Isıtılmış Hava Destekli Bir Mikrodalga Kurutucu İle Bezelye Kurutulması

Transkript

1 Isıtılmış Hava Destekli Bir Mikrodalga Kurutucu İle Bezelye Kurutulması Nursel HEYBELİ 1,Can ERTEKİN 2*, Gökhan DİKİCİ 3 1 Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, 07070, ANTALYA nurselheybeli@akdeniz.edu.tr 2 Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, 07070, ANTALYA ertekin@akdeniz.edu.tr 3 Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Alt Programı, 07070, ANTALYA, gkhndkc@gmail.com ÖZET Bu çalışmada, komplex kurutma sistemi ile bezelye kurutmada, uygulanan mikrodalga gücü ve ön işlemin ürünün kuruma süresi, kuruma hızı ve renk özelliklerine etkisi incelenmiştir. İlk nem içeriği %67.79 (y.b.) olan 300 g bezelye taneleri nem içeriği %10 (y.b.) oluncaya kadar 500, 750 ve 1000 W mikrodalga güç düzeylerinde kurutulmuştur. Kurutma işlemleri dakikada tamamlanmıştır. Mikrodalga gücünün artması ile kuruma süresi kısalmış, kuruma hızı artmıştır. Örneklerin parlaklık değerleri (L*) mikrodalga gücü ve ön işlemden etkilenmemiştir. Kurutulan in a* değerleri taze ürüne göre en uzak değer 750 W mikrodalga gücünde elde edilmiştir. Ön işlemin b* ve C değerleri üzerine etkisi farklı mikrodalga güç düzeylerinde farklıdır. Renk açısı (α) üzerine mikrodalga gücü, ön işlem ve mikrodalga gücü ön işlem intreaksiyonunun etkisi istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Bezelye, Mikrodalga, Kuruma Süresi, Kuruma Hızı, Renk ABSTRACT Drying Peas with Heated Air-Assisted Microwave Dryer In this study, the effect of microwave power and pre-treatment on drying time, drying rate and color properties of peas were investigated by using a complex dryer. Green pea with 300 g weight and initial moisture content of 67.79% (w.b.) were dried at 500, 750 and 1000 W of microwave power until the final moisture content of 10% (w.b.). According to the results, drying process was completed in 585 to 699 minutes. Drying time decreased and drying rate increased with increasing microwave power. The brightness of green pea samples was not affected from the microwave power and pre-treatment. The difference between the a* values of fresh and dried peas was maximum for 750 W microwave power. The effects of pre-treatment on b* and C values was different for each microwave power level. Effect of microwave power, pretreatment and microwave power pretreatment interaction on hue (α) was statistically important. Key words: Peas, Microwave, Drying Time, Drying Rate, Color Giriş Meyve ve sebzelerin içerdikleri yüksek orandaki su (%60-90 y.b.) ve bazı organik maddeler, mikrobiyolojik ve kimyasal bozulmalara neden olmaktadır. Ürünü hasat ettikten sonra, korunma ve saklanılmasında sorunlar meydana gelmektedir. Meyve ve sebzelere üretildikleri mevsim dışında kalan dönemlerde veya hiç üretimi yapılmayan bölge ve ülkelerde tüketilmek veya özel durumlarda kullanılmak amacıyla farklı koruma teknikleri uygulanmaktadır. Bu tekniklerden biri olan kurutma ile ürünün mikrobiyolojik ve enzimsel değişimleri önlenmekte veya sınırlandırılmaktır. Dünya üzerinde farklı kurutma yöntemlerinin yaygınlaşması ve üretim tesislerinin 262

2 çeşitlenmesi ile kuru ürün ticaretide önem kazanmıştır. Ülkemizde halen güneşe sererek doğal kurutma ön plandadır. Ürünlerin bu yöntem ile kurutulması sonucunda dış ve iç pazarda kalite ve değer kaybı gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır. Materyalin kurutulması sırasında toz, böcek ve mikroorganizmalara etkenlerinden olumsuz yönde etkilenen güneşte kurutma yöntemi dünyada ve ülkemizde yaygın olarak kullanılan geleneksel bir kurutma yöntemidir (Toğrul 2006). Ancak sorun farklı kurutma sistemlerine sahip yapılanmayı ön plana çıkarmaktadır. Dünya kuru ürün üretiminin büyük bir kısmı ABD'de (örneğin Kaliforniya da kuru üzüm) ve Akdeniz Ülkelerinde (örneğin Cezayir, Mısır ve İsrail de hurma) gerçekleştirilmektedir (Tarakçıoğlu ve Koç 2004). Türkiye de kuru meyve ve sebze üretiminde önemli bir yere sahiptir. Sıcak havayla kurutma yöntemi ise materyalin besin içeriğinde kayıplara neden olması, enerji tüketiminin fazla ve kurutma zamanının uzun olması gibi dezavantajlara sahiptir (Alibas Ozkan ve ark. 2007). Konvektif kurutmada yüzey ısısı ile daha soğuk olan iç kısım arasındaki sıcaklık farkından dolayı ısı, materyalin yüzeyinden iç kısımlarına doğru kademeli olarak iletilir. Mikrodalga ile kurutmada ise elektromanyetik alan materyali bir bütün olarak etkilemekte ve materyal içerisindeki su moleküllerinin saniyede milyonlarca kez titreştirerek oluşan enerji ile materyalin içindeki nemin buharlaşması sağlanmaktadır (Eren ve ark. 2005). Mikrodalga ile kurutma işleminde, gıda içindeki su molekülleri, diğer yöntemlerle yapılan ısıtma işlemlerinden çok daha kısa sürede aynı derecede ısınır ve gıda maddesinden uzaklaşır (Doymaz ve ark. 2003, Therdthai ve Zhou 2009). Üründe hızlı kurumanın gerçekleşmesi, enerji tüketiminin az olması ve besin içeriğinin korunması gibi önemli sebeplerden dolayı mikrodalga ışınlarla kurutma yöntemi yaygın olarak kullanılan bir yöntem haline gelmiştir (Maskan 2001a-b, Mousa ve Farid 2002, Torringa ve ark. 2001, Alibas 2006, Alibaş, 2012). Mikrodalga kurutma esnasında materyal içerisinde hızlı kütle transferi bazen ürün dokusuna zarar verebilir, üniform olmayan elektromanyetik alan sıcak noktalar oluşturabilir (Therdthai ve Zhou 2009). Mikrodalga kurutma yöntemi ile muz (Mousa ve Farid 2002, Wang ve Xi 2005), havuç (Wang ve Xi 2005, Changrue ve ark. 2007), mantar (Torringa ve ark. 2001, Giri ve Prasad 2007), sarımsak (Sharma ve Prasad 2001, Cui ve ark. 2003, Sharma ve Prasad 2004, Sharma ve Prasad 2006), nane (Özbek ve Dadali 2007, Therdthai ve Zhou 2009), kereviz yaprağı (Demirhan ve Ozbek 2011), maydanoz (Soysal 2004, Soysal ve ark. 2006), patates (Ahrne ve ark. 2003,Reyes ve ark. 2007, Daghbandan ve ark. 2007, Bondaruk ve ark. 2007) gibi pek çok meyve ve sebze kurutulmuştur. Mikrodalga sıcak hava kombinasyonu kullanılarak yapılan çalışmalar; muz (Maskan 2000), kivi (Maskan 2001a-b), kereviz (Bialobrzewski 2007) kırmızıbiber, ıspanak ve çay yaprakları (Karaaslan 2008). Baklagiller familyasından olan bezelye, taze yeşil kabuğu ile taneleri ya da yalnız taneleri yenen bir sebzedir. Bezelyenin ana vatanı Yakındoğu, Akdeniz, Orta Asya, Amerika ve Avrupa ülkeleridir. Gen merkezi olarak birinci derecede Doğu Akdeniz, İran, Kafkasya ve Tibet, ikinci derecede ise Güneybatı Arabistan ve Kuzey Afrika yı içine alan kuşak kabul edilmiştir. Günümüzde bezelye en iyi bilinen bitkiler arasında yer almaktadır. Ülkemizde 2012 yılı bezelye üretimi 102 bin ton civarında gerçekleşmiştir (TÜİK 2013). FAO verilerine göre 2011 yılında Dünya da bin ton bezelye üretimi olmuştur. Ülkemiz için üretim miktarı 3628 ton kuru bezelye ve ton yeşil bezelye şeklindedir (FAO 2013). 100 g çiğ (pişirilmemiş) taze bezelye tanesi 84 kalori, 6.3 g protein, 14.4 g karbonhidrat, 0.4 g yağ, 2 g lif, 116 mg fosfor, 26 mg kalsiyum, 1.9 mg demir, 2 mg sodyum, 316 mg potasyum, 35 mg magnezyum, 0.7 mg A vitamini, 0.35 mg B1 vitamini, 0.14 mg B2 vitamini, 2.9 mg B3 vitamini, 0.16 mg B6 vitamini, 35.5 mg folik asit, 27 mg C vitamini ve 2.1 mg E vitamini içerir (Anonim 2009). Bezelye üzerine yapılan çalışmalarda farklı tip kurutma metotları kullanılmıştır. Bu metotlar dondurarak kurutma (Alves-Filho ve ark. 2004), akışkan yataklı kurutma (Burande ve ark. 2008), konvektif kurutma (Pardeshi ve ark. 2009, Doymaz ve Kocayiğit 2011), hava püskürtmeli kurutma (Ghalavand ve ark. 2011). Çalışmada yeşil bezelyenin sabit kurutma havası sıcaklığı ve hızı kullanılarak farklı mikrodalga güç seviyelerinde kuruma özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. 263

3 Materyal ve Yöntem Kurutulacak bezelyeler yerel pazardan alınmış ve kurutma işlemine tabi tutulana kadar ±4 C de muhafaza edilmiştir. Denemelerde kullanılan bezelye tanelerinin ortalama ağırlığı 0.63 g, uzunluk, genişlik ve kalınlığı sırası ile 11.24, ve 9.82 mm ve küreselliği %92.62 dir. Bezelye taneleri denemeye alınmadan önce kapsüllerinden ayrılmış ve 110±2 g (toplamda 330 g) tartılarak kurutma için hazırlanmıştır. Kurutma işleminden önce ürün iki gruba ayrılmıştır. Birinci gruba herhangi bir işlem uygulanmazken, ikinci grup ise kaynar su içerisine 1 dakika daldırılarak ön işlem uygulanmıştır. Ön işlem gören ve görmeyen materyaller Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümünde bulunan bilgisayar kontrollü komplex kurutucuda kurutma işlemine tabi tutulmuştur. Kurutucu içerisinde 3 adet 15 cm çapında ve 2.5 cm derinliğinde delikli teflon tabaklar bulunmaktadır. Teflon tabaklar alt kısımlarından vidalar 3 adet lodcelle bağlantılıdır ve bu lodceller A12 indikatörü ile ağırlık bilgileri bilgisayar ekranından okunabilmektedir. Kurutma sistemi kurutma işlemi süresince dakikada 2 veri alarak MS Excel ortamında kayıt işlemi yapmaktadır. Kurutma havası sıcaklığı W güç aralığındaki seramik ısıtıcı ile ayarlanırken, hava hızı 80 W gücünde 380 m 3 /h debiye sahip olan ve 0-8 m/s hız aralığında kontrol edilebilen AC radyal fan ile kontrol edilmektedir. Kurutma işleminde kurutma havası sıcaklığı 60 C ve kurutma havası hızı 1.5 m/s de sabit tutulmuştur. Kurutucu içerisinde çıkış gücü 950 W ve frekansı 2450 MHz olan iki adet magnetron bulunmaktadır. Kurutma işleminde üç farklı mikrodalga gücü kullanılmıştır (500, 750 ve 1000 W). Mikrodalga sistemi kurutma işlemi süresince 300 s çalışma, 120 s durma komutu ile kurutma şartları kontrol edilmiştir. Denemeler süresince nem içeriğini belirlemek için yaş 70ºC sıcaklığına ayarlanan etüvde sabit ağırlığa gelinceye kadar kurutularak nem değerleri belirlenmiştir (Yağcıoğlu, 1999). Renk ölçümü için Minolta Chromameter (CR-200) kullanılmıştır. Renk değerlerinde Hunter renk skalasında belirtilen parlaklık (L*), kırmızılık (+a*) ve yeşillik (-a*), sarılık (+b*) ve mavilik ( b*) değerleri belirlenmiştir. Cihaz standart beyaz renge göre kalibre edilmiş, renk hesaplamaları için taze ürün referans olarak kullanılmıştır (Sacilik ve Elicin 2005). Ölçümler kuru ürünlerde 3 tekerrürlü yapılmış ve ortalama değerler kullanılmıştır. Toplam renk (ΔE*) sapması aşağıdaki eşitlik ile hesaplanmıştır; ΔE* (1) ΔL * 2 Δa * 2 Δb * 2 ΔL* L* L (2) örnek * standard a* a * a * örnek örnek b* b* b* s tan dard s tan dard (3) (4) Bu eşitliklerde, Δa*, kırmızı renk sapması, Δb*, sarı renk sapması, ΔL*, renk parlaklığı sapmasıdır. Renk değerlerinden yararlanılarak diğer renk kriterleri olan renk kroması (C) ve renk açısı (α) değerleride aşağıdaki eşitlikler kullanılarak hesaplama yöntemi ile bulunmuştur (Alibas 2006); C 2 2 a b (5) tan 1 b a Bulgular ve Tartışma (6) Ön işlem gören ve görmeyen bezelye inin nem-zaman diyagramıları Şekil 1 ve 2 de verilmiştir. İlk nem düzeyi %67.79 (y.b.) olan taze bezelye i nem seviyesi %10.00 (±0.1 y.b.) oluncaya kadar 500, 750 ve 1000 W mikrodalga güç seviyelerinde kurutulmuştur. Kurutma işlemi ön işlem gören de 500, 750 ve 1000 W mikro dalga gücünde sırası ile 689, 629 ve 591 dakikada, ön işlem görmeyen bezelye inde ise aynı sıra ile 699, 668 ve 585 dakikada %10 (yb.) nem içeriğine ulaşılmıştır. Mikrodalga enerjisinin artması ile bezelye inin kuruma sürelerinde azalma meydana gelmiştir (Funebo ve Ohlsson 1998, Soysal 2004, 264

4 Karaaslan ve Tunçer 2009, Alibaş 2012). Mikrodalga güç düzeyinin 1000 W düzeyinden 500 W seviyesine düşürüldüğünde kuruma süresi ön işlem gören bezelye inde yaklaşık 1.19 kat, ön işlem görmeyen bezelye de ise yaklaşık 1.17 kat artış olduğu belirlenmiştir. olduğu gözlenmiştir (Şekil 3 ve 4). Uygulanan mikrodalga gücü arttıkça ortalama kuruma hızında da bir artış meydana gelmektedir. Mikrodalga gücü 500 W gücüne göre daha yüksek olan 750 ve 1000 W güç seviyelerinde daha kısa sürelerde kuruma sağlandığı için kuruma işlemi azalan hız evresine girmeden sabit hızlı kuruma evresinde gerçekleşmiştir. Şekil 1. Ön işlem gören bezelye inin nem-zaman diyagramı Şekil 3. Farklı mikrodalga gücü uygulanan ön işlem gören bezelye inin kuruma hızındaki değişim Şekil 2. Ön işlem görmeyen bezelye inin nem-zaman diyagramı Farklı mikrodalga güç seviyesindeki kuruma hızlarının, zamana bağlı olarak değişimi Şekil 3 ve 4 te verilmiştir. Kuruma hızı zamana bağlı olarak giderek azalan bir eğilim sergilemekte olup 500 W, 750W ve 1000W mikrodalga güçlerinde kurutulan ön işlem görmüş bezelye i için sırasıyla 0.096, ve kg su. kg kuru madde - 1.dak -1 olarak hesaplanırken, ön işlem görmeyen de bu değer sırası ile 0.087, ve kg su. kg kuru madde - 1.dak -1 olarak bulunmuştur. Ön işlem gören in kuruma hızları diğer örneğe göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ön işlem gören in kuruma hızı kurutmanın 300 ve 400 dakikası arasında artış göstermiştir. Ön işlem görmeyen de kuruma hızı kurutmanın ilk 10 dakikasında çok hızlı gerçekleşmiştir. Kurutma işleminin geri kalan bölümünde ise kuruma hızında artışın çok az Şekil 4. Farklı mikrodalga gücü uygulanan ön işlem görmeyen bezelye inin kuruma hızındaki değişim. Taze bezelye ile 500, 750 ve 1000 W mikrodalga gücü kullanılarak kurutulan ön işlem görmüş ve görmemiş bezelye inin L*, a*, b*, C ve α renk parametreleri Çizelge 1 de verilmiştir. Parlaklık değeri olan L* kurutulan de ile değerleri arasında değişim göstermiştir. Mikrodalga gücü, ön işlem ve mikrodalga gücü ön işlem interaksiyonunun ürün parlaklık değeri (L*) üzerine etkisinin istatistiksel olarak önemsiz olduğu saptanmıştır. Mikrodalga gücünün yeşillik oranını veren a* değeri üzerine etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0.05). Buna karşın ön 265

5 işlem uygulaması ve mikrodalga gücü ön işlem interaksiyonunun a* değeri üzerine etkisinin istatistiksel açıdan önemsiz olduğu belirlenmiştir. Taze bezelyenin yeşillik oranı olarak belirlenmiştir. Bezelye inin yeşil renk bakımından taze ürüne en uzak renk değeri 750 W mikrodalga gücünde elde edilmiştir (Çizelge 1 ve 2). Bezelye inin sarılık oranı (b*) ve renk kroması (C), uygulanan ön işlemden istatistiksel açıdan etkilenirken, mikrodalga gücü ve intreaksiyonunun etkisi önemsizdir. Ön işlem uygulaması in b* değerini arttırmıştır (Çizelge 2). Renk kroması (C) taze bezelyede olarak belirlenirken, kurutulan bezelyenin renk kromasında çok değişim olmadığı taze bezelye ine yakın değerler aldığı belirlenmiştir (Çizelge 1). Renk açısı (α) üzerine mikrodalga gücü, ön işlem ve mikrodalga gücü ön işlem intreaksiyonunun etkisi istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Dolayısıyla mikrodalga gücünün renk açısına etkisi ön işlem olan haşlamanın yapılıp yapılmamasına göre farklı sonuç vermiştir. Ön işlem gören ürünlerde 750 W ve 1000 W mikrodalga gücü uygulamaları arasındaki fark istatistiksel olarak önemsiz iken ön işlem görmeyen uygulamalarda tüm mikrodalga gücü uygulamalarının α değerleri birbirinden farklıdır. Ön işlem uygulaması 750 ve 100 W mikrodalga uygulaması arasındaki farklılığı ortadan kaldırmıştır. Renk açısı taze örnekte 'dir. Taze bezelye ine yakın renk açısı değeri 500 ve 1000 W güç uygulamalarında elde edilmiştir (Çizelge 1). Çizelge 1. Taze ve farklı mikrodalga gücünde kurutulmuş bezelye inin renk parametreleri Mikrodalga Gücü (W) Taze Bezelye L* 45.00± ± ± ±1.16 a* ± ±2.06 a -5.83±0.80 b -7.33±1.04 a b* 29.61± ± ± ±1.85 C 32.71± ± ± ±1.59 α ± ±1.62 c ±2.07 d ±3.48 c Çizelge 2. Ön işlem uygulamasının kuru örnek renk parametreleri üzerine etkisi Ön işlem gören Ön işlem görmeyen L* 47.14± ±2.50 a* -7.82± ±1.87 b* 29.40±2.37 a 27.21±3.20 b C 30.54±2.69 a 28.35±3.30 b α ± ±3.48 Sonuçlar İlk nem içeriği %67.79 (yb.) olan bezelye taneleri nem içeriği %10.00±0.1 (yb.) oluncaya kadar 500, 750 ve 1000 W mikrodalga güç düzeylerinde kurutulmuştur. Kurutma işlemleri dakikada tamamlanmıştır. Mikrodalga gücü 500 W düzeyine düşürüldüğünde kuruma süresi ön işlem gören bezelye inde yaklaşık 1.19 kat, ön işlem görmeyen bezelye Çizelge 3. Mikrodalga gücü ön işlem intreaksiyonunun α değeri üzerine etkisi Mikrodalga gücü (W) Ön işlem gören Ön işlem görmeyen ±4.91 a ±0.04 a ±5.51 b 103,85±2.98 b ±5.65 b ±4.70 c de ise yaklaşık 1.17 kat artış olduğu belirlemiştir. Aynı şekilde mikrodalga gücünün artışı ile kuruma hızındada her iki örnek için artış medana gelmiştir. Örneklerin parlaklık değerleri mikrodalga gücü ve ön işlemden etkilenmemiştir. Taze bezelyenin yeşillik oranı olarak belirlenmiştir. Bezelye inin a* değeri taze ürüne en uzak renk değeri 750 W mikrodalga gücünde elde edilmiştir. Ön işlem uygulaması in b* değerini arttırmıştır. Kurutulan bezelyenin 266

6 renk kromasında değişim olmadığı taze bezelye ine yakın değer aldığı belirlenmiştir. Mikrodalga gücünün renk açısına (α) etkisi ön işlem olan haşlamanın yapılıp yapılmamasına göre farklı sonuç vermiştir. Ön işlem uygulaması 750 ve 100W mikrodalga uygulaması arasındaki farklılığı ortadan kaldırmıştır. LİTERATÜR LİSTESİ Ahrne, L., Prothon, F. ve Funebo, T Comparison of drying kinetics and texture effects of two calcium pretreatments before microwave-assisted dehydration of apple and potato. International Journal of Food Science and Technology, 38: Alibas I Characteristics of chard leaves during microwave, convective, and combined microwaveconvective drying. Drying Technology 24(1): Alibas Ozkan, I., Akbudak, B., Akbudak, N Microwave drying characteristics of spinach. Journal of Food Engineering 78: Alibaş, I Asma Yaprağının (Vitis vinifera L.) Mikrodalga Enerjisiyle Kurutulması ve Bazı Kalite Parametrelerinin Belirlenmesi. Tarım Bilimler i Dergisi Journal of Agricultural Sciences, 18: Alves-Filho, O., Garcia-Pascual, P., Eikevik, T. M., Strommen, I Dehydration of green peas under atmospheric freeze-drying conditions. Proceedings of the 14 th International Drying Symposium (IDS), São Paulo, Brazil, vol. C, pp Anonim, Bahcecilik Sebze Yetiştiriciliği, MEGEP, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, ANKARA. Bialobrzewski, I Determination of the mass transfer coefficient during hot-airdrying of celery root. Journal of Food Engineering 78: Bondaruk, J., Markowski, M. ve Błaszczak, W., Effect of drying conditions on the quality of vacuummicrowave dried potato cubes. Journal of Food Engineering 81: Burande, R. R., Kumbhar, B. K., Ghosh, P. K., Jayas, D. S Optimization of Fluidized Bed Drying Process of Green Peas Using Response Surface Methodology, Drying Technology, 26: Changrue, V., Vijaya Raghavan, G.S., Gariepy, Y., Orsat, V Microwave vacuum dryer setup and preliminary drying studies on strawberries carrots. Journal of Microwave Power & Electromagnetic Energy Vol. 41, No. 2. Cui, Z.W., Xu, S.Y., Sun, D.W Dehydration of garlic slices by combined microwave-vacuum and air drying. Drying Technology, Vol. 21, No. 7, pp Daghbandan, A., Najar, R., Haghi, A.K A new computational method for microwave drying of potato slabs. Journal of Scientific and Industrial Research, Vol. 66, pp Demirhan E., Özbek, B Thin-layer drying characteristics and modeling of celery leaves undergoing microwave treatment. Chem. Eng. Comm., 198: Doymaz, İ., Tuğrul, N., Pala, M Maydanozun kurutma karakteristiklerinin incelenmesi, Araştırma Makalesi, ( tam.doc). Doymaz, I., Kocayigit, F Drying and Rehydration Behaviors of Convection Drying of Green Peas. Drying Technology, 29: Eren, Ö., Soysal.,Y.,Öztekin, S., Doğantan, Z.S Mikrodalga sistemi ile donatılmış bir bantlı kurutucuda maydanoz kurutulması. III. Tarımsal Ürünleri Kurutma Tekniği Çalıştayı, 2 4 Mayıs 2005, Antalya. FAO, Food and Agriculture Organization of the United Nations, (Erşim: Mayıs 2013) Funebo, T. Ohlsson, T Microwaveassisted air dehydration of apple and mushroom. Journal of Food Engineering 38(3): Ghalavand, Y., Hatamipour, Y. S., Rahimi, A Kinetics Study of Green Peas Drying in a Spouted Bed in the Presence of a Heat Carrier. Drying Technology, 29: Giri, S.K., Prasad, S Drying kinetics and rehydration characteristics of microwavevacuum and convective hot-air dried 267

7 mushrooms. Journal of Food Engineering 78: Karaaslan, S Sebze ve endüstri bitkilerinin mikrodalgayla kurutulması üzerine çalışmalar. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana. Karaaslan, S., Tunçer, D.K Kırmızıbiberin fan destekli mikrodalga ile kurutulmasında kuruma karakteristiklerinin đncelenmesi ve uygun kuruma modelinin belirlenmesi. KSÜ Doğa Bil. Derg., 12(2) Maskan, M Microwave/air and microwave finish drying of banana. Journal of Food Engineering 44: Maskan, M. 2001a. Drying, shrinkage and rehydration characteristics of kiwifruits during hot air and microwave drying. Journal of Food Engineering 48(2): Maskan, M. 2001b. Kinetics of colour change of kiwifruits during hot air and microwave drying. Journal of Food Engineering 48: Mousa, N., Farid, M Microwave vacuum drying of banana slices. Drying Technology, Vol. 20, No. 10, pp Özbek, B., Dadali, G Thin-layer drying characteristics and modelling of mint leaves undergoing microwave treatment. Journal of Food Engineering 83: Pardeshi, I. L., Arora, S., Borker, P. A Thin-Layer Drying of Green Peas and Selection of a Suitable Thin-Layer Drying Model. Drying Technology, 27: Reyes, A., Ceron, S., Zuniga, R., Moyano, P A comparative study of microwaveassisted air drying of potato slices. Biosystems Engineering 98: Sacilik, K., Elicin, A.K The thin layer drying characteristics of organic apple slices. Journal of Food Engineering 73: Sharma, G.P., ve Prasad, S Drying of garlic (Allium satvium) cloves by microwave-hot air combination. Journal of Food Engineering 50: Sharma, G.P., Prasad, S Effective moisture diffusivity of garlic cloves undergoing microwave-convective drying. Journal of Food Engineering 65: Sharma, G.P., Prasad, S Optimization of process parameters for microwave drying of garlic cloves. Journal of Food Engineering 75 : Soysal, Y Microwave drying characteristics of parsley. Biosystems Engineering 89(2): Soysal, Y., Oztekin S., Eren, O Microwave drying of parsley: modelling, kinetics, and energy aspects. Biosystems Engineering 93(4): Tarakçıoğlu, G., Koç, D Tarım ürünleri dış pazar araştırması. İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, Kullanılabilir adres: Therdthai, N., Zhou, W Characterization of microwave vacuum drying and hot air drying of mint leaves (Mentha cordifolia Opiz ex Fresen). Journal of Food Engineering 91: Toğrul, H. (2006). Suitable drying model for infrared drying of carrot. Journal of Food Engineering 77: Torringa, E., Esveld, E., Scheewe, I., van den Berg, R. Bartels, P Osmotic dehydration as a pretreatment before combined microwave-hot-air drying of mushrooms. Journal of Food Engineering 49: TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, (Erişim: Mayıs 2013) Wang, J., Xi, Y.S Drying characteristics and drying quality of carrot using a two-stage microwave process. Journal of Food Engineering 68: Yağcıoğlu, A Tarım ürünleri kurutma tekniği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 536, Bornova, İzmir. 268