: ANKARA BAROSU BAġKANLIĞI

Transkript

1 Yürütmenin durdurulması istemli iptal davası DANIġTAY BAġKANLIĞI NA ANKARA DAVACI DAVALI : ANKARA BAROSU BAġKANLIĞI Adliye Sarayı B Blok 5.Kat Sıhhiye/ANKARA : T.C. BAġBAKANLIK HAZĠNE MÜSTEġARLIĞI DAVA KONUSU : Davalı idare tarafından SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU nezdinde görülecek uyuşmazlıklardaki BAġVURU ÜCRETĠNĠN FAHĠġ OLARAK ARTTIRILMASINA DAĠR tarih ve /E.341 sayılı idari işlem ile yazı eki listenin İPTALİNE VE YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASI istemidir. AÇIKLAMALAR: 1. Muhterem Mahkemece de bilindiği üzere 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu çerçevesinde sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden veya Hesaptan faydalanacak kişiler ile Hesap arasında doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla kurulmuş alternatif bir yargı yolu olan tahkimin amacı da, sigortalıların, sigorta poliçesinden menfaat temin edenlerin, geniş anlamda zarar görenlerin Sigorta Şirketlerine karşı kolay ve düşük maliyetle dava açmasıdır Sigorta Tahkim Komisyonunda sigorta şirketleri yalnızca davalı olarak yer alabilmekte, davacı sıfatı taģıyamamaktadırlar. Yani Sigorta Tahkim Komisyonu müessesesi sadece zararını tazmin etmeye uğraşan hak sahiplerinin başvurabildiği bir alternatif yargı yoludur. 3. Sigorta Tahkim Komisyonunun kurulmasındaki temel amaçlar: adli yargının ve Yargıtay ın iş yükünü azaltmak, uyuşmazlıkların adli yargıda yıllarca ve masraflı şekilde sürmesi sebebiyle hak sahiplerinin uğradığı mağduriyetin önüne geçmektir. 4. İşte tam bu amaçla Kanun koyucu tarafından alternatif yargı yolu olan Sigorta Tahkim e yapılacak başvuruları kolaylaştırmak ve Tahkimi cazip kılmak için adli yargıya nazaran sembolik olarak nitelendirilebilecek miktarda ücret (masraf) ödenmesi ilkesi benimsenmiştir. 5. Sigorta Tahkime başvuruda bulunanlardan cüz i ücret alınmasının amacı dahi esasen gereksiz başvuruların önüne geçmektir. Başbakanlık Kanun tasarısının 30. Madde gerekçesi şöyledir: 1

2 6. Açıkça anlaşılmaktadır ki, başlarda Sigorta Tahkime başvuruda hiçbir ücret ödenmemesi düşünülmüş ancak sonradan sadece gereksiz başvuruları önlemek amacıyla Kanun gerekçesinde belirtildiği üzere cüzi bir ücret alınması ilkesi benimsenmiştir. 7. Kolay ulaşılır, ucuz ve hızlı yargılama sağlayan tahkim sistemi, ülkemizde kısa sürede başarı sağlar hale gelmiş iken, başvuru ücretleri davaya konu idari işlem ile davalı İdare tarafından FAHĠġ şekilde artırılmış, Tahkime başvuru yolu Kanunun amacına ve dünya uygulamasının aksine olacak şekilde Mahkemelerden çok daha pahalı hale getirilmiştir. 8. Genel Yargı yolundan daha masraflı bir Sigorta Tahkim sisteminin tercih edilmeyeceği ve böyle bir durumun Sigorta Tahkimin kuruluş felsefesine ve amacına aykırı olduğu açıktır. 9. Davalı idare tarihli yazısı ile mevcut ücretleri fahiş şekilde arttırmıştır. Buna ilişkin mukayeseli liste aşağıdadır: dan önceki ücret listesi dan sonraki ücret listesi TL 50.-TL TL 100.-TL TL TL 125.-TL TL TL 250.-TL TL üstü sabit 300.-TL TL TL 350.-TL uyuşmazlık tutarının TL üstü % 1,5'i 2 Davalı idare özellikle TL nin üzerindeki uyuşmazlıklarda, uyuşmazlık tutarının % 1,5 u gibi fahiş bir başvuru ücreti belirlemiştir. 10. Bu durumda trafik kazası sonucu vefat eden veya sakat kalanlar için yapılacak destekten yoksun kalma, maluliyet, tedavi veya bakıcı gideri gibi ölüm ve cismani zarar baģvurularında adli yargıya nazaran tam 4.5 kat fazla masraf yatırılması gerekmektedir. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse: 2016 yılı Zorunlu Trafik Sigortası vefat teminatı kiģi baģına ,00.-TL dır. Bu konuda Sigorta Tahkim Komisyonuna baģvurulur ise ödenmesi gereken baģvuru masrafı: ,00.-TL % 1,5 = 4.650,00.-TL Oysaki adli yargıda dava açılırsa ödenmesi gereken harç miktarı: 2

3 ,00.-TL x binde 68,3 x 1/20 = 1.058,00.-TL dır. 11. Çünkü Harçlar Kanunu 28.madde gereğince cismani zararlar için adli ve idari yargıda açılacak davalarda peģin harcın 1/20 sini yatırmak yeterli olmaktadır. HARÇLAR KANUNUN Madde 28:...Şu kadar ki, ölüm ve cismani zarar sebebiyle açılan maddi ve manevi tazminat davalarında peşin alınan harcın oranı yirmide bir olarak uygulanır 12. Bu durumda alternatif yargı yolu olarak çok daha ucuz ve cazip olması gereken Sigorta Tahkim Komisyonunda baģvuru ücreti, Adli Yargı harcının tam 4,5 katı olmuģtur! Bu durumda zarar görenlerin alacaklarını Adli Yargıya nazaran 4,5 kat pahalı olan alternatif yargı yolunda (Sigorta Tahkim Komisyonunda) talep etmesi beklenemez. 13. Başvuru ücretinin fahişliği bu kadarla da kalmamaktadır. Çünkü Sigorta Tahkim Komisyonunda ,00.-TL na kadar olan uyuşmazlıklar kesindir. 14. Ancak TL nın üzerindeki uyuşmazlıklarda Yargıtay a temyiz için başvuru yapılabilmektedir. 15. Fakat sigorta hakemlerinin verdikleri kararların Yargıtay da temyizi için önce itiraz hakem heyetine başvurmak gerekmekte olup itiraz hakemine başvurmak için de baģvuru ücreti kadar bir meblağın tekrar Sigorta Tahkim Komisyonuna yatırılması gerekmektedir. 3 Yukarıdaki örnekte ,00.-TL lık bir ölüm veya cismani zarar dosyasının temyiz edilebilmesi için 4.650,00.-TL lık baģvuru ücretine ilaveten TL daha ücret yatırmak gerekmektedir ki bu durumda toplam maliyet 9.300,00.-TL na çıkmaktadır. 16. Oysaki adli ve idari yargıda temyiz yoluna başvuran davacının sadece maktu harç yatırması yeterlidir. 17. Kanun koyucu HARÇLAR KANUNUNDAKĠ özel düzenleme ile ölüm ve cismani zarar alacakları için cüzi bir harç belirlemiģken, SĠGORTA TAHKĠM KOMĠSYONUNDA bu masrafın baģvuruda 4,5 kat ve temyiz halinde 9 kat olarak belirlenmesi hukuk devleti ilkelerine ve Kanun koyucunun alternatif bir yargı olan Sigorta Tahkim Komisyonu sistemini kurarkenki iradesine açıkça aykırıdır. Aslında davalı idarece yapılan şey açıkça SİGORTA TAHKİM KOMİSYONUNA yapılacak başvuruları engellemek ve zarar görenlerin adli yargıya yönlenmelerini sağlamaktır. Üstelik davalı idare özellikle cismani zararlar için ayrı bir düzenleme yapmayarak ölüm, maluliyet, tedavi, bakıcı gideri gibi cismani zararlar için Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılmasını fiilen engellemektedir. 3

4 18. Nitekim başvuru ücretlerinin bu fahiş artışı sonucu zarar gören birçok hak sahibi ve vekilleri, iptali istenen tarihli duyuru sonrası Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde başvuru yapmayarak adli yargıya başvurmaya başlamış olup davalı idare elde etmek istediği sonuca zaten ulaşmaktadır. 19. Davalı idarenin Kanun koyucunun iradesine aykırı ve sigorta poliçesinden kaynaklı zararını karşılamaya çalışanları telafisi mümkün olmayacak şekilde mağdur eden bu uygulaması hakkında acilen YÜRÜTMEYĠ DURDURMA KARARI verilmesini diliyoruz. 20. Davalı idare Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılacak başvuruları caydırma amacıyla tarihinde ücretleri fahiş şekilde arttırmakla kalmamış, fahiş başvuru ücreti listesini yayınladıktan sadece iki hafta sonra, tarihinde Sigorta Tahkim Komisyonuna baģvuranlar lehine hükmedilecek vekalet ücretini Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 1/5 ine indiren hukuka aykırı bir yönetmelik yayımlayarak avukatları da adli yargıya dava açmaya yöneltmiştir. Bu Yönetmeliğin iptali için Baromuzca DanıĢtay da dava açılmıģtır. 21. Davalı idarenin Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılacak başvuruların önünü kesmek ve adeta sistemi bitirmek için yapmış olduğu sistematik çabanın izahı için vekalet ücretine dair husus da aşağıda özetle sayın Mahkemenin dikkatine sunulmaktadır. Şöyle ki: 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 30. maddesinin 17. fıkrasında vekalet ücretiyle ilgili özel bir düzenleme mevcut olup düzenleme: Talebi kısmen veya tamamen reddedilenler aleyhine hükmolunacak vekalet ücreti, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde belirlenen vekalet ücretinin beşte biridir. şeklindedir. 4 Fıkranın Kanun gerekçesinde Diğer taraftan Sigorta Tahkim Komisyonuna genellikle düşük meblağlar için başvurulmaktadır. Bu durumda talebi kısmen veya tamamen reddedilen taraf için, yargılama giderleri arasında yer alan avukatlık ücretinin uyuşmazlık konusu miktarla karşılaştırıldığında yüksek kalabildiği dikkate alınarak maddede gerekli düzenleme yapılmıştır. denmektedir. Kanun koyucu madde gerekçesinden de anlaşılacağı üzere, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuran sigortalılar ve sigorta poliçesinden menfaat temin edenler lehine pozitif bir ayrımcılık yaparak, talebin kısmen veya tamamen reddedilmesi halinde davalı Sigorta Şirketleri lehine hükmedilecek vekalet ücretinin Avukatlık Asgari Ücret tarifesinde belirlenen vekalet ücretinin beşte biri olacağını düzenlemiştir. Bu nedenle Sigorta Tahkime baģvuran davacı lehine AAÜT uyarınca tam, talebin kısmen veya tamamen reddi halinde ise davalı sigorta Ģirketleri lehine tarifenin beģte biri oranında vekalet ücretine hükmedilmektedir. 4

5 22. YARGITAY 17. HUKUK DAĠRESĠ, E. 2013/4229, K. 2013/5904, T sayılı emsal kararında: Hakem Heyeti kararında, davacının kendisini vekille temsil ettirmiş olması gözetilerek Sigortacılık Kanunu'nun 30. maddesinin 17. fıkrası gereğince 1/5 nispetinde hesaplanan 2.660,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Oysa anılan, hüküm, talebin kısmen ya da tamamen reddi halinde davacı aleyhine hükmedilecek vekalet ücreti yönünden düzenleme getirmiş olup davacı lehine vekalet ücreti belirlenirken AAÜT.nin 16. maddesi uyarınca karar tarihindeki Tarife hükümleri aynen esas alınmalıdır. Ģeklinde içtihat oluģturmuģtur. 23. Bu husus ayrıca 2016 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde de düzenlenmiş olup Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Tahkimde ve Sigorta Tahkim Komisyonunda ücret MADDE 17 (2) aşağıdaki şekildedir: Sigorta Tahkim Komisyonları, Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde asliye mahkemeleri için öngörülen ücreti esas almak ve 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunundaki beşte birlik orana uyulmak kaydıyla, Tarifenin üçüncü kısmına göre avukatlık ücretine hükmeder. Ancak hükmedilen ücret kabul veya reddedilen miktarı geçemez. 24. Nitekim Türkiye Barolar Birliğinin bir avukatın baģvurusu üzerine vermiģ olduğu sayı ve günlü yazıda Sigorta Tahkime baģvuran sigortalılar için AAÜT ne ve 5684 Sayılı Sigortacılık Kanuna göre tam, sigorta ġirketleri için ise 1/5 oranında vekalet ücreti uygulanması gerektiği açıkça belirtilmiģ ve Esasen Sigorta Tahkimde görülen uyuşmazlıklarda 5684 sayılı Kanuna ve alıntılanılan emsal içtihada uygun kararlar verildiğinden, uygulamada karışıklığa neden olmamak amacıyla 2016 yılı Avukatlık Asgari Ücret tarifesinde düzenlenen başvurunuza konu Tarife maddesi yasal hükme de yer verilmek suretiyle hazırlanmıştır. denilmiģtir. 5 Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan başvuruların neredeyse tamamı avukatlar aracılığı ile olmaktadır. Avukatların adli yargıya baģvurduğu takdirde tam olarak alacağı vekalet ücretlerinden vazgeçerek 1/5 oranındaki vekalet ücretini kabul etmek suretiyle Sigorta Tahkime baģvurmalarının beklenemeyeceği de ortadadır. 25. Davalı idare tıpkı baģvuru ücretlerine (masraflarına) dair düzenlemesinde olduğu gibi bu düzenlemesi ile de kasıtlı olarak baģvuru sahiplerini ve vekillerini adli yargıya baģvurmaya zorlamaktadır. Esasen davalı idarenin gerçek amacı da sigorta uyuģmazlıklarında Sigorta Tahkim Komisyonu yerine adli yargıya gidilmesini sağlamaktır. 5

6 SONUÇ ve TALEP: Yukarıda açıklanan ve sayın Mahkemece kamu menfaati sebebiyle re sen gözetilecek diğer nedenlerle; Davalı T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı nın tarih ve /E.341 sayılı, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuruda uygulanacak başvuru ücretine ilişkin idari işleminin ve yazı eki listenin ĠPTALĠ ile YÜRÜTMESĠNĠN DURDURULMASINA, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı idareye yükletilmesine karar verilmesini saygılarımızla dileriz. Davacı ANKARA BAROSU BAġKANLIĞI Ekler: 1-Vekaletname tarihli iptali istenen ücret listesi sayılı Sigortacılık Kanunun yürürlükteki 30. maddesi ve gerekçesi. 4-Türkiye Barolar Birliğinin AAÜT ne iliģkin yazısı. 4-Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin Sigortacılık Kanunu Madde 30/17 uyarınca baģvuru sahibi için AAÜT de yazılı miktarın tamamına, Sigorta ġirketi için ise 1/5 i oranında vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğine dair emsal kararları. 6