Aquaporinler; su geçiþinde hidrofilik transmembran kanallarý
|
|
- Dilara Güngör
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Týp Araþtýrmalarý Dergisi 2006: 4 (2): DERLEME Aquaporinler; su geçiþinde hidrofilik transmembran kanallarý Uzm. Dr. Aysun Toker Erzurum Numune Hastanesi Biyokimya Laboratuarý Özet Su, vücudumuzdaki hücrelerin baþlýca bileþenidir. Su ayrýca, diðer yaþam formlarý, vertebralýlar, mikroorganizmalar ve bitkiler için de önemlidir. Çok hücreli yaþamda suyun membran boyunca hareketi potansiyel bir problemdir. Aquaporinler; Peter Agre tarafýndan keþfedilen integral membran proteinlerinin bir üyesidir. Peter Agre, bu keþfiyle 2003 yýlýnda Nobel Kimya ödülünü almaya hak kazanmýþtýr. Bu kanallar plazma membraný boyunca su moleküllerinin hýzlý hareketinden sorumludurlar. Pek çok araþtýrmacýnýn hakkýnda onlarca çalýþma yaptýðý aquaporinler hakkýndaki bilgi daðarcýðý giderek artmaktadýr. Anahtar Kelimeler: Aquaporin, CHIP 28, su kanalý Aquaporins; hidrophilic transmembrane channels for water transport Water is the major component of all cells in our body. Water is also important in all other life forms, other vertebrates, microorganisms, and plants. Movement of fluids across biological barriers in multicellular life is potential problem. Aquaporins are members of family of integral membrane proteins discovered by Peter Agre. In 2003 Peter Agre Yazýþma Adresi: Uzm. Dr. Aysun Toker Erzurum Numune Hastanesi Biyokimya Laboratuarý Telefon: Faks: draysuntoker@hotmail.com won Nobel Chemistry price with this invention. These channels are responsible for rapid water movement throught all plasma membranes. Many investigators study about this subject and knowledge about aquaporins icreases day by day. Key words: Aquaporin, CHIP 28, water chanel Su, besinlerin oksidatif metabolizmasý sýrasýnda oluþan son üründür. Pek çok metabolik tepkimede hem reaktan hemde ürün olarak görev yapar. Enzimlerin aktif bölgesi suyun reaktan veya ürün olmasýna baðlý olarak suyu yapýsýna kabul eder veya dýþlar. Homeostazýn devam ettirilmesi için, suyun vücut bölümleri arasýnda daðýlýmý, ph dengesi, elektrolit konsantrasyonlarý sýký bir þekilde denetlenmektedir (1). Hücreler intraselüler ve ekstraselüler bölümleri ayýran ve lipit tabakadan oluþan plazma membraný ile çevrilidirler. Bu tabaka, uygun bir intraselüler ortamýn sürdürülmesinde etkindir. Su, plazma membranýný basit difüzyon ile geçebilir. Ancak suyun hýzlý ve yoðun geçiþi, bu iþ için özelleþmiþ kanallar yardýmýyla olmaktadýr. Oksijenli solunumun son ürünü ve hemen hemen tüm metabolik olaylarda rol oynayan suyun membranlar boyunca hareketi uzun yýllar boyunca araþtýrmacýlarýn ilgisini çekmiþtir yýlýnda Smith ve arkadaþlarý ilk olarak eritrosit membranýnda Rh (D) antijeni ile birlikte orijinal ismi CHIP28 (kanal baðýmlý integral protein, 28 kda) olan su kanalýný tanýmlamýþlardýr (2) yýlýnda Preston ve arkadaþlarý, Xenopus oocytesleri üzerinde CHIP28' i su kanalý molekülü olarak göstermiþlerdir (3) yýlýnda Fushimi ve arkadaþlarý, renal toplayýcý kanalda su kanalýnýn bir baþka formunu taným-
2 40 Toker lamýþlardýr (4). Ayný yýl Agre ve arkadaþlarý, su kanal proteinlerine aquaporin adýný vermiþlerdir (5) yýlýnda Takata ve arkadaþlarý memelilerde 11 farklý kanalýn fonksiyon gösterdiðini ortaya koymuþlardýr (6). Çalýþmalar kanalýn yapýsý, fonksiyon mekanizmasý, filogenetik aðacý yönünde ilerledikçe aquaporin tipleri arasýnda farklýlýklar olduðu gözlenmiþtir. Mesela; aquaporin 3,7,9 suya olduðu kadar gliserole de geçirgenlik gösterir, bu yüzden bunlara aquagliseroporinler de denir. Aquaporin 1,2,4,5 yalnýzca suya geçirgendir, suyun önemli olduðu her doku ve organda yaygýn daðýlým göstermektedir (7). Böbrekte; su reabsorbsiyonunda rol oynayan en az altý tip mevcuttur (aquaporin 1,2,3,4,6,7) (8). Gözyaþý, tükrük, pilorik ve duedonal bezler gibi salgý iþlevi gören bezlerde aquaporin 5' in yaygýn olarak bulunduðunu Matsuzaki, Nejsum, Song ve arkadaþlarý deðiþik çalýþmalarda bildirmiþlerdir (9, 10, 11). Peter Agre, su kanal proteinlerini tanýmlayarak 2003 yýlý Nobel Kimya ödülünü almaya hak kazanmýþtýr. Bu proteinler, plazma membranýnda membran boyunca su moleküllerinin hýzlý geçiþini saðlayan proteinlerdir (Tablo.1) (12). Organizmada, suyun hýzlý hareketi eritrositler için önemlidir. Eritrositler renal medulladan geçerken ekstraselüler osmolaritedeki deðiþikliklere cevap olarak hýzla þiþip büzülebilirler. Eritrositler bu cevabý plazma membranlarýnda yüksek oranda bulunan aquaporinlere borçludurlar. Her eritrosit 2x10 5 aquaporin içermektedir. Aquaporinler insan metabolizmasýnýn yaný sýra bitki metabolizmasý için de önemlidir. Bir bitki çeþidi olan Arabidopsis Thaliana deðiþik aquaporin tiplerini kodlayan 38 farklý gene sahiptir. Bu da bize bitki fizyolojisinde suyun klinik önemini göstermektedir. Turgor basýnçtaki deðiþiklikler membrandan hýzlý su hareketini gerektirmektedir. Su molekülleri aquaporin1 kanalýndan çok hýzlý geçerler. Yaklaþýk olarak bir saniyede 10 9 su molekülü kanaldan geçmektedir. Bu hýz metabolik olaylar için oldukça fazla bir hýzdýr. Reaksiyon hýzlarý organizmada iki þekilde artýrýlabilir. Ýlki ortam sýcaklýðýný arttýrmak ki, bu protein yapýsýný bozacaðý için tercih edilmez. Ýkincisi ise; serbest aktivasyon enerjisini düþürmek yoluyla reaksiyon hýzýný arttýran enzimlerdir. Karþýlaþtýrma olarak; bilinen en yüksek turnover sayýsýna sahip enzim olan katalaz saniyede 4x10 7 substratý ürüne çevirmektedir. Katalazdan bile çok hýzlý çalýþan aquaporinler su moleküllerinin geçiþine imkan vermektedir. Osmotik gradient boyunca suyun bu hýzlý hareketi düþük aktivasyon enerjisi ile açýklanabilir (G + <15 kj/mol). Aquaporinler protonlarýn geçiþine izin vermezler (Hidronyum iyonlarý, H 3 O). Zaten böyle hýzlý geçiþte bu mümkün olsaydý, membranýn elektrokimyasal gradienti bozulurdu. Hem suyun hýzlý geçiþini saðlayan hem de yalnýz suyu geçiren bu kanallar da bu olaðanüstü selektif geçirgenliðin temeli nedir? X ray difraksiyon analizleri ile bu soruya cevap bulunmuþtur. Aquaporin 1; dört tane monomere sahiptir. (Moleküler aðýrlýðý:28000). Tek baþýna su moleküllerinin geçiþine izin veren her monomer 2-3 A 0 çapýnda transmembran poruna sahiptir. Kanal proteinlerinde monomer ve por sayýsý kanaldan kanala deðiþkenlik gösterir. Mesela; potasyum kanalý aquaporin gibi dört monomere sahiptir ancak bu dört monomer yalnýz bir por oluþturular. Anyon kanallarý pentamerik yapýda ve tek pora sahiptir. Klor kanalý her monomerde pora sahip olan iki alt üniteden meydana gelmektedir. Aquaporin molekülünde her monomer, sekiz adet transmembran segmentten oluþur. Bunlardan altý tanesi heliks yapýda diðer iki tanesi ise kýsa segmenttir. Kýsa segmentlerin bir tanesi 2-3 diðeri 5-6 helikal segmentler arasýndadýr. Kýsa segmentler asparajin (Asn), prolin (Pro), alanin (Ala) içermektedir. Bunlara kýsaca; NPA sekanslarý denilmektedir. NPA içeren kýsa heliksler porun ortasýna doðru karþýlýklý uzanýrlar ve böylece yalnýzca su geçiþine izin veren spesifik bir filtre meydana getirirler. Monomerler arasý boþluklar por görevi üstlenmemiþtir. Kanal altýnda, su gibi küçük moleküllerin geçiþine izin veren, özellikli bir boðaz bölgesi mevcuttur. Boðazý meydana getiren yan zincirler fenilalanin (Phe58), histidin (His182), sistein (Cys191) ve arjininden (Arj197) meydana gelmektedir. Aquaporin 1 monomerinden uzanan rezidüler genellikle nonpolardýr. Fakat su, geçiþ esnasýnda peptid omurgasýndaki karbonil gruplarý ile hidrojen baðý meydana getirir. Ayrýca NPA halkasýndaki iki Asn rezidüsü su ile hidrojen baðý meydana getirir (Asn76,192). NPA sekansýndaki Arj ve His pozitif yük oluþturarak su için itici kuvvet oluþtururlar (12). Aquaporinler, fetal geliþim sürecinde de önemli görevler üstlenirler. Plesanta ve fetal membranlar arasýnda sývý alýþveriþi, deri keratinizasyonundan önce amniyotik sývý oluþumu, normal beyin geliþiminde serebrospinal sývý oluþumu ve akciðer geliþimi esnasýnda sývý sekresyonu örneklerden bazýlarýdýr. Ýmplantasyondan önce blastosit geliþim safhasýnda kavite, etrafýný çevreleyen trofoektoderm epiteli tarafýndan salýnan sývý ile doludur. Maymunlarda bu sýrada eksprese olan aquaporinler bulunmuþtur. Aquaporin 3 ve 8, trofoektodermin basolateral membranýnda, aquaporin 9 ise apikal membranýnda baskýn olarak bulunmaktadýr. Geliþimin ileriki basamaklarýnda trofoektoderm, korion ve plesantayý meydana getirir. Ýnsanlarda da, aquaporin 1, 3, 8 ve 9 plesenta ve korionda rapor edilmiþtir. Aquaporin 1 ayrýca korioallontoik membranda da mevcuttur. Son zamanlarda Aquaporin 8 yumurta plasentasýnda tespit edilmiþtir. Gestasyonun 45. gününden sonra hem su hem de üre geçirgenliðinde rol oynayan aquaporin 3 trofoblast hücrelerde baþlýca aquaporin olur. Bu dönemlerde bu artýþla korele olarak plesenta üresinde hýzlý bir artýþ gözlenir (gestasyonun 100. gününden sonra). Eriþkin böbreðinde proksimal tubulde filtratýn
3 Aquaporinler; su geçiþinde hidrofilik transmembran kanallarý 41 %81' i reabsorbe olur. Bu kýsýmda baskýn olan Aquaporin 1, ayrýca medullada inen vasa rekta kýsmýnda da bulunur. (13) Szeto ve arkadaþlarýnýn yaptýklarý bir çalýþmada; peritoneal diyaliz hastalarý incelenmiþtir. Normal peritoneal membran, mezotelyal hücre tabakasý ve altýndaki bað dokusu matriksinden meydana gelmektedir. Peritoneal diyaliz tedavisindeki baþarýsýzlýðýn en büyük sebebi; peritoneal permeabilite kaybýdýr. Permeabilite kaybýnýn temel sebebinin; glukoz bazlý peritoneal diyaliz solüsyonlarýnýn kullanýlmasý olduðu düþünülmektedir. Bununla birlikte, permeabilitenin fizyolojik kontrolü tam olarak anlaþýlamamýþtýr. Mezotelyal hücre kültüründe; glukozun hem haberci RNA (m RNA) hem de aquaporin 1 ve 3 protein ekspresyonunu azalttýðý gözlenmiþtir. Çalýþma sonunda; aquaporin 3' ün mrna ekspresyonunun klinik peritoneal transport karakteristikleri ile iliþkili olduðu saptanmýþtýr (aquaporin 1' in iliþkisi saptanamamýþtýr). Ayrýca aquaporin 3 mrna ekspresyonu; peritonit durumlarýnda deðiþmektedir ve glukoz maruziyeti ve büyüme faktörleri tarafýndan düzenlendiði saptanmýþtýr (14). Aquaporinlerin önemi, her geçen gün yapýlan çalýþma bulgularý ile artmaktadýr. Dudek ve arkadaþlarý, temporal lop epilepsili hastalarda yaptýklarý araþtýrmada sklerotik hipokampüste aquaporin 4' ün arttýðýný göstermiþlerdir. Beyindeki baþlýca su kanalý olan aquaporin 4 ün, temporal lop epilepsili hastalarda sklerotik hipokampüste belirgin derecede arttýðý bulunmuþtur. Ayný hastalarda sklerotik olmayan hipokampüs bölgeleri, görüntüleme teknikleri ve polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ile yapýlan incelemede normal olarak tespit edilmiþtir. Sklerotik hipokampüsteki bu artýþ astrosit belirteci olan glial asit protein ile pozitif korelasyon göstermektedir. Geliþen bir organizmada, plazma membranýnda lipit membranlarý geçmede basit transporta göre daha etkili olan özelleþmiþ kanallar oluþmaktadýr. Beyin dokusunda aquaporin 4 baskýn olarak bulunurken, koroid pleksusda aquaporin 1 bulunmaktadýr. Aquaporin 4, beyin ödeminde de anahtar rol oynar. Bunun yaný sýra, aquaporin 4 nöronal aktivitede su ve iyon hemostazýnda kritik rol oynar. Kortekste, nöronal aktivite subaraknoid mesafeye doðru sývý akýþý ile ilgilidir. Bu akýþ kanallar ile son derece hýzlýdýr (15). Süt; suyun yaný sýra, lipit, þeker ve protein içermektedir. Matsuzaki ve arkadaþlarý yaptýklarý bir çalýþmada; sýçan ve maymunlarda süt bezlerini revers transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (RT_PCR) ile incelemiþlerdir. Kontrol dokular ve süt bezlerinde RT_PCR ile ölçümler yapýlmýþtýr. Böbrekte aquaporin 1, 2, 3, 4, 6 ve 7, submandibular bezde aquaporin 5, testiste aquaporin 8 ve 9 bulunduðu görülmüþtür. Sýçan süt bez-
4 42 Toker lerinde; aquaporin 1 ve 3 için kuvvetli bantlar, aquaporin 7 için göreceli daha az ve aquaporin 4,5 ve 9 için zayýf bantlar elde edilmiþtir. Sýçan böbrek ve süt bezlerinden elde edilen homojenatlarda, aquaporin 1 için elde edilmiþ antikor ile elektroforez ve immun blot teknikleri uygulanmýþtýr. Böbrekteki aquaporin 1 iki band içerirken süt bezlerindeki aquaporin 1' in yalnýzca hafif zincir içerdiði gözlenmiþtir. Aquaporin 3 için ayný uygulamalar yapýldýðýnda; böbrek ve süt bezlerinde fark gözlenmemiþtir. Aquaporin 3, alveolar sekretuvar epitelin basolateral membranýnda lokalizedir. Çiftleþmemiþ ve hamile sýçanlarda aquaporin 3 az miktarlarda bulunur. Aquaporin 3 alveolar sekratuvar epitelin farklýlaþmasýndan sorumlu görünmektedir. Duktuslar incelendiðinde bir kýsým duktuslarýn aquaporin 3' ü fazla miktarda içerdiði, diðerlerinin ise az yada hiç içermediði gözlenmiþtir. Bu farklýlýðýn duktus lokalizasyonu ile iliþkisinin olmadýðý bulunmuþtur (intra, inter lobüler). Farklý ekspresyonun anlamý henüz anlaþýlamamýþtýr. Aquaporin 3 hem su hem de gliserol geçirgenliðini saðlar. Su ve gliserol süt üretimi ve sekresyonu için gereklidir. Laktasyondaki sýçanlarýn, süt üretimi için önemli miktarda gliserole ihtiyacý vardýr. Süt trigliseritlerinin gliserol karbonlarý baþlýca kan glikozundan elde edilmektedir. Aquaporin 3'ün ana duktusda eksprese edilmesi bu proteinin ilave fonksiyonu olduðunu düþündürmektedir. Üriner traktus, solunum yollarý ve intestinal epitelde yapýlan çalýþmalar; aquaporin 3' ün vücut yüzeyine yakýn yerlerde epidermisin bazal kýsmýnda eksprese olduðunu göstermiþtir. Yani; aquaporin 3'ün rolü bazal kýsýmdan su saðlayarak, epitel hücrelerinin su içeriðinin sürdürülmesidir. Deride aquaporin 3 derinin kuru kalmasýný önlemektedir. Aquaporin 3 meme ucuna yakýn ana duktusta, deridekine benzer olarak duktus epitelinin hidrate olmasýný saðlýyor olabilir. Salgý bezlerinde aquaporin 5 yaygýn bulunmaktadýr ancak meme dokusunda tespit edilmemiþtir (16). Yapýlan çalýþmalar hormon etki mekanizmasýnda da aquaporinlerin rolünü ortaya koymuþtur. Örneðin; glukagonun safra sekresyonunu artýrdýðý biliniyordu. Gradilone ve arkadaþlarýnýn yaptýklarý çalýþmada; glukagonun hepatositlerde aquaporin 8' in translokasyonunu artýrarak su geçirgenliðini artýrdýðý saptanmýþtýr (17). Guerin ve arkadaþlarý 2005 yýlýnda yaptýklarý bildiride aquaporinlerin beyindeki önemini vurgulamýþlardýr. Memeli beyin dokusunda AQP 1, AQP 4 ve AQP 9 olmak üzere baþlýca üç aquaporin tipi tanýmlanmýþtýr. Yapýlan çalýþmalar bu kanallarýn bir dizi fonksiyonu olduðunu ortaya koymuþtur. AQP 1 serebro spinal sývý oluþumunda rol oynamaktadýr. AQP 4 beyin parankiminde su ve ekstraselüler ozmotik basýç hemoestazýndan sorumludur. AQP 4 ayrýca, beyin travma ve iskemisinden sonra meydana gelebilen beyin ödemi oluþumundan sorumludur. AQP 9 beyin enerji metabolizmasýndan sorumludur.tüm aquaporinlerin ekspres-yonlarý ileri derecede kontrol altýnda tutulmaktadýr. Travma ve iskemi sonrasý aquaporinlerin ekspresyonlarý deðiþerek ödem oluþumuna neden olmaktadýr. Aslýnda aquaporinlerin gerçek rolleri henüz tam anlamýyla bilinmemektedir Mekanizmaya yönelik daha fazla bilgi ödem tedavisinde yeni farmakolojik çalýþmalara izin verecektir. AQP 9 beyinde katekolaminerjik nöronlarda yakýn zamanda tespit edilmiþtir. Bu yeni bilgi AQP' un yalnýzca bir su kanalý olmadýðý, ayný zamanda metabolit kanalý olarak enerji metabolizmasýnda rol aldýðýný düþündürmektedir (18). Böbreðin fonksiyonel ünitesi olan nefronda, proksimal renal tubul hücreleri 5 farklý aquaporin tipine sahiptir. Böbrekte renal toplayýcý kanallarý döþeyen epitel hücrelerinin su permeabilitesi duktus lümenine bakan apikal plazma membranlarýnda bulunan aquaporin 2' ye baðlýdýr. Antidiüretik hormon (ADH) epitel hücrelerinde depolanan aquaporin 2 moleküllerinin membrana göçünü stimüle ederek su retansiyonunu düzenlemektedir. Bu olay insülinin kas ve yað dokusunda depolanan glukoz taþýyýcýsý 4 (GLUT 4) moleküllerini mobilize etmesine benzemektedir. Aquaporin 2 moleküllerini taþýyan salgý depo tanecikleri epitel hücrelerinin plazma membraný ile birleþtiðinde su permeabilitesi hýzla artar, daha fazla sývý toplayýcý kanaldan emilir ve kana geri döner. ADH seviyesi düþtüðünde aquaporin 2 molekülleri depo tanecikleri içine geri döner ve su retansiyonu azalýr. Nadir rastlanan Diabetes insipitusda (DI) aquaporin 2 moleküllerindeki genetik defekte baðlý olarak böbreðin su reabsorbsiyonu bozulur ve fazla dilüe idrarýn çýkmasýna neden olur (12). Cabanero ve arkadaþlarýnýn yaptýklarý çalýþmada; intra, ekstraselüler ve membrana baðlý kalsiyumun (Ca +2 ) tuz stresi altýnda büyüyen biber bitkisinin aquaporin fonksiyonlarý üzerindeki etkileri incelenmiþtir. Tuz stresi NaCl (50 mm), CaCl2 (10 mm), ve CaCl2 (10 mm) + NaCl (50 mm) ile elde edilmiþtir. Böylece, izole protoplastlarda kalsiyum ve aquaporinler incelenmiþtir. Kalsiyum konsantarasyonu, apoplastda tuz etkisinde büyüyen bitkide hücre içinde ve kök plazma membranýnda azalmýþtýr. Besleme solüsyonuna ilave kalsiyum eklendiðinde durum düzelmektedir. Ca +2 etkisinde büyüyen bitkiden alýnan protoplastlarda aquaporin fonksiyonu yoktur. Bununla birlikte, Ca +2 ilavesi yapýlan protoplastlarda plazma membranýnda aquaporin fonksiyonu gözlenmiþtir. Ýlginç olarak, Ca +2 kanal blokeri olan verapamil eklendiðinde, verapamil ile birlikte kalsiyum ilavesine raðmen, fonksiyon görülmemiþtir. Bu nedenle; Ca +2 plazma membranýnda hücre içi proseslerle iliþkili olarak aquaporin regülasyonundan sorumlu görülmektedir (19). Bitkiler, plazma membranlarýnda bulunan aquaporinler yardýmýyla çevrelerinde meydana gelen su deðiþikliklerine karþý koyarlar. X ýþýnlarý ile yapýlan incelemede aquaporin kanalýnýn kapalý konformasyonu 2.1 A 0 ve açýk halde 3.9 A 0 boyutlarýnda olduðu görülmüþtür. Kanalýn açýk ve kapatýlmasýndaki etmen-
5 Aquaporinler; su geçiþinde hidrofilik transmembran kanallarý ler gözlenmiþtir. Kapalý konumda kanalýn sitoplazmada bulunan parçasý kanalý kapsar ve por açýklýðý kapanýr. Açýk konumda, bu parçanýn hareketi sitoplazmada kanal giriþini bloke eden hidrofobik kapýyý açmaktadýr. Bu sonuçlar bitkilerde plazma membraný aquaporinleri yoluyla moleküler kapý mekanizmalarýnýn olduðunu düþündürmektedir (20). Bir baþka çalýþmada; nefrektomi veya hidronefroz sonrasý etkilenmemiþ karþý taraftaki transkripsiyonel yanýt incelenmiþtir. Tek taraflý böbrek fonksiyon kaybý karþý taraftaki böbrekte kompensatuvar büyüme ile sonuçlanmaktadýr. Önceleri, tek taraflý nefrektomi veya tek taraflý üreteral obstrüksiyonlu böbreklerdeki transkripsiyonel deðiþiklikler bilinmiyordu. Araþtýrmacýlar; tek taraflý üreteral obstrüksiyon yapýlmýþ 12 rat ve 12 tane tek taraflý nefrektomi yapýlmýþ rat kullanmýþlardýr. 12, 24, ve 72 saatlerde 4 rat öldürülmüþ ve karþý taraf böbrek gen ekspresyonu analizleri, transkripsiyon faktör analizleri ve histomorfoloi için incelenmeye almýþlardýr. Kontrol gruplarýna göre çalýþma grubunda transkripsiyonel faktörlerin azalmýþ olduðunu gözlemiþlerdir. Bu gen baskýlanmasý fonksiyonu çoðunlukla büyüme inhibisyonu ve apoptozisi yani prohipertrofik etkileri düþündürmektedir. Tek taraflý nefrektomili sýçanlarda karþý böbrekte, siklin ailesi gibi deðiþik hücre döngüsü düzenleyicilerinin hýzla aktivasyonu meydana gelmektedir. Tek taraflý nefrektomi sonrasý büyüme faktörleri inhibisyonu hýzlý hücre siklusu aktivasyonuna yol açar. Oysaki, tek taraflý üreteral obstriksiyonlu böbreklerde deðiþik taþýyýcýlar ile filtrasyon yetmezliði dengeleyici olarak meydana gelmektedir (21). Wellner arkadaþlarý, AQP 5 ve AQP 8 ' in lokalizasyonlarýný rat submandibular bez asiner hücreleri apikal ve basolateral membranýnda tükrük oluþumu sýrasýnda incelemiþlerdir. AQP 5 in bu bezde varlýðý deðiþik yayýnlarda doðrulanmasýna karþýn, AQP 8 ' in lokalizasyonu hakkýnda deðiþik sonuçlar mevcuttur. Sonraki dönemlerde bazý araþtýrmacýlar AQP 8 ' in temel salgý bezlerinin asiner ve duktal hücrelerinde eksprese edilmediðini ancak miyoepitelyumda bulunduðunu rapor etmiþlerdir. Baþlangýçta AQP 8 ve asiner hücrelerinde basolateral membran belirteçleri ile (Na+,K+-ATPaz) karþýlaþtýrýldý. Sonuçlar Na+,K+- ATPaz' ýn submandibular bezde hem bazal hem de lateral membranda varlýðýný ortaya koydu. Ancak AQP 8 yalnýzca asinusun bazal bölgelerinde mevcuttu. AQP 8 rat submandibular ve paratiroid bezinde miyoepitelyal hücrelerde eksprese olamaktadýr fakat asiner hücrelerde mevcut deðildir (22). Deðiþik hasta ve hastalýk gruplarýnda yapýlan çalýþmalar ilginç sonuçlar ortaya koymuþtur. Santral sinir sistemi (SSS) hemanjioblastomlarý pek çok kistik oluþum yoluyla klinik olarak görünür hale gelmektedir. Sývý toplanmasý altýnda yatan mekanizmalar tam anlamýyla açýklanamamýþtýr. AQP 1 su kanalý ekspresyonlarý 10 opere serebellar kistik hemanjioblastomlarýnda immun boyama teknikleri ile incelenmiþtir. Tümör ve iliþkili kist hacimleri görüntüleme teknikleri ile incelendi ve immun histokimyasal teknikler ile karþýlaþtýrýldý. Stromal kanser hücreleri ilginç olarak AQP 1 ekspresyonu yüksek oranda gösteriyordu ve kist hacim geliþimi immun boyama skorlarý ile iliþkiliydi. Kistik hemanjiobalstomlarýnda AQP 1 ekspresyonun fazla olmasý kist geliþim mekanizmalarý üzerinde aydýnlatýcý olmuþtur (23). Östrojenler erkek üreme döngüsünde ve özellikle alfa östrojen reseptörlerinin lokalize olduðu efferent duktuslarda önemli bir yere sahiptir. Alfa östrojen reseptör eksikliði olan fareler efferent duktuslarýnda su birikimine baðlý olarak infertildir. Alfa östrojen reseptör delesyonun; aquaporin daðýlýmý, sperm sayýsý ve motilitesi üzerindeki etkileri incelenmiþtir. Ýlave olarak, fitoöstrojen içeren diyet ve fitoösrojenleri etkisizleþtiren kazein diyeti ile beslenmenin üreme döngüsüne olan etkileri gözlenmiþtir. Alfa östrojen reseptör eksikliði olan farelerin efferent duktuslarýndaki aquaporin düzeylerinde azalma dokuda su retansiyonuna neden olur ve sonunda testise su kaçýþýna neden olarak sperm sayýsý ve motilitesini düþürmektedir (24). Su; hem metabolik reaksiyonlarýn meydana gelmesinde görevli bir kimyasaldýr hem de hidroliz, kondensasyon ve oksidasyon-redüksiyon gibi pek çok biyokimyasal yolda görevli bir reaktantýr. Yaþayan organizmalarýn %70' i sudan meydana gelmiþtir (1). Peter Agre, suyu yaþamýn kimyasý olarak tanýmlar ve susuz bir yaþamýn olamayacaðýný vurgular. 1920' lerde hücre membranýnýn lipit bariyerleri tanýmlandýðýnda, suyun sýnýrlý miktarlarda basit difüzyon ile membraný geçtiði kabul edilmiþtir. Ne varki; renal tubüller, eritrositler ve salgý bazleri gibi dokularda suyun geçiþi basit difüzyon ile açýklanabileceðinden daha fazla olarak gerçekleþmektedir. Henüz kanal proteinleri keþfedilmeden önce bu proteinlerin var olabileceði söylenmiþtir (25). Günümüzde kanalýn yapý ve fonksiyonlarý, lokalize olduðu dokular ayrýntýlý olarak ortaya konmuþtur. Geliþim aþamalarýndan, hastalýk pataogenezine, hormon ve molekül etki mekanizmalarýndan fizyolojik sekresyon, sentez olaylarýna kadar yaþamýn her aþamasýnda sürekli olarak suya ihtiyaç duymaktayýz. Reaksiyonlarda suyun hýzlý hareketi, hemeostazýn sürdürülmesi için de aquaporinler kaçýnýlmazdýr. Kaynaklar Murray R, Granner D K, Mayes P A, Rodwell W. Harper Biyokimya. 25th ed. Ýstanbul: Nobel Kitabevi, 2004; Smith BL, Agre P. Erythrocyte Mr transmembrane protein exists as a multisubunit oligomer similar to channel proteins. J Biol Chem.266: Preston GM, Carroll TP, Guggino WB, Agre P. Appearance of water channels in Xenopus Oocytes expressing red cell CHIP28 protein. Science. 256: 385-
6 44 Toker Fushimi K, Uchida S, Hara Y, et all. Cloning and expression of apical memrane water channel of rat kidney collecting tubule. Nature. 361: Agre P, Sasaki S, Chrispeels MJ. Aquaporins: a family water channel proteins. Am J Phsyiol Renal Phsyiol. 265: F Takata K, Matsuzaki K, Tajika Y. Aquaporins: water channel proteins of the cell membrane. Prog Histochem Cytochem. 39: Agre P, King LS, Yasui M, Guggino WB, et all. Aquaporin water channels-from atomic structureto clinical medicine. J Physiol (Lond). 542: Nielsen S, Frokiaer J, Marples D, et all. Aquaporins in the kidney: from molecules to medicine. Phsyiol Rev. 82: Matsuzaki T, Tajika Y, Suzuki T, et all. Ýmmunolocalization of water channel, aquaporin-5 (AQP5) in the rat digestive system. Arch Histol Cytol. 66: Nejsum LN, Kwon T-H, Jensen UB, et all. Functional requirement of aquaporin5 in plasma membranes of sweat glands. Prot Natl Acad Sci USA. 99: Song Y, Sonowane N, Verkman AS. Localization of aquaporin5 in sweat glands and functional analysis using knockout mice. J Phsyiol. 541: Nelson D L, Cox M M. Principles of Biochemþstry. 4th ed. New York: W H Freeman Company, 2005: Liu H, Wintour E M. Aquaporins in development. Reproductive Biology and Endocrinology. 2005: 3: Szeto C C, Lai K B, Chow K M, Szeto C Y K, Li P K T. The relationship between periteonal transport characteristics and Messenger RNA expression of aquaporin in the periteonal dialysis affluent of CAPD patients. Journal Nephrol. 2005, 18: Dudek E F, Rogawski M A. Regulation ofbrain water: There a role for aquaporins in epilepsy?. Epilepsy Curr. 2005; 5: Matsuzaki T, Machida N, Tajika Y, et all. Expression and immunlacalization of water channel aquaporins in the rat Mouse mammary gland. Histochemistry and Cell Biology. 2005; 123: Gradilone S A, Tietz P S, Splinter P L, Larusso F A. Expression and subcellular localization of aquaporin channels in the polarized hepatocyte cell line. WIF-B. BMC Physiology. 2005, 5: Guerin CF, Regli L, Badaut J. Roles of aquaporins in the brain. Med Sci (Paris).2005: Cabanero FJ, Martinez-Ballesta MC, Teruel JA, Carvajal M. New Evidences about the Relationship between Water Channel Activity and Calcium in Salinity-Stressed Pepper Plants. Plant Phsiology 2005: Tornroth-Horsefield S, Wang Y, Hedfalk K, et all. Structural mechanism of plant aquaporin gating. Nature, 2005: Hauser P, Kainz A, Perco P, et all. Transcriptional response in the unaffected kidney after contralateral hydronephrosis or nephrectomy. Kidney international, 2005: 68; Wellner RB, Redman RS, Swaim WD, Baum BJ. Further evidence for AQP8 expression in the myoepithelium of rat submandibular and parotid glands. European Journal of Physiology; 2005 november: Longatti P, Basaldella L, Orvieto E, Tos AP, Martinuzzi A. Aquaporin 1 expression in cystic hemangioblastomas. Neuroscience Letters.: 2006; 392 (3): Ruz R, Gregory M, Smith CE, Cyr DG, Lubahn DB, Hess RA, Hermo L. Expression of aquaporins in the efferent ductules, sperm counts, and sperm motility in estrogen receptor-alpha deficient mice fed lab chow versus casein.molecular Reproduction and Development. 2006; 73 (2): Agre P. The aquaporin water channels. Proc Am Thorac Soc. 2006;3(1):5-13
RENAL TÜBÜLER TRANSPORT MEKANİZMALARI RÜMEYZA KAZANCIOĞLU BEZMİALEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ NEFROLOJİ BİLİM DALI
RENAL TÜBÜLER TRANSPORT MEKANİZMALARI RÜMEYZA KAZANCIOĞLU BEZMİALEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ NEFROLOJİ BİLİM DALI TERMİNOLOJİ TRANSPORT TİPLERİ TÜBÜL SEGMENTLERİ AQUAPORİNLER TERMİNOLOJİ I Ekskresyon idrar ile
DetaylıHücreler arası Bağlantılar ve Sıkı bağlantı. İlhan Onaran
Hücreler arası Bağlantılar ve Sıkı bağlantı İlhan Onaran Doku organisazyonu: Hücrelerin bağlanması 1- Hücre-matriks bağlantıları: ekstraselüler matriks tarafından hücrelerin bir arada tutulması 2- Hücre-hücre
DetaylıADIM ADIM YGS LYS Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3
ADIM ADIM YGS LYS 184. Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3 2) Geri Emilim (Reabsorpsiyon) Bowman kapsülüne gelen süzüntü geri emilim olmadan dışarı atılsaydı zararlı maddelerle birlikte yararlı maddelerde kaybedilirdi.
DetaylıHÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ
HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ Çok hücreli organizmaların kompleks omurgalılara evrimi, hücreler birbirleriyle iletişim kuramasalardı mümkün olmazdı. Hücre-hücre Hücre-matriks etkileşimini
DetaylıFizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.
Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı
Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç
DetaylıModüler Proses Sistemleri
Ürünler ve Hizmetlerimiz 2011 Modüler Proses Makineleri Modüler Proses Sistemleri Proses Ekipmanlarý Süt alým tanklarý Süt alým degazörleri Akýþ transfer paneli Vana tarlasý Özel adaptör Tesisat malzemeleri
DetaylıENDOKRİN BEZ EKZOKRİN BEZ. Tiroid bezi. Deri. Hormon salgısı. Endokrin hücreler Kanal. Kan akımı. Ter bezi. Ekzokrin hücreler
ENDOKRİN SİSTEM Endokrin sistem, sinir sistemiyle işbirliği içinde çalışarak vücut fonksiyonlarını kontrol eder ve vücudumuzun farklı bölümleri arasında iletişim sağlar. 1 ENDOKRİN BEZ Tiroid bezi EKZOKRİN
DetaylıPERİTON DİYALİZ SOLÜSYONLARI. Dr. Evrim Kargın Çakıcı Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH
PERİTON DİYALİZ SOLÜSYONLARI Dr. Evrim Kargın Çakıcı Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH Tarihçe Antik Mısırlılar, M.Ö. 3000 de periton boşluğunu tanımlamış ama periton diyalizi
DetaylıBİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI
BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0 2 5 Enstitünün Belirlediği
DetaylıAktif ve pasif iyon alımı
Aktif ve pasif iyon alımı Moleküllerin membranı geçerek taşınmaları için aktif proses her zaman gerekli değildir. Moleküllerin bir kısmı dış ortamdan membran içine konsantrasyon farkına bağlı olarak çok
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıAQUAPORİNLER: SU KANALLARINDAN FAZLASI. Selin Akyüz, Hatice Büyüköztürk, Arınç Öztürk, Mehmet Ali Turanoğlu Danışman: Doç. Dr.
AQUAPORİNLER: SU KANALLARINDAN FAZLASI Selin Akyüz, Hatice Büyüköztürk, Arınç Öztürk, Mehmet Ali Turanoğlu Danışman: Doç. Dr. Erkan Yurtcu ÖZET Hücrenin hacim ve ozmolaritesi zara gömülü proteinlerin taşıyıcı
DetaylıHÜCRE ZAR SİSTEMLERİ. Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var.
HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var. HÜCRE ZARININ GÖREVLERİ Hücre içini çevresinden ayırır Hücrenin iç bölümlerini belirler Proteinlere bağlı
DetaylıReferans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368
21. Aşağıdakilerden hangisinin fizyolojik ph'de tamponlama etkisi vardır? A) CH3COC- / CH3COOH (pka = 4.76) B) HPO24- / H2PO-4 (pka = 6.86) C) NH3/NH+4(pKa =9.25) D) H2PO-4 / H3PO4 (pka =2.14) E) PO34-/
DetaylıBÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...
BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4
DetaylıHücre Membranı Prof.Dr.SELMA YILMAZER Prof.Dr.TURGUT ULUTİN
Hücre Membranı Prof.Dr.SELMA YILMAZER Prof.Dr.TURGUT ULUTİN İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı HÜCRE MEMBRANI PLAZMA MEMBRANI PLAZMALEMMA 75-80 Aº Elektron Mikroskobu
DetaylıFirmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip proses filtreleri ile, siklonlar, seperatörler çalýþma koþullarýna göre anti nem,anti
Filtre Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip proses filtreleri ile, siklonlar, seperatörler çalýþma koþullarýna göre anti nem,anti statik seçenekleri, 1-200m2 temizleme alaný ve
DetaylıÜRİNER SİSTEM 1-BÖBREK(2) 2-ÜRETER(2) 3-İDRAR KESESİ 4-ÜRETHRA
ÜRİNER SİSTEM 1-BÖBREK(2) 2-ÜRETER(2) 3-İDRAR KESESİ 4-ÜRETHRA ÜRİN Üre Ürik asit Kreatinin Belirli yabancı maddeler ve onların parçalanma ürünleri Elektrolitler Su(Değişik miktarda) BÖBREĞİN ÖNEMLİ Ürin
DetaylıFOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI
FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI Dr. Dilek TORUN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 13-17 Kasım 2013 30. Ulusal Nefroloji Hipertansiyon Diyaliz ve Transplantasyon
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıSİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder
SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca
DetaylıHÜCRE MEMBRANLARINDAN TAŞINMA
2. Hafta : HücreYapısı ve Hücre Zarından Madde Taşınması Prof. Dr. Şule Pekyardımcı Organizmanın en önemli özellikleri (hareket, büyüme, üreme ve metabolizma) membranlarla ilişkilidir. Tüm hücre ve organellerde
DetaylıDoku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem. Prof.Dr.Mitat KOZ
Doku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem Prof.Dr.Mitat KOZ Mikrodolaşım? Besin maddelerinin dokulara taşınması ve hücresel atıkların uzaklaştırılması. Küçük arteriyoller her bir doku
DetaylıMEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ
MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ Sait Murat Doğan, A. Pınar Erçetin, Zekiye Altun, Duygu Dursun, Safiye Aktaş Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, İzmir Slayt 1 / 14 Meme Kanseri
DetaylıHÜCRE ZARINDA TAŞINIM
HÜCRE ZARINDA TAŞINIM Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ YDÜ TIP FAKÜLTESİ BİYOFİZİK AD Küçük moleküllerin zardan geçişi Lipid çift tabaka Polar moleküller için geçirgen olmayan bir bariyerdir Hücre içindeki suda
DetaylıNORMAL POTASYUM HOMEOSTAZI DR. CANER ÇAVDAR DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
NORMAL POTASYUM HOMEOSTAZI DR. CANER ÇAVDAR DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TOPLAM POTASYUM MİKTARI Miktar olarak ikinci katyon: Erkeklerde: 50 meq/kg.3500-4000 meq Kadınlarda: 40 meq/kg Her dekadda bir.. 2 meq/kg
DetaylıASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ. Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016
ASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016 Herhangi bir çözeltinin asitliği veya bazlığı içindeki hidrojen iyonunun (H + ) konsantrasyonuna bağlıdır. Beden sıvılarının asit-baz dengesi
DetaylıÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ
ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ İdrar oluşturmak... Üriner sistemin ana görevi vücutta oluşan metabolik artıkları idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırmak ve sıvı elektrolit dengesini korumaktır. Üriner
DetaylıCANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER
CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı
DetaylıFirmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta
Mikro Dozaj Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta ve aðýr hizmet tipi modellerimizle Türk
DetaylıHÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ
HÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ Hücre içi ve hücre dışı sıvılar bileşimleri yönünden oldukça farklıdır. Hücre içi sıvı intraselüler sıvı, hücre dışı sıvı ise ekstraselüler sıvı adını alır.
DetaylıTRANSLASYON ve PROTEİNLER
TRANSLASYON ve PROTEİNLER Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 13 Aralık 2016 mrna daki baz sırasının kullanılarak amino asitlerin doğru sıra ile proteini oluşturmasını kapsayan olayların tümüne Translasyon veya
DetaylıCOPYRIGHT EBD YAYINCILIK LTD. ŞTİ.
COPYRIGHT EBD YAYINCILIK LTD. ŞTİ. Bu kitabın her hakkı saklıdır. (Noter huzurunda ve Patent Merkezinde). Hangi amaçla olursa olsun, kitabın tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi,
DetaylıBeslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır.
Seçmeli Ders: Dokular ve Organlar Arası Metabolik İlişkiler 1.HAFTA Normal metabolizmada aktif olan günlük akış; Yaşamak için gerekli olan enerji akışı, dışardan alınan gıdalardan elde edilir. Kullanılan
DetaylıOKSİJENLİ SOLUNUM
1 ----------------------- OKSİJENLİ SOLUNUM ----------------------- **Oksijenli solunum (aerobik): Besinlerin, oksijen yardımıyla parçalanarak, ATP sentezlenmesine oksijenli solunum denir. Enzim C 6 H
DetaylıVÜCUT SIVILARI. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN. Copyright 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings
VÜCUT SIVILARI Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Su Dengesi Vücudumuzun önemli bir bölümü sudan oluşur ve su dengesi vücudun en önemli sorunlarından birisidir. Günlük olarak alınan ve vücuttan atılan su miktarı
DetaylıBÖBREK FONKSİYON TESTLERİ I. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006
BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ I Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 1 Böbreklerin işlevleri (fonksiyonları) Düzenleyici işlevler Endokrin işlevler Metabolik işlevler Ekskretuvar işlevler 2 Böbreklerin
DetaylıKloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.
Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Yağların suda çözünmemesi canlılığın devamı içi önemlidir. Çünkü
Detaylı6. Büyük kan dolaþýmýnýn amacý nedir? Büyük kan dolaþýmýnda kanýn izlediði yolu kýsaca açýklayýnýz.
Soru - Yanýt 10 1. Dolaþým sisteminin elemanlarý nelerdir? Yanýt: Dolaþým sisteminin elemanlarý kalp, damarlar ve kandýr. 2. Dolaþým sisteminin görevi nedir? Yanýt: Vücuttaki hücrelere oksijen ve besin
DetaylıMagnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI
Magnezyum (Mg ++ ) MAGNEZYUM, KLOR VE METABOLİZMA BOZUKLUKLARI Dr Ali Erhan NOKAY AÜTF Acil Tıp AD 2009 Büyük kısmı intraselüler yerleşimlidir Normal serum düzeyi: 1.5-2,5 meq/l Hücre içinde meydana gelen
DetaylıBöbreklerin İşlevi. D Si C Dr. Sinan Canan Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D.
Boşaltım Fizyolojisi Böbreklerin İşlevi D Si C Dr. Sinan Canan Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D. scanan@baskent.edu.tr Böbrek İşlevi: Genel Bakış ş İdrar oluşumunun merkezi Homeostatik
DetaylıMýsýr Þekerine Ýliþkin Baþlýca Efsaneler Birçok gýda ve içecekte tatlandýrýcý olarak kullanýlan mýsýr þekeri, birkaç yýl önce beslenme komitelerinden bazý araþtýrmacýlarýn bu bileþeni obezite salgýnýnýn
DetaylıECZACILIK FAKÜLTESİ BİYOKİMYA
PROGRAM KOORDİNATÖRÜ Prof. Dr. Güldal MEHMETÇİK, gmehmetcik@neu.edu.tr YÜKSEK LİSANS DERSLERİ EBM 600 Uzmanlık Alanı Dersi Z 4 0 4 EBM 601 Biyokimya I S 3 0 3 EBM 602 Biyokimya I Laboratuvar S 0 3 1 EBM
DetaylıHÜCRE MEMBRANI. Prof. Dr. Turgut Ulutin
HÜCRE MEMBRANI Prof. Dr. Turgut Ulutin HÜCRE MEMBRANI PLAZMA MEMBRANI PLAZMALEMMA 75-80 Aº EM * Mekanik mikromanipulasyon 1926 Chamber * Fizyolojik deneyler hipotonik hipertonik Fonksiyonları 1.Sitozol
DetaylıDÜŞÜK SICAKLIK STRESİ
DÜŞÜK SICAKLIK STRESİ Düşük sıcaklık stresi iki kısımda incelenir. Üşüme Stresi Donma stresi Düşük sıcaklık bitkilerde nekrozis, solma, doku yıkımı, esmerleşme, büyüme azalışı ve çimlenme düşüşü gibi etkiler
DetaylıDÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ
DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ Kan, kalp, dolaşım ve solunum sistemine ait normal yapı ve fonksiyonların öğrenilmesi 1. Kanın bileşenlerini, fiziksel ve fonksiyonel özelliklerini sayar, plazmanın
DetaylıMart 2010 Otel Piyasasý Antalya Ýstanbul Gayrimenkul Deðerleme ve Danýþmanlýk A.Þ. Büyükdere Cad. Kervan Geçmez Sok. No:5 K:2 Mecidiyeköy Ýstanbul - Türkiye Tel: +90.212.273.15.16 Faks: +90.212.355.07.28
DetaylıÖzel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!
Özel Formülasyon DAHA İYİ Yumurta Verimi Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!
DetaylıÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Eğitim Yılı
Dönem I. 2. Ders Kurulu II. HÜCRE BİLİMLERİ-I Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Prof. Dr. Alirıza ERDOĞAN Yrd. Doç. Ders Kurulu
Detaylı1. Merkezi ve çevresel sinir sistemini oluþturan sinir hücrelerine ne ad verilir?
Soru - Yanýt 3 1. Merkezi ve çevresel sinir sistemini oluþturan sinir hücrelerine ne ad verilir? Yanýt: Nöron 2. Merkezi sinir sistemini oluþturan organlar nelerdir? Yanýt: Beyin, beyincik, omurilik soðaný
Detaylı0.2-200m3/saat AISI 304-316
RD Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip hava kilidleri her türlü proseste çalýþacak rotor ve gövde seçeneklerine sahiptir.aisi304-aisi316baþtaolmaküzerekimya,maden,gýda...gibi
DetaylıKanguru Matematik Türkiye 2017
Kanguru Matematik Türkiye 07 4 puanlýk sorular. Bir dörtgenin köþegenleri, dörtgeni dört üçgene ayýrmaktadýr. Her üçgenin alaný bir asal sayý ile gösterildiðine göre, aþaðýdaki sayýlardan hangisi bu dörtgenin
DetaylıHORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI
HORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI Receptörler İntrasellüler hidrofobik(llipofilik)ligandlara baglananlar Nükleer hormon reseptörleri Guanylate siklaz(nitrikoksid receptor) Hücre yüzey hidrofilik ligandlara
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22 1) Zigottan başlayıp yeni bir bireyin meydana gelmesiyle sonlanan olayların hepsine birden gelişme denir. Embriyonun gelişimi sırasında, I. Morula II. Gastrula III. Blastula
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ
HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ 1 HÜCRE Kompleks çok hücreli organizmaların, (hayatın karakteristik özelliklerine sahip) en küçük yapısal birimine HÜCRE denir. Hücreler yaşayan organizmaların yapısal
DetaylıHÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren
HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI Dr. Vedat Evren Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Vücut sıvıları değişik kompartmanlarda dağılmış Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Bu kompartmanlarda iyonlar ve diğer çözünmüş
DetaylıPROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler)
PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU ve REGÜLASYONU (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) Nihal EYVAZ (050559015) Şerife OKAY (050559025) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi Gen
DetaylıDÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016)
DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016) DERS SAATİ DERS ADI DERS KONUSU DERSİ VEREN ÖĞRETİM ÜYESİ 4. DK 1. Hafta 07 Aralık Pazartesi Mikrobiyoloji Mikrobiyolojinin tarihçesi ve mikroorganizmalara genel
DetaylıHücre reseptörleri. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR
Hücre reseptörleri Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler. Bakteriler, glukoz ve amino asit gibi besinlerin varlığını algılarlar. Yüksek yapılı
DetaylıGLİKOJEN METABOLİZMASI
METABOLİZMASI DİLDAR KONUKOĞLU TIBBİ BİYOKİMYA 8.4.2015 DİLDAR KONUKOĞLU 1 YAPISI Alfa-[1,6] glikozid Alfa- [1-4] glikozid bağı yapısal olarak D-glukozdan oluşmuş dallanmış yapı gösteren homopolisakkarittir.
DetaylıScytalidium thermophilum un Çift Aktiviteli Özgün Katalaz-Fenol Oksidaz Enziminin Üretimi, Yapısının Belirlenmesi ve Mutasyonu
Scytalidium thermophilum un Çift Aktiviteli Özgün Katalaz-Fenol Oksidaz Enziminin Üretimi, Yapısının Belirlenmesi ve Mutasyonu Y. YÜZÜGÜLLÜ, Z.B. ÖGEL, M.J. MCPHERSON, C. TRINH, A.R. PEARSON, S.E. PHILLIPS,
DetaylıFBE Kelebek Tip Dairesel Yangýn Damperi
Taným tipi yangýn damperleri, ateþ ve dumanýn diðer bölümlere yayýlmasýný engellemek için havalandýrma sistemlerindeki dairesel kanallarda kullanýlmak üzere tasarlanmýþlardýr. Özellikler Ateþe dayaným
DetaylıBÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS UYGULAMA FÖYÜ (MF) LYS FÝZÝK - 13 KALDIRMA KUVVETÝ - I
BÝRE DERSHANEERÝ SINIF ÝÇÝ DERS UUAMA FÖÜ (MF) DERSHANEERÝ S FÝÝ - 13 ADIRMA UVVETÝ - I Ders anlatým föyleri öðrenci tarafýndan dersten sonra tekrar çalýþýlmalýdýr. ADIRMA UVVETÝ - I Adý Soyadý :... Bu
DetaylıTürkiye: Gelecek Nesiller için Fýrsatlarýn Çoðaltýlmasý 11. Çocuk Geliþimi ve Çocuklarýn Karþýlaþtýðý Riskler Eþitsizliðin nesiller arasý geçiþinin bugün Türkiye nin en genç neslini ciddi ölçüde etkilediði
DetaylıDoksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir
Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Çiler Çelik-Özenci*, Nilay Kuşcu*, Nayçe Bektaş*, Ece
DetaylıBMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK
BMM307-H02 Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK ziynetpamuk@gmail.com 1 BİYOELEKTRİK NEDİR? Biyoelektrik, canlıların üretmiş olduğu elektriktir. Ancak bu derste anlatılacak olan insan vücudundan elektrotlar vasıtasıyla
DetaylıMEMBRANLARDAN MADDE GEÇİŞİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.
MEMBRANLARDAN MADDE GEÇİŞİ Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Maddeler hücre membranından başlıca iki şekilde geçebilir: 1. Difüzyon: Madde konsantrasyonunun (yoğunluğunun)
DetaylıFEN BÝLÝMLERÝ. TEOG-2 DE % 100 isabet
TEOG-2 DE % 1 isabet 1. Geyik Aslan Ot Fare ýlan Atmaca Doðal bir ekosistemde enerji aktarýmý þekildeki gibi gösterilmiþtir. Buna göre, aþaðýdaki açýklamalardan hangisi yanlýþtýr? Aslan ile yýlan 2. dereceden
DetaylıPediatriye Özgü Farmakoterapi Sorunları
[Çocuklarda Akılcı İlaç Kullanımı] Pediatriye Özgü Farmakoterapi Sorunları Ayşın Bakkaloğlu Hacettepe Üniversitesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Pediatrik Nefroloji Ünitesi İlaç Metabolizması Esas organ
DetaylıBiochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University
Biochemistry Chapter 4: Biomolecules, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry/Hikmet Geckil Chapter 4: Biomolecules 2 BİYOMOLEKÜLLER Bilim adamları hücreyi
Detaylı8. Hafta Amino Asitler, Peptidler ve Proteinler: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI PEPTİT BAĞI
8. Hafta Amino Asitler, Peptidler ve Proteinler: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI PEPTİT BAĞI Bir amino asidin -amino grubu 2. bir amino asidin -karboksil grubuyla reaksiyona girince bir molekül su ayrılarak
DetaylıMembran Organizasyonu
Membran Organizasyonu Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Tıp Fakültesi Biyofizik AD Biyolojik Zarlar plazma zarları mitokondri, kloroplast, lizozom gibi organelleri sitoplazmadan ayıran hücre içi zarlar mitokondri
Detaylı1. Nüfusun Yaþ Gruplarýna Daðýlýmý
Köylerden (kýrsal kesimden) ve iþ olanaklarýnýn çok sýnýrlý olduðu kentlerden yapýlan göçler iþ olanaklarýnýn fazla olduðu kentlere olur. Ýstanbul, Kocaeli, Ýzmir, Eskiþehir, Adana gibi iþ olanaklarýnýn
Detaylımadde2 Transport protein Transport protein
Terimler Uniport taşınma Hücre zarına yerleşmiş bir transport proteinin tek bir maddeyi tek yönde taşıması. Taşınan maddeye göre pasif veya aktif olarak gerçekleşir madde Transport protein Simport taşınma
DetaylıDAHA İYİ ÖZEL FORMÜLASYON. Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık
ÖZEL FORMÜLASYON DAHA İYİ Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALİYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA İÇİN AGRALYX
DetaylıHÜCRESEL FARKLILAŞMASI
HÜCRESEL FARKLILAŞMASI Embriyo çevresi ile etkileşim halindedir ve gelişimi çevresinden gelen bilgiler yoluyla yönlendirilir. Bir embriyonik hücrenin çevresi ise embriyo içindeki çevreleyen dokudan oluşur
DetaylıTAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ
TAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ CEMRE URAL 1, ZAHİDE ÇAVDAR 1, ASLI ÇELİK 2, ŞEVKİ ARSLAN 3, GÜLSÜM TERZİOĞLU 3, SEDA ÖZBAL 5, BEKİR
DetaylıLİZOZOMLAR Doç. Dr. Mehmet Güven
LİZOZOMLAR Doç.. Dr. Mehmet GüvenG Lizozomlar tek bir membran ile çevrili evrili veziküler yapılı organellerdir. Lizozomlar eritrosit dışıd ışındaki tüm t m hayvan hücrelerinde h bulunur. Ortalama olarak
DetaylıORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI
ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI Organizmalarda daha öncede belirtildiği gibi hücresel ve humoral bağışıklık bağışıklık reaksiyonları vardır. Bunlara ilave olarak immünoljik tolerans adı verilen
DetaylıAsit ve baz dengesi. Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD
Asit ve baz dengesi Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD Asit-Baz dengesi Normal sağlık, büyüme ve gelişme için şart Asit-Baz bozuklukları Neonat ve çocuklarda büyüme-gelişme
DetaylıMİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN
MİTOKONDRİ Doç.. Dr. Mehmet GÜVENG Hemen hemen bütün b ökaryotik hücrelerde ve ökaryotik mikroorganizmalarda bulunur. Eritrositlerde, bakterilerde ve yeşil alglerde mitokondri yoktur. Şekilleri (küremsi
DetaylıAraþtýrma Hazýrlayan: Ebru Kocamanlar Araþtýrma Uzman Yardýmcýsý Gýda Ürünlerinde Ambalajýn Satýn Alma Davranýþýna Etkisi Dünya Ambalaj Örgütü nün açýklamalarýna göre dünyada ambalaj kullanýmýnýn %30 unu
DetaylıÖrgütsel Davranýþýn Tanýmý, Tarihsel Geliþimi ve Kapsamý
NOT : Bu bölüm önümüzdeki günlerde Prof.Dr. Hüner Þencan ýn incelemesinden sonra daha da geliþtirilerek son halini alacaktýr. Zaman kaybý olmamasý için büyük ölçüde- tamamlanmýþ olan bu bölüm web e konmuþtur.
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16 1) Topraktaki azotlu bileşik miktarını, I. Denitrifikasyon bakteri sayısındaki artış II. Saprofit bakterilerce gerçekleşen çürüme III. Şimşek ve yıldırım olaylarındaki artış
DetaylıHAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ
HAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ 9. Hafta Prof. Dr. Gürsel DELLAL 1 Su, Elektrolitler ve Asit-Baz Dengesi Hücreler yaşamlarını su olmadan sürdüremezler. Su tüm vücuda dağılmış durumdadır ve ergin hayvanın
DetaylıGENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM
GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)
DetaylıHÜCRE ZARINDAN MADDE TAŞINMASI
HÜCRE ZARINDAN MADDE TAŞINMASI Prokaryotlardan en karmaşık çok hücreli ökaryotlara kadar canlı sistemlerin hepsinde canlı organizma ve cansız ortam arasında madde alışverişi vardır. Hücresel seviyede madde
Detaylıünite1 Hücre 3. Öðretmenin sorularý ve Müge nin yanýtlarý tabloda verilmiþtir: 1. Tabloda öðretmenin sorularý ve Duygu nun yanýtlarý bulunmaktadýr.
ünite1 TEST 1 1. Tabloda öðretmenin sorularý ve Duygu nun yanýtlarý bulunmaktadýr. Öðretmenin Duygu nun sorularý yanýtlarý 1 Sitoplazmasý var mý? Var. 2 Hücre çeperi var mý? Yok. 3 Kloroplast organeli
DetaylıSpor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý
Spor Bilimleri Derneði Ýletiþim Aðý Spor Bilimleri Derneði, üyeler arasýndaki haberleþme aðýný daha etkin hale getirmek için, akademik çalýþmalar yürüten bilim insaný, antrenör, öðretmen, öðrenci ve ilgili
DetaylıKompleman Sistemi ve Böbrek. Dr. Mustafa ARICI, FERA
Kompleman Sistemi ve Böbrek Dr. Mustafa ARICI, FERA Biz hem kurtların doymasını, hem de koyunların sag kalmasını istiyoruz - Kompleman Sistemi Jules Bordet discovered the complement system more than a
DetaylıTOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor
TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor Türkiye'nin insanlarý, mevcut saðlýk düzeyini hak etmiyor. Saðlýk hizmetleri için ayrýlan kaynaklarýn yetersizliði, kamunun önemli oranda saðlýk
DetaylıHÜCRE. Dicle Aras. Hücre bölünmesi, madde alışverişi ve metabolizması
HÜCRE Dicle Aras Hücre bölünmesi, madde alışverişi ve metabolizması Hücre Bölünmesi Hücre bölünme ve çoğalması iki şekilde gerçekleşir. Vücut soma hücrelerinin bölünme ve çoğalma biçimi Mitoz (mitosis),
DetaylıFİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU
FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU Fizyolojiye Giriş Temel Kavramlar Fizyolojiye Giriş Canlıda meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişikliklerin tümüne birden yaşam denir. İşte canlı organizmadaki
DetaylıKronik Böbrek Hastalığı Olan Çocuklarda Artmış FGF23 ve Kemik Mineral Metabolizması ile İlişkisi
Kronik Böbrek Hastalığı Olan Çocuklarda Artmış FGF23 ve Kemik Mineral Metabolizması ile İlişkisi Çağla Serpil Doğan, Sema Akman, Elif Çomak, Arife Uslu Gökçeoğlu,Sabahat Özdem, Mustafa Koyun FGF23 FGF
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU
11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU DUYU ORGANLARI Canlının kendi iç bünyesinde meydana gelen değişiklikleri ve yaşadığı ortamda mevcut fiziksel, kimyasal ve mekanik uyarıları alan
DetaylıSaðlýklý Bir Diþeti Nasýl Olmalýdýr? Saðlýklý diþeti, çoðunlukla açýk pembe renkli, sert kývamlý, mat, yüzeyi portakal kabuðu görünümünde ve diþlerin
Saðlýklý Bir Diþeti Nasýl Olmalýdýr? Saðlýklý diþeti, çoðunlukla açýk pembe renkli, sert kývamlý, mat, yüzeyi portakal kabuðu görünümünde ve diþlerin arasý býçak sýrtý gibi sonlanan özelliklere sahiptir.
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #21
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #21 1) Aşağıda bazı dönüşüm tepkimeleri gösterilmiştir. a 2) Enzimlerin çalışma hızına etki eden faktörlerle ilgili; RH RH ADP + Pi ATP I II b Buna göre a ve b yönlerindeki değişimlerle
DetaylıBİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA
BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA ESER ELEMENTLER İnsan vücudunda en yüksek oranda bulunan element oksijendir. İkincisi ise karbondur. İnsan vücudunun kütlesinin %99 u sadece 6 elementten meydana gelir. Bunlar:
DetaylıBoşaltım Sistemi Fizyolojisi = Üriner Sistem Fizyolojisi
Boşaltım Sistemi Fizyolojisi = Üriner Sistem Fizyolojisi Boşaltım Sisteminin Görevleri Vücut sıvılarının hacmi ve içeriğinin korunması, kan basıncının dengede tutulması, ph ının dengede tutulması, su-tuz
Detaylı