HRACATIN GENEL GÖRÜNÜMÜ

Transkript

1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2011 OCAK - EYLÜL İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Ekiim 2011

2 İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ...4 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %16,7 Arttı...4 Temel Ülke Gruplarına İhracatta Artış Devam Ediyor...4 Ürün Grupları Bazında İhracat Performansı...4 Kapasite Kullanım Oranı İvme Kaybederek Arttı...5 Performansa Etki Eden Faktörler...5 I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER...6 I.1. Dünya Ekonomisi Risk Altında...6 I.2. ABD Ekonomisi Durgun...7 I.3. Avrupa Birliği Krizde...8 I.4. Almanya Ekonomisi...9 I.5. İngiltere Ekonomisi...10 I.6. Fransa Ekonomisi...11 I.7. İtalya Ekonomisi...11 I.8. AB'de Perakende Satışlar...12 I.9. Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler...13 I.9.1. BDT Ülkeleri...13 I.9.2. Ortadoğu Pazarında Güncel Gelişmeler...14 I.10. Türkiye Ekonomisi Büyüyor...16 II. İHRACATIN GENEL GÖRÜNÜMÜ...18 II.1 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %16,7 Arttı...18 II.2 Aylar İtibarıyla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatının Seyri...19 II.3 İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı...20 III. BAŞLICA ÜLKE GRUPLARI İTİBARIYLA İHRACAT...22 III.1 Ülke Grupları İtibarıyla İhracat Performansı...22 III.2 İhracatta Belli Başlı Ülkeler...23 III.3 İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler...24 III.4 AB Ülkeleri ne İhracat Artışı İvme Kaybetti...24 III.5. Ortadoğu Ülkeleri ne İhracatta %24 Artış Var...26 III.6. Eski Doğu Bloku Ülkeleri ne İhracat Artışı %15, III.7. Amerika Ülkelerine İhracat Artışı İvme Kaybediyor...29 III.8. Diğer Avrupa Ülkeleri ne İhracat %9,6 Arttı...30 III.9. Afrika Ülkeleri ne İhracat Artışı İvme Kazandı...31 III.10. Serbest Bölgelere İhracat %6 Arttı...32 III.11. Türk Cumhuriyetleri Yine İhracatın Azaldığı Tek Ülke Grubu...33 III.12. Asya ve Okyanusya Ülkelerine Yüksek Oranlı İhracat Artışı Devam Ediyor: %47, IV. ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON İHRACATI...36 IV.1 Örme Konfeksiyon İhracat Artışı %14, IV.2 En Fazla İhraç Edilen Örme Giysilerde Durum...39 IV.3 Çorap İhracatı %21,1 Arttı...41 IV.4 Dokuma Konfeksiyon İhracatında Artış Genel Artış Paralelinde...42 IV.5. En Fazla İhraç Edilen Dokuma Konfeksiyon Mamullerinde Durum...45 IV.6 Denim Giysi İhracatında Artış Sektörel İhracatın Gerisinde: %10,

3 IV.7. Diğer Hazır Eşya İhracatında Artış : %25, V. KAPASİTE KULLANIM ORANI...51 VI. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER...53 VI.1. Euro/Dolar Paritesi nin Etkileri...53 VI.2. Dış Pazarlardaki Koşullar...54 Ek 1: Sektörler ve İhracatçı Birlikleri Bazında Türkiye İhracat Kaydı 2011 Ocak-Eylül Ek 2: Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı: 2011 Ocak - Eylül

4 YÖNETİCİ ÖZETİ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %16,7 Arttı Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklanan verilere göre, 2011 Ocak- Eylül döneminde Türkiye den 12,4 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır yılının Ocak-Eylül dönemine kıyasla ihracatta, dolar bazında %16,7 oranında artış meydana gelmiştir. Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü, 2011 Ocak-Eylül döneminde ihracatı %20,4 oranında artan otomotiv endüstrisinin ardından, en fazla ihracat yapan ikinci sektör konumundadır. Temel Ülke Gruplarına İhracatta Artış Devam Ediyor 2011 Ocak-Eylül döneminde, Türkiye den AB ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri, Eski Doğu Bloku ülkeleri, Amerika ülkeleri, Diğer Avrupa ülkeleri, Afrika ülkeleri ve Asya ve Okyanusya ülke grupları ile Serbest Bölgelere yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, %6 ile %47,1 arasında değişen oranlarda artmıştır. Sadece Türk Cumhuriyetleri ne ihracatta %2,2 lik düşüş olmuştur. 12,4 milyar dolarlık Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %80,4 ü, diğer bir ifade ile beşte dördü 27 AB ülkesine yapılmıştır Ocak-Eylül döneminde 27 AB ülkesine %17,4 oranında artışla 10 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. Türkiye den en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılan ülkeler Almanya, İngiltere, İspanya, Fransa, Hollanda, İtalya, ve Danimarka olarak sıralanırken; bu ülkelerin yanısıra Irak, Suudi Arabistan, Çek Cumhuriyeti, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri, Estonya, Çin Halk Cumhuriyeti ve Finlandiya, 2011 Ocak-Eylül döneminde yüksek oranlı ihracat artışları ile öne çıkan ülkeler olmuşlardır. Ürün Grupları Bazında İhracat Performansı Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında ağırlıklı ürün grubu, örme konfeksiyon mamulleridir Ocak-Eylül döneminde örme konfeksiyon mamullerinin toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %53,7, dokuma konfeksiyon mamullerinin payı %32,6 ve hazır eşyaların payı %13,8 olarak hesaplanmaktadır Ocak-Eylül döneminde hazırgiyim ve konfeksiyonun üç temel ürün grubunda da ihracat artışları olmuştur. Bu dönemde, %14,6 oranında artışla 6,6 milyar dolarlık örme konfeksiyon mamulü ihraç edilirken, dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı %16,9 oranında artarak 3,4 milyar dolardan 4 4

5 milyar dolara çıkmış, hazır eşya ihracatı ise %25,7 artış ile 1,7 milyon dolar olmuştur. Yılın ilk dokuz ayında, en düşük oranlı ihracat artışı örme konfeksiyon mamullerinde görülürken, dokuma konfeksiyon mamullerinde ve ev tekstillerinin de dahil olduğu hazır eşya ürün grubunda, sektörel ihracat artışından (%16,7) daha yüksek oranlı ihracat artışları olmuştur. Kapasite Kullanım Oranı İvme Kaybederek Arttı Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan son İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı tablosundaki bilgilere göre hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinde 2010 Eylül ayında %76,1 olan kapasite kullanım oranı, 2011 yılının aynı ayında hafif bir artışla %76,8 e yükselmiştir yılının Eylül ayında, hazırgiyim ve konfeksiyon sektöründe kapasite kullanım oranı 2010 yılının Eylül ayına kıyasla %0,9 oranında artmıştır. Performansa Etki Eden Faktörler Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansına etki eden en temel husus euro/dolar paritesidir yılı Ocak-Eylül döneminde gerçekleştirilen 12,4 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının, 9,96 milyar dolarla %80,4 ü ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır yılı Ocak-Eylül döneminde 1 Euro 1,32 ABD Dolarına eşit iken, 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %6,72 lik artışla 1,41 dolar düzeyine yükselmiştir. Bu çerçevede 9,96 milyar dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %6,72 lik pariteden kaynaklanan fiktif artıştan arındırıldığında, AB ne ihracatın gerçek değeri 9,3 milyar dolar olmakta ve bu durumda 2011 yılı Ocak-Eylül döneminde reel toplam ihracat tutarı 11,7 milyar dolar olmakta ve böylelikle hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansında %16,7 lik değil, reel bazda %10,4 lük artış meydana gelmiş olmaktadır. 5

6 I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER I.1. Dünya Ekonomisi Risk Altında 2011 yılının 3. çeyrek döneminin sonuna gelindiğinde, dünya ekonomisi başta gelişmiş ülkeler olmak üzere bir yandan yavaşlama eğilimine girerken, bir yandan da başta AB borç krizi olmak üzere mali ve ekonomik istikrar üzerindeki tehditler gittikçe artmaktadır. IMF'nin Eylül ayında açıkladığı yeni "Dünya Ekonomik Görünüm Raporu"nda, dünya ekonomisinin tehlikeli bir döneme girdiği, zira küresel ekonomik aktivitenin bir yandan azalırken, bir yandan da ülkelerin ekonomik performansları arasındaki ayrışmanın arttığı, küresel çapta ekonomilere güvenin azaldığı ve aşağı yönlü risklerin artışta olduğu belirtilmektedir. Bu çerçevede, 2010 yılında % 5,1 büyüyerek küresel krizin yaralarını sarmaya çalışan dünya ekonomisinin 2011 yılında % 4 büyümesi beklenmektedir. Bu noktada, gelişmiş ekonomiler ile gelişmekte olan ülkeler arasındaki ayrışma göze çarpmaktadır, zira gelişmekte olan ülkelerin 2011 yılında % 6,4 büyümesi beklenirken, gelişmiş ekonomiler için öngörülen büyüme oranı ise ancak % 1,6 düzeyindedir. Önümüzdeki dönemde dünya ülkelerini bekleyen önemli sorunların başında, ekonomik sorunlar ve bu kapsamda alınan tedbirler sonucunda tüketim harcamalarının gevşemesi ve bunun da dış ticarete yansıması riski yeralmaktadır. Bu kapsamda, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Eylül ayının son haftasında 2011 yılı dünya ticaret hacmine ilişkin tahminini daha önce öngördüğü %6,5 artıştan % 5,8'e indirmiş bulunmaktadır yılında gelişmiş ülkelerin ticaret hacminin % 3,7 artması beklenirken gelişmekte olan ülkelerin ticaret hacminin ise % 8,5 artış göstermesi öngörülmektedir. Dünya ekonomisinin gidişatına ilişkin artan endişelerin de etkisiyle gelişmekte olan ülke ekonomilerinden sermaye çıkışları ve yatırımcıların güvenli liman olarak dolara yönelmesi sonucunda, başta Brezilya ve G.Kore olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin para birimleri Eylül ayında dolara karşı önemli ölçüde değer kaybetmiş bulunmaktadır. Gelişmiş Batı ekonomileri borç krizi, ekonomik durgunluk ve işsizlik sorunlarıyla boğuşurken, dünyanın 2. büyük ekonomisi Çin ise son dönemde artan üretim ve işçilik maliyetlerine rağmen 2011 yılının 3. çeyrek döneminde de % 9,1 büyüme göstermiştir. Çin ekonomisi yılın ilk çeyreğinde % 9,7, 2. çeyrek dönemde ise % 9,5 büyüme göstermişti. Eylül ayında Çin in toplam ihracatı % 17,1, ithalatı ise % 20,9 artarken, Ağustos ayında 17,8 milyar dolar olan dış ticaret fazlası, Eylül ayında 14,5 milyar dolara gerilemiştir. Bu çerçevede, 2011 yılı tamamında ihracat artışının %18, ithalat artışının ise %21 düzeyinde gerçekleşmesi 6

7 öngörülürken, 2010 yılında 183 milyar dolar seviyesine çıkan yıllık dış ticaret fazlasının, bu yıl sonunda 170 milyar dolara gerilemesi beklenmektedir.. Çin ekonomisinin 2011 yılının tamamında % 9,5 büyümeyle öngörülürken, Çin in uyguladığı katı kur rejimini göreceli olarak terkedip Yuan ın değer kazanmasına izin vereceğini duyurmasına rağmen, bunun çok sınırlı bir düzeyde kalması uluslararası ticaret dengelerini bozduğu gerekçesiyle başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerin tepkisini çekmeye devam etmektedir. Öte yandan, Asya'nın diğer dev ekonomisi Japonya ise Mart ayında yaşanan büyük deprem ve tsunaminin de etkisiyle 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 2,1 daralmıştır. Diğer yandan, tekstil ve hazırgiyim ihracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren bir gelişme Avustralya'da yaşanmıştır. Dünyanın en büyük yün tedarikçisi Avustralya'da yaşanan sel felaketleri nedeniyle yün arzında sıkıntı başgösterirken, fiyatlar 30 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştır. Yün ithal fiyatlarındaki artışın kışlık yünlü ürünlerin maliyetini ciddi oranda artırması beklenmektedir. I.2. ABD Ekonomisi Durgun ABD de yılın ikinci çeyreğinde açıklanan veriler ekonomideki toparlanmanın ivme kaybettiğine işaret etmektedir. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poors'un ABD'nin kredi notunu bir kademe azaltarak AA+ seviyesine indirmesinin yankıları hala sürerken, ABD ekonomisinin beklentilerin altında bir performans sergilemesi küresel ekonomiye ilişkin endişeleri de beraberinde getirmektedir. Bu kaygılara ilaveten, IMF'nin Eylül ayında açıkladığı yeni "Dünya Ekonomik Görünüm Raporu"nda, ABD'ye ilişkin büyüme tahmini 2011 yılı için % 2,5'ten % 1,5'e, 2012 yılı içinse % 2,7'den % 1,8'e çekilmiş bulunmaktadır. Öte yandan, ABD ekonomisi, 2011 yılı ilk çeyrek döneminde sadece %0,4 büyürken, 2. çeyrek dönemde ise % 1,3 büyüme kaydedilmiştir. Ekonominin tahminlerin altında büyümesinin, özellikle Japonya da meydana gelen deprem ve tsunaminin arz zincirini bozmasından kaynaklandığı belirtilmektedir. Deprem ve tsunaminin, ABD de özellikle otomobil üretimini ciddi şekilde aksattığı bildirilmektedir. Ülke genelinde perakende satışlar 2011 yılı Ocak-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 7,9 yükselirken, aynı dönemde hazırgiyim ve aksesuar ile ayakkabı perakende satışları ise geçen yıla göre %5,6 artmış bulunmaktadır yılının ikinci çeyrek döneminde ülke genelinde özel tüketim harcamaları ise bir önceki çeyrek döneme göre % 0,7 artış göstermiştir. 7

8 2011 yılı Ocak-Temmuz verilerine göre, ABD toplam mal ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre 132,7 milyar dolar (%18,2) artarak 861,5 milyar dolar olarak gerçekleşirken, toplam mal ithalatı ise 193,5 milyar dolar (%17,6) artışla 1 trilyon 295 milyar dolara yükselmiştir. Bu verilere göre mal bazında ABD dış ticaret açığı bu dönemde 60,8 milyar dolar (%16,3) artarak 433,3 milyar dolara yükselmiştir. Öte yandan, ülke ekonomisinin en önemli sorunlarından işsizlik 2011 yılı Eylül ayında % 9,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. İşsizlik oranı Ağustos ayında da % 9,1 seviyesindeydi. Uzmanlar mevcut büyüme rakamlarıyla işsizlik oranlarında bir düşüş olmasının çok zor olduğunu belirtmektedirler. IMF tahminlerine göre, ülke ekonomisinin 2011 yılında % 1,5 oranında büyümesi öngörülmektedir. Öte yandan, ABD Senatosu, para birimi Yuan ın değerini dolar karşısında suni olarak düşük tuttuğunu savunduğu Çin'i ticari olarak cezalandırmayı hedefleyen tartışmalı yasa tasarısını kabul etmiştir. Sözkonusu yasa tasarısı, bu aşamada Temsilciler Meclisi'nde de oylanacak ve yasalaşırsa, ABD hükümeti, para birimlerinin değerini düşük tutarak ihracatını desteklediğini tespit ettiği ülkelerden ithal edilen malların gümrük vergilerini artırabilecektir. Bilindiği gibi, Amerikan kamuoyunun büyük bölümü Çin'in döviz politikasının Çin mallarının ithalatında önemli bir unsur olduğunu ve ucuz Çin mallarının ABD'de fabrikaların kapanmasına ve işçilerin işini kaybetmesine yol açtığını düşünmektedir. I.3. Avrupa Birliği Krizde AB ekonomisinde gündemden hiç düşmeyen Yunanistan borç krizi ve İtalya nın da yüksek oranlı dış borçları nedeniyle krize girebileceği yönünde beklentiler, Euro Bölgesi finansal ve ekonomik istikrarının geleceği konusunda endişeleri günden güne artırmaktadır. Temmuz ayındaki kredi dilimi krizini atlatan Yunanistan'ın rezervlerinin iyice azaldığı, AB'den ek mali yardımlara ihtiyaç duyulduğu ancak AB Troyka'sının Yunan Hükümetinden yeni mali tasarruf ve reformlar istediği ve Yunanistan'ın iflasının gündemde olduğu bildirilmektedir. Bu çerçevede AB, ilk mali yardım paketi kapsamında Yunanistan'a verilen kredinin bir sonraki diliminin serbest bırakılması için Kasım ortasına kadar beklenebileceğini açıklayarak, mali yardım koşullarını karşılaması için Yunanistan Hükümeti üzerindeki baskıyı günden güne artırmaktadır. Bu noktada, Yunanistan'ın temerrüde düşme riski özellikle Almanya ve Fransa'yı sadece AB ekonomisinin genel mali istikrarı konusunda değil, aynı zamanda başta Alman ve Fransız olmak üzere Avrupa bankalarının elinde ciddi miktarda Yunanistan tahvilleri olduğu için de ilgilendirmektedir. Diğer yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor's (S&P), İtalya'nın ''A+'' olan uzun vadeli kredi notunu bir basamak 8

9 düşürerek ''A''ya çekmiş ve, not görünümünü ise ''negatif'' olarak belirlemiştir. Öte yandan, diğer bir uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's de, Ekim ayının ilk haftasında İtalya'nın Aa2 olan kredi notunu üç basamak birden düşürerek A2'ye indirmiştir. 1,5 trilyon dolarlık milli gelirine karşın 1.8 trilyon doları aşan rakamla Yunanistan ın 6 katı borcu olan İtalya nın borç krizine girmesi durumunda Euro Bölgesi ni derinden sarsabileceğine dikkat çeken uzmanlar, krizin İtalya ya da İspanya gibi büyük ekonomilere sıçramasının domino etkisi yaparak Avrupa finans sistemini çökertebileceğini vurgulamaktadır. Konuyla ilgili olarak, Almanya ve Fransa öncülüğünde geliştirilen ve son olarak Slovak Parlementosu'nun da onayıyla Euro Bölgesi üyesi bütün ülkeler tarafından kabul edilen Avrupa Mali İstikrar Fonu'nun (EFSF) genişletilmesi planının AB'deki borç krizini çözmesi umut edilmektedir. Sözkonusu planla halen 250 milyar euroluk kapasitesi olan fonun 440 milyar euro seviyesine çıkartılması öngörülmektedir. Öte yandan, ard arda Standard and Poor's (S&P) ve Moody's İspanya'nın da uzun vadeli kredi notunu bir kademe düşürürken, İspanya ekonomisinin performansında bu yıl toparlanma işaretleri olmasına rağmen, yüksek işsizlik nedeniyle ülkenin büyüme görünümündeki risklerin artması, mali koşulların zorlaşması, özel sektör ve bankaların borçlarının seviyesinin halen yüksek olması ve İspanya'nın büyük ticari ortaklarının ekonomilerindeki muhtemel yavaşlama gerekçe olarak gösterilmiştir. Güncel gelişmeler ışığında, Eurostat verilerine göre, 2011 yılının 2. çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,6 büyüyen Euro Bölgesi, bir önceki çeyrek döneme göre ise sadece % 0,2 büyümüş bulunmaktadır. 27 üyeli AB ekonomisi ise 2011 yılının 2. çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,7 büyürken, bir önceki çeyrek döneme göre ise ancak % 0,2 büyümüştür. Öte yandan, IMF tarafından açıklanan güncel tahminlere göre Euro Bölgesi ekonomisinin 2011 yılında % 1,6 büyümesi beklenmektedir. I.4. Almanya Ekonomisi İhracat sektörlerimizin en önemli pazarı olan Avrupa Birliği nin en büyük ekonomisi Almanya nın GSYH sinin 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %2,8 büyüdüğü açıklanmıştır. Bilindiği gibi Almanya yılın ilk çeyrek döneminde % 4,6 büyüme göstermişti. Almanya da sanayi üretiminde 2011 yılı Ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 7,8 artış gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise % 1 düşüş olmuştur. Sanayi üretimi Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 7,3 artarken, Temmuz ayında ise % 10,6 artış göstermiştir. 9

10 Bu arada, yeni sanayi ürünleri siparişleri Temmuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 11 artarken, bir önceki aya göre ise % 3 düşüş göstermiştir. Öte yandan, ülke çapında perakende satışlar Ağustos ayında bir önceki aya göre % 2,9 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre ise % 0,9 düşüş göstermiştir. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında % 1,1 artarken, Temmuz ayında ise % 1,4 artmıştır. Almanya da işsizlik oranı Ağustos ayında Temmuz ayına göre % 0,1 azalarak % 6,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Öte yandan, IMF'nin Eylül ayında açıkladığı yeni "Dünya Ekonomik Görünüm Raporu"nda, Alman ekonomisinin büyüme tahmini 2011 yılı için % 3,2'den % 2,7'ye, 2012 yılı içinse % 2'den % 1,3'e çekilerek önümüzdeki dönem için kötümser bir tablo çizilmiştir. Yine güncel IMF verilerine göre 2011 yılında Almanya genelinde özel tüketim harcamalarının ise % 0,5 artması, işsizlik oranının ise % 6 oranında gerçekleşmesi öngörülmektedir. I.5. İngiltere Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere nin GSYH si 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,7 büyümüş bulunmaktadır. Yeni sanayi ürünleri siparişleri Haziran ayında bir önceki aya göre % 0,3 azalırken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 2,9 düşmüş bulunmaktadır. İngiltere Perakende Konsorsiyumu (BRC) verilerine göre, İngiltere genelinde gıda dışı perakende satışlar Haziran-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre değişmezken, yalnız Ağustos ayında ise % 1,5 artmıştır. İngiltere sanayi üretiminde, 2011 yılı Ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre %0,9 düşüş gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise %0,2 artış yaşanmıştır. Sanayi üretimi Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre %0,5 artarken, Temmuz ayında ise %0,4 düşüş gerçekleşmiştir. İngiltere de işsizlik oranı bu yılın Mayıs ayında Nisan ayına göre 0,1 puan artarak % 7,8 seviyesinde gerçekleşmiştir. IMF verilerine göre ülke ekonomisinin 2011 yılında % 1,1 büyümesi beklenmektedir. 10

11 I.6. Fransa Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden Fransa, 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,6 büyümüş bulunmaktadır. Ekonominin önemli göstergelerinden olan yeni sanayi ürünleri siparişleri Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 20,2 artarken, bir önceki aya göre ise % 13,8 artış göstermiştir. Sanayi üretiminde ise geçen yılın aynı dönemine göre 2011 yılı Ağustos ayında % 5,1 artış gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise % 0,6 artmıştır. Sanayi üretimi Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,8 artarken, Temmuz ayında ise % 3,3 artış gerçekleşmiştir. Ülke genelinde perakende satışlar, Ağustos ayında bir önceki aya göre % 0,7 artarken, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise % 0,4 artış göstermiştir. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında % 4,3 artarken, Temmuz ayında ise % 0,2 artmıştır. Fransa da işsizlik oranı Temmuz ayında Haziran ayına göre 0,2 puan artarak % 9,9 seviyesinde gerçekleşmiştir. IMF verilerine göre ülke ekonomisinin 2011 yılında % 1,7 büyümesi beklenmektedir. I.7. İtalya Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve ihracat sektörlerimizin başlıca pazarlarından İtalya nın GSYH si 2011 yılının 2. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,8 büyümüş bulunmaktadır. İtalya da sanayi üretiminde geçen yılın aynı dönemine göre 2011 yılı Ağustos ayında % 4,7 artış gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise % 4,3 artmıştır. Sanayi üretimi Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,1 artarken, Temmuz ayında ise % 1,1 düşüş gerçekleşmiştir. Ülke genelinde perakende satışlar, Temmuz ayında bir önceki aya göre değişmezken, bir önceki yılın aynı ayına göre ise % 0,9 azalmıştır. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Mayıs ayında % 1,6 azalırken, Haziran ayında ise % 1,4 azalmıştır. İtalya da işsizlik oranı Haziran ayında Mayıs ayına göre değişmeyerek % 8 seviyesinde gerçekleşmiştir. Öte yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor's (S&P), İtalya'nın ''A+'' olan uzun vadeli kredi notunu bir basamak düşürerek ''A''ya çekti, not görünümünü ise ''negatif'' olarak belirledi. S&P, 11

12 karara gerekçe olarak, zayıflayan ekonomik büyüme görünümün yanısıra gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) % 120'sine ulaşan kamu borcunu gösterirken, durgunlaşan ekonomik ortamda mali reform ve bütçe tasarrufu programının uygulanmasının daha da zor olacağı uyarısında bulundu. Öte yandan, diğer bir uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's de, Ekim ayının ilk haftasında İtalya'nın Aa2 olan kredi notunu üç basamak birden düşürerek A2'ye indirdi. Bu gelişmeler önemli pazarlarımızdan İtalya ve yanısıra AB pazarındaki daha ciddi olumsuz gelişmelerin işareti sayılmalıdır. I.8. AB'de Perakende Satışlar Eurostat verilerine göre 2011 Ağustos ayında perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde % 1, AB-27 de ise % 0,8 oranında azalırken; bir önceki aya göre ise Euro Bölgesinde % 0,3, AB-27 de ise % 0,2 oranında gerilemiştir. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde Haziran ayında % 0,8, Temmuz ayında ise % 0,4 düşerken, AB-27'de ise Haziran ayında % 0,5, Temmuz ayında ise % 0,3 gerilemiş bulunmaktadır. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları ise 2011 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde % 2,3 artarken, AB-27 genelinde ise aynı dönemde % 1,3 yükselmiş bulunmaktadır. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında Euro Bölgesinde % 1,3, AB-27 genelinde ise % 1 artmış bulunmaktadır. En önemli pazarımızdan Almanya da, perakende satışlar Ağustos ayında bir önceki aya göre % 2,9 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre ise % 0,9 düşüş göstermiştir. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında % 1,1 artarken, Temmuz ayında ise % 1,4 artmıştır. Diğer önemli pazarlarımızdan Fransa da perakende satışlar Ağustos ayında bir önceki aya göre % 0,7 artarken, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise % 0,4 artış göstermiştir. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında % 4,3 artarken, Temmuz ayında ise % 0,2 artmıştır. Geleneksel pazarlarımızdan İngiltere'de gıda dışı perakende satışlar Haziran-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre değişmezken, yalnız Ağustos ayında ise % 1,5 artmıştır. AB nin önemli ekonomilerinden İtalya da perakende satışlar Temmuz ayında bir önceki aya göre değişmezken, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise % 0,9 azalmış bulunmaktadır. Perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Mayıs ayında % 1,6 azalırken, Haziran ayında ise % 1,4 azalmıştır. 12

13 I.9. Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler I.9.1. BDT Ülkeleri Rusya Pazarındaki Gelişmeler İhracat sektörlerimizin en önemli ihracat pazarlarından Rusya ekonomisinin, 2011 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 4,1 büyürken, ikinci çeyrek dönemde ise büyüme oranı % 3,7 olarak açıklanmıştır. Böylelikle, yılın ilk yarısında Rusya ekonomisi % 3,9 büyümüş bulunmaktadır. Rus ekonomisinin 2011 yılının tamamında % 4-4,5 aralığında büyümesi öngörülmektedir. Ülke genelinde işsizlik oranı Ağustos ayında son yılların en düşük seviyesi olan % 6,1'e gerilerken, ortalama reel ücretler aynı dönemde geçen yılın aynı dönemine göre % 3,9 artış göstermiştir. Perakende satışlar ise yine Ağustos ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 7,8 artmıştır. Yunanistan ın iflas beklentisi, S&P nin İtalya nın notunu düşürmesi ve küresel ekonominin daha da yavaşlayacağı beklentisi Rusya ekonomisini de etkilemektedir. ABD doları 19 Eylül tarihi itibariyle, 1 yıl aradan sonra ilk kez 31 rubleyi geçerek 31,28 rubleye kadar yükselirken, Euro ise 42,6 rubleye kadar çıkmıştır. Böylelikle, ruble euro/dolar döviz sepetine karşı Temmuz ayı sonundan beri % 10 değer kaybetmiştir. Öte yandan, ihracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren diğer bir gelişme ise, Rusya, Kazakistan ve Beyaz Rusya arasında 2010 yılının Temmuz ayında yürürlüğe giren Gümrük Birliği Anlaşması gereğince taraflar arasındaki gümrük, nakliye, sağlık, veteriner ve gıda sağlığı ile ilgili uygulamaların 1 Temmuz 2011 itibariyle tümüyle yürürlükten kaldırılmasıdır. Özellikle deri ve tekstil ürünleri ihracatımız açısından önemli olan Rusya ekonomisinde 2011 yılında canlılığın devam etmesi beklenirken, Uluslararası Para Fonu (IMF), Rusya'yı gerekli mali ve yapısal reformları yapmadığı için uyararak, petrol ihracatına bağımlı olan Rusya ekonomisinde gerekli reformların gerçekleşmemesi durumunda, petrol fiyatlarında yaşanacak olası bir düşüşten kaynaklanan krizlere karşı savunmasız kalacağını belirtmiştir. IMF, Rus yetkililere özellikle petrol hariç bütçe açıklarını azaltmaları konusunda uyarıda bulunmaktadır. Özellikle AB kaynaklı borç sorununun dünya ekonomisinde yeni bir krize doğru giderek diğer emtia fiyatlarıyla birlikte petrol fiyatlarında da düşüşe yol açma ihtimali, 2011 yılının son çeyrek dönemi ile 2012 yılının tamamında gelirlerinin büyük bölümü petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı olan Rusya ekonomisi için ciddi risk teşkil ederken, bu durum Rusya'yı en önemli hedef pazarlardan biri olarak belirleyen Türk ihracat sektörlerini de yakından ilgilendirmektedir. 13

14 Öte yandan, gelişmiş ekonomilerdeki yavaşlamanın yanısıra Çin ve Hindistan gibi ülkelerin petrol tüketimini azaltıcı önlemler almasının da etkisiyle petrol fiyatları düşüş eğilimine girerken, Ekim ayının 3. haftası itibariyle ham petrol fiyatlarının 86 doların altına indiği belirtilmektedir. Diğer BDT Ülkeleri Deri ve deri ürünleri başta olmak üzere bir çok sektör açısından potansiyel vaadeden pazarlar arasında yeralan Kazakistan ekonomisi büyük oranda petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı olup, ekonomideki performansı petrol fiyatlarına paralel gelişmektedir. Öte yandan, Kazakistan ekonomisinin 2011 yılının ilk yarısında % 7,1 büyüdüğü açıklanırken, sanayi üretiminin ise % 5,8 arttığı belirtilmektedir. Güncel verilere göre ise Kazak ekonomisi 2011 yılı Ocak-Eylül döneminde ise % 7 büyümüş bulunmaktadır. Ülkede enflasyon oranı ise 2010 yılında % 7,8 olarak açıklanmıştır. IMF, Kazakistan ekonomisinin 2011 yılında artan petrol fiyatlarına paralel olarak % 6,5 oranında büyüyeceğini tahmin ederken, Dünya Bankası ise ülke ekonomisinin 2011 yılında % 7 büyüyeceğini öngörmektedir. BDT ülkeleri içinde büyük petrol rezervleri ve büyüyen ekonomisiyle önemli ülkelerden biri olan Azerbaycan ekonomisinin 2011 yılında % 3,8 büyümesi beklenmektedir. Resmi rakamlara göre ülkede işsizlik oranı ise halen % 5,7 düzeyindedir. Azerbaycan ekonomisi ile ilgili olarak önümüzdeki dönemde GSYH'de artışın devam etmesi, özel sektörün ekonomideki payının yükselmesi, petrol dışı sektörün büyüme oranının ve yatırımların artması beklenmektedir. BDT üyeleri arasında diğer önemli bir ülke olan Ukrayna'da ise, önceki yıllara göre nispeten daha istikrarlı seyreden siyasi ortam, ülkenin ekonomik krizin etkilerinden sıyrılma sürecini de hızlandırmış görünüyor. Ukrayna Hükümeti'ne göre ekonomi bu yılın ilk 7 ayında % 5 büyüme gösterirken, yılın tamamında ise % 4,7 büyüme öngörülmektedir. I.9.2. Ortadoğu Pazarında Güncel Gelişmeler Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan ve bölge ülkelerine yapılan ihracatlarda da önemli transit geçiş noktası olan İran ise, son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. BM yaptırımlarının yanı sıra ABD tarafından ek yaptırımlara maruz kalan ülke ekonomisi, büyük oranda petrol ihracatına bağımlıdır yılında kamu gelirlerinin % 60'ı petrol ve doğalgaz üretimi ve ihracatından gelmektedir. 14

15 Son dönemde sıkılaştırılan uluslararası yaptırımların İran ekonomisinin büyümesini olumsuz etkilemesi beklenmektedir. İran ekonomisi 2010 yılında % 1,5 büyüme gösterirken, uluslararası finans kuruluşları, ağırlaşan yaptırımlar nedeniyle ülke ekonomisinin 2011 yılı büyümesinin olumsuz etkileneceğini belirtmektedirler. IMF verilerine göre İran ekonomisinin 2011 yılında % 2,5 düzeyinde büyümesi öngörülürken, işsizlik oranı ise % 15,3 olarak tahmin edilmektedir. Ortadoğu pazarının önemli ülkelerinden Irak ekonomisinin 2010 yılında % 0,8 büyüdüğü kaydedilirken, IMF, Irak ekonomisinin 2011 yılında ise artan petrol fiyatları ve petrol ihracatıyla birlikte çok daha iyi bir performans göstererek % 9,6 büyüyeceğini öngörmektedir. IMF'nin 2012 yılı için öngördüğü büyüme oranı ise % 12,6'dır. Ülkenin en büyük gelir kalemi olan petrol ihracatının 2011 yılının ilk döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 30'un üzerinde bir oranda arttığı belirtilmektedir. 30 milyona yakın nüfusu ve gelecekte artması beklenen petrol gelirleri sayesinde alım gücünün de artması beklenen Irak ta, başta güvenlik ve işsizlik olmak üzere halen ciddi sorunlar mevcuttur ve ülke nüfusunun % 25'i yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Bunlara rağmen özellikle ayakkabı, halı ve konfeksiyon sektörlerimiz için gittikçe büyüyen pazar haline gelen Irak ın önemi ihracat sektörlerimiz açısından giderek daha da artmaktadır. Halen, bir çok Türk hazırgiyim firması başta Erbil ve Kuzey Irak olmak üzere Irak genelinde mağazalar açmış bulunmaktadır. Öte yandan, yabancı petrol şirketlerinin Irak'ta petrol üretmeye başlamasıyla birlikte petrol ihracatının artması, buna paralel ülkenin mali durumunun düzelmesi ve büyümenin artarak devam etmesi beklenmektedir. Dünyanın başlıca petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan'da, ülkenin GSYH'si yaklaşık 600 milyar dolar olarak hesaplanırken, satın alma paritesine göre kişi başına gelir ise 24 bin dolar seviyesinde bulunmaktadır. Ülke ekonomisi 2010 yılında % 3,7 büyümüş bulunmaktadır. Bütçe gelirlerinin % 45'ini, GSYH'nin de % 55'ini, toplam ihracatın ise % 90'ını petrol gelirlerinin oluşturduğu ülkede, son dönemde petrol fiyatlarındaki toparlanma ile birlikte ekonomide olumlu gelişmeler beklenmektedir. IMF tarafından yapılan projeksiyonlar doğrultusunda Suudi Arabistan ın 2011 yılında % 6,5 büyümesi öngörülürken, 2012 yılında ise % 3,6 büyüme beklenmektedir. Öte yandan, ülke yönetimine kamuoyu tarafından istihdam yaratması ve konut inşası gibi sosyal konularda baskılar yapılmaktadır. 15

16 Ortadoğu'nun diğer önemli bir ülkesi ve güney komşumuz olan Suriye de iç çatışmalar halen devam etmekte olup uzun sürmesi durumunda ekonomik ilişkiler olumsuz etkilenebilecektir. Türkiye nin Orta Doğu ya açılan kapısı olan Suriye deki ticari alanın kapanması hem Suriye'ye, hem de Bölgeye ticaret yapan bir çok kesimi olumsuz etkileyecektir. Öte yandan, Suriye tarafından, gümrük vergisi oranlan % 5'in üzerinde olan ürünlerin ithalatının 22 Eylül 2011 tarihinde uygulamaya konulan bir düzenleme ile yasaklandığı bildirilirken, Ekim ayının ilk haftasında sözkonusu uygulamadan vazgeçildiği duyurulmuştur Ocak 2011 I.10. Türkiye Ekonomisi Büyüyor Türkiye ekonomisi 2011 yılının 2. çeyreğinde % 8,8 ile beklentilerin üzerinde büyümüştür yılının ilk çeyrek döneminde kaydedilen güçlü büyüme performansının kısmen yavaşlamayla birlikte 2. çeyrek dönemde de devam ettiği görülmektedir. Yılın ilk yarısındaki büyüme oranı ise % 10,2 olarak hesaplanmaktadır. Öte yandan, büyüme oranının beklenenin üzerinde gerçekleşmesinde, alınan önlemlere rağmen hızla artmaya devam eden tüketim harcamalarının da önemli payı olduğu gözönünde bulundurulmalıdır. Merkez Bankası ve BDDK gibi diğer kamu kurumlarının aldığı önlemler paralelinde, büyümenin yılın son çeyrek döneminde bir miktar ivme kaybetmesi beklenmektedir. Öte yandan, küresel ekonomide belirsizlik ortamı giderek krize doğru dönüşürken, Türkiye de değişen konjonktüre uyum çerçevesinde orta vadeli ekonomik hedeflerini revize etmiştir. Yeni Orta Vadeli Program'a (OVP) göre Türkiye ekonomisinin 2011 yılı büyüme oranı % 7,5'e yükseltilirken, 2012 yılı büyüme rakamları ise AB ve dünya ekonomisiyle ilgili olumsuz beklentilere paralel olarak % 4'e çekilmiştir. Yeni OVP'de Türkiye ekonomisinin 2013 ve 2014 yıllarında ise yıllık % 5 büyümesi öngörülmektedir. Program'da işsizlik oranı 2011 yılı için % 10,5 olarak hedeflenirken, 2012 yılı için % 10,4, 2013 ve 2014 yıllarında ise sırasıyla % 10,2 ve % 9,9'a çekilmesi öngörülmektedir. Orta Vadeli Program'da (OVP) son dönemde alınan önlemlere rağmen ithalat artışının bu yıl sonuna kadar devam ederek 2011 yılını % 27,7 artışla 236,9 milyar dolarla kapatması, 2012 yılında ise ılımlı bir artışla (%5) 248,7 milyar dolara yükselmesi öngörülmektedir. Bu çerçevede, 2011 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranının % 56,9'a inerken, 2012 yılında ise ithalattaki yavaşlamaya paralel olarak % 59,7'ye yükselmesi hedeflenmektedir. OVP'de ihracatın ithalatı karşılama oranının 2013 ve 2014 yıllarında ise sırasıyla % 60,8 ve % 62,6 olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir yılının ilk 8 aylık döneminde Türkiye ihracatı % 21,9 artışla 88,7 milyar dolara çıkarken, ithalat ise aynı dönemde % 39,3 artışla 160,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk yarısında ithal mallara yönelik talebin hızlı 16

17 artışıyla yükselen dış ticaret açığı, 2011 yılı Ocak-Ağustos dönemi itibarıyla %69,5 artışla 71,4 milyar dolara ulaşmış ve ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı döneminde % 63,4 iken, bu yılın Ocak-Ağustos döneminde % 55,4'e gerilemiştir. Döviz kurlarındaki yükselme ve alınan tedbirler sonucu ithalatın son çeyrek dönemde kısmen yavaşlamasının hedeflenmesine rağmen, dış ticaret açığında çok ciddi bir düşüş beklenmemektedir. Sanayi üretim endeksine göre imalat sanayi endeksi Ağustos ayında Temmuz ayına göre % 8 düşerken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 4,9 artış kaydedilmiştir. İmalat sanayi üretimi geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayında %7,6 artarken, Temmuz ayında %7,2 artış göstermiştir. Kapasite kullanım verilerine göre ise 2011 yılı Ekim ayında imalat sanayi kapasite kullanım oranı %77'ye yükselmiştir. Bu oran, geçen yılın Ekim ayında ise % 75,3 düzeyindeydi. Kapasite kullanım oranı bu yılın Temmuz ayında % 75,4, Ağustos ayında % 76,1, Eylül ayında ise % 76,2 seviyesinde kaydedildi. TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, işsizlik oranı 2011 yılı Temmuz ayında mevsimsel etkilerin de yardımıyla geçen yılın aynı dönemine göre % 1,5 azalarak % 9,1 seviyesinde gerçekleşirken, bir önceki aya göre ise % 0,1 gerilemiş bulunmaktadır. İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren döviz kurlarıyla ilgili olarak, dolar Eylül ayını TL aralığında kapatırken, Ekim ayının ilk haftasında gerek Yunanistan'dan gelen temerrüt sinyalleri, gerekse Euro Bölgesi borç krizine yönelik endişelerin artmasıyla birlikte dış piyasalardaki yükselişine paralel 1.90 TL seviyesine kadar yükselmesine rağmen, Merkez Bankasının sert müdahelesiyle Ekim ayının 2. haftası itibariyle 1,84 seviyelerine kadar gerilemiş bulunmaktadır. Euro ise Eylül ayında çıktığı 2,58 TL seviyesinden tekrar 2.53 TL düzeyine gerilemiş ve euro/dolar paritesi de 1.38 seviyelerine gerilemiş bulunmaktadır. Döviz kurlarındaki yükseliş, ihracatçılar için olumlu gibi görünse de, döviz kurlarındaki kısa vadeli iniş-çıkışlar ve euro/dolar paritesinin gerilemesi, ihracatının önemli bir bölümün euro, ithalatının ise büyük kısmını dolar ile yapan ihracat sektörlerimiz açısından olumsuz bir gelişmedir. Bu noktada, Türk ihracat sektörlerini yakından ilgilendiren diğer önemli bir sorun da ülkemizin ticari ilişkilerinin ağırlıklı olduğu başta AB olmak üzere gelişmiş ülkelerde istihdam alanındaki toparlanmanın çok zayıf olması ve bununla bağlantılı olarak önümüzdeki dönemlerde bu ülkelerde özel tüketim harcamalarının zayıf kalmasının sonucunda bu ülkelere ihracatlarda yavaşlama riski artmaktadır. 17

18 II. İHRACATIN GENEL GÖRÜNÜMÜ II.1 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %16,7 Arttı Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklanan verilere göre, 2011 Ocak- Eylül döneminde Türkiye den 12,4 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır yılının Ocak-Eylül dönemine kıyasla ihracatta, dolar bazında %16,7 oranında artış meydana gelmiştir. Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü, 2011 Ocak-Eylül döneminde ihracatı %20,4 oranında artan otomotiv endüstrisinin ardından, en fazla ihracat yapan ikinci sektör konumundadır. Uluslararası piyasa koşullarındaki gelişmeler ile yurtiçinde üretim maliyetleri ve döviz kurunun seyri, hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün son yıllardaki ihracat performansına etki eden en önemli faktörlerdendir yılının ilk dokuz ayı geride kalırken, Türkiye de üretim maliyetleri ile ilgili koşullar temelde aynı kalmakla birlikte ABD Doları değerinde meydana gelen artış maliyetlere de yansımış, döviz kurları ise dalgalı bir seyir izleyerek ihracatın lehine bir seyiretmiş, ancak bu istikrarsız seyir de ihracatçılar açısından sorunlara da yolaçmıştır. Diğer yandan, başta AB ülkeleri olmak üzere gelişmiş ülkelerin ekonomilerinde ortaya çıkan çeşitli sorunlara rağmen, Eylül ayı haricinde sektörel ihracatta olumlu performansın devam ettiği söylenebilir Ocak-Eylül döneminde genel ihracat performansı içerisinde, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının payını 2010 Ocak-Eylül dönemi ile karşılaştırmalı olarak gösteren tablo aşağıda verilmektedir. Birim: 1000 $ / 11 Ocak - Eylül Ocak - Eylül Değişim % Türkiye Genel İhracatı ,7 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı ,7 Haz. ve Konf. İhracatının Payı % 13,0 12,5 Sanayi İhracatı ,0 Haz. ve Konf. İhracatının Sanayi Ürünleri İhracatındaki Payı % Kaynak: İhrac atçı Birlikleri Kayıtları Genel İhracat Performansı İçinde Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatının Payı 15,8 14, Ocak-Eylül döneminde Türkiye genel ihracatı %21,7 oranında artarak 99,5 milyar dolara yükselmiştir. Sanayi ihracatı ise %24 oranında artışla 67,3 milyar dolardan 83,4 milyar dolara yükselmiştir. Hazırgiyim ve 18

19 konfeksiyon ihracatındaki artış (%16,7) hem genel ihracattaki %21,7 lik hem de sanayi ihracatındaki %24 lük artışların oransal olarak gerisindedir. Dolayısıyla, 2011 Ocak-Eylül döneminde hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansının, gerek genel ihracat performansının gerekse sanayi ihracat performansının bir miktar gerisinde kaldığı söylenebilir Ocak-Eylül döneminde, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının Türkiye genel ihracatındaki payı %13 ten %12,5 e, sanayi ihracatındaki payı ise %15,8 den %14,9 a gerilemiştir. Diğer yandan, 2011 Ocak-Eylül dönemine ilişkin istatistikler çerçevesinde, genel ihracat içerisinde tekstil sanayii ile birlikte hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü toplam 18,4 milyar dolar (12,4 milyar dolar + 6 milyar dolar = 18,4 milyar dolar) ile en fazla ihracat gerçekleştiren sektör olurken, otomotiv sektörü 15,2 milyar dolar ile en fazla ihracat gerçekleştiren ikinci sektör olmuştur. Kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü ise 12,4 milyar dolar ihracat ile üçüncü sırada yeralmaktadır. II.2 Aylar İtibarıyla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatının Seyri Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı 2011 Ocak-Eylül döneminde %16,7 oranında artmakla birlikte Eylül de aylık bazda ihracat 2010 yılının Eylül ayına göre %1,8 oranında azalmıştır yılının Eylül ayında Türkiye den 1,1 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. Aylık ihracatın 2011 yılı başından itibaren 1,3 milyar dolar ile 1,6 milyar dolar arasında değiştiği dikkate alındığında, Eylül ayında 1,1 milyar dolarlık ihracat değeri, sektörün ihracat performansında düşüşe işaret etmektedir Eylül ayında ihracat bir önceki aya (2011 Ağustos) göre ise daha keskin bir düşüş göstermiş ve %26 oranında azalmıştır. Birim: 1000 $ Aylar İtibariyle Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2011/10 Aylar % Değişim Ocak ,1 Şubat ,4 Mart ,8 Nisan ,6 Mayıs ,1 Haziran ,3 Temmuz ,6 Ağustos ,0 Eylül ,8 Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları Ocak - Eylül 19

20 Aylar İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak- Eylül $ Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Aylar II.3 İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, Türkiye nin çeşitli bölgelerinde faaliyet göstermekte olan İhracatçı Birlikleri tarafından kayda alınmaktadır. İhracatçı Birlikleri bazında hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının dağılımı, bölgeler bazında dağılım konusunda da bilgi vermektedir Ocak-Eylül döneminde Türkiye den yapılan toplam 12,4 milyar dolar değerinde ihracatın %76,3 lük kısmı, İstanbul dan gerçekleştirilmiştir. Bursa dan yapılan ihracatın %4 lük payı da dikkate alındığında, %80,4 lük pay ile Marmara Bölgesi nden yapılan ihracat, Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının beşte dördüne karşılık gelmektedir. Diğer yandan, İzmir den yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %7,3 pay ve Denizli den yapılan ihracatın %6,7 pay aldığından hareketle, Ege Bölgesi nin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %14 düzeyindedir. Antalya ile birlikte Akdeniz Bölgesi nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı toplam %1,6, Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin payı %1,6 ve Doğu Anadolu Bölgesi nin payı %1,6 dır. 20

21 2011 Ocak-Eylül döneminde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının İhracatçı Birlikleri bazında dağılımı, izleyen tablo ve grafikte verilmektedir. İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Eylül 1 Ocak - 30 Eylül DEĞİŞİM (%) DEĞİŞİM (%) PAY % İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr. Birl , ,5 76,3 Denizli Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr.Birl , ,5 6,7 Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr. Birl , ,4 7,3 Uludağ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr. Birl , ,3 4,0 Doğu Anadolu İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) , ,1 1,6 Akdeniz Hazırgiyim ve Konf. İhr. Birl , ,8 1,4 Güneydoğu Anadolu İhr. Birl. (Hazirgiyim Kaydı) , ,7 1,6 Diğer Birlikler (Kombine İhracat) , ,4 1,0 Antalya İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) , ,0 0,2 Karadeniz İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) , ,5 0,0 Toplam , ,7 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2011 Ocak - Eylül D. Anadolu İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) Uludağ Hazırgiyim ve 1,6% Konf.İhr.Birl. 4% Ege Hazırgiyim ve Konf.İhr.Birl. 7,3% Akdeniz Hazırgiyim ve Konf. İhr. Birl. 1,4% Güneydoğu Anadolu İhr. Birl. (Hazirgiyim Kaydı) 1,6% Diğer Birlikler (Hazırgiyim Kaydı) 1,2% İstanbul Hazırgiyim ve Konf.İhr. Birl. 76,3% Denizli Hazırgiyim ve Konf.İhr.Birl. 6,7% 21

22 III. BAŞLICA ÜLKE GRUPLARI İTİBARIYLA İHRACAT III.1 Ülke Grupları İtibarıyla İhracat Performansı 2011 Ocak-Eylül döneminde başlıca ülke grupları itibarıyla Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının dağılımı ve payları, değişim oranları ile birlikte aşağıdaki tabloda verilmektedir. Başlıca Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı 2010 Toplam 2011 Toplam Ocak - Eylül Konf'da Ocak - Eylül Konf'da Değişim 1000 $ Pay % 1000 $ Pay % % AB Ülkeleri (27) Toplamı , ,4 17,4 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) Amerika Ülkeleri Toplamı (ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı (Norveç, İsviçre, KKTC) , ,2 24, , ,9 15, , ,3 7, , ,2 6, , ,6 9,6 Serbest Bölgeler Toplamı , ,3 6,0 Türk Cumhuriyetleri Toplamı (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı (Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) Toplam Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları , ,1-2, , ,0 47, ,7 Başlıca Ülke Grupları İtibariyle Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül 2010 Ocak-Eylül 2011 Ocak-Eylül AB Ülkeleri (27) Ortadoğu Ülk. Eski Doğu Bloku Ülk. Amerika Ülk. Afrika Ülk. Diğer Avrupa Ülk. Serbest Bölgeler Türk Cumh. Asya ve Okyanusya Ülk. 22

23 III.2 İhracatta Belli Başlı Ülkeler Türkiye den en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen ülke Almanya dır. Bu konum yıllardır korunmaktadır ve 2011 Ocak-Eylül döneminde de Almanya en fazla ihracat yapılan ülke olmuştur Ocak- Eylül dönemine kıyasla %19,8 lik artışla 3,2 milyar dolarlık ihracat yapılan Almanya yı, %4 lük artışla 1,5 milyar dolarlık ihracat yapılan İngiltere, %30,9 oranında artışla 1,1 milyar dolarlık ihracat yapılan İspanya, %19 artışla 1 milyar dolarlık ihracat yapılan Fransa ve %29,2 lik artışla 679,1 milyon dolarlık ihracat yapılan Hollanda takibetmektedir. Sırasıyla İtalya, Danimarka, ABD, Belçika ve Rusya Federasyonu, Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında diğer önde gelen ülkelerdir. En fazla ihracat yapılan ilk on ülkenin tamamında ihracat, 2010 yılının eş dönemine kıyasla artmıştır. Artış oranları %4 ile %30,9 arasında değişmektedir. En yüksek oranlı ihracat artışı %30,9 ile İspanya da, en düşük oranlı artış ise %4 ile İngiltere de olmuştur. Bu artışlarla 2011 Ocak- Eylül döneminde İspanya ya 1,1 milyar dolarlık ihracat yapılırken, İngiltere ye 1,5 milyar dolarlık ihracat yapılmıştır. Birim: 1000 $ Toplam Toplam 2010 Konf.'da 2011 Konf.'da 2010 / 11 Ülkeler Ocak - Eylül Pay % Ocak - Eylül Pay % Değişim % Almanya , ,6 19,8 İngiltere , ,4 4,0 İspanya , ,7 30,9 Fransa , ,2 19,0 Hollanda , ,5 29,2 İtalya , ,3 23,4 Danimarka , ,9 17,8 ABD , ,7 6,2 Belçika , ,6 9,8 Rusya Federasyonu , ,0 14,3 İlk 10 Ülke Toplamı , ,0 17,7 Toplam Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı En Fazla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Yapılan Ülkeler Ocak - Eylül , ,0 16,7 İlk 10 Ülkenin Payı % Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 23

24 III.3 İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler 2011 Ocak-Eylül döneminde 2010 yılının eş dönemine kıyasla hem ihracat artışı hem de ihracat değeri itibarıyla öne çıkan ülkeler arasında, Almanya, İngiltere, İspanya, Fransa, İtalya ve Hollanda gibi dolar değeri olarak da fazla ihracat yapılan AB ülkelerinin yanısıra Irak, Suudi Arabistan ve Polonya gibi ülkeler yer almaktadır. Irak a ihracat %24 artışla 141,8 milyon dolardan 175,7 milyon dolara çıkarken, Suudi Arabistan a ihracat %91 artışla 135,4 milyon dolara ve Polonya ya ihracat %38 artışla 88,7 milyon dolardan 122,9 milyon dolara yükselmiştir. Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat artışında öne çıkan ülkeler içinde %81 lik artışla Ukrayna, %76 lık artışla Estonya, %75 lik artışla Çin Halk Cumhuriyeti ve %49 luk artışla Finlandiya da yeralmaktadır Ocak- Eylül döneminde Ukrayna ya ihracat %81 artışla 97,2 milyon dolara, Estonya ya ihracat %76 artışla 45,7 Milyon Dolara, Çin Halk Cumhuriyeti ne ihracat %75 artışla 39,5 milyon dolara ve Finlandiya ya ihracat %49 artışla 37,3 milyon dolara yükselmiştir. Birim: 1000 $ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler Ocak - Eylül 1-30 Eylül 1 Ocak - 30 Eylül 2010/ /11 Ülkeler Değişim % Değişim % Irak Suudi Arabistan Polonya Çek Cumhuriyeti Ukrayna Birleşik Arap Emirlikleri Estonya Çin Halk Cumhuriyeti Finlandiya Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları III.4 AB Ülkeleri ne İhracat Artışı İvme Kaybetti 2011 Ocak-Eylül döneminde Türkiye den 27 AB ülkesine 10 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. Bu rakam ile 27 AB ülkesinin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay, 2011 yılının Ocak-Eylül dönemi itibarıyla %80,4 e yükselmiştir. AB ülkelerine ihracat 2011 Ocak-Eylül döneminde %17,4 oranında artmıştır. İhracatın 2011 Ocak-Mart döneminde %14,5 oranında, Ocak-Haziran döneminde %19,1 oranında ve Ocak-Eylül döneminde %17,4 oranında 24

25 arttığı dikkate alındığında, yılın ikinci çeyreğinde ivme kazanan ihracatın üçüncü çeyrekte ivme kaybettiğinden sözedilebilir. Diğer yandan, AB ne hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki artış oranı %16,7 lik sektörel artışın da biraz üzerindedir. Birim: 1000 $ 2010 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 / 10 Değişim % Almanya , ,6 19,8 İngiltere , ,4 4,0 İspanya , ,7 30,9 Fransa , ,2 19,0 Hollanda , ,5 29,2 İtalya , ,3 23,4 Danimarka , ,9 17,8 Belçika , ,6 9,8 İsveç , ,9 11,6 Romanya , ,0-8,2 Polonya , ,0 38,5 Avusturya , ,0 8,2 Çek Cumhuriyeti , ,9 24,5 Yunanistan , ,8-3,0 Bulgaristan , ,5 8,2 İrlanda , ,4-12,1 Estonya , ,4 76,5 Macaristan , ,3-3,6 Slovak Cumhuriyeti , ,3 14,8 Finlandiya , ,3 48,7 Slovenya , ,1 25,4 Litvanya , ,1 95,4 Portekiz , ,1-12,5 Letonya , ,1 12,3 Lüksemburg , ,0 47,6 Malta , ,0 4,1 Kıbrıs 15 0,0 10 0,0-33,0 AB (27) Toplamı , ,4 17,4 Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ekim 2011 AB Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül ,7 27 AB ülkesinden 21 sine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı %4 ile %95,4 arasında değişen oranlarda artarken, 6 ülkeye ihracat %3 ile %33 arasında değişen oranlarda azalmıştır Ocak-Eylül döneminde en yüksek oranlı ihracat artışı olan AB ülkesi, %95,4 artışla 10,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Litvanya dır. En yüksek oranlı ihracat düşüşü görülen AB ülkesi ise %33 düşüşle 10 bin dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılan Kıbrıs olmuştur. Anılan dönemde dolar değeri çok yüksek olmamakla birlikte Estonya %76,5 ihracat artışıyla, Finlandiya %48,7, Lüksemburg %47,6 ve 25

26 Polonya %38,5 lik ihracat artışlarıyla, performans açısından dikkat çeken diğer AB ülkeleridir. En fazla ihracat yapılan AB ülkesi Almanya ya 2011 Ocak-Eylül döneminde %19,8 artışla 3,2 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. Türkiye den 190 kadar ülkeye yapılan 12,4 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %25,6 sı, diğer bir ifade ile dörtte biri Almanya ya yapılmaktadır. İngiltere %4 ihracat artışı ve 1,5 milyar dolar ihracat değeri ile ikinci büyük pazar olurken, İspanya %30,9 artış ve 1,1 milyon dolar ile Fransa yı geçerek üçüncü büyük pazar konumuna gelmiştir. Fransa, Hollanda, İtalya, Danimarka, Belçika, İsveç, Romanya ve Polonya diğer önde gelen AB pazarlarındandır. III.5. Ortadoğu Ülkeleri ne İhracatta %24 Artış Var Türkiye den Ortadoğu ülkelerine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı 2011 Ocak-Eylül döneminde 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %24 oranında artarak 521,6 milyon dolardan 647,1 milyon dolara yükselmiştir. Ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %5,2 ye yükselmiştir yılının Ocak-Mart döneminde bu ülke grubuna hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %6,9 oranında, Ocak-Haziran döneminde ise %19,4 oranında, Ocak-Eylül döneminde ise %24 oranında arttığı dikkate alındığında, yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde Ortadoğu ülkelerine ihracat artışının ivme kazanarak devam ettiği anlaşılmaktadır. Birim: 1000 $ Ortadoğu Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül 2010 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 / 10 Değişim % Irak , ,4 23,9 Suudi Arabistan , ,1 91,0 İsrail , ,0 16,7 Birleşik Arap Emirlikleri , ,6 26,1 İran , ,4-12,5 Lübnan , ,3-9,4 Ürdün , ,2 31,4 Kuveyt , ,1 59,4 Suriye , ,1-28,9 Katar , ,0 60,7 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ekim , ,2 24, ,7 26

27 Ortadoğu ülkeleri içerisinde Türkiye nin en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yaptığı ülkeler sırasıyla Irak, Suudi Arabistan, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri dir Ocak-Eylül döneminde Irak a ihracat %23,9 oranında artarak 175,7 milyon dolara yükselirken, Suudi Arabistan a ihracat %91 gibi yüksek bir oranda artarak 70,9 milyon dolardan 135,4 milyon dolara yükselmiştir. Üçüncü en fazla ihracat yapılan ülke İsrail e ihracat %16,7 oranında artışla 102 milyon dolardan 119 milyon dolara çıkarken, dördüncü büyük Ortadoğu pazarı Birleşik Arap Emirlikleri ne ihracat %26,1 oranında artışla 57 milyon dolardan 71,8 milyon dolara yükselmiştir. Irak ın Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %1,4, Suudi Arabistan ın payı %1,1, İsrail in payı %1 ve Birleşik Arap Emirlikleri nin payı %0,6 dır. Ortadoğu ülke grubunda, en yüksek oranlı ihracat artışı %91 ile Suudi Arabistan için sözkonusu olmuştur. En yüksek oranlı ihracat düşüşü ise %28,9 ile, Suriye ye ihracatta olmuştur. Ortadoğu ülkeleri genel anlamda gelişme potansiyeli olan pazarlar olarak bilinmektedir. Bazı Ortadoğu ülkelerinde 2011 yılının ilk aylarında başgösteren iç karışıklıklar, ikili ticari ilişkilere olumsuz etki etmiş olmakla birlikte; yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde sözkonusu olumsuz yansımaların azalması ile ihracat sektörel artışın da üzerinde bir oranla artmıştır. Suriye ye ve Lübnan a yönelik ihracatta ise, iç karışıklıklar nedeniyle düşüş eğilimi devam etmektedir. Ortadoğu ülke grubunda en fazla ihracat yapılan beşinci ülke İran a ihracatta ise %12,5 düşüş sözkonusudur. Uluslararası yaptırımlar sonucu ülke ekonomisi üzerinde oluşan baskı ve bankacılık alanında yaşanan sorunlar, İran a yapılan ihracatı etkilemeye devam etmektedir. III.6. Eski Doğu Bloku Ülkeleri ne İhracat Artışı %15,5 Rusya Federasyonu, Ukrayna, Kosova, Bosna Hersek, Hırvatistan, Gürcistan gibi ülkelerin yeraldığı eski Doğu Bloku ülke grubuna 2011 Ocak- Eylül döneminde 482,5 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. İhracat 2010 yılının eş dönemine kıyasla %15,5 oranında artmış ve artış oranı Türkiye geneli hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat artışının (%16,7) bir puan kadar altında olmasına rağmen, ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %3,9 olarak korunmuştur. Diğer yandan, eski Doğu Bloku ülkelerine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat artışının 2011 Ocak-Mart döneminde %23,7 ve Ocak-Haziran döneminde %17,3 olduğu dikkate alındığında, bu ülke grubuna ihracat artışının ikinci çeyrek dönemde olduğu gibi üçüncü çeyrekte de ivme kaybederek devam ettiği söylenebilir. Ülke grubunda en fazla ihracat yapılan ülkeler Rusya Federasyonu, Ukrayna, Kosova, Bosna-Hersek ve Hırvatistan olarak sıralanmaktadır. 27

28 Türkiye den Rusya Federasyonu na hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2011 Ocak-Eylül döneminde 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %14,3 oranında artarak 214,3 milyon dolardan 244,9 milyon dolara yükselmiştir. Bu artış ile Rusya Federasyonu nun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %2 olmuştur Ocak-Mart döneminde Rusya Federasyonu na ihracatın %54,1 oranında, Ocak-Haziran döneminde %20,6 oranında ve Ocak-Eylül döneminde %14,3 oranında arttığı dikkate alındığında, bu ülkeye ihracatın ivme kaybederek artmakta olduğu tespiti yapılabilir. Eski Doğu Bloku ülke grubundaki ikinci büyük pazar Ukrayna ya Türkiye den 2011 Ocak-Eylül döneminde 97,2 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiş, ihracat bir önceki yıla kıyasla %81 oranında artmıştır. Birim: 1000 $ Eski Doğu Bloku Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül 2010 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 / 10 Değişim % Rusya Federasyonu , ,0 14,3 Ukrayna , ,8 81,0 Kosova , ,3-40,5 Bosna-Hersek , ,2 21,0 Hırvatistan , ,1 39,6 Gürcistan , ,1 109,7 Arnavutluk , ,1 11,3 Makedonya , ,1-18,2 Sırbistan , ,1-21,5 Moldavya , ,0 36,1 Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ekim , ,9 15, ,7 Üçüncü büyük pazar Kosova ya ihracat 2011 Ocak-Eylül döneminde %40,5 oranında düşüşle 68,2 milyon dolardan 40,6 milyon dolara gerilemiştir. Dördüncü büyük pazar Bosna-Hersek e ise %21 lik artışla 25,1 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Grupta en yüksek oranlı artış %109,7 ile Gürcistan a yapılan ihracatta olmuş ve bu artışla 17,5 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. En yüksek oranlı ihracat düşüşü ise %40,5 ile Kosova ya ihracatta olmuştur. 28

29 III.7. Amerika Ülkelerine İhracat Artışı İvme Kaybediyor 2011 Ocak-Eylül döneminde ABD, Kanada, Panama, Meksika, Brezilya, Arjantin gibi ülkelerin gruplandırıldığı Amerika ülke grubuna Türkiye den yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, %7,8 oranında artarak 374,9 milyon dolardan 404 milyon dolara yükselmiştir. Bu ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %3,3 tür. Grubun en fazla ihracat yapılan ülkesi ABD dir. Yılın ilk dokuz ayında ABD ye %6,2 artışla 337,8 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. ABD nin Türkiye hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %2,7 dir. Grubun ikinci en fazla ihracat yapılan ülkesi Kanada ya ise 2011 Ocak-Eylül döneminde %10,8 oranında artışla 49,6 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Panama, Brezilya, Kolombiya ve Arjantin, ihracat değerleri 1,3 milyon dolar ile 5,3 milyon dolar gibi nispeten az olan ülkeler olmakla birlikte, %275 lere varan artışlarla dikkat çekmektedir. Grubun %50,6 lık ihracat düşüşü ile dikkat çeken tek üyesi ise Meksika dır. Birim: 1000 $ Amerika Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül 2010 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 / 10 Değişim % ABD , ,72 6,2 Kanada , ,40 10,8 Panama , ,04 74,5 Meksika , ,02-50,6 Brezilya 833 0, ,02 126,1 Kolombiya 450 0, ,01 247,4 Arjantin 344 0, ,01 275,3 Amerika Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ekim , ,3 7, ,7 ABD Tekstil ve Konfeksiyon Ofisi (Otexa) verilerine göre, 2011 yılının Ocak Temmuz döneminde ABD tarafından toplam 43,2 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı yapılmıştır yılının Ocak-Temmuz dönemine kıyasla ithalatta %13,09 luk bir artış kaydedilmiştir. ABD nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler Çin, Vietnam, Endonezya, Bangladeş, Meksika ve Hindistan dır. 29

30 ABD nin en büyük tedarikçisi durumundaki Çin den yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı 2011 Ocak-Temmuz döneminde %8,74 oranında artmıştır. Bu artışla Çin den ithalat, 15,2 milyar dolara yükselmiştir. ABD nin ikinci büyük hazırgiyim ve konfeksiyon tedarikçisi Vietnam dan ithalat %17,13 artışla 3,7 milyar dolara yükselirken, üçüncü büyük tedarikçi Endonezya dan ithalat %17,84 oranında artarak 3 milyar dolara yükselmiştir. ABD nin diğer önemli tedarikçileri Bangladeş ten ithalatı %28,5 artışla 2,7 milyar dolara, Meksika dan hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı %7,37 oranında artarak 2,2 milyar dolara ve Hindistan dan ithalatı %12,29 oranında artarak 2,2 milyar dolara yükselmiştir. Honduras tan ithalat %14,87 oranında artışla 1,5 milyar dolara, Kamboçya dan ithalat %21,25 artışla 1,4 milyar dolara ve El Salvador dan ithalat %14,69 artışla 1 milyar dolara yükselmiştir. Pakistan dan ithalat %21,34 oranında ve Sri Lanka dan ithalat %14,02 oranında artarken, Tayland dan ithalat %1,86 oranında azalmıştır Ocak-Temmuz döneminde ABD nin Türkiye den hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı %7,81 oranında artışla 174,5 milyon dolardan 188,1 milyon dolara yükselmiştir. III.8. Diğer Avrupa Ülkeleri ne İhracat %9,6 Arttı İsviçre, Norveç ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gibi ülkelerin gruplandırıldığı Diğer Avrupa ülke grubuna 2011 Ocak-Eylül döneminde Türkiye den 199 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır Ocak-Eylül döneminde bu ülke grubuna ihracat 2010 yılının eş dönemine kıyasla %9,6 oranında artmıştır. Diğer Avrupa ülkelerinin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %1,7 den %1,6 ya gerilemiştir. Diğer Avrupa ülke grubunun en fazla ihracat yapılan ülkeleri İsviçre, Norveç ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti dir. Bu ülkelerden İsviçre ye %12,2 artışla 110,2 milyon dolar değerinde ihracat yapılırken, Norveç e %4,9 artışla 67,5 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ne ihracat ise 2010 yılının Ocak-Eylül dönemine kıyasla %11,9 artışla 20,3 milyon dolar olmuştur. 30

31 Birim: 1000 $ Diğer Avrupa Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2010 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 / 10 Değişim % İsviçre , ,9 12,2 Norveç , ,5 4,9 Kuzey Kıbrıs Türk Cu , ,2 11,9 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı Ocak - Eylül , ,6 9,6 Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ekim ,7 III.9. Afrika Ülkeleri ne İhracat Artışı İvme Kazandı Türkiye den Afrika ülkelerine 2011 Ocak-Eylül döneminde 276,8 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. İhracat 2010 Ocak- Eylül dönemine kıyasla sadece %6,6 oranında artmıştır. Afrika ülkelerine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 2011 Ocak-Mart döneminde %24,8 oranında azaldığı, Ocak-Haziran döneminde %0,4 oranında ve Ocak-Eylül döneminde %6,6 oranında arttığı dikkate alındığında yılın ikinci çeyreğinde artışa geçen ihracatın üçüncü çeyrekte ivme kazanarak artması, olumlu bir performans göstergesi olarak değerlendirilebilir. %6,6 artış ile Afrika ülkelerinin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %2,2 olmuştur. Tunus, Mısır, Libya gibi ülkelerde Şubat ayında başgösteren iç karışıklıkların yatışmasının sözkonusu ihracat performans artışında etkili olduğu düşünülmektedir Ocak-Eylül döneminde Afrika ülkeleri içerisinde Türkiye den en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen ülke Cezayir dir. Yılın ilk dokuz ayında Cezayir e %4,7 artışla 69 milyon dolarlık ihracat yapılmış ve ülkenin toplam ihracattan aldığı pay %0,6 olarak hesaplanmıştır. İkinci en fazla ihracat yapılan Afrika ülkesi Tunus tur. Tunus a 2011 Ocak- Eylül döneminde %14,7 artışla 68,7 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmış, Tunus un Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %0,6 düzeyinde kalmıştır. 31

32 Birim: 1000 $ Afrika Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül 2010 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 / 10 Değişim % Cezayir , ,6 4,7 Tunus , ,6 14,7 Mısır , ,3-1,8 Libya , ,3-8,1 Nijerya , ,1 40,7 Fas , ,1 35,4 G.Afrika Cumhuriyeti , ,1 33,8 Sudan , ,0-24,9 Afrika Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ekim , ,2 6, ,7 %1,8 düşüşle 41,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Mısır, %8,1 düşüşle 36,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Libya, Afrika kıtasındaki diğer önde gelen pazarlardandır. Bu grupta Fas, Nijerya ve Güney Afrika Cumhuriyeti ne ihracat %33,8 ile %40,7 arasında değişen oranlarda artmıştır. Bu üç ülkenin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payları %0,1 düzeyindedir. III.10. Serbest Bölgelere İhracat %6 Arttı 2011 Ocak-Eylül döneminde Türkiye den Serbest Bölgelere 160,8 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. İhracat 2010 yılının Ocak-Eylül dönemine kıyasla %6 oranında artmıştır. Serbest bölgelerin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %1,3 e düşmüştür. Yılın ilk üç ayında Serbest Bölgelere ihracatın %2 oranında azaldığı, ancak ilk altı ay itibarıyla %7,9 ve ilk dokuz ay itibarıyla %6 oranında arttığı dikkate alındığında, bu ülke grubuna yönelik ihracatın sektörel ihracat performansının (%16,7 artışla) gerisinde, ama yine de pozitif bir seyir izlediği ifade edilebilir. En fazla ihracat yapılan serbest bölge, AHL Serbest Bölgesi dir Ocak- Eylül döneminde AHL Serbest Bölgesi ne 82,3 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. İhracat 2010 yılının Ocak-Eylül döneminde %10,7 oranında artmıştır. Trakya Serbest Bölgesi ne %10,4 düşüşle 37,3 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılırken, Avrupa Serbest Bölgesi ne %25,5 artışla 22,4 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. 32

33 Birim: 1000 $ Serbest Bölgelere Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül 2010 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 / 10 Değişim % Ahl Serbest Bölge , ,66 10,7 Trakya Serbest Bölge , ,30-10,4 Avrupa Serbest Bölge , ,18 25,5 İst.Deri Serb.Bölge , ,04 102,0 Ege Serbest Bölge , ,04-38,2 Bursa Serbest Bölge , ,02 33,2 Denizli Serbest Bölge , ,02 36,2 Mersin Serbest Bölge , ,02 32,8 Serbest Bölgeler Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ekim , ,30 6, ,7 Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılan diğer serbest bölgeler, %102 artışla 5,3 milyon dolarlık ihracat yapılan İstanbul Deri Serbest Bölgesi, %38,2 düşüşle 5,1 milyon dolarlık ihracat yapılan Ege Serbest Bölgesi, %33,2 artışla 2,4 milyon dolarlık ihracat yapılan Bursa Serbest Bölgesi, %36,2 artışla 2,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Denizli Serbest Bölgesi ve %32,8 artışla 1,9 milyon dolarlık ihracat yapılan Mersin Serbest Bölgesi olarak sıralanmaktadır. III.11. Türk Cumhuriyetleri Yine İhracatın Azaldığı Tek Ülke Grubu Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan gibi Türk Cumhuriyetleri nin yeraldığı ülke grubuna 2011 Ocak-Eylül döneminde Türkiye den 141,5 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. İhracat 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %2,2 oranında azalmıştır.türk Cumhuriyetleri ne yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, sektörel ihracatın %1,1 i kadardır Ocak-Mart döneminde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının yüksek oranlı arttığı ülke gruplarından biri olan Türk Cumhuriyetleri nde ikinci çeyrekte özellikle Azerbaycan a ihracatın azalması dolayısıyla, dikkate değer bir performans kaybı sözkonusu olmuş, üçüncü çeyrekte de Kazakistan ve Azerbaycan a ihracatın azalması dolayısıyla performans kaybı devam etmiş ve Türk Cumhuriyetleri, ihracatın azaldığı tek ülke grubu olma konumunu muhafaza etmiştir Ocak-Eylül dönemi itibarıyla en fazla ihracat yapılan Türk Cumhuriyeti Kazakistan dır. Yılın ilk dokuz ayında Kazakistan a Türkiye den 75,4 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir

34 Ocak-Eylül dönemine göre değişim %10,4 düşüş yönündedir. Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı içinde pay %0,8 den (binde yedi) %0,6 ya düşmüştür. Grubun ikinci en fazla ihracat yapılan ülkesi Kırgızistan dır. Kırgızistan a 2011 yılının ilk dokuz ayı içerisinde %56,1 oranında artışla 23,8 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. Sırasıyla %33 düşüşle 19,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Azerbaycan, %16,8 artışla 9,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Türkmenistan, %51 artışla 8 milyon dolarlık ihracat yapılan Tacikistan ve %77,9 luk artışla 5,8 milyon dolarlık ihracat yapılan Özbekistan, diğer önde gelen pazarlardandır. Birim: 1000 $ Türk Cumhuriyetlerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2010 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 / 10 Değişim % Kazakistan , ,6-10,4 Kırgızistan , ,2 56,1 Azerbaycan , ,2-33,0 Türkmenistan , ,1 16,8 Tacikistan , ,1 51,0 Özbekistan , ,0 77,9 Türk Cumhuriyetleri Toplamı Ocak - Eylül , ,1-2,2 Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ekim ,7 III.12. Asya ve Okyanusya Ülkelerine Yüksek Oranlı İhracat Artışı Devam Ediyor: %47, yılının Ocak-Eylül döneminde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının en yüksek oranlı arttığı ülke grubu yılın ilk ve ikinci çeyreğinde olduğu gibi yine Asya ve Okyanusya ülkeleri olmuştur Ocak-Eylül dönemine göre %47,1 oranında artışla bu ülke grubuna 124 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. Ancak ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı sadece %1 dir. Ülke grubunun en fazla ihracat yapılan ülkeleri Çin Halk Cumhuriyeti, Hong Kong, Avustralya, Japonya ve Güney Kore Cumhuriyeti olarak sıralanmaktadır Ocak-Eylül döneminde Çin Halk Cumhuriyeti ne %75,2 artışla 39,5 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Hong Kong a %48,8 artışla 23,4 milyon dolarlık, Avustralya ya %67,7 artışla 15,7 milyon dolarlık, Japonya ya 15,1 milyon dolarlık ve Güney Kore Cumhuriyeti ne %34,4 34

35 artışla 8,7 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. 3,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Hindistan, 2,9 milyon dolarlık ihracat yapılan Afganistan, 2,6 milyon dolarlık ihracat yapılan Singapur, 2 milyon dolarlık ihracat yapılan Yeni Zelanda ve 1,9 milyon dolarlık ihracat yapılan Pakistan, Asya ve Okyanusya ülke grubunun diğer önemli üyeleridir. Birim: 1000 $ Asya ve Okyanusya Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül 2010 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 Ocak - Eylül 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2011 / 10 Değişim % Çin Halk Cumhuriyeti , ,3 75,2 Hong Kong , ,2 48,8 Avustralya , ,1 67,7 Japonya , ,1 0,0 G. Kore Cumhuriyeti , ,1 34,4 Hindistan , ,0 36,1 Afganistan 986 0, ,0 193,0 Singapur , ,0 116,8 Yeni Zelanda 887 0, ,0 121,1 Pakıstan , ,0 15,7 Tayland , ,0 51,2 Tayvan , ,0 9,2 Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı , ,0 47,1 Türkiye Hazırgiyim ve ,7 Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ekim

36 IV. ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA İHRACATI HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının üç temel ürün grubu, örme konfeksiyon mamulleri, dokuma konfeksiyon mamulleri ve diğer hazır eşyalardır ve bu üç temel ürün grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payları, farklılıklar göstermektedir. Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında ağırlıklı ürün grubu, örme konfeksiyon mamulleridir Ocak-Eylül döneminde örme konfeksiyon mamullerinin toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %53,7, dokuma konfeksiyon mamullerinin payı %32,6 ve hazır eşyaların payı %13,8 dir Ocak-Eylül döneminde hazırgiyim ve konfeksiyonun üç temel ürün grubunda da ihracat artışları olmuştur. Bu dönemde, %14,6 oranında artışla 6,6 milyar dolarlık örme konfeksiyon mamulü ihraç edilirken, dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı %16,9 oranında artarak 3,4 milyar dolardan 4 milyar dolara çıkmış, hazır eşya ihracatı ise %25,7 artış ile 1,7 milyar dolar olmuştur. Yılın ilk dokuz ayında, en düşük oranlı ihracat artışı örme konfeksiyon mamullerinde görülürken, dokuma konfeksiyon mamullerinde ve ev tekstillerinin de dahil olduğu hazır eşya ürün grubunda, sektörel ihracat artışından (%16,7) daha yüksek oranlı ihracat artışları olmuştur. Temel ürün grupları itibariyle hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatına ilişkin veriler, aşağıdaki tablodan izlenebilir. Birim ABD $ / 11 Fasıl Ürün Grubu Ocak - Eylül Ocak - Eylül Değişim % 61 Örme Giyim Eşyası ve Aksesuarları ,6 62 Örülmemiş Giyim Eşyası ve Aksesuarları ,9 63 Mensucattan Mamul Diğer Hazır Eşya ,7 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Temel Ürün Grupları İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde genel anlamda, hazırgiyim ve konfeksiyonun üç temel ürün grubunda da olumlu bir ihracat performansı gösterilmiştir. 36

37 IV.1 Örme Konfeksiyon İhracat Artışı %14,6 Örme konfeksiyon ihracatı, 2011 Ocak-Eylül döneminde 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %14,7 oranında artarak 5,8 milyar dolardan 6,6 milyar dolara yükselmiştir. Genel hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %16,7 oranında arttığı dikkate alındığında, örme konfeksiyon mamulleri ihracatında genel hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat performansından biraz daha düşük bir performans gösterildiği ifade edilebilir Ocak-Eylül döneminde Türkiye den en fazla örme konfeksiyon ihracatı yapılan ülkeler %16,3 artış ile 1,9 milyar dolarlık ihracat yapılan Almanya, %1 artış ile 996,2 milyon dolarlık ihracat yapılan İngiltere, %31,8 artış ile 560,8 milyon dolarlık ihracat yapılan İspanya, %14,2 artış ile 559,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Fransa ve %19,9 artışla 351,3 milyon dolarlık ihracat yapılan İtalya olarak sıralanmaktadır.türkiye nin örme konfeksiyon ihracatının %28,6 sı Almanya ya, %15,1 i İngiltere ye, %8,5 i İspanya ya, %8,5 i Fransa ya ve %5,3 ü İtalya ya yapılmaktadır. En fazla örme konfeksiyon mamulü ihraç edilen ülkeler, dönemsel değişimler ve paylar aşağıdaki tablodan görülebilir. En Fazla Örme Konfeksiyon İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Eylül Birim: ABD $ Değişim Pay Ülkeler Ocak - Eylül Ocak - Eylül % % Almanya ,3 28,6 İngiltere ,0 15,1 İspanya ,8 8,5 Fransa ,2 8,5 İtalya ,9 5,3 Hollanda ,3 5,0 Danimarka ,0 3,1 Belçika ,1 2,9 İsveç ,8 2,2 Irak ,4 1,5 Rusya Federasyonu ,1 1,5 ABD ,1 1,4 Polonya ,0 1,2 Avusturya ,6 0,9 İsviçre ,8 0,8 Romanya ,1 0,8 Yunanistan ,9 0,8 Ukrayna ,7 0,7 Kazakistan ,7 0,6 Norveç ,1 0,6 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,7 Türkiye Toplam Örme Konfeksiyon İhracatı ,6 100,0 20 Ülkenin Payı % Kaynak: İhracat-net Bilgi Sistemi / Ekim

38 En fazla örme konfeksiyon ihraç edilen ilk 20 ülke içerisinde oransal olarak en yüksek artış kaydedilen ülkeler Ukrayna, Irak ve Polonya dır Ocak- Eylül döneminde Türkiye den Ukrayna ya örme konfeksiyon mamulleri ihracatı %66,7 oranında artışla 26,7 milyon dolardan 44,5 milyon dolara çıkmıştır. Ukrayna Türkiye nin en fazla örme konfeksiyon ihraç ettiği 18. ülkedir ve Türkiye toplam örme konfeksiyon ihracatından aldığı pay %0,7 düzeyindedir. Diğer yüksek oranlı artış görülen ülke Irak a, örme konfeksiyon ihracatı %45,4 oranında artışla 67,3 milyon dolardan 97,8 milyon dolara yükselmiştir. Irak ın Türkiye nin toplam örme konfeksiyon ihracatı içindeki payı %1,5 tir Ocak-Eylül döneminde %45 artışla 78,5 milyon dolarlık ihracat yapılan Polonya, %37,3 artışla 329,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Hollanda ve %31,8 artışla 560,8 milyon dolarlık ihracat yapılan İspanya, örme konfeksiyon ihracatının yüksek oranlı arttığı diğer ülkelerdir. Örme konfeksiyon ihracatında oransal olarak en fazla düşüş Romanya pazarında görülmüş, bu pazara yapılan örme konfeksiyon ihracatı 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla 2011 Ocak-Eylül döneminde %24,1 oranında azalarak 71,1 milyon dolardan 53,9 milyon dolara gerilemiştir. Kazakistan ve Norveç örme konfeksiyon mamulü ihracatının azaldığı diğer ülkelerdir. Kazakistan pazarında %19,7 ve Norveç pazarında %0,1 kayıp olmuştur Ocak-Eylül döneminde örme konfeksiyon mamulleri ihracatına temel ürün grupları itibarıyla bakıldığında, en fazla ihraç edilen ürünlerin başında GTİP başlıklı t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin geldiği görülmektedir in ilk dokuz ayında GTİP başlıklı t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin ihracatı %12,6 oranında artmış ve ihracat dolar bazında 2,2 milyar dolardan 2,5 milyar dolara yükselmiştir. %24,4 artış ve 980,5 milyon dolarlık ihracat rakamı ile GTİP başlıklı örme kazak, hırka, yelek ve benzeri giysiler, %11,9 oranında artış ve 895,9 milyon dolarlık ihracat rakamı ile GTİP başlıklı örme bayan takım, ceket,etek, pantolon, tulum, şort gibi giysiler ve %21,1 oranında artış ve 815 milyon dolarlık ihracat rakamı ile GTİP başlıklı şoset ve külotlu çoraplar, diğer önde gelen ihraç ürünlerindendir. Örme konfeksiyon mamullerinin onyedi ürün grubundan on altısında 2011 Ocak-Eylül döneminde 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %6,5 ile %176,4 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. İhracatı azalan tek ürün grubu %5,5 düşüşle 122,1 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı örme diğer giysilerdir Ocak-Eylül döneminde ihracatı oransal olarak en fazla artan örme giysi grupları %176,4 lük artış oranı ile 393,8 bin dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı kaplanmış, lamine edilmiş örme mensucattan mamul giysiler, 38

39 %45,3 artışla 31,4 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı erkek örme palto, kaban,anorak, rüzgarlık ve benzerleri, %32,1 lik artış oranı ile 78,9 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı bebek giysileri ve aksesuarlar, %29,8 artışla 68,4 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı erkek örme külot, slip, pijama, bornoz, robdöşambr ve benzeri giysilerdir. Birim : ABD $ / 10 GTİP Başlığı Kapsam Ocak - Eylül Ocak - Eylül Değişim % 6109 T-Shirt, Atlet Ve Benzerleri , Kazak, Hırka, Yelek Ve Benzerleri , Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Takım, Ceket, Elbise, Etek, Pantolon, Tulum, Şort , Şoset Ve Külotlu Çoraplar , Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Bluz, Gömlek Ve Gömlek Bluzler Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Külot, Slip, Gecelik, Pijama, Sabahlık, Bornoz Ve Benzerleri Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Takım,Ceket, Pantolon, Tulum Ve Şortlar , , , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler , Örme Diğer Giysiler , Bebek Giysileri Ve Giyim Aksesuarları , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Külot, Slip,Pijama, Bornoz, Robdöşambr Ve Benzerleri , Eşofman Takımlar,Kayak Kıyafetleri, Yüzme Kıyafetleri , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Palto, Kaban, Anorak, Rüzgarlık Ve Benzerleri , Diğer Giyim Aksesuarları , Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Manto, Kaban, Rüzgarlık, Anorak Ve Benzerleri , Eldivenler , ,5906 Ve 5907 Tarifeli Örme Mensucattan Mamül Giysiler Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Ekim 2011 Temel Ürün Grupları İtibariyle Örme Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül ,4 IV.2 En Fazla İhraç Edilen Örme Giysilerde Durum 2011 Ocak-Eylül döneminde de 2010 yılında olduğu gibi en fazla ihraç edilen örme konfeksiyon mamulleri GTİP başlıklı örme-t-shirt, atlet ve benzeri giysilerdir. Bu ürünlerin ihracatı 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %12,6 oranında artarak 2,2 milyar dolardan 2,5 milyar dolara yükselmiştir GTİP başlıklı örme-t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin 2011 Ocak-Eylül döneminde en fazla ihraç edildiği ülkeler Almanya, İngiltere, İspanya, Fransa ve Hollanda olarak sıralanmaktadır. Almanya ya ihracat 2011 Ocak-Eylül döneminde 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %12,1 oranında artışla 763,7 milyon dolara yükselirken, İngiltere ye ihracat %6,9 oranında azalarak 310,6 39

40 milyon dolara düşmüştür. Diğer yandan, üçüncü büyük pazar İspanya ya ihracat %22,4 oranında artarak 231,4 milyon dolara yükselmiş, dördüncü büyük pazar Fransa ya ihracat %18,2 oranında artarak 196,3 milyon dolara yükselmiş, beşinci büyük pazar olan Hollanda ya ihracat ise %49,1 oranında artarak 120,3 milyon dolara yükselmiştir. Birim: ABD $ En Fazla Örme T-shirt, Atlet ve Benzeri Giysi İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Eylül Değişim Pay Ülkeler Ocak - Eylül Ocak - Eylül % % Almanya ,1 31,1 İngiltere ,9 12,7 İspanya ,4 9,4 Fransa ,2 8,0 Hollanda ,1 4,9 İtalya ,5 4,6 Danimarka ,5 3,9 Irak ,1 3,2 Belçika ,5 3,0 İsveç ,3 2,1 Avusturya ,1 1,0 ABD ,7 1,0 Polonya ,7 0,9 Rusya Federasyonu ,5 0,9 İsviçre ,3 0,8 Romanya ,9 0,8 AHL Serbest Bölge ,2 0,6 Kazakistan ,3 0,6 Macaristan ,4 0,5 Suudi Arabistan ,7 0,5 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,2 90,7 Türkiye Toplam Örme T-shirt, Atlet ve Benzeri Giysi İhracatı ,6 100,0 20 Ülkenin Payı % 91,0 90,7 Türkiye Toplam Örme Konfeksiyon İhracatı Örme T-shirt, Atlet ve Benzeri Giysi İhracatının Örme Konfeksiyon İhracatındaki Payı % ,6 37,9 37,2 Kaynak: İhracat-net Bilgi Sistemi / Ekim 2011 Ürün grubunun en fazla ihraç edildiği yirmi ülke içerisinden onbeş ülkeye ihracat %0,4 ile %103,7 arasında değişen oranlarda artmış, diğer beş ülkeye ise %2,3 ile %27,3 arasında değişen oranlarda azalmıştır. Bu yirmi ülke dikkate alındığında, ihracatın en yüksek oranlı arttığı ülke %103,7 artış oranı ve 13 milyon dolar ihracat değeri ile Suudi Arabistan olurken, %70,1 artış oranı ve 78,8 milyon dolar ile Irak, %49,1 artış oranı ve 120,3 milyon dolar ile Hollanda, yüksek oranlı artışların olduğu pazarlardır. 40

41 Diğer yandan, Kazakistan %27,3 düşüş ve 13,7 milyon dolarlık ihracat rakamı ile, AHL Serbest Bölge %21,2 düşüş ve 15,6 milyon dolarlık ihracat rakamı ile, İngiltere %6,9 düşüş ve 310,6 milyon dolar ihracat rakamı ile, ABD %6,7 düşüş ve 24,3 milyon dolar ihracat değeri ile, İsviçre %2,3 düşüş ve 20,3 milyon dolar değer ile ihracat düşüşlerinin görüldüğü belli başlı ülkelerdir. IV.3 Çorap İhracatı %21,1 Arttı Türkiye de çorap sanayi, üretim kapasitesi ve ihracat potansiyeli ile Türk hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinin önemli bir alt sektörüdür. Gelişmiş üretim kapasitesi, kullanılan ileri teknoloji ve tasarım imkanları dolayısıyla Türkiye, çorap üretimi ve ihracatında dünya çorap ticaretinden aldığı %8 payla Çin Halk Cumhuriyeti ve İtalya nın ardından dünyanın 3. büyük ülkesi konumundadır Ocak-Eylül döneminde çorap ihracatı, örme konfeksiyon ihracat artışının (%14,6) yedi puan kadar üzerinde ve toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat artışının (%16,7) dört puan üzerinde bir artışla %21,1 oranında artmış ve 815 milyon dolara yükselmiştir. Çorap ihracatının, Türkiye nin örme konfeksiyon ihracatı içerisinde payı, 2011 Ocak-Eylül dönemi itibarıyla %12,4 olarak hesaplanmaktadır Ocak-Eylül döneminde Türkiye den en fazla çorap ihraç edilen ülkeler İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya ve Hollanda olarak sıralanmaktadır. İngiltere ye ihracat 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %13,9 oranında artarak 195,5 milyon dolara yükselmiş, Almanya ya ihracat %28,1 oranında artışla 174,6 milyon dolara çıkmıştır. İngiltere ye yapılan çorap ihracatının Türkiye toplam çorap ihracatı içinde payı %24, diğer bir ifade ile dörtte birine yakın ve ikinci büyük pazar Almanya nın Türkiye toplam çorap ihracatında payı %21,4 dür. Üçüncü en fazla çorap ihraç edilen ülke Fransa ya çorap ihracatı %34 oranında artarak 74,6 milyon dolardan 100 milyon dolara yükselirken, İspanya ya ihracat %48,1 oranında artışla 52 milyon dolara yükselmiş, Hollanda ya ihracat ise %16 artışla 30,5 milyon dolardan 35,4 milyon dolara yükselmiştir. Çorap ihracatının en yüksek oranlı arttığı ülkeler, %90,2 oranında artış ve 14,8 milyon dolar ihracat değeriyle Rusya Federasyonu, %75,7 oranında artış ve 10,9 milyon dolar ihracat değeriyle Polonya ve %48,1 oranında artış ve 52 milyon dolar ihracat değeri ile İspanya dır Ocak-Eylül döneminde çorap ihracatında en yüksek oranlı düşüş %35,8 ile İrlanda da sözkonusu olurken, Danimarka %3,2 düşüş ve 18,6 milyon dolarlık ihracat değeri ile ikinci önemli kayba uğranılan pazardır. Avusturya ise %0,8 ihracat düşüşü ve 8,6 milyon dolarlık ihracat rakamı ile çorap ihracatının azaldığı üçüncü ülkedir. 41

42 Birim: ABD $ En Fazla Çorap İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Eylül Değişim Pay Ülkeler Ocak - Eylül Ocak - Eylül % % İngiltere ,9 24,0 Almanya ,1 21,4 Fransa ,0 12,3 İspanya ,1 6,4 Hollanda ,0 4,3 İtalya ,9 4,0 İsveç ,6 3,6 Belçika ,9 3,5 Danimarka ,2 2,3 Rusya Federasyonu ,2 1,8 Norveç ,6 1,6 Polonya ,7 1,3 İsviçre ,2 1,3 ABD ,5 1,3 Avusturya ,8 1,1 Bulgaristan ,8 1,0 Slovakya ,1 0,9 İrlanda ,8 0,9 Yunanistan ,5 0,9 Finlandiya ,8 0,6 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,8 94,5 Türkiye Toplam Çorap İhracatı ,1 100,0 20 Ülkenin Payı % 93,9 94,5 Türkiye Toplam Örme Konfeksiyon İhracatı Çorap İhracatının Örme Konfeksiyon İhracatındaki Payı % ,6 11,7 12,4 Kaynak: İhracat-net Bilgi Sistemi / Ekim 2011 IV.4 Dokuma Konfeksiyon İhracatında Artış Genel Artış Paralelinde 2011 Ocak-Eylül döneminde Türkiye den 4 milyar dolar değerinde dokuma konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. Bu ürünlerin ihracatı, 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %16,9 oranında artmıştır. Dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatındaki artış, genel hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki artışa (%16,7) paralel, örme konfeksiyon mamulleri ihracatındaki artıştan (%14,6) yüksektir. Dokuma konfeksiyon ihracatının toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %32,6 dır Ocak-Eylül döneminde en fazla dokuma konfeksiyon ihraç edilen ilk yirmi ülke incelendiğinde, sırasıyla Almanya, İspanya, İngiltere, Fransa, Hollanda ve İtalya nın en büyük ilk altı ülke olduğu görülmektedir. Bu altı ülkenin tamamında %10,3 ile %31,6 arasında değişen oranlarda ihracat artışları olmuştur. 42

43 Birim: ABD $ Değişim Pay Ülkeler Ocak - Eylül Ocak - Eylül % % Almanya ,4 18,0 İspanya ,6 11,9 İngiltere ,3 11,9 Fransa ,5 7,1 Hollanda ,5 6,3 İtalya ,5 5,7 Danimarka ,9 3,5 Belçika ,8 2,7 Rusya Federasyonu ,0 2,4 Çek Cumhuriyeti ,8 2,0 ABD ,7 2,0 Suudi Arabistan ,6 1,8 İsrail ,5 1,8 İsveç ,5 1,7 Romanya ,8 1,3 AHL Serbest Bölge ,2 1,3 Irak ,7 1,3 Tunus ,7 1,0 Cezayir ,9 1,0 Birleşik Arap Emirlikleri ,4 0,9 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,1 Türkiye Toplam Dokuma Konfeksiyon İhracatı En Fazla Dokuma Konfeksiyon İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Eylül ,9 100,0 20 Ülkenin Payı % Kaynak: İhracat-net Bilgi Sistemi / Ekim 2011 En fazla ihracat yapılan ülkelerden, Almanya ya dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı dolar bazında %13,4 artışla 720 milyon dolar olurken, İspanya ya ihracat %31,6 artışla 476,8 milyon dolara yükselmiştir. Almanya nın Türkiye toplam dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatında payı %18 ve İspanya nın %11,9 dur. Üçüncü en fazla ihracat yapılan pazar İngiltere ye ihracat 2011 Ocak-Eylül döneminde 2010 yılının eş dönemine kıyasla %10,3 oranında artışla 475,6 milyon dolara yükselirken, Fransa ya dokuma konfeksiyon ihracatı %26,5 oranında artarak 284 milyon dolar olmuştur. Türkiye nin dokuma konfeksiyon ihracatı açısından beşinci büyük pazarı olan Hollanda ya ihracat 2011 Ocak-Eylül döneminde %19,5 oranında artışla 252,2 milyon dolara yükselmiş, altıncı sırada İtalya ya ihracat ise %27,5 oranında artarak 226,7 milyon dolar olmuştur. 43

44 2011 Ocak-Eylül döneminde oransal olarak dokuma konfeksiyon ihracatının en fazla arttığı ülke Suudi Arabistan dır. Bu ülkeye ihracat, 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %99,6 oranında artışla 37 milyon dolardan 73,7 milyon dolara yükselmiştir. Dokuma konfeksiyon ihracatında yüksek oranlı artış kaydedilen diğer ülke ve bölgeler, Birleşik Arap Emirlikleri (%43,4 artış), AHL Serbest Bölge (%38,2 artış), İspanya (%31,6 artış) ve Danimarka (%28,9 artış) olarak sayılabilir. Diğer yandan, 2011 Ocak-Eylül döneminde dokuma konfeksiyon ihracatında düşüş kaydedilen tek ülke, %2,9 düşüşle 38,9 milyon dolarlık ihracat yapılan Cezayir olmuştur. Dokuma konfeksiyon ihracatı ürün grupları bazında değerlendirildiğinde, 2011 Ocak-Eylül döneminde Türkiye den en fazla ihraç edilen ürünlerin 1,6 milyar dolarlık ihracat düzeyi ile GTİP başlıklı bayan takım, ceket, elbise, etek, pantolon vb. giysiler olduğu görülmektedir. Bu ürünlerin ihracatı, 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %17,7 artmıştır. Bu ürünleri takiben, 1,1 milyar dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı erkek ve erkek çocuklar için pantolon, ceket, takım vb.,433 milyon dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı dokuma erkek gömlekleri ve 414,1 milyon dolarlık ihracat değeri ile GTİP başlıklı dokuma bayan bluz ve gömlekler, dokuma konfeksiyon ihracatında önde gelen ürün gruplarıdır yılının ilk dokuz ayında oransal olarak ihracatı en fazla artan ürün grubu, %30,3 artışla 433 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı erkek dokuma gömleklerdir. %23,2 artışla 36 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı erkek külot, slip, pijama, bornoz, robdöşambr ve benzeri giysiler, %20,5 artış ve 59,2 milyon dolarlık ihracat değeri ile GTİP başlıklı erkek dokuma palto, kaban, rüzgarlık, anorak ve benzeri giysiler, ihracatı yüksek oranlı artan diğer ürün gruplarıdır. Dokuma konfeksiyon ürünleri içerisinde 2011 Ocak-Eylül döneminde ihracatı en yüksek oranlı azalan ürün grubu, %8,7 oranında düşüş kaydedilen ve 199,7 bin dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı mendillerdir. %6,7 düşüşle 2,7 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı kravatlar ve %2 düşüşle 24,1 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı şal, eşarp ve benzerleri, ihracatı azalan diğer ürün gruplarıdır. 44

45 Temel Ürün Grupları İtibariyle Dokuma Konfeksiyon İhracatı Ocak - Eylül Birim : ABD $ / 10 GTİP Başlığı Kapsam Ocak - Eylül Ocak - Eylül Değişim % Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Takım, Ceket, Elbise,Etek, Pantolon, Tulum, Şort , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Takım,Ceket, Pantolon, Tulum, Şortlar , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler , Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Bluz, Gömlek Ve Gömlek Bluzler , Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Külot, Slip, Gecelik, Pijama, Sabahlık, Bornoz Ve Benzerleri Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Manto, Kaban,Rüzgarlık, Anorak Ve Benzerleri Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Palto, Kaban, Anorak, Rüzgarlık Ve Benzerleri , , , Korse Ve Benzeri Destekleyici Aparatlar , Eşofman Takımlar,Kayak Kıyafetleri, Yüzme Kıyafetleri , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Külot, Slip,Pijama, Bornoz, Robdöşambr Ve Benzerleri , Bebek Giysileri Ve Giyim Aksesuarları , Şal, Eşarp Ve Benzeri , ,5906 Ve 5907 Tarifeli Örme Mensucattan Mamül Giysiler , Diğer Giyim Aksesuarları , Kravat , Eldivenler , Mendiller ,7 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Ekim 2010 IV.5. En Fazla İhraç Edilen Dokuma Konfeksiyon Mamullerinde Durum 2011 Ocak-Eylül döneminde Türkiye den en fazla ihraç edilen dokuma konfeksiyon mamulleri, GTİP başlıklı dokuma bayan takım, ceket, elbise, etek, pantolon, tulum, şort ve benzeri giysilerdir. Bu ürünlerin ihracatı 2010 Ocak-Eylül dönemine göre %17,7 oranında artarak 1,4 milyar dolardan 1,6 milyar dolara yükselmiştir GTİP başlıklı bayan dokuma giysilerin en fazla ihraç edildiği ülkeler Almanya, İngiltere, İspanya, Hollanda ve Fransa olarak sıralanmaktadır Ocak-Eylül döneminde Almanya ya ihracat %12,9 oranında artışla 318,6 milyon dolara yükselmiştir. Almanya nın Türkiye toplam GTİP başlıklı giysi ihracatındaki payı %19,4 düzeyindedir. İngiltere ye ihracat %10,6 oranında artışla 253 milyon dolara yükselirken, İspanya ya ihracat %25,5 artışla 169,2 milyon dolardan 212,3 milyon dolara yükselmiştir. Dördüncü büyük pazar Hollanda ya ihracat %27,6 oranında artarak 116,6 milyon dolara yükselmiş, beşinci büyük pazar Fransa ya ihracat ise %26,7 oranında artışla 90,6 milyon dolara çıkmıştır. 45

46 2011 Ocak-Eylül döneminde en fazla GTİP başlıklı dokuma konfeksiyon mamulü ihraç edilen ilk yirmi ülkeden onyedisine ihracat %10,6 ile %98,4 arasında değişen oranlarda artarken, üç ülkeye ihracat %1,4 ile %13,7 oranlarında azalmıştır. En yüksek oranlı artış %98,4 ile Suudi Arabistan da görülürken, ihracat rakamı 19,3 milyon dolardan 38,3 milyon dolara yükselmiştir. AHL Serbest Bölge, %57 oranında artışla 35,7 milyon dolarlık, Çek Cumhuriyeti %45,2 ihracat artışı ile 26,5 milyon dolarlık, Birleşik Arap Emirlikleri %42,6 artış ile 15,1 milyon dolarlık ve İtalya %34,2 artışla 81,9 milyon dolarlık ihracat yapılan diğer önemli pazarlardır. En Fazla Dokuma Bayan Takım, Ceket, Elbise, Pantolon ve Benzeri Giysi İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Eylül Birim: ABD $ Değişim Pay Ülkeler Ocak - Eylül Ocak - Eylül % % Almanya ,9 19,4 İngiltere ,6 15,4 İspanya ,5 12,9 Hollanda ,6 7,1 Fransa ,7 5,5 İtalya ,2 5,0 Danimarka ,7 3,9 Belçika ,1 2,6 Suudi Arabistan ,4 2,3 AHL Serbest Bölge ,0 2,2 İsveç ,1 1,8 Rusya Federasyonu ,8 1,8 İsrail ,0 1,6 Çek Cumhuriyeti ,2 1,6 ABD ,4 1,5 Trakya Serbest Bölge ,7 1,0 Birleşik Arap Emirlikleri ,6 0,9 Tunus ,1 0,8 Polonya ,0 0,7 Romanya ,0 0,6 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,5 88,8 Türkiye Toplam Dokuma Bayan Takım, Ceket, Elbise, Pantolon ve ,7 100,0 Benzeri Giysi İhracatı 20 Ülkenin Payı % 86,7 88,8 Türkiye Toplam Dokuma Konfeksiyon İhracatı Toplam Dokuma Bayan Takım, Ceket, Elbise, Pantolon ve Benzeri Giysi İhracatının Dokuma Konfeksiyon İhracatındaki Payı % Kaynak: İhracat-net Bilgi Sistemi / Ekim ,9 40,7 41,0 Trakya Serbest Bölge, Rusya Federasyonu ve ABD, GTİP başlıklı bayan giysilerin ihracatında düşüş görülen ülke ve bölgelerdir. Trakya Serbest Bölgesi ne bu ürün grubunda ihracat %13,7 oranında azalarak 18,1 46

47 milyon dolardan 15,6 milyon dolara gerilerken, Rusya Federasyonu na ihracat %4,8 düşüşle 30,2 milyon dolara ve ABD ye ihracat %1,4 düşüşle 25,2 milyon dolara gerilemiştir. IV.6 Denim Giysi İhracatında Artış Sektörel İhracatın Gerisinde: %10,9 Denim giysiler, Türkiye nin dokuma konfeksiyon ihracatından aldıkları %30,5 lik pay ile hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında önemli bir yere sahiptir Ocak-Eylül döneminde gerçekleştirilen 4 milyar dolarlık dokuma konfeksiyon ihracatının 1,2 milyar dolarlık kısmı, denim giysi ihracatıdır. Dokuma konfeksiyon ihracatı, 2011 Ocak-Eylül döneminde %16,9 oranında artarken, denim konfeksiyon ihracatında %10,9 oranında artış kaydedilmiştir. En Fazla Denim Giysi İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Eylül Birim: ABD $ Değişim Pay Ülkeler Ocak - Eylül Ocak - Eylül % % Almanya ,4 16,6 İspanya ,8 11,5 İngiltere ,7 11,3 Hollanda ,4 9,0 İtalya ,9 8,1 Danimarka ,9 7,6 Çek Cumhuriyeti ,2 5,7 Belçika ,6 5,3 Fransa ,5 4,0 Rusya Federasyonu ,9 2,5 İsveç ,2 1,9 Trakya Serbest Bölge ,8 1,5 Cezayir ,1 1,5 AHL Serbest Bölge ,0 1,3 ABD ,2 1,3 Israıl ,9 1,1 Estonya ,2 1,0 Polonya ,1 0,7 Ukrayna ,7 0,6 Kanada ,9 0,5 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,7 93,0 Türkiye Toplam Denim Giysi İhracatı ,9 100,0 20 Ülkenin Payı % 92,4 93,0 Türkiye Toplam Dokuma Konfeksiyon İhracatı Denim Giysi İhracatının Dokuma Konfeksiyon İhracatındaki Payı % Kaynak: İhrac at-net Bilgi Sistemi / Ekim ,9 32,1 30, Ocak-Eylül döneminde Türkiye den en fazla denim giysi ihraç edilen ülkeler %5,4 oranında artışla 203,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Almanya, %2,8 oranında düşüşle 140 milyon dolarlık ihracat yapılan İspanya ile %5,7 47

48 oranında düşüşle 138,3 milyon dolarlık ihracat yapılan İngiltere olarak sıralanmaktadır. Türkiye den en fazla denim giysi ihraç edilen ilk yirmi ülkeden ondördünde %5,4 ile %133,9 arasında değişen oranlarda artışlar kaydedilirken, altı ülkede %1,9 ile %22,8 arasında değişen oranlarda düşüşler olmuştur. İlk yirmi ülke içerisinde denim giysi ihracatının en yüksek oranlı arttığı ülke, %133,9 oranında artışla 13,6 milyon dolara yükseliş görülen İsrail dir. %55,9 oranında artışla 99,3 milyon dolarlık ihracat yapılan İtalya, %53,2 lik artışla 16 milyon dolarlık ihracat yapılan ABD, %39,1 lik artışla 8,4 milyon dolarlık ihracat yapılan Polonya ve %37,1 artışla 17,8 milyon dolarlık ihracat yapılan Cezayir, ihracatın yüksek oranlı arttığı diğer ülke ve bölgelerdir. Denim giysi ihracatının azaldığı ülke ve bölgeler ise, %22,8 düşüşle 18 milyon dolarlık ihracat yapılan Trakya Serbest Bölgesi, %17,9 düşüşle 30,9 milyon dolarlık ihracat yapılan Rusya Federasyonu, %13,7 düşüşle 7,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Ukrayna, %5,7 düşüşle 138,3 milyon dolarlık ihracat yapılan İngiltere, %2,8 düşüşle 140 milyon dolarlık ihracat yapılan İspanya ve %1,9 düşüşle 6,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Kanada dır. IV.7. Diğer Hazır Eşya İhracatında Artış : %25, Ocak-Eylül döneminde ev tekstili mamullerinin de ağırlıklı olarak içerisinde yeraldığı diğer hazır eşyaların Türkiye den ihracatı, %25,7 oranında artarak 1,7 milyar dolar olmuştur. Türkiye genelinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 2010 Ocak-Eylül dönemine kıyasla %16,7 oranında arttığı, temel ürün gruplarından dokuma ve örme konfeksiyon mamullerinde sırasıyla %14,6 ve %16,9 oranında artışlar olduğu dikkate alındığında, diğer hazır eşya ihracatındaki artışın oransal olarak hem örme konfeksiyon ihracatındaki hem de dokuma konfeksiyon ihracatındaki artışlardan daha yüksek olduğu, dolayısıyla daha iyi bir performans gösterildiği anlaşılmaktadır Ocak-Eylül döneminde en fazla hazır eşya ihraç edilen ülkeler Almanya, Fransa, ABD, Hollanda ve İtalya olarak sıralanmaktadır Ocak-Eylül dönemine göre Almanya ya hazır eşya ihracatı %44,9 oranında artışla 550,5 milyon dolara yükselirken, Fransa ya ihracat %22,9 oranında artarak 166,1 milyon dolara yükselmiştir. Almanya nın toplam hazır eşya ihracatında payı %32,5 ve Fransa nın payı %9,8 düzeyindedir. Üçüncü sıradaki ABD ye ihracat %7,9 oranında artarak 165,2 milyon dolara yükselirken, dördüncü sıradaki Hollanda ya ihracat %31,2 lik bir artışla 94,7 milyon dolara yükselmiştir. İtalya %27,1 lik artış ve 81 milyon dolar ile beşinci en fazla hazır eşya ihraç edilen ülkedir Ocak-Eylül döneminde en fazla hazır eşya ihraç edilen ilk yirmi ülkeden on dokuzunda %0,04 ile %89,7 arasında değişen oranlarda artışlar olurken, 48

49 bir ülkede %27,1 lik düşüş olmuştur. İlk yirmi ülke içinde ihracatın en yüksek oranlı arttığı ülke Ukrayna dır Ocak-Eylül döneminde Ukrayna ya 7,9 milyon dolar değerinde hazır eşya ihraç edilmiş iken, 2011 Ocak-Eylül döneminde ihracat değeri %89,7 oranında artışla, iki katına yakın artarak 15 milyon dolara yükselmiştir. Hazır eşya ihracatında yüksek oranlı artış kaydedilen diğer ülkeler, %77,8 artışla 20,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Çin Halk Cumhuriyeti, %57,9 artışla 23,9 milyon dolarlık ihracat yapılan Suudi Arabistan, %44,9 artışla 550,5 milyon dolarlık ihracat yapılan, aynı zamanda en fazla ihracat yapılan pazar olan Almanya ve %33,9 artışla 19,4 milyon dolarlık ihracat yapılan İsrail olmuştur. İsveç, Hollanda, İtalya, Polonya, İsviçre hazır eşya ihracatının artış gösterdiği diğer önemli ülkelerdendir. Birim: ABD $ Değişim Pay Ülkeler Ocak - Eylül Ocak - Eylül % % Almanya ,9 32,5 Fransa ,9 9,8 ABD ,9 9,8 Hollanda ,2 5,6 İtalya ,1 4,8 İngiltere ,6 4,0 Rusya Federasyonu ,9 2,6 İspanya ,4 2,4 İran ,0 2,2 Avusturya ,7 2,0 İsviçre ,8 1,5 Belçika ,7 1,5 Irak ,04 1,5 Suudi Arabistan ,9 1,4 Çin Halk Cumhuriyeti ,8 1,2 İsrail ,9 1,1 İsveç ,1 1,1 Yunanistan ,1 1,0 Ukrayna ,7 0,9 Polonya ,8 0,8 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,1 Türkiye Toplam Hazır Eşya İhracatı En Fazla Hazır Eşya İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Eylül ,7 100,0 20 Ülkenin Payı % Kaynak: İhracat-net Bilgi Sistemi / Ekim Ocak-Eylül döneminde Türkiye den hazır eşya ihracatının azaldığı tek ülke Yunanistan dır. Yunanistan a ihracat %27,1 oranında azalarak 22,5 milyon dolardan 16,4 milyon dolara düşmüştür. Bu düşüşte Yunanistan ın 49

50 halihazırda içinde bulunduğu olumsuz ekonomik koşulların da etkisi yadsınamaz. Türkiye nin diğer hazır eşya ihracatına temel ürün grupları itibarıyla bakıldığında, GTİP başlıklı yatak çarşafları, masa örtüleri ile tuvalet ve mutfak bezleri, en fazla ihraç edilen hazır eşyalar olarak görülmektedir. Bu ürün grubunda ihracat, 2011 Ocak-Eylül döneminde %24,2 oranında artışla 962,3 milyon dolar olmuştur GTİP başlıklı ev tekstili mamullerini takiben, %34,4 lük artış ve 318,3 milyon dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı ambalaj için torba ve çuvallar, %40,2 artış ve 220,2 milyon dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı diğer mefruşat eşyası ve %1,1 artışla 96,3 milyon dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı perde vb., diğer hazır eşya ihracatında önde gelen ürün gruplarıdır. Hazır eşyalar içerisinde 2011 Ocak-Eylül döneminde on ürün grubundan dokuzunda %0,7 ile % arasında değişen oranlarda artışlar olurken, tek bir ürün grubunda, GTİP başlıklı kilim, halı, işlemeli masa örtüsü ve peçete yapımında kullanılan mensucat ve ipliklerden müteşekkil takımlarda %46 oranında düşüş olmuştur. Birim : ABD $ / 10 GTİP Başlığı Kapsam Ocak - Eylül Ocak - Eylül Değişim % 6302 Yatak çaşafları, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri , Ambalaj için torba ve çuvallar , Diğer mefruşat eşyası , Perdeler ve iç storlar; perde ve yatak farbelaları , Diğer hazır eşya , Battaniyeler ve diz battaniyeleri , Vagon ve mavna örtüleri, tenteler ve dış storlar, çadırlar, kamp eşyası Kullanılmış ve yeni paçavralar,sicim, ip ve halat döküntüleri ve bunlardan kullanılmış eşya Kilim, halı, işlemeli masa örtüsü ve peçete yapımında kullanılan mensucat ve ipliklerden müteşekkil takımlar Kullanılmış giyim eşyası ve kullanılmış diğer eşya Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Ekim 2010 Temel Ürün Grupları İtibariyle Diğer Hazır Eşya İhracatı Ocak - Eylül , , , İhracatı en yüksek oranlı artan ürünler, % oranında artışla sadece 3465 dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı kullanılmış giyim eşası ve diğer eşya, %120,6 oranında artışla 11,4 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı kullanılmış ve yeni paçavralar, sicim, ip ve halat döküntüleri ile bunlardan kullanılmış eşyalar, %40,2 artışla 220,2 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı diğer mefruşat eşyaları ve %34,4 artışla 318,3 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı ambalaj için torba ve çuvallardır. 50

51 V. KAPASİTE KULLANIM ORANI Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün 2011 Ocak-Eylül döneminde gösterdiği ihracat performansı değerlendirilirken, kapasite kullanım oranı konusundaki gelişmelerin de dikkate alınması yararlı olacaktır. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan son İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı tablosundaki bilgilere göre, 2010 yılının Eylül ayında %73,5 olan imalat sanayii kapasite kullanım oranı, 2011 yılının Eylül ayı itibarıyla %76,2 ye yükselmiştir. Buna göre, imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı 2010 Eylül ayına göre %3,7 oranında artmıştır Mart ayında 2010 Mart ayına kıyasla imalat sanayi kapasite kullanım oranının %8,8 oranında ve 2011 Temmuz ayında 2010 Temmuz a kıyasla %4,6 arttığı dikkate alındığında, 2011 Eylül ayı itibarıyla kapasite kullanım oranındaki artışın ivme kaybederek devam ettiği tesbiti yapılabilir. Hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinde 2010 Eylül ayında %76,1 olan kapasite kullanım oranı, 2011 yılının aynı ayında hafif bir artışla %76,8 e yükselmiştir yılının Eylül ayında, hazırgiyim ve konfeksiyon sektöründe kapasite kullanım oranı 2010 yılının Eylül ayına kıyasla %0,9 oranında artmıştır. Tekstil ve Konfeksiyon Sektörlerinde Kapasite Kullanım Oranı Yıllar İmalat Sanayiinde Kapasite Kullanım Oranı % Yıllık Değişim % Tekstil Ürünleri İmalatında Kapasite Kullanım Oranı % Yıllık Değişim % Giyim Eşyası İmalatında Kapasite Kullanım Oranı % ,9 79,4 82,7 Yıllık Değişim % ,9-6,6 76,2-4,0 79,0-4, ,4 6,3 82,5 8,3 84,1 6, ,3 3,8 81,0-1,8 84,7 0, ,2 3,7 80,4-0,7 83,5-1, ,3-1,1 80,8 0,5 81,7-2, ,0 0,9 80,6-0,2 82,5 1, ,8 1,0 81,5 1,1 83,6 1, ,1-4,5 75,7-7,1 80,2-4, ,0-16,8 67,5-10,8 67,3-16, ,6 16,3 80,1 18, , Eylül 73,5 78,0 76, Eylül 76,2 3,7 75,1-3,7 76,8 0,9 Kaynak: TCMB / İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı - Ekim

52 Hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinin hammadde ihtiyacını karşılayan tekstil sektörünün kapasite kullanım oranında ise 2011 yılının Eylül ayında düşüş olmuştur. Tekstil sektörü için 2010 Eylül ayında %78 olarak verilen kapasite kullanım oranı, 2011 Eylül ayı itibariyle üç puan kadar gerileyerek %75,1 e düşmüştür. Bu düşüşle, tekstil sektörünün kapasite kullanım oranı, 2011 yılının Eylül ayında 2010 yılının aynı ayına kıyasla %3,7 oranında azalmıştır. Genel imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı artarken, hazırgiyim ve konfeksiyon imalatında kapasite kullanım oranının çok az artması, tekstil sektöründe ise azalması, tekstil ve konfeksiyon sektöründe 2011 yılının son çeyrek dönemine girerken çarkların yavaşladığının bir nevi göstergesidir. 52

53 VI. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER VI.1. Euro/Dolar Paritesi nin Etkileri Ocak Eylül Dönemi 2011 yılı Ocak-Eylül döneminde gerçekleştirilen 12,4 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının, 9,96 milyar dolarla %80,4 ü ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır yılı Ocak-Eylül döneminde 1 Euro 1,32 ABD Dolarına eşit iken, 2011 yılının Ocak-Eylül döneminde Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %6,72 lik artışla 1,41 dolar düzeyine yükselmiştir. Bu durumda, 2011 yılı Ocak-Eylül döneminde Euro bazında yapılan ihracat, dolar olarak istatistiklerde yeralırken, dolar bazındaki istatistiklerde %6,72 oranında fiktif bir artış yaratmaktadır Bu çerçevede 9,96 milyar dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %6,72 lik pariteden kaynaklanan fiktif artıştan arındırıldığında, AB ne ihracatın gerçek değeri 9,3 milyar dolar olmakta ve bu durumda 2011 yılı Ocak-Eylül döneminde reel toplam ihracat tutarı 11,7 milyar dolar olmakta ve böylelikle hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansında %16,7 lik değil, reel bazda %10,4 lük artış meydana gelmiş olmaktadır. Eylül Ayı 2011 yılı Eylül ayında yapılan 1,1 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 853 milyon dolarla %76,7 si ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır yılı Eylül ayında 1 Euro 1,31 ABD Dolarına eşit iken, 2011 yılının Eylül ayında Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %5,64 lük artışla 1,38 dolar düzeyine yükselmiştir. Bu çerçevede, 853 milyon dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %5,64 lük pariteden kaynaklanan fiktif artıştan arındırıldığında 804,9 milyon dolarlık gerçek değere ulaşılmakta ve bu durumda 2011 yılı Ağustos ayında reel bazda toplam ihracat tutarı 1,06 milyar dolar olup ihracatta %1,8 lik değil, reel anlamda %6,07 lik düşüş meydana gelmiş olmaktadır. 53

54 VI.2. Dış Pazarlardaki Koşullar Asya Bölgesinde Tedarik Stratejileri Değişiyor Çin in yüksek istihdam maliyetleri ve yaşlanan işgücünün, alıcı firmaları, Asya Pasifik bölgesindeki diğer ülkelerden hazır giyim ve ayakkabı tedarik etmeye yönlendirdiği ve firmaların tedarik stratejilerindeki bu değişimden en fazla Bangladeş, Hindistan, Endonezya ve Vietnam'ın faydalandığı bildirilmektedir. Geçmiş dönemlerde Çin in rekabet gücünü zirveye çıkaran ucuz işgücü ve düşük maliyet unsuru, son dönemde geçerliliğini kısmen yitirmiş durumdadır. Ülkede asgari ücretlerin diğer Asya ülkelerine göre çok fazla artması, emekyoğun sektörler olan hazır giyim ve ayakkabı sektörlerinde Çin in rekabetçiliğini olumsuz etkilemektedir. Çin, üretim maliyetlerini artmasına karşın, yine de, verimlilik ve güçlü altyapısı sayesinde birçok kategoride alıcıları kendine çekmektedir. Bölge ülkelerinden sadece Endonezya ve Bangladeş, 2010 yılında Çin in büyüme oranlarına erişebilmiştir. Endonezya nın ayakkabı ihracatı 2010 yılında %42, Bangladeş in tekstil ürünleri ihracatı ise Temmuz 2011 de sona eren mali yıl sonunda %43 54

55 oranlarına yükselmiştir. Vietnam ise altyapı yatırımları sayesinde 2006 ve 2009 yılları arasında ayakkabı ihracatını iki katından fazla arttırmıştır. Çin: Hazır Giyim İhracatında Kârlılık Geriliyor Çin Gümrük verilerine göre, Temmuz ayında Çin in aylık tekstil ve hazır giyim ihracatı değer bazında yıllık bazda %25 oranda artış kaydederek 25,9 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. Çin, 2011 yılının ilk yarısında 122,7 milyar ABD Doları değerinde ihracat geliri elde etmiştir. Ancak, ihracat artışına rağmen sektörde faaliyet gösteren firmaların karlılıklarının gerilemesi dikkat çekmektedir. Çin de enflasyon oranlarının ve işgücü maliyetlerinin yükselmesi, hazırgiyim sektörünü olumsuz etkilemeketdir. Çin de hazır giyim üretim maliyetlerinin sürekli artış kaydetmesinde işçi ücretlerinin artmasının yanı sıra yüksek enflasyon oranları da etkili olmaktadır. Üretim maliyetlerinin artması, Çin hazır giyim sanayiinin siparişlerinin azalmasına yol açmaktadır. Çin para birimi Reminbi nin sürekli değer kazanması ise sanayinin uluslar arası rekabetçiliğini ve ihracat kapasitesini azaltmaktadır. Çin in iç piyasasını gelişmesi ve düzenli bir büyüme kaydetmesi, tekstil ve konfeksiyon sektörünün kalkınmasına yardımcı olurken, yüksek enflasyon oranlarının iç piyasayı daraltma riski endişe yaratmaktadır. Devlet firmaları ekonomik koşullardan kaynaklanan olumsuzluklardan fazla etkilenmezken, küçük ve orta ölçekli özel sektör firmalarının ayakta kalmakta zorlandığı belirtilmektedir. Örneğin, Zhejiang bölgesinde aralarında hazır giyim firmalarının da bulunduğu firmanın Ağustos ayında üretime ara verdiği ifade edilmektedir. Dünya Çapında Hazır Giyim Üretimi Yavaşlıyor Dünya fabrika üretiminin, bireysel tüketim ve uluslar arası ticaretin azalmasına bağlı olarak bu yıl gerileyeceği tahmin edilmektedir. Hazır giyim üretimi ise son altı aydır gelişmekte olan ekonomilerde daralmaya devam etmektedir. Birleşmiş Milletler Sanayi Kalkınma Örgütü (UNIDO) tarafından hazırlanan rapora göre, sanayi üretiminde son gerçekleşen veriler, ekonominin canlanma hızının yavaşlayabileceğini göstermektedir. Dünya üretimi 2011 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,2 oranında büyümüştür. Ancak bu büyüme oranı 2011 yılının ilk çeyreğinde kaydedilen %7,5 oranındaki büyüme hızına göre gerileme ifade etmektedir. Rapor, bu eğilimin devam etmesi halinde, 2011 yıl sonu imalat sanayii katma değer oranının 2010 yılına göre daha düşük gerçekleşmesi öngörülmektedir. İkinci çeyrekte gelişmekte olan ülkelerdeki tekstil, hazır giyim ve ayakkabı gibi temel tüketici maddeleri üretimi büyümeye devam etmiştir. Özellikle Çin ve Türkiye de tüketici talebindeki artış, üretimin büyümesinde etkili olmuştur. 55

56 Ancak, bu büyüme eğiliminin yavaşlayacağına dair sinyaller de gelmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin tekstil sektörlerinin çeyrek dönem büyüme hızı %4,8 oranında gerçekleşmiştir. Sanayileşmiş ülkelerde üretimin yavaşlaması nedeniyle dünya çapında büyüme hızı ise %3,1 de kalmıştır. Dokuma hazır giyim kategorisinde gelişmekte olan ülkelerin fabrika üretimi geçtiğimiz yılın ikinci çeyreğine göre %10,6 oranında büyüme kaydetmiştir. Ancak sanayileşmiş ülkelerdeki üretim %1,6 oranında azalmıştır. Böylece, dünya hazır giyim üretimi ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,4 oranında yükselmiştir. Rusya'da Hazır Giyim ve Ayakkabı Pazarı Büyüyor Rusya da hazır giyim, deri giyim ve ayakkabı perakende satışlarının gelecek yıllarda gelir artışına bağlı olarak yıllık ortalama %10 oranında büyüyeceği tahmin edilmektedir yılı verilerine göre Rusya da hazır giyim ve ayakkabı pazarı %11 yükselerek 56 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. 143 milyon nüfusu ve kısa dönemde yıllık %4 oranında büyüme beklentisi, Rusya yı potansiyeli yüksek bir perakende pazarı haline getirmektedir. Ülkede toplam perakende satışları 2010 yılında yaklaşık %13 artarak 540 milyar ABD Doları değerine ulaşmıştır. Hazır giyim ve ayakkabı, gıdadan sonra ikinci büyük perakende pazarı olarak dikkat çekmektedir. Rusya hazır giyim ve ayakkabı pazarının 2013 itibariyle 75 milyar ABD Dolarına ulaşması beklenmektedir. Orta kesimin gelirlerinin artması pazarın büyümesine katkıda bulunurken, en fazla büyüyen ürün grubunun çocuk giysileri olacağı öngörülmektedir. Vietnam'da Grevlerin Azalması İçin Asgari Ücretler Arttırıldı Vietnam hükümeti, işçilerin yaşam standartlarını yükseltmek ve ülkede sıkça yapılan grevlerin önüne geçmek için asgari ücretlerin arttırılmasına karar vermiştir. 22 Ağustos tarihinde yayınlanan tebliğe göre, ülkede şehir bölgesi, kırsal kesim, dağlık kesim ve adalar bölgesi olmak üzere dört bölgede farklı asgari ücretler uygulanacaktır. Yeni asgari ücret düzenlemesine göre 96 ABD Doları ile en fazla ücretin Hanoi ve Ho Chi Minh şehirlerinde ödeneceği belirtilmektedir. Bu şehirlerde halen yabancı firmalar için asgari ücretin ortalama 75 ABD Doları ve yerli firmalar için ortalama 66 ABD Doları olarak uygulandığı ifade edilmektedir. Hanoi Sanayi Bölgeleri Kurulu tarafından, ülkede 2011 yılının ilk yarısında toplam 34 grev yapıldığı ve bu grevlerin çoğunluğuna işçilerin asgari ücretler nedeniyle katıldığı vurgulanmıştır. Ancak ülkenin tekstil ve hazır giyim sanayisi, emek-yoğun sektörler olması nedeniyle asgari ücretlerin arttırılmasından en fazla zarar gören sanayi kolu olabilir. Vietnam Tekstil ve Hazır Giyim Birliği (Vitas), sanayinin, hammadde 56

57 fiyatlarındaki artış, enerji sıkıntısı ve ihracat engelleri gibi birçok sorunlarla karşı karşıya olduğunu, dolayısıyla asgari ücret artışı için zamanlamanın doğru olmadığını açıklamıştır. Küresel Hazır Giyim Markalarının Ürünlerinde Zehirli Kimyasallar Tespit Edildi Çevre konusunda faaliyet gösteren Greenpeace'in, hazır giyim tedarik zincirinde insan sağlığını tehdit eden zehirli kimyasalların kullanılmasını engellemeyi amaçlayan bir kampanya başlattığı bildirilmektedir. Son yapılan araştırmalarda, büyük küresel markalar ve perakendecilerin ürünlerinde dahi bu tür materyallere rastlanması, konunun kamuoyunda bir kez daha gündeme gelmesine neden olmuştur. 14 küresel markanın hazır giyim ve kumaş tabanlı ayakkabı ürünlerinde yapılan testlerde insan sağlığına zarar veren kimyasal tespit edildiği bildirilmektedir. Test edilen 78 ürünün 52 sinin standartlara aykırı üretildiğinin tespit edildiği İfade edilmektedir. Bu ürünler dünyanın birçok yerinde üretilmektedir. Öte yandan Çin de tespit edilen su kanallarına kimyasal atıkların atılması olayı Çin i bu konuda daha çok ön plana çıkarmıştır. Ünlü markalar çevreye duyarlı üretim yapmayı taahhüt etmelerine rağmen, bazılarının verdikleri taahhütleri yerine getirme konusunda yavaş davranması kamuoyunda tepki yaratmaktadır. Berna TÜRKANT İTKİB Genel Sekreterliği AR & GE ve Mevzuat Şube Şefi İTKİB Genel Sekreterliği kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. 57

58 Ek 1: Sektörler ve İhracatçı Birlikleri Bazında Türkiye İhracat Kaydı 2011 Ocak-Eylül 58

59 Ek 2: Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı: 2011 Ocak - Eylül 59