BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI"

Bora Akbulut
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 YAZIM KURALLARI

3 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Cümleler, dizeler Yarın sınavımız var. Öğretmen bize : Zil az önce çaldı. dedi. Akşam iniyor yine şehirlere, Hüzne boyandı gökyüzü.

4 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Hitaplar Canım Anneciğim, Sevgili Nesrin Sayın Bakanım, Değerli Arkadaşlar

5 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI ÖZEL İSİMLER İnsan, hayvan adları Reşat Nuri Güntekin, Muallim Naci, Karabaş Kitap, dergi, gazete adları Çalıkuşu, Yaban, Hürriyet,

6 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI ÖZEL İSİMLER Millet, dil, din, mezhep adları Türkler, İngilizce, İslamiyet, Hıristiyanlık Devlet, gezegen, yıldız adları Türkiye Cumhuriyeti, Mars, Venüs, Halley

7 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI ÖZEL İSİMLER İl, ilçe, köy adları İstanbul, Yalova, Ayvalık, Gönen, Sultaniye Köyü Mahalle, cadde, sokak adları Cevizlik Mahallesi, Erguvan Caddesi, Eylül Sokağı

8 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI ÖZEL İSİMLER Dağ, deniz, göl, ırmak, ova adları Ağrı Dağı, Akdeniz, Ege Denizi, Van Gölü, Sakarya Irmağı, Konya Ovası Kurum, kuruluş adları Türk Dil Kurumu, Marmara Üniversitesi, Kızılay

9 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Yer ve millet adlarıyla kurulan birleşik kelimelerin ikinci sözcüğü küçük harfle başlar Hindistan cevizi, Antep fıstığı, İngiliz anahtarı, Van kedisi, Maraş dondurması

10 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI ÖZEL İSİMLER Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb yapı adları Mevlânâ Müzesi, Topkapı Sarayı, Üretmen Han, Çankaya Köşkü, Mostar Köprüsü, Efes Harabeleri

11 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Unvanlar, saygı sözcükleri, takma adlar Avukat Hasan Bey, Doktor Emel Hanım Kasap Niyazi, Bakkal Ahmet Amca Osman Çavuş, Selver Hemşire Hayriye Teyze, İlhan Amca, Fahriye Abla

12 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Akrabalık ismi özel isimden sonraysa küçük harfle başlar. Yarın Ayşe teyzeme gideceğim. Onur, Kemal dayısını çok severdi.

13 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Gün, ay adları bir tarihe bağlıysa büyük harfle başlar 27 Eylül 1974 Perşembe Mayıs Kasım Pazar Her eylül buralara gelirim. Önümüzdeki nisanın ilk cuması buluşacağız.

14 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Yön adları özel ismin başında olursa büyük, sonunda olursa küçük harfle başlar. Kuzey Afrika Batı Karadeniz Güneydoğu Anadolu Kuzeybatı Amerika Afrika nın kuzeyi Karadeniz in batısı Anadolu nun güneydoğusu Amerika nın kuzeybatısı

15 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Arayönler bitişik yazılır: güneydoğu kuzeybatı

16 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Millî ve dinî bayramların adları: Cumhuriyet Bayramı, Nevruz Bayramı Bayram niteliği kazanmış günlerin adları Tıp Bayramı, Anneler Günü, Öğretmenler Günü

17 DE NİN YAZIMI de nin Yazımı Hal Eki Olan de Bağlaç Olan de

18 DE NİN YAZIMI Hal Eki Olan de Çocuklar bahçede oynuyor. Tatilde üç kitap okudum. Bu cümlelerde olduğu gibi,cümlede yer ve zaman bildirecek şekilde kullanılan -de,hal ekidir. Bu ek cümleden çıkarılırsa cümlenin anlamı bozulur.

19 DE NİN YAZIMI Bağlaç Olan de Sen de başarabilirsin. Derse Ahmet de geldi. cümlelerinde olduğu gibi,cümleye bile, dahi anlamı katan de bağlaçtır.bu cümlelerde kullanılan de artık bir ek değil,sözcüktür. Sözcük olduğu için de ayrı yazılır. Bağlaç olan de cümleden çıkarılınca cümlenin anlamı daralsa bile bozulmaz.

20 DE NİN YAZIMI Bağlaç olan de cümleden çıkarılınca cümlenin anlamı daralsa bile bozulmaz. Derse Ahmet de geldi. Cümlesinden de bağlacını çıkardığımızda; Derse Ahmet geldi. Cümle bozulmuyor ve Ahmet in geldiği anlamı yine de çıkıyor.

21 Kİ NİN YAZIMI Kİ DEN SONRA -LER,-LAR ÇOKLUK EKİNİ GETİREBİLİRSEK BİTİŞİK YAZILIR Akşamki maça sınıfça gideceğiz. Bahçedeki güllere gözü gibi bakıyordu. Dünkü sınav çok kolaydı. Bugünkü toplantı erken bitti. Benim kitabım evde kalmış, seninki burada mı? Bakırköy ün sahili Kadıköy ünkinden daha güzel.

22 Kİ NİN YAZIMI Kİ DEN SONRA -LER,-LAR ÇOKLUK EKİNİ GETİREMEZSEK AYRI YAZILIR Duydum ki unutmuşsun, gözlerimin rengini. Eylül ki en sevdiğim aydır benim. Ben ki hep sizin için çalıştım. Sınavı kazanabilir miyim ki... Baktım ki gitmiş

23 Kİ NİN YAZIMI Sanki Oysaki Mademki Belki a Halbuki Çünkü e Meğerki

24 MI/Mİ NİN YAZIMI Kendinden önceki sözcüğe her zaman ayrı yazılır; fakat kendinden sonra gelen eklere bitişik yazılır. Akşam bize uğrayacak mısın? Dün beni arayan sen miydin, kardeşin miydi? Buraları daha önce görmüş müydünüz? Yaz geldi mi yaylalara çıkardık. Birden hepimize bağırmaya başlamasın mı! Günü gününe çalıştınız mı sınavı kazanırsınız. Çocuğun uzun mu uzun saçları vardı. Mevsim yaz mı, güz mü anlayamadım.

25 SAYILARIN YAZIMI Sayılar, ticari işlemler dışında ayrı yazılır.sayılara getirilen ekler ünsüz uyumuna uyar ve kesmeyle ayrılır. Büyük sayıların yazımında sıfırlı kısımlar yazıyla gösterilebilir. Daha on yedi yaşındayım. Dün üç yüz elli altı soru çözdüm. Sınava bir milyon yedi yüz altmış bin öğrenci girdi te, 3 ten, 17 nci, 23 üncü, te, 12 ye 5 milyon, 8 milyar, 20 trilyon

26 SAYILARIN YAZIMI Çek, senet, fatura, dekont vb. ticari evraklarda sayılar bitişik yazılır. altmışbeşmilyon, sekizyüzseksenaltıbin

27 İKİLEMELER İkilemeler ayrı yazılır. baş başa yüz yüze iç içe yarım yamalak sere serpe güle güle art arda boy bos karman çorman el ele yan yana peş peşe doğru dürüst düşe kalka ite kaka ara sıra az buz saçma sapan

28 PEKİŞTİRMELER Pekiştirilmiş sözcükler bitişik yazılır. masmavi yapayalnız sırılsıklam sapsarı sapasağlam çırılçıplak yemyeşil çepeçevre karmakarışık ıpıssız güpegündüz darmadağınık dümdüz düpedüz darmaduman sımsıkı tıpatıp paramparça

29 KISALTMALAR Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: DOĞRU YANLIŞ TRT nin TRT den TRT ye TRT nun İDO nun İDO dan İDO ya İDO nin İTÜ nün İTÜ den İTÜ ye İTÜ nden MEB in MEB den MEB e MEB na ABD nin ABD den ABD ye ABD nde

30 KISALTMALAR Sonunda nokta bulunan kısaltmalar kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek, noktadan sonra ve kelimenin okunuşuna uygun olarak yazılır: Alm.dan, İng.yi, vb.leri.

31 KISALTMALAR Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır: cm'yi, kg'dan, mm'den

32 BİRLEŞİK FİİLLER Fiiller birleşirken ünlü düşmesi ya da ünsüz türemesi varsa bitişik yoksa ayrı yazılır: His-et >hisset Şükür-et >şükret

33 BİRLEŞİK FİİLLER kaybol- gelebil- başvurhisset- çıkıver- vazgeçzehrol- affet- düşeyaz- varsay- bakakal- öngörsabreyle- süregel- elver-

34 BİRLEŞİK FİİLLER Yardımcı fiillerle kurulan birleşik fillerde ses olayı olmuyorsa ayrı yazılır: arz adam dans etmek, olmak, etmek,

35 BİRLEŞİK KELİMELER Birleşme sırasında ikinci kelimesi anlam kaymasına uğrayan birleşik kelimeler, bitişik yazılır: kadınbudu (köfte) dilberdudağı(tatlı) ayşekadın (fasulye) karafatma (böcek) köpek balığı güzelavrat otu yer elması Yarım küre keçiboynuzu, kuşburnu, kuşyemi, akşamsefası itdirseği (arpacık), balıksırtı (desen), fildişi, gülkurusu, kavuniçi, çapanoğlu, eloğlu, elkızı

36 BİRLEŞİK KELİMELER Birleşme sırasında ses olayı görülen birleşik kelimeler bitişik yazılır: kayın ana > kaynana, nasıl < ne asıl, niçin < ne için, pazartesi < pazar ertesi, sütlaç < sütlü aş

37 BİRLEŞİK KELİMELER albeni, ateşkes, çalçene, unutmabeni; batçık, çekyat, kapkaç, örtbas, seçal, tutkal, veryansın, yapboz, yazboz cankurtaran, çöpçatan, dalgakıran, demirkapan, gökdelen, yelkesen; barışsever, basınçölçer, değerbilmez, etyemez, hacıyatmaz, kadirbilmez, karıncaezmez, kuşkonmaz, külyutmaz, varyemez; çokbilmiş, güngörmüş çıtkırıldım, fırdöndü, gecekondu, gündöndü, hünkârbeğendi, imambayıldı, külbastı, mirasyedi, papazkaçtı, serdengeçti, şıpsevdi, zıpçıktı dedikodu, kaptıkaçtı, oldubitti, uçtuuçtu; biçerdöver, göçerkonar, okuryazar, uyurgezer, yanardöner, Alper, Birol, Gülnihal, Gülseren, Şenol, Varol; Abasıyanık, Adıvar, Atatürk, Gökalp, Güntekin, İnönü, Karaosmanoğlu, Tanpınar,

38 BİRLEŞİK KELİMELER Somut olarak yer bildirmeyen alt, üst ve üzeri sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: ayakaltı, bilinçaltı, gözaltı (gözetim), şuuraltı; akşamüstü, ayaküstü, bayramüstü, gerçeküstü, ikindiüstü, olağanüstü, öğleüstü, öğleüzeri, suçüstü, yüzüstü; akşamüzeri, ayaküzeri vb.

39 BİRLEŞİK KELİMELER Baş sözüyle oluşturulan sıfat tamlamalar bitişik yazılır: başağırlık, başbakan, başçavuş, başeser, başfiyat, başhekim, başhemşire, başkahraman, başkent, başkomutan, başköşe, başmüfettiş, başöğretmen, başparmak, başpehlivan, başrol, başsavcı, başyazar aşçıbaşı, binbaşı, elebaşı, mehterbaşı,

40 BİRLEŞİK KELİMELER Hane kelimesiyle oluşturulan kelimeler bitişik yazılır. Birinci kelime sesliyle biterse h sesi düşer, sessizle biterse h korunur: çayhane, dershane, eczane, hastane, postane, pastane, yemekhane aşevi, bakımevi, basımevi, doğumevi, gözlemevi, huzurevi, orduevi, öğretmenevi, polisevi, yayınevi

41 BİRLEŞİK KELİMELER Ağa, baba, bey, efendi, hanım, nine vb. sözlerle kurulan birleşik kelimeler: ağababa, ağabey, beyefendi, efendibaba, hanımanne, hanımefendi, hacıağa, kadınnine, paşababa vb. Belirsizlik sıfat ve zamirleri de gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır. Biraz, birçok, birçoğu, birkaç, birkaçı, birtakım, herhangi, hiçbir, hiçbiri

42 BİRLEŞİK KELİMELER -zede ile oluşturulmuş birleşik kelimeler bitişik yazılır: depremzede, afetzede, selzede, kazazede vb. Farsça kurala göre oluşturulan sözler bitişik yazılır: ehlibeyt, gayrimenkul, gayrimeşru, Kuvayımilliye, Misakımillî, suikast; hüsnükuruntu,

43 BİRLEŞİK KELİMELER Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik yazılır: İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim Kurulu, Açıköğretim Fakültesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi

44 herkes her şey herhangi her biri herhalde her an her gün her yer her yan her ne kadar

45 birtakım (blg. sft.) birebir (etkili) birdenbire bir gün birbirine bir şey birdirbir bir an biraz bir ara birçok bir arada bir takım (sayı sf.) bire bir (görüşme) birkaç bir kısım bir tek

46 hiçbir hiç kimse hiç yoktan hiç mi hiç hiç değilse

47 Şey kelimesi daima ayrı yazılır: her bir tatlı şey şey şey

Benzer belgeler

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI Cümleler, dizeler Yarın sınavımız var. Öğretmen bize : Zil az önce çaldı. dedi. Akşam iniyor yine şehirlere, Hüzne boyandı gökyüzü. Hitaplar Canım Anneciğim, Sevgili Nesrin Sayın