DAĞITIK PARALEL SİSTEMLER HAKKINDA KIYASLAMALI BİR ÇALIŞMA: PVM VE MPI A COMPARATIVE STUDY ON DISTRIBUTED PARALLEL SYSTEMS: PVM AND MPI
|
|
- Umut Emre
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), Mayıs 2009, Karabük, Türkiye DAĞITIK PARALEL SİSTEMLER HAKKINDA KIYASLAMALI BİR ÇALIŞMA: PVM VE MPI A COMPARATIVE STUDY ON DISTRIBUTED PARALLEL SYSTEMS: PVM AND MPI Ahmet Çelik a, * ve Ahmet Özmen b a, * Dumlupınar Üniversitesi, Elektrik-Elektronik Müh. Böl., Kütahya, Türkiye, E-posta: ozmen@dpu.edu.tr Özet Bu çalışmada, dağıtık paralel sistemler irdelenmiş, daha sonra mevcut dağıtık paralel sistemlerden PVM (Parallel Virtual Machine) ve MPI (Message Passing Interface) tanıtılmıştır. Dağıtık sistemler araştırma kurumları, üniversiteler veya yüksek performanslı bilgisayar ihtiyacı olan yerler için ekonomik çözümler sunmaktadır. PVM ve MPI dağıtık sistemleri, mevcut kişisel bilgisayarlara işletim sistemine ek olarak kolayca kurulabilmektedir. Seri programlar aynı kurulumda sağlanan kütüphane desteği ile paralele dönüştürülebilmektedir. Dağıtık paralel sistemlerin kurulumu kolay olmasına rağmen, programlanması zordur. Çalışmada, bu sistemlerin kurulumu, paralel uygulamaların bu sistemler üzerinde koşturulması bir örnekle anlatılmıştır. Anahtar kelimeler: Paralel bilgi işleme, dağıtık paralel sistemler, PVM, MPI. Abstract In this work, distributed parallel systems examined, and then PVM (Parallel Virtual Machine) and MPI (Message Passing Interface) are introduced as existing distributed parallel systems. Distributed systems provide economical solutions to organizations such as research centers and universities when high performance computer is needed. PVM and MPI can be installed to existing personal computers as an extension to the operating system. Serial programs can be converted to parallel with provided libraries. Although distributed systems are set up easily, they are difficult to program. The paper presents, how these systems are set up, and how parallel programs run on these systems with an example. Keywords: Parallel computing, distributed parallel systems, PVM, MPI. 1. Giriş Mühendislik uygulamalarında yüksek performanslı bilgisayarlara ihtiyaç her geçen gün daha da artmaktadır. Yüksek performanslı bilgisayarların yetenekleri ile üretime giden tasarım sürecinde bazı evreler ortadan kalkmış olup (örneğin prototip gerçekleme ve testler), bu işlemler artık benzetim yoluyla yapılmaktadır. Böylece, geliştirme sürecinde zaman ve paradan tasarruf edilmekte, yeni ürünlerin piyasaya çıkma periyodu kısalmaktadır. Yüksek performanslı sistemler işlemci saat frekansının arttırılması veya donanımın paralel kullanılmasıyla elde edilebilir. İşlemci saat frekansının arttırılması bir noktadan sonra ya ekonomik nedenlerle veya fiziksel sınırlar nedeniyle mümkün olmamaktadır. Bu nedenle daha fazla donanımın paralel olarak kullanılmasıyla performans arttırılması en çok tercih edilen yoldur. Bu yaklaşım kendini önce işlemci içinde paralellik ile gösterdi. Üretim hattı (pipeline) mimarisinde işlemci içine ilave edilen donanım ile aynı anda birden fazla komut icra edilebilir hale getirildi. Böylece komut seviyesinde paralellik yoluyla performans artırılmış oldu. Artık günümüz genel amaçlı bilgisayarlarında kullanılan işlemcilerinin hepsinde pipeline yapı kullanılmaktadır. Bu sistemlerde paralellik komut ölçeğinde olduğundan, kullanıcı açısından bir sorun veya değişiklik oluşmaz. Paralellik için gerekli düzenlemeler derleyici veya donanım içindeki alt birimler tarafından gerçeklenir. Gelişen yarıiletken teknolojisi ile daha çok miktarda donanım aynı pul (wafer) üzerinde gerçeklenebilir oldu. Günümüz teknolojisiyle, yakın geçmişteki işlemcilerden 2, 4, 8 gibi sayılardaki çoklu kopyaları ve ara lojik devreleri aynı pul üzerinde sentezlenebilmektedir. Yaygın olarak kullanımda olan bu işlemcilere günümüzde çok çekirdekli işlemciler denilmektedir. Bu yaklaşımda paralellik, hem çekirdek içinde (pipeline) ve hem de çekirdekler arasında kullanılmaktadır. İşlemci içindeki paralellik bir komutun evreleri veya komutlar arası ölçekte olmaktadır. Bunun yanında, bir görevin bölümleri bir grup işlemci arasında eşit dağıtılmak suretiyle de paralellik gerçeklenebilir. Başlangıçta belirlenen kurala ve dağıtılmış verilere göre, her işlemci kendi işini yapar sonucunu yine başlangıçta belirlenmiş işlemciye gönderir. Görev dağıtımı yoluyla paralellik yazılım yoluyla gerçeklendiğinden, diğer yöntemlere göre esnek ve ekonomiktir. Bu çalışmanın konusu küçük ve orta ölçekli kurumlarda zaten var olan bir grup bilgisayarın hızlı bir ağ ile birbirine bağlanması suretiyle yüksek performanslı bir bilgisayar elde edilmesidir. Bu amaçla işletim sistemine ek olarak geliştirilmiş ve yaygın olarak kullanımda olan iki sistem mevcuttur: PVM (Parallel Virtual Machine) ve MPI (Message Passing Interface) [1, 2]. Çalışmada bu sistemlerin kurulması, uygulamaların derlenmesi ve koşturulması konuları kıyaslamalı olarak incelenmiştir. Ayrıca, bir matris çarpımı programı değişen makine sayısı ve problem boyutu için çalıştırılmış ve sonuçlar analiz edilmiştir. 2. Paralel Sistemlerin Sınıflandırılması Görev paylaşımlı paralel sistemler ortak bellekli (shared memory) ve dağıtık bellekli (distributed memory) olmak üzere iki ana sınıfa ayrılmaktadır. Bu sistemlere sıkı bağlı IATS 09, Karabük Üniversitesi, Karabük, Türkiye
2 (tightly coupled) ve gevşek bağlı (loosely coupled) sistemler de denmektedir. Paylaşımlı bellekli sistemlerde birbirinin tamamıyla aynı olan çok sayıda işlemci aynı saat frekansı ile sürülür ve aynı belleği paylaşırlar (Bkz. Şekil 1). İşlemciler arasında iletişim paylaşılan bellek üzerinden olduğundan veri paylaşımı oldukça hızlıdır. Bu tür sistemlerde tek işletim sistemi tüm işlemcileri ve belleği yönetir ve bilgisayar genelde tek bir kasa içinde gerçeklenir. Kullanıcı, donanımsal farklılığı (tek işlemcili sistemlere göre) pek hissetmez. Uygulama yazılımlarının paralelleştirilmesi donanım, derleyici ve işletim sistemi yardımıyla gerçeklenir ve kullanıcıya sadece ihtiyaç duyduğu işlemci sayısını belirlemek kalır. Bu nedenle bu tür sistemleri kullanmak, bu tür sistemler için yazılım geliştirmek diğer paralel sistemlere göre daha kolaydır. Ancak, bu mimarideki paralel sistemler genelde sınırlı miktarda imal edildiklerinden pahalı, farklı amaçlar için kullanımı zor ve yeniden düzenlenmeye, yapılandırılmaya esnek değildir. Islemci 1 Islemci 2 Islemci n Paylasimli Bellek Mimarisi Bus Bellek Şekil 1. Paylaşımlı bellek mimarisinde paralel bir bilgisayarın şematik görünüşü. Dağıtık mimari, paylaşılan bellek mimarisinin dezavantajlarını gidermek için geliştirilmiştir. En büyük avantajı, ağa bağlı ve zaten kullanılmakta olan bilgisayarlardan ihtiyaç duyulan kadarını yazılım yoluyla yapılandırıp tek bir hızlı bilgisayara (süper-bilgisayara) dönüştürebilmesidir. Ayrıca, sisteme ilave edilen bilgisayarların, mimarileri ya da işletim sistemleri farklı olabilmektedir. Dağıtık mimaride, işlemci içindeki paralellikten farklı olarak komutlar arası paralellik değil de gruplar halindeki komutlar arası paralellik ön plana çıkmaktadır. Şekil 2 de dağıtık mimaride paralel bir bilgisayarın blok diyagramı görülmektedir. Sistemi meydana getiren bireysel bilgisayarların kullanıcıları isterlerse her an bilgisayarlarını kullanmaya devam edebilirler. Yüksek performans taleplerine ekonomik çözüm sunduğu için bu yaklaşım araştırma kurumlarında, üniversitelerde ve hatta orta ölçekli kurumlarda tercih edilmektedir. Bununla birlikte, dağıtık sistemlerin temel problemi programlama zorluğudur. İş yükünün dağılımını, işlemciler arasındaki veri paylaşımını ve senkronizasyonu programcının kendisi tasarlamalı ve uygulamasını ona göre yapılandırmalıdır. Bu nedenle, bu sistemlerde çalışmak üzere tasarlanan uygulama yazılımlarının önceden performans gözlemlenmesi yapılmalıdır. Aksi halde sistemden beklenen performans elde edilemez. Bellek 1 Islemci 1 Dagitik Bellek Mimarisi Bellek 2 Islemci 2 Bellek n Hizli anahtar Islemci n Şekil 2. Dağıtık bellek mimarisinde paralel bir bilgisayarın şematik görünüşü. Bu tür sistemlerde icra süresi ilk prosesin icraya başlamasından son prosesin icrayı sona erdirmesine kadar geçen süredir. İcra süresi içinde her proses zamanın bir kısmını hesaplamayla (işlemcide geçen süre), bir kısmını iletişimle (mesajlaşma), bir kısmını da sistem içinde geçirir. Sistemde harcanan süre genelde diğerleri yanında ihmal edilebilir boyuttadır. Ancak, paralel bir uygulamanın iletişimde harcadığı sürenin, hesaplamada (işlemcilerde) harcanan süreye oranı ne kadar küçük olursa, paralellik o oranda başarılı olmuş olur. Bu oran büyüdükçe verim düşer, performans tek işlemcili sistemden bile daha kötü olabilir. Piyasada dağıtık bellekli, tek işletim sistemi ile yönetilen bilgisayarlar da kullanılmıştır [3]. Bu sistemler kullanıcılarına türlü kolaylıklar sunmakla beraber, hem pahalı ve hem de esnek değildirler. Bunun yanında, her tür mimari ve işletim sistemine kolayca ilave edilebilen iki yaklaşım (PVM, MPI) yaygın olarak tercih edilmektedir. Bu sistemlere ait paket programlar Internette ücretsiz olarak indirilip eğitim veya ticari maksatlı olarak kullanılabilmektedir. Aşağıdaki bölümler bu yaklaşımların kurulumu, çalıştırılması ve üzerinde program koşturulması ile ilgili bilgiler içermektedir. 2. PVM: Paralel Zahiri Makine (Parallel Virtual Machine) PVM, Oak-Ridge ulusal laboratuarlarında Tennessee Üniversitesi işbirliği ile geliştirilmiştir. Kısa zamanda birçok üniversite tarafından eğitimde ve daha sonra ticari, endüstriyel ve tıp uygulamalarında kullanılmaya başlanmıştır [4]. PVM bir yazılım pakedi olarak i) sunucu (PVM daemon), ii) statik kütüphaneler (pvm.h gibi), iii) dinamik kütüphaneler (libpvm.a gibi) ve iv) örnek programlarla birlikte gelmektedir. Bu yazılım paketinin derlenmiş ve derlenmemiş (kaynak kodlu) paketlerini indirmek mümkündür. Derlenmemiş, kaynak kodlu olarak indirildiğinde, derleme aşamalarını ve kurulum aşamalarını anlatan yardımcı dosyalar paket içinde mevcuttur. Bunun yanında kapsamlı bir dokümantasyon desteği de web aracılığı ile sunulmaktadır. PVM bir grup makineye kurulup aktif hale getirildiğinde her makinede PVM sunucusu (pvmd daemon) arka planda çalışır. Makineler arası iletişim grup içinde farklı makinelerde uygulamaların çalıştırılması rsh (remote shell: uzak kabuk) altyapısına dayanmaktadır. Bu nedenle
3 paralel sisteme ilave edilen makineler rsh için yapılandırılmalıdır. Tüm makinelere PVM paketi kurulduktan sonra bir makine konsol olarak belirlenir ve tüm sistem oradan yönetilir. İlk yapılacak iş paralel sistem içinde yer alacak makineleri sisteme ilave etmektir. Bu amaçla konsol makinede kabuktan pvm yazılır, ve arkasından paralel sistemin diğer üyeleri zahiri sisteme add komutuyla ilave edilir. Belirli sayıda ve özellikteki makineleri barındıran bir sistemi kısa sürede oluşturmak için bilgisayar adları bir dosyaya yazılabilir. Bu şekilde tek komutla istenilen kadar bilgisayar hemen sisteme ilave edilmiş olur. PVM görsel arayüz üzerinden de kontrol edilebilmektedir. Görsel arayüz yazılımı XPVM olarak adlandırılmış olup, ayrı bir paket olarak indirilip sadece konsol makineye kurulabilmektedir [5]. Şekil 3 te sisteme ilave edilmiş 9 makine XPVM hosts arayüzünde görülmektedir. zaman-uzay ( time-space ) diyagramı görülmektedir. Bu şekilde yeşil renkli çubuklar ilgili işlemcinin uygulamayı icra ettiğini, sarı renkli kısımlar sistemde geçen süreyi, beyaz kısımlar ise bekleme (boş) zamanı göstermektedir. Çubuklar arsındaki kırmızı çizgiler ise mesajlaşmayı göstermektedir. Şekil 4. İcra halindeki bir PVM uygulamasının zaman-uzay arayüzündeki görünümü. XPVM paralel sistemdeki makinelerin, program icrasının dışında başka arayüzleri de sunmaktadır (mesaj kuyrukları, utilization gibi). Burada yer darlığından dolayı diğer arayüzlere ait çıktılar verilmemiştir. Şekil 3. PVM grafik arayüzü XPVM de sanal makineye dahil edilmiş bilgisayarların görünümü. Paralel sistem oluşturulduktan sonra, çalıştırılacak yazılımların hazırlanması gerekmektedir. Bu işlem için ya problemimizi çözecek paralel bir programı kendimiz yazmalıyız veya problemimize çözüm olan mevcut bir programı paralel sistemde koşturmalıyız. Paralel programı yazmak, paralel algoritma geliştirmek bu çalışmanın kapsamı dışında olduğundan, biz ikinci kısma odaklanacağız. PVM de çalışacak programlar Fortran veya C dilinde yazılmış olabilirler. Bir Linux bilgisayarda Fortran ve C derleyicileri mevcuttur. PVM uygulamalarını derlemek için bu derleyicilerden yararlanılabilir. Bunun için statik ve dinamik kütüphanelerin yerini belirtmek ve derleme satırına ilgili anahtarları koymak gereklidir (-lpvm3 gibi). Program derlendikten sonra, tüm makinelere kopyalanmalıdır. Bazı programlar ana ve uydu olarak iki icra edilebilir dosyadan oluşabilir, bu durumda hangi makinede hangi icra edilebilir kısım çalışacaksa uygun şekilde kopyalanmalıdır. Bu işlem ftp yoluyla çok hızlı bir şekilde halledilebilmektedir. Bazı sistemlerde network file system olabilir, böyle durumlarda ise kopyalamaya gerek kalmayabilir. Kopyalama tamamlandıktan sonra konsoldan paralel uygulama çalıştırılabilir. Uygulama yazılımının veri girişleri ve sonuçların sunumu genelde konsol makineden yapılır. Benzer şekilde çalışmakta olan bir paralel uygulamanın evreleri grafik arayüzden izlenebilmektedir. Şekil 4 te XPVM etkin paralel program geliştirmede, mevcut programların en iyi konfigürasyonla çalıştırılmasını ve dolayısıyla paralel sistemden azami istifade edilmesini sağlaması bakımından çok faydalı bir araçtır. Ancak, görsel arayüz için toplanan veriler paralel programa ait verilerle aynı ağda seyahat ettiklerinden sistemin gözlemlenen sistemi etkilemektedir. Bu etki seri programlardakinden daha fazladır [6,7]. 3. MPI: Mesaj Geçiş Arayüzü (Message Passing Interface) MPI, PVM den sonra ABD deki çeşitli üniversiteler tarafından ayrı sürümler olarak geliştirilmiştir. FT-MPI: Tennessee Üniversitesi, LA-MPI: Los Alamos Ulasal lboratuarı, LAM/MPI: Indiana Üniversitesi tarafından geliştirilmektedir. Bir de tüm araştırmacıların desteği ile geliştirilen Open-MPI bulunmaktadır. MPI, kurulum açısından PVM e çok benzemekle beraber uzak makinelerde uygulama çalıştırılması için ssh (secure shell kullanmaktadır. ssh PVM in kullandığı rsh oluşturduğu güvenlik açıklarının kapatılmasını sağlamıştır. Bu nedenle daha çok tercih edilmektedir. MPI yazılım paketi ücretsiz olarak Internet ten indirilebilmektedir. MPI, PVM de olduğu gibi hemen tüm mimarileri ve işletim sistemlerini desteklemektedir. İcra edilebilir ve derlenmemiş, kaynak kodu olarak indirilip doğrudan veya derlemek suretiyle kurulabilir. MPI nda grafik arayüzü XMPI paket olarak bulunmaktadır. Grafik arayüz paralel sistemin durumunu, çalıştırılacak uygulamanın seçimini, icra halindeki programın durumunu görsel olarak ekrana dökebilmektedir. Şekil 5 te 9 makineden oluşan paralel sistemin anlık durumu
4 görülmektedir. Bu görünümde petek şekli sistemdeki bilgisayarları, trafik işareti ise o bilgisayarın o anda ne yaptığını göstermektedir. Örneğin yeşil ışık ilgili bilgisayarın hesaplama yaptığını, kırmızı ışık ise beklediğini göstermektedir. Şekil 6. İcra halindeki MPI uygulamasının zaman-uzay görünümü. Şekil 5. MPI grafik arayüzü XMPI da paralel sistemde bulunan bilgisayarlar ve o anki durumları görülmektedir. MPI Fortran, C++ veya C programlama dillerini desteklemektedir. Bu dillerde yazılmış paralel uygulamalar paket ile birlikte gelen derleyici ile derlenir (LAM/MPI için derleyici adı mpicc ). Derlenen uygulamanın icra edilebilir çıktıları tüm makinelerde bilinen bir yere kopyalanır. Daha sonra konsol olarak seçilen bir makineden mpirun girilerek paralel uygulama çalıştırılır. Paralel uygulamanın veri girişi ve verilerin sunumu, dosyaya kaydedilmesi genelde konsol makinede yapılır. Çalışan programın icra sırasındaki evreleri görsel arayüzden görülebilmektedir. Şekil 6 çalışan bir paralel programın zaman-uzay görünümünü göstermektedir. Burada yeşil kısımlar işlemcinin problemle ilgili çalıştığını, kırmızı kısımlar ise beklemede olduğunu göstermektedir. Yazılımcının veya sistemi idare eden kişinin sistemin verimliliğini arttırmak için, Şekil 6 da görülen kırmızı kısımları en aza indirmek temel görevi olmalıdır. Aksi takdirde sistemden beklenen performans elde edilemez. XMPI ile birlikte paralel uygulamanın gözlenmesini kolaylaştıran diğer başka arayüzler de vardır (kiviat, matrix gibi), burada çok yer kapladığından gösterilememiştir. 4. Örnek Çalışma Çalışmanın bu kısmında paralel bir uygulamanın PVM ve MPI ile çalıştırılması ve zaman ölçümlerinin yapılması anlatılmıştır. Bu amaçla bilgisayar laboratuarındaki 9 makineye PVM ve LAM/MPI kurulmuştur. Makinelerin her biri eşdeğer olup Pentium GHz işlemci ve 256 MByte RAM hafızaya sahiptir. Ağ altyapısı ise 100 MBit/s lik standart bir anahtar ve CAT-5 kablolaşmadan oluşmaktadır. Seçilen paralel uygulama bir matris çarpımı programıdır. Program fox algoritmasına göre paralelleştirilmiş olup MPI çağrılarıyla başkaları tarafından kodlanmıştır [fox, kodlayan]. Program değişen makine sayısı (m) ve problem boyutu (n) için çalıştırılmış icra süreleri kaydedilmiştir. Problem boyutu olarak çarpıma giren kare matrislerin boyu alınmıştır. Uygulama her bir n, m konfigürasyonu için 5 defa çalıştırılarak icra süresi olarak bunun ortalaması alınmıştır. Deney sırasında n için 4, ve 9, m için ise 150 den 510 a kadar değerler alınmıştır. Ölçülen zaman ve diğer bilgiler çizelge 1 de sunulmuştur. Çizelge 1. Çeşitli boyutlarda matrisin 4 ve 9 makineyle MPI ile icra süreleri. n m t (sn) n m t (sn) ,64 4 2, ,93 9 1, ,83 4 3, ,02 9 2, ,14 4 4, ,32 9 3, ,49 4 4, ,52 9 3, ,78 4 6, ,78 9 3,56
5 Şekil 7 den de görüldüğü gibi küçük boyutlu problemler için makine sayısını arttırmak icra süresini azaltmamıştır. Mesajlaşmada geçen zaman, hesaplamada geçen zamana göre oldukça fazla olduğunu göstermektedir. Bu tür verimsiz çalışma durumları zaman-uzay arayüzünden de görülebilmektedir. Icra süresi (t) sn makine 9 makine Problem boyutu (n) Şekil 7. Paralel matris çarpımı programının MPI ile 4 ve 9 makinede icra süreleri. Kaynaklar [1] Geist A, Beguelin A, Dongarra J, Jiang W, Manchek R, Sunderam V. PVM 3 User s Guide and Reference Manual. Oak Ridge National Labs. September [2] LAM/MPI User s Guide Version The LAM/MPI Team, Open Systems Lab., July [3] Convex Computer Corporation. Convex CXpa Reference(2nd edn). December [4] [5] Geist G.A, Kohl J, Papadopoulus P. Visualization, Debugging and Performance in PVM. Proceedings of Visualization and Debugging Workshop [6] Özmen A. A Minimal Overhead Instrumentation System. Proceedings of the Fifteenth International Symposium on Computer and Information Sciences (ISCIS XV). 2000; [7] Özmen A., "An Entropy-Based Algorithm for Data Elimination in Time-Driven Software Instrumentation", Journal of Systems and Software, (Article In Press, DOI: /j.jss ). Yukarıdaki örnek PVM üzerinde de aynı makine sayıları ile çalıştırılmış ve benzer sonuçlar elde edilmiştir. Dağıtık paralel sistemler için program yazmak oldukça güçtür. Sorun, yükü dengeli bir şekilde makinelere dağıtabilme problemidir. Programcılar makinelerin yük ve performanslarını önceden öngörerek paralel yük dağılımını yapmaları gerekmektedir. Dağıtık bir paralel program çalışırken yükü diğer makinelere kaydırabilme (dinamik olarak) imkânı yoktur. Bu nedenle bir yazılım geliştirildiğinde, problemin boyutuna ve eldeki makinelerin performansına göre, çalıştırılabileceği en iyi makine sayısını da belirlemek gerekmektedir. Mevcut gözlemle araçları bu problemlerin çözümünde yardımcı olmaktadır. 5. Sonuçlar Bu çalışmada dağıtık paralel sistemler incelenmiş, bu sistemlerden PVM ve MPI tanıtılmıştır. PVM ve MPI, araştırma kurumları ve üniversitelerin yüksek performanslı bilgisayar (süper-bilgisayar) ihtiyaçlarına ekonomik çözümler sunmaktadır. Kurumlarda zaten mevcut olan sıradan bilgisayarların küme halinde bir süper-bilgisayara dönüştürüldüğü bu yazılım paketleri ücretsiz olarak indirilip kolayca kurulabilmektedir. Bu sistemlerde çalışacak programları yazmak zor olsa da, bu sistemlere ek olarak verilen gözlemleme araçları (monitörler) yazılım geliştirmeyi veya bu sistemleri etkin kullanmayı kolaylaştırmaktadır.
Paralel Gözlemleme Sistemleri Hakkında Kıyaslamalı Çalışmalar
Dumlupınar Üniversitesi Paralel Gözlemleme Sistemleri Hakkında Kıyaslamalı Çalışmalar Arş. Grv. Ahmet ÇELİK Yrd. Doç. Dr. Ahmet ÖZMEN İçindekiler Giriş Genel bilgiler Paralel Gözleme Araçları Deneysel
DetaylıParalel Hesaplama ve CUDA
6. Uluslar arası İleri Teknolojiler Sempozyumu (İATS 11), 16-18 Mayıs 2011, Elazığ, Türkiye Paralel Hesaplama ve CUDA M. Akçay 1 B. ġen 2, Ġ.M. Orak 3, A. Çelik 4 1 University of Dumlupınar, Kütahya/Turkey,
DetaylıBİL 542 Paralel Hesaplama. Dersi Projesi. MPJ Express Java Paralel Programlama
BİL 542 Paralel Hesaplama Dersi Projesi MPJ Express Java Paralel Programlama Recep Ali YILMAZ 131419106 Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bilgisayar Mühendisliği Yüksek Lisans Programı
DetaylıİŞLETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ. Modern bilgisayar çalışma prensipleri, Von Neumann ın 1945 de geliştirdiği
İŞLETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ Von Neumann Mimarisi Modern bilgisayar çalışma prensipleri, Von Neumann ın 1945 de geliştirdiği mimariyi temel almaktadır. Merkezi İşlem Birimi Aritmetik ve Mantık Birimi Kontrol
DetaylıBilgisayar İşletim Sistemleri BLG 312
Bilgisayar İşletim Sistemleri BLG 312 İşletim Sistemlerine Giriş Bilgisayar Sistemi uygulama programları derleyici editör komut yorumlayıcı işletim sistemi makina dilinde programlar mikroprogram (ROM da)
DetaylıSistem Programlama. (*)Dersimizin amaçları Kullanılan programlama dili: C. Giriş/Cıkış( I/O) Sürücülerinin programlaması
Sistem Programlama Sistem programlama bilgisayar mühendisliğinin bir alanı olup karmaşık sistemlerin ve bu sistemlerin parçalarının ile ilgilenir. İşletim Sistemlerinin Programlaması Giriş/Cıkış( I/O)
DetaylıÇOK ÇEKİRDEKLİ İŞLEMCİLER VE PARALEL YAZILIM GELİŞTİRME OLANAKLARI HAKKINDA BİR İNCELEME
ÇOK ÇEKİRDEKLİ İŞLEMCİLER VE PARALEL YAZILIM GELİŞTİRME OLANAKLARI HAKKINDA BİR İNCELEME Ecem İren Halilcan Can Akince Aylin Kantarcı Bilgisayar Müh. Bölümü Bilgisayar Müh. Bölümü Bilgisayar Müh. Bölümü
DetaylıİŞLETİM SİSTEMLERİ. (Operating Systems)
İŞLETİM SİSTEMLERİ (Operating Systems) İşletim Sistemi Tanımı, Görevleri, Bilinen İşletim Sistemleri Çok Kullanıcılı Sistemler, Bellek Yönetim Birimi Linux ve Windows Ailesi, Bilinen İşletim Sistemleri
DetaylıBüyük Ölçekli Paralel Nükleer Kabuk Modeli Hesaplamaları
Büyük Ölçekli Paralel Nükleer Kabuk Modeli Hesaplamaları Yrd. Doç. Dr. Erdal DİKMEN Süleyman Demirel Üniversitesi Fizik Bölümü Araştırma Grubu: Sündüz Korkmaz (Doktora) Oğuz Öztürk (Yüksek Lisans) Hilal
DetaylıBilgisayar Sistemlerine Genel Bakış
Süleyman Demirel Üniversitesi / Mühendislik Fak. / Bilgisayar Mühendisliği Carnegie Mellon Bölümü Bilgisayar Sistemlerine Genel Bakış BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr.
DetaylıKüme Bilgisayarlar. Enabling Grids for E-sciencE. Onur Temizsoylu. Grid ve Küme Bilgisayarlarda Uygulama Geliştirme Eğitimi ODTÜ, Ankara
Küme Bilgisayarlar Onur Temizsoylu ODTÜ, Ankara www.eu-egee.org EGEE and glite are registered trademarks İçerik Neden hesaplamada kümeleme? Kümeleme nedir? Yüksek kullanılabilirlik kümeleri Yük dengeleme
DetaylıBİLGİ İŞLEM DERS 1. Yrd Doç Dr. Ferhat ÖZOK MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ
BİLGİ İŞLEM MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ DERS 1 Yrd Doç Dr. Ferhat ÖZOK MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ İŞLETİM SİSTEMİ OS(Operating System) İşletim sistemi temel olarak, belli girdileri alıp derleyen ve sonuçları üreten program
DetaylıBilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN
Bilgisayar Mühendisliğine Giriş Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN İŞLETİM SİSTEMLERİ Bilinen İşletim Sistemleri İşletim Sistemlerinin Görevleri İşletim Sistemlerinin Gelişim Evresi İşletim Sistemi Türleri İşletim
DetaylıOMNET++ 4.2.2. Ağ Benzetim Yazılımı (Network Simulation Framework) BİL 372 Bilgisayar Ağları. GYTE - Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
Bilgisayar Mühendisliği Bölümü OMNET++ 4.2.2 Ağ Benzetim Yazılımı (Network Simulation Framework) BİL 372 Bilgisayar Ağları OMNET++ OMNET++ (Objective Modular Network Testbed in C++), nesneye yönelik (objectoriented)
DetaylıİŞLETİM SİSTEMİ KATMANLARI (Çekirdek, kabuk ve diğer temel kavramlar) Bir işletim sisteminin yazılım tasarımında ele alınması gereken iki önemli konu
İŞLETİM SİSTEMİ KATMANLARI (Çekirdek, kabuk ve diğer temel kavramlar) Bir işletim sisteminin yazılım tasarımında ele alınması gereken iki önemli konu bulunmaktadır; 1. Performans: İşletim sistemi, makine
DetaylıKüme Bilgisayarlarda PBS Kuyruk Sistemi
Küme Bilgisayarlarda PBS Kuyruk Sistemi Aslı Zengin asli@ulakbim.gov.tr Ankara, Ekim 2007 www.grid.org.tr İÇERİK Küme Bilgisayar Bileşenleri Küme Bilgisayar Kuyruk Sistemi PBS Kuyruk Sistemi Özellikleri
DetaylıYazılım Mühendisliğine Giriş 2018 GÜZ
Yazılım Mühendisliğine Giriş 2018 GÜZ 1 İşletim Sistemi (Operating System) 2 Unix İşletim Sistemi Unix AT&T çalışanları tarafından Bell Laboratuvarlarında 1969 yılında geliştirilmiştir. Farklı platformlar
DetaylıİŞLETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ. Modern bilgisayar çalışma prensipleri, Von Neumann ın 1945 de geliştirdiği
İŞLETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ Von Neumann Mimarisi Modern bilgisayar çalışma prensipleri, Von Neumann ın 1945 de geliştirdiği mimariyi temel almaktadır. Merkezi İşlem Birimi Aritmetik ve Mantık Birimi Kontrol
DetaylıYazılım Mühendisliği 1
Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar
DetaylıMONTE CARLO BENZETİMİ
MONTE CARLO BENZETİMİ U(0,1) rassal değişkenler kullanılarak (zamanın önemli bir rolü olmadığı) stokastik ya da deterministik problemlerin çözümünde kullanılan bir tekniktir. Monte Carlo simülasyonu, genellikle
DetaylıAçık Kaynak Kodlu Yazılım
Temel Kavramlar İşletim Sistemi Bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan, aynı zamanda diğer uygulama yazılımlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem yazılımıdır.
DetaylıBİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ
BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN PRENSİPLERİ Derleyen: Prof. Dr. Güngör BAL Bölüm 4 Yazılım: Sistemler ve uygulama yazılımı Prensipler ve Öğrenme hedefleri Sistemler ve uygulama yazılımı bireylerin ve organizasyonların
DetaylıLinux e Giriş ve Dağıtımlar
Linux e Giriş ve Dağıtımlar Yrd. Doç. Dr. Murat Olcay ÖZCAN Linux Nedir? Linux, UNIX benzeri, serbestçe dağıtılabilen, çok kullanıcılı, çok görevli ve güçlü bir işletim sistemidir. Linux un kalbi olan
DetaylıC# nedir,.net Framework nedir?
1 C# nedir,.net Framework nedir? C# nedir? C#, C/C++ ve Java dillerinde türetilmiş,bu dillerin dezavantajlarının elenip iyi yönlerinin alındığı, güçlü basit, esnek, tip-güvenli(typesafe,tür dönüşümlerindeki
Detaylıİşletme ve Devreye Alma Planı Yerel Okul Sunucusu Uygulama Yazılımları Prototipi TRscaler Technology Solutions
İşletme ve Devreye Alma Planı Yerel Okul Sunucusu Uygulama Yazılımları Prototipi 05.12.2013 TRscaler Technology Solutions SİSTEM MİMARİSİ: Yerel Okul Sunucusu Uygulama Yazılımları Prototipi Teknik Şartnamesinde
DetaylıJava Temel Özellikleri
Java Temel Özellikleri Java Programlama Dili Java programlama dili şu anda dünyadaki en popüler programlama dillerinden biri haline gelmiştir. Java SUN bilgisayar şirketince elektrikli ev aletlerinin birbiriyle
DetaylıAkademik Dünyada Özgür Yazılım. Akademik Dünyada. Onur Tolga Şehitoğlu 10-02-2007
Akademik Dünyada Özgür Yazılım Onur Tolga Şehitoğlu 10-02-2007 1 Özgür Yazılım Nedir? Neden Özgür Yazılım? 2 Masaüstü İşletim Sistemi Ofis Uygulamaları 3 Görüntüleme 4 Bilimsel Araçlar Octave SciLab R
DetaylıİŞLETİM SİSTEMİ İşletim sistemi kullanıcıyla bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan programdır.
İŞLETİM SİSTEMİ İşletim sistemi kullanıcıyla bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan programdır. Programların ve donanımların kullanılması için bir çalıştırılması platformu oluşturur. Sistemin yazılım
DetaylıPBS Betiği Hazırlama ve PBS Komutları. Feyza Eryol feyza@ulakbim.gov.tr
PBS Betiği Hazırlama ve PBS Komutları Feyza Eryol feyza@ulakbim.gov.tr İçerik TR-Grid Altyapısı PBS Betik Dili PBS Seçenekleri PBS Betiğinin Hazırlanması PBS Komutları Uygulamalar TR-Grid Altyapısı - I
DetaylıBilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 10. LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ
Ders 10 LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ LINUX de Programlama LINUX işletim sistemi zengin bir programlama ortamı sağlar. Kullanıcılara sistemi geliştirme olanağı sağlar.
DetaylıBilgisayarım My Computer
My Computer Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2012 2013 Bahar Yarıyılı 12-13 Mar. 2012 Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU Bilgisayarım (my computer) simgesine sağ tıklar ve özellikler (properties) seçeneğini seçeriz.
DetaylıUHeM ve Bulut Bilişim
UHeM ve Bulut Bilişim Özden AKINCI Ulusal Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi (UHeM) Bilim ve Mühendislik Uygulamalar Müdürü 11.07.2012 UHeM hakkında Vizyon: Yüksek başarımlı hesaplama, bilgi teknolojileri
DetaylıParalel Hesaplama ve MATLAB Uygulamaları
Paralel Hesaplama ve MATLAB Uygulamaları Muammer AKÇAY 1, Hüseyin Aşkın ERDEM 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kütahya, Türkiye 2 Dumlupınar Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği
DetaylıBilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 7. LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ. LINUX Yapısı
Ders 7 LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ 1 LINUX Yapısı LINUX işletim sisteminin diğer işletim sistemleri gibi kendine özgü bir yapısı vardır. LINUX yapısı ve bileşenleri aşağıdaki
DetaylıSOME-Bus Mimarisi Üzerinde Mesaj Geçişi Protokolünün Başarımını Artırmaya Yönelik Bir Algoritma
SOME-Bus Mimarisi Üzerinde Mesaj Geçişi Protokolünün Başarımını Artırmaya Yönelik Bir Algoritma Çiğdem İNAN, M. Fatih AKAY Çukurova Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Balcalı-ADANA İçerik Çalışmanın
DetaylıBilgisayar Mühendisliği. Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1
Bilgisayar Mühendisliği Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1 Mühendislik Nedir? Mühendislik, bilim ve matematiğin yararlı cihaz ve sistemlerin üretimine uygulanmasıdır. Örn: Elektrik mühendisleri, elektronik
DetaylıPARALEL HESAPLAMA ÇAĞRI GİDER ENES BİLGİN
PARALEL HESAPLAMA ÇAĞRI GİDER 13011016 ENES BİLGİN - 13011004 Paralel Hesaplama Nedir? Paralel Hesaplamanın Avantajları Paralel Hesaplamanın Kullanım Alanları Paralel Hesaplama Yöntemleri, Donanım ve Yazılım
DetaylıBİT in Temel Bileşenleri (Yazılım-1)
Ders 4 BİT in Temel Bileşenleri (Yazılım-1) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ 1 Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik araçların, birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu
DetaylıIntel Parallel Studio ile Paralel Hesaplama
Intel Parallel Studio ile Paralel Hesaplama Muammer Akçay 1, Hüseyin Aşkın Erdem 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kütahya 2 Hava Harp Okulu, Havacılık ve Uzay Teknolojileri
DetaylıLinux işletim sistemlerinde dosya hiyerarşisinde en üstte bulunan dizindir. Diğer bütün dizinler kök dizinin altında bulunur.
Dosya Sistemi ve Çalışma Mantığı Dosya Sistemi Disk üzerindeki dosyaların düzenlenmesini ve bir işletim sisteminde dosyaların izlerinin bulunmasını sağlayan yapıya Dosya Sistemi (File System) denir. Linux
Detaylı4. Bölüm Programlamaya Giriş
4. Bölüm Programlamaya Giriş Algoritma ve Programlamaya Giriş Dr. Serkan DİŞLİTAŞ 4.1. C# ile Program Geliştirme Net Framework, Microsoft firması tarafından açık internet protokolleri ve standartları
DetaylıBilişim Teknolojilerine Giriş
Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan teknolojilerin bütününe bilişim teknolojileri denir. Bilişim Teknolojisi Girilen verileri saklayan, işleyen,
DetaylıEGE Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Müh. Bölümü 2013-2014 Öğretim Yılı Lisans Tezi Önerileri
EGE Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Müh. Bölümü 2013-2014 Öğretim Yılı Lisans Tezi Önerileri Danışman Öğretim Üyesi: Kasım Sinan YILDIRIM 1) Tez Başlığı: Kablosuz Algılayıcı Ağlarında Hareketli
DetaylıDoğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ
Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince
DetaylıBilgisayar Yazılımları
Bilgisayar Yazılımları Yazılım Türleri Programlama Dilleri Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda kullanılması ile olanaklıdır. Kullanılan bu koda programlama
DetaylıHasan ARMUTLU 1 Muammer AKÇAY 2
Hasan ARMUTLU 1 Muammer AKÇAY 2 1 Uşak Üniversitesi, Karahallı MYO, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Uşak hasan.armutlu@usak.edu.tr 2 Dumlupınar Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kütahya makcay@dpu.edu.tr
DetaylıÖğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com.tr. Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com.tr Gölhisar Meslek Yüksekokulu Bilgisayarın Yapısı Donanım (Hardware): Bir bilgisayara genel olarak bakıldığında; Kasa, Ekran, Klavye, Fare, Yazıcı, Hoparlör,
DetaylıODTÜ Kampüs Izgara Hesaplama Uygulaması
ODTÜ Kampüs Izgara Hesaplama Uygulaması Mete Özay, Tuğba Taşkaya Temizel Enformatik Enstitüsü ODTÜ Taslak Kampüs Izgara Hesaplama Mevcut Uygulamalar ODTÜ Kampüs Izgara Hesaplama Sistem Testleri ODTÜ Kampüs
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ ELMADAĞ MESLEK YÜKSEKOKULU BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ ELMADAĞ MESLEK YÜKSEKOKULU BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ TDİ111 TÜRKDİLİ 1 1. Dil, diller ve Türk dili 2. Dil bilgisi, sözcük, cümle 3. Kelime Türleri 4. Anlatımın
DetaylıPROGRAMLAMA TEMELLERİ
PROGRAMLAMA TEMELLERİ 2.HAFTA Yazılım Yazılım, elektronik aygıtların belirli bir işi yapmasını sağlayan programların tümüne verilen isimdir. Bir başka deyişle var olan bir problemi çözmek amacıyla bilgisayar
DetaylıÇok İşlemcili Yapılarda Sinyal İşleme Yazılımlarının Geliştirilmesi Uygulaması. Sinan Doğan, Esra Beyoğlu
Çok İşlemcili Yapılarda Sinyal İşleme Yazılımlarının Geliştirilmesi Uygulaması Sinan Doğan, Esra Beyoğlu ASELSAN A.Ş., REHİS Grubu, Ankara 16 Nisan 2009 1 1 İçerik Sinyal İşleme Yazılımları Çok İşlemci
DetaylıBilgisayarım My Computer. Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2013 2014 Bahar Yarıyılı
Bilgisayarım My Computer Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2013 2014 Bahar Yarıyılı Öğr.Gör. Murat KEÇECİOĞLU 11-12 Mar. 2014 Bilgisayarım (my computer) simgesine sağ tıklar ve özellikler (properties) seçeneğini
DetaylıİŞLETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ - 2. Sistem, sistem kaynaklarını belli bir hiyerarşi içinde kullanıcının hizmetine
İŞLETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ - 2 Kaynakların Paylaşımı (Resource Sharing) Sistem, sistem kaynaklarını belli bir hiyerarşi içinde kullanıcının hizmetine sunar. Bir işletim sisteminde paylaşılan kaynaklar
DetaylıİŞLETİM SİSTEMİ KATMANLARI (Çekirdek, Kabuk ve diğer temel kavramlar) Öğr.Gör. Dr. Dr. Şirin KARADENİZ
İŞLETİM SİSTEMİ KATMANLARI (Çekirdek, Kabuk ve diğer temel kavramlar) Öğr.Gör. Dr. Dr. Şirin KARADENİZ Bir işletim sisteminin yazılım tasarımında ele alınması gereken iki önemli konu bulunmaktadır; Performans:
DetaylıMİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ
MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ Mikroişlemcilerin yapısı tipik olarak 2 alt sınıfta incelenebilir: Mikroişlemci mimarisi (Komut seti mimarisi), Mikroişlemci organizasyonu (İşlemci mikromimarisi). CISC 1980 lerden
DetaylıBinnur Kurt binnur.kurt@ieee.org. İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar MühendisliM
İşletim Sistemleri Binnur Kurt binnur.kurt@ieee.org İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar MühendisliM hendisliği i BölümüB İşletim Sistemleri Copyright 2005 1 Version 0.0.1 About the Lecturer BSc İTÜ,
DetaylıProgram Nedir? Program, bir problemin çözümü için herhangi bir programlama dilinin kuralları ile oluşturulmuş komut kümesidir.
PROGRAMLAMAYA GİRİŞ Program Nedir? Program, bir problemin çözümü için herhangi bir programlama dilinin kuralları ile oluşturulmuş komut kümesidir. C de yazılan bir programın çalışması için çoğunlukla aşağıdaki
DetaylıAkıllı telefonlar, avuçiçi bilgisayarlar ile taşınabilir (cep) telefonların özelliklerini birleştiren cihazlardır. Akıllı telefonlar kullanıcıların
Akıllı telefonlar, avuçiçi bilgisayarlar ile taşınabilir (cep) telefonların özelliklerini birleştiren cihazlardır. Akıllı telefonlar kullanıcıların bilgilerini saklamalarına, program yüklemelerine izin
DetaylıTemel Bilgisayar (Basic Computer) Yazılım (Software)
Temel Bilgisayar (Basic Computer) Yazılım (Software) Yazılım (Software) Eğitim TV - egitimtv.biz - facebook.com/egitimtv 2 Yazılım Daha önce de bahsettiğimiz gibi; yazılım, bilgisayar üzerinde çalışan
DetaylıBİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM GENEL BAKIŞ
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM GENEL BAKIŞ Bilgi Çağı gereksinimleri Shift Happens: http://www.youtube.com/watch?v=ejpsqeqbh4o&featur e=related Öğretim Teknolojisi ne yapar? Öğretim, okullarda gerçekleştirilen
DetaylıSanallaştırmada Özgür Yazılım Çözümleri. Alper YALÇINER alper.yalciner@gmail.com
Sanallaştırmada Özgür Yazılım Çözümleri Alper YALÇINER alper.yalciner@gmail.com 1 Sanallaştırma Nedir? Sanallaştırma; işletim sistemleri, sistem ya da ağ kaynakların mantıksal olarak bölünmesi veya yalıtılmasıdır.
DetaylıYazılım Mühendisliğine Giriş 5. Hafta 2016 GÜZ
Yazılım Mühendisliğine Giriş 5. Hafta 2016 GÜZ 1 C Dili ve İşaretçiler C programlama dili programların bellek adresinde yüksek düzeyli dillerden daha düşük düzeyde yazılabilmesini sağlar. Kısaca İşaretçi
DetaylıBilgisayar İşletim Sistemleri BLG 312
Prosesler Bilgisayar İşletim Sistemleri BLG 312 Prosesler ve Proses Yönetimi bilgisayar sisteminde birden fazla iş aynı anda etkin olabilir kullanıcı programı diskten okuma işlemi yazıcıdan çıkış alma
DetaylıAndroid e Giriş. Öğr.Gör. Utku SOBUTAY
Android e Giriş Öğr.Gör. Utku SOBUTAY Android İşletim Sistemi Hakkında 2 Google tarafından geliştirilmiştir. Dünyada en çok kullanılan mobil işletim sistemidir. 2018 itibariyle Dünyada Android; %78.65,
DetaylıMATLAB A GİRİŞ. EE-346 Hafta-1 Dr. Ayşe DEMİRHAN
MATLAB A GİRİŞ EE-346 Hafta-1 Dr. Ayşe DEMİRHAN MATLAB Teknik ve bilimsel hesaplamalar için yazılmış yüksek performanslı bir yazılım geliştirme aracı MATrix LABoratory (MATLAB) Boyutlandırma gerekmeyen
DetaylıDağıtık Ortak Hafızalı Çoklu Mikroişlemcilere Sahip Optik Tabanlı Mimari Üzerinde Dizin Protokollerinin Başarım Çözümlemesi
Dağıtık Ortak Hafızalı Çoklu Mikroişlemcilere Sahip Optik Tabanlı Mimari Üzerinde Dizin Protokollerinin Başarım Çözümlemesi İpek ABASIKELEŞ, M.Fatih AKAY Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Çukurova Üniversitesi
DetaylıEYLÜL 2012 İŞLETİM SİSTEMLERİ. Enformatik Bölümü
EYLÜL 2012 İŞLETİM SİSTEMLERİ İÇERİK 2 2 Yazılım nedir? Yazılım türleri nelerdir? İşletim sistemi nedir? İşletim sisteminin özellikleri İşletim sistemleri Unix Linux Windows Mac OS Android Yazılım Yazılım(Software),
DetaylıYazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama
1 Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama 2 3 4 Planlama 5 Yazılım geliştirme sürecinin ilk aşaması Başarılı bir proje geliştirebilmek için projenin tüm resminin çıkarılması işlemi Proje planlama aşamasında
DetaylıBLM 4811 MESLEKİ TERMİNOLOJİ II Salı , D-109 Dr. Göksel Biricik
BLM 4811 MESLEKİ TERMİNOLOJİ II 2017-1 Salı 13.00 14.50, D-109 Dr. Göksel Biricik goksel@ce.yildiz.edu.tr Ders Planı Hafta Tarih Konu 1 19.09 Tanışma, Ders Planı, Kriterler, Giriş 2 26.09 Bilgisayarın
DetaylıBİLGİSAYAR PROGRAMLAMAYA GİRİŞ
BİLGİSAYAR PROGRAMLAMAYA GİRİŞ Yrd.Doç.Dr.Caner KOÇ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü ckoc@ankara.edu.tr DERS KAYNAKLARI 1. A. Kadir GÜNEYTEPE:
DetaylıBilgisayarın Yapıtaşları
Bilgisayarın Yapıtaşları Donanım (Hardware) bilgisayarın fiziki yapısını oluşturan şeylerdir. Yazılım (Software) bilgisayarın fiziki yapısını kulanan ve ona hayat veren komutlar bütünüdür. 1 Dosyalar (Files)
DetaylıGridAE: Yapay Evrim Uygulamaları için Grid Tabanlı bir Altyapı
GridAE: Yapay Evrim Uygulamaları için Grid Tabanlı bir Altyapı Erol Şahin Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ankara, Türkiye 2. ULUSAL GRİD ÇALIŞTAYI, 1-2 Mart 2007, TÜBİTAK,
Detaylıİşletim Sistemleri; İÇERİK. Yazılım BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI 19.10.2015. 3 Yazılım Türleri
İÇERİK 2 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI İşletim Sistemleri ÖĞR. GÖR. HASAN ALİ AKYÜREK Yazılım nedir? Yazılım türleri nelerdir? İşletim sistemi nedir? İşletim sisteminin özellikleri İşletim sistemleri
DetaylıTarih Saat Modül Adı Öğretim Üyesi. 01/05/2018 Salı 3 Bilgisayar Bilimlerine Giriş Doç. Dr. Hacer Karacan
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ YÖNETİMİ EĞİTİM MODÜLLERİ Tarih Saat Modül Adı Öğretim Üyesi 01/05/2018 Salı Bilgisayar Bilimlerine Giriş Doç. Dr. Hacer Karacan Bu dersin amacı, bilgisayar bilimlerinin temel kavramlarını
DetaylıBİLGİSAYAR MİMARİSİ. Komut Seti Mimarisi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü
BİLGİSAYAR MİMARİSİ Komut Seti Mimarisi Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Komut Seti Mimarisi Bilgisayarın hesaplama karakteristiklerini belirler. Donanım sistemi mimarisi ise, MİB(Merkezi İşlem Birimi),
Detaylıİşletim Sistemleri. Discovering Computers Living in a Digital World
İşletim Sistemleri Discovering Computers 2010 Living in a Digital World Sistem Yazılımı Sistem yazılımı, bilgisayar ve aygıtlarının çalışmasını kontrol eden ve sürdüren programlardan oluşur. İşle;m sistemleri
DetaylıBasit Mimari, Katmanlı Mimari ve doğrudan çalıştırma olarak üçe ayrılır.
Yazılım Mimarisi 1.Yazılım Mimarisi Nedir? Yazılım mimarisi geliştirilen uygumaların maliyetlerinin azaltılmasında önemli bir yer tutar. Örneğin MVC modeli kullanarak bir uygulama geliştiriyoruz ve arayüz
DetaylıNETFİLTER VE LİNUX TABANLI BİR FİREBOX TASARIMI
NETFİLTER VE LİNUX TABANLI BİR FİREBOX TASARIMI Gürkan KARABATAK Fırat Üni. Enformatik Bölümü gkarabatak@firat.edu.tr Yrd.Doç.Dr Hasan H.BALIK Fırat Üni. Mühendislik Fakültesi balik@firat.edu.tr ÖZET Günümüzde
DetaylıBilgisayarda Programlama. Temel Kavramlar
Bilgisayarda Programlama Temel Kavramlar KAVRAMLAR Programlama, yaşadığımız gerçek dünyadaki problemlere ilişkin çözümlerin bilgisayarın anlayabileceği bir biçime dönüştürülmesi / ifade edilmesidir. Bunu
DetaylıTEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI
BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI 3. Hafta BİLGİSAYAR YAZILIMI Dr. Öğr. Üyesi Nesibe YALÇIN nesibeyalcin.wordpress.com BİLGİSAYAR
DetaylıDr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
1 BİLGİSAYAR MİMARİSİ Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü http:// http:// Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/
DetaylıLinux İşletim Sistemi Tanıtımı
Linux İşletim Sistemi Tanıtımı Burak DAYIOĞLU Hi-Tech World, Mart '98, Ankara İçerik Linux İşletim Sistemi nedir? Linux un benzer işletim sistemlerine göre avantajları nelerdir? Türkiye Linux Kullanıcıları
DetaylıGörsel Programlama DERS 01. Görsel Programlama - Ders01/ 1
Görsel Programlama DERS 01 Görsel Programlama - Ders01/ 1 Takdim Planı Nesneye Dayalı Programlama Kavramı Nesne, Sınıf Kavramı Java Programlama Dili Java Programlama Dili Temel Özellikleri Java Sürümleri
DetaylıÜnite-3 Bilgisayar Yazılımı. www.cengizcetin.net
Ünite-3 Bilgisayar Yazılımı Yazılım Kavramı Bilgisayarın belirli bir işi gerçekleştirebilmesi için kullanıcı tarafından her adımda ne yapacağı tarif edilmiş olmalıdır. Yani kullanıcı bilgisayara uygun
DetaylıTurquaz. Açık kodlu muhasebe yazılımı http://www.turquaz.com. Turquaz Proje Grubu
Turquaz Açık kodlu muhasebe yazılımı http://www.turquaz.com Turquaz Proje Grubu Konu Başlıkları 1. Turquaz Proje Grubu 2. Programın fikri 3. Geliştirme aşaması 4. Programın içeriği 5. Yapılacaklar 6. Dizayn
DetaylıBilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU
Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 5. İhtiyaç Analizi ve Modelleme II Haftanın Amacı Bilişim sistemleri ihtiyaç analizinin modeli oluşturulmasında,
DetaylıIntel Parallel Studio ile Paralel Hesaplama Muammer AKÇAY 1, Hüseyin Aşkın ERDEM 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kütahya
Intel Parallel Studio ile Paralel Hesaplama Muammer AKÇAY 1, Hüseyin Aşkın ERDEM 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kütahya 2 Hava Harp Okulu, Havacılık ve Uzay Teknolojileri
DetaylıWeb Servis-Web Sitesi Bağlantısı
Web Servis-Web Sitesi Bağlantısı MCKS İthalatçı web servisleri internet üzerinden güvenli şekilde erişime açılmıştır. Erişime ait ağ bağlantısı aşağıda şematik olarak gösterilmiştir. Şekil - 1: MCKS-ithalatçı
DetaylıGÖMÜLÜ SİSTEMLER. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Gömülü Sistemler Ders notları-1
GÖMÜLÜ SİSTEMLER Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Gömülü Sistemler Ders notları-1 Gömülü sistemler için farklı tanımlamalar yapmak mümkün olmakla birlikte genel olarak şu şekilde tanımlama yapabiliriz:
DetaylıBitirme Ödevi Sunumu PLATFORM BAĞIMSIZ BENZETİM PROGRAMI. Danışman : Yrd.Doç.Dr. D Feza BUZLUCA Gökhan Akın ŞEKER
Bitirme Ödevi Sunumu BERKELEY RISC I işlemcisi İÇİN PLATFORM BAĞIMSIZ BENZETİM PROGRAMI Danışman : Yrd.Doç.Dr. D Feza BUZLUCA 0495 0639 Sunum Planı Ödev konusu hakkında Berkeley RISC I işlemcisi hakkında
DetaylıBM-311 Bilgisayar Mimarisi
1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Donanım performans kriterleri Eş zamanlı çalışma Güç tüketimi Yazılım performans kriterleri
DetaylıModel Tabanlı Geliştirmede Çevik Süreç Uygulanması
Model Tabanlı Geliştirmede Çevik Süreç Uygulanması Model Tabanlı Geliştirme Model nedir? Object Management Group Model Tabanlı Mimari «Herşey modeldir» Model Kaynak kod MDD Avantajları Daha hızlı yazılım
Detaylıİşletim Sistemlerine Giriş
İşletim Sistemlerine Giriş Süreçler ve İş Parçacıkları(Thread) İşletim Sistemlerine Giriş - Ders03 1 Süreç -Tüm modern bilgisayarlarda bir çok iş aynı anda yapılabilir. *kullanıcı programları çalışır *disk
DetaylıAğ Trafik ve Forensik Analizi
Ağ Trafik ve Forensik Analizi Zararlı Yazılım Analiz ve Mücadele Merkezi TÜBİTAK BİLGEM Siber Güvenlik Enstitüsü Ağ Forensik Analizi Tanım Bilgisayar ağlarının herhangi saldırıya karşın izlenmesi ve analiz
DetaylıDers - 1. BİL 221 Bilgisayar Yapısı GİRİŞ. Ders Hakkında. Ders İzlencesi
Ders - 1 BİL 221 Bilgisayar Yapısı GİRİŞ Ders Hakkında Ders İzlencesi Bilgisayar Sınıfları Kişisel Bilgisayarlar$ Genel amaçlı, çok çeşitli yazılımlar$ Performans - maliyet ödünleşmesi hedeflenir$ Sunucular$
DetaylıBilgisayar Ağları ve Dağıtık Programlama
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR AĞLARI LABORATUARI Bilgisayar Ağları ve Dağıtık Programlama 1. Giriş Bu deneyde paralel programlama standartlarından olan MPI (Message
Detaylıİşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri
İşletim Sistemi 2 İşletim sistemi (Operating System-OS), bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem
DetaylıBM-311 Bilgisayar Mimarisi
1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar)
DetaylıBilgi ve iletişim teknolojileri
Bilgi ve iletişim teknolojileri 1 Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim ihtiyacı 30\2 Bilişim
Detaylı