TOZ ÖLÇÜMLERİ VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TOZ ÖLÇÜMLERİ VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR"

Yavuz Türel
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOZ ÖLÇÜMLERİ VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR İSGÜM Şubat, 2015

2 İÇERİK 1. Dayanak 2. Metotlar 3. Dikkat Edilecek Hususlar

3 YASAL DAYANAK tarihli ve sayılı resmi gazetede yayımlanan tozla mücadele yönetmeliği Madde 8 e göre işveren, a) Risk değerlendirmesi sonucuna göre belirlenen periyodik aralıklarla toz ölçümlerinin yapılmasını, b) İşyerinde çalışanların toz maruziyetinin bulunduğu koşullarda herhangi bir değişiklik olduğunda bu ölçümlerin tekrarlanmasını, c) Ölçüm sonuçlarının, Ek-1 de belirtilen mesleki maruziyet sınır değerleri dikkate alınarak değerlendirilmesini, ç) İşyerinde yapılacak denetimler için toz ölçümlerinin Genel Müdürlükçe ön yeterlik veya yeterlik belgesi verilen laboratuvarlarca yapılmasını sağlar.

periyodik aralıklarla toz ölçümlerinin yapılmasını, b) İşyerinde çalışanların toz maruziyetinin bulunduğu koşullarda herhangi bir değişiklik olduğunda bu

4 Standard Numarası METOTLAR Standardın Adı Ölçüm Türü Parametre HSE / MDHS 14/3 General Methods For Sampling And Gravimetric Analysis Of Respirable And Inhalable Dust Ortam Ölçümü & Kişisel Maruziyet Toz Ölçümü NIOSH NMAM 0500 Partıculates Not Other wıse Regulated, Total Ortam Ölçümü & Kişisel Maruziyet Toz Ölçümü NIOSH NMAM 0600 Partıculates Not Other wıse Regulated, Total Ortam Ölçümü & Kişisel Maruziyet Toz Ölçümü ASTM D 4532 Standard Test MethodForRespirableDustİnWorkpl aceatmospheres Using CycloneSamplers Ortam Ölçümü & Kişisel Maruziyet Toz Ölçümü

Ortam Ölçümü & Kişisel Maruziyet Toz Ölçümü NIOSH NMAM 0600 Partıculates Not Other wıse Regulated, Total Ortam Ölçümü & Kişisel Maruziyet

5 METOTLAR Standard Numarası Standardın Adı Ölçüm Türü Parametre TS 2361 CEN-TR TSE CEN TR Hava Kirliliği Ölçme Metotları Havada Süspansiyon Durumunda Bulunan Maddeler Miktarının Tayini WorkplaceExposure - Guide For The Use Of Direct-Reading İnstruments For Aerosol Monitoring - Part3: Evaluation Of Airborne Particle Concentrations Using Photometers Guidance For Sampling Of İnhalable, Thoracic And Respirable Aerosol Fractions Ortam Ölçümü AEROSOL ÖLÇÜMÜ (Toz ölçümü olarak değil Aerosol ölçümü olarak yetki verilebilir) HSE / MDHS 14/4 General methods for sampling and gravimetric analysis of respirable, thoracic and inhalable aerosols Ortam Ölçümü & Kişisel Maruziyet AEROSOL ÖLÇÜMÜ

Using Photometers Guidance For Sampling Of İnhalable, Thoracic And Respirable Aerosol Fractions Ortam Ölçümü AEROSOL ÖLÇÜMÜ (Toz ölçümü olarak değil Aerosol ölçümü olarak

6 METOTLAR HSE / MDHS 14/3 HSE / MDHS 14/4 (aerosol için) NIOSH NMAM 0500 NIOSH NMAM 0600 Toplam Toz (Kişisel) Kullanılabilir Kullanılabilir Kullanılabilir Kullanılamaz Toplam Toz (ortam) Kullanılabilir Kullanılabilir Kullanılabilir Kullanılamaz Solunabilir Toz (kişisel) Kullanılabilir Kullanılabilir Kullanılamaz Kullanılabilir Solunabilir Toz (ortam) Kullanılabilir Kullanılabilir Kullanılamaz Kullanılabilir

Kullanılabilir Kullanılabilir Kullanılamaz Solunabilir Toz (kişisel) Kullanılabilir Kullanılabilir

pompaların doğrulamaları yapılmalıdır. Rotametre ile sahada doğrulama yapılabilir.

7 Doğrulama Cihazları DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Birincil Kalibratör (Kuru, köpüklü vb. İkincil Kalibratör Sahada ölçümden hemen önce ve sonra akış hızının kontrolü için pompaların doğrulamaları yapılmalıdır. Rotametre ile sahada doğrulama yapılabilir. Ölçüm öncesi (ilk) ve ölçüm sonrası (son) debi arasındaki fark % 5 i aşmamalıdır.

8 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Cihaz Bakım ve Kalibrasyonları Pompalar, doğrulama cihazları Kalibrasyon Sertifikaları Uygunluk kriterleri

9 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Kişisel toz mu, Ortam tozu mu? Yayımlanan metot listesine göre ölçüm metodunun belirlenmesi

10 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Kullanılacak Fitre Karar verilen metoda uygun filtrelerin seçimi

11 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Kullanılacak Terazi Terazilerin uygun hassasiyette olması MDHS 14/3 NIOSH 500 NIOSH 600 MDHS 14/4 TERAZİ 5 digitli 6 digit 6 digit 5 digitli

12 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Kullanılacak Başlıklar Karar verilen metodun içeriğine uygun başlıkların seçimi - Tozla Mücadele Yönetmeliği Ek-1 e uygun olarak, solunabilir toz veya toplam toz ölçümü için uygun başlıkların kullanımı

Tozla Mücadele Yönetmeliği Ek-1 e uygun olarak,

13 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Akış Hızları Karar verilen metoda, kullanılacak başlığa vb. göre ayarlanması gereken akış hızları Akış Hızları MDHS 14/3 Toplam tozlar için: a. Çok delikli başlık (2.0 ±0.1 lt/dk) b. IOM başlık (2.0 ±0.1 lt/dk) c. Konik başlık (3.5 0 ±0.1 lt/dk) Solunabilir tozlar için: a.higgins-dewell (2.2 ±0.1 lt/dk) b.10mm Dorr-Oliver (1.7 ±0.1 lt/dk) c. GK. 69 siklon (4.2±0.1 lt/dk) NIOSH L/min NIOSH 600 MDHS 14/4 nylon cyclone: 1.7 L/min HD cyclone: 2.2 L/min Al cyclone: 2.5 L/min Göğüs kafesine ulaşan aerosoller için örnek alma başlıkları GK2.69 siklon örnek alma başlığı (1,6 litre/dakika) Alveollere ulaşan aerosoller için örnek alma başlıkları Higgins-Dewell türündeki siklon örnek alma başlığı: 2,2 litre/dakika GS-3 siklon :2,75 litre/dakika GK.69 siklon :4,2 litre/dakika Solunabilir tozlar için: a. IOM, 2 litre/dakika b. CIS, 3,5 litre/dakika c. düğme şeklinde örnek alma başlığı :4 litre/dakika d. çoklu ağızlı örnek alma başlığı : 2 litre/dakika

1 lt/dk) NIOSH 500 1-2 L/min NIOSH 600 MDHS 14/4 nylon cyclone: 1.7 L/min HD cyclone: 2.2 L/min Al cyclone: 2.5 L/min Göğüs kafesine ulaşan aerosoller için örnek alma başlıkları GK2.

14 TARTIM Tartım Odası Sıcaklık ve Nem Değerleri Ölçülerek Kaydedilmelidir Tartımdan Önce Terazinin Dengede Olduğundan Emin Olunmalıdır Kalibrasyon ve Tartım Etalon Setle Tartım Öncesi Doğrulamalar Mutlaka Yapılmalı Ve Kaydedilmelidir Etalon Setlerdeki Ağırlıklar Tartılan Filtre Ağırlıklarını Temsil Edecek Şekilde Olmalıdır.

Tartım Etalon Setle Tartım Öncesi Doğrulamalar Mutlaka Yapılmalı Ve

15 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Sınır Değerler Tozla Mücadele Yönetmeliği Ek-1 de belirtilen sınır değerler

16 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Exproof Özellik Patlayıcı ortamlarda örnekleme yapılacağı zaman exproof özellikte pompa kullanımı Statik Eliminatör

17 DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Ölçüm Belirsizliği Hesabı Metottan gelen Cihazdan gelen Akış hızı ölçerden gelen Teraziden gelen Meteorolojik şartların ölçüm cihazından gelen Numune almadan gelen vb.

ölçerden gelen Teraziden gelen Meteorolojik

18 METOT TEYİT (VERİFİKASYON) ÇALIŞMALARI Aynı kişi Aynı cihaz Aynı ortam Aynı gün Tekrarlanabilirlik

19 METOT TEYİT (VERİFİKASYON) ÇALIŞMALARI Aynı ortam Farklı cihaz Farklı kişi Farklı gün Tekrar Üretilebilirlik

20 SAHA UYGULAMALARI Filtre Hazırlama Tartım Doğrulama Taşıma Numune Alma Çalışmaları Ölçüm öncesi formlar,saha kayıt formları ve raporlama

21 MARUZİYET HESAPLAMALARI Gerekli Olduğunda Akış Hızı Düzeltmeleri Sıcaklık-basınç Düzeltmeleri

22 İÇ-DIŞ KALİTE KONTROL FAALİYETLERİ Karşılaştırma Deneyleri Yeterlik Testleri Ara Doğrulamalar Vb.

Benzer belgeler

ÇALIŞANLARIN TOZ MARUZİYET TESPİTİNE YÖNELİK ÇALIŞMALARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ BAŞKANLIĞI ÇALIŞANLARIN TOZ MARUZİYET TESPİTİNE YÖNELİK ÇALIŞMALARDA