ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ TEKNOPARKLAR Oda Raporu

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ TEKNOPARKLAR Oda Raporu"

Nergis Savaş
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 tmmob makina mühendisleri odası ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ TEKNOPARKLAR Oda Raporu Hazırlayanlar Yavuz BAYÜLKEN Cahit KÜTÜKOĞLU Genişletilmiş Üçüncü Basım Mart 2010 Yayın No : MMO / 2010 / 530

Raporu Hazırlayanlar Yavuz BAYÜLKEN Cahit KÜTÜKOĞLU

2 tmmob makina mühendisleri odası Meşrutiyet Caddesi No: 19 Kat: Tel: (0 312) Faks: (0 312) e-posta: YAYIN NO: MMO/2010/530 ISBN: Bu yapıtın yayın hakkı Makina Mühendisleri Odası na aittir. Kitabın hiçbir bölümü değiştirilemez. MMO nun izni olmadan kitabın hiçbir bölümü elektronik, mekanik vb. yollarla kopya edilip kullanılamaz. Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Mart 2010 / Ankara Baskı : Ankamat Matbaacılık San. Ltd. Şti. Tel : (0312)

Kitabın hiçbir bölümü değiştirilemez. MMO nun izni olmadan kitabın hiçbir bölümü elektronik, mekanik vb.

3 SUNUS Ülkemizde IMF ve Dünya Bankası tarafından belirlenen politikaların uzun yıllardan beri uygulanması sanayileşmemizi olumsuz etkilemiş, ihracatımızı ithalata bağımlı hale getirmiş, bir dizi ekonomik krize neden olmuştur. Bu politikalar bilimi ve teknolojiyi dışlayarak, ucuz işgücünü sanayinin temel rekabet aracı haline getirmiştir. Büyümede rekorların kırıldığı iddia edilen dönemde işsizlik artmış, emekçi halkımızın gelir düzeyi düşmüş, gelir dağılımı çalışanlar aleyhine bozulmuştur. Özetle çalışanlar açısından zaten var olan sorunların daha da artmasına ve ağırlaşmasına neden olmuştur. Bu durumda, sanayileşmenin istihdam yaratacağına, istihdamın da gelir düzeyini yükselteceğine ilişkin savların ancak belli koşullarda geçerli olabileceğini bir kez daha gündeme getirmek zorunluluğu doğmuştur. Uluslararası kuruluşların dayattıkları yeni liberal politikalar, Avrupa Birliğine adaylık sürecinin de baskısıyla tek seçenek olarak sunulmaya devam edilmektedir. Bugüne kadar izlenen ve sermaye kesimlerinin kollanıp geliştirilmesine yönelik politikaların yerine, ekonominin ve sanayinin halkımızın çıkarları doğrultusunda planlanmasını savunan, mevcut politikaların gerçek yüzünü sergilemeyi bir sorumluluk olarak kabul eden TMMOB, Oda komisyonu ve bilim insanlarının katkılarıyla Sanayileşme - İstihdam - Refah ilişkisini yeniden gündeme getirmektedir. Odamızın ilk kez 2005 Sanayi Kongresi kapsamında üstlenmiş olduğu Organize Sanayi Bölgeleri, Küçük Sanayi Siteleri, Endüstri Bölgeleri ve Teknoparklar ile KOBİ'lerin Sanayideki Yeri ve Önemi konularındaki iki adet Oda raporunun hazırlanması tamamlanmış ve kamuoyunun bilgisine iki ayrı kitapla sunulmuştur. Bu yayın söz konusu kitaplardan birinin revize edilmiş ve genişletilmiş üçüncü baskısıdır. Organize Sanayi Bölgeleri, Küçük Sanayi Siteleri, Endüstri Bölgeleri ve Teknoparklar konusunda gerçekleştirilen alan araştırması sonrası oluşturulan bu raporda; - Kuruluş amaçları ve tarihsel gelişim, ilgili yasalar, - Sanayi bölgeleri ve teknoparkların sektörel ayırımı, bölgesel dağılımı, - Sanayi bölgelerinin bölge kalkınmasına ve kentleşmeye etkileri, çarpık kentleşme olgusu, - Sanayileşme politikasında organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri ve teknoparklar,

Büyümede rekorların kırıldığı iddia edilen dönemde işsizlik artmış, emekçi halkımızın gelir düzeyi düşmüş, gelir dağılımı çalışanlar aleyhine bozulmuştur.

4 - Organize sanayi, sanayi siteleri ve teknoparklarda katma değer, yatırım maliyeti, istihdam, ihracat ve ithalat, - Organize sanayi bölgeleri ve sitelerinin ekonomi ve imalat sanayindeki yeri, ekonomiye katkısı ve göstergeleri, sanayileşmiş ülke kıyaslamaları, - Küreselleşmede organize sanayi bölgeleri ve teknoparkların işlevi, - AB müzakere sürecinde rekabet olgusu, - Teknoloji, AR-GE, mühendislik hizmetleri bağlamında organize sanayi bölgeleri, mühendis istihdamı ve organize sanayi bölgeleri, - Teşvik ve krediler konusu incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Odamız adına bu raporu hazırlayan Sayın Yavuz BAYÜLKEN ve Cahit KÜTÜKOĞLU na teşekkür ederiz. Mart 2010 TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu

rekabet olgusu, - Teknoloji, AR-GE, mühendislik hizmetleri bağlamında organize sanayi bölgeleri, mühendis istihdamı ve organize sanayi bölgeleri, - Teşvik ve krediler konusu

5 İÇİNDEKİLER 1. Tanımlar, Kuruluş Amaçları ve Tarihi Gelişim, İlgili Yasalar Organize Sanayi Bölgeleri, Küçük Sanayi Siteleri ve Teknoparkların Sektörel ve Bölgesel Dağılımı Organize Sanayi Bölgeleri Küçük Sanayi Siteleri Teknokent, Teknopark, Teknoloji Geliştirme Merkezleri Sanayi Bölgelerinin Kalkınmaya ve Kentleşmeye Etkileri, Kentleşmede Yarattığı Sorunlar Sanayileşme İçinde Organize Sanayi Bölgeleri, Küçük Sanayi Siteleri ve Teknoparklar Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Sitelerinde Yatırım Maliyetleri Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Sitelerinde Katma Değer ve İstihdam Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri İhracat ve İthalatları Organize Sanayi Bölgeleri Dünya Örnekleri,Türkiye deki Uygulamalar ve Kıyaslamalar Dünya Uygulama ve Örnekleri Türkiye ile Kıyaslamalar Küresel Rekabette Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri, AB Geçiş Sürecinde Üstlenilen Rol Organize Sanayi Bölgelerinde Teknoloji, Ar-Ge ve Mühendis İstihdamı Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri İçin Teşvik ve Destekler Destek ve Teşvik Veren Kurumlar İle Faaliyetleri Sağlanan Teşvikler Seçilmiş Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Sitelerinde Alan Çalışması Gebze Organize Sanayi Bölgesi Bilecik Organize Sanayi Bölgesi Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi Bursa Merkez Organize Sanayi Bölgesi İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Konya Organize Sanayi Bölgeleri Ankara-İvedik OSB ve Küçük Sanayi Siteleri İstanbul Dudullu Organize Sanayi Bölgesi Arı Teknokent ODTÜ Teknokent.. 79 Kaynaklar 81

Sanayi Bölgelerinin Kalkınmaya ve Kentleşmeye Etkileri, Kentleşmede Yarattığı Sorunlar 30 4. Sanayileşme İçinde Organize Sanayi Bölgeleri, Küçük Sanayi Siteleri ve Teknoparklar 39 4.

6 GRAFİK VE TABLOLAR ŞEKİLLER ŞEKİL: 2/1 Küçük Sanayi Sitelerinin Coğrafi Dağılımı 23 ŞEKİL: 2/2 Teknopark ve Teknokentlerin Coğrafi Bölgelere Dağılımı. 29 ŞEKİL: 9/1 ODTÜ Teknokent Bünyesindeki Şirketlerin Sektörel Dağılımı.. 76 TABLOLAR TABLO: 2/1 Yıllara Göre Organize Sanayi Bölgelerinin Fiziki Boyutları 11 TABLO: 2/2 Yıllara Göre Organize Sanayi Bölgelerine Yapılan Harcamalar.. 12 TABLO: 2/3 Biten Organize Sanayi Bölgelerinin Parsel, Üretim ve İstihdam Bilgileri. 13 TABLO: 2/4 Organize Sanayi Bölgelerinin Bölgesel Dağılımı ve 2010 Programında Yer Alanlar 16 TABLO: 2/5 Faaliyette Olan Küçük Sanayi Sitelerinin Yıllara Göre Gelişim Tablosu.. 21 TABLO: 2/6 Küçük Sanayi Siteleri İçin Yapılan Harcamaların Yıllara Göre Dağılımı. 22 TABLO: 2/7 Küçük Sanayi Sitelerinin Bölgesel Dağılımı. 22 TABLO: 2/8 Küçük Sanayi Sitelerinde Üretimin Sektörel Bazda Dağılımı 23 TABLO: 2/9 İstanbul Organize Sanayi Bölgeleri, Küçük Sanayi Siteleri ve Diğer Sanayi Siteleri. 24 TABLO: 2/10 Mevcut Teknoloji Geliştirme Merkezleri 28 TABLO: 3/ Yılı Programında Yer Alan OSB ler. 33 TABLO: 3/ Programında Kurulması Öngörülen Organize Sanayi Bölgelerinin Bölgesel Analizi. 34 TABLO: 3/ Yılı Programındaki OSB lerin Alanları ve Bölgelere Dağılımı. 35 TABLO: 4/1 Organize Sanayi Bölgeleri, Küçük Sanayi Siteleri ve Teknoparklarda Yatırım Maliyetleri TABLO: 4/2 Coğrafi Bölgelere Göre Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri Katma Değer ve İstihdam. 41 TABLO: 4/3 OSB ler İçin Tesis Başına Katma Değerler ve Ortalama İşgücü.. 42 TABLO: 7/1 Mevcut Organize Sanayi Bölgeleri İle Küçük Sanayi Sitelerinde Mühendis İstihdamı ve Oranlar.. 59 TABLO: 8/1 Organize Sanayi Bölgelerine Uygulanan Vergi Muafiyetleri.. 64 TABLO: 8/2 Küçük Sanayi Sitelerine Uygulanan Vergi Muafiyetleri.. 65 TABLO: 8/3 KOSGEB Altyapı ve Üstyapı Proje Desteği Destek Oranları. 66 TABLO: 9/1 GOSB İçinde Yer Alan Firmaların Sektörel ve Mülkiyet Dağılımı ve İstihdam 67 TABLO: 9/2 Bilecik Organize Sanayi Bölgesi İçinde Yer Alan Firmaların Sektörel ve Mülkiyet Dağılımı ve İstihdam. 68 TABLO: 9/3 Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi İçinde Yer Alan Firmaların Sektörel ve Mülkiyet Dağılımı ve İstihdam. 70 TABLO: 9/4 Bursa Merkez Organize Sanayi Bölgesi İçinde Yer Alan Firmaların Sektörel ve Mülkiyet Dağılımı ve İstihdam. 71 TABLO: 9/5 İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi İçinde Yer Alan Firmaların Sektörel ve Mülkiyet Dağılımı ve İstihdam. 72 TABLO: 9/6 Konya Organize Sanayi Bölgeleri İçinde Yer Alan Firmaların Sektörel ve Mülkiyet Dağılımı ve İstihdam. 73 TABLO: 9/7 Ankara İvedik OSB ve Küçük Sanayi Siteleri Faaliyet ve İstihdam Durumu 74 TABLO: 9/8 İstanbul Dudullu Organize Sanayi Bölgesi, Ana Bölge ve KSS lerde Yer Alan Firmaların Sektörel ve Mülkiyet Dağılımı ve İstihdam... 75

. 76 TABLOLAR TABLO: 2/1 Yıllara Göre Organize Sanayi Bölgelerinin Fiziki Boyutları 11 TABLO: 2/2 Yıllara Göre Organize Sanayi Bölgelerine Yapılan Harcamalar.

Benzer belgeler

KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ SANAYİ İŞLETMELERİ (KOBİ LER) ODA RAPORU

tmmob makina mühendisleri odası KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ SANAYİ İŞLETMELERİ (KOBİ LER) ODA RAPORU Hazırlayan Yavuz BAYÜLKEN Cahit KÜTÜKOĞLU Genişletilmiş Üçüncü Basım Mart 2010 Yayın No:...MMO/2010/531 tmmob