Müşterilerimizin dikkatine

Transkript

1 Müşterilerimizin dikkatine MUHASEBE İLE İLGİLİ NELERİ BİLMELİ Muhasebenin sağlıklı yürütülebilmesi düzenli evrak akışına bağlıdır. İşletmenizle ilgili gelir ve gider belgelerinin yanında banka ekstrelerinin, kredili satış belgelerinin, çek senet bilgilerinin, cari hesap mutabakatlarının, ödeme tahsilat makbuzlarının düzenli aralıklarla muhasebeye teslim etmeniz gerekmektedir. İşletmenize gelen her türlü tebligatların gereğinin yapılabilmesi için 3 gün içinde meslek mensubuna ulaştırmanızda büyük yarar vardır. Meslek mensubu ile mutlaka sözleşme tanzim ediniz. Sözleşme tanzimi ile ücreti, mesleki hak ve ödevleri belirlemiş olursunuz. Ücret Yönetmeliğine göre meslek mensupları ücretsiz iş yapamazlar. Ücretinin sözleşmede belirtilen tarihlerde ödenmemesi halinde işi durdurabilir. Bu durumda sorumluluk işletme sahiplerine aittir. Her türlü ödemenizi kendiniz yapınız. Yapmış olduğunuz ödeme belgelerini de muhasebeye ulaştırmanız gerekmektedir. Meslek mensuplarının emanet para almaları veya ödemeleri yasaklanmıştır. Aksi halde meslek mensubu disiplin cezası alır. İşyeri adresiniz veya faaliyet konularınız değiştiği takdirde gerekli müracaatların yapılabilmesi için meslek mensubuna en kısa zamanda bilgi veriniz. İşletmenizin son durumu, işletmenizde kullanmanız gereken zorunlu belgeler hakkında bilgi almak veya işletmenizi ilgilendiren mevzuat değişikliklerinden haberdar olmak için en az ayda bir meslek mensubunu ziyaret etmeye özen gösteriniz. Her takvim yılı sonunda işletme stoklarının envanterinin hazırlanarak en geç 10 Ocak gününe kadar muhasebeye ibraz etmeniz gerekmektedir. Ruhsatlı meslek mensuplarımız sürekli eğitime tabi tutulmakta, konferans ve seminerlerle bilgilerini güncellemeleri sağlanmaktadır. En önemli özellikleri güvenilir ve bağımsız olmalarıdır. Bu nedenle meslek mensuplarının işinizle ilgili yaptıkları uyarıları veya önerilerini yerine getirmelisiniz. YÖNETİCİLERE TAVSİYELER İşletmeler kar elde etmek için oluşturulmuş organizasyonlardır. Ticari faaliyetin ana sebebi kardır ancak bunun yanında bazı ek amaçlarda güdülmektedir. Başarı yakalamak, mesleğini icra etmek gibi. İşte bu noktada işletmelerin geleceği ile ilgili planlar yapmak, kararlar almak zorunluluğu doğuyor. Eğer amaç sadece meslek icra etmekse bu yetiyorsa gelecek zaten bugündür çünkü mesleğinizi icra ediyorsunuz. Eğer amaç kar elde etmekse başarı yakalamaksa durum farklılaşmaktadır. Ülkemizde işletmeler patron işletmesi veya kurumsallaşmış şirket statüleri arasında yer almaktadır. Bu noktada işletmelerin yöneticilerine ve patronlarına tavsiyelerimiz olacaktır. İşletme büyüdükçe tavsiyeler detaylara doğru derinleşmektedir. Ama bu yazımızda konumuz tüm yöneticilerin ve patronların temel olarak yapmaları gereken olmazsa olmaz önerilerdir. İlk olarak teknolojiyle barışık olun. Teknoloji sonuçta insanların günlük ihtiyaçlarını kolaylaştırmak şirketlerin iş gücünü ve verimliliğini arttırmak için en temel araçtır. İşletmelerin teknolojik olarak ihtiyacı ağ sistemi ve veri bilgisayarıdır. (Server) Bilgilerinizi defterlerde tutmak gelecekte işinize yaramaz sadece bugüne cevap verir. Veri bilgisayarında tutacağınız bilgilerden ileride birden fazla amaç için faydalanabilirsiniz. Şirketler için bilgisayarların yanında yazılım bütünleyici ihtiyaçtır. Amacınıza hizmet eden kullanımı kolay pratik, yeni nesil yazılım tercih etmelisiniz. İkinci olarak İşletmenizde iş disiplini üretin ve koruyun. İş disiplini yani çalışma kurallarınız varsa başta çalışanlarınız, tedarikçiler ve müşterileriniz net bir ortamda çalışacaklardır. İşletmeye verimlilik ve istikrar getirecektir. Peki nedir iş disiplini ve kurallar, İlk olarak belgesiz işlem yapmayın. İster şirket içi elemanlarla ister şirket dışı elemanlarla olsun mutlaka belge üretmelisiniz. Belge sizin cevabınızdır. Envanterinizi sürekli kontrol altında tutun. Stoklarınızı sayın. Sürekli Cari hesap mutabakatı yapın. Size işletmenin gerçekteki karlılığını görmenize olanak verecektir. Üçüncü olarak bütçeleyin. Yarın, gelecek ay, gelecek yıl ne kadar satış, kar veya gider bekliyorsunuz bütçelemeye çalışın. Aylık nakit İhtiyacınızın ne kadar olduğunu yarın ne kadar nakite ihtiyacınız olduğunu ve bunu nasıl karşılayacağınızı öngörmeye çalışın. Daha da önemlisi başabaş noktanızı bilin. Ne kadar ciro yaparsanız zarardan kurtulduğunuzu sıfır kar noktası bilin. İşletmenizi sürprizlerle karşılaşmaktan kurtarmış olursunuz. Son Olarak da işletmenizi denetleyin. Denetimsiz işletme düşünülemez. Gerçekleşen verilerin gerçek olup

2 olmadığını katlandığınız maliyetlerin gerçekten yerinde olup olmadığını anlayın. Peki nasıl olacak bu iş. İki yolu var. Biri kendi içinizden denetlemek diğeri dışardan denetçiler bulmak. Kendi içinizde kontrol etmenin en kolay yolu bazı temel kontrol sistemlerini uygulamaktır. Bu konudaki yöntemlerin daha geniş açıklanması gerekir. Konuyu ileride ayrı bir makale konu olarak ele almaya çalışacağız. Diğer yolu da dışarıdan denetçiler bulmaktır. İşletme doktoru da diyebileceğimiz kişilerden profesyonel yardım alın. Bu konuda kendini uzmanlaştırmış mali müşavirlerden veya sektörde yoğun tecrübeye sahip eski uygulamacılardan yardım alarak denetim yaptırabilirsiniz. Denetimcilerin tespitleri dışardan olduğu için daha tarafsız olacak ve tavsiyeleri size ışık tutacaktır. İŞYERİNE ASILMASI ZORUNLU LEVHALAR 1- Vergi Levhası 2- Yazar Kasa Levhası 3- KDV Dahil Levhası 4- Aylık SSK Bildirgesi 5- Sosyal Güvenlik Destek Primi Bordrosu 6- Mesai Saatlerini Gösterir Yazı 7- İşçi Çizelgesi 8- Asgari Ücret Yazısı 9- İşyeri Açma İzin Belgesi (Belediye) 10- Küşat (Belediye) 11- Hafta Sonu Ve Tatil Günleri Çalışma İzin Belgesi (Belediye) 12- İlan ve Reklam Vergisi Levhası 13- Meslek Odası Kayıt Levhası İşletmenin birden fazla işyeri bulunması halinde her bir işyerine yukarıdaki belgelerin asılması gerekmektedir. İşletmenin bir işyerinde birden fazla kat veya bölüm bulunması halinde girişinde asılları her kat veya bölümünde vergi levhası ve KDV dahildir levhasının bir suretinin asılı olması zorunludur. İŞYERİ AÇILIŞINDA GEREKLİ BELGELER 1- İkametgah Senedi (5 Adet) 2- Nüfus Cüzdan Sureti (5 Adet) 3- İmza Sirküleri (5 Adet) 4- Fotograf (3 Adet) 5- Kira Kontratı 6- Nufus cüzdan Fot. (2 Adet) İŞİ TERK İŞLEMLERİ İÇİN GEREKENLER javascript:void(0); 1-İŞİ BIRAKMA FORMU 2- VERGİ LEVHASI 3- YAZARKASA LEVHASI FORM EKİNDE VERİLECEKTİR. AYRICA 30 GÜN İÇİNDE BELGE İPTALİ VE YAZARKASA HAFIZASININ SIFIRLANMASI GEREKMEKTEDİR. 1 AY İÇİNDE VARSA SSK DOSYANIZIDA KAPATMA DİLEKÇESİ İLE SONLANDIRMANIZ GEREKMEKTEDİR. KİRALARİN BANKADAN YATMASI Sayı : (29 Temmuz 2008 Tarihli Resmi Gazete) Konu : ev ve işyeri kiralarının bankaya yatırılması Maliye Bakanlığından:

3 GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 268) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendiyle Bakanlığımıza, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme yetkisi verilmiştir. Bu yetkiye dayanılarak, işyeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsikine ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur. 1. Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı Bakanlığımıza verilen yetkiye istinaden, - Konutlarda, her bir konut için aylık 500 YTL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin, - İşyerlerinde, işyerini kiraya verenler ile kiracıların kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin 1/11/2008 tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu getirilmiştir. 2. Tevsik Zorunluluğu Kapsamında Olmayan Tahsilat ve Ödemeler Mükelleflerce, - Her bir konut için aylık tutarı 500 YTL nin altındaki konut kira geliri ile - Mahkeme ve icra yoluyla yapılan konut ve işyeri kira gelirine ilişkin tahsilatlar Tebliğle getirilen zorunluluk kapsamında değildir. Öte yandan aynî olarak yapılan söz konusu ödemelerin bu zorunluluk kapsamında olmadığı tabiidir. Örnek 1: Bay (A) ya ait olan iki adet konut 2008 yılında kiraya verilmiş olup konutların aylık kira geliri 500 er YTL dir. Bu durumda Bay (A) 1/11/2008 tarihinden itibaren söz konusu konutlara ait kira gelirlerini, banka veya PTT aracılığıyla tahsil edecek ve gerekli durumlarda bu kurumlar tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edecektir. 3. Ceza Uygulaması Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca, mükerrer 257 nci maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir. Anılan madde uyarınca bu Tebliğ ile 1/11/2008 tarihinden itibaren getirilen zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, 2008 yılı için; - Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında YTL den, - İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 680 YTL den, - Yukarıda yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 320 YTL den az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın %5 idir ve sonraki yıllara ilişkin olarak, Vergi Usul Kanununun Mükerrer 414 üncü maddesi uyarınca bu yıllar için belirlenecek asgari ceza tutarları dikkate alınacaktır. Örnek 2: Bayan (B) ye ait olan ve 2008 yılına ilişkin aylık 450 şer YTL kira geliri bulunan üç adet işyeri için kiracılar tarafından 250 şer YTL lik kısım banka aracılığıyla, kalan tutarlar ise elden nakit olarak ödenmiştir. İşyerlerini kiralayan mükelleflerden biri birinci sınıf tüccar, diğerleri serbest meslek erbabı olarak faaliyette bulunmakta olup Bayan (B) nin gelir vergisine ilişkin başka bir faaliyeti yoktur. Bu durumun tespit edilmesi halinde Bayan (B) ile kiracı mükellefler adına, üç işyeri için elden yapılan tahsilat ve ödeme işleminin her biri için ayrı ayrı, Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde belirlenen ceza tutarından az olmamak üzere özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Elden yapılan tahsilat ve ödemelerin %5 inin asgari ceza tutarının altında kalması halinde ise her bir işlem için asgari ceza tutarı kadar ceza kesilmesi gerekmektedir. Örneğimizde Bayan (B) ile kiracılara, 1/11/2008 tarihinden itibaren her bir işlem için, (elden yapılan tahsilat ve ödeme tutarının %5 inin asgari ceza tutarının altında kalması nedeniyle) 2008 yılına ilişkin belirlenen tutarlarda ceza uygulanacaktır. Aynı durumun 2009 ve sonraki yıllarda da devam etmesi halinde bu yıllar için belirlenecek asgari ceza tutarları dikkate alınacaktır. Tebliğ olunur. MALİ KONULARDA NELERİ BİLMELİ 1- İlk defa İşe başlayacak mükellefler 10 gün içinde, işi bırakan mükellef de işi bıraktığı tarihten itibaren 30 gün içinde vergi dairesine yazılı bildirimde bulunmak zorundadır. 2- Perakende fiş kesme sınırını aşan her türlü mal ve hizmet teslimi için, bedeli tahsil olsun veya olmasın yedi gün içinde "fatura" kesilmesi zorunludur. Bunun altındaki alışverişler ve hizmetler için "yazar kasa fişi" düzenlenmeli, ancak, müşteri isterse, tutarı ne olursa olsun fatura kesilmesi gerekmektedir. 3- Fatura tanzim edilirken içeriği tam olarak doldurulmalı, alıcının adı,soyadı/ünvanı,adresi açık olarak yazılmalı,

4 satılan mal veya hizmetin cinsi ve miktarı belirtilmeli ve mutlaka mürekkepli kalem veya daktilo ile doldurulmalıdır. 4- İşyerinden nihai tüketiciye yapılan belgeli satışlar haricindeki tüm emtia nakli için sevk irsaliyesi düzenlenmek zorundadır. Sevk irsaliyesinin üzerine fiili sevk tarihi (irsaliyeli fatura kullanılıyorsa sevk saati, sevk ve düzenleme tarihinin) bulunması zorunludur. Sevk tarihinden sonraki 7 gün içinde sevk edilen malın faturası ay atlamadan düzenlenmelidir 5- Mal işyerinizde teslim edilmiş ise faturanın altına "İş bu fatura muhteviyatı iş yerinde teslim edilmiştir." şerhi konulmalıdır. 6- İptal olan faturaların iptal nedenleri fatura üzerine yazılmalı ve aslı sureti ile birlikte saklanmalıdır. Yazılan iptal nedeni kanuna aykırı olmamalıdır 7- Yazar Kasa fişinizin ve düzenlediğiniz faturaların okunaklı olmaması, yazarkasa tarih ve saat ayarlarının doğru olmaması usulsüzlük cezasını gerektirir 8- Teslimin yapıldığını ispatlamak için satış faturası veya sevk irsaliyesinde alıcıya "Tam ve Noksansız Teslim Aldım" şeklinde not yazdırıp imzalatınız. Müşterinizin bizzat kendisi veya yetkilisi imzalaması gerekmektedir. Alacağınızla ilgili ihtilaf halinde özellikle aranılmaktadır. 9- Kredi Kartı ile yapılan satışların Ödeme kaydedici Cihaz ile yapılması halinde kredi departmanı muhakkak kullanılmalıdır. Aksi takdirde belge düzenlenmeme cezasıyla karşılaşırsınız. 10- Sahte belge (Naylon Fatura) kullanmak 18 aydan 3 yıla kadar ağır hapis cezası, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmak ise 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanır. KDV indirimi reddedilir, 3 kat vergi ziya cezası uygulanır ve uzlaşma kapsamı dışında bırakılır. 11- Sahte belge iddiası ile karşılaşmamak için fatura ödemelerinizi banka havalesi veya çek ile ödeme yolunu tercih etmelisiniz. 12- Ödenmeyen SSK primleri ancak ödendiği dönemde gider yazılabilir. Gelir vergisi mükellefi iseniz ödemiş olduğunuz Bağkur primlerinizi ticari kazancınızdan indirebilirsiniz. 13- Defter ve Belgelerinizi mevcut takvim yılını takip eden yılın; a) Vergi Usul Kanununa göre 5. yılın, b) Sosyal Sigortalar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre 10. yılın, son gününe kadar saklanması zorunludur. 14- Defter ve belgelerin kaybolması, yanması, çalınması vb hallerde 15 gün içinde zayi belgesi almak için mahkemeye müracaat etmeniz gerekmektedir. Aksi halde defter ve belgeleri gizlemiş olduğunuz iddiası ile karşı karşıya kalabilirsiniz. 15- Alış veya satış faturalarınızın tutarı sekiz milyarı aşması halinde taksit taksit bile olsa ödeme ve tahsilatların bankadan yapılması zorunludur. FATURA DÜZENLEME SÜRESİ 7 GÜN 01/01/2004 TARHİNDEN İTİBAREN,MAL VE HİZMET SATIŞLARINDA 7 GÜN İÇİNDE FATURA KESİLMESİ ZORUNLUDUR.DOLAYISIYLA SEVK İRSALİYESİ DÜZENLENEN SATIŞLARDA DA FATURA DÜZENLEME SÜRESİ 7 GÜNDÜR. MÜŞTERİLERİMİZE ÖNEMLE DUYURULUR. FATURA KESERKEN DİKKAT!!!! FATURADA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR ŞUNLARDIR. 1-FATURA KESERKEN,FATURANIN TARİHİ,KİMİN ADINA DÜZENLENECEK İSE AD SOYAD/ÜNVAN VE ADRESİ MUTLAK SURETLE YAZILMALIDIR. 2-ÖZELLİKLE TURİZM BÖLGELERİNDE,TURİSTLERE YAPILAN SATIŞLARDA FATURA DÜZENLENİRKEN ADRES KISMI ÖNEMSENMEMEKTEDİR. ADRESİ MUTLAKA YAZMAK GEREKMEKTEDİR. 3-AÇIK FATURA;HENÜZ TAHSİL EDİLMEMİŞ FATURA, KAPALI FATURA İSE BEDELİ TAHSİL EDİLMİŞ FATURA DEMEKTİR.FATURA DÜZENLENİRKEN,FATURAYA BASILAN FİRMA KAŞESİ VE İMZASI ALT KISIMDA İSE KAPALI FATURA, EĞER FATURAYA BASILAN KAŞE VE İMZALAR FATURANIN ÜST KISMINDA İSE AÇIK FATURA DEMEKTİR. 4-SEVK İRSALİYESİ KESİLDİKTEN SONRA 1 HAFTA İÇİNDE FATURA DÜZENLEMEK GEREKMEKTEDİR. 5-BİTMİŞ OLAN FATURA KOÇANLARI,KESİNLİKLE ARŞİVDE VEYA GÜVENLİ BİR YERDE SAKLANMALIDIR. 6-KREDİ KARTLARLA YAPILAN SATIŞLARDA FATURA DÜZENLENİRKEN,FATURANIN ÜZERİNE (KREDİ KARTLI SATIŞ) İBARESİ YAZMAK YETERLİ OLACAKTIR.KREDİ KART NUMARASINI YAZMAYA GEREK KALMAYACAKTIR. MÜŞTERİLERİMİZE ÖNEMLE DUYURULUR. ADİSYON KULLANMAK ZORUNLULUĞU tarihinden itibaren gece klüpleri, diskotekler, barlar, pav yonlar, gazinolar,meyhaneler, lokantalar, kafeteryalar ve pastane gibi TÜM HİZMET İŞLETMELERİ ADİSYON KULLANMAK ZORUNDADIR. Ayrıca kesilen ad isyonların fişlerinin veya faturalarının kesilmesi untulmamalıdır.

5 BANKA HAVALESİNE UYMAYANLARA CEZA TL ÜZERİNDE TAHSİLAT VE ÖDEMELERİNİ BANKA HAVALESİ İLE YAPMAYAN MÜKELLEFLER İÇİN ÖDEME VE TAHSİLATLARININ % 5'İ ORANINDA CEZA UYGULANACAKTIR. MÜŞTERİLERİMİZE ÖNEMLE DUYURULUR. ÖDENMEYEN K.D.V DEN BİZDE SORUMLU OLURMUYUZ? ŞİRKETLERİN VEYA GERÇEK KİŞİLERİN SATIN ALDIKLARI MAL VEYA HİZMETLER NEDENİYLE BORÇLANMIŞ OLDUKLARI TUTARLARI NE ŞEKİLDE ÖDEDİKLERİ HERHANGİ BİR UYUŞMAZLIK ANINDA ÖNEM KAZANABİLİR.ÖDEMELERİN BANKA VEYA ÇEK YOLUYLA YAPILMASI İSPAT AÇISINDAN KİŞİLERE BİR TAKIM KOLAYLIKLAR SAĞLAYABİLMEKTEDİR. MAL ALIMI VE SATIMI HİZMET İFASI DOLAYISIYLA VERGİ KESİNTİSİ YAPMAK ZORUNDA OLANLARIN BU VERGİNİN ÖDENMESİNDE ALIM VE SATIMA TARAF OLANLAR MÜTESELSİLEN SORUMLUDURLAR.SATICILARIN ÖDEMEDİĞİ K.D.V DEN SORUMLU OLMAMAK İÇİN FATURA ÖDEMELERİNİN BANKA KANALIYLA ÇEK DÜZENLEMEK SURETİYLE SORUMLULUKDAN KURTULMUŞ OLURSUNUZ. BANKADAN GÖNDERİLEN HAVALELERDE KARŞI TARAFIN VERGİ KİMLİK NUMARASI ÜNVAN,HESAP NO,HAVALENİN NE İÇİN GÖNDERİLDİĞİNİN BELİRTİLMESİ GEREKMEKTEDİR.ÇEK İLE YAPILAN ÖDEMELERDE İSE ÜNVAN VE VERGİ KİMLİK NUMARASI MUTLAKA BELİRTİLMESİ,YAZILMASI GEREKMEKTEDİR. MÜŞTERİLERİMİZE ÖNEMLE DUYURULUR. İŞ GÜCÜ FATURALARINDA KDV TEVKİFATINI UNUTMAYINIZ 01/12/2005 TARİHİNDEN İTİBAREN GEÇERLİ OLMAK ÜZERE İŞÇİ ÇALIŞTIRMAK YERİNE FATURALI İŞ GÜCÜ TEMİN ETTİĞİNİZ FATURALARDAKİ KDV % 90 NINI SATICI FİRMAYA ÖDEMEYECEKSİNİZ. 2 NOLU KDV BEYANIYLA VERGİ DAİRESİNE ÖÖDEYECEKSİNİZ. İŞ HUKUKUNDA NELERİ BİLMELİ 1- SSK il müdürlüğüne işyerini işe başlamadan ve işçi çalıştırmaya başlamadan önce bildirmediğiniz takdirde idari para cezası ödemek zorunda kalırsınız. 2- İşletmeye işçi alınacağı hallerde çalışmaya başlamadan en az bir gün önce Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi SSK il müdürlüğüne verilmelidir. Her işçi için iş sözleşmesi yapılmalıdır. Her işçi için sağlık raporu alınması gerekmektedir. 3- İnşaat veya diğer gerekli iş türlerinde işçinin Sağlık Raporu olmadan işyerinde işçi çalıştırılamaz. 15 yaşından küçük işçi çalıştırılamaz. Stajyer ise hafif işlerde çalıştırılmak koşulu ile öğrenimleri için stajını tamamlayabilir.ayrıca 14 yaşına girmiş olmalıdırlar Çıraklık Eğitim Merkezi öğrencilerinin sözleşmeleri ücretlerinin gider yazılabilmesi için aynı gün muhasebeye verilmelidir. En az asgari ücretin %30 kadar ücret ödenecektir. 5- İş kanununa göre işçiyi deneme süresi iki aydır. Bu deneme süresinde de sigortalı olmak zorundadır. 6- İşçi işyerinde iş kazası geçirmesi halinde, ilgili kuruma takip eden 2 iş günü içinde bilgi verilebilmesi için, aynı gün meslek mensubuna bilgi veriniz. 7- Yıllık ücretli izinlerini kullanan işçilere ücretli izin defteri imzalatılır. Kullanmayanlara ise işten ayrılmaları halinde hizmet süresine göre izin ücretleri ödenir. 8- İşçi işyerinden İşveren tarafından çıkartılmak istenirse hizmet süresine göre önceden işçiye bildirilecektir. Aksi halde ihbar tazminatı ödemek zorunda kalırsınız. 9- İşçinin Kıdem tazminatı alabilmesi için en az bir yıl sigortalı çalışmalıdır.her geçen tam yıl için işçiye son aldığı ücretten 30 gün karşılığı tazminat ödenir. 10- İşçi, kendi isteğiyle işten ayrılmak isterse her hangi bir tazminat talep edemez. Hatta işvereni zor bir durumda bırakıyorsa işçi hakkında yasal işlem yapılır.işçinin elinden kendi isteğiyle ayrıldığına dair bir yazı alınmalıdır. Yada noterden işçinin ikametgah adresine ihtarname çekilmelidir. 11- İşçi işveren tarafından sebepsiz çıkartılıyorsa altı aydan evvel aynı vasıfta işçi alınamaz. Ancak çıkartılan işçiye bilgi verilmek suretiyle yeni işçi alınabilir. 12- İşçilere zorla ücretsiz izin verilemez. İşçinin muvafakatına tabidir. 13- Mesai günlük 7,5, haftalık ise 45 saattir.fazla mesai ise günde en fazla 3 saat yılda 90 saattir. Ödenecek ücret ise saat başına düşen normal çalışma ücretinin yüzde elli yükseltilmesiyle tespit edilir yaşını doldurmamış erkek veya her yaştaki kadın işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz.gece postalarına kalamazlar.(kurum İznine tabidir.) 15- İşçilerden işi bırakan veya çalışmış olduğu ay içinde 30 günden az çalışmış olan var ise eksik çalışma nedeni bildirilmek zorundadır. 30 günden az çalışan işçiler için Puantaj Cetveli tutmanız sizin yararınıza olacaktır. İŞ KAZASI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

6 İş Kazası ve Meslek Hastalığının Tanımı ve Tespiti 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 11 nci maddesinde iş kazası ve meslek hastalığının tanımı yapılmıştır. Sigortalının geçirdiği kazanın iş kazası sayılması, tutulduğu hastalığın meslek hastalığı olarak kabul edilmesi ancak durumlarının bu tanıma uyması ile mümkündür. Buna göre ; Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, Sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda Emzikli sigortalı kadına çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında, Geçirdikleri kaza iş kazası sayılmaktadır. Yukarıda belirtilen tanımlar dışında geçirilen kazanın iş kazası sayılması olanaksızdır. Örneğin emzikli kadın sigortalıya her gün saatleri arasında çocuğuna süt vermesi için zaman ayrılmışsa bu saatler arasında uğradığı kaza iş kazası sayılacaktır. Burada önemli olan süt iznini işyerinde bu amaca tahsis edilen yerde kullanılmak üzere verilmiş ise kazanın bu yere gidiş geliş sırasında yada süt verme odasında meydana gelmiş olması gerekmektedir. Kazanın işyerinin ve süt verme amacına tahsis edilen bölümü dışında olması halinde iş kazası kabul edilmesi yasal olarak imkansızdır. Ancak kadın sigortalıya süt iznini evinde kullanmasına izin verilmişse, süt izni için ayrılan zamanda evine gidip gelirken veya evinde uğradığı kaza iş kazası sayılacaktır. Ancak süt izni saatleri dışında geçireceği kazada iş kazası sayılmayacaktır. Yine sigortalıların işin yapıldığı yere topluca işveren tarafından sağlanan vasıta ile götürülüp getirilmeleri sırasında uğradıkları kaza iş kazası sayıldığından sadece toplu taşıma sırasında uğradıkları kaza iş kazası sayılacaktır. İşveren tahsis ettiği vasıta ile işyerine sadece bir sigortalı götürülüp getiriliyorsa, bu sigortalının uğradığı kazanın iş kazası sayılmasına olanak yoktur. Yine toplu taşım aracı ile evine götürülen sigortalının toplu taşım aracından indikten hemen sonra geçirdiği kaza iş kazası sayılmayacak, ancak araçtan inerken düşerek geçirdiği kaza iş kazası sayılacaktır. Kanunda sigortalıların işyeri sınırları dahilinde bulundukları sırasında geçirdikleri kazalarda iş kazası sayıldığından, öğlen dinlenmesi sırasında işyeri dahilinde top oynarken ayağı kırılan sigortalının uğradığı kazada iş kazası olarak kabul edilecektir. Görülüyor ki, asıl işi ile ilgili olmasa dahi kanunda belirtilen şekilde geçirilen kazalar iş kazası sayılacaktır. Sigortalının geçirdiği kazanın kanunda öngörülen şekilde olup, olmadığını inceleme yetkisi sigorta müfettişlerine aittir. Sigorta müfettişleri kazayı inceleyerek düzenledikleri raporda iş kazası olup olmadığına karar verir. Sigortalının sigorta müfettişlerinin düzenlediği raporlara karşı dava açma hakkı bulunmaktadır. Kanun koyucu meslek hastalığının tanımını iş kazalarının tanımından farklı olarak tümü ile sigortalının işine bağlı olarak yapmıştır. Sigortalının çalıştığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir nedenle, veya işin yürütüm koşulları yüzünden uğradığı geçici ve sürekli hastalık ve ruhi arıza hallerini meslek hastalığı saymıştır. Sigortalının meslek hastalığına yakalandığını tespit etme yetkisi, 506 sayılı kanunla kurum hekimlerine verilmiştir. Meslek hastalığının tespiti kurum hekimlerinin düzenlediği raporla mümkündür. Kurum tarafından sevk edilmedikçe devlet veya üniversite hastanelerinin düzenledikleri rapor geçerli değildir. Bu raporların geçerli olması kurum hekim veya sağlık kurulunun onayına bağlıdır. Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayıldığı, işten ayrılan sigortalının ne kadar süre içinde yakalanacağı hastalığın meslek hastalığı olarak kabul edileceği ise Tüzükle belirlenmiştir. Tüzükte belirlenmemiş olan hastalıkların meslek hastalığı olarak sayılıp sayılmayacağı konusunda doğacak uyuşmazlıkları incelemeye ise Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu yetkili kılınmıştır. Yüksek sağlık kurulunun kararına karşı tarafların yetkili iş mahkemesinde dava açma hakkında bulunmaktadır. İş Kazası ve Meslek Hastalığında Sigortalının Sorumluluğu

7 Sosyal Sigortalar Kanunu, sigortalıyı iş kazasını en geç kazadan sonraki gün içinde işverene veya kuruma bildirmekle sorumlu tutmuştur. Buna göre kazaya uğrayan sigortalı kazadan sonraki gün akşamına kadar uğradığı iş kazasını işverene veya kuruma bildirecektir. Bildirim görevini yerine getirmeyen sigortalının tedavinin aksamasının uzamasının yaratacağı sonuçlardan etkilenmesi söz konusu olabilecektir. Kanun koyucu sigortalıyı, iş kazası veya meslek hastalığın nedeniyle yapılan tedavisinde kurum hekiminin kendisine ilişkin önlem ve önerilerine uymayı da zorunlu kılmıştır. Sigortalının tedavisi ile ilgili kurum hekiminin önerilerini savsaklaması veya uymaması durumunda tedavisi uzar ya da malullük derecesi artarsa bundan sorumlu olacaktır. Sigortalıya uygulanan müeyyide geçici veya sürekli iş göremezlik gelirinin % 50 yi geçmemek üzere kusur nispeti kadarının kesilmesidir. Bir başka söyleyişle kurum hekiminin tavsiyesine uymayan sigortalı 10 gün yerine 20 günde iyileşmiş ve bunda % 100 kusurlu kabul edilmiş ise uzayan 10 günlük tedavi süresinde geçici iş göremezlik ödeneği %50 oranında azaltılarak kurum tarafından kendisine ödenecektir. Ancak sigortalının kurumun yazılı bildirimine rağmen tedaviyi kabul etmemesi halinde uygulanan müeyyide sigortalının tedavi için kuruma başvuracağı tarihe kadar tedavisinin yapılmaması ve iş göremezlik ödeneğinin ödenmemesidir. Kanun koyucunun bundaki amacı sigortalı işçinin en kısa sürede tedavi edilmesinin sağlanarak işgücü kaybının önlenmesi ve sigortalının kısa sürede sağlığına kavuşmasıdır. Kasıtlı olarak veya bağışlanmaz kusuru nedeniyle iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan sigortalıya da kanun koyucu müeyyide ön görmüştür. Kasıtlı olarak iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına yakalanan sigortalının sadece tedavisinin yapılması ön görülmüştür. Bu durumdaki sigortalının geçici veya sürekli iş göremezlik geliri ödenmesi söz konusu değildir. Kasıtlı olarak iş kazasına uğrayan sigortalının iş göremez duruma düşmesi halinde sürekli iş göremezlik geliri alması mümkün olamayacaktır. Suç sayılır eylemi yada bağışlanmaz kusuru nedeniyle iş kazası veya meslek hastalığına yakalanan sigortalının ise tedavisi yapılır, ancak raporda saptanan kusuru oranında %50 yi geçmemek üzere geçici veya sürekli iş göremezlik gelirinde kesinti yapılarak ödenir. Burada önemli olan sigortalıların işyerinde alınan iş güvenliği önlemlerine ve bu konulardaki talimatlara mutlaka uymasıdır. İŞ KAZALARINDA YAPILMASI GEREKEN İDARİ İŞLEMLER: İş kazasına uğrayan personel derhal gerekli sağlık yardımları yapılır. 1. İşyeri kaza raporu düzenlenir. Şahitlerin ifadesi alınır. 2. Kaza jandarma veya polise derhal bildirilir. 3. Kaza ilgili Sigorta İl / sigorta Müdürlüğüne vizite kağıdı ile en geç kazadan sonraki iki gün içinde bildirilir. 4. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüğüne bildirim formu ile en geç iki iş günü içinde haber verilir. 5. Kaza ile ilgili bir dosya hazırlanır. Evraklar burada muhafaza edilir. Dosyada ayrıca ; - işçinin sigortalı işe giriş bildirgesi - işe giriş sağlık raporu - kaza tarihinden önceki dört aya ait ücret hesap pusulalarının sureti - işçi çizelgesi - eğitim belgesi ile diğer sertifikalar ve kişisel koruyucuları teslim belgeleri yer alır.

8 EK-1 KAZA GEÇİREN İŞÇİNİN ADI SOYADI : SİGORTA SİCİL NO : BABA ADI : DOĞUM YERİ : DOĞUM TARİHİ : GÖREVİ : İŞE BAŞLAMA TARİHİ : KAZA TARİH VE SAATİ : KAZA TARİHİNDEKİ İŞÇİ SAYISI: KAZA GÜNÜ İŞBAŞI SAATİ : ADRESİ : TELEFONU : UZUV KAYBI : Vardır / Yoktur KAZANIN NASIL OLDUĞU : (Kazanın nerede, ne zaman ve nasıl meydana geldiği açıklanacaktır. ).. Müdür/Ustabaşı Kazalı Tanık Tanık Adı soyadı :

9 Görevi : Adresi : Telefonu : İmza : İŞSİZLİK SİGORTASINDAN YARARLANMA İŞSİZLİK SİGORTASI NEDİR? İşsizlik sigortası; bir işyerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenlere, uğradıkları gelir kayıplarını kısmen de olsa karşılayarak kendilerinin ve aile fertlerinin zor duruma düşmelerini önleyen, sigortacılık tekniği ile faaliyet gösteren, Devlet tarafından kurulan zorunlu bir sigorta koludur. İŞSİZLİK SİGORTASININ POTANSİYEL FAYDALARI NELERDİR? İşsizlik sigortası, ekonomik büyümenin yanı sıra sosyal gelişmenin sağlanması ve gelirin toplumda adil ve dengeli bir biçimde paylaştırılmasını amaçladığı için sosyal devlet olma ilkesinin bir gereğidir. Ülkeler, işsizliğin sonuçlarını giderici, geçici gelir kayıplarını tazmin edici politikalar uygulamak zorundadırlar. Bu politikaların temel araçlarından birisi de işsizlik sigortasıdır. İşsizlik sigortası aşağıdaki potansiyel faydaları sağlayabilmektedir. 1- İşsiz kalınan süre içinde; sigortalı işsizlerin gelir kaybı bir ölçüde işsizlik ödeneği ile karşılandığından, sigortalı işsizler niteliklerine daha uygun işler arayacaklardır. Bu işgücü verimliliğini olumlu yönde etkileyecektir. Ayrıca, işsizlerde ve aile fertlerinde gelir kaybı nedeniyle oluşabilecek olumsuzluklar bir ölçüde önlenecektir. 2- İşsizlik sigortası sağladığı gelir güvencesiyle, işsizlerin alım güçlerini belli ölçüde koruduğundan toplam talep üzerinde olumlu etki yapacaktır. 3- İşsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için sigortalı çalışanlar ahlak ve iyi niyet kurallarına daha fazla sadakat göstermek zorunda kalacaklarından verimlilik artacak ve işgücü devri azalacaktır. 4- İşsizlik sigortası kapsamında verilecek olan eğitimler ile sigortalı işsizlerin nitelikleri artırılacaktır. 5- Kayıt dışı istihdamın kayda alınmasında etkili olacaktır. 6- İşgücü piyasasına yönelik (iş-çalışan-işyeri) veri tabanı oluşturulmasına olanak sağlayıp, doğru kişinin doğru işe yerleştirilmesi sağlanacak ve böylelikle verimlilik ve çalışanların mutluluğu artacaktır. 7- Kaynakların, üretken alanlarda, istihdam artışı sağlayan ve bölgelerarası dengesizliği giderici yatırımlara yönlendirilmesinde İşsizlik Sigortası Fonu da katkı sağlayacaktır. KİMLER İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINDADIR? İşsizlik sigortası aşağıda sayılan çalışma gruplarını kapsamaktadır. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 2 nci maddesine göre bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan sigortalılar,

10 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamına girip de memur ve sözleşmeli statüde olmayanlar, Mütekabiliyet esasına dayalı olarak yapılan anlaşmalara göre Türkiye de sigortalı olarak çalışan yabancılar, 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkındaki Kanun a göre çalıştırılan koruma bekçileri, Ücretli ve sürekli olarak ev hizmetlerinde çalışanlar, Kamu sektörüne ait tarım ve orman işlerinde ücretle çalışanlar, Özel sektöre ait tarım ve orman işlerinde ücretle ve sürekli olarak çalışanlar, Tarım sanatlarına ait işlerde çalışanlar, Tarım işyerlerinde yapılan ve tarım işlerinden sayılmayan işlerde çalışanlar, Tarım işyeri sayılmayan işyerlerinin park, bahçe, fidanlık vb. işlerinde çalışanlar, İŞSİZLİK SİGORTASINA ÖDENEN PRİMLERİN İADESİ MÜMKÜN MÜ DÜR? İşçinin sigortalılık durumunun herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda; o ana kadar, işçiden ve işverenden kesilmiş bulunan işsizlik sigortası primleri ile Devlet katkı payı iade edilmeyecektir. Bu durum, sigortacılık ilkelerinin bir gereğidir. SİGORTALI İŞSİZLERE HANGİ HİZMETLER SUNULACAKTIR? İşsizlik ödeneğine hak kazanan sigortalı işsizlere aşağıda belirtilen hizmetler sunulacaktır; İşsizlik ödeneği ödenecektir. Bu ödenek, sigortalı işsizin çalışmış olduğu süre ile doğrudan ilişkilidir. Sigortalı işsizler prim ödeme sürelerine göre; en az 180, en fazla 300 gün süre ile işsizlik ödeneği alabileceklerdir. İşsizlerin ödenek aldıkları süre içinde; hastalık ve analık sigortası primleri, Sosyal Sigortalar Kurumu na ve ilgili sandıklara yatırılacaktır. Dolayısıyla; sigortalı işsizler ve geçindirmekle yükümlü oldukları aile fertleri, hastalanmaları halinde sağlık hizmetlerinden yararlanacaklardır. İşsizlik ödeneği alan sigortalı işsizlere, işgücü piyasası ve mesleki eğitim alanında danışmanlık hizmeti verilecektir. Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi verilecektir. İşsizlik ödeneği alan sigortalı işsizlere, yeni bir iş bulmalarında yardımcı olunacaktır. AHLAK VE İYİ NİYET KURALLARINA UYMAYAN HALLERİ NEDENİYLE HİZMET AKİTLERİ FESHEDİLENLER, İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALABİLECEKLER MİDİR? İşyerinde üretimin ve verimliliğin olumsuz etkilenmemesi ve işçinin çalışırken gerekli hassasiyeti göstermesi için, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller nedeniyle işini kaybetmesi hali işsizlik ödeneği ödenecek haller arasında sayılmamıştır. feshetmesi halinde ise, işçiye işsizlik ödeneği alma hakkı verilmektedir sayılı İş Kanununun 24/II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: 1. İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa. 2. İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa. 3. İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi

11 veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa. 4. İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa. 5. İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, 6. Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa. HANGİ DURUMLARDA İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDEN YARARLANILIR? Hizmet akdinin feshinden önceki 120 günü sürekli olmak üzere, son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile prim ödemiş olup da kendi istek ve kusurları dışında işsiz kalanlardan; Hizmet akitleri, ihbar önellerine uygun olarak işveren tarafından feshedilenler, Hizmet akitleri, sağlık sebepleri, işverenin kanunda belirtilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları ve işçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler nedeniyle bizzat kendileri tarafından feshedilen sigortalı işçiler, Sağlık sebepleri veya işyerinde işçiyi bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan bir zorlayıcı sebebin ortaya çıkması halinde işveren tarafından hizmet akdi feshedilenler, Belirli süreli hizmet akdi ile çalışmakta olup da sürenin bitiminde işsiz kalanlar, İşyerinin el değiştirmesi veya başkasına geçmesi, kapanması veya kapatılması, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedenleriyle işten çıkarılmış olanlar, Özelleştirme nedeniyle hizmet akdi sona erenler, işsizlik ödeneğine hak kazanırlar. İşsizlik ödeneğine hak kazananların, bu ödenekten faydalanmak üzere İşten Ayrılma Bildirgesi ile birlikte hizmet akdinin feshedildiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde, İŞKUR un en yakın ünitesine başvurmaları gerekmektedir. İŞVEREN, İŞTEN AYRILMA BİLDİRGESİNİ HANGİ SÜRE İÇİNDE, NEREYE VERECEKTİR? İşveren, hizmet akdinin Kanunda öngörülen hallerden birisine dayalı olarak feshedilmesi durumunda, hizmet akdinin fesih tarihini takip eden günden başlayarak 15 gün içinde üç nüsha İşten Ayrılma Bildirgesini düzenleyerek, bir nüshasını Türkiye İş Kurumuna göndermek, bir nüshasını hizmet akdi feshedilene vermek ve bir nshasını da işyerinde saklamakla yükümlüdür. HANGİ HALLERDE İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDEN YARARLANMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR? Aşağıda belirtilen koşullarda, işsizlik ödeneğine hak kazanılamaz; olanlar, Son 120 günü sürekli olmak üzere, işsiz kalmadan önceki son üç yıl içinde 600 gün süre ile prim ödememiş Hizmet akitlerini kendi istek ve iradeleri ile feshedenler,

12 Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alanlar, Hizmet akitleri grev, lokavt veya kanundan doğan ödevler nedeniyle askıya alınmış olanlar, bulunanlar. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri nedeniyle hizmet akitleri işverenler tarafından feshedilmiş İŞSİZLİK ÖDENEĞİ NE ŞEKİLDE HESAPLANACAK VE NASIL ÖDENECEKTİR? Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak bulunacak günlük ortalama net kazancının yüzde ellisi olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde günlük olarak hesaplanan işsizlik ödeneği aylık olarak, her ayın sonunda ödenmektedir. Kanun gereğince, işsizlik ödeneği miktarının asgari ücretin netini geçmesi mümkün değildir. İşsizlik ödeneği, aylık olarak işsiz adına açılacak banka hesabına havale edilmektedir. NE KADAR SÜRE İLE İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ÖDENECEKTİR? İşsizlik ödeneği alabilmek için dört temel koşul öngörülmüştür. 1- Hizmet akdinin sona erdiği tarihten önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak prim ödenmiş olması, 2- İş akdinin feshedildiği tarihten geriye doğru sürekli 120 gün prim ödenmiş olması, 3- Hizmet akdinin, İşsizlik Sigortası Kanununun 51 inci maddesinde sayılan hallerden birisine dayalı olarak sona ermiş olması, 4- Sigortalı işsizin, İşten Ayrılma Bildirgesini işten ayrıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR un ilgili ünitesine doğrudan başvurarak vermesi. Yukarıda öngörülen şartları taşıyanlardan; 600 gün prim ödemiş olanlara 180 gün, İşçi Maaşları Bankaya Yatırılacak İşçi Maaşları Bankaya Yatacak Daha önce isçi ücretlerinin bankaya yatma zorunluluğuna ilişkin yasa çıkmış ama, uygulama yönetmeliği yayınlanmadığı için ücretlerin elden ödenmesi devam ediyordu. Ancak uygulama yönetmeliği de nihayet yayınlandı. Maaşların bankadan yatma zorunluluğu Tarihinden itibaren yürürlüğü girecek. -Ödemelerde açıklama zorunlu Banka aracılığıyla ödeme yapması gereken işverenler, işveren vekilleri veya üçüncü kişiler, işyerlerinin bulunduğu mahalde banka şubesi bulunmaması ya da çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına imkán bulunmaması hálinde ödemeler, T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü şubeleri aracılığıyla yapılabilecek. Bankalar aracılığıyla yapılan her türlü ödemelerde ödemelerin niteliği, hesabın açıklamasında Belirtilecek. -10 kişi çalıştıran zorunlu olacak İşyerleri ve isletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları isçi sayısının en az 10 olması hálinde, çalıştırdıkları isçiye o ay İçinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, Bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler. Çalıştırdığı isçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan Banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tabi tutulan işverenler veya üçüncü kişiler, İsçilerinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaklarını özel olarak açılan banka Hesapları dışında ödeyemeyecekler Sayılı İs Kanunu kapsamında çalışan isçinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına ödemeyenlere bu Durumda olan her isçi ve her ay için 100.-YTL idari para cezası uygulanacak. İŞVEREN, DOĞUM SONRASI KADIN İŞÇİYE TALEBİ HALİNDE ÜCRETSİZ İZİN VERMEK ZORUNDADIR Son günlerde özellikle bayan okuyucular gönderdikleri lerde doğum sonrası ücretsiz izin konusunda sıkıntı yaşadıklarını

13 belirtmişler ve yasal haklarının ne olduğunu öğrenmek istemişlerdir. İş Kanunu İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz...1[1][1] şeklinde kanaatimce çok açık bir düzenleme getirmiştir. Yasal düzenleme altı aya kadar ücretsiz izin verilir şeklinde kesin hüküm ihtiva edecek şekilde düzenlenmiştir. İşverenin takdirine bırakacak şekilde verilebilir denmemiştir. Kadın işçi doğum istirahatından sonra 6 aya kadar (6. ay dahil) ücretsiz izin kullanabilecektir. Kadın işçinin bu izni kullanmak istediğini işverene bildirmesi kanaatimce şarttır. Bildirim yazılı yapılmalıdır. Yazışma örnekleri aşağıda gösterilmiştir. Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Kullanmak İsteyen Kadın İşçinin İşverene Vereceği Dilekçe Örneği...İşverenliğine Konu: Doğum Nedeniyle Tarih:.../.../ 200 Ücretsiz İzin Talebi Hakkında...adresinde kurulu...unvanlı işyerinizde...tarihinden beri çalışmaktayım...tarihinde doğum yaptım.doğum iznimi kullandım sayılı İş Kanunu nun 74.maddesi gereğince...tarihinden itibaren 6 ay ücretsiz izin talep ediyorum. Gereğini arz ederim. İşçi Adı-Soyadı-İmzası

14 Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Kullanma Talebinde Bulunan Kadın İşçiye İşverenin Vereceği Yazılı Belge Örneği İşçi... Sayı:... Konu:Ücretsiz İzin Talebiniz Hakkında Tarih:... İlgi:... tarihli dilekçeniz sayılı İş Kanunu nun 74.maddesi gereğince...tarihinden itibaren 6 ay süreyle ücretsiz izin kullanmanız uygun görülmüştür. Bilginizi ve gereğini rica ederim. İşveren/İşveren Vekili Adı-Soyadı İmza-Kaşe Uygulamayı örneklersek; Bayan A....A.Ş. de çalışmaktadır. Doğum iznini kullanmaktadır. 10 gün sonrada işe başlayacaktır. Çocuğun bakımı için işverenlikten dilekçe ile 6 ay izin talep etmiştir. İşverenlik talebi uygun görmemiş veya en fazla 3 ay izin verebileceğini belirtmiştir. Bayan A 6 ay izin kullanma konusunda ısrarlıdır. İşverenlik 6 ay izin istedi diye Bayan A nın iş sözleşmesini sona

15 erdiremez. Aksi halde fesih geçerli bir sebebe dayanmadığından işverenlik geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçlarına katlanır.2[2][2]1[1] İş güvencesi uygulaması dışında kalanlar için kötüniyet tazminatı da söz konusu olabilir3[3][3]. Yargıtay kararında da1[1][4] doğum sebebiyle altı aylık ücretsiz izin alma hakkına sahip olan kadın işçinin bu hakka rağmen rapor sonunda işbaşı yapmayarak hizmet akdini sona erdirmesi hayatın olağan akışına uygun düşmemektedir rapor süresince işyerinden uzak kalan davacının yerine başka işçiler işe alınması sebebiyle davacının işe başlatılmamak suretiyle hizmet akdinin davalı işveren tarafından sona erdirildiği anlaşılmaktadır ihbar ve kıdem tazminatı isteklerinin değerlendirilerek kabulü gerekir kadın işçinin doğum sebebiyle altı aylık ücretsiz izin alma hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. Sonuç Uygulamada çocuk bakım izni de denilen ücretsiz izni vermeyen işverenler hakkında 2006 yılı için 783 YTL idari para cezası uygulanacaktır. İş Kanunu ücretsiz izin vermeyen 4[5][5] işveren veya işveren vekilini cezalandırmıştır. Ücretsiz izin çalışılmış gibi sayılmayacağından yıllık izin hakkının hesabında dikkate alınamaz. İzin kullanılan süre içinde ücret ödenmeyeceğinden sigorta primi de kesilmez. 5[6][1] 4857 sayılı İş Kanunu Madde:74 Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir. Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir. Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz. İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. SİGORTA PRİMLERİNDE % 5 İNDİRİM GELDİ SGK KURUMUNA GERİYE DÖNÜK BORCU OLMAYAN VE EKİM 2008 DÖNEMİNDEN SONRA DÜZENLİ OLARAK PRİMLERİ ÖDEMELERİ HALİNDE İŞVEREN HİSSESİNİN % 5 İ HAZİNECE KARŞILANACAKTIR. İŞÇİYE DEFOL GİT DEMEK İŞÇİ İÇİN HAKLI İŞVERENİN İŞÇİSİNE "DEFOL GİT" DİYE HİTAP ETMESİ HALİNDE İŞÇİ İSTİFA EDERSE HAKLI SEBEBLE İŞTEN AYRILDIĞI İÇİN KIDEM VE İHBAR TAZMİNATLARINI HAK EDER. SİGORTALI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN İŞLETMELER İ Sigortalı işçi çalıştıran işletmelerde işten ayrılan işçinin,son ödemeler yapılmadan muhasebeye gelerek gerekli evrakları imzalaması gerekmektedir.

16 Yargıtay kararında da1[1][4] doğum sebebiyle altı aylık ücretsiz izin alma hakkına sahip olan kadın işçinin bu hakka rağmen rapor sonunda işbaşı yapmayarak hizmet akdini sona erdirmesi hayatın olağan akışına uygun düşmemektedir rapor süresince işyerinden uzak kalan davacının yerine başka işçiler işe alınması sebebiyle davacının işe başlatılmamak suretiyle hizmet akdinin davalı işveren tarafından sona erdirildiği anlaşılmaktadır ihbar ve kıdem tazminatı isteklerinin değerlendirilerek kabulü gerekir kadın işçinin doğum sebebiyle altı aylık ücretsiz izin alma hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. Sonuç Uygulamada çocuk bakım izni de denilen ücretsiz izni vermeyen işverenler hakkında 2006 yılı için 783 YTL idari para cezası uygulanacaktır. İş Kanunu ücretsiz izin vermeyen 6[5][5] işveren veya işveren vekilini cezalandırmıştır. Ücretsiz izin çalışılmış gibi sayılmayacağından yıllık izin hakkının hesabında dikkate alınamaz. İzin kullanılan süre içinde ücret ödenmeyeceğinden sigorta primi de kesilmez. 7[6][1] 4857 sayılı İş Kanunu Madde:74 Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir. Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir. Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz. İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. SİGORTA PRİMLERİNDE % 5 İNDİRİM GELDİ SGK KURUMUNA GERİYE DÖNÜK BORCU OLMAYAN VE EKİM 2008 DÖNEMİNDEN SONRA DÜZENLİ OLARAK PRİMLERİ ÖDEMELERİ HALİNDE İŞVEREN HİSSESİNİN % 5 İ HAZİNECE KARŞILANACAKTIR. İŞÇİYE DEFOL GİT DEMEK İŞÇİ İÇİN HAKLI İŞVERENİN İŞÇİSİNE "DEFOL GİT" DİYE HİTAP ETMESİ HALİNDE İŞÇİ İSTİFA EDERSE HAKLI SEBEBLE İŞTEN AYRILDIĞI İÇİN KIDEM VE İHBAR TAZMİNATLARINI HAK EDER. SİGORTALI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN İŞLETMELER İ Sigortalı işçi çalıştıran işletmelerde işten ayrılan işçinin,son ödemeler yapılmadan muhasebeye gelerek gerekli evrakları imzalaması gerekmektedir.

17