Şekil 1: Ameliyathanedeki Laminer Akış Ünitelerinin Şematik Dizaynı (Bölüntüsüz-Tek Parçalı Tip)

Transkript

1 AMELİYATHANELERDE LAMİNER HAVA AKIŞI İLE DÜŞÜK MİKROP KONSANTRASYONU SAĞLANMASI GİRİŞ Ameliyathanelerdeki hava dağıtımı iç ortamda gerekli hava şartlarını sağlarken (ısı ve materyal yüklerini karşılamak),temel amaçda ;mikroorganizma ve anestezik gaz konsantrasyonlarının sınırlandırılması ve diğer materyallerin yüklerinin kısmi koruma bölgelerinde (ameliyat zonu ve tıbbi malzeme masası) azaltılmasını sağlamaktır.ameliyat masası aydınlatması bu bölgede etkili bir rol oynamaktadır. Bu makale; ameliyathanelerde kullanılan laminer akış ünitelerinin aerodinamik ve hijyenik testlerinin DIN 4799/1/ e uygun sonuçlarını içermektedir. INTRODUCTION While maintaining the requisite indoor air conditions (removal of heat and material loads ),the air distribution in operating theatres must also perform the essential task of limiting the air-borne germ and anaesthetic gas concentration and other material loads in those zones requiring particular protection (operating zone and instrument table) ; the operating theatre lighting used to illuminate the incision area also plays a significant role in this area. The following is a report on aerodynamic and hygienic tests on an air outlet for operating theatres,which performed more effectively than the requirements of DIN 4799/1/. Ameliyathanelerde mikrop ve parçacık konsantrasyonunu azaltmak için, daha önceden iklimlendirilmiş hava,son kullanım noktasında HEPA filtrelerden geçirilerek ortama verilir. Hava dağıtım sistemi ameliyathanedeki hava kalitesi için önem taşımaktadır.bu amaç doğrultusunda laminer akışı sağlıyacak veya ortamda en az türbülansı oluşturacak hava dağıtım cihazları geliştirilmiştir.hava dağıtıcıları ortamdan daha düşük sıcaklıktaki havayı ameliyat bölgesine vererek kirli havanın egzost menfezlerine doğru yerdeğiştirmesini sağlar ayrıca içerdikleri HEPA filtreleri ile mikrop ve partikülleri tutarak ameliyat bölgesine verilmesini engeller. Laminer akış,karekteristiğinden ötürü herhangi bir engelle veya ısı farkı ile karşılaştığı zaman türbülansa girmektedir.bununla birlikte düşük hızlı hava verilmesi, bir yandan ameliyet zonunda soğuk havanın direk düşmesini engellerken öte yandan akışı daha hassas yapar. Laminer hava akışını bozan dış etkenler (engeller,havayı yönlendiren cihazlar veya insanlar) temiz havanın oda havası ile karışmasına neden olmakta ve ameliyet zonundaki mikrop ve partikül konsantrasyonunu hızla arttırmaktadır.hava akışını bozan etkenler ise detaylı olarak ;ameliyat yapan ekibin fiziki ve termal etkileri ile ameliyathanedeki konumları,tıbbi cihazlar ve ameliyat malzemelerinin konumları, ameliyat masası lambası konumu ve termal etkisi olarak sayılabilir. Ameliyatı gerçekleştiren ekibin ameliyat esnasındaki konumu ile,ameliyat masası aydınlatması hava akış zonunda türbülans oluşmasına neden olur.insanlardan yayılan ısı yükleri azaltılamaz.ameliyat masası aydınlatmasının ve tıbbi cihazların hava akışında oluşturduğu türbülans aerodinamik dizayn iyileştirilerek azaltılabilir. İyileştirmedeki amaç; kararlı,laminer soğuk havanın direk düşmesine olanak vermiyen hava akışlı,türbülansa mümkün olduğu kadar az sebebiyet veren ameliyat masası aydınlatması ile kombine olmuş,mikrop ve partikülleri ameliyat zonundan deplase eden ameliyat sistemi elde etmektir. DÜŞEY LAMİNER AKIŞLI HAVA VERİCİLERİ Şekil 1 deki laminer akış ünitesi,düşük türbülansta hava akışı sağlayabilen,dikdörtgen tipte,paslanmaz çelik veya fırınlanmış toz boyalıdır.bu cihazlar ayrıca iki ayrı bağlantı kutusunda HEPA filtrelere ve hava sızdırmaz shut-off damper lere,ince gözlü laminer polyester den oluşan hava dağıtıcı ön yüzeye sahiptirler. 1. Dış Gövde 2. Hava Dağıtım Elemanı 3. Filtre Kutusu 4. HEPA Filtre 5. Shut-Off Damper Şekil 1: Ameliyathanedeki Laminer Akış Ünitelerinin Şematik Dizaynı (Bölüntüsüz-Tek Parçalı Tip) 1

2 Laminer akış üniteleri, ameliyat masası aydınlatma konumuna göre iki parçalı veya tek parçalı olabilir.eğer aydınlatma,laminer akış ünitesinin üzerine entegre edilirse laminer akış ünitesi iki parçadan oluşur.(bölüntülü tip).eğer aydınlatma ünitenin dışında tercih edilir ise ünite tek parçalıdır.(bölüntüsüz tip). 1. Dış Gövde 1a. Dış Çerçeve 2. Hava Dağıtım Elemanı 3. Filtre Kutusu 4. HEPA Filtre 5. Kanal Bağlantı Parçası 6. Tavan Bağlantı Profili 7. Ameliyat Masası Aydınlatma Pasajı 8. Ameliyat Masası Aydınlatması Şekil 2: Laminer Akış Ünitesi (Bölüntülü İki Parçalı Tip) Şekil 3: Laminer Akış Ünitesi (Bölüntülü İki Parçalı Tip) Şekil 4: Ameliyat Masası Aydınlatması Entegre Edilmiş Laminer Akış Ünitesi (Bölüntülü İki Parçalı Tip) 2

3 Standart laminer akış üniteleri genişlikleri ;1,4 mt,1,8 mt,2,2 mt,2,4 mt uzunlukları ;2,4 mt ve boyuta bağlı yükseklikler ise 385 veya 405 dir. Şekil 6: Laminer Akış Ünitesi Boyutları Şekil 5: Laminer Akış Ünitesi Boyutları TEKNİK VERİLER Boyutlar A B D E F G Filtre Hücresi 1) Genişlik Uzunluk Yükseklik Hava Debisi V l/s m³/h Hava Çıkış Hızı 2) u m/s Filtre Hücresinin Basınç Kaybı 3) pt Pa Gövde 1a. Çerçeve 1b. Perfore metal sac 2. Hava çıkış elemanı 3. Filtre gövdesi 4. HEPA filtre 5. Kanal Bağlantı Parçası 6. Tavan bağlantı profili 6a. Son Çerçeve 7. Aydınlatma montajı için açıklık 7a. Aydınlatma 8. Asma tavan 9. Shut-off damper a. Servomotor 10. Dış shut-off damper (opsiyonel) 10a. Dış servomotor 11. Sızdırmazlık çerçevesi 11a. Test kanalı 11b. Kuru sızdırmazlık 12. Sızdırmazlık ölçüm noktası 13. Basınç ölçüm noktası 14. Basınç kontakt noktası 15. Askı 16. Aydınlatma sisteminin tavana bağlantısı nolu shut-off damper kullanır ise gerekli olan gözetleme kapağı

4 1) Her iki filtre hücresi boyutu; H14 sınıfı, DIN EN e uygun 2) AxB boyutuna bağlı 3) Kirlenmemiş filtre hücresi başlangıç basınç kaybı. Son basınç kaybı başlangıç basınç kaybının iki katına çıktığında filtrelerin değiştirilmesi tavsiye edilir.. Laminer akış ünitelerinin ön yüzeyleri,hepa filtrelerin kolaylıkla değiştirilebilmesi ve gövdenin dezenfeksiyonunun yapılabilmesi için kolayca sökülebilir yapıdadır.bu üniteler tavanla aynı hizada (Şekil 7), tavanın üzerinde (Şekil 8) veya içerisinde kalacak şekilde (Şekil 9) monte edilebilirler. Şekil 7: Tavanla Aynı Hizada Monte Edilmiş Laminer Akış Ünitesi Gövdesi Şekil 8: Tavan Üstüne Monte Edilmiş Laminer Akış Ünitesi Gövdesi Şekil 9: Tavan İçine Monte Edilmiş Laminer Akış Ünitesi Gövdesi LAMİNER AKIŞ ÜNİTELERİNİN AEORODİNAMİK YAPILARI Hava atış mesafesi içerisinde, soğuk ve laminer havanın hızı, düşeyde aşağıya doğru artmasına rağmen,akış laminer kaldığı sürece konforsuzluk etkisi oluşturmamaktadır.0,15m/sn hava çıkış hızında aşağı doğru laminer akış düzgün olarak sağlanır.üfleme havası sıcaklığı, ortam sıcaklığının 0,5 ila 4 K aşağısında olmalıdır.izotermal durumlarda veya ılık üfleme havasında akış laminer değildir. Ayrıca ortam havası ile karışacağından amaca ulaşılamaz. Ameliyat masası çevresinde temiz zon (clean zone) olarak adlandırılan laminer akışa sahip bölge oluşturulurken,bu bölgenin ortam havası ile temasta bulunduğu bölgede ise üfleme havası ile ortam havası engellenemez bir şekilde karışmakta ve Mixing Zone (Karışım Zonu) oluşmaktadır.çünkü ameliyat masası etrafında herhangi bir asılı perde vb.ekipman ile ayırma yapılamamaktadır.ameliyat zonunun 0,5 mt çevresinde filtrelenmiş ve partikülsüz besleme havasının sağlandığı kontrol edilmeli ve mixing zon un bu bölgede olması engellenmelidir. Bununla beraber 1,4 mt genişliğindeki laminer akış 4

5 ünitesi kullanıldığı takdirde,ameliyat masasının 0,5 mt çevresinde filtrelenmiş, partikülsüz hava sağlanmaktadır. Mixing Zone bu alanın dışında kalmaktadır. AEORODİNAMİK TESTLER Şekil 10: Laminer Akış Ünitesi Tarafından Oluşturulan Hava Akış Örneği Aeorodinamik test için;laminer akış ünitesi temizlik sınıfı 10,000 olan temiz oda içerisine yerleştirildi. Temizlik sınıfı 10,000 US FEDERAL STANDART 209D de ft 3 (2,83168 x 10-2 m 3 ) de 0,5 µm çapındaki tanecikler en fazla 10,000 adet bulunabilir anlamına gelmektedir. Testlerde 1,4 mt genişliğinde, 2,4 mt uzunluğunda bölüntülü (2 parçalı) ve ameliyat masası aydınlatması entegre edilmiş laminer çıkış ünitesi kullanılmıştır. Üfleme havası sıcaklığının oda sıcaklığından düşük olmasından dolayı; aerodinamik açıdan,en az değişiklik gösteren 1,4 mt genişliğindeki laminer çıkış ünitesinin kullanılması en uygunudur.1,4 mt genişliğindeki laminer akış ünitesi kullanıldığında,akışın,ameliyat masası üzerindeki korunmuş zondaki etkisi çok kuvvetlidir. Üfleme havasının ameliyat masasına laminer akışını,laminer akış ünitelerinin ameliyat masası aydınlatmasından dolayı parçalı olması ve laminer çıkış ünitesi üzerindeki aydınlatma engeller. Laminer çıkış ünitesi 6,64 mt x 4,6 mt x 2,75 mt boyutlarındaki odanın merkezine, tavanla aynı hizada olacak şekilde yerleştirilmiştir.2000 x 350 x 850 boyutlarındaki ameliyathane masası laminer çıkış ünitesinin altına yerleştirilmiştir.egzost menfezleri ise döşemeden 300 yukarıya monte edilmiştir. Şekil 11: Test Düzeni Çalışmalarınızda kolaylıklar dileriz. klimaci.com 5