Hoş Geldiniz TMMOB Mahmut TEBERİK Endüstri Müh./İş Güv. Uzm. (B) Cep Tel: E-posta:

Transkript

1 Hoş Geldiniz TMMOB Mahmut TEBERİK Endüstri Müh./İş Güv. Uzm. (B) Cep Tel: E-posta: 1

2 Eğitim Konuları Mühendis, Teknoloji ve Yaşam TMMOB Etik Kavramı Mühendislik ve Etik TMMOB Mesleki Davranış İlkeleri 2

3 Mühendis, Teknoloji ve Yaşam 3

4 Teknoloji Nedir? Teknoloji; bilimsel araştırma/geliştirme sonuçlarının sistematik uygulamalara dönüştürülmüş halidir. 1. Bilimsel alanda teorik olarak ortaya atılan bir düşünce, hipotez; fizik, matematik, kimya vb. bilim dallarından da yararlanılarak ispatlanmaya çalışılır. 2. Laboratuvar ortamında belki binlerce yöntem denenerek bir sonuca ulaşılır. 3. Sonuç, ürüne dönüştürülerek kullanıma sunulur. İşte bu teknolojidir. 4

5 İnsan-Teknoloji İlişkisi İnsanlığın var olduğu günden bu yana teknoloji vardır. Mağarada hiçbir şeyden haberi olmadan, doğada kendi yaşamını sürdüren insan; taşı yontup, bir sopaya geçirdikten sonra geliştirdiği bu yeni aleti avlanmada kullandığı andan itibaren teknolojiyi kendi yaşamına sokmuş demektir. 5

6 Bilim ve Teknoloji Artık şunu çok iyi biliyoruz: Bilim ve teknoloji, dünyadaki; Ekonomik, Toplumsal, Siyasal ve Kültürel alt üst oluşların (mutlak olmasa da) odak noktasındadır. 6

7 Bilim ve Teknoloji Bilim ve teknolojideki gelişmeler; İnsan-insan, insan-örgüt ve örgüt-toplum ilişkilerini derinden etkilemektedir. Sonuç: Alt yapıdaki değişimler üst yapıyı da değiştirmektedir. Örnek: Buhar/Sanayi devrimi. Ataerkil aileden çekirdek aile. 7

8 Mühendis ve Teknoloji Mühendislik mesleği; Bir ülke ve toplumun geleceği açısından olmazsa olmazdır. Toplumsal ve ekonomik gelişmişliğin odağında mesleğimiz vardır. Çünkü mühendislik mesleği; Dünyayı alt üst eden, Üst yapıdaki stabiliteyi sallayan ve her iki yılda bir ikiye katlanan teknolojinin diğer adıdır. 8

9 Mühendis ve Yaşam Ancak şunu da biliyoruz: Böylesine önem arzeden bu mesleği yerine getiren biz mühendislerin; Yaşam koşulları ve Mesleği icra etme ortamı Dünyada yaşanan Küreselleşme süreci ile birlikte her geçen gün daralmaktadır. 9

10 Küreselleşme Sürecinde Emek Üretim sürecinden koparılmakta/ötekileştirilmekte, Örgütlü yapıları, yani sendikaları dağıtılmakta, Alt işveren (taşeron) sistemi ve işsizlik olgusuyla üretimden gelen güçleri azaltılmakta, Sosyal güvencesiz çalıştırılmakta, asgari ücret, hatta piyasa ücretine mahkum edilmekte, Üretim sürecinin sıradan bir bileşeni olarak görülmektedir. 10

11 Küreselleşme Sürecinde Emek Oysa; emeği anlamadan, ona en yüce değeri vermeden, çalışanların sağlığını, güvenliğini ve huzurunu sağlamadan endüstriyel demokrasiden söz etmek mümkün değildir. 11

12 Olması Gereken: Ülkede ve işyerlerinde Güvenli Sağlıklı Verimli Topluma Duyarlı Üretim olmalıdır 12

13 Meslek Örgütleri ve Önemi Bu sürece dur diyebilmek için TMMOB; Meslek temelinde bir araya gelmiş, çok bileşenli, değişik ekonomik ve sosyal konumlara sahip üyeleriyle birlikte mücadeleye devam etmelidir. 13

14 Meslek Örgütleri ve Önemi Bu bağlamda TMMOB ve üyeleri olarak; yaşadığımız sorunların çözümünde; Mesleğimizden hareketle öneriler geliştirmek, bunların uygulanması noktasında baskı unsuru olmak gibi bir misyonumuz vardır. Yani; Meslek ve meslektaş sorunlarından yola çıkarak ülke ve toplum çıkarları doğrultusunda mücadele etmemiz gerekir. 14

15 Meslek Örgütleri ve Önemi TMMOB Ülkemizin; geleceğin onurlu dünyasında hak ettiği saygınlığa ulaşması, demokratik, laik, örgütlü bir toplum olabilmesi, bilim ve teknoloji temelinde sanayileşebilmesi, çağını yakalayabilmesinin sorumluluğunu taşımaktadır. 15

16 Boğa Güreşi 16

17 TMMOB 17

18 Kuruluş 1954 yılında kurulmuştur. 27 Ocak 1954 yılında yasa kabul edilmiş, 4 Haziran 1959 yılında yasada değişiklik yapılmış ve 1983 yılında 66 ve 85 sayılı KHK. ler eklenmiştir. 18

19 Kuruluş TMMOB; Türkiye sınırları içerisinde meslek ve sanatlarını icraya kanunen yetkili olup da mesleki faaliyette bulunan yüksek mühendis, yüksek mimar, mühendis ve mimarları örgütü içinde toplayan, tüzel kişiliğe sahip bir kuruluştur. 19

20 TMMOB nin Amacı: 1. Günün gerek ve koşullarına ve mevcut olanaklara göre, yasa ve tüzük hükümleri içinde kalmak üzere; mühendis ve mimarları meslek kollarına ayırmak, meslek ve çalışma konuları aynı ya da birbirine yakın 20 bulunan mühendis ve mimarlık grubu için Odalar kurmak.

21 TMMOB nin Amacı: 2. Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının ortak gereksinmelerini karşılamak, Mesleki etkinlikleri kolaylaştırmak, Mesleğin genel yararlara uygun olarak gelişmesini sağlamak, Üyelerinin birbirleriyle ve halkla olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere, meslek disiplinini ve ahlakını korumak; 21

22 TMMOB nin Amacı: Kamunun ve ülkenin çıkarlarının korunmasında, yurdun doğal kaynaklarının bulunmasında, korunmasında ve işletilmesinde, çevre ve tarihi değerlerin ve kültürel mirasın korunmasında, tarımsal ve sınai üretimin artırılmasında, ülkenin sanatsal ve teknik kalkınmasında gerekli gördüğü tüm girişim ve etkinliklerde bulunmak. 22

23 TMMOB nin Amacı: 3. Meslek ve çıkarları ile ilgili işlerde, resmi makamlar ve öteki kuruluşlar ile işbirliği yaparak gerekli yardımlarda ve önerilerde bulunmak, meslekle ilgili bütün mevzuatı, normları, bilimsel şartnameler, tip sözleşmeler ve bunlar gibi bütün bilimsel evrakı incelemek ve bunların değiştirilmesi, geliştirilmesi ya da yeniden konulması yolunda önerilerde bulunmak. 23

24 Madalyonun İki Yüzü TMMOB; Bir yandan üyelerinin hak ve çıkarlarını savunup bu uğurda mücadele verirken, Diğer yandan halkın ve kamunun çıkarlarını da - gerekirse kendi üyelerine karşı - savunmak durumundadır. Meslek disiplini ve meslek ahlakı her zaman ön plandadır. 24

25 TMMOB Örgütlenmesi Ekonomik ve sosyal eksenli örgütlenmelerin dışında bir örgütlenmedir. Aynı mesleğe mensup insanların üye tabanını oluşturduğu öncelikle meslek tabanında bir örgütlenmedir. Çok bileşenli, heterojen sınıfsal nitelikli bir örgütlenme. 25

26 Yeni Oda Açılması Lüzum görülen yerlerde Birlik Genel Kurulu kararıyla Odalar açılabilir. Her uzmanlık için yalnız bir oda açar. Mühendis ve mimarlar; ancak uzmanlık ve görevlerinin karşılık geldiği odaya kaydolurlar. 26

27 Odalara Üyelik Türkiye'de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları; mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve meslekî tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler. Odalara asli üye olabilmek için, TC vatandaşı olmak ve Türkiye sınırları içinde meslek ve sanatlarını uygulamaya yasal olarak yetkili bulunmak zorunludur. 27

28 Odalara Üyelik Kamu Kurumu ve Kuruluşları ile İkt. Devlet Tşkleri ve KİT lerde asli ve sürekli olarak çalışan mühendis ve mimarların odalara üye olmaları isteklerine bağlıdır. Ancak bunlar, görevlerinin gereği olan işleri yaparken, mesleki bakımdan, Oda üyelerinin yetkileriyle haklarına sahip ve onların ödevleriyle yükümlüdürler. Bu konuda Türk, Silâhlı Kuvvetleri mensupları ile ilgili 28 hükümler saklıdır.

29 Yıllık Ödenti Yükümlülüğü Yıllık ödenti, üyelerden, Odasının vereceği karara göre peşin olarak ya da eşit taksitlerle alınır. Geçmiş yıllara ait üye ödentisi, borcun ödendiği tarihteki üye ödentisi miktarı üzerinden alınır. Her türlü ödenti ile öteki para cezalarını, yazılı bildirim tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içinde ödemeyenler hakkında, İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre 29 kovuşturma yapılır.

30 Disiplin Cezaları Odalara bağlı üyelerden TMMOB Kanunu ve Ana Yönetmeliğine aykırı hareketi görülenlerle, üyelerden ve tüm meslek mensuplarından, meslekle ilgili işlerde; Gerek kasten ve gerekse ihmal göstermek suretiyle zarara yol açan ya da Kabullendiği anlaşmalara uymayan ya da Meslek onurunu bozan durumları saptananlara, kayıtlı ya da ilgili bulundukları Oda Onur Kurulunca aşağıda yazılı disiplin cezaları verilir. 30

31 Disiplin Cezaları 1. Yazılı uyarma, 2. Kanunda belirtilen hafif para cezası, 3. Kanunda belirlenen ağır para cezası, 4. On beş günden, altı aya kadar serbest meslek uygulamasından uzaklaştırma 5. Odadan çıkarma ya da üye olma zorunluluğu bulunmayanlar için meslekten men, Bu cezaların verilmesinde sıra gözetilmez. Ancak nedeni oluşturan olayın içeriği ve sonuçlarına göre 31 bu cezalardan biri uygulanır.

32 TMMOB nin Organları Birliğin karar, yürütme ve danışma organları: 1. Birlik Genel Kurulu, 2. Birlik Yönetim Kurulu, 3. Yüksek Onur Kurulu, 4. Birlik Denetleme Kurulu, 5. Birlik Danışma Kurulu. 32

33 Kaynanadan Kurtulmanın Yolu 33

34 Birliğe Bağlı Odalar 1. Çevre Mühendisleri Odası 2. Elektrik Mühendisleri Odası 3. Fizik Mühendisleri Odası 4. Gemi Mühendisleri Odası 5. Gemi Makinaları İşletme Mühendisleri Odası 6. Gıda Mühendisleri Odası 7. Harita Ve Kadastro Mühendisleri Odası 8. İç Mimarlar Odası 34

35 Birliğe Bağlı Odalar 9. İnşaat Mühendisleri Odası 10.Jeofizik Mühendisleri Odası 11.Jeoloji Mühendisleri Odası 12.Kimya Mühendisleri Odası 13.Maden Mühendisleri Odası 14.Makina Mühendisleri Odası 15.Metalurji Mühendisleri Odası 16.Meteoroloji Mühendisleri Odası 35

36 Birliğe Bağlı Odalar 17.Mimarlar Odası 18.Orman Mühendisleri Odası 19.Petrol Mühendisleri Odası 20.Peyzaj Mimarları Odası 21.Şehir Plancıları Odası 22.Tekstil Mühendisleri Odası 23.Ziraat Mühendisleri Odası 36

37 Odaların Organları 1. Oda Genel Kurulu 2. Oda Yönetim Kurulu 3. Oda Onur Kurulu 4. Oda Denetleme Kurulu 5. Oda Danışma Kurulu 37

38 TMMOB Mesleki Davranış İlkeleri 38

39 TMMOB Mesleki Davranış İlkeleri Kabul Eden Organ: TMMOB 38. Olağan Genel Kurulu Tarih: Mayıs

40 Gerekçe/Giriş İnsanlığın refahına son derece olumlu katkılarda bulunan teknoloji, diğer yandan da; insana, topluma ve doğaya karşı olumsuz etkiler yaratma potansiyeline sahiptir. 40

41 Gerekçe/Giriş Mühendislik mimarlık hizmetleri; Bireylerin ve toplumun günlük yaşamının her noktasını, her geçen gün daha çok etkilemekte, Bu etki günümüzle sınırlı kalmayıp geleceğimizi de kapsamaktadır. Bu nedenle de; Mühendis ve mimarların topluma, doğaya ve gelecek kuşaklara karşı sorumlulukları da hizmetlerinin kapsamıyla aynı oranda artmaktadır. 41

42 Gerekçe/Giriş Toplumsal sorumluluk; Mesleki alanda sürekli yetkinleşmek kadar, mesleği toplumun güvenliğini, sağlığını ve refahını en başa koyan bir anlayışla uygulamak ve mesleki etkinlikleri barış, adalet, insan hak ve onuruna saygı, ayrım gözetmemek, dürüstlük, doğruluk, hakkaniyet, eşitlik, özgürlük gibi vazgeçilmez değerlere ve erdemlere sıkı sıkıya bağlı kalarak yürütmekle yerine getirilebilir. 42

43 Gerekçe/Giriş Ancak; herşey mühendis ve mimarların iradelerine bağlı ve denetimleri altında değildir. Toplumun sağlık, güvenlik ve refahını tehlikeye atan, doğaya zarar veren uygulamaların, teknolojinin doğası kadar, içinde yaşanılan toplumsal koşullar ve sistemin doğası ile de ilgilidir. Bu durum, sorumluluklarını gerçekleştirmeyi çok daha zorlaştırmaktadır. 43

44 Gerekçe/Giriş Mühendis ve mimarlar, toplumsal sorumluluklarının mesleki davranış ilkelerine sıkı sıkıya sahip çıkmaları gerektiğini gözden kaçırmaz. Bunun yanısıra, bütün engellere karşı örgütlü bir mücadele yürütmelerinin ve aralarındaki dayanışmayı sürekli geliştirmelerinin de zorunlu olduğu gerçeğine gözlerini kapamazlar. Bu bilinçle, mesleki etkinliklerinde aşağıda tanımlanan ilkelere uymayı, uyulması için meslektaşlarını uyarmayı bir görev sayarlar. 44

45 Topluma ve Doğaya Karşı Sorumluluklar Bilimi ve teknolojiyi insanlık yararına kullanmayı mesleki etkinliklerinin temel ilkesi kabul eden mühendis ve mimarlar; 1. Mesleki bilgi, beceri ve deneyimlerini, toplumun güvenliği, sağlığı ve refahı; insani kazanımların ve kültürel mirasın korunması için kullanırlar. Toplum yararı için duymuş oldukları sorumluluk ve kaygı her zaman kendi kişisel çıkarlarının, meslektaşlarının çıkarlarının ya da içinde bulundukları meslek grubunun çıkarlarının üstünde yer alır. 45

46 Topluma ve Doğaya Karşı Sorumluluklar 2. Doğaya ve gelecek kuşaklara karşı sorumluluklarının bilinciyle; doğayı, çevreyi, kültür ve tabiat varlıklarını korumayı, uygulamalarının doğayla uyumlu olmasını sağlamayı mesleki sorumluluklarının ayrılmaz parçası olarak görürler; doğal kaynakların ve enerjinin tasarrufuna özel önem verirler. 46

47 Topluma ve Doğaya Karşı Sorumluluklar 3. Mesleki etkinliklerini sürdürürken; din, dil, ırk, inanç, cinsiyet, coğrafi ayırım farkı gözetmezler; farklı kültürlere saygıyla yaklaşırlar; toplumdaki herkese adil, dürüst ve iyi niyetle davranırlar. 47

48 Topluma ve Doğaya Karşı Sorumluluklar 4. Kendilerinden istenen işin toplum ve doğa için ciddi bir tehlike yaratacağı sonucuna varırlarsa ve bu konudaki mesleki yargıları hizmet verilen gerçek ve tüzel kişiler tarafından dikkate alınmıyorsa, onların talimatlarına kayıtsız şartsız uymayı reddederler; bu durumun kendilerine hizmet verilenleri uyarmak, gerektiğinde meslek örgütlerini ve hatta kamu oyunu bilgilendirmek gibi hak ve yükümlülükler getirdiğini dikkate alırlar. 48

49 Topluma ve Doğaya Karşı Sorumluluklar 5. Toplumun ilgi alanı içinde bulunan teknik konulardaki görüşlerini, raporlarını, konuyu yerinde ve tam anlamıyla incelemiş ve yeterli bilgi ve verilerle donanmış olarak, ticari ve kişisel kaygıları bir yana bırakarak, adil, doğru, eksiksiz ve nesnel bir biçimde açıklarlar. 49

50 Topluma ve Doğaya Karşı Sorumluluklar 6. Ülkenin teknoloji yeteneğinin geliştirilmesi sürecinde; teknolojinin gerek kendisinin gerekse yanlış kullanılmasının olası olumsuz sonuçlarının da toplum tarafından anlaşılması ve gerekli önlemlerin alınması için çaba harcarlar. 50

51 Topluma ve Doğaya Karşı Sorumluluklar 7. İşyerlerindeki sağlık ve güvenliği titizlikle ve ertelemeksizin korur ve geliştirirler. Gerekli önlemlerin alınması için zorlayıcı, uygulayıcı, eğitici ve dayanışma içinde olurlar. 51

52 Garson Rolü 52

53 Hizmet Verilen Gerçek ya da Tüzel Kişilere Karşı Sorumluluklar 1. Mesleki hizmet verilirken; güvenilirliklerini titizlikle gözeterek, yaptıkları her türlü sözel ya da yazılı sözleşmede yer alan bütün hükümlere tam olarak uyarlar ve karşı taraftan da aynı duyarlılığı beklerler. 53

54 Hizmet Verilen Gerçek ya da Tüzel Kişilere Karşı Sorumluluklar 2. Her türlü mesleki hizmet sırasında; toplumun güvenliğini, sağlığını ve refahını tehlikeye atmamaya en üst düzeyde özen göstererek, mesleki beceri ve deneyimlerini yaptıkları işe bütünüyle yansıtarak düzgün bir iş standardıyla çalışırlar. 54

55 Hizmet Verilen Gerçek ya da Tüzel Kişilere Karşı Sorumluluklar 3. İş ilişkilerini etkileyecek şekilde doğrudan ya da dolaylı olarak; herhangi bir armağan, para ya da hizmet ya da iş teklifi kabul etmezler; başkalarına teklif etmezler; mesleki ilişkilerini geliştirmek amacıyla siyasal amaçlı bağış yapmazlar. 55

56 Hizmet Verilen Gerçek ya da Tüzel Kişilere Karşı Sorumluluklar 4. Yaptıkları işin kendi deneyimlerini zenginleştirmesi için titizlikle çaba gösterirken, toplum ve doğa için kesin bir tehlike oluşturmadığı sürece, hizmet verilen gerçek ve tüzel kişilerin ticari ve teknolojik sırlarını izin almadan başkalarına açıklamazlar, kişisel çıkarları için kullanmazlar. 56

57 Mesleğe ve Meslektaşa Karşı Sorumluluklar 1. Mesleki etkinliklerini; tüm meslektaşlarının güvenini kazanacak bir biçimde ve mesleğin saygınlığına azami özen göstererek sürdürürler. 57

58 Mesleğe ve Meslektaşa Karşı Sorumluluklar 2. Tüm meslektaşlarına saygıyla yaklaşırlar, dürüst ve adil davranırlar. Meslektaşlarıyla haksız rekabet içinde olmazlar. Genç meslektaşlarının gelişimi için özel çaba harcarlar, onlara yardımcı olurlar. Telif haklarına ve özgün çalışmalara saygı gösterirler; başkalarının çalışmalarını kendi çalışmaları gibi göstermekten titizlikle kaçınırlar. 58

59 Mesleğe ve Meslektaşa Karşı Sorumluluklar 3. Yalnızca yeterli oldukları alanlarda mesleki hizmet üretmeyi hedef ve ilke kabul ederler; hizmetlerini etkileyebilecek diğer uzmanlık alanlarındaki yetkililerin görüşlerine başvururlar; disiplinlerarası ortak çalışmayı özendirirler. 59

60 Mesleğe ve Meslektaşa Karşı Sorumluluklar 4. Mesleki görev, yetki ve sorumluluklarını; sadece zorunlu durumlarda ve ancak ehil olan meslektaşlarına devrederler. 60

61 Mesleğe ve Meslektaşa Karşı Sorumluluklar 5. İşlerini, yalnızca kendilerine tanınmış mesleki görev, yetki ve sorumluluk çerçevesinde yaparlar, yalnızca resmi olarak hak kazanmış oldukları sıfat ve unvanları kullanırlar. 61

62 Mesleğe ve Meslektaşa Karşı Sorumluluklar 6. Meslek örgütlerinin etkinliklerine aktif olarak katılmaya çaba gösterirler, onları desteklerler, mesleğin gelişmesine katkıda bulunurlar. 62

63 Mesleğe ve Meslektaşa Karşı Sorumluluklar 7. Mesleki Davranış İlkelerine aykırı davrananlara yardımcı olmazlar; onlara hoşgörü göstermezler, etkinliklerinin içinde yer almazlar ve uyarırlar; bu konuda meslek örgütleriyle işbirliği içinde olurlar; bu ilkelere uygun davrananları bütün güçleriyle desteklerler. 63

64 Kendilerine Karşı Sorumlulukları 1. Mesleki bilgilerini ve kültürlerini sürekli geliştirirler. 2. Mesleki etkinliklerine ilişkin olarak meslektaşlarının dürüst ve nesnel eleştirilerini dikkate alırlar, gerektiğinde kendileri de eleştirmekten kaçınmazlar. 64

65 TEŞEKKÜRLER Mahmut TEBERİK 65