5. GÖSTERİ AYARLARI Geçiş Efekti Özel Canlandırma Özel Slayt Gösterisi Slayt Zamanlaması

Transkript

1

2 İÇİNDEKİLER 1. BELGE İŞLEMLERİ Arayüz Giriş Genel Görünüm Sunu Görünümleri Temel Sunu İşlemleri Sunum Oluşturma Kayıt işlemleri Oluşturulmuş Bir Belgeyi Açma Son Kullanılan Belgeler Listesini Düzenleme Kapat SLAYT İŞLEMLERİ Yeni Slayt Ekleme Slayt Çoğaltma Slayt Silme Slayt Gizleme veya Gösterme Farklı Bir Sunumdan Slayt Ekleme Slayt Düzenini Değiştirme Asıl Slayt Oluşturma TASARIM Sayfa Yapısı Sunu Şablonları SLAYT NESNELERİ Metin Ekleme Metinleri Biçimlendirme Tarih-Saat, Slayt Numarası veya Simge Ekleme Şekil Ekleme Şekilleri Taşıma ve Boyutlandırma Şekilleri Gruplandırma Şekilleri Biçimlendirme Resim Ekleme Ses Dosyası ve Film Ekleme Tablo Ekleme Grafik Ekleme...34 i

3 5. GÖSTERİ AYARLARI Geçiş Efekti Özel Canlandırma Özel Slayt Gösterisi Slayt Zamanlaması Köprüler ve Eylem Düğmeleri Köprüler Aynı Sunudaki Bir Slayta Köprü Oluşturma Farklı Bir Sunudaki Slayta Köprü Oluşturma Bir e-posta Adresine Köprü Oluşturma Web'deki Bir Sayfaya veya Dosyaya Köprü Oluşturma Yeni Dosyaya Köprü Oluşturma Eylem Düğmesi Ekleme YAZDIRMA AYARLARI Belgeyi Yazdırma ÖZELLEŞTİRME...54 Kaynakça...55 ii

4 1. BELGE İŞLEMLERİ Open Office içerisinde hesap tablosu programının arayüzünü inceleyelim Arayüz S unum programını çalıştırmak için aşağıdaki yöntemleri deneyebiliriz.windows 8 için arama düğmesine OpenOffice Impress yazdığımız zaman ya da masaüstünde bulunan simgesine tıkladığımızda ofis açılmaktadır. Şekil 1.1:Sunum programını çalıştırma Şekil 1.2: Open Office ilk açıldığında gelen ekran Giriş Bu ekran Open Office için bütün programların tek bir ekranda toplandığı bölümdür. Tek arayüz içinde Metin Belgesi, Hesap Tablosu, Sunu, Çizim, Veritabanı ve Formül programlarına ulaşmak için bağlantılar mevcuttur Genel Görünüm İlk açılış ekranında gelen pencereden Sunu ya tıkladığımızda aşağıda gösterilen ekran gelmektedir.

5 Başlık Çubuğu Pencere Kontrol Menüsü Kenar Çubuğu Slayt Penceresi Slayt Paneli Durum Çubuğu Şekil 1.3: Sunu ekranı Pencere kontrol menüsü: Üzerinde simge durumunda küçült, aşağı geri getir, ekranı kapla ve kapat düğmelerinin bulunduğu bölüm. Başlık çubuğu: Belge başlığının bulunduğu bölüm. Durum çubuğu: Belgenin o anki durumu ile ilgili bilgi veren bölüm. Slayt Penceresi: Slaytlar, sunu içerisinde yer alan slaytların küçük ekran görüntüleri yer almaktadır. Slayt Paneli: Bu kısım slaytın içeriğinin görüntülendiği ve içeriğinin değiştirilebileceği kısımdır. Kenar Çubuğu: Özellikler, Ana Sayfalar, Özel Canlandırma, Slayt Geçişi, Stiller ve Biçimlendirme, Galeri ve Gezgin gibi sekmelerden oluşan bölümdür. 1

6 1.2. Sunu Görünümleri Sunu hazırlama yazılımımızın beş ana görünümü vardır. Bunlar: Normal görünüm: Normal görünüm, sununuzu yazdığınız ve tasarladığınız asıl düzenleme görünümüdür. Bu görünümün dört bölüm vardır. Bunlar: Şekil 1.4: Normal Görünüm Anahat sekmesi: Bu alan içeriğinizi yazmak, fikirlerinizi toparlamak ve nasıl sunabileceğinizi planlamak, slaytların ve metnin yerlerini değiştirmek için çok kullanışlıdır. Anahat sekmesi slayt metninizi anahat biçimde gösterir. Şekil 1.5: Anahat Görünüm Notlar bölmesi: Slayt bölmesinin altındaki Notlar bölmesinde, geçerli slayt için notlar yazabilirsiniz. Daha sonra, notlarınızı yazdırabilir ve sununuz sırasında onlara başvurabilirsiniz. Ayrıca, notlarınızı dinleyicilerinize dağıtmak üzere yazdırabilirsiniz veya notları dinleyiciye gönderdiğiniz bir sunuya ekleyebilir ya da bir Web sayfasında yayınlayabilirsiniz. Şekil 1.6: Notlar Görünüm 2

7 Dinleyici Notu: Notların bir sayfa halinde gösterildiği bölümdür. Şekil 1.7: Dinleyici Notu Görünümü Slayt sıralayıcısı görünümü: Slayt Sıralayıcısı görünümü, slaytlarınızı küçük resim biçiminde gösteren bir görünümdür. Şekil 1.8: Slayt Sıralayıcısı Görünümü 1.3. Temel Sunu İşlemleri Temel sunum işlemleri aşağıda anlatılmıştır. Genellikle ofis programlarında aynı özellikler kullanılmaktadır Sunum Oluşturma Yeni belge oluşturmak için bir kaç yol vardır. Şekil 1.9: Sunum oluşturma Şekil 1.10: Araç çubuğundan yeni belge Bunlar; CTRL+N tuşlarına birlikte basmak, Dosya menüsünden Yeni alt menüsüne ve oradan da hesap tablosuna tıklamak, Standart araç çubuğundan Yeni düğmesine tıklamak. 3

8 Kayıt işlemleri Oluşturmuş olduğumuz belgeye tekrar ulaşabilmek için onu kaydetmemiz gerekmektedir. Bunun için de bir çok yol vardır. Bunlar; CTRL+S tuşlarına birlikte basmak, Dosya menüsünden Kaydet alt menüsüne tıklamak, Standart araç çubuğundan Kaydet düğmesine tıklamak. Şekil 1.11: Dosya menüsünden kaydet Bir belge ilk defa kaydediliyor ise Farklı Kaydet alt menüsüne, daha önceden kaydedildi ise Kaydet alt menüsüne tıklamamız gerekmektedir. Bu tür işlemler genellikle tüm ofis programlarında aynıdır. Kayıt işlemi sırasında varsayılan dosya uzantısı.odp dir. Farklı ofis programları ile oluşturulan dosyalar da sorunsuz bir şekilde açılmaktadır. Şekil 1.12: Araç çubuğundan kaydet Eğer bir sorun yaşamayacağınızdan emin değilseniz yedek olarak bir tane de farklı ofis program dosya uzantıları ile de kaydedebilirsiniz. Şekil 1.13: Sunu kaydet penceresi 4

9 Oluşturulmuş Bir Belgeyi Açma Daha önceden hazırlamış olduğumuz, bilgisayarımızda veya herhangi bir harici diskte yer alan bir belgeyi açmak için kullanılır. Şimdi de önceden hazırlanmış olan belgeleri açmak için hangi yolları Şekil 1.14: Dosya menüsünden Aç deneyebileceğimizi göreceğiz. CTRL+O tuşlarına birlikte basmak, Dosya menüsünden Aç alt menüsüne tıklamak, Standart araç çubuğundan Aç düğmesine tıklamak, İlk açılış ekranından Aç düğmesine Şekil 1.15: Araç çubuğundan Aç tıklamak. Açmak istediğimiz dosyayı bulduktan sonra Aç düğmesine tıklamak yeterli olacaktır. Eğer kayıt yaptığımız ortam harici depolama birimlerinden biri ise baştan bilgisayardan o konuma gitmemiz gerekir. İşin en güzel yanı farklı ofis programlarında bile oluşturulan dosyaların çok rahat bir şekilde açılmasıdır. Şekil 1.16: Aç penceresi Son Kullanılan Belgeler Listesini Düzenleme Sunum ile çalıştığınız dosyalar sizin ayarlayabileceğiniz bir sayıda hafızada tutulur. Bunların sunum programında karşılığı son kullanılanlardır. Son kullanılanlara erişmek için Aç düğmesinin yanındaki aşağıya bakan oka basmanız yeterli olacaktır. Son belgelerden hangisini açmak istiyorsanız üzerine fare ile 5 Şekil 1.17: Son kullanılan belgeler

10 tıklamanız gerekmektedir. Eğer son çalışılan dosyanız silinmediyse veya başka bir yere taşınmadıysa açılacaktır. Aksi takdirde dosyanıza erişemezsiniz. En altta bulunan Listeyi Temizle alt menüsünden hafızadaki kısa yolları temizleyebilirsiniz Kapat Açık olan bir çalışma kitabını, dosya menüsünde bulunan kapat seçeneği ile veya çalışma kitabı penceresinde bulunan kapat simgesi ile kapatabilirsiniz. Kapatma işleminde kaydedilmemiş veri varsa iletişim penceresi yardımıyla bu değişiklikleri kaydedebilirsiniz. Şekil 1.18: Kapat 6

11 2. SLAYT İŞLEMLERİ Sunular bir veya daha fazla sayıda slayttan oluşur. Slaytlar, içerisine yazılar, grafikler, video ve ses dosyaları eklenebilen yapılardır. Slaytlar bir araya gelerek sunuları oluşturur. Bir sunu içerisindeki slaytlarla işlemler yapmamız mümkündür. Başlıca slayt işlemleri Şunlardır: Yeni slayt ekleme Slayt çoğaltma Slayt silme Slayt gizleme/gösterme Farklı bir sunumdan slayt ekleme Slayt düzenini değiştirme 2.1. Yeni Slayt Ekleme Bir sunumuz içerisine yeni slayt eklemek için birden fazla yöntem vardır. Ekle menüsünden slayt ekleyebiliriz. Slayt penceresinden sağ tuşa tıkladıktan sonra açılan menüden Yeni Slayt seçilir. ALT+ Y klavye kısa yol tuşunu da kullanabilirsiniz. 7

12 2.2. Slayt Çoğaltma Bir sunu içerisindeki aynı düzen ve içeriğe sahip slaytları defalarca kullanmamız gereken durumlarda slayt çoğaltma işlemi gerçekleştiririz. Slayt çoğaltmak için çeşitli yollar mevcuttur. Bunlardan sık kullanılanları şunlardır: Fare, çalışma alanının sol tarafında bulunan Slayt Penceresinde bulunan kopyalanacak slaytın üzerine geldiğinde açılan menüden Kopya Slayt komutunu tıklayabiliriz. Seçili olan slaytı çoğaltmak için Ekle menüsünden Slaytı Çoğalt alt menünü tıklayabiliriz. ALT+ O klavye kısa yol tuşunu da kullanabilirsiniz Slayt Silme Zaman zaman sunu içerisindeki bazı gereksiz slaytların silinmesi gerekebilir. Bu durumlarda slayt veya slaytları silmek için çeşitli yöntemler mevcuttur. Başlıca silme yöntemleri şunlardır: Fare, çalışma alanının sol tarafında bulunan Slayt Penceresinde bulunan silinecek slaytın üzerine geldiğinde açılan sağ tuş menüsünden Slaytı Sil komutunu tıklayabiliriz. 8

13 Düzenle menüsünden Slaytı menüsüne tıklayabiliriz. Sil alt ALT+ S klavye kısa yol tuşunu da kullanabilirsiniz Slayt Gizleme veya Gösterme Sunu içerisinde gereksinim duyduğunuz ancak slayt gösterisinde yer almasını istemediğiniz bir slayt varsa bu slaytı gizleyebilirsiniz. Örneğin farklı bilgi düzeylerine sahip birden fazla gruba aynı sunumu yaparken bazen ayrıntılı bilgilerin yer aldığı slaytlar gizlenebilir. Ana slayt gösterisi esnasında bu gizlenen slaytlar görüntülenmezler. Ancak ihtiyaç duyulduğu anda gizlenen bu slaytlara erişilebilir. Eğer bir veya birkaç slaytı gizlerseniz, sunuyu Slayt Gösterisi görünümünde çalıştırırken bu slaytlar gizli olsa da dosyada bulunmaya devam eder. Sunudaki her bir slayt için Slayt Gizle seçeneğini kapatıp açabilirsiniz. Gizlenmek istenilen slaytlar, Slayt Penceresinden seçilir ve slaytlar üzerinde sağ tuş tıklanır, ardından açılan menüden Slaytı Gizle komutu tıklanarak slaytlar gizlenebilir. Gösterilmek istenilen slaytlar, Slayt Penceresinden seçilir ve slaytlar üzerinde sağ tuş tıklanır, ardından açılan menüden Slayt Gösterisi komutu tıklanarak slaytlar gösterilebilir. 9

14 2.5. Farklı Bir Sunumdan Slayt Ekleme Bir sunu içerisinde, daha önceden hazırlanmış olan slaytları kullanmamız gerekebilir. Bu gibi durumlarda aşağıdaki adımları takip ederek sunularınızın içerisine önceden hazırlanmış olan slaytları ekleyebilirsiniz. Ekle menüsünden Dosya alt menüsne tıklayalım. Eklemek istediğimiz sunuyu seçelim. Eklemek istediğimiz slaytı yada slaytları seçelim. Tamam düğmesine tıklayalım. 2. sıradaki slayt sonradan eklenmiştir. 10

15 2.6. Slayt Düzenini Değiştirme Slayt düzeni tabiri, slaytta görünen tüm içerik için biçimlendirme, konumlandırma ve yer tutucuların tümüne denir. Yer tutucular, düzenler içinde metin (gövde metni, madde işaretli listeler ve başlıklar da dâhil), tablolar, grafikler, SmartArt grafikleri, filmler, sesler, resimler ve küçük resim içeren kapsayıcılardır. Düzen, bir slaytın temasını (renkler, yazı tipleri, efektler ve arka plan) da içerir. Boş bir sunu eklemeyi sağlayan sayfa düzeni yandaki gibidir. Başlık ve düzenidir. metnin yer aldığı sayfa Başlık ve içeriğin yer aldığı sayfa düzenidir. Başlık ve iki içeriğin yer aldığı sayfa düzenidir. Sadece başlığın düzenidir. yer aldığı sayfa Ortada metnin yer aldığı sayfa düzenidir. 11

16 Başlık ve iki içeriğin yer aldığı sayfa düzenidir. Başlık ve iki içeriğin yer aldığı sayfa düzenidir. Başlık ve içerik üzerinde iki içeriğin yer aldığı sayfa düzenidir. Başlık ve içerik üzerinde içeriğin yer aldığı sayfa düzenidir. Başlık ve içerik üzerinde dört içeriğin yer aldığı sayfa düzenidir. Başlık ve içerik üzerinde altı içeriğin yer aldığı sayfa düzenidir. 12

17 2.7. Asıl Slayt Oluşturma Asıl slayt, slayt hiyerarşisinde bir sununun teması ve slayt düzenleri ile ilgili olarak arka plan, renk, yazı tipleri, efektler, yer tutucu boyutları ve konumlandırma gibi bilgilerin depolandığı üst slayttır. Görünüm menüsünden Ana Slayt, Asıl slayt alt menüsünü seçelim. Yandaki gibi bir ekran gelir. İçerik bölümünde yer alan yazı stili, arka plan rengi gibi biçimlendirmeye yönelik değişiklikleri birlikte yapmaya çalışalım. Yazı stilini değiştirmek istediğimiz kısmı fare ile seçelim hoşumuza giden bir yazı stili belirleyelim. Yandaki gibi bir biçim elde ederiz. Şimdi de arka plan rengini değiştirelim Biçim menüsünden sayfa alt menüsüne tıkladıktan sonra hoşumuza giden bir rengi arka plan olarak belirleyelim ve tamam düğmesine tıklayalım. 13

18 Arka plan rengini değiştirdikten sonra Ana görüntüyü kapat özelliğine tıklayalım. Yeni bir slayt ekleyelim. Yeni bir slayt eklediğimiz zaman yaptığımız değişikliklerin otomatik olarak yeni slayta eklendiğini görebiliriz 14

19 3. TASARIM Tasarım, kelime anlamıyla zihinde canlandırılan biçim, tasavvur demektir. Sunu hazırlama programıyla sunularımızı hazırlamadan önceki en önemli adımlarımızdan biri de tasarımdır. Sunumuzun içeriğinin, sununun hitap ettiği kesime daha verimli bir biçimde aktarılması, sununun görselliğiyle de ilgilidir. Slaytlarda kullanılacak arka plan ve yazı renkleri, yazıların biçimleri, esas aktarılmak istenilen bilgilerin vurgulanması, sunu içerisinde kullanılacak grafiklerin konuyla ilgisi ve slayt biçimiyle renk uyumu en başta dikkat etmemiz gereken hususlardır Sayfa Yapısı Hazırlanan sunu bir slayt gösterisi olacağından slaytların monitör, projeksiyon cihazı, TV ekranı gibi yatay şeklinde ayarlanmış olması önemlidir. Eğer bunun dışında sayfanın dikey ya da başka bir ölçü şeklinde ayarlanması isteniyorsa bu durumlarda sayfa yapısı ayarları değiştirilerek istenilen ölçülerde slaytlar hazırlanabilir. Biçim menüsünden Sayfa... alt menüsüne tıklayınız. Bu iletişim kutusu vasıtasıyla Biçim, Genişlik, Yükseklik, kenar boşukları, Slayt Yönlendirmesi (Yatay/Dikey) ve Arka plan rengi gibi özellikleri ayarlayabilirsiniz. 15

20 3.2. Sunu Şablonları Sunuya otomatik şablonlar ekleyebiliriz. Bunu gerçekleştirmek için uzantı yöneticisini kullanabiliriz. Open office 4 bilgisayara yüklendikten sonra sunuda kullanabileceğimiz pek fazla şablon bulunmamaktadır. İnternet ortamından çok daha fazla şablonu çok basit bir şekilde bilgisayarımıza kurabiliriz. Araçlar menüsünden Uzantı Yöneticisini açalım. Çevrimiçi daha fazla uzantı al bağlantısına tıklayalım. 16

21 Modern Impress Templates uzantısını indirelim. Yandaki oxt uzantılı dosyaya open office açıkken çift tıkladığınız zaman yandaki uyarı penceresi gelir. Kurulumu tamamlayın. Open Office programını tekrar başlatın. Yanda görüldüğü gibi bir çok şablon eklenmiş oldu. Fare, beğendiğimiz şablon üzerinde iken sağ tuşa tıkladığımız zaman ya seçilen slayta ya da bütün slaytlara tasarımı uygulamaya imkan tanıyan menü açılır. Tasarım sunu içindeki tüm slaytlara uygulandıktan sonra yandaki gibi olur. 17

22 4. SLAYT NESNELERİ Slaytlar aracılığıyla verilmek istenilen bilgiler çeşitli nesneler aracılığıyla dinleyicilere sunulur. Bu nesneler metin, şekil, resim, ses dosyaları, film dosyaları, tablolar ve grafikler olabilir. Bu öğrenme faaliyeti ile slayt içerisine nesne eklemeyi ve nesnelerle çalışmayı öğreneceğiz Metin Ekleme Sunumda amaç karşımızdakileri bilgilendirmek olduğuna göre slaytlarımızda bilgi amaçlı yazılara yer vermeliyiz. Boş bir sunu açtığımızda yazı yazmak için metin kutularından iki tanesi slayta eklenmiştir (Başlık eklemek için tıklatın kısmı). Bunların dışında eğer herhangi bir yere yazı yazmak istiyorsak metin kutusu ile slaytta kendimize yer belirlemeliyiz. Metin simgesine fare ile tıkladıktan sonra slayt üzerinde bir dikdörtgen çizeriz, artık yazı yazmak için bir alanımız mevcuttur. Yazınızın satır genişliği, oluşturduğunuz metin kutusunun genişliği kadardır, metin kutusunun yüksekliği ise ilk oluşturulduğunda bir satırdır, yazı yazdıkça alt satırlar için yükseklik artar. Slaytta metin eklemek için aşağıdaki yöntemlerden herhangi birini seçebilirsiniz. Görünüm menüsünden Araç Çubukları ana menüsünden Çizim alt menüsüne tıklayınız. Metin nesnesini seçiniz. 18

23 Farenin sol tuşuna sürekli basarak bir diktörtgen çiziniz. Metnin içerisine istediğiniz bir metni yazabilirsiniz. Metnin etrfaında bulunan kare tutamaçlardan da metnin gemişliğini ayarlayabilirsiniz Metinleri Biçimlendirme Metin biçimlendirmesi yapmadan önce şu adımlar gerçekleştirilir: Yandaki gibi bir metnimiz olsun. Eğer yazının içersine farenin sol tuşu ile bir kez tıklarsak yandaki gibi yazı biçimlendirmeye hazır hale gelir. Biçimlendirilmek istenen metin seçilir. Seçim işleminden sonra istenilen düzenleme yapılabilir. Kenar çubuğu üzerinde yer alan özellikler sekmesinden metin ve paragraf ayarlarından istenilen özellikler ayarlanabilir. Yukarıdaki biçimlendirmeleri yaptıktan sonra metnimiz yanda gösterildiği şekilde olur. 19

24 4.3. Tarih-Saat, Slayt Numarası veya Simge Ekleme Zaman zaman slayt içerisinde o andaki tarih ve saat bilgilerini eklemeye ihtiyaç duyulur. Yandaki gibi bir şeklin içine tarih yazmak istediğimizi varsayalım. Şeklin içine farenin sol tuşu ile çift tıklayalım. Ekle menüsünden menüsünden Tarih seçelim. Alanlar ana alt menüsünü Yanda görüldüğü gibi tarihin otomatik olarak şeklin içine yerleştiği görülmektedir. Eğer sunu bir yer tutucu/metin içermiyorsa veya bunlardan biri seçilmeden tarih ve saat ekle komut düğmesi tıklanırsa Üstbilgi ve Altbilgi iletişim kutusu açılır ve buradan tarih ve saat kutucuğu işaretlenir ve tüm slaytlarda bu bilginin görüntülenmesi isteniyorsa Tümüne Uygula, yalnızca o slaytta bu bilginin görüntülenmesi isteniyorsa Uygula düğmesi tıklanarak slaytın altbilgi/üstbilgi kısmına tarih ve saat bilgisi eklenir. Bilginin ekleneceği konum kullanılan sunu temasına göre değişkenlik gösterebilir. 20

25 Ekle menüsünden Tarih ve Saat... ana menüsünü seçelim. Slaytlara otomatik eklemek istediğimiz tarih ve zaman, alt bilgi ve slayt numarası gibi özelliklerin başındaki onay kutusunu işaretlediğimiz zaman slaytlara otomatik olarak sayfanın altında gelecektir. Eğer uygula düğmesine tıklarsak aktif olan slayta seçili özellikler uygulanır. Hepsine uygula düğmesine tıkladığımız zaman ise bütün slaytlara seçili özellikler uygulanmış olur. Aktif olan slayta özellikler uygulandığında yandaki gibi olur.n Yandaki gibi bir şekil oluşturalım. İçine farenin sol tuşu ile çift tıklayalım. Sayfa numarası alt menüsü seçildiğinde aktif olan slaytın numarası eklenir.sayfa sayısı seçildiğinde ise toplam slayt sayısı gelir. 21

26 Yandaki resimde slayt numarası eklendikten sonraki hali gözükmektedir. Yandaki resme bir ohm simgesi ekleyelim. Ekle menüsünden Özel Karakter... alt menüsüne tıklayalım. Yanda gösterilen simgeyi şekle ekleyelim. Tamam düğmesine tıklayalım. Metni şekli ekledikten sonra gösterilen resimdeki gibi olur. 22 yanda

27 4.4. Şekil Ekleme Sunularda verilen bilgilerin hedef kitleye daha dikkat çekici bir biçimde verilebilmesinde şekillerin önemi büyüktür. Şekillerle desteklenen bilginin akılda daha kalıcı olmasını kolaylaştırır. Çizim araç çubuğundaki şekillerden ihtiyaca uygun olanları seçiniz. Şekillerin hemen yanında bulunan aşağıya doğru bakan ok işaretlerine tıkladığımız zaman daha fazla şeklin yer aldığı bölüm açılır. Yandaki şekil iki ok ve iki daire şekli kullanılarak hazırlanmıştır Şekilleri Taşıma ve Boyutlandırma Slayt üzerine eklenen şekilleri, slayt üzerinde taşımak için; Önce şekil seçilir. Kırmızı noktalar ortada belirlenen merkez etrafında şekli döndürmeyi sağlar. Fare ile seçili şekil üzerine gelindiğinde fare işaretçisi taşıma şekline dönüşür. Şekil üzerinde farenin sol tuşuna basılı tutularak şekil istenilen yere taşınır. 23

28 Şekli yeniden boyutlandırmak için; Fare ile şeklin üzerine bir kez tıklanır. Sağdaki resimde olduğu gibi turkuaz kareler biçimlendirme yapabilmek için belirir. Sarı yuvarlak nokta ise çizgiler üzerinde daha fazla hakimiyet kurmamızı sağlar. Sağ ve sol ortada bulunan noktalara fareyi getirdiğimiz zaman yatay olarak uzatmayı sağlayan fare imleci ( ) haline gelir. Farenin sol tuşuna basarak şeklin boyunu uzatabiliriz. Üst ve alt ortada bulunan noktalara fareyi getirdiğimiz zaman dikey olarak uzatmayı sağlayan fare imleci( haline gelir. Farenin sol tuşuna basarak şeklin boyunu uzatabiliriz. Fare işaretçisi veya haline geldiğinde köşelerden tutularak büyütülebileceği anlamına gelmektedir. Slayt üzerine eklenen şekilleri döndürmek için; Şekil üzerine bir kez tıklandığı zaman yukarıdaki resimlerde olduğu gibi turkuaz kareler gelir. Tekrar tıklandığı zaman ise yanda gösterildiği gibi kırmızı noktalar belirir. Ortada bulunan hedef noktasını istediğimiz yere taşıyabiliriz. Farenin işaretçisi el haline geldikten sonra hedef noktasını okun başına sürükleyelim. 24

29 Fare imleci halini aldıktan sonra şeklin köşelerinde bulunan kenarlardan istediğimiz yöne doğru şekli döndürebiliriz. Kenarların ortalarında bulunan kırmızı noktalar hedef noktasını referans alarak x ve y eksenlerinde şekli döndürmeyi sağlar. Yandaki şekil sağ kenarın ortasında bulunan nokta aracı ile y ekseni etrafında şeklin döndürülmesi ile oluşmuştur Şekilleri Gruplandırma Slayt üzerine eklenen birden fazla şekli gruplandırarak tek bir şekilmiş gibi kullanabiliriz. Şekilleri gruplamak için; Gruplandırmak istediğimiz şekilleri klavyeden SHIFT tuşuna basarak fare yardımıyla tıklayarak tek tek seçiniz. Yandaki resimde sıra ile iki ok ve beyaz çembere shift tuşu basılı iken basıldığında tek bir resimmiş gibi gruplanmış olmaktadır. Shift tuşu basılı iken gruplandırmak istediğimiz nesneleri farenin sol tuşu ile seçelim. Sonrasında sağ tuş menüsünden Grupla özelliğini seçelim. Artık şekillerimiz gruplanmış oldu. 25

30 Grubu seçelim ve üzerine sağ tuş ile tıkladıktan sonra Grubu çöz özelliğine tıkladığımızda gruplanan her bir nesne artık birbirinden bağımsız olacaktır. Gruba gir özelliğinde ise gruplanan nesneler üzerinde değişklik yapmaya imkan tanır. Şekil üzerinde gruplanmayan özellikler ise pasif halde gözükür Şekilleri Biçimlendirme Şekilleri slayt içerisinde ekledikten sonra şekillerin biçimleriyle ilgili birtakım değişiklikler yapmamız gerekebilir. Şeklin dolgusu, çizgi rengi, çizgi stili, gölgesi kısacası biçimiyle ilgili tüm özellikleri Çizgi ve Dolgu araç çubuğundan gerçekleştirilir. Görünüm menüsünden Araç Çubukları ana menüsünden Çizgi ve Dolgu özelliği seçilir. Çizgi kalınlığı, çizgi rengi, dolgu rengi ve gölge gibi ayarlar bulunmaktadır. Yandaki resimde sayfa arka planı kırmızı, bir beyaz daire, bir kırmızı daire ve bir yıldız kullanılmıştır. Çizgi rengi beyaz olarak belirlenmiştir. Çizgi kalınlığı için bir değer girilmemiştir. 26

31 Eklenen resimlere 3B efekt vermek için çizim araç çubuğundan çıkarma tıklanır. 3B- Ayarlar adında pencere açılır Şekli 3 boyuttan 2 boyuta indirger. Türk bayrağındaki yıldız ilk düğme olan çıkarma kapalıya tıkladıktan sonra yandaki gibi olur. Aşağı eğ düğmesi, 3B şekli aşağıya doğru bakacak şekilde düzenler. Yukarı eğ düğmesi, 3B şekli yukarıya doğru bakacak şekilde düzenler. 27

32 Sola eğ düğmesi, 3B şekli yukarıya sola doğru bakacak şekilde düzenler. Sağa eğ düğmesi, 3B şekli yukarıya sağa doğru bakacak şekilde düzenler. Derinlik düğmesi 3B şekli belirtilen ölçülerde derinleştirmek için kullanılır. Yön düğmesi ile 3B şekli istenilen yöne otomatik olarak ayarlanabilir. Aydınlatma düğmesi ile 3B şekiline istenilen yönde parlaklık verilebilir. 28

33 Yüzey düğmesi ile 3B (3 Boyut) şeklin dış yüzeyinde ayarlamalar yapılabilir. 3B renk düğmesiyle şeklin kenarlarındaki renkler ayarlanabilir. Şekilde beyaz olan yıldızın yan kenarları mavi olmuştur Resim Ekleme Sunuların, şekillerin yanı sıra hazır resimlerle desteklenmesi bilginin akılda kalıcılığını artırır. Resim eklemek için; Kenar çubuğunda galeri sekmesinden resimler ekleyebilirsiniz. Eğer daha fazla resim eklemek isterseniz uzantı yöneticisini kullanarak internet ortamından resim indirebilirsiniz. Farenin sağ tuşuna eklemek istediğiniz resim üzerindeyken tıkladığınızda ekle / kopyala özelliğini seçerek ekleyebilirsiniz. Ya da farenin sol tuşunu seçtiğiniz resim üzerindeyken basılı tutarak slaytın üzerine bıraktığınızda da resim slayta eklenir. Yandaki slayta bazı çizgi karakter böcek resimleri eklenmiştir. Resimleri silmek için fare ile bir kez silinecek resmi seçin ve DEL tuşuna basın. 29

34 Eğer bilgisayardan bir resim eklemek istenirse, Ekle menüsünden Resim / Dosyadan alt menüsü seçilir. Resim ekle penceresinden istenilen resim seçilir ve Aç düğmesine tıklanır. Eklenen resim slayt üzerinde yandaki gibi olur. Gerekli düzenlemeleri yapabilirisiniz Ses Dosyası ve Film Ekleme Sunulara ses ve film dosyası eklemek de mümkündür. Sunularda gerek arka planda fon müziği olarak, gerekse sunuda efekt verme, gerekse de sunu üzerindeki bilgilerin dinleyicilere aktarılmasında ses dosyaları veya film dosyaları kullanılabilir. 30

35 Galeriden sesler seçildiğinde bir çok müzik dosyasından oluşan bölüm açılır. Fare ile istenilen dosyanın sürükle bırak metodu ile slayt üzerine koyulabilceği gibi farenin sağ tuş özelliğinden ekle / bağlantı seçilir. Slayta eklendikten sonra hoparlör resmi gösterilir. Sayfanın altına otomatik gelen ortam yürütücüsü ile gerekli düzenlemeler yapılabilir. En başta bulunan Film ve Ses düğmesine bastıktan sonra müzik ekleme ekranı gelir. İtunes üzerinden satın aldığım bir müzik dosyasını açayım. Siz de orjinal müzik dosyalarından birini seçebilirsiniz. Biraz zaman alsada :) mp3 uzantılı müzik dosyam slaytın içinde çalmaya hazır halde bekliyor. Eğer bütün bir sunu boyunca müziğin çalmasını isterseniz ilk slaytı seçili iken slayt geçişine tıklayın. Eklemiş olduğunuz ses dosyasını bulun ve alttaki onay kutusunu işaretleyin. 31

36 Slayta film dosyası (video dosyası) eklemek için; En başta bulunan Film ve Ses düğmesine bastıktan sonra video ekleme ekranı gelir. Video dosyasını seçebilirsiniz. Mpg1 formatında video ekleyebilirsiniz. Mpg2 formatında video ekleyebilirsiniz. Wmv uzantılı video formatında dosyaları desteklemektedir. Burası bizim için çok önemlidir. Şu an için flv ve mp4 gibi görüntü formatlarını desteklememektedir. 32

37 4.7. Tablo Ekleme Sunu içerisinde bilgilendirme esnasında tablolar kullanmak gerekebilir. Bir slayt içerisine tablo eklemek için şu adımları takip edebiliriz. Standart araç çubuğundan tablo kısa yolundan kolayca tablo ekleyebilirsiniz. 3 X 3 lük tablo eklenmiş oldu 4.8. Grafik Ekleme Grafikler, birden fazla değişkenin birbirine göre durumunu kıyaslamak için kullanılan etkin yöntemlerden biridir. Sunular içerisinde de zaman zaman grafiklere ihtiyaç duyulur. Slayt içerisine grafik eklenebilmesi bilgisayarda elektronik tablolama programının da yüklü olması gerekmektedir. OpenOffice içerisinde hesap tablosu da yüklü gelmektedir. Slaytın ortasında yer alan menüden çizelge ekle menüsünden çizelge ekleyebilirsiniz. 33

38 5. GÖSTERİ AYARLARI Sunumun başarısını düşünüyorsanız gösteri ayarlarını, sunum konusunu destekleyici biçimde kullanmalı gereksiz düzenlemelerle dikkati dağıtmaktan kaçınmalısınız. Animasyonlar, slaytlara geçiş efekti olarak uygulanabileceği gibi slayt üzerindeki nesnelere ayrı ayrı da uygulanabilir Geçiş Efekti Sunu programında, bir slayttan sonrakine geçerken slayt gösterisi görünümünde oluşan animasyon benzeri efektlere geçiş efekti denir. Her slayt geçişi efektinin hızını denetleyebilir ve ayrıca ses ekleyebilirsiniz. Geçiş efekti verilmek istenen slayt seçilir. Kenar çubuğundan slayt geçişi seçilir. Slayt geçişi için istenilen bir geçiş stiline tıklanılır. Örnekte geçiş stili Daire Şekli seçilmiştir. Geçiş hızını yavaş, orta ve hızlı olarak değiştirebilirsiniz. Sesten hoşunuza giden bir ses seçebilirsiniz. Eğer dışarından ses eklemek isterseniz Diğer Ses... özelliğini seçmelisiniz. 34

39 5.2. Özel Canlandırma Bir ögenin sununuzda ne zaman ve nasıl belireceğini belirlemek için özel canlandırma bölmesi openoffice programının içinde kullanılan bölümdür. Bir örnek üzerinden efeğin nasıl ekleneceğini anlatalım. İlk önce efekt vermek istediğimiz nesneyi seçelim. Efekt değiştir bölümünden düğmesine tıklayalım. ekle... Giriş sekmesinden içe Uçuş özelliğini seçmek için fare ile üzerine bir kez tıklayalım. Tamam düğmesine tıklayalım. Ekle düğmesinden başka bir efekt ekleyebiliriz. Değiştir düğmesinden aktif olan efeği değiştirebiliriz. Kaldır düğmesi ile seçili efekt kaldırılır. Başlat özelliğine tıklamada seçilirse, efekt fare tıklamasıyla geçerçekleştirilir. Öncekiyle seçilirse kendinden önce efekt ile aynı anda çalışır. Öncekinden sonra seçilirse, kendinden önceki efeğin çalışması bittikten sonra çalışır. 35

40 Aktif olan slayta seçilen efeğin hangi yönden geleceği belirlenebilir. Efeğe göre yön özelliği de değişmektedir. Efeğin hızını Çok hızlı, Yavaş, Orta, Hızlı ve Çok hızlı olarak belirleyebilirsiniz. Yandaki resimde efekt düğmesine tıklayalım. seçenekleri Efek sekmesinden ayarlar bölümünden efeğin başlangıç ve bitiş hızını ayarlayabilirsiniz. Efeğe hoşumuza giden sesi ekleyebiliriz. Yandaki oynat düğmesinden de seçilen sesi dinleyebiliriz. 36

41 Canlandırmadan sonra efekt verilen nesnenin durumunu belirleyen seçeneklerdir. Soldurma özelliği seçilirse efekt bittikten sonra aynı yerinde durur. Renkle soldur seçilirse solma rengini belirleriz. Sunu çalıştıktan sonra efeğin bittiği zaman fareye tıklarsak seçilen resmin solma rengine boyandığını görebiliriz. Canlandırmadan sonra gizleyi seçelim. Yanda resimde görüldüğü gibi efekt çalıştıktan sonra resim gizlenmiştir. Sonraki canlandırmada gizle seçeneği gizlemeyi bir sonraya bırakmaktadır. Bu sefer fareye tıklama olayından sonra gizlenmektedir. 37

42 Vurgu efeği vermek istediğimiz resmi seçelim. Vurgudan hoşumuza giden bir efekt belirleyelim. Kelebeğe papatya üzerinde gezinme efekti vermek için Sallanma efektini seçtim. Siz de hoşunuza giden vurgu efektini ekleyebilirisiniz. Tamam düğmesine tıklayınız. Efeğin başlatma seçeneğini öncekiyle olarak ayarlayalım. Böylece bir önceki efeğin çalışmasıyla beraber aynı anda çalışmaya başlayacaktır.şeklin hareket halinde iken hangi renkte olacağını renk özelliğinden belirleyebilirsiniz. Efekt seçenekleri düğmesine tıklayalım. Buradan efeğin başlangıç şeklini, gecikmesini, hızını ve ne kadar sürede tekrar edeceğini belirleyebilirsiniz. Slaytın sonuna kadar tekrar etmesini isterseniz Slayt Sonuna kadar özelliğini seçmeniz gerekir. Sayı olarak 2, 3, 4, 5 ve 10 değerlerini de girebilirsiniz. Tekrar istemiyorsanız hiçbiri özelliğini seçiniz. 38

43 5.3. Özel Slayt Gösterisi Sunu Programında özel gösteriler oluşturarak tek bir sunuyu çeşitli izleyicilere uyarlayabilirsiniz. Bir örnek üzerinden anlatmaya çalışalım. Slayt Gösterisi menüsünden Özel Slayt Gösterisi... seçilir. Yeni düğmesine özel slayt oluşturmak için tıklayalım. gösterisi Videolar adını isim olarak girelim. CTRL tuşu ayrı slaytları seçmek için kullanılırken; SHIFT tuşu ise ardışık (9,10,11) olan slaytları seçmek için kullanılır. Slaytları listeleyen kutular arasındaki düğmelerden seçili slaytları ekleyip çıkaratabiliriz. Seçili slaytların sırasını değiştirmek için; farenin sol tuşu ile değiştirmek istenen slayt seçilir ve bırakılmadan istenilen yere sürüklenir. Örnekte slayt11, slayt 9 ile slayt10 arasına yerleştirilmektedir. 39

44 Slayt11'in sırası değiştikten sonraki hali yanda gösterilmektedir. Tamam düğmesine tıklayalım. Özel Slayt Gösterisi Kullan özelliğinin onay kutusunu işaretledikten sonra göstermek istediğimiz slayt grubunun adını seçelim. Şu an için Videolar grubu var. Başlat düğmesine tıkladığımız zaman 4 slayttan oluşan sunumuz çalışmaya başlayacaktır Slayt Zamanlaması Slaytları otomatik ve fare ile tıklamayla ayarlayabiliriz. Her bir slaytın bekleme süresini otomatik olarak belirlemek istiyorsak, her bir slayta kaç saniye duracağını yazmak gerekecektir. En iyi yöntem bütün sunuları tek tek ayarlamaktır. Zamanlama provasından otomatik olarak sunuların zamanı ayarlanmaktadır. (Şu an için bu özelliği çalıştıramadım.) Slayt gösterisi menüsünden Slayt Gösterisi Ayarları menüsünden tüm slaytların süresi ayarlanabilmektedir. (Şu an için bu özelliği çalıştıramadım.) 40

45 5.5. Köprüler ve Eylem Düğmeleri Köprüler Sunu programında köprü aynı sunu içinde bir slayttan başka bir slayta ya da başka bir sunudaki bir slayta, bir e-posta adresine, bir Web sayfasına veya bir dosyaya olan bağlantıdır Aynı Sunudaki Bir Slayta Köprü Oluşturma Yandaki gibi bir slayt oluşturunuz. Bayrak yazısını fare ya da ok tuşları ile seçiniz. Ekle menüsünden Köprüyü seçiniz. Sayfa içi bağlantı vermek için yandaki ana menüden Belge, belgedeki hedeften bayrak resminin olduğu slaytı seçiniz. Uygula ve kapat düğmesine tıklayanız. Tekrar uygula ve kapat düğmesine tıklayınız. Bayrak yazısının üzerinde mavi renkte köprü kurulduğu görülmektedir. 41

46 Bayrak resminin olduğu 4. slayta gidiniz. Galeriden Ev Sayfası bölümünden seçilen şekil üzerinde farenin sağ tuşuna tıkladıktan sonra Ekle / kopyalaya tıklayınız. Eklenen ev resmini, sayfanın sağ alt köşesine getiriniz. Ekleden köprü eklerken form özelliğinin düğme olduğuna dikkate ediniz. Sayfanın sağ alt köşedeki düğmeye fareyi getirdiğinizde köprü gösterilmektedir. 42

47 Farklı Bir Sunudaki Slayta Köprü Oluşturma Soru metni yazınız. Ekle menüsünden köprüye tıklayınız. Belge menüsünden Belge bölümünden yoldan başka bir sunuyu seçiniz. Soru yazan metne farenin sol tuşu ile tıkladığınız zaman ayrı bir pencerede sunum programı çalışır. 43

48 Bir e-posta Adresine Köprü Oluşturma E posta adresine köprü kurmak için düğme ekleyin. Posta ve Haberleri sekmesinden e-posta adresinizi ve konunuzu yazınız ve uygula ile kapat düğmesine tıklayınız. Tasarım ekranında bağlantı yanda gözükmektedir. Sunu çalıştıktan sonra yukarıda gösterilen düğmeye tıkladığınız zaman e posta göndermek için bilgisayarınızda kurulu e-posta yöneticisi açılır. 44

49 Web'deki Bir Sayfaya veya Dosyaya Köprü Oluşturma Openoffice resmine tıkladıktan sonra kurulum dosyasını internetten indirelim. Hedef kısmına org.mirror/files/4.1.1/binaries/tr/apache_ OpenOffice_4.1.1_Win_x86_install_tr.exe /download yazalım ve uygula ile kapat düğmesine tıklalayalım. Openoffice resmine tıkladıktan sonra web sayfası açılır ve dosya indirme penceresi açılır Yeni Dosyaya Köprü Oluşturma Yeni belge oluşturmada kullanacağımız resmi seçelim. Standart araç çubuğundan köprüye tıklayalım. 45

50 Yeni Belge menüsünden dosya metin kutusundan kaydedileceği yeri belirleyelim. En sonuna da belirlediğimiz dosya adını yazalım ve dosya türünü seçelim. Uygula ve kapat düğmesine tıklayalım. Tekrar uygula ve kapat düğmesine tıklayalım. YeniSunu1.odp isimli dosyasının oluştuğunu göreceksiniz. Sunu çalışırken resme sağ alt köşedeki resme tıkladığımız zaman ortadaki yeni açılan belgeyi görmektesiniz Eylem Düğmesi Ekleme Eylem düğmeleri, sununuza ekleyip ilgili köprüler tanımlayabileceğiniz hazır düğmelerdir. Eylem düğmeleri, sol ve sağ oklar gibi şekiller ve sonraki, önceki, ilk ve son slaytlara gitmeye, film veya ses çalıştırmaya yarayan ve genel olarak tanınan simgeler içerir. Kenar çubuğundaki galeri sekmesinden ev sayfası bölümünden hazır tuşlardan hoşunuza gidenleri ekleyebilirsiniz. 46

51 Seçilen düğme üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayalım. Etkileşim özelliğine tıklayalım. Etkileşim için hazır fonksiyonlardan birini seçelim. Tamam düğmesine tıkladıktan sonra üzerinde yapılacak işlem otomatik olarak yazmaktadır. Çalışma esnasında bu etkileşimli düğmeler slaytlara ulaşma, makro çalıştırma, ses çalma gibi bir çok işlemde kullanılabilmektedir. 47

52 6. YAZDIRMA AYARLARI Sunuyu dinleyicilerle ya da başkalarıyla paylaşmanın en iyi yollarından biri de sunuyu yazdırmaktır Belgeyi Yazdırma Yazıcıdan çıktı almayı göstermeden önce baştan yazıcı kurulumunu ayarlamak gerekebilir. Yazıcı ayarlarını Ubuntu ya da Pardus gibi işletim sistemlerinde denediğim halde çok fazla bir sorun ile karşılaşmadım. Özellikle tanınmış firmaların yazıcıları ile daha az sorunla karşılaşıyoruz. Şekil 6.1: Yazıcı Ayarları Yazıcı kurulumundan Seçenekler düğmesine tıkladığımız zaman aşağıdaki Yazıcı seçenekleri penceresi açılır. Şekil 6.2: Yazdır Şekil 6.3: Yazıcı Seçenekleri 48

53 Klavyeden yazdırmak için CTRL+P tuşlarına birlikte basmak gerekir. Yazdır düğmesine bastıktan sonra aşağıdaki ekran karşımıza gelmektedir. Şekil 6.4: Yazdır Penceresi Yazdır penceresinin en solunda tüm yazdırılacak belgelerin baskı önizlemesi gösterilmektedir. Bu ekran tüm slaytların yazdırmadan önce bize kontrol etme imkanı verir. Yazdır penceresinin Genel sekmesinde yer alan yazıcılar yanda resimde görüldüğü yerde listelenmektedir. Tüm Slaytlar seçili iken bütün sayfaların çıktısı alınır. Slaytlar seçili iken, veya ardışık ise - ile ayırdığımız sayfaların çıktısı alınır. Seçim özelliği yazıcı yüklü olmadığı için pasif gözüküyor. Ters sayfa sırasında yazdır işaretli iken en sonuncu Slaytdan çıktı almaya başlar ve birinci Slaytdaki çıktıyı en son alır. 49

54 Aynı belgeden kaç adet alacağımızın belirlendiği bölümdür. Kopya sayısını 2 olarak belirlediğimiz zaman baştan sona birisi, diğeri de önceki bittikten sonra yine baştan sona çıktı alır. Yandaki ifadeler gayet açık bir şekilde anlatılmış. Eğer o özelliği istiyorsanız onay kutusunun başındaki çeltiği koyun. Şayet istemiyorsanız da onay kutusunun çeltiğini kaldırın. Sayfa düzeninin varsayılan gösterim şekli böyledir. Sayfa düzeni sekmesi bir sayfaya alt alta iki sayfanın çıktısını almayı sağlar. Yan yana 16 sayfaya kadar bir sayfaya sıkıştırma özelliği vardır. Sıralama olarak; 50 Soldan sağa ondan sonra aşağı, Üsten alta ondan sonra aşağı, Üsten alta ondan sonra sola, Sağdan sola ondan sonra aşağı.

55 Broşür seçeneği aktif iken tüm slaytlar seçili olduğunda üst üste iki slayt yazılacak hale gelir. İstediğimiz özelliklerin koymak yeterlidir. 51 başına çeltik

56 7. ÖZELLEŞTİRME Sunum programının pencere ve menü düzeni, en çok kullanılabilecek şekle göre düzenlenmiştir. Siz bu düzeni, kendi isteğinize göre belirleyebilirsiniz. Bu, programı daha etkin kullanmanıza olanak sağlayacaktır. Şekil 7.1 de gösterildiği gibi dosya menüsünden seçenekleri seçerek sekmelerinizdeki düğmelerin yerlerini değiştirebilir, kullanmadıklarınızı kaldırabilirsiniz.burada anlatılan konular hesap tablosu programında anlatıldığı için sadece bilgi verilecektir. Ayrıntılı olarak öğrenmek için Openoffice Öğreniyorum Hesap Tablosu kitabının 77. sayfasına bakabilirsiniz. Şekil 9.1: Menüleri Özelleştirme 52