PE = 0.7(AxBxCxX)+VE+KE (Eşitlik 8.1.) = 0.7TE+VE+KE (Eşitlik 8.2.)

Transkript

1 Storie İndex PE = 0.7(AxBxCxX)+VE+KE (Eşitlik 8.1.) = 0.7TE+VE+KE (Eşitlik 8.2.) PE: Parsel endeksi A: Toprak derinliği ve profil grubu B: Üst toprak bünyesi C: Eğim X: Diğer faktörler TE: A, B, C ve X in çarpımı ile hesaplanan toprak endeksi VE: Verimlilik indeksi KE: Konum indeksi Hesaplanan parsel endeksine göre parsellerin dereceleri çizelge 8.1 ile belirtilir. Çizelge 8.1. Parsel endeksine göre parsellerin dereceleri Parsel Derecesi Parsel Endeksi Toprak derinliği ve profil grubu (A) Parselin ortalama toprak derinliğine göre derecelendirme işleminde dikkate alınacak değerler çizelge 8.2. de verilmiştir. Çizelge 8.2. Parselin ortalama toprak derinliğine göre derecelendirme işleminde dikkate alınacak puanları Üst toprak bünyesi (B) Toprak Derinliği (cm) Puanı Yapılan analizler sonucu belirlenen parsel bünye sınıfına göre derecelendirme işleminde dikkate alınacak değerler çizelge 8.3. de verilmiştir.

2 Çizelge 8.3. Bünye sınıfına göre araziye verilecek puanlar Bünye Sınıfı Puanı Orta bünyeli (tınlı) İnce veya ağır bünyeli (killi) 80 Kaba veya hafif bünyeli (kumlu) Çok kaba bünyeli 50 Arazi yüzeyinin çakıllı veya taşlı olması durumunda yukarıda verilen puanlardan 5-20 puan düşürülmelidir (Çizelge 8.4). Çizelge 8.4. Arazi yüzeyinin çalkı veya taş ile kaplı olması durumunda düşülecek puanlar Taşlılık durumu Arazi yüzeyinin taş-çakıl ile kaplı miktarı (%) Düşülecek puan Hafif % Orta % Çok % Arazinin eğimi (C) Topografik harita veya arazide yapılan ölçümlerinden saptanan arazi eğimine göre derecelendirme işleminde dikkate alınacak değerler çizelge 8.5. de verilmiştir Diğer faktörler (X) Çizelge 8.5. Arazi eğimine göre araziye verilecek puanlar Eğim durumu Eğim (%) Puan Düz Hafif eğimli Orta eğimli Çok eğimli Dik Çok dik Toprak verimliliğine etkili diğer faktörler drenaj durumu, erozyon derecesi, sodyumluluk, tuzluluk, ph ve mikrorelieftir. Bu faktörlere göre verilecek puanlar çizelge da belirtilmiştir. Çizelge 8.6. Drenaj durumuna göre araziye verilecek puanlar Drenaj durumu Puanı İyi 100 Yetersiz 80 Kötü 60 2

3 Çizelge 8.7. Erozyon durumuna göre araziye verilecek puanlar Erozyon derecesi Puanı Yok veya hafif 100 Orta 90 Şiddetli 80 Orta şiddetli 50 Çizelge 8.8. Değişebilir sodyum durumuna göre araziye verilecek puanlar Değişebilir sodyum (%) Puan 0-15 ve ph> Çizelge 8.9. Tuzluluk durumuna göre araziye verilecek puanlar Toprak endeksi Tuzluluk Eriyebilir tuz (%) Puan Tuzsuz Hafif Orta Şiddetli Yukarıda açıklanan toprak katmanının derinliği (A), üst toprağın bünyesi (B), parselin eğimi (C) ve toprağın kullanılabilirliliği - verimine etkili diğer faktörler (X) olan drenaj, erozyon, sodyumluluk ve tuzluluğun birlikte değerlendirilmesiyle toprak endeksi değeri elde edilir. Arazi ve laboratuar da yapılan ölçüm ve analizler sonucu belirlenen A, B, C ve X puanlarının çarpımı ile elde edilen toprak endeksi değeri arasında değişir Verimlilik endeksi Proje alanında geçmiş yıllardaki bitkisel üretimdeki verimliliğe göre iyi, orta ve kötü verimli en az birer örnek parsel seçilir. Toplulaştırma alanındaki diğer parseller verim yönünden örnek parsellerle karşılaştırılarak 0 ile 10 puan arasında verimlilik puanı belirlenir Konum endeksi Arazinin değeri toprak, topografya ve kimyasal özelliklerinin yanı sıra konumundan (köye yakınlığı gibi) kaynaklanan nedenlerle artabilir. 0 ile 20 puan arasında değişebilen konum endeksi; parselin işletme merkezine (veya köye), pazara yakınlığına, bu noktalarla ulaşım kolaylığına, iskan veya mücavir alan içinde bulunmasına, enerji hatlarına ulaşabilirliğine göre değerlendirilir. Bu özellikler bir dairenin merkezi olarak kabul edilir ve merkeze en yakın parsellere 20 puan verilirken belirli aralıklarla çizilen dıştaki dairelerin içindeki parsellere sıfıra kadar azalan miktarda konum puanı verilir. 3

4 Sayısal örnek 1: Toplulaştırma projesi yürütülen 5500 da alanda bulunan toplam 12 adet parselin endeks ve alan değerleri çizelge da verilmiştir. Bu değerler esas alınarak her bir derecenin ortalama endeksi çizelge de, bu değerlerin birbirine oranlanmasıyla elde edilen derece dönüşüm katsayıları çizelge de verilmiştir. Çizelge Toplulaştırma projesi yürütülen alanda bulunan parsellerin endeks değerleri Parsel no Parsel derecesi Parsel endeksi Parsel alanı (da) Toplam 5500 Çizelge Derecelerin ortalama endeksleri Parsel no Parsel derecesi Parsel endeksi Parsel alanı (da) Alan ağırlıklı ortalama endeks değeri x530 = x375 = x x410 = x x110 = x x x470 = x x320 = x590 =

5 Çizelge Derece dönüşüm katsayıları Parsel Derecesi Bu durumda derece esasına göre dağıtım yapılırsa; a) 4 nolu (77 parsel endeksine sahip 410 da büyüklüğündeki 3. derece arazi) parselin sahibine; 1. derecede 410x = da veya 5. derecede 410x = da veya 7. derecede 410x = da arazi verilebilir. b) 3 ve 6 nolu parselin sahibi olan kişiye ise 1. derecede 180x x = da veya 3. derecede 180x x = da veya 5. derecede 180x x = da arazi verilebilir. Arazi sahiplerine yeniden dağıtım sırasında daha iyi dereceli ama daha az veya daha kötü dereceli ama daha fazla arazi verileceği aşikardır. Sayısal örnek 2: Yukarıda verilen örnekte 4 nolu parselin sahibi olan kişinin arazi toplam değer sayısı 77 İDS= x410 = olarak bulunur. 100 Yeniden dağıtım sırasında bu malike; 93 parsel endeksli 1. derece araziden A = xids = x315.7 = da veya PE parsel endeksli 5. derece araziden A = xids = x315.7 = da veya PE parsel endeksli 7. derece araziden A = xids = x315.7 = da arazi verilebilir. PE 34 5

6 Sayısal örnek 3: Yukarıda verilen örnekte 3 ve 6 nolu parselin sahibi olan kişinin arazilerinin toplam değer sayısı İDS= x180 + x110 = olarak bulunur. Yeniden dağıtım sırasında bu malike; 93 parsel endeksli 1. derece araziden A = xids = x212.2 = da veya PE parsel endeksli 3. derece araziden A = xids = x212.2 = da veya PE parsel endeksli 5. derece araziden A = xids = x212.2 = da arazi verilebilir. PE 55 6