilirliği ve kalitesini değiştiren her türlü maddelerin kalitatif ve kantitatif sınırlamaları su kalite kriterleri kapsamında olup, sudaki kriterlerin kullanım amaçlarını ve kalitesini koruyabilecek şekilde planlanmış gerekli arıtmalar ile denetim yolları su kalite standartlarına dahildir. Su kalitesiyle ilgili ölçütlerin temel amacı suyun halk sağlığını tehlikeye düşürebilecek bazı olumsuzluklardan arındırılmasından ibarettir. Sağlığa zararlı bazı maddelerden suyun arındırılması, halk sağlığını tehlikeye düşürebilecek sonuçların engellenebilmesi açısından özellikle önem taşımaktadır. Su niteliği ile ilgili ölçütlerin belirlenmesinde ulusal risk-kazanç analizlerinin esas alınması gereği bir çok uluslararası kaynakta özellikle vurgulanmaktadır (Guidelines for Drinking-Water Quality, 1996). Tablo 2. Yüzeysel Su Kaynaklarının Sınıflarına Göre Kalite Kriterleri (Fiziksel ve İnorganik-Kimyasal Parametreler) Su Kalite Sınıfları Su Kalite Parametreleri I II III IV Sıcaklık 0 C > 30 ph 6,5 8,5 6,5 8,5 6,0 9,0 6,0 9,0 dışında Çözünmüş oksijen (O2 mg L -1 ) <3 Amonyum (NH4 + mg L -1 ) >0.05 Nitrit (NO2 mg L -1 ) > 0.05 Nitrat (NO3 mg L -1 ) >20 Toplam fosfor (P mg L -1 ) > 0.65 Kaynak: Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği

10 10 Tunceli İli ve Çevresi Tatlı Su Kaynaklarında Suyun Fiziko-Kimyasal Parametreleri Tablo 2. Mevsimlerin En Düşük ve En Yüksek Su Kalite Parametreleri Mevsimlerin En Düşük ve En Yüksek Su Kalite Parametreleri İlkbahar Yaz Sonbahar Kış Ort. Değer Sıcaklık 0 C - 25,6 C - 2,5 C 12,6 C ph 9, ,27 8,20 Çözünmüş oksijen 8,42 mg L -1 15,30 mg L ,80 mg L -1 Amonyum (NH + 4 ) - En düşük - - 0,96 mg L -1 En büyük Nitrit (NO - 2 ) - 0,00 5,00 mg L -1-0,84 mg L -1 Nitrat (NO 3 - ) 0,00-5,00 mg L -1-3,90 mg L -1 Fosfor (P) - 0,74 mg L -1 0,09 mg L -1-3,90 mg L -1 Çalışmamızda, nüfus artışı, kirlilik (evsel sıvı atık, kentin düzensiz katı atık sahasından kaynaklanan sızıntı suyu vb.) gibi sebeplerle baraj gölü su kalite parametrelerinde gözlenen olumsuzluklar belirlenmiştir. Seçilen 7 araştırma istasyonundan mevsimlik olarak yürütülen çalışmada temin edilen su örnekleri incelenmiştir. Elde edilen suyun kimyasal verilerinden nitrit sonbaharda tüm istasyonlarda IV., diğer mevsimlerde I. sınıf su kalitesinde olduğu belirlenmiştir. Nitrat sonbahar hariç I. su kalitesi değerlerindeyken, amonyum ve fosfor yaz mevsimi hariç III. sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir. Suyun fiziksel parametreleri değerlendirildiğinde; ph, çözünmüş oksijen ve sıcaklık tüm örnekleme noktalarında I. sınıf su kalitesinde bulunmuştur. Teşekkür Bu çalışma MFTUB13-08 kod numarası ile Tunceli Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklendiği için teşekkür ederiz.

11 Veysiye Erkil, Azime Küçükgül, Osman Serdar, Rahmi Aydın, Tuba Otay 11 Kaynaklar Anonymous, (1995). Evaluation of Certain Food Additives and Contaminants. Fortyfourth Report of the Joint Fao/Who Expert Committee on Food Additives (Who Technical Report Series, 859). Boztuğ, D., Dere, T., Tayhan, N., Yıldırım, N., Danabaş, D., Cikcikoğlu Yıldırım, N., Öztüfekçi Önal, A., Danabaş, S., Ergin, C., Uslu, G. and Ünlü, E. (2012). Uzunçayır Baraj Gölü (Tunceli) Fiziko-Kimyasal Özellikleri ve Su Kalitesinin Değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2(2): Canpolat, O., Calta, M. (2003) Heavy metals in some tissue and organs of Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843) fish species in relation to body size, age, sex and seasons. Fresenius Environmental Bulletin. 12(9): Guidelines for Drinking- Water Quality, Volume 2, Health Criteria and Other Supporting Information, Second ed. WH0, Geneva, 1996 Katalay, S., Parlak, H., Çakal Arslan, Ö. (2005). The accumulation of some heavy metals in the liver tissues of black gobby (Gobius niger L., 1758) living in the Aegean Sea (in Turkish). E.U. Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. 22: Şeker, E., Özmen, H., Aksoy, Ş. (1998). Elazığ Hazar Gölü nden yakalanan Capoeta capoeta umbla da ağır metal birikimlerinin araştırılması, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 10(2): Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği (4 Eylül 1988 gün ve sayılı RG)