AVRUPA, AMERİKA ve ASYA ÜLKELERİNDE SU YÖNETİMİ TÜRKİYEYE UYARLANMASI. WATER QUALITY MANAGEMENT DERS NOTLARI ve ÖDEVLERİNDEN derlenmiştir.

Transkript

1 AVRUPA, AMERİKA ve ASYA ÜLKELERİNDE SU YÖNETİMİ Ve TÜRKİYEYE UYARLANMASI WATER QUALITY MANAGEMENT DERS NOTLARI ve ÖDEVLERİNDEN derlenmiştir 1996 İstanbul Değerli öğrencilerime teşekkürlerimle Prof.Dr.İ.Ethem GÖNENÇ

2 AVRUPADA SU YÖNETİMİ İÇİNDEKİLER Fransa da Su Yönetimi Almanya da Su Yönetimi İngiltere de Su Yönetimi Türkiye de Mevzuat İngiliz Su Kalite Modelinin Türkiye de Uygulanması Üzerine Bir Öneri Kaynaklar

3 FRANSA DA SU YÖNETİMİ FRANSA DA SU Fransa ya her yıl 450 trilyon m 3 yağmur suyu düşmektedir. Bunun 250 trilyon m 3 ü buharlaşmakta veya bitkiler tarafından absorbe edilmektedir. 200 trilyon m 3 akiferleri, göl, nehir ve akarsuları besler. Bu hacmin yarısı teknik ve ekonomik olarak kullanılabilir. 15 trilyon m 3 su termal enerji santrallerinin soğutulması için kullanılır. Fransada toplam yıllık ortalama yağış 800 mm dir, ancak kuraklık döneminde yılda ortalama 600 mm ye düşer. Fransa da yıllık su için yapılan masraf 10 trilyon $ dır ve kişi su ile ilgili işlerde çalışmaktadır. FRANSA DA YÖNETİM ORGANİZASYONU Fransanın yüzölçümü m 2 ve nüfus 55 milyondur. Yönetim mekanizması aşağıdaki şemada verilmiştir. Commune Departments Regions Communelerde yönetim bir meclisten ve bir belediye başkanından oluşmaktadır. Meclis ve başkan su temini ve kanalizasyon hizmetleri için gerekli yatırımları ve bunların finansmanı için vergi toplamakla yükümlüdür. Departmentlarda Communelere su temini ve kanalizasyon hizmetleri için mali destek sağlayan bir meclis seçilir. Regionların rolü daha çok planlamaya dönüktür ve yönetim bir meclis tarafından sağlanır. Bu idare birimlerinin sınırları beşeri öğeler göz önüne alınarak çizilmiş ve akarsu ve ırmakların akış yönlerini ve havzalarını dikkate alınmamıştır. Bu yüzden ülkenin ayrıldığı idari bölgeler su kaynakları problemlerinin çözümünde uygun bir yaklaşım geliştirilmesine yardımcı olmamaktadır.

4 FRANSA DA SU POLİTİKALARI 1950 lerin sonunda durum Kurumsal Açıdan Savaş sonrası yıllara dek su ihtiyacı su kaynakları kapasitesi sınırları içinde kalmakta idi. Bazı bölgelerde kullanıcılar arasında sorun çıkmasına rağmen önemli haksızlıklar ortaya çıkmıyordu. Bu durum reklabetin olmadığı kullanıcı esaslı yönetim sistemini getiriyordu. Buna rağmen Fransa da su kaynakları gelişiyordu. İki dünya savaşı arasında büyük baraj ve sulama projeleri gerçekleştirildi. Bu yıllarda su kaynakları ile ilgili otoriteler aşağıda verilmiştir: Tarım Bakanlığı Bayındırlık Bakanlığı Sanayi Bakanlığı İçişleri Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Maliye Bakanlığı Kanunsal Açıdan Su ile ilgili kanunlarda iki ana hedef: 1. adil dağıtım 2. belli bir minimum kalitenin sağlanması 1964 yasasına kadar Fransa da su hakları 1898 kanunu ile belirlenmiştir Kanununa göre devlet nehir ve akarsuları - Halka ait - Halka ait olmayan olmak üzere ikiye ayırıyordu. Bu kanuna göre bir araziye sahip olan kişi bu arazideki yeraltı ve yerüstü sularını kullanma hakkına sahipti. Burada 1917 tarihli ve gelişmiş ülkelerde ilk defa çıkan zararlı kurumlar kanununu ayrıca belirtmek gerekir. Bu kanunun hedefi endüstriyel faaliyetler sonucu ortaya çıkan kirlenmenin ve zararlı etkilerin önüne geçmek ve bunları kontrol etmektir. Değişim İhtiyacı:1964 Yasası Savaş sonrası nüfus ve ekonomik büyüme sonucunda su ihtiyacında ve her türle kirlenmede hızlı bir artış gözlenmiştir. Her zaman kırsal ülke statüsünde olan Fransa Almanya ve İngilterenin yıl öncesinde yaşadığı kısal ülkeden şehirleşmiş ülkeye geçişi gerçekleştirmekteydi. Şehirlerin su ihtiyacı ve buna bağlı evsel kaynaklı kirlenme arttı.

5 Aynı zamanda endüstrinin su ihtiyacı da arttı ve doğal çevrenin kirlenmesi ortaya çıktı. Şimdiye dek sulanan alanlar dışında güneyde yeni bölgelerin sulanması gerekti. Bu dönemde büyük miktarda su tüketimine neden olan termal santraller tamamlandı. Kısa sürede su kaynaklarının azalması su kirlenmesi gibi su kaynaklarının rastgele kullanımı ve evsel ve endüstriyel kaynaklı kirlenme sonucunda pek çok sorun ortaya çıktı. Kullanıcılar arasındaki problemlerin yönetime yansıması fazla uzun sürmedi. Bu problemlerin artışıyla beraber 1958 de, 1964 deki su yasasının hazırlanmasıyla sonuçlanan bir yeniden değerlendirmeye gidildi da kurulan su yönetimi ile ilgili komisyon aşağıda verilen genel prensipleri belirledi: Kullanımda ve kirlenmenin azaltılmasında kullanıcılar arasında dayanışma olmalıdır Su ekonomik bir değerdir Bir havzanın su kaynakları tek bir kaynak olarak değerlendirilmelidir. Kullanıcı esaslı yönetimden entegre bir yaklaşıma geçilmesinin zorunlu hale geldi. Bu prensiplere dayanan yeni bir su politikasının hazırlanması ve kanunlarla desteklenmesi için 1960 da su problemlerinin araştırılması için bir Daimi Sekreterlik kuruldu. Bu sekreterliğin çalışmaları sonucunda 1963 sonunda su dağıtımını ve kirlenme kontrolünü içeren bir kanun taslağı hazırlandı de yeni kanun yürürlüğe girdi Su yönetim sistemindeki bu reform başarısını büyük ölçüde Fransa daki ekonomik, yönetimsel ve politik duruma uyum gösterebilmesine borçludur. 16. Aralık yasası Fransa da ki su politikası stratejisini düzenlemiştir: Kirlenme kontrolü için yasalar ve kurallar geliştirildi, kalite hedefleri ve bunların gerçekleştirilmesi için gerekli süre belirlendi, kullanıcılar arasında ki dayanışmada bu hedeflerin esas alınması gerektiğinin önemi öne çıkarıldı Su problemlerinin çözümü için su toplamam havzaları yaklaşımı getirildi Havza Komitesi ve Su İdare Heyeti oluşturularak yapılması gerekli yatırımlar için gerekli finansman kaynaklarının belirlenmesi açısından ekonomik boyutlar geliştirildi Sistem eşit önem taşıyan üç prensipten destek almaktadır: yönetmelik, ödül ve diyalog Bu kanunun uygulanması iki öğeyi öne çıkarmıştır: i) Yönetim faaliyetlerinin geliştirilmesi ii) Su İdare Heyeti ile ekonomik boyutların gündeme gelmesi Su İdare Heyetinin kurulmasını 1971 de Çevre Bakanlığının kurulması izledi. Çevre Bakanlığı su politikalarını geliştirmek,yönetmelikleri hazırlamak ve planlamayı organize etmekle görevlidir. Bu bakanlık Su İdare Heyetinin danışmanıdır.

6 Kanunun Güncelleştirilmesi: 1992 Kanunu Kanunun yürürlüğe girdiği 1968 yılından beri Fransa da su kalitesi yönetimi ile ilgili pek çok gelişme olmasına rağmen 1964 yasasının temel prensiplerinden hiç birine dokunulmamıştır. Fakat bu süreç içerisinde bazı sorunlar ortaya çıkmıştır. Bun sorunlar aşağıdaki faktörlerle ilgiliydi: i) tekrarlanan ve birkaç yıl süren kuraklık ii) yeni kirlenme şekilleri iii) atıksu arıtımının yetersiz gelişimi iv) sel problemine yeteri kadar önem verilmemesi Bu faktörler in etkisiyle 1975 de Avrupa direktifleri doğrultusunda eski yasanın değiştirilmesi gerekti. Hazırlanmasına 1984 de başlanan 1992 yasasının amaçları: Mevcut kanunlardaki yetersizlik ve eşitsizliklere çözüm getirmek ve kullanılmayan yada eski yasaları elemek Su politikalarını daha etkili kılmak Suyun (okyanus, yerüstü ve yeraltı suları) tekliğini uygun yönetmelik ve kanunlarla ifade etmek Su yönetiminde yerel otoritelerin rolünü kolaylaştırmak Su ve su ortamlarının dengeli yönetimini sağlamak idi. 3. Ocak yasasında yer alan yeni faktörler arasında önem taşıyanlar aşağıda verilmiştir: Suyun ulusal mirasın bir parçası olduğunu kabul etmek Tek bir hukuki sistemin kurulması Orijinal bir planlama sisteminin oluşturulması Communlerin gücünün artırılması (kanalizasyon sistemleri açısından) Seçilen temsilciler ve su kullanıcıları ile müzakerelerin artırılması ve halka karşı daha açık bir tutum izlenmesi Tüm bu faktörler geçmiş deneyimler ve Avrupa ve dünya yaklaşımları ile uyum sağlamaktadır. SU KAYNAKLARI YÖNETİMİ Modern anlamda su yönetimi 1964 yasasıyla başlamış ve 1992 yasasına kadar geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Su artık ortak mirasın bir parçası olarak değerlendirilmekte, suyun yönetiminde kullanıcıyı memnun ederken doğal çevreyi de koruyan dengeli ve entegre bir yaklaşım baz alınmaktadır.mevcut Fransız Sistemi yönetim mekanizmasının her kademesini - Devlet, Region, Departement, Commune--,kullanıcıları, seçilen temsilcileri ve havza bazında Havza Komitelerini ve organizasyonun temel direği Su İdare Heyetlerini su yönetimine dahil etmektedir.

7 Kurumsal Yapı Merkez Seviyesinde (Devlet) Son yıllarda su yönetiminden sorumlu dağılmış organları Çevre Bakanlığı çatısı altında biraraya getirmek gündeme gelmiştir. Çevre Bakanlığı bünyesinde 1992 yasasıyla bir Su Müdürlüğü kurulmuştur. Bunun amaçlarından bazıları su yönetimi konusunda devletin rolünü arttırmak, Su İdare Heyetlerinin danışmanlığını daha etkin hale getirmek olarak özetlenebilir. Su yönetimi politikalarının hazırlanmasında, su kullanımı yönetmeliklerinin izlenmesinde ve organizasyon planlamasında Su Müdürlüğü; - 13 bakanlığın temsil edildiği Bakanlıklararası Su Komisyonu na - Farklı kategorilerden su kullanıcıları, akarsu havzası otoriteleri ve hükümet temsilcilerinden oluşan ve milli su politikaları konusunda görüş bildiren Milli Su Komitesi ne bağlıdır de Çevre Bakanlığı, Directions Regionales de L Environment (DIREN) merkeze bağlı olmayan dış bürolar kurmuştur. Şu anda Çevre Bakanlığı özellikle politik konularda diğer bakanlıkların bürolarından - Tarım, Halk İşleri, Sağlık, Endüstri- yardım görmektedir. Hidrografik Havza Bazında 1964 yılında Havza Komitesi kuruldu. Bu komite havza politikalarının belirlendiği bir çeşit su parlementosu gibi görev yapmaktaydı. Agence de Bassin Havza Komitesi nin politikalarını uygulamakla yükümlüydü yılında Fransa 6 hidrografik havzaya ayrıldı. Bu altı havza şu şekilde gruplandırılmıştı 1) Ülkenin 4 ana toplama havzası (Garonne, Loire, Rhonr ve Sen) 2) Ülkenin kuzey ve kuzey doğusunda, nüfusun ve endüstriyel faaliyetin yoğun olduğu bölgelerde 2 adet sınır havza Her havzanıni bir havza komitesi vardır ve bu komite havza poltikalarını belirler. Havza Komiteleri üç gruptan oluşur -kullanıcılar, bölgenin ileri gelenleri (%40-45) -farklı otoritelerden (Region, Departement, Communes) temsilciler (% 36-38) -devlet temsilcileri (%19-23) Üye sayısı havzanın büyüklüğüne göre arasında değişmektedir. Havza Komitesi yılda iki kere toplanır. vergileri onaylar, vergilerin belirlenmesi için esasları belirler. Bunlar su idare Heyeti tarafından faaliyet programında dikkate alınır. Havza Komitesinin uygulayıcısı Su İdare Heyetidir ve teknik konularda Çevre Bakanlığına, mali konularda Maliye Bakanlığına karşı sorumluluk taşıdığı için de devlet güdümündedir. Her su idare heyetinin bir Müdürler Heyeti vardır. Bu heyet 26 üyeden oluşur. Üyeler 6 yıllık periyotlarla değişir. - her biri suyla ilgili bir bakanlığı temsil etmek üzere 8 adet devlet temsilcisi -Havza Komitesindeki kullanıcıların seçtiği 8 adet farklı kategoriden kullanıcı -Departement, Communes, Region temsilcileri

8 - Su İdare Heyeti personelinden seçilmiş bir kişi -Atama ile üç yılda bir değişen Müdürler Heyeti Başkanı Su İdare Heyeti müdürleri Çevre Bakanlığınca görevlendirilirler. Su İdare Heyetleri Fransa nın su kaynakları yönetiminde organizasyon yapısının anahtar elemanlarıdır. Region başkanının havza içinde koordine edici bir rolü vardır. Havza Komitelerinin ana ofisleri Regionlarda bulunmaktadır. Region başkanı su kaynakları yönetimi ve politikalarıyla uyuşmasını sağlar ve Bölgesel Çevre Müdürlüğünden yardım görür. Su Yönetimi ve Geliştirilmesi Master Planının hazırlamak koordinasyon başkanının sorumluluğundadır. Region Bazında Region, regional planmayı üstlenir. Su kaynaklarının geliştirilmesi planlarının regional Gelişim Planlarına katılmasında önemli bir rolü vardır. Regionlar Havza komitesinde ve Su idare heyetinde temsil edilirler. Regionlar su yönetimi ile ilgili çalışmalar ve araştırmalar yaparlar. Çalışmaların çoğu devlet kontratı altında gerçekleştirilir. Region bazında devletin su ile ilgili işlerde temsilcisi Region Başkanıdır. Region başkanı devlet birimleri arasında koordinasyonu sağlar, devlet politikalarını uygular. DIREN (Region Bazında Çevre Müdürlüğü) den yardım görür. Department Bazında Devleti Department başkanı temsil eder. Suyun ulusal mirasın bir parçası olarak görülmesi ve korunmasının ortak çıkarlar doğrultusunda önem kazanması Department başkanlarının kanuni bazda gücünün ve etkisinin artmasına yol açmıştır. Her bir Department da kazalar, kuraklık, sel gibi durumlar için Kriz güçleri da devreye giren teknik bir servis vardır. Department devletin su kaynakları yönetimi ve politikasındaki temel yönetim kademesidir. Bakanlıkların Department daki büroları başkanının yetkisindedir. Evsel kirlenmenin artması her Departement ın kanalizasyon işlerine yardımcı olan teknik bir servis oluşturmasına (SATESE) neden olmuştur. Departement Meclisi ve Su İdare Heyeti bu hizmetlerin maliyetini paylaşmaktadır. Teknik destek servisleri üç alanı kapsar: - Atıksu arıtma işleri ile ilgili raporların hazırlanması - Sağlık standartlarının sağlandığı izleme yapıları - Arıtma bonolarını dağıtmak için veri toplanması devlet departement lere su temini ve kanalizasyon işleri için mali destek sağlar. Bu destek Su Temini Sistemleri Geliştirme Milli Fonundan (FNDAE) sağlanır. Bu fon gelirini su tüketiminden alınan ek vergilerden sağlar. Departements son yasalardan sonra devletin rolünü üstlenmişlerdir. Şu anda Departements ın Communes e katkısı su ve atıksu yatırımlarında Commune nin büyüklüğüne göre %15-25 arasındadır. Commune Bazında Bir yüzyılı aşkın bir süredir Commune ler su temini ve kanalizasyon konusunda kendilerine yetki veren Codes de Communes den yararlanmışlardır kanununda Communes in

9 atıksu konusunda Avrupa standartlarını belirlenen son tarihe kadar sağlayabilmeleri için bunların görevlerini ve mali kaynaklarını detaylı olarak belirlemiştir. Su temini ve kanalizyon hizmetleri yönetimi Communeler, Commune grupları ya da kendilerini temsil eden özel bir operatör tarafından gerçekleştirilir. Temsilcili su ve atıksu yönetimi yerel kanunda (Code des Communes) bir yüzyıldan uzun zamandır yeralmaktadır ve Fransa ya özgü bir bakış açısını yansıtır. Su yönetimi ve Geliştirilmesi planlarının hazırlanmasında yerel otoriteler önemli bir rol oynamaktadır. Yerel otoriteler, daha önce belirtildiği gibi Havza Komitesinde ve Su İdare Heyetinin Müdürler Heyetinde temsil edilmektedirler. PLANLAMA Su kaynaklarının geliştirilmesi ve yönetiminin planlanması 1992 kanunuyla kurumsallaştırılmış orijinal bir sistemdir. Bu kanun su kaynakları yönetimi ve politikalarında izlenmesi gerekli prosedürü iki coğrafi kademede 1) tüm hidrolojik havza 2) hidrografik birim (nehir ya da akifer) bazında ele alır. Su Kaynakları Geliştirme ve Yönetim Master Planı (SDAGE) bir havza ya da havzalar grubunda tutarlı bir su kaynakları yönetimi için uygulanması gerekli politik yönlendirmeleri belirler. Bu yönlendirmeler ise su kalitesi ve kantitesi ile ilgili hedefleri ve bunlara ulaşmak için yapılması gerekenleri içermektedir. SDAGE ler havza içi Havza Komiteleri tarafından Prefet de Region gözetiminde hesaplanır. Bunlar 5 yıllık bir dönemi kapsar. Kullanıcılar ve yerel temsilcilerde Havza Komitesi kanalıyla Master Planın hazırlanmasına katkıda bulunmuş olurlar. Master Plan hazırlanırken Region ve Department temsilcileri de biraraya gelir. Master Plan Havza Komitesinde hazırlandıktan sonra idari otoriteler tarafından onaylanır. Bu su yönetiminde devletin rolünün ne kadar büyük ve önemli olduğunu göstermektedir. Bu kademeden sonra master plan halka açılır. SDAGE Su kaynakları Geliştirilmesi ve Yönetim Planları (SAGES) nın tutarlılığını da sağlar. SAGE, hidrografik birimler ya da akifer sistemlerinden oluşan alt havzalar ya da alt havza grupları için tasarlanır ve yerüstü ve yeraltı sularının ve su ekosistemlerinin kullanılması, geliştirilmesi kantitativ ve kalitativ açıdan korunması için genel hedefleri tanımlar. Bir SAGE nin hazırlanması, düzenlenmesi ve izlenmesi özel bir komisyonun sorumluluğundadır Bu komisyon üyelerinin yarısı yerel community temsilcilerinden, dörtte biri kullanıcılardan, sahiplerden, akarsu kıyısında oturanlardan, profesyonel organizasyon temsilcilerinden, geri kalan dörtte biri de Su İdare Heyetleri de dahil olmak üzere devletin ve devlet birimlerinin

10 temsilcilerinden oluşmaktadır. Halkın fikirlerini ve gözlemlerini öğrenmek için SAGE taslağı 2 ay süresince halka açılır. Gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra ilgili otoritelere ve Havza Komitesine görüş alınmak üzere sunulur. İdari otoritelerce onaylanan SAGE, bunu takiben halka açılır. SAGE nin hedeflerini gerçekleştirmek üzere, kanun bir halk organı kurulmasını öngörür (Communaute Local de L Eau - Local Water Community) Bu organ SAGE nin hedeflerinin gerçekleştirilmesinde gerekli işlerin, yapıların, tesisatın halk adına sahibi konumundadır. Planlama prosesinde (SDAGE/SAGE) büyük ölçüde şehir planlama prosedürleri (Şehir Planlama ve Geliştirme Master Planları) temel alınmıştır. Şehir planlamasında olduğu, devlet denetiminde yürütülen oldukça kompleks bu prosedür hem hazırlanması, hem uygulanması sırasında konuyla ilgili farklı birimlerin katılımı ile gerçekleşmektedir. SU İDARE HEYETLERİ de kurulduklarında Su İdare Heyetleri nin iki ana görevi vardı: - Havzadaki genel çalışmaların finansmanında esas rolü üstlenmek - Su ile ilgili araştırma çalışmalarında yardımcı bir rol üstlenmek Bu ikinci görev birinci ile karşılaştırıldığında fazla önemli olmamakla beraber tamamen gözardı edilemez. Her Su İdare Heyeti nin havza hakkında detaylı bilgi edinmesini sağlayacak yağmur ve debi ölçerlerden oluşan bir bilgi alma ağı vardır. Su İdare Heyeti nin tek başına ya da işbirliği ile yürüttüğü araştırma projeleri ve çalışmaları vardır. Bunlar nitrat ve pestisit kirlenmesi, yağmur suyu yönetimi vs. gibi kendi faaliyet alanları ile ilgili konulardadır. Bu tip çalışmaların sonuçları yayınlanır ve ilgili kişi ve kuruluşlara dağıtılır. Su İdare Heyeti ayrıca uzmanlık ve danışmanlık hizmetleri de sunar. Fakat Su İdare Heyeti nin esas görevi mali destek vermektedir. Su kaynaklarını geliştirmek ve korumak konusunda Su İdare Heyeti ne sahip ne de müteahhit konumundadır. Bu gibi durumlarda katkısı tamamen malidir. Toplum suyu israf etmenin ve kirletmenin kabul edilemez olduğunu kavramalıdır. Bu için ise teşvike gerek vardır. Su İdare Heyeti su israfı ve kirlenme ile savaşmak için iki ekonomik önlem almıştır. i) Bir taraftan kullanılan su ya da kirlenme miktarına göre suyu kullanandan veya kirletenden alınan vergi yani Kullanan-Kirleten Öder prensibi (Sopa), ii) Diğer yandan finansal destek. Vergiler yoluyla toplanan para, su ile ilgili ekonomik kanallara sokularak suyu temizlemek ve sudan tasarruf etmek amacıyla devlet ve özel sektöre yardım için kullanılarak bunların kirlenmeyi ve harcamayı engelleyecek teknik ve ekipmanlara yatırım yapmaları sağlanır. Bu prensip ise suyu koruyan yardım görür olarak özetlenebilir. (Havuç) FAALİYET PROGRAMI Su İdare Heyetleri tarafından uygulanan mali faaliyetler birkaç yılı kapsayan faaliyet programları çerçevesinde gerçekleştirilir ve Su İdare Heyetleri nce Havza Komiteleri ne sunulur. Su İdare Heyetleri ile ilgili kanun hükmünde, Su İdare Heyeti nce konulacak

11 vergilerin, Su İdare Heyeti nin Faaliyet Programı uyarınca yapması gereken harcamalar çerçevesinde belirlenmesi ve bunların Bakanlıklararası Su Komisyonu tavsiyeleri doğrultusunda Başbakan tarafından onaylanması gerektiği belirlenmiştir. Buna göre Faaliyet Programı, vergi toplanmasını kanuna bağlar ve vergi miktarını belirler. Faaliyet Programları, sosyo-ekonomik yapıyla ve genel su politikası ile uyum içinde olmalıdır. Faaliyet Programının kapsamını kısıtlayan tek unsur vergi miktarlarıdır. Fakat bu miktarlar, üyelerinin üçte ikisini vergi mükellefi su kullanıcılarının oluşturduğu Havza Komitesi tarafından belirlenir. Yani programın oluşturulmasında bir çeşit kendi kendini düzenleme mekanizması vardır. Her bir Su İdare Heyeti nin programı üç bölümden oluşur. 1) Havzadaki mevcut problemlerin analizi 2) Yapılacak işlemlerin listesi ya da cinsi ve bunların maliyetinin değerlendirilmesi 3) Programın mali dengesini sağlamak için oluşturulması gerekli vergi sistemi Programların içerdiği faaliyet tipleri karakterlerine ve önceliklerine bağlı olarak farklı Su İdare Heyetleri ne göre farklı değerlendirmelere tabi tutulabilirler. Bu faaliyetler genellikle; - Su havzalarının ve akarsuların korunması gibi işler ya da halkın yararı için yapılara (Örneğin barajlar) verilen mali destekle su kaynaklarının geliştirilmesi, planması ve korunması - Kanalizasyon işleri ve kanalizasyon ağlarının kurulması, geliştirilmesi ve kirlenmeyi azaltacak endüstriyel proseslerin uygulanması için mali destek vererek su kirlenmesi kontrolu - İçme suyu temini ve güvenliğinin sağlanması için mali destek Faaliyet programı, mali destek alacak her işi belirlememekle birlikte, işin tipini ve seçilecek donanımı Su İdare Heyeti nden gelecek mali desteğin miktarını (maliyetin yüzdesi olarak) herbir kategori ve destek türü için yararlanıcının kanuni statüsüne göre (devlet statüsü ya da özel) belirler. SU VERGİLERİ Fransız kanunlarına göre, Su İdare Heyetleri su kalitesinin düşmesine neden olan, su kaynaklarından su çeken, havzanın tümünde ya da bir kısmında su rejimini değiştiren özel ve tüzel kişilerden vergi yoplamaya yetkilidir. Bunlar aktif vergiler ya da sorumlu vergileri olarak tanımlanır. Diğer bir vergi cinside, Su İdare Heyeti nin desteği ile gerçekleştirilmiş iş ve yapılardan direkt ya da indirekt yararlanan özel ve tüzel kişilerden toplanır. Bunlar pasiv vergiler ya da yararlanıcı vergileri olarak tanımlanır. Suyu kirleten ya da tüketen herkes vergi vermekle yükümlüdür. Bunlar aşağıdaki gibi gruplandırılabilir; -Büyük miktarlarda su çeken ve kirletici yükü üreten şehir ve belediyeler

12 -Az miktarda su çeken ve kullanan buna karşılık çok farklı tiplerde kirliliğe yol açan endüstriler - Belli süreçlerde fazla miktarda su çeken ve yeraltısuyunda ve akarsularda yaygın kaynaklı kirlenmeye neden olan tarımcılar - Kıta içi su yoluyla taşımacılık - Çok fazla su çeken ve kullanan Fransız Elektirik İdaresi Su İdare Heyetleri iki cins vergi toplar; -Doğal çevreye deşarjlara bağlı kirlenme vergisi ve -suyun kaynaktan çekilmesine ve kullanılmasına bağlı kaynak vergisi Kirlenme Vergisi ve Arıtma Primleri Kirlenme vergilerinde, doğal çevreye deşarj edilen kirletici yükleri esas alınır. Evsel kirlenme için toplanan vergilerde toplam nüfüs baz alınır. Herkes, suyun fiyatına konan ek vergi ile maliyete katılır. Bunlar daha sonra su kamu hizmetleri ile Su İdare Heyetlerine ulaşır. Evsel olmayan kirlenme için vergi miktarı verilen hizmet esas esas alınarak hesaplanır. Bu vergiler brüt vergilerdir ve hiç arıtma yapılmadan önceki brüt kirlilik yüküne karşı gelir. Eğer arıtma sistemleri yapılırsa, kuruma yada endüstriye bir arıtma primi verilir ve bu brüt vergiden düşülerek net vergi elde edilir. Kirlenme vergisi her bir Su İdare Heyeti tarafından (anti-pollution programm), kirlenmeyi giderici program çerçevesinde belirlenir. Miktarlar Havza Komitesi nin belirlediği kalite önceliklerine ve hedeflere göre düzenlenir de brüt vergiler tüm Su İdare Heyetleri için 350 milyon dolar ya da diğer bir ifadeyle Su İdare Heyetleri nin tüm gelirinin %60 ı idi. Arıtma primleri 75 milyon dolar ya da Su İdare Heyetleri nin harcamalarının %15 i kadardı. Kaynak vergileri Bu vergiler kantitatif su yönetimi programı maliyetini bir kısmını karşılamak için yani reservuarları, su dağıtım sistemlerini, sulama yapılarını finanse etmek için kullanılır. Kaynak vergisi iki tip verginin bileşiminden oluşur; - Suyun kaynaktan çekilmesi ve su rejiminin değiştirilmesinden dolayı alınan vergi Bu verginin miktarı çekilen su hacmine bağlı olarak hesaplanır. -Kullanma vergisi. Su kullanımına bağlı bir katsayının net kullanıma uygulanması ile bulunur. Bu katsayı örneğin su dağıtımı için 0.20, sulama için 0.7 dir. Kaynak vergileri oranları, yeraltı ya da yerüstü suyundan su çekilmesi, o bölgedeki ihtiyacının çok ya da az olması, su çekilmesinin düzenli ya da yıl içinde kurak zamanlarda fazla olması gibi faktörlere bağlı olarak değişir de Su İdare Heyet leri tarafından toplanan kaynak vergileri 85 milyon dolar tutarındaydı ya da başka bir ifade ile kirlenme vergilerinin 1/4 ünü oluşturuyorlardı.

13 SU İDARE HEYETİ BÜTÇESİ Şu anda yürülükte bulunan 6. 5 yıllık program için ( ) Su İdare Heyetleri toplam bütçesi 7.5 milyar dolardır ve dağılımı aşağıdaki gibidir. Gelir Gider Su İdare Heyeti Vergileri Mali Destek -Kirlenme vergisi %68 Bağış %40 -Kaynak vergisi %14 Ödünç verilen miktar %20 Ödünç verilen miktarın geri ödenmesi Arıtma primleri %12 Yapılan İşler %9 İzleme %14 Su İdare Heyetleri 6. 5 yıllık program toplam bütçesinin 5. 5 yıllık program bütçesinin iki katıdır ( ). Su İdare Heyetleri nce yerine getirilmesi gerekli işlerin toplam maliyeti aşağıdaki gibi artacaktır: Bu gerek evsel, endüstriyel gerek tarımsal kaynaklı her türlü kirlenmenin önlenebilmesi için harcanan büyük çabaları gözönüne sermektedir. SU TEMİNİ YÖNETİMİ VE KANALİZASYON HİZMETLERİ Code des Communes, Communes içinde su dağıtımının endüstriyel ve ticari bir hizmet olduğunu belirtmiştir. Bu atıksu uzaklaştırması ve arıtımı için de geçerlidir. Communes, sınırları içindeki umuma ait araziyi kullanma hakkını devretme yetkisine sahiptir. Bu hak su temini ya da kanalizasyon hizmetleri için yalnızca bir operatöre verildiğinden bu hizmetler tekelleşmiştir. Uzun yıllar boyunca komşu Communes ya da Communes grupları problemlerini yetkilerinin temsil edildiği komünlerarası kurumlar, topluluklar (Komünler Topluluğu) kurarak çözmeye çalışmışlardır. Sonuçta tüm Fransa ya yayılmış 4600 ün üzerinde komünler topluluğu vardır. Komünler içinde su temini ve kanalizasyon hizmetleri devletin teknik, yönetimsel ve mali danışmanlığında yürümektedir (İçişleri Bakanlığı), Sağlık Bakanlığı da dağıtılan su kalitesini izlemekle görevlidir. Fransız kanunlarına göre komünler su dağıtımını oluşturma ve yönetme yetkisine sahiptir. Bu direkt yönetim olarak bilinir ve Fransa nın % 25 inde uygulanır (Bu oran 1945 te % 70 ti). Komün toplulukları gerekli gördükleri yerlerde görevlerin tümünü ya da bir kısmını özel bir operatöre devretme hakkına kanuni olarak sahiptirler. Bu temsilcili yönetim olarak bilinir ve çeşitli uygulama şekilleri vardır: - Yönetim kontratı - Kira kontratı

14 - İmtiyaz kontratı - Ya da bunların bir kombinasyonu Yerel bir komünler topluluğu özel bir operatör kullanıyorsa bunun teknik ya da pek çok nedeni olabilir. Fakat bu uygulama genellikle - Su temini ve kanalizasyon işlerinin giderek daha karmaşık hale gelemsi, ham atıksu kalitesinin düşmesi ile arıtma proseslerinin giderek hassaslık kazanması, yüksek su kalitesi standartlarını karşılamak için gerekli karmaşık arıtma prosesleri - Su ve kanalizasyon sistemlerinin geliştirilmesi ve ekipman bakımı ve değiştirilmesi için gerekli mali desteği bulmakta karşılaşılan problemlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Komünlerin, seçilen uygulama metodu üzerinde özellikle yönetimsel olarak kontrolü vardır. FARKLI YÖNETİM BİÇİMLERİ Direkt Yönetim Bu yönetimde komünler topluluğu su temini ve kanalizasyon hizmetlerinin gerçekleştirilmesi, geliştirilmesi ve yönetimi ile yükümlüdür. Komünler topluluğu, gerekli yapıları inşa eder, ihtiyaç duyulduğunda bunları yeniler ve bu işleri kendi personeli ile gerçekleştirir. Miktarları kendi belirler ve kendi gelir-giderlerinden sorumludur. Dışarıdan destek almaksızın gerçekleştirilen direkt yönetim Avrupa Topluluğunda entegre yönetim olarak bilinir ve oldukça konvensyonel bir uygulamadır. Temsilcili Yönetim Temsilcili yönetimde yönetime özel bir operatör dahil edilir. Ancak komünler topluluğu yapıların ve ekipmanın sahibidir. Fransa da Yetki Verme yalnızca su temini ya da kanalizasyon hizmetlerinin yönetimini kapsar. Yapıların ve ekipmanların, özel operatör tarafından finanse edilseler bile, devredilmesi söz konusu değildir. Bazı ülkelerde, özel sektörün katılımı İngiltere de olduğu gibi kati bir özelleştirmeyi getirir. Fransa da durum böyle değildir. Fransa da yönetme sorumlulukları yetkisinin verilmesi periyodik olarak gözden geçirilmektedir. Temsilcili yönetim iki bölümde incelenebilir; - operatör hizmet işlerini garanti eder ve bunun için toplam bir ödeme alır - operatör tarifelerin belirlenmesine katılır ve ödülün yanı sıra hizmetlerin yönetiminin sonucuna göre bir meblağ alır. Bu formül, operatörün tüm imkanların uygun kullanımının sorumluluğunu üstüne aldığı ve mali işletme risklerini kabul ettiği uzun süreli bir kontratla uygulamaya geçirilir. Böyle iki tip kontrat tanımlanabilir ; - kira kontratı : Fransa daki en geniş yelpazeli temsilcili yönetim formudur. Bu kontrat şeklinde, operatör hizmetlerin yönetiminden sorumludur, komün topluluğu yeni yapılar inşa etmek ve bunların maliyetini karşılamakla yükümlüdür. İmtiyaz Kontratı: Bu durumda operatör yalnızca yönetim riskini değil yaoıların inşaat ve finansmanını da üstlenmektedir.

15 Kira ve İmtiyaz Kontratları Bu iki yetki verme şekli Fransa daki temsilcilik yönetimi ile ilgili kontratların büyük çoğunluğunu temsil eder ve Fransa nın su yönetimindeki en orjinal görüş açısını içerir Hem kira hem imtiyaz kontratları için model ya da spesifikasyon kağıtları bulunmaktadır. Bunlar hükümet tarafından hazırlanır ve kontratların oluşturulması için gerekli detayı içerirler. Böylece orijinal kontratlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Bunlar kira ve imtiyaz kontratları arasında yeralan hibrid kontratlardır. Bazı kiralara imtiyaz verilebilmektedir. Örneğin operatörün tek başına yapıların inşaatından mesul olması gibi. Temsilcili yönetim kontratların kanuni olup olmadığı sonunda hükümet tarafından (Prefets de Departements) kontrol edilir. Temsilcili yönetim için başlangıç kontratları, arz için bir telefonu takiben lokal komünler topluluğu tarafından hazırlanan spesifik ihtiyaçlarına bağlı şartlar bazında yapılır. Kontartın son bulma tarihi geldiğinde yeni şartlar göz önüne alınarak düzenlenmesi genellikle hali hazırdaki operatör ile yapılan bir anlaşma ile uzatılır. Bir kira kontratı genellikle 12 yıl sürer. Bu sürenin kısalığı bu tip kontratların bu kadar fazla tercih edilme nedeninin açıklar. İmtiyaz kontratı ise yıl arasında sürer. Bu tip kontratların uzunluğu imtiyaz sahibine ilk yatırım maliyetini aşırı tarifelere başvurmadan karşılamaya izin verir. Kontrat operatörün ciddi bir suç işlemesi durumunda komünler topluluğu tarafından feshedilebilir. Fakat bu oldukça ender rastlanan bir durumdur. Direkt yönetimden temsilcili yönetime geçmede önemli bir hususta komün topluluğu personelinin sayıları ihtiyacın üzerinde olan yeni sisteme integrasyonudur. Personelin tamamının ya da bir kısmının integrasyonu ve bunların yeni yapılanmada statüsü operatör seçiminde önemli bir kriter oluşturabilir. Komünler topluluğu, kirayı ya da imtiyazı kapsayan alan içinde hangi işlerin operatörün hangi işlerin komun topluluğunun olduğunu belirler. Ayrıca debi ölçerler ve bağlantılar hakkındaki sorumluluklar içinde derayları içerir. Doğal çevredeki kirletici yükleri ve dağıtılan suyun kalitesi gözönünde bulundurularak kontratlar yürürlükteki yönetmelikleri esas alır. Bu hususta kiracılar ve imtiyaz sahipleri Sağlık Bakanlığının kontrolündedir. Son olarak, tarifeler de kontratta belirlenmiştir. Tarifeler genellikle sabit bir kısım ve tüketimle orantılı bir kısım içerirler. Tarife kontrat süresince harcama ve gelirde ortaya çıkacak olan değişiklikleri içeren ve teklifin beraberinde sunulan taslak halindeki hesap raporu gözönüne alınarak oluşturulur. Bu kontrat ayrıca enflasyon endeksli su tarifesi düzeltmesi maddesinide içerir, su fiyatı düzenlemesi, özellikle maaşlardaki değişimleri, sosyal hizmetleri ve enerji ve kimyasalların maliyetini dikkate alır. FRANSA DA SUYUN FİYATI Şu anda Fransa da kadar su temini servisi ve bir o kadar da kanalizasyon servisi vardır. Bu yüzdende suyun en az değişik fiyatı vardır. Son araştırmalar ortalama su fiyatının bölgeden bölgeye % oranında farklılık gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. Gözlenen en düşük fiyatın, en yüksek fiyata oranı 1:20 dir. (0.17 dolar ve 3.40 dolar)

16 Bu farklı fiyatlar için çeşitli nedenler vardır. Bunların en önemlileri: - Kanalizasyon işlerinin mevcudiyeti ya da bulunmaması (kırsal komünler), bunların maliyeti su hesabına dahil edilmektedir. - Mevcut su kaynaklarının kalitesi ve yakınlığı - hizmet götürülen nüfus - bir Regiondan diğerine değişen işlerin ilk yatırım maliyetlerinin geri alınmasının etkisi - ekipman ve yapı maliyeti ya da diğer bir deyişle tesisatın kalitesi Gelecek yıllarda yapılacak olan yatırımlar, özellikle kanalizasyonda Avrupa Birliği direktiflerini karşılamak için, su fiyatını önümüzdeki yüzyıla girerken oldukça etkileyecektir. 4 tip senaryo yazılarak bir simulasyon yapılmıştır 1) Küçük, ekipmanı yetersiz bir Commune 2) yetersiz kanalizasyona sahip küçük bir kasaba 3) orta büyüklükte bir kasaba 4) standart tesisatla donatılmış kommunler birliği Bu simulasyonun sonuçları aşağıda verilmiştir. Şu anda fiyatların düşük olduğu yerlerde artış oranı en fazla olacaktır ve bu şimdiye dek gözlenen fiyat farklarının ortadan kalkmasına yardımcı olacaktır. ALMANYA DA SU YÖNETİMİ Almanya Avrupa nın merkezindedir ve yüzölçümü km2dir. Nüfusu 79 milyon ve ortalama nüfus yoğunluğu 222 kişi/km2 dir. Nüfus yoğunluğu bölgelere göre farklılık gösterir. Arazi kullanımı

17 Nüfus yoğunluğuna ve yüksek endüstrileşme seviyesine rağmen Aşlmanya Federal Devletinin eski eyaletlerinin %55 i ekin arazisi ve %29 u ormanlıktır. %12 si yerleşim ve trafiğe ayrılmıştır. Su ve diğer doğal alanlar %2 ile Federal Almanya nın ufak bir kısmını teşkil ederler. Yağış Yıllık ortalama yağış 760 mmdir. Yağışın az olduğu yerlerde yıllık ortalama yağış 500 mm dir, en yüksek miktar 500 mm ile Alplerdedir. Genellikle yağış yüksekliği batıdan doğuya gittilçe düşer. Yüzey Suları 6 büyük nehir Almanya nın yüzeysel su kaynaklarının bir kısmını oluşturur. Bunlar Kuzey Denizine dökülen Ren, Ems, Weser, Elbe Baltık denizine dökülen Oder ve Karadenize dökülen Tuna dır. Doğal göller genellikle Kuzey Almanya da ve Alplerin ön bölgesinde yer alır ve toplam km2 lik yer tutar. Su temini için uzun yıllar boyunca kaydedilmiş ortalama değerler baz alınabilir. Yağış 267 milyar m 3 Buharlaşma 147 milyar m 3 Yağıştan gelen yüzey akış 88 milyar m 3 Irmağın üst tarafından gelen debi 89 milyar m 3 Yıllık toplam kullanılabilir 53 milyar m 3 tür. Bunun 48 milyar m 3 ü kullanıldıktan sonra yüzeysel akışa ve 5 milyar m 3 üde buharlaşma ile hidrolojik çevrime katılmaktadır. Kantite açısından su yönetiminde kritik durumlar beklenmemektedir. Yaklaşık 4 milyar m 3 lük toplam 549 reservuar içme suyu temini, taşkın kontrolü, güç üretimi için suyu hazır tutmaktadır. Yeraltısuyu Almanya değişik jeolojik şartlar açısından farklı yeraltısuyu peyzajlarına sahiptir. Almanya nın yeraltı suları zengindir. 16 eyaletten biri Bavyera olan 14 milyar m3 lük yeraltısuyuna sahiptir ve bu içme suyunun esas kaynağıdır. Alman Su Kaynakları Politikasının Esasları Doğal dengenin bir bileşeni olarak suyu korumak ve halkın su teminini garanti altına almak çevre politikasının ana fonksiyonlarıdır. Almanya da içinde bulunduğu uygun iklim nedeniyle su temininde kantite açısından sorun çıkmamaktadır. Almanya daki esas ağırlık verilen husus su kalitesidir. Bu özellikle suyun kısmen ileri derecede kirlendiği yeni 5 eyalette söz konusudur. Bu durum çerçevesinde aşağıda verilen uzun süreli su kaynakları hedefleri belirlenmiştir. -Suyun ekolojik dengesini sağlamak -içme suyu ve endüstriyel su teminini kantite ve kalite olarak garanti etmek - insan refahının devamına hizmet veren diğer tüm su kullanımlarının mümkün olmasını garanti etmek Alman su politikası aşağıdaki prensiplere bağlıdır: - ihtiyat prensibi Su kirlenmesini engellemek, kontrol altına almak ve indirgemek için gerekli tüm tedbirler kaynakta alınmalıdır. - kirleten öder prensibi Kirlenmenin kontrolü, engellenmesi ve azaltılması maliyeti kirletici tarafından karşılanmalıdır - işbirliği prensibi Kirlenme kontrolü hususunda endüstrilerde dahil olmak üzere tüm ilgililer işbirliği yapacaktır. Almanya da endüstri ile işbirliği oldukça iyi yürümektedir. Teknik limitler (çıkış limitleri, tehlikeli atıkların üretildiği, kullanıldığı, tutulduğu ya da taşındığı tesisler için yaptırımlar) birlikte oluşturulmuştur ve oluşturulmaktadır. (Yönetim - endüstri- üniversitesi-kurumlar) Bu şekilde otoriteler endüstrinin spesifik bilgilerinden yararlanmaktadır. İşbirliği uluslararası işbirliğinide içermektediri zira kirlenmeye karşı savaş sınırların bittiği yerde son bulmaz. Bu prensip ışığında çevre çalışmalarının ana hedefi olan suların korunması için almanya sınırlarötesi işbirliği yapmaktadır.

18 SU KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE OTORİTELER Federal Hükümet Federal Eyaletler Federal Alman Cumhuriyeti federal bir sisteme sahiptir. Yani devlet fonksiyonları Federal Hükümet ve 16 Federal eyalet arasında dağıtılmıştır. Anayasa ya göre belediyeler, bölgeler ve şehirler Federal Devletin bir parçasıdır. Fakat yerel işlerde bu birimlere anayasaya bağlı olarak bir özerklik tanınmaktadır. Federal Hükümet ve Federal Eyalet arasında kanun yapma yetkisini anayasa üç bölüme ayırır a) özel kanunlar b) rakip kanunlar c) genel kanunlar a) Federal hükümet dışişleri, savunma, maliye ile ilgili konularda tek yetkilidir. Federal Eyaletlerin, hükümet bunları özel olarak yetkilendirmediği sürece hiçbir hakları yoktur. b) Rakip kanunlarda Federal Eyaletler, federal hükümet kanun yapma hakını kullanmadığı sürece, kanun yapmaya yetkilidir. Eğer federal hükümet bir kanun çıkarırsa, federal eyaletlerin o konuda kanun yapma yetkisi yoktur. c) Suyun ve doğanın korunması gibi bazı hususlarda federal hükümetin yalnızca genel bir yetkisi vardır. Yani federal hükümet, yalnızca federal eyalet için genel bir kanun taslağı sunmaya yetkilidir (Fedaral Su Yasası). Federal eyaletler bu genel yasaları federal eyalet seviyesinde kendi yasalarını yaparak ve ek yönetmelikleri yürürlüğe sokabilirler (Bavyera Su Yasası). Su ile ilgili tüm koşulların federal yasalar da dahil olmak üzere yönetimsel uygulaması ve su kaynakları yönetiminde devlet fonksiyonlarının yerine getirilmesi federal eyaletlerin yükümlülüğündedir. Tek istisna federal su yollarıdır. Bunların geliştirilmesi ve devamı federal hükümetin kontrolu ve yönetimi altındadır. Araştırma ve veri toplamada önemli işlemler federal hükümet tarafından yerine getirilir. Federal Eyaletler Federal Konsül aracılığıyla federal kanunların yapılmasında etkili olurlar. Almanya da yasalar parlamentoda (Federal ya da Eyalet Parlamentosu) yapılır ve yürürlüğe konulur. Bu ise zor ve uzun süren bir prosedürdür. Yasama organı federal ya da eyalet hükümetini ya da ilgili bakanlığı özel konularla ilgili kararnameler çıkarmaya yetkili kılabilir. Bu yetki ilgili kanunda belirtilmiştir. Daha düşük bir olasılık ta yönetim talimatlarının oluşturulmasıdır. Bunlar yalnızca yönetimi bağlar ama bu yolla en azından ilgilileri dolaylı olarak etkiler (Kanalizasyon İdari Talimatnamesi, Katı Atık Teknik Talimatnamesi). Komünler Eyaletler önemli bir parçası olan komünlerin kanun yapma ve yönetim hakları vardır. Komünler federal eyalet bölgesi içinde bölgesel topluluk birimleridir. Anayasaya göre komünler kendi bölgelerindeki görevleri kanun taslakları çerçevesinde yerine getirmekle yükümlüdür. Tiyatro, spor tesisleri oluşturulmasi gibi faaliyetlerden oluşan ihtiyari görevler ve idari işler gibi zorunlu görevler komünlerin sorumlulukları arasında yeralır. Atıksu uzaklaştırılması ve su temini komünlerin zorunlu görevleri arasındadır. Bu görevleri yerine getirebilmek için komünler iç tüzük yayınlama hakkına sahiptir, kanalizasyon sistemi bağlantılarını ve vergilerini düzenleyen kanalizasyonla ilgili iç tüzükler bunlara örnek verilebilir. YAPILAR VE İŞBİRLİĞİ Bu kompleks sistemin düzenli işleyebilmesi ve etkin bir su korunması sağlayabilmek için Almanya da aşağıda özetlenen organizasyon çalışmaktadır: a) Federal Seviye

19 Federal Çevre Bakanlığı, su kaynakları yönetimi ve çevre politikasının bir parçası olarak su kaynakları yönetimi konusunda sınırlararası işbirliği problemleri ile ilgilenmektedir. Federal Çevre Bakanlığı, Federal Su Yasası, Atıksu Yükleri Kanunu, Deterjanları ve Temizlik Maddelerini içeren yasadan da sorumludur. Ayrıca uluslararası kanunlar çerçevesinde Avrupa Birliğinde suların korunmasını içeren uygulamalardan, ve denizlerin korunmasından da sorumludur. Federal Çevre Bakanlığının en önemli ortakları - Federal Yiyecek, Tarım ve Orman Bakanlığı Bu bakanlık kırsal kesimde su kaynakları yönetimini geliştirmekle yükümlüdür. - Federal Sağlık Bakanlığı İçme suyu temininden ve içme suyu kalitesi problemlerinden sorumludur. - Federal Ulaştırma Bakanlığı Deniz taşımacılığı ve kıta içi su taşımacılığından sorumludur. Kıyı sularının kirlenmesinin kontrolünden sorumludur. - Federal Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı Federal Hükümetin araştırma çalışmalarını koordine eder ve su araştırmaları ve su teknolojisi konusunda temel araştırmaları ve teknolojik gelişmeyi kontrol eder. - Federal Maliye Bakanlığı Çevresel uygulamalarda ekonomik boyutlardan sorumludur. - Federal Ekonomik İşbirliği Bakanlığı Temel problemlerden ve Almanya nın poltikalarından sorumludur. Federal Çevre Bakanlığı diğer bazı Federal otoritelerden ve araştırma kurumlarından destek görmektedir. - Federal Çevre Ajansı, Berlin Federal Çevre Bakanlığı için rapor hazırlar -Federal Hidroloji Enstitüsü, Koblenz -Federal Navigasyonve Hidrografi Enstitüsü, Hamburg -Hidrolik Mühendisliği Enstitüsü, Karlsruhe -Offenbach daki Alman Meteoroloji Servisi Ulaştırma bakanlığına rapor verir -Federal Çevre Bakanlığı teknik danışmanlığı altındaki Su, Toprak ve Hava Hijyeni Enstitüsü Federal Sağlık Ofisi, Berlin Federal Sağlık Bakanlığına rapor verir. -Jeoloji ve Hammaddeler Enstitüsü, Hannover Maliye Bakanlığına rapor verir. b) Devlet Seviyesinde Su kaynakları yönetimi yönetmeliklerinin uygulanması Federal Eyaletlerin ve belediyelerin sorumluluğundadır. Federal Eyaletlerin çoğunda, su kaynakları yönetimi genel yönetim gibi üç kademede gerçekleşir. Bu kademelerin görev ve yetkileri eyaletten eyalete farklılık gösterir. - Üst Kademe Otorite Çevre Bakanlığı Su Kaynakları Departmanı İşlevleri: Su yönetimi kontrolü, üst kademe yönetim prosedürleri - Orta Kademe Otoriteler Federal Eyalet Otoriteleri, hükümet bakanlarının büroları, Eyalet Hükümeti İşlevleri: Su yasaları çerçevesinde önemli yönetim prosedürlerinin yürütülmesi - Alt Kademe Otoriteler Alt kademe otoriteler ve teknik otoriteler İşlevler: Su yasası çerçevesinde prosedürler ve teknik danışmanlıki suların ve atıksu deşarjlarının izlenmesi Genel problemlerin koordinasyonu ve su kanunundaki kanuni hükümleri tartışmak amacıyla su kaynakları yönetiminde görev alan Federal Eyalet otoriteleri biraraya gelerek Federal Eyaletler Bileşik Su Komisyonunu oluşturmuşlardır. c) Komünler Seviyesinde Daha önce belirtildiği gibi komünlerin su yönetiminde önemli bir işlevi vardır. Su temini ve atıksu uzaklaştırılması uygulamalarının bağımsiz ve verimli olarak gerçekleştirilebilmesi için belediyeler farklı teşebbüslerde bulunurlar. Bu teşebbüsler Federal Eyalet yasasına göre belirlenir.

20 1)Belediye tarafından genel belediye yönetimi çerçevesinde yapılan teşebbüsler 2)Serbest muhasebe ayrıcalığı ile belediye tarafından yapılan teşebbüsler 3)Özel kanun çerçevesinde belediyeye bağlı teşebbüsler 4)Uygulama sorumluluğunun büyük oranda belediyeyede olduğu işlerin özel bir operatör modeli müteşşebüse devredildiği d) Teknik-Bilimsel Kurumlar Kanun gereği oluşturulan kurumlar dışında, su kaynakları yönetiminde makul bir su kaynakları yönetimini garanti eden özel organlar bulunmaktadır. Bunlar Teknik - Bilimsel Kurumlardır. Sayısız çalışma gruplarında Federal hükümet, Federal Eyaletler, belediyeler, kurumlar, üniversiteler ve endüstri işbirliği yapmaktadır. Aşağıda verilen teknik-bilimsel kurumlar su kaynakları yönetimi ile ilgilenmektedir. - Atıksu Teknolojisi Birliği ATV - Su Kaynakları Mühendisleri Birliği - Yönetim. Atık Yönetimi ve Tarım BWK -Alman Normları Enstitüsü DIN -Alman Gaz ve Su Bilirkişileri birliği - Almanya Su kaynakları Geliştirme Birliği -Alman Kimyagerler Birliği içinde Hidrokimya Mühendisliği Çalışma Grubu - Alman Su Koruma Birliği Bu kurumlar teknik standartlar olarak kabul edilen pek çok yönetmelik yayınlamışlardır. Sorumlulukların pek çok kademeye bölüştürülmüş olması ve su kaynakları yönetiminin tek bir merkezde toplanmaması iyi bir koordinasyonu ve görevlerin açıkça belirlenmesini gerektirmektedir. Geçmiştede ancak bu yolla bu çok yönlü görevlerin üstesinden gelmek mümkün olmuştur. SONUÇ Almanya da su kaynakları yönetimi konusunda kanuni ve idari sistemler oldukça karmaşıktır. Bu sistemde tek bir merkezin bulunmadığı görülmektedir. Bunun birinci nedeni su işlerinin eyaletten eyalete değişen coğrafi ve jeolojik şartlara bağlı olmasıdır. Bölgesel otoriteler yerel ihtiyaçlara daha iyi ve hızlı cevap verebilir. Bu yüzden atıksu uzaklaştırılması ile ilgili çalışmalar komünler tarafından yapılır. Su kirlenme kontrolünde elde edilen sonuçlar su kaynakları yönetiminde izlenen yolun doğruluğunu göstermektedir. İkinci neden ise Almanların merkezci bir sistemde kötü deneyimler yaşamış olmasıdır. (3. Reich) Tarihe bakıldığında da Almanya nın farklı bölgelerden oluştuğu ve bunların birbirinden bağımsız olduğu görülmektedir