Comparison of PerioGlas, Biocoral, Interpore200 in Treating Periodontal Intrabony Defects by Evaluation of Probing Depth and Alveolar Bone Level

Transkript

1 66 Ondokuz May s Üniversitesi Diflhekimli i Fakültesi Dergisi: 2003; 4 (2): PerioGlas, Biocoral ve Interpore200 Kemik Greft Materyalleri ile Tedavi Edilen Kemik çi Periodontal Defektlerin Sondalanabilir Cep Derinli i ve Alveol Kemik Seviyesi Aç s ndan Karfl laflt r lmas Comparison of PerioGlas, Biocoral, Interpore200 in Treating Periodontal Intrabony Defects by Evaluation of Probing Depth and Alveolar Bone Level Yrd.Doç.Dr. Gonca KELEfi*, Arafl.Gör.Dt. Burcu ÖZKAN*, Doç.Dr. Gökhan AÇIKGÖZ* ÖZET Amaç: Çal flman n amac, PerioGlas, Biocoral ve Interpore200 greft materyalleri ile tedavi edilen kemik içi periodontal defektlerde klinik ve radyografik olarak sondalanabilir cep derinli inin ve alveol kemi i seviyesinin karfl laflt r lmas d r. Materyal ve Yöntem: 15 kronik periodontitisli hastada teflhis edilen 45 adet periodontal defekt rastgele 3 tedavi grubuna ayr larak 15 er defekte PerioGlas, Biocoral ve Interpore200 uyguland. Sondalanabilir cep derinlikleri operasyon ve operasyondan sonra 6. ayda Florida Sondas kullan larak kaydedildi. Paralel teknikle operasyon ve operasyon 6. ayda al nan radyografilerden, mine-sement s n r referans noktas al narak defekt derinli i ölçümü yap ld. Veriler Paired-T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Post Hoc Tukey Testi kullan larak analiz edildi. Bulgular: Sondalanabilir cep derinli i ve alveol kemi i seviyesi ölçümlerinde her grubun kendi içinde tedavi ve aras nda istatistiksel olarak anlaml fark oldu u saptand (p<0.001). Sondalanabilir cep derinli i ve radyografik defekt derinli inde Biocoral grubunda, di er gruplardan farkl olarak daha fazla azalma tespit edildi (p<0.05). Sonuç: Çal flmam zda sondalanabilir cep derinli i ve radyografik alveol kemi i seviyesi aç s ndan karfl laflt r lan greft materyalleri içerisinde, en iyi sonucun Biocoral ile elde edilebilece i saptanm flt r. Anahtar kelimeler: PerioGlas, Biocoral, Interpore200, cep derinli i, alveolar kemik kayb Girifl Periodontitis ba dokusu ataflman ve alveolar kemik kayb ile karakterize olan kronik enflamatuar bir hastal kt r. 1 Periodontal tedavinin amac, enfeksiyonu kontrol etmek ve sement, periodontal ligament, alveol kemi i gibi difli destekleyen dokular n rejenerasyonunu sa lamakt r. 2 * Ondokuz May s Üniversitesi Diflhekimli i Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dal SUMMARY Aim: The purpose of this study was clinical and radiographical comparison of PerioGlas, Biocoral, Interpore200 graft materials in treating periodontal intrabony defects by evaluation of probing depth and alveolar bone level. Material and Methods: 45 intrabony defects in 15 patients with chronic periodontitis were randomly seperated into three treatment groups and treated with PerioGlas, Biocoral, Interpore200. Pocket probing depths were measured with Florida Probe initially and at 6 months postoperatively. Radiographs were taken at the initial visit and 6 months after surgery with the long cone parallel technique. Radiographic defect depth level was measured by using cemento-enamel junction as the reference point. Data was analyzed using the Paired-T Test, One way ANOVA, and Post Hoc Tukey Tests. Results: There was a statistically difference in probing depth and alveolar bone level within each treatment group (p<0.001). Reduction in probing depth and radiographic defect depth were more in Biocoral group than those in PerioGlas and Interpore200 groups (p<0.05). Conclusion: Comparison of PerioGlas, Biocoral, and Interpore200 graft materials by evaluation of probing depth and radiographic alveolar bone level demonstrated that better results can be achieved by Biocoral. Key words: PerioGlas, Biocoral, Interpore200, gingival pocket, alveolar bone loss Periodontal rejenerasyon amac yla çeflitli greft materyalleri gelifltirilmifl ve uygulanmaktadt r. Otogreft, allogreft ve alloplastikler genel olarak kullan lan greft materyallerinden en önemli olanlar d r. 3,4 Tam olarak osteojenik potansiyele sahip tek greft materyali olmas sebebiyle hiç flüphesiz en baflar l greft otogreftlerdir. Ancak ankiloz ve kök rezorpsiyonuna neden olabilmesi ve ikinci bir cerrahi bölgenin gerekli olmas gibi nedenlerle pratikte çok kullan lmamaktad r. 3,5 Bioseramik materyaller, periodontal cerrahide sentetik

2 Periodontal Tedavide PerioGlas, Biocoral ve Interpore kemik grefti olarak çok yayg n kullan lmaktad r. Bioseramik materyaller; trikalsiyum fosfat gibi kalsiyum fosfat, hidroksiapatit ve kalsiyum karbonatt r. 5 Sentetik kemik greft materyalleri osteokondüktif materyallerdir, yeni kemik oluflumunu desteklemek için iskelet gibi görev görürler, fakat yeni kemik oluflumunu ve geliflimini indüklemezler. 3 Sentetik kemik greft materyallerinin yeni bir s n f olan bioaktif seramiklerin osteokondüktif kapasitesi yan nda osteostimulan özelli e sahip oldu u ve kemik dokusuna direkt ba land gösterilmifltir. 3,5 7 PerioGlas bu grupta yer alan sentetik greft materyalidir y l nda Dr. Larry Lench taraf ndan gösterilen Bioglas n partiküllü formudur. 6,8 Yapt m z araflt rma sonucunda, bioaktif seramikler grubunda yer alan PerioGlas ile pöröz, do al, mercan kaynakl, kalsiyum karbonat esasl kemik greft materyali Biocoral ve pöröz, sentetik, hidroksiapatit yap da olan Interpore200 ün klinik ve radyografik olarak karfl laflt - r ld herhangi bir çal flmaya rastlamad k. PerioGlas, Biocoral ve Interpore200 ile tedavi edilen kemik içi periodontal defektlerde klinik ve radyografik olarak sondalanabilir cep derinli inin ve alveol kemi i seviyesinin karfl laflt r lmas çal flmam z n amac n oluflturmaktad r. Materyal ve Metod Hasta Seçimi Çal flmam z Ondokuz May s Üniversitesi Difl Hekimli i Fakültesi Periodontoloji Anabilim Dal na baflvuran, yafllar aras nda, kronik periodontitis tan s konmufl 15 hastada (9 bayan ve 6 erkek), 45 kemik içi periodontal defektte (2 duvarl, 3 duvarl ) gerçeklefltirildi. Hastalar n seçiminde sistemik olarak sa l kl ve son 6 ay içinde tedaviyi etkileyecek herhangi bir medikasyon almam fl olmalar na dikkat edildi. Oral hijyen e itimi, tüm a za uygulanan difltafl temizli- i-kök düzeltilmesi ifllemleri (scaling-root planning) ve gerekli durumda oklüzal düzeltmelerin yap lmas yla her hastada bafllang ç periodontal tedavisi tamamland. Paralel teknikle (uzun kon tekni i) periodontal defektlerden radyografiler al nd. Yeniden de erlendirme faz nda sondalanabilir cep derinli i 5 mm, radyografik olarak mine-sement s n r ve defekt taban aras ndaki mesafenin ölçülmesiyle kaydedilen alveol kemi i seviyesi (defekt derinli i) 5 mm olan periodontal defektler çal flmaya dahil edildi. Hastalar rastgele 3 tedavi grubuna ayr larak 15 er defekte PerioGlas, Biocoral ve Interpore200 uyguland. Klinik ve Radyografik Ölçümler Sondalanabilir cep derinlikleri Florida Sondas # (3. versiyon) kullan larak her diflin meziobukkal, distobukkal, midbukkal, meziolingual, distolingual ve midlingual olmak üzere 6 bölgesinden operasyon ve operasyon 6. ayda kaydedildi. Paralel teknikle uzun kon kullan larak operasyon ve operasyon 6. ayda al nan radyografilerden, mine-sement s n r n n referans noktas al nmas yla, lineer olarak alveol kemi i seviyesi ölçümü yap ld. Radyografilerden, mine-sement s n r ndan defekt taban na kadar olan mesafe milimetrik ölçüm ka d kullanarak negatoskop alt nda yap ld. ve operasyon 6. ayda yap lan ölçümlerin defektin en derin ayn bölgesinden yap lmas na özen gösterildi. Cerrahi Protokol Tüm operatif ifllemler aseptik koflullarda ve lokal anestezi alt nda gerçeklefltirildi. Bukkal ve lingual intrasulkuler insizyonlar yap larak, mukoperiosteal flepler kald r ld. Bu ifllemler s ras nda interdental papil bölgesinin korunmas na özen gösterildi. Granülasyon dokusu temizli i ve kök düzeltilmesi ifllemleri, kök yüzeylerinin düzleflti i ve defektte kanaman n durdu u zamana kadar yap ld. PerioGlas y, Biocoral F ve Interpore200 serum fizyolojik ile slat l p, manüple edilebilir forma getirildikten sonra defekt bölgesine alveol kret seviyesine kadar yerlefltirildi. Afl r greft materyali yerlefltirmemeye özen göstererek flepler 3-0 ipek sutür kullan larak kapat ld. nda hastalara 15 gün süreyle günde iki kez %0.2 lik klorheksidin glukonat gargaras önerildi. Bu süre içinde hastalara bölgeyi f rçalamamas, bölgede arayüz temizli i yapmamas tavsiye edildi. Sutürler 1 hafta sonra al nd. Hastalar 2. hafta, 4. hafta, 3. ay ve 6. ayda doku iyileflme durumu, plak temizli i ve oral hijyenin de erlendirilmesi amac yla kontrol edildi. Sondalanabilir cep derinli i ölçümleri 6. ayda yap ld. statistiksel Analiz statistiksel analizde her defekt için sondalanabilir cep derinli i ve alveol kemi i seviyesi ölçümünde saptanan en derin ayn bölge kullan ld. Veriler Paired-T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Post Hoc Tukey Testi kullan - larak analiz edildi. # Florida Probe Corp, Florida, USA y USBiomaterials Corp, Alachua, Florida, USA F Inoteb, Saint Gonnery, FRANCE Irvine, CA

3 68 Bulgular Çal flma kapsam içerisine al nan 9 u bayan, 6 s erkek yafllar aras ndaki 15 kronik periodontitisli hastan n yafl ortalamas 40 t r. Çal flmada toplam 45 adet periodontal defekt, rastgele 15 er defektten oluflan 3 gruba ayr larak PerioGlas, Biocoral ve Interpore200 kemik greft materyalleriyle tedavi edildi. dan sonra 6. ayda yap lan sondalanabilir cep derinli i ölçümleri Tablo I de gösterildi. Sondalanabilir cep derinliklerinin PerioGlas grubunda 6,53±1,13 ten 3,20±0,68 e, Biocoral grubunda 7,00±1,20 den 2,33±0,90 a, Interpore200 grubunda ise 5,80±0,68 den 2,73±0,59 a istatistiksel olarak anlaml bir azalma gösterdi i izlendi (p<0,001). Tedavi sondalanabilir cep derinli i ölçümleri aç s ndan de erlendirildi inde Kelefl, Özkan ve Aç kgöz sadece Biocoral ve Interpore200 grubu aras nda istatistiksel anlaml fark oldu u (p<0,01) saptand. Tedavi cep derinli i ölçümlerinde Biocoral ve PerioGlas grubu aras nda anlaml fark oldu u tespit edildi (p<0,01). Sondalanabilir cep derinli i ölçümünde PerioGlas grubunda %49,91±3,34, Biocoral grubunda %66,07±3,61 ve Interpore200 grubunda %52,51±2,78 azalma oldu u, PerioGlas ile Biocoral (p<0,01) ve Biocoral ile Interpore200 (p<0,05) gruplar aras nda istatistiksel anlaml fark bulundu u belirlendi. Her üç greft grubuna ait tedavi ve radyografiler fiekil 1, 2, 3 de, paralel teknikle ald m z radyografilerden mine-sement s n r ndan defekt taban na kadar olan mesafenin ölçümüyle saptanan alveol kemi i seviyesi de erleri Tablo II de gösterildi. Tablo I: Gruplara göre sondalanabilir cep derinli i ölçümleri (mm). PerioGlas Biocoral Interpore Ortalama standart sapma 6,53 3,20 7,00 2,33 5,80 2,73 ±1,13 ±0,68 ±1,20 ±0,90 ±0,68 ±0,59 T 10,99 12,94 12,87 p<0,001

4 Periodontal Tedavide PerioGlas, Biocoral ve Interpore Tablo II: Gruplara göre alveol kemi i seviyesi ölçümleri (mm). PerioGlas Biocoral Interpore ,5 3 5,5 1, ,5 2, ,5 1 5, , , , , Ortalama standart sapma 7,27 2,97 7,80 1,80 6,17 2,43 ±2,09 ±1,49 ±3,30 ±1,74 ±1,58 ±0,92 T 9,62 9,04 6,93 p<0,001 dan sonra 6. ayda al nan radyografilerden yap lan defekt derinli i ölçümlerinin PerioGlas uygulanan grupta 7,27±2,09 dan, 2,97±1,49 a, Biocoral grubunda 7,80±3,30 dan 1,80±1,74 e Interpore200 grubunda ise 6,17+1,58 den 2,43±0,92 ye istatistiksel olarak anlaml bir azalma gösterdi i tespit edildi (p<0,001). Her üç greft materyali grubunda operasyon ve alveol kemi i seviyesi ölçümleri birbiriyle k yasland nda istatistiksel olarak anlaml bir fark olmad belirlendi (p>0,05). Defekt derinli i ölçümünde PerioGlas grubunda %58,71±5,04, Biocoral grubunda %78,45±4,98 ve Interpore200 grubunda %57,65±5,24 azalma oldu u, PerioGlas ile Biocoral ve Biocoral ile Interpore200 gruplar aras nda istatistiksel anlaml fark bulundu u saptand (p<0,05). Tart flma Periodontal hastal k nedeniyle kaybolmufl periodontal dokular n tedavisi amac yla kullan lan greft materyallari ideal olarak; kemik ve sement oluflumuna yüksek oranda katk da bulunmal, minimal enflamatuar reaksiyon oluflturmal, h zl vaskülarizasyon sa lamal, konak dokuya afinitesi olmal, kolay ulafl labilmeli ve ekonomik aç dan uygun olmal d r. 6,9 Sentetik kemik greft materyalleri periodontal defektlerin tedavisinde kullan lan hidroksiapatit, trikalsiyum fosfat,

5 70 Kelefl, Özkan ve Aç kgöz A B Bioaktif seramikler in vivo flartlarda implante edildi inde, lokal çevrenin ph yükselmekte ve ph:10 a yaklaflmaktad r. Bioaktif seramik üzerinde silikondan zengin jel tabakas oluflmakta, daha sonra bu tabakan n üzerinde bioaktif seramik ve vücut s v lar nda bulunan kalsiyum, fosfat ile kalsiyum-fosfattan zengin tabaka meydana gelmektedir. Bu kalsiyum-fosfattan zengin tabakan n aktif hidroksilkarbonat apatit yap da, yap sal ve kimyasal olarak kemi in mineral içeri ine eflit oldu u, ayr ca yap flma yüzeyi olarak rol oynad bilinmektedir Bu refiekil 1. A: PerioGlas grubuna ait periodontal operasyon al nan radyografik görüntü, B: PerioGlas grubuna ait periodontal operasyon 6. ayda al nan radyografik görüntü. Mine sement s n r Periodontal defekt taban A B fiekil 2. A: Biocoral grubuna ait periodontal operasyon al nan radyografik görüntü, B: Biocoral grubuna ait periodontal operasyon 6. ayda al nan radyografik görüntü. Mine-sement s n r Periodontal defekt taban kalsiyum karbonat gibi yeniden absorbe olabilen ve yo- un hidroksiapatit, pöröz hidroksiapatit, bioaktif seramikler gibi absorbe olamayan materyallerdir. 10 Periodontolojide sentetik kemik greft materyallerine son y llarda büyük ilgi gösterilmektedir. Son 20 y ldan daha uzun bir süredir araflt rmalar, hidroksiapatit ve trikalsiyum fosfat partikülleri gibi seramiklerin implantasyonu üzerinde yo unlaflm flt r. Bu materyallerin güvenli ve hasta taraf ndan tolere edilebilir oldu u, yeterli miktarda temin edilebildi i, ancak periodontal defekt tedavisinde s n rl etki gösterdikleri bildirilmifltir. 6,11 13 PerioGlas; bioaktif, pöröz olmayan ve %45 silikon dioksit, %24,5 kalsiyum oksit, %24,5 sodyum oksit, %6 fosforlu pentoksitten oluflan cam esasl sentetik kemik greft materyalidir. 10, µm partikül büyüklü üne sahip bu materyalin defekt içine iyi yerleflti i, defekt duvarlar na kuvvetli bir flekilde yap flt ve defekt içine yerlefltirildikten sonra kat madde gibi s k görüntü verdi i bildirilmifltir. 6

6 Periodontal Tedavide PerioGlas, Biocoral ve Interpore A B fiekil 3. A: Interpore200 grubuna ait periodontal operasyon al nan radyografik görüntü, B: Interpore200 grubuna ait periodontal operasyon 6. ayda al nan radyografik görüntü. Mine-sement s n r Periodontal defekt taban aksiyon tabakalar n n implantasyondan birkaç dakika sonra geliflti i, bunu takiben konak operasyon bölgesinden kaynaklanan osteojenik hücreler ve kollajen fibrillerin bioaktif seramik partiküllerinin üzerinde kolonize olarak silikadan zengin tabaka ile birleflti i ve sonuçta yeni kemi i oluflturduklar bildirilmifltir. 14 Biocoral, pöröz hidroksiapatit gibi mercandan orijin alan, gamma radyasyon yöntemi ile steril edilmifl, granüllerinin çap µm olan, kalsiyum karbonat esasl kemik greft materyalidir. Bu materyal do al kalsiyum karbonat formu içermesi sebebiyle biyolojik avantajlara sahiptir, çünkü kemik oluflumunun bafllamas için karbonat faz gerekli olmaktad r. 18,19 Interpore200, denizden elde edilen mercan iskeletindeki kalsiyum karbonat n, hidrotermal de iflim iflleminin kullan lmas yla, hidroksiapatite dönüflümü ile üretilmektedir. Bu ifllemle por çap µm aras nda de iflen hidroksiapatit oluflmaktad r. 20 Periodontoloji literatüründe PerioGlas gibi bioaktif seramiklerin uyguland klinik çal flmalar s n rl d r. Bu bilgiden yola ç karak çal flmam zda; PerioGlas, Biocoral ve Interpore200 kemik greft materyalleri uygulanan periodontal defektlerdeki iyileflmeyi, sondalanabilir cep derinli i ve radyografilerden hesaplanan alveol kemi i seviyesi aç s ndan karfl laflt rmak amaçland. Her üç kemik greft materyalinin de temin edilmesinin ve cerrahi ifllem s ras nda manüplasyonunun kolay oldu u saptand. Ancak PerioGlas uygulad m z periodontal defektlerde kanaman n hemen durdu u, bunun da cerrahi ifllemi kolaylaflt rd belirlendi. Yap lan çal flmalarda PerioGlas n yerlefltirildikten birkaç saniye sonra oluflan ve materyalin yap flma özelli inden kaynaklanan hemostaz etkisine sahip oldu u gösterilmifltir. Hemostaz özelli ine sahip olmas nedeniyle hidroksiapatit ve trikalsiyum fosfattan ayr ld, bu materyaller yerlefltirildi inde kanaman n durmad bildirilmifltir. 5,6 PerioGlas n ayr ca kemik defekti içinde kan p ht s n korudu u, bu özelli i ile de cerrahi tedavinin sonucunu olumlu etkiledi i gösterilmifltir. 9 Uygulanan periodontal tedavide rejenerasyon oluflup oluflmad, greft materyalinin osteoindüktif veya osteokondüktif etkiye sahip oldu u ancak histolojik metodla tayin edilebilir. 10 nsanlarda histolojik tekniklerin uygulanmas ndaki imkans zl klar nedeniyle çal flmalar genellikle klinik, radyografik de erlendirmelerle ya da ikinci cerrahi ifllemin (re-entry) uygulanmas ile yap lan direkt ölçümlerle sonuçland r lmaktad r. kinci cerrahi ifllemleri etik aç dan önem tafl maktad r, ayn zamanda ifllem nda alveolar kemik kretinde rezorpsiyon problemi söz konusudur. 21 Bu bilgilerin fl alt nda, çal flmam z 6. ayda saptad - m z sondalanabilir cep derinli i ve radyografilerden ölçüm yapt m z alveol kemi i seviyesi bulgular ile sonuçland r ld. Çal flmam zda sondalanabilir cep derinli inde PerioGlas grubunda ortalama 3,33 mm, Biocoral grubunda 4,67 mm, Interpore200 grubunda 3,07 mm azalma gerçekleflti i, bütün gruplarda tedavi ve aç s ndan karfl - laflt r ld nda, azalman n istatistiksel olarak anlaml oldu u saptand. Sondalanabilir cep derinli indeki azalmay yüzde olarak de erlendirdi imizde, Biocoral grubunda di er gruplara göre istatistiksel olarak anlaml fark bulundu u belirlendi. 6. ayda saptad m z sondalanabilir cep derinli i aç s ndan Biocoral ile tedavi etti imiz periodontal defektlerde sonucun daha iyi oldu unu söyleyebiliriz.

7 72 k rkbefl adet periodontal defekti rastgele üç farkl greft grubuna ay rd m z için, tedavi cep derinli i de- erlerinde Biocoral ve Interpore200 grubu aras nda fark oldu u, Biocoral grubunda yer alan defektlerde saptad - m z ölçümlerin daha yüksek oldu u ancak tedavi bu iki grup aras nda sondalanabilir cep derinli i aç - s ndan fark olmad belirlendi. Ayr ca tedavi cep derinli i ölçümlerinde Biocoral uygulanan gruptaki azalman n PerioGlas grubundan istatistiksel olarak anlaml flekilde daha fazla oldu u saptand, bu aç dan de erlendirdi imizde Biocoral in sondalanabilir cep derinli i aç - s ndan derin ceplerde olumlu sonuç verdi ini söyleyebiliriz. Yap lan çal flmalarda operasyon cep derinli i fazla olan bölgelerde, operasyon azalman n daha fazla oldu u bildirilmifltir Park ve ark kemik içi defekti dahil ettikleri çal flmalar nda, operasyondan 6 ay sonra sondalanabilir cep derinli inde bioaktif cam uygulad klar deney grubunda 4,1 mm, sadece flep operasyonu uygulad klar kontrol grubunda 3,3 mm azalma oldu unu ve her iki grup aras nda istatistiksel olarak anlaml fark olmad n bildirmifllerdir. Bu bulgunun da; sondalanabilir cep derinli inde bioaktif cam uygulad klar nda 4,11 mm, kontrol grubunda 3,3 mm azalma saptayan Froum ve ark. n n 26 çal flmalar yla benzer oldu unu rapor etmifllerdir. Low ve ark. 14 PerioGlas kulland klar çal flmalar nda 6. ayda cep derinli inde 3,40 mm azalma oldu unu, 6. ve 12. aylarda saptanan veriler aras nda istatistiksel olarak anlaml fark olmad n bildirmifllerdir. Zamet ve ark hasta ve 44 defekt bölgesinde gerçeklefltirdikleri, bioaktif cam uygulanan ve uygulanmayan flep bölgelerini karfl laflt rd klar çal flmalar nda, bir deney bölgesi d fl nda her iki grupta da 3. ayda sondalabilir cep derinli inde azalma oldu unu ve sondalanabilir cep derinli inde saptanan bu de erin 1 y l sonra da ayn seviyede kald n, artmad n bildirmifllerdir. Ayr ca sondalanabilir cep derinli i fazla olan bölgelerde, s cep derinli i olan bölgelere göre iyileflmenin daha fazla oldu unu da rapor etmifllerdir. Krejci ve ark. 20 Interpore200, pöröz olmayan hidroksiapatit uygulad klar ve herhangi bir greft materyali uygulamadan sadece flep cerrahisi ile tedavi ettikleri vakalarda, sondalanabilir cep derinli inde her grubun kendi içinde operasyon ve aras nda istatistiksel olarak anlaml fark oldu unu bildirmifllerdir. Ayr ca her üç deney grubu aras nda operasyon saptad klar ve operasyondan 6 ay sonra ikinci cerrahi ifllemde kay t ettikleri cep derinliklerinde istatistiksel olarak anlaml fark olmad n belirtmifllerdir. Kelefl, Özkan ve Aç kgöz Yukna, 27 rezorbe olabilen mercan kaynakl kalsiyum karbonat kulland çal flmas nda 6. ayda cep derinli inde 3,0 mm azalma oldu unu saptam flt r. Yukna ve Yukna, 18 Biocoral uygulad klar ve hastalar 5 y l gibi uzun bir dönem takip ettikleri çal flmalar nda, orta ve ileri derecede kronik periodontitisli hastalardaki kemik defektlerinin tedavisinde Biocoral in kullan lmas - n n sondalanabilir cep derinli i aç s ndan olumlu sonuç verdi ini bildirmifllerdir. kinci cerrahi ifllem s ras nda kemik rezorpsiyonu olufltu- u gözönünde bulundurularak, çal flmam zda de erlendirmeler klinik ve radyografik olarak yap ld. Radyografiler üç boyutlu olan defektin iki boyutlu resimleri olarak de erlendirilmektedir. Her vakada tekrarlanabilir radyografi elde etmenin zor oldu u bildirilmifltir. 20 Bu dezavantaj ortadan kald rabilmek için çal flmam zda radyografiler paralel teknikle al nd. Yap lan çal flmalarda, PerioGlas uyguland nda radyografik analiz yapman n materyalin radyoopasitesinin kemi e yak n olmas nedeniyle zor oldu u belirtilmifltir. 10,14 Çal flmam zda, her üç greft materyali için de böyle bir problem söz konusu olmam flt r. Periodontal tedavi ve operasyondan 6 ay sonra al nan radyografilerden lineer olarak hesaplanan alveol kemi i seviyesinde PerioGlas grubunda ortalama 4,30 mm, Biocoral grubunda 6,00 mm ve Interpore200 grubunda 3,74 mm art fl gerçekleflti ini; alveol kemi i seviyesindeki art fl yüzde olarak de erlendirildi inde, Biocoral uygulanan grupta di er gruplara göre istatistiksel olarak anlaml fark bulundu u saptand. 6. ayda al nan radyografilerde yap lan ölçümlerde alveol kemi i seviyesi aç s ndan Biocoral ile tedavi etti imiz bölgelerde sonucun daha olumlu oldu unu söyleyebiliriz. Low ve ark. 14 PerioGlas uygulad klar çal flmalar nda, radyografilerden bilgisayar destekli olarak kronalde mine-sement birleflimi veya restorasyon s n r ndan kemik defektinin apikal noktas na kadar olan bölgeyi ölçerek defekt dolumunu saptad klar çal flmalar nda, 6. ayda radyografik defekt dolumunun 2,60 mm ve ikinci cerrahi uygulayarak belirledikleri defekt dolumunun ise 2-3 mm oldu unu bildirmifllerdir. Krejci ve ark., 20 Interpore200 uygulad klar çal flmalar nda radyografik olarak ve ikinci cerrahi ifllemde saptad klar ortalama defekt dolumunun yaklafl k 1,02 mm ±1,25 oldu unu bildirmifllerdir. Yap lan çal flmalarda ayn greft materyallerinin uygulanmas yla elde edilen sonuçlar n farkl l k göstermesi üzerine; greft materyalinin baflar s ya da baflar s zl nda, seçilen defektin özelliklerinin büyük önem tafl d, kemik

8 Periodontal Tedavide PerioGlas, Biocoral ve Interpore greft materyali ile kemik doku aras nda maksimum temas olmas n n baflar y artt rd, dolay s yla defekt derinli i az oldu unda elde edilen sonucun baflar s n n da azalaca rapor edilmifltir. 20 Wilson ve Law, 28 maymunlarda oluflturduklar periodontal defektleri trikalsiyum fosfat, hidroksiapatit ve iki farkl kompozisyonda bioaktif cam gibi bioaktif seramik materyallerle tedavi etmifller, 9 ay sonra histolojik olarak bioaktif camlar n her iki kompozisyonunda da kemik rejenerasyonu olufltu unu ve epitelyal migrasyonun engellendi ini saptam fllard r. Ayr ca, trikalsiyum fosfat ve hidroksiapatit ile tedavi edilen bölgelerde iyileflmenin uzun birleflim epiteli ile oldu unu bildirmifllerdir. Buna karfl t olarak; Nevins ve ark., 29 insanlarda bioaktif cam tedavisinin sonuçlar n histolojik olarak de erlendirdikleri çal flmalar nda, rejenerasyon olmad n, iyileflmenin uzun birleflim epiteli ile oldu unu ve minimum oranda yeni ba dokusu ataflman olufltu unu saptam fllard r. Yap lan insan ve hayvan çal flmalar nda, histolojik bulgular bioaktif cam n rejeneratif tip iyileflmeyi artt rabilece ini desteklemekte, bu materyalin gerçek bir periodontal rejenerasyon sa lad n n belirtilmesinin ise flüphe götürece i bildirilmektedir. 29,30 Sentetik kemik greftlerinin yeni bir s n f nda yer alan bioaktif seramiklerden PerioGlas n bildirilen olumlu özellikleri gözönünde bulunduruldu unda, çal flmam zda bu materyalin Biocoral ve Interpore200 ile klinik ve radyografik olarak karfl laflt r lmas amaçlanm flt. Sonuçlar m z, sondalabilir cep derinli i ve radyografik alveol kemi i seviyesi aç s ndan Biocoral in en iyi sonuç verebilece ini göstermifltir. Sentetik kemik greft materyallerinin yeni bir s n f olan bioaktif seramikler grubunda yer alan PerioGlas ile ilgili özellikle histolojik olarak saptanan çeliflkili sonuçlar de erlendirdi imizde, bu üç greft materyalinin karfl laflt r laca histolojik çal flmalar n da gerekli oldu u düflüncesindeyiz. Kaynaklar 1. Rocha M, Nava LE, Torre V, Sanchez-Marin F, Garay-Sevilla ME, Malacara JM. Clinical and radiological improvement of periodontal disease in patients with type 2 Diabetes Mellitus treated with alendronate: A randomized, plasebo-controlled trial. J Periodontol 2001; 72: Sculean A, Barbe G, Chiantella GC, Arweiler NB. Clinical evaluation of an enamel matrix protein derivative combined with a bioactive glass for the treatment of intrabony periodontal defects in humans. J Periodontol 2002; 73: Ong MMA, Eber RM, Korsnes MI, MacNeil RL, Glickman GN, Shyr Y, Wang HL. Evaluation of a bioactive glass alloplast in treating periodontal intrabony defects. J Periodontol 1998; 69: Bernard GM. Healing and repair of osseous defects. Dent Clin North Am 1991; 35: Park JS, Suh JJ, Choi SH, Moon IS, Cho KS, Kim CK, Chai JK. Effects of pretreatment clinical parameters on bioactive glass implantation in intrabony periodontal defects. J Periodontol 2001; 72: Fetner AE, Hartigan MS, Low SB. Periodontal repair using PerioGlas in nonhuman primates: Clinical and histologic observations. Compend Contin Educ Dent 1994; 15: 932, Hench LL, Paschall HA. Histochemical responses at a biomaterial s interface. J Biomed Mater Res Symp 1974; 8: Hench LL, Splinter RJ, Greenlee TK, et al. Bonding mechanism at the inter-face of ceramic prosthetics materials. J Biomed Mater Res 1971; 5: Anderegg CR, Alexander DC, Freidman M. A bioactive glass particulate in the treatment of molar furcation invasions. J Periodontol 1999; 70: Nevins ML, Camelo M, Nevins M, King CJ, Oringer RJ, Schenk RK, Fiorellini JP. Human histologic evaluation of bioactive ceramic in the treatment of periodontal osseous defects. Int J Periodontics Restorative Dent 2000; 20: Hall EE, Meffert RM, Hermann JS, Mellonig JT, Cochran DL. Comparison of bioactive glass to demineralized freeze-dried bone allograft in the treatment of intrabony defects around implants in the canine mandible. J Periodontol 1999; 70: Egelberg J. Regeneration and repair of periodontal tissues. J Periodontol Res 1987; 22: Meffert RM, Thomas JR, Hamilton KM, et al. Hydroxylapatite as an alloplastic graft in the treatment of human periodontal osseous defects. J Periodontol 1985; 56: Low SB, King CJ, Krieger J. An evaluation of bioactive ceramic in the treatment of periodontal osseous defects. Int J Periodont Restorative Dent 1997; 17: Yukna RA. Clinical evaluation of coralline calcium carbonate as a bone replacement graft material in human periodontal osseous defects. J Periodontol 1994; 65: Hench LL, Wilson J. Bioceramics. Mater Res Bull 1991; 2: Bowers GM, Chadroff B, Carnevale R, et al. Histologic evaluation of a new attachment apparatus formation in humans. III. J Periodontol 1989; 60: Yukna RA, Yukna CN. A 5-year follow-up of 16 patients treated with coralline calcium carbonate (BiocoralTM) bone replacement grafts in infrabony defects. J Clin Periodontol 1998; 25: Aichelmann-Reidy ME, Yukna RA. Bone replacement grafts. The bone substitutes. Dental Clinics of North America 1998; 42: Krejci CB, Bissada NF, Farah C, Greenwell H. Clinical evaluation of porous and nonporous hydroxyapatite in the treatment of human periodontal bony defects. J Periodontol 1987; 58: Zamet JS, Darbar UR, Griffiths GS, Bulman JS, Bragger U, Bürgin W, Newman HN. Particulate bioglass as a grafting

9 74 material in the treatment of periodontal intrabony defects. J Clin Periodontol 1997; 24: Park JS, Suh JJ, Choi SH, Moon IS, Cho KS, Kim CK, Chai JK. Effects of pretreatment clinical parameters on bioactive glass implantation in intrabony peiodontal defects. J Periodontol 2001; 72: Westfelt E, Bragd D, Socransky SS, Haffajee AD, Nyman S, Lindhe J. Improved periodontal conditions following therapy. J Clin Periodontol 1985; 12: Renvert S, Garrett S, Nilveus R, Durwin A. Chamberlain intraosseous defects. VI. Factors influencing the healing response. J Clin Periodontol 1985; 12: Pihlstrom BL, Ortiz-Campos C, McHugh RB. A randomized four-year study of periodontal therapy. J Periodontol 1981; 52: Froum SJ, Coran M, Thaller B, Kushner L, Scopp IW, Stahl SS. Kelefl, Özkan ve Aç kgöz Periodontal healing following open debridement flap procedures. I. Clinical assessment of soft tissue and osseous repair. J Periodontol 1982; 53: Yukna RA. Clinical evaluation of coralline calcium carbonate as a bone replacement graft material in human periodontal osseous defects. J Periodontol 1994; 65: Wilson J, Low SB. Bioactive ceramics for periodontal treatment: Comparative studies in the patus monkey. J Applied Biomat 1992; 3: Nevins ML, Camelo M, Nevins M, et al. Human histologic evaluation of bioactive ceramic in the treatment of periodontal defects. Int J Periodontics Restorative Dent 2000; 20: Karatzas S, Zavras A, Greenspan D, Amar S. Histologic observations of periodontal wound healing after treatment with PerioGlas in nonhuman primates. Int J Periodontics Restorative Dent 1999; 19: Yaz flma adresi: Yrd.Doç.Dr. Gonca KELEfi Ondokuz May s Üniversitesi Difl Hekimli i Fakültesi PeriodontolojiAnabilim Dal Kurupelit / SAMSUN