İçerik. Duygunun Tanımı Bileşenleri Sınıflandırması Duyguların ifadesi Duygular ve psikosomatik bozukluklar Duygusal Zeka testi

Transkript

1 DUYGULAR

2 İçerik Duygunun Tanımı Bileşenleri Sınıflandırması Duyguların ifadesi Duygular ve psikosomatik bozukluklar Duygusal Zeka testi

3 Duygu Nedir? Kişiye göre deneyimleme Öznel ifade biçimi Karmaşık yapı Başlangıç ve bitiş süresi belirlidir. Olumlu/ olumsuz Farklı yoğunluk İstemsiz

4 Duygu ile ilişkili Aforizmalar Duygu,aklın esiridir. Fakat bil ki, akıl da ruhun eseridir (Mevlana). Duygu olmaksızın karanlık ışığa, kayıtsızlık harekete geçirilemez. (Carl Jung) Akla karşı koyabilen tek şey, duygulardır (Ömer Syfettin) Duygunun yanında, akıl daima adi kalır (Balzac) Duyabileceğimiz en güzel duygu, bilinmeyen karşısında ki heyecandır (Einstein) Aynı dili konuşanlar değil, aynı duyguları paylaşanlar anlaşır (Turgenyev)

5 ( dk)

6 Duygu Bileşenleri Fizyolojik İfadeler Hisler Duygular Davranışsal Bilişsel

7 Duyguların Fizyolojik Tepkisi Bilişsel Davranışsal Fizyolojik Duyguların vücuttaki tepkileri farklıdır. Beyin faaliyetlerinde hızlı değişimler Otonom sinir sistemi faaliyetleri Nörotransmitter üretimi Örn:

8 Fizylojik Tepkiler Gözlenebilen tepkiler Gözlenemeyen tepkiler Aşırı uyarılma veya çok az uyarılma

9 Duyguların Sinir Sistemi ile İlişkisi Merkezi Sinir Sistemi Periferik Sinir Sistemi Somatik Sinir Sistemi Otonom Sinir sistemi Sempatik Sistem Parasempatik Sistem

10 Duyguların Bilişsel Tepkileri Bilişsel Davranışsal Fizyolojik Atıflardır Tutumlar Durumsal değerlendirmelerdir Beklentiler Deneyime dair düşünceler Önceki Deneyimler Kişisel ve kültürel değişkenlik

11 Duyguların Bilişsel Tepkileri Duygular sonucu gerçekleşebilen bilişsel deneyimler: Daha önceki deneyimlerinden dolayı eğlenme beklentisi içerisinde olabilir. Arkadaşlarının onu sevdiğini düşündüğü için mutlu olabilir. Çok şaşırdığı için sadece «vay canına!» diyebiliyordur sadece

12 Duyguların Bilişsel Bilişsel Duygular sonucu gerçekleşebilen bilişsel deneyimler: Aç Kuduz Sevimli

13 Duyguların Davranışsal Tepkisi Bilişsel Davranışsal Fizyolojik Duygular gerekli davranışı yapabilmemiz için bizi hazırlar Kaçma-savaşma Dinlenme ve sindirme Ağlama/ gülümseme Okşama Her duygu farklı davranışsal tepkiler yaratır

14 Duyguların Davranışsal Tepkisi Duygular sonucu gerçekleşebilen bilişsel deneyimler: Yemek verebilir Kaçabilir Sevebilirsiniz

15 Duyguların İfadelere ve Hislere Etkisi Bir OYUN Lütfen ikili eş olunuz Cıbırca konuşmayı bileniniz var mı? Ben elim ile «alkış» işaret verdiğimde, size bir duygu durumu vereceğim ve o duygu durumu içinde cıbırca iletişim kuracaksınız. Cıbırca o duyguyu sesiniz ve mimikleriniz ile ifade edeceksiniz Ben «Sus» dediğimde ise o duyguyu sadece beden dili ile o duyguyu aktaracaksınız.

16 Duyguların sınıflandırılması Temel/ Evrensel duygular (Paul Ekman, 1972; 1984, 1993))

17 Bunları biliyor muydunuz? 6 Temel duygu vardır İngilizcede 600 kelime / Türkçe 144 (Nurhan Er) Yüzümüzde duyguları ifade etmek için 42 kas bulunmakta Doğuştan kör olan bireyler dahi bu 6 duyguyu ifade ederken aynı yüz ifadesi kullanırlar.

18 Bunları biliyor muydunuz? Yüz okuma becerisi, neredeyse doğuştan denebilecek kadar erken bebeklik döneminde gelişmiştir. Yapılan araştırmalar, insan yüzleri arasında pixel (vol) açısından incelendiğinde çok minimal farkların olduğunu fakat yüz okuma yeteneğimiz sayesinde insanları birbirinden kolaylıkla ayırt edebildiğimizi söylüyor.

19 Bunları biliyor muydunuz? Yeni edinilen bulgulara göre ise insan doğduğunda sadece insan yüzü okuma yeteneği ile doğmamakta, aynı zamanda diğer hayvanların da yüzlerini okuyabilme yeteneğine sahiptir. 1.5 yaşındaki çocuk, aynı cins ve özellikteki 2 maymunun resimlerini birbirinden ayırt edebilirken yetişkin bireyler bunu ayırt edememektedir. Bunun sebebi, beynimizin doğduğumuzda genetik olarak getirmiş olduğu bu becerilerin eğitilmediği için köreldiği ve bu yeteneğe sahip nöronların öldüğünü ileri sürmektedirler.

20 Duyguların sınıflandırılması Çoklu Boyutlu Analiz Gergin Etkin Tetikte Endişeli Heyecanlı Stresli Coşkulu Bozulmuş Mutlu Keyifsiz Keyifli Üzgün Depresif Sıkılmış Kanaatkar Durgun Sakin Rahat Yorgun Etkisiz Serin Kanlı

21 Duygu Teorileri Olay Fizyolojik Tepki Yorumlama Duygu

22 Duygu Teorileri Olay Fizyolojik Tepki Duygu

23 Duygu Teorileri Olay Fizyolojik Tepki Yorumlama/ Nedenini adlandırmak Duygu

24 Lazarus Teorisi Duygu olay Değerlendirme Fizyolojik Tepki

25 Duygular Ve Psikosomatik Bozukluklar Fobi Panik atak Obsesif kompalsif bozukluk Somataform Bozukluk Ağrı bozukluğu Bağımlılık Depresyon Bipolar bozukluk Antisosyal kişilik bozukluğu Kardiyovasküler problemler Reflü Migren Obezite

26 DURUM DÜŞÜNCE DUYGU DAVRANIŞ SONUÇ Sınava hazırlanmak Çok zor soracak, başarısız olacağım Kaygı (%60) Dikkatimi toplayamama Tırnaklarımı yeme uyuyamama Yeterli çalışamama ve başarısız olma

27 Duygusal Zeka 1) 2) Duyguları algılayabilme, kişinin kendisinin ve başkalarının duygularını yüz ifadesi, sözel mesajlar, beden dili veya benzeri ipuçlarından elde edinilen bilgilerle yakalayabilmesidir. Kişinin söz konusu ipuçlarını kullanarak kendi duygularını doğru biçimde ifade edebilme yeteneğini de içermektedir Duyguları kullanabilme, Dikkati odaklayabilme, mantıklı düşünebilme doğru İletişim için duygu üretme, kullanma ve hissetmeyi gerektirmektedir. 3) 4) Duygusal süreçleri anlayabilme ile ilgilidir. Hangi olayların farklı duygu tiplerini tetikleme olasılığının bulunduğunu bilmeyi, Karmaşık duygu demetlerinden gerekli olanları harmanlayabilmeyi, Duyguların zaman içinde nasıl geliştiğini anlayabilmeyi Bireylerin kendi duygularını idare edebilmesini Duygusal açıdan zorlayıcı kişiler arası durumlarla başa çıkabilmesini ifade etmektedir. Bu duygusal beceri, bireyin amacını gerçekleştirebilmesi için kişiler arası etkileşim durumlarında duygularını ifade edişi

28 İyimserlik/Ruh Halinin Düzenlenmesi, (Optimism/Mood Regulation), Duyguların Kullanımı (Utilizations of Emotions) Duyguların Değerlendirilmesi (Appraisal of Emotions)

29 Envanter, 1= Hiç uygun değil ve 5= Tamamen Uygun 5 li Likert tipi cevaplama (Ters yönlü maddeler: 3, 4, 6, 8, 10, 12, 13, 14, 17, 20, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 34, 35, 39, 40, 41)