KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI Enver AYDOĞAN*

Transkript

1 KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI Enver AYDOĞAN* Özet: Bu makalede, ileri bilgi teknolojileri içinde yer alan Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, KKP sisteminin özellikleri ve gelişimi ile sistem hakkında genel bilgilerin sunulmaktadır. Günümüz ortamında küresel elemanlar olan rekabet, hız, yüksek hacimli üretim, yüksek kalite, düşük maliyet ve düşük stok gibi kriterlerin yerine getirilmesi için yönetim sistemlerinin tam, etkin ve entegre çalışması zorunlu hale gelmiştir. Kurumsal Kaynak Planlamasının çok kapsamlı ve uzun zaman alan bir sistem olması ve uzman ve katılımcı bir yönetim gerektirmesi nedeniyle işletme faaliyetleri sürekli bir değişim ve gelişim içindedir. Bu gelişim çeşitli alt birimlerde farklılık göstermekle beraber somut olarak ifade edilebilir düzeydedir. Anahtar Kelimeler: Kurumsal Kaynak Planlaması (KKP), KKP Sistemi ve Yapısı Enterprise Resource Planning Abstract: In this paper, the places which Enterprises Resource Planning ( ERP ) that takes place in the advanced data technologies is active at the activities could be investigated. In this study presenting general information about the features of ERP system. In our environment today, in order to perform the criterions like competition, speed, production at high volume, high quality, low cost and less stock, it has been obligatory for the managing systems to work completely, effectively and as integrated. Since Enterprises Resource Planning is a very comprehensive and long period system, and as it requires a long and participative administration, the activities of business are continuously in alteration and development. Although this development indicates difference at several sub units, it has got a level that can be expressed concretely. Keywords: Enterprise Resource Planning (ERP), ERP System and Structure 1. GİRİŞ Bilgi çağının yaşandığı, insan, bilgi ve etkin yönetimin önem kazandığı, değişimin kaçınılmaz olduğu ve hatta değişimi kontrol etme- * Doç. Dr. Gazi Üniversitesi

2 Enver AYDOĞAN nin giderek zorlaştığı rekabet ortamında artık sadece üretmek yetmiyor. Hız, kalite, azalan maliyetler ve verimlilik, koşulsuz müşteri memnuniyeti gibi faktörler daha fazla önem kazanmıştır. İşletmeler bu faktörlerin baskısıyla iş süreçlerini geliştirmek ve değiştirmek için de, daha fazla bilgi ve iletişim gereksinimi duymaya başlamışlardır. Bu gereksinimi karşılamak için çok hızlı bir şekilde yeni bilgi teknolojileri ortaya çıkmaktadır. Son dönemde ortaya çıkan ve dünya çapında yaygın olarak kullanılan en önemli ileri bilgi teknolojisi sistemlerinden biri de Kurumsal Kaynak Planlaması-KKP (Enterprise Resource Planning-ERP) dır. Kurumsal Kaynak Planlaması, bilgi teknolojisi ile mümkün olan ve bir işletmenin tüm fonksiyonlarını entegre eden bir planlama ve iletişim sistemidir. KKP sistemi satın alma, muhasebe ve finans, kalite yönetimi, stok yönetimi, üretim planlama, lojistik, insan kaynakları, müşteri ilişkileri, pazarlama gibi birçok fonksiyonu bütünleşik olarak ele almaktadır. Sistemin en önemli özelliği mükemmel bir entegrasyonu hedeflemesidir. Bu sistemlerin gelişimi incelendiğinde temellerinde üretime yardımcı olma amaçlı bir sistem olan Malzeme İhtiyaç Planlaması (Materials Requeriment Planning-MRP) olduğu görülür. Bu sistemlerden sonra, tüm üretim kaynaklarının etkin olarak planlaması ihtiyacı duyulunca MİP sistemleri gelişerek İmalat Kaynakları Planlaması (Manufacturing Resources Planning-MRPII) ortaya çıkmıştır. İKP sisteminin eksiği ise işletme çapında bir bütünleşme sağlayamamasıdır. Böylece işletme çapında bir entegrasyon sağlamak için KKP sistemleri geliştirilmiştir. Temelini eski planlama sistemlerinden alan KKP, bütünleşik bir yapı arz eder. Ayrıca çok kapsamlı bir yapıya sahip olan KKP sistemleri dikkatli ve zahmetli bir planlama ve yönetim gerektirir. Başarıyla gerçekleştirilen KKP sistemi ise işletmeye çok yönlü faydalar sağlar. Yüksek verimde kaynak kullanımı, kalitenin artması, stoklarda azalma, zamanında teslim, hata oranlarında azalma, müşteri memnuniyetinde artış, malzeme maliyetlerinde azalma ve üst düzeyde entegrasyonla izlenebilirliğin artması en çok görülen faydalardan birkaçıdır. Bu gelişmeler ışığında, işletmelerin bir kısmı, en büyük yatırım karlılığı potansiyelini KKP nin sağlayabileceğini görmeye başlamıştır 108 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

3 Kurumsal Kaynak Planlaması [Stein, 1999]. Fortune 500 şirketlerinin %60 ının KKP sistemlerini işletmelerine adapte ettiği bilinmektedir [Stewart ve ark., 2000]. Şekil 1. Değişen rekabet unsurları [Altınkeser, 1999] 2. KURUMSAL KAYNAK PLANLAMA (KKP) NEDİR? Kurumsal Kaynak Planlaması (KKP), akademik ve iş hayatında çok değişik tanımlamalar yapılmakla beraber genel olarak, bir şirkette süregelen tüm bilgi akışının entegrasyonunu sağlayan ticari yazılım paketleri olarak tanımlanabilir[davenport, 1998]. Kurumsal Kaynak Planlaması (KKP) bir işletmenin bütün departmanlarını tek bir bilgisayar sistemi altında toplayarak elde edilen verilerin tüm departmanların ortak paylaşımına sunan bir sistemdir. Bu ortak bilgi sistemi ile gerekli olan bütün veriler tek bir veritabanında işletme çalışanlarının kullanımına sunulur. Oysaki klasik bilgisayar sistemlerinde, her departman kendi iş akışlarını kendileriyle uyumlu bilgisayar sistemlerinde çalışır. KKP bütünleşik yapısı itibariyle bütün verileri tek bir veritabanında toplayarak fonksiyonellik sağlar ve farklı ihtiyaçları olan farklı birçok departmanın birbirleriyle uyumlu çalışmasını ve aralarında daha iyi bir bilgi paylaşımı sağlar. APICS (American Production and Inventory Control Society - Amerikan Üretim ve Stok Kontrol Topluluğu) tarafından yapılan tanımlamaya göre ise, Kurumsal Kaynak Planlaması sistemleri, TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

4 Enver AYDOĞAN etkili bir planlama ve gerekli tüm kaynakların kontrolü için müşteri siparişlerinin alımı, yerine getirilmesi, teslimi ve bunların hesapları ile raporlarını içeren bir metot sunar [Manetti, 2001]. KKP nin popüler olmasının en önemli nedeni, bir organizasyonun etkin bir biçimde faaliyete geçmesini sağlaması, uzun dönem planlamalarda kullanılabilir analiz ve raporlamaya sahip olması ve uygulama ile sistem kaynaklarının en iyi biçimde kullanmasıdır [Baki, 2002]. Klasik sistemlerde çok basit bir üretim siparişi bile belki yüzlerce parçaya bölünmüş, kağıda dökülmüş ve bölümler arasında kopukluk yaratacak işlemlere dönüşüyordu. Bölümler arasındaki iletişimsizlik ve hareket fazlalığından kaynaklanan zaman kayıpları zamanında teslim edememeye ve hataya neden olabilirdi. Alınan sipariş tam anlamıyla kontrol dışında gelişen bir süreçte ilerliyordu. KKP sayesinde tam entegrasyon sağlanmış olup, eski iletişimsizliğe bir son verilmiştir. Bütün operasyonel ve idari birimler arasında bütünleşik yazılımlar kullanılarak her bir departmanın görevleri doğrultusunda modüller kullanılarak tam entegrasyon sağlanmıştır. KKP nin getirdiği yenilikle işletme içindeki işlemler oldukça hızlanmış, daha düzenli bir yapıya kavuşmuş ve istenilen anda raporlar alınarak sistemin anlık durumları tam doğrulukla belirlenmeye başlanmıştır. Bu özelliği ile KKP işletmelerin tam anlamıyla iş yapış yöntemlerini değiştirmeye yardımcı olması zordur. Öncelikle işletme, içinde bu yöntemlerini düzenlenmesi ve daha sonra sorunlu bölgelerin gelişimi için KKP sistemini kullanmaları daha doğrudur. Aksi takdirde sistemin işletme iş yapış yöntemlerine uymayan bölümlerinde iş süreçleri yavaşlayacak ve bu yavaşlama işletmeye kayıp olarak geri dönecektir. İşletmelerin organizasyonları açısından iş süreçlerinin kontrolü çok önemlidir. İş süreci, alınan girdiler, katma değerli doğru yapılan şeyler ve yaratılan çıktılar ile ilgili etkinliklerin mantıklı bir dizisidir [Harrington ve ark., 1997]. İşletmelere çok önemli faydalar sağlayan KKP sistemleri bu avantajlarının yanı sıra son derece karmaşık bir yapıya ve yüksek maliyete sahiptirler. KKP sistemini uygulayan işletmeler, uzun bir geri bildirim zamanına katlanmak durumunda kalmaktadır. Şirketlerin çok azı KKP sisteminden hızlı bir geri ödeme bekleyebilir [Stein, 1999]. 110 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

5 Kurumsal Kaynak Planlaması İşletmeler Kurumsal Kaynak Planlaması yatırımlarını değerlendirmek için farklı yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemler sistemin işletmeye maliyetini belirlemekte birlikte bu maliyetin üretim sonucunda geri dönüşünün ne kadar sürede olacağı konusunda da bilgi vermektedir. Bu yöntemlerden en çok kullanılanlarından biriside geri ödeme süresi (Payback time) dir. Geri ödeme süresi, bir yatırım projesinden beklenen nakit akışları toplamının, başlangıç nakit çıkışlarına eşit olması için gereken süredir [Van Horne, 1998]. Kısacası işletmenin mali yapısında bir etki yaratacak olması Kurumsal Kaynak Planlaması sistemlerini çok ciddi projeler haline getirmektedir. KKP sisteminin geri dönüşümü 3 aşamalıdır ve organizasyonun operasyonları verimli bir düzeye dönüşmesiyle 3 aşamada KKP masrafını çıkarır [Caldwell, 1998]. İşte bu özelliklerinden dolayı da işletmelerin iş süreçlerini değiştirme zorunluluğu gerekebilir. İş süreçlerinin değişimi çokta kolay olmayan bir değişimdir. Hiçbir KKP sistemi işletmelerin tüm ihtiyaçlarını tam anlamıyla karşılamayabilir. Bunun nedeni işletmelerin organizasyon önceliklerinin ve iş yapış yöntemlerinin çok özel gereksinimlere ihtiyaç duymasıdır. Buna çözüm olarak işletmeler kendi ihtiyaçlarına göre hazırlanan ek sistemler ve programlar kullanmak zorunda kalabilirler. Bu zorluklarına rağmen KKP sistemi günümüz global piyasasında var olmak ve devamlılık sağlamak isteyen işletmeler içim son derece önemli bir araç olduğunu kanıtlamıştır [Palaniswamy ve Frank, 2000]. Dünyada yapılan istatistiklere göre KKP pazarı giderek büyümeye devam etmekte ve daha önce sadece büyük ölçekli işletmelerin oluşturduğu bu pazara artık küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde dahil olmaktadır KKP Sisteminin Temel Özelikleri KKP yazılımları farklı sektörlerin farklı ihtiyaçlarına uyum sağlayabilecek seviyede özelleştirilebilirler. Bu her sektörün her faaliyet alanına uyum gösterebilme açısından oldukça yararlı bir özelliktir. Ama genel yapı itibari ile çok benzerlik gösteren KKP sistemlerinin bazı tanımlayıcı özellikleri hakkında genel kanılar şu şekilde özetlenebilir [Klaus ve ark., 2000]. Tüm sektörleri hedef alan ve kurulumu esnasında özelleştirilebilen yazılım paketidir. TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

6 Enver AYDOĞAN Diğer paketlere kıyasla özelleştirmeye çok daha müsaittir. Çünkü hedef sektörü tanımlanmamış olan bu standart paketler kurulum esnasında kurumun ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilmelidirler. Bir veri tanı yönetimi yazılımı, ara katman yazılımı (middleware) ya da bir işletim sistemi yazılımdan ziyade KKP bir uygulama yazılımıdır. Hem ana verileri hem de iş süreçlerine ait verileri tutan bütünleşik bir veri tabanıdır. Temel iş süreçleri hakkında çözüm önerileri sunar. Birçok kurumsal işlevi hedeflemeyi desteklemesinden dolayı yüksek oranda işlevsel bir yapıya sahiptir. KKP ürün paketleri dünya genelinde, ülkelerden ve bölgelerden bağımsız çözümler sunmak üzere tasarlanmıştır. KKP paketleri ülkeden ülkeye farklılık gösteren muhasebe işlemleri özel biçimli belgeler oluşturulması (teklifler, faturalar v.s.) ve insan kaynakları yönetimi gibi işlevleri ülkesel gereksinimlere uygun bir şekilde yerine getirir. Temel KKP ürün paketi dünya ölçeğinde kullanımı sağlamaya yeterli işlevselliği içermesi sayesinde bazı sektörleri değil tüm sektörleri hedefler KKP yazılımlarını diğerlerinden ayıran bir özellikte KKP paketlerinin tedarik yönetimi, sipariş yönetimi ve ödeme işlemleri gibi tekrar eden ve sürekli olan iş süreçlerini destekliyor olmalarıdır. Kurumsal Kaynak Planlama sistemlerinin işletmeye sağladığı faydalardan en önemlisi, işletme içindeki tüm fonksiyonları birleştirmesi, işletme departman ve bölümlerini entegre ederek tek bir veritabanı içinde görülebilmesini sağlamasıdır [Uluçay, 2003]. İşletme yönetimi açısından son derece önemli olan bu özellik karmaşık iş süreçlerinin 1 Bunu gerçekleştirmenin iki yolu olabilir: Tek çözüm altında birden çok sektörü kapsamak (üretim ve perakendecilik işlevlerini tek bir pakette toplamak gibi) ya da önceden tanımlanmış kuruma veya sektöre özel çözümler (örneğin PeopleSoft, iletişim, federal devlet, finansal hizmetler, sağlık, yükseköğrenim gibi sektörlere özel paketler sunmaktadır). 112 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

7 Kurumsal Kaynak Planlaması düzene sokulması ve işletmenin yapılabilirlik düzeyini artırması bakımından işletmeye artılar katmaktadır KKP Modüler Yapı Bir KKP paketi birçok modülden oluşmuştur. Bu modüllerden bazıları temel modüller iken bazıları ise istekler doğrultusunda oluşturulan özel modüllerdir. Bu modüller her iş birimi için geliştirilen fonksiyonel yazılımlardır. Her modül hemen hemen işletmenin bir sürecine veya bir alt sürecine karşı gelir. Bu özelliği KKP paketlerinin en önemli ayrıcalıklarıdır. Bu modüllerden bazıları temel modüller iken bazıları ise istekler doğrultusunda oluşturulan özel modüllerdir. Bu modüller her iş birimi için geliştirilen fonksiyonel yazılımlardır. Günümüzde çok kapsamlı bir hale gelen KKP paketleri ilk uygulandıkları zamanlarda birkaç ana faaliyet modülünden oluşmaktaydı. İlk zamanlardaki yaklaşım KKP nin mali, dağıtım ve üretim yazılımlarının bütünleştirilmiş bir seti olduğu ve KKP nin İKP olmadığıydı. KKP, İKP nin genişletilmiş ve bütünleştirilmiş bir setiydi [Keller, 1995]. Çeşitli adlandırmalar ve fonksiyonel yeterlilik bakımından bazı farklılıklara rastlansa da genelde bütün KKP paketlerinde temel bazı modüller aynıdır. Bunların başlıcaları temel olarak ürün tasarımı, satış ve müşteri ilişkileri, satınalma yönetimi, malzeme yönetimi, üretim yönetimi, finans ve muhasebe, insan kaynakları ve temel uyguluma modülleri gibi ana başlıklar altında toplanmış olan modüllerdir. Bu ana başlık modüllerinin altında da çeşitli alt modüller bulunmaktadır. Tıpkı bir ürün ağacı gibi bütün modüllerde genelden özele doğru yapılandırılmıştır. Örneğin malzeme yönetimi modülü içinde envanter yönetimi ve kalite kontrol modülleri gibi modüller vardır. Çok ayrıntılı bir yapıya sahip olan KKP sistemleri oldukça girift bir yapıya sahip olmalarına rağmen karmaşıklık arz etmezler. Bunun nedeni ise bütünleşik yapı içinde tek bir veri tabanının var olması. Bu tek veri tabanı bölgesel bir detayı sistemin geneline yayar ve her etkilediği noktada bir iz bırakarak sistemin daha kolay anlaşılır ve yorumlanır olmasını sağlarlar. Kurumsal Kaynak planlama sistemlerinin çatısı belli olduğundan bunu gerçekleştirmek sadece düzenli ve yorumlanabi- TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

8 Enver AYDOĞAN lir veri akışı sağlamaktan geçer. Şekil 2 de KKP sisteminin temel modülleri kullanılarak sistemin genel yapısı açıklanmaya çalışılmıştır. Şekil 2. KKP nin temel modülleri ve genel yapısı [Mabert ve ark., 2001] Bu şekilde KKP sisteminin kendi içinde var olan, işletmenin direk etkisi altında olan mimari yapısı ve sisteme işletme dışından katılan kısaca endüstriyel çözümler olarak nitelendirebileceğimiz elemanlara yer verilmiştir. Kurumsal Kaynak Planlama sistemleri işletme organizasyonlarına yüksek bir oranla entegre olabilmek için tasarlanmışlardır. Çok parçalı kompleks bir yapıya benzetilebilecek bu sistemler, işletmenin her türlü ihtiyacına cevap verecek modüllerle ister paket program halinde isterse bölüm modülleri aracılığıyla organizasyona adapte olmaktadırlar. İşletme yapısına göre kullanılacak modüller farklılık göstermektedir. 3. İŞLETMELERİN KKP SİSTEMİNDEN BEKLENTİLERİ İşletmeler yapısal değişimlerine yardımcı olmak için KKP sistemlerini kurmanın üretim verilerini iyileştirme açısından zorunlu olduğunu kavramışlardır. İşletmeler her türlü yatırım için katlanacakları 114 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

9 Kurumsal Kaynak Planlaması maliyetler karşılığında uyguladıkları istemlerden bir fayda beklerler. İşletme açısında bu beklentiler alınan kararların doğruluğunun bir göstergesidir. Bu sonuçlara bakılarak başta umulan beklentiler kıyaslanır. Beklentiler ile sonuçların birbirlerini karşılaması hedeflenir. Bu beklentiler yapılan üretimin şekline göre ufak farklılıklar gösterebilir. Bu çeşitliliğin nedeni söz konusu beklentiler ile kurumların sektörel, hacimsel ve istemsel özellikleri arasındaki ilişki ile açıklanabilir [Yegül, 2003]. Genelde ise işletmelerin Kurumsal Kaynak Planlaması sistemlerinden beklentileri büyük oranda benzerlik taşımaktadır. Bu beklentilerin birbirine çok yakın olmasına rağmen işletmeleri KKP sistemleri kurmaya iten sebepler oldukça farklılıklar gösterebilmektedir. Bu farklılıklar işletmelerin kendi içindeki üretim verilerine ve iş akışlarını nasıl yönettiklerine bağlı olarak değişmektedir. Çizelge 1 de beklentiler kurumların verdikleri yanıtların ortalamaları baz alınarak en çok önemsenenden en az önemsenene doğru sıralanmıştır [Yegül, 2003]. Elbette ki bu beklentiler, sistemin işletmeye uygulanmasında önceki bazı asgari hazırlıkların yapılmasıyla doğru orantılı bir şekilde sonuç verecektir. Bu hazırlıklar işletmenin iş süreçlerini iyi analiz etmesine bağlıdır. KKP sistemi işlerin birçok kısmını entegre eden ve merkezi olarak yöneten bir yazılım altyapısı olduğu için, organizasyondaki üretim planlama, satınalma, üretim, satış ve müşteri hizmeti gibi tüm ayrı iş birimleri arasındaki işbirliği ve etkileşimde bir gelişme olması gerekir [Mcvittie, 2001]. Çizelge 1. KKP beklenti listesi (önem sırasına göre) [Yegül, 2003] Sıra No Beklenti 1 2 İş süreçlerinde iyileşme beklentisi (stoklarda azalma gibi) 2 3 Fonksiyonel iş süreçleri (birimler) arasında koordinasyon sağlanması 3 4 Operasyonel kararlarda iyileşme ve veriye kolay erişim sağlanması 4 11 BT altyapısını tek sistem altında toplayarak yönetimini kolaylaştırma 5 8 İş sistemlerini basitleştirmek ve standartlaştırmak 6 13 Eskimiş ve her biri bağımsız çalışan sistemleri yenileyip entegre etmek 7 12 Tüm kurumda kullanımı kolaylaştıracak tutarlı, mantıklı ve ortak arayüz 8 1 İşletme maliyetlerinde azalma beklentisi 9 15 Arka planda yürütülen işlemlerin otomasyonu 10 6 Stratejik kararlarda iyileşme beklentisi TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

10 Enver AYDOĞAN 11 5 Coğrafi olarak birbirinden uzak birimler arasında koordinasyonu sağlama Müşterilerle ve tedarikçilerle olan iletişimi güçlendirme 13 7 İş süreçlerinde müşteri katkısının artırılması 14 9 Etkin bir E-ticaret altyapısı kurmak (veya mevcut yapıyı iyileştirmek) KKP sistemini 2000 yılı problemine karşı bir katalizör olarak kullanma Aslında bu beklentilerin temelinde iş süreçlerini bir iyileştirme ve düzen getirmek vardır. KKP sistemiyle sağlanacak olan bütünleşik yapıyla elde edilecek olan bütünleşik bilgi, işletmenin kaynaklarının daha etkin kullanılmasını sağlayacaktır. Kaynakların etkin kullanımı demek işletmede direk fayda sağlamak demektir KKP Sistemi Sonrasında İşletme Faaliyetlerindeki Değişmeler KKP sistemi seçimi, kurulumu ve uygulaması sonrasında artık işletmeler, ilk başta belirledikleri ihtiyaçlara paralel beklentilerinin gerçekleşmesini beklerler. İlk verilerin alınmaya başlamasıyla KKP sisteminin etkileri kendini göstermeye başlar. Çok büyük bir oranda pozitif yönde olan bu değişimler, bazen değişim oranında azlık gösterirken bazen de ölçeklendirilebilecek bir değişim göstermez. Ama hiçbir zaman KKP sistemleri işletmeleri zarara uğratmaz. KKP sistemini uygulayan bir işletme, insan kaynaklarından muhasebeye, satışlara, üretime, dağıtıma ve tedarik zinciri yönetimine kadar her biriminin sıkıca entegre edildiği bir işletme olarak düşünülür [Bingi ve ark., 1999]. KKP sistemlerinin uygulanmasıyla genel sektör bazında işletmelere sağladığı faydalar şöyle sıralanabilir. Stokların optimizasyonu Üretim performansının artışı İmalat işlem hızlarının artışı Siparişlerin gerçekleştirilmesinde iyileşme Finansal bilgilerde iyileşme Kaynakların etkin kullanımı İşletme içi koordinasyon artışı 116 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

11 Kurumsal Kaynak Planlaması Müşteri memnuniyetinde artış İşletme maliyetlerinde azalma Doğru yatırım kararlarında iyileşme İş süreçlerinde iyileşme Değişikliklere hızlı ayak uydurabilme 4. SONUÇ Gelişen teknoloji ve değişen rekabet ortamında pozisyonları koruyarak gelişmeye çalışan işletmeler, sistemlerini sürekli bir revizyona tabi tutarak iyileştirme uygulamalarına ağırlık vermişlerdir. Bilgisayarlı imalat ile başlayan, MİP, İKP ve son olarak dta KKP sistemleri ile gelişmekte olan bilgi sistemleri, üretim işletmelerinin vazgeçilmezleri arasına girmişlerdir. Kapsamlı bir üretim gerçekleştiren veya çok sayıda farklı üretim birimine sahip işletmeler için KKP sistemleri, bütünleşik yapıları sayesinde uygulandığı işletmenin geneline yayılan bir planlamanın gerçekleşmesini sağlamışlardır. Yüksek maliyetleri ve uzun kurulum sürelerine rağmen yarattıkları katma değer, Kurumsal Kaynak Planlaması sistemlerinin yaygın bir şekilde özelikle de endüstriyel işletmelerde kullanılmasını sağlamıştır. Endüstriyel işletmeler oldukça büyük bir etki yaratan KKP sistemlerinin etki düzeyleri ve etkilenen iş birimlerinin etkilenme yapıları bu araştırmada açıklanmaya çalışılmıştır. KKP sistemlerinin başarılı bir sonuç verebilmesi için, uygulaması gerçekleştirilen işletmenin bütün iş akışlarını revize etmesi ve KKP sistemlerine uyumlu bir alt yapıya sahip olması gerektiği sonucuna varılmıştır. KKP sistemlerinin bütünleşik yapısının tam ve etkin kullanımı ve bu sistemden üst düzeyde fayda sağlanabilmesi, işletmenin sisteme verdiği değerle doğru orantılıdır. KAYNAKLAR Altınkeser, H., Kurumsal kaynak planlaması, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, (1999). Baki, B., Kurumsal kaynak planlaması ve kurumsal kaynak planlamasını TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

12 Enver AYDOĞAN yazılımlarının Türkiye uygulamaları, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon, (2000) Bingi, P., Sharma, M.K., Golda, J.K., Criticial issues affecting an ERP implementation, Information Systems Management, 16(3): 7-15 (1999). Caldwell, B., New IT agenda, Informationweek, 711: (1998). Davenport, T.H., Mission Critical: Realising The Promise of Enterprise Systems, Harvard Business School Press, (2000). Harrington, H.J., Essing, E.K.C., ve Van Nimwegen, H., Business process improvement workbook: documentation, analysis, design and management of business process improvement, Mc Graw-Hill, New York, 1 (1997). Keller, E., Are you Ready? Manufacturing Systems, 13: 3 (1995). Klaus, K., Rosemann, M., Gable, G.G., What is ERP?, Information Systems Fronteries, 2(2): (2000). Mabert, A.M., Soni, A., Venkataramanan, M.A., Enterprise resource planning: common myths versus eveolving reality, Business Horizons, 69-76, (2001). Macvittie, L., Buckle-up:implementing an ERP takes time and patience, Network Computing, 12: 6-97 (2001). Manetti, J., How technology is transforming manufacturing, Production and Inventory Management Journal, first quarter: (2001). Palaniswamy, R., Frank, T., Enhancing manufacturing performance witj ERP systems, Information Systems Management, 17: 3-43 (2000). Stein, T., ERP s fight for life, Information Week, 729: 59 (1999). Stewart,G., Milford, M., Jewels, T., Hunter, T., ve Hunter, B., Oganizational readiness for ERP implementation, Proceedings of The Americas Conference on Information Systems, (2000). Uluçay, D., ERP uygulamalarında üretim ve stok etkinliği-vestel örneği, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Manisa, (2003). Van Horne, J.C., Wachowicz, J.M., Fundementals of financial management, Tenth edition, Prentice Hall Inc., USA, (1998). Yegül, M.F., Kurumsal kaynak planlama (ERP) ve Türkiyedeki uygulamaları, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2003) 118 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008