İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM TEST VE ANALİZ LABORATUVARLARI HAKKINDA YÖNETMELİK KAĞAN YÜCEL KİMYA MÜHENDİSİ

Transkript

1 ÇALIŞMA ve SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM TEST VE ANALİZ LABORATUVARLARI HAKKINDA YÖNETMELİK KAĞAN YÜCEL KİMYA MÜHENDİSİ ANKARA - MART

2 SUNUM İÇERİĞİ İŞ HİJYENİ KAVRAMI YÖNETMELİK NEDEN VAR? YÖNETMELİĞİN DÜZENLEDİĞİ KONULAR UYGULAMADA NE DURUMDAYIZ? UZUN VADELİ PLANLAR

3 İŞ HİJYENİ KAVRAMINDAN NE ANLIYORUZ? ÇALIŞANLARIN SAĞLIĞINI ETKİLEYEBİLECEK FİZİKSEL KİMYASAL BİYOLOJİK FAKTÖRLERİN TESPİT EDİLMESİ VE KONTROL ALTINA ALINMASI

4 İŞ HİJYENİ NE DEĞİLDİR? 2013: İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM TEST VE ANALİZ 2011: İŞ HİJYENİ İSGÜM ÖLÇÜM RAPORLARINI ARŞİVDE TOZLANDIRMAK 2008: İŞ HİJYENİ EL YIKAMAK

5 İŞ HİJYENİ LABORATUVARLARI YÖNETMELİĞİ NEDEN VAR? İş hijyeni ölçümlerinin yüksek kalitede ve doğrulukta yapılması İş hijyeni ölçümlerinin daha çok işyerinde yapılmasının sağlanması İş hijyeni ölçü sonuçlarının bakanlıkça kaydedilmesi ve İSG politikaları oluşturmak için kullanılması

6 YÖNETMELİĞİN DÜZENLEDİĞİ ALANLAR Ölçümlerden doğru sonuçlar elde edilmesi için teknik konular İşverenlerin ölçüm yaptırma zorunluluğu Laboratuvarda çalışan personelin sağlık ve güvenliği

7 TEKNİK KONULAR-1 Kalite yönetim sistemi bulundurmak ve akredite olmak Kalite yöneticisi, Lab. Yöneticisi ve deney personeli olarak en az 3 eleman Geçerli metotlar kullanmak Metotların gerektirdiği tüm cihazlara sahip olmak

8 TEKNİK KONULAR-1 (Tartışma) Kalite yönetim sistemi nedir? Neden gereklidir? Metot nedir? Neden gereklidir?

9 TEKNİK KONULAR-2 Ölçüm belirsizliği ve metot validasyonu Cihaz bakım ve kalibrasyonlarını yaptırmak Kalibrasyonları uluslararası izlenebilirlik sağlayan laboratuvarlara yaptırmak

10 TEKNİK KONULAR-2 (Tartışma) Ölçüm belirsizliği nedir? Metot validasyonu nedir? Kalibrasyon nedir?

11 TEKNİK KONULAR-3 Ölçümü yapılan işyerinin ticari bilgilerini ve insan kaynakları ile ilgili bilgilerini saklı tutmak Amaca uygun metot seçmek ve kullanmak Laboratuvarlar arası karşılaştırma testinde veya yeterlik testinde olumlu sonuç almak

12 TEKNİK KONULAR-3 (tartışma) Bilgilerin gizliliği neden önemlidir? Neden her metot amaca uygun değildir? Laboratuvarlar arası karşılaştırma veya yeterlik testi neden gereklidir?

13 TEKNİK KONULAR-4 Hava numunesi alma ve taşıma Numune alma stratejisi (TS EN 689) Sonuçları sınır değerle karşılaştırma stratejisi (TS EN 689) (Uygulamada zayıf olduğumuz yön) Numune kabul ve kabul kriterleri

14 TEKNİK KONULAR-4 (tartışma) Hava numunesi alma ve taşıma neden önemlidir? Kimyasal ölçüm sonuçları sınır değerin altındaysa bu durum her şey yolunda gidiyor anlamında mıdır? Laboratuvara gelen her numune kabul edilmeli midir?

15 TEKNİK KONULAR-6 15 m2 ofis alanı 5 m2 numune kabul alanı 5 m2 tartım alanı 6 m2 kimyasal depolama alanı Her analiz cihazı için 5m2 alan

16 TEKNİK KONULAR-7 Laboratuvarlar arası işbirliği yapabilmek için öncelikle yetkili olmak ve bazı sebeplerden kapasite düşmesi yaşamak gerekmektedir. Bir laboratuvarın numune alıp diğer laboratuvarın analiz yapmasına izin verilmemektedir.

17 ÖLÇÜM YAPTIRMA ZORUNLULUĞU-1 Risk değerlendirmesi yapılırken veya tekrarlanırken ölçüm yaptırılır Alınan tedbirlerin etkinliğini değerlendirmek için de ölçümler tekrarlanır

18 ÖLÇÜM YAPTIRMA ZORUNLULUĞU-2 Çalışma koşullarında veya kullanılan iş ekipmanlarında değişiklik olduğunda ölçümler tekrarlanır İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı gerek gördüğünde ölçümler tekrarlanır Teftişlerde talep edilmesi halinde ölçümler tekrarlanır

19 ÖLÇÜM YAPTIRMA ZORUNLULUĞU-3 Çalışma koşullarında veya kullanılan iş ekipmanlarında değişiklik olduğunda ölçümler tekrarlanır İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı gerek gördüğünde ölçümler tekrarlanır Teftişlerde talep edilmesi halinde ölçümler tekrarlanır

20 ÖLÇÜM YAPTIRMA ZORUNLULUĞU-4 Ölçüm yaptıran işveren laboratuvarın işverenine işyerinde karşılaşılabilecek tehlikeler hakkında bilgi verir Acil durumda yapılacaklar hakkında da bilgi verir

21 ÖLÇÜM YAPTIRMA ZORUNLULUĞU-5 Ölçümlerden doğru sonuç elde edebilmek için işyerindeki prosesleri, makineler ve kullanılan kimyasallar hakkında da bilgi verir. (Malzeme Güvenlik Bilgi Formları dahil)

22 PERSONEL SAĞLIK VE GÜVENLİĞİ İşyeri bina ve eklentilerinde alınacak sağlık ve güvenlik tedbirlerine uyum aranmaktadır. Uygun acil durum çıkışları olmalıdır. Kimyasal madde deposu (gerektiğinde havalandırmalı olmalıdır)

23 PERSONEL SAĞLIK VE GÜVENLİĞİ Atıkların kontrolü ile ilgili mevzuata uyum aranmaktadır Sağlık ve güvenlik işaretlerinin laboratuvarda uygun yerlerde bulunması gerekmektedir İlkyardım dolabı bulunmalıdır Acil durum planı yapılmış olmalıdır (Yangın, sel, deprem vb. için)

24 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: GÜRÜLTÜ de NE DURUMDAYIZ? AB den uyumlaşan yönetmelik kullanılıyor; 80 db: Eylem planı, teknik önlemler gürültü işaretleri 85 db: Kulak koruyucu kullandır (ölçümlerde yönelim bu sınır değeri kullanmak yönünde!) 87 db: Bunu aşma; ama hesaplanırken kulaklık etkisi düşüyor; piyasayı kkd ye yönlendiriyor.

25 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: GÜRÜLTÜ de NE DURUMDAYIZ? Ortam gürültüsü: Aslında çevresel gürültü veya makine ve ekipmandan yayılan gürültü. Ortam gürültüsünün mevzuata uyum açısından önemi yoktur. Kişisel gürültü maruziyeti: 8 saatlik zaman ağırlıklı ortalama Peak değeri de önemlidir, buna yeterince dikkat edilmemektedir.

26 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: TOZ da NE DURUMDAYIZ? TOZ konusunda kafa karışıklığı! Bir: Solunabilir toz; toplam toz (hangi işletmede hangisi var?) İki: Toraks seviyesindeki toz yönetmelikte hiç yok!!! Bu konuda TS EN 481 standardı daha etkin kullanılmalı

27 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: TOZ da NE DURUMDAYIZ? TOZ konusunda kafa karışıklığı! Üç: Toz maruziyetinin öngörülmesi zor olan işler (kaynak, boya, dizel egzozu olan işletmeler) Dört: Metal tozlarının analizi Beş: Silisle ilgili sınır değerler ve silis türü (kuvars, tridmit, kristobalit)

28 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: TOZ da NE DURUMDAYIZ? TOZ konusunda kafa karışıklığı! Altı: Yeni ICPMS cihazlarının yüksek konsantrasyonda metal tozunu ölçememesi Yedi: Yine KKD odaklı yaklaşım Sekiz: Asbest in tespit edilmesi, söküm prosedürü, tür tayini ve lif sayımı

29 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: TOZ da NE DURUMDAYIZ? KONTROLSÜZ SÖKÜM RİSKİ İLE KARŞI KARŞIYAYIZ!

30 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: UÇUCU ORGANİK BİLEŞİKLER'de NE DURUMDAYIZ? ÖZELLİKLE KOBİLERDE PARÇA BAŞI İŞLER YAPILIRKEN VOC MARUZİYETİ MEYDANA GELİR DOLAYISIYLA ZAMAN AĞIRLIKLI ORTALAMA SONUÇLARI DÜŞÜK ÇIKMAKTADIR KISA SÜRELİ MARUZİYETLERİN TESPİTİNE VE ÖNLEMEMESİNE DE ODAKLANILMALIDIR.

31 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: UÇUCU ORGANİK BİLEŞİKLER'de NE DURUMDAYIZ? BAZI TİCARİ ÜRÜNLERİN İÇERİĞİNİN BİLENMEMESİ VE MSDS LERİNİN TEMİN EDİLMEMESİ SORUN OLUŞTURUR KANSER VAKALARINDAKİ ARTIŞIN BİR SEBEBİNİN İŞYERLERİMDEKİ VOC LER OLDUĞU YOLUNDA HABERLER ÇIKMIŞTIR

32 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: UÇUCU ORGANİK BİLEŞİKLER'de NE DURUMDAYIZ? KKD ODAKLI YAKLAŞIM YERİNE HAVALANDIRMA, ROTASYONLU ÇALIŞMA GİBİ TOPLU KORUMA ÖNLEMLERİNE AĞIRLIK VERİLMELİDİR. ÇALIŞMA ORTAMINDA GEREĞİNDEN FAZLA KİMYASAL BULUNDURMA ALIŞKANLIĞI PROBLEM YARATMAKTADIR

33 YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI: ASİTLER VE AMONYAK'dA NE DURUMDAYIZ? GENELLİKLE 8 SAATLİK MARUZİYET ÜZERİNDEN DÜŞÜNÜLMEKTEDİR ANCAK AKUT TAHRİŞ EDİCİ ÖZELLİKLERİ DE DİKKATE ALINMALIDIR ÇALIŞMA TALİMATLARI DÜZGÜN OLMALI VE ÇALIŞANLARA İYİ ÖĞRETİLMELİDİR.

34 TERMAL KONFOR da NE DURUMDAYIZ? ISI ÜRETEN MAKİNELERE SIKÇA RASTLANMAKTADIR UZUN ÖLÇÜM SÜRELERİ LABORATUVARLARI ZORLAMAKTADIR SICAK ORTAMLARA DAİR YETKİ ALAN LABORATUVAR ÇOKTUR AMA SOĞUK ORTAMLAR İÇİN YETERLİ SAYIDA LABORATUVAR YOKTUR

35 TİTREŞİM de NE DURUMDAYIZ? TİTREŞİMİN ÖNLENEBİLMESİ İÇİN MAKİNENİN TASARIM AŞAMASINDA VE İLK MONTAJLARINDA ÖNLEM ALINMALIDIR. AYRICA FORKLİFT, HİLTİ GİBİ MAKİNELERİN BAKIMLARI DÜZENLİ BİÇİMDE YAPTIRILMALIDIR MAKİNE İLE ÇALIŞANIN DOĞRU BİÇİMDE TEMAS ETMESİNE DİKKAT EDİLMELİDİR.

36 TİTREŞİM de NE DURUMDAYIZ? MAKİNE ÖZELLİKLERİ KADAR DURUŞ TUTUŞ VE ELDİVENE DE DİKKAT EDİLMELİDİR

37 YÖNETMELİK SAYESİNDE MEYDANA GELEN SON GELİŞMELER İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM TEST VE ANALİZ RAPORLARI İŞ MÜFETTİŞLERİ TARAFINDAN DAHA TİTİZ İNCELENMEKTEDİR İŞ HİJYENİ KONUSUNDA İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARINA YÖNELİK BİLGİLENDİRME TOPLANTILARI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR

38 UZUN VADELİ PLANLAR LABORATUVARLAR İÇİN SERTİFİKALI ÖLÇÜM- NUMUNE ALMA PERSONELİ YETİŞTİRMEK İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM TEST VE ANALİZLERİNE DAİR İSGÜM METOTLARI OLUŞTURMAK