HAFTALIK RAPOR 13 Ağustos 2012

Transkript

1 HAFTALIK RAPOR 13 Ağustos 212 Altın Fiyatlarının Seyri ve Beklentiler Son dönemde dış ticaretimiz içindeki payı ani şekilde yükselen altın, sıkça tartışılan konulardan biri olmuştur. Bu haftaki raporumuzda, altının dış ticaretimizdeki yeri incelendikten sonra uluslararası piyasalarda altın fiyatlarının seyri ve altın fiyatları üzerinde önümüzdeki dönemde etkili olabilecek faktörler ele alınacaktır. Son olarak ise altın fiyatlarına dair beklentilerimize yer verilecektir. Türkiye de altın ihracatı hızla yükseldi. Grafik Altının Dış Ticaret İçindeki Payı (%) Grafik Altın İthalatı (ton) Altın Üretimi (ton) Kaynak: TÜİK *: 212 Ocak-Haziran İthalat İhracat Kaynak: İAB, Altın Madencileri Derneği *: 212 Ocak-Temmuz Son dönemde dış ticaret verileri altının dış ticaret içindeki rolüne ilişkin tartışmaların artmasına neden olmuştur. 211 yılının ilk altı aylık bölümünde 1.9 milyar dolar olan altın ithalatı, 212 yılının aynı döneminde 3.7 milyar dolara yükselmiştir. Yine söz konusu dönemde altın ihracatı 74 milyon dolardan.4 milyar dolara çıkmıştır. Son dönemde altın ithalatı önemli bir yükselişe işaret etmesine karşın, tarihsel olarak bakıldığında önemli ipuçları taşımaktadır. Altın ithalatının toplam ithalat içindeki payına baktığımızda söz konusu oranın 21 yılından itibaren nispeten istikrarlı bir seyir izlediğini görüyoruz. 28 yılından itibaren yaşanan krizle birlikte altının toplam ithalat içindeki payı %1.2 seviyesine kadar gerilemesine karşın, 21 yılından itibaren kriz öncesi oranların yeniden elde edildiğini görüyoruz. İhracat tarafında ise çok daha belirgin yapısal bir değişim dikkat çekiyor. Küresel krizle birlikte ihracatın sert bir şekilde gerilemesi ile artan altın ihracatının toplam ihracat içindeki payı 21 yılından itibaren düşmüş 212 yılının ilk altı aylık döneminde ise %7.2 seviyesine kadar ulaşmıştır. Türkiye deki altın ithalatına ve üretimine miktar bazında baktığımızda toplamın krizle birlikte önemli ölçüde gerilediği dikkat çekmektedir. Özellikle 28 yılında 16.9 ton olan altın ithalatı 29 yılında 37.6 tona gerilemiştir. Altın üretiminde ise bir artış yaşansa da toplam düzey kriz öncesi seviyenin oldukça altında kalmıştır. Küresel finansal krizin ardından gelişmiş ülke merkez bankalarının parasal genişleme önlemlerini uygulamaya koyması ile altın fiyatlarında görülen sert yükseliş altın ithalatının kısılmasında başlıca neden olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye nin altın ithalatı 212 yılının ilk altı aylık döneminde kriz öncesi dönemdeki trendine geri dönmüş gibi görünmesine karşın, altın fiyatlarının kriz öncesi seviyesinin hala çok üzerinde olması altın talebimizde ihracat olanaklarımıza bağlı bir artışın yaşandığına işaret etmektedir. Son dönemde TCMB nin zorunlu karşılıkların altın cinsinden tutulabilecek kısmının üst sınırını artırması yurtiçinde bankacılık sektörünün altına olan ilgisini de tetiklemiştir. Bu durum gerek yastık altı olarak ifade edilen altın stokunun sistem içine girmesine gerekse, yurtiçi altın talebinin de yükselişinde rolü olması mümkün görünmektedir. Sonuç olarak, altın fiyatlarındaki gelişmeler kriz sonrası dönemde Türkiye nin altın talebi üzerinde etkili olmuştur. Son dönemde, artan ihracat olanaklarının ithal altın talebini de hızla artırması altın fiyatlarının gerilemediği bir süreçte yaşanmıştır. Bu bağlamda, yaşanan gelişmeler altın fiyatlarının seyrinin Türkiye ekonomisini farklı açılardan da etkilemesine neden olabilecektir. Raporumuzun bundan sonraki bölümlerinde altın fiyatlarının seyri ve fiyatlara ilişkin beklentiler ele alınacaktır. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

2 Merkez Bankaları nın politikaları altın fiyatlarını destekleyebilir. Grafik Altın (dolar/ons) QE1 QE2 başladı başladı QE1 bittiğinde altın %27 yükselmişti QE2 bittiğinde altın %11.2 yükselmişti. Grafik Politika Faiz Oranı (%) ABD Euro Bölgesi İngiltere Japonya Kaynak: Reuters Kaynak: Bloomberg Son dönemde küresel ekonomiye ilişkin yavaşlama sinyallerinin artması ile birlikte başta ABD olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının ekonomiyi desteklemek için yeni adımlar atacağı beklentilerinin arttığı görülmektedir. Euro Bölgesi nde hâlihazırda belirsizliğini koruyan borç sorununun ve bunun bankacılık sektörüne çıkarabileceği ağır faturanın yanı sıra ABD de yavaş bir toparlanma gösteren işgücü piyasasının ve bütçe konusundaki anlaşmazlıkların küresel ekonomiye ilişkin büyüme yönlü riskleri artırdığı görülmektedir. Ayrıca açıklanan son veriler dikkate alındığında, Çin in küresel büyümeye ilişkin bu riskleri telafi edemeyeceğine yönelik endişeler de büyüme açısından karanlık bir tablo çizmektedir. Büyüme yönlü kaygıları hafifletmek amacıyla Temmuz ayında 2 baz puan faiz indiren Avrupa Merkez Bankası nın (ECB) önümüzdeki dönemde yeniden tahvil alımına başlaması ve ABD Merkez Bankası nın (FED) ise bu ay sonundaki Jackson Hole toplantılarında üçüncü niceliksel genişlemeyi açıklaması beklenmektedir. Alınması beklenen bu genişletici önlemlerin küresel ölçekte likiditeyi artırarak enflasyonist baskıları da beraberinde getirmesi mümkün olabilir. Söz konusu süreçte enflasyonist beklentiler altına olan talebi de artırmaktadır. Geçmiş dönemler incelendiğinde, alınan genişletici önlemlerin ardından altın fiyatlarında yükselişler yaşandığı görülmektedir. Örneğin küresel krizin başladığı 27 yılının Aralık ayından QE1 in başladığı 28 yılının Kasım ayına kadar altın fiyatlarında %3 civarında artarken, QE1 in başladığı tarihten, QE1 in bittiği tarih olan 21 yılının Mart ayına kadar %27 oranında yükselmiştir. Benzer şekilde QE2 nin başladığı 21 yılının Kasım ayından bittiği 211 yılının Kasım ayına kadar geçen 1 yıllık süreçte de altın fiyatları %11.2 artmıştır. Düşük faiz politikasını sürdüren gelişmiş ülke merkez bankalarının önümüzdeki dönemde parasal genişlemeye gitmesi altın fiyatlarında yukarı yönlü hareketleri destekleyebilecektir. Grafik Kaynak: Bloomberg Dolar Endeksi Altın Fiyatları ($/ons) (Sağ Eksen) bu kanal aracılığı ile de önemli olabilecektir Altın fiyatlarının hareketinin USD nin seyri ile birlikte incelenmesi iki nedenle önemli görünmektedir. İlki altının dolar cinsinden fiyatlanan bir emtia olması, ikincisi ise güvenli yatırım araçları olarak altın ve doların ikame edilebilir olmasıdır. Altın fiyatları ile Dolar endeksini birlikte incelediğimizde, son dönemde USD nin değer kazandığı aynı dönemde altın fiyatlarının ise aşağı yönlü hareket ettiği dikkat çekmektedir. Güvenli liman olarak görülen iki yatırım aracından USD nin tercih edilmesi, dolar değer kazanırken altın fiyatlarının aşağı yönlü hareket etmesine neden olmuştur. Önümüzdeki dönemde merkez bankalarının yeni parasal genişlemeye gitmesinin USD üzerindeki etkisi altın fiyatları açısından 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

3 Oca 7 Kas 72 Eyl 7 Tem 78 May 81 Mar 84 Oca 87 Kas 89 Eyl 92 Tem 9 May 98 Mar 1 Oca 4 Kas 6 Eyl 9 Tem 12 Spot Altın Fiyatı (Ocak 197-Haziran 212) Altın Fiyatları ve Enflasyon Grafik: Kaynak: Bloomberg Spot Altın Fiyatı (dolar/ons) Enflasyondan Arındırılmış Altın Fiyatı (dolar/ons) Grafik: $ Kaynak: Bloomberg ABD TÜFE (Ocak 197-Haziran 212) Grafik: Kaynak: ABD Çalıışma Bakanlığı Altın ve Enflasyon Altın fiyatlarının küresel krizin ardından alınan parasal genişleme önlemleri ile hızla yükselmesi ile birlikte enflasyondan arındırılmış fiyatların seyri de daha yakından izlenmeye başlamıştır. Altın fiyatları nominal bazda tarihi yüksek seviyelere ulaşmasına karşın enflasyondan arındırılmış rakamların yükseliş göstermekle birlikte zirve seviyesinin altında olduğu dikkat çekmektedir. Grafik 6 da ABD enflasyon oranından arındırılmış altın fiyatları ile spot altın fiyatları birlikte gösterilmiştir. Altın fiyatlarının gerek nominal gerekse enflasyondan arındırılmış haliyle 2 yılından bu yana yukarı yönlü hareket ettiği görülmektedir. Ancak, enflasyon düzeltmesi yapılmış altın fiyatlarının ise 198 yılındaki 81 dolar/ons luk zirvesinin altında kaldığı görülmektedir. Altın fiyatlarının 198 yılından itibaren enflasyon oranında bir artış göstermesi durumunda dolara yükselmesi gerekmektedir. (Grafik-8) 212 yılbaşından bu yana en yüksek 1784 dolar/ons seviyesine dek yükselen altın fiyatları şu sıralarda 1611 dolar/ons seviyelerinden işlem görürken, fiyatların dolar seviyesinin altında kalması altın fiyatlarında yükselişlerin devam edebileceğine işaret etmektedir. Altın fiyatları ile enflasyon arasındaki ilişkinin incelendiği pek çok literatür çalışması bulunmaktadır. Söz konusu çalışmalar baz alınarak yapılan analizde Ocak 197-Temmuz 212 arası altın fiyatları ile ABD tüketici fiyatları enflasyonunun dağılımı (Grafik-7) verilmiştir. Grafikte kırmızı çizgi ile gösterilen regresyon eğrisi enflasyonun arttığı zamanlarda altının da yükseldiğini göstermektedir. Bu durum yeni bir parasal genişleme paketinin yaratacağı olası enflasyonun altın fiyatlarındaki yükselişe kaynaklık edebileceğine dair önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır Claude B. Erb and Campbell R. Harvey The Golden Dilemma. August 212 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

4 QE2 nin bitişinden sonra doların da değer kazanmasının etkisiyle altın fiyatlarında aşağı yönlü bir hareketin başladığı görülmüştür. Böylece altın, 212 yılının başından beri kıramadığı haftalık hareketli ortalama değeri olan 1,67 dolar/ons seviyesini kırdıktan sonra 1 haftalık hareketli ortalama değeri olan 1,6 dolar/ons seviyesine kadar gerilemiştir. Altın fiyatlarında şu anki 1 haftalık hareketli ortalama değeri olan 1,6 dolar/ons seviyesinin altına hızlı bir haftalık kapanış gerçekleşmesi durumunda 1,48 dolar/ons, bu seviyenin de kırılması durumunda ise 2 haftalık hareketli ortalama değeri olan 1,3 dolar/ons seviyesine kadar sert bir gerileme görülebilir. Ancak böyle bir sert gerileme beklentilerimiz dahilinde bulunmamaktadır. Çünkü son dönemde açıklanan ekonomik veriler yeni bir parasal genişlemenin gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğunu göstermektedir. Piyasalarda parasal genişleme beklentileri artarken, faiz oranlarının çok düşük seyrettiği hatta negatife döndüğü bir ortamda, servet saklama aracı özelliğiyle altının alıcı bulma ihtimali yüksek görünmektedir. Altın fiyatlarının 211 yılının üçüncü çeyreğinden beri 1,3 dolar/ons seviyesinin altına geri çekilmemesi, altında yukarı yönlü hareketlerin görülebilme ihtimalini artırmaktadır. Altında yukarı yönlü hareketlerin hızlanması ve kalıcı olabilmesi için 1,7 dolar/ons un üzerinde bir kapanış gerçekleşmesi gerekmektedir. Altında haftalık hareketli ortalamanın işaret ettiği 1,67 dolar/ons un üzerindeki bir haftalık kapanış yaşanması, aşağı yönlü hareketlerin sona erdiğine dair ilk işaret olacaktır. Ancak asıl işaret altının 1,68 dolar/ons un üzerine hareket etmesi durumunda görülecektir. Kısa vadede dar bir bantta hareket eden altının, 1,67 dolar/ons un üzerine 1, dolar/ons un ise altına hareket etmesi zor görünmektedir. Ancak orta ve uzun vadede altının 1,79 dolar/ons u kırması durumunda yeni rekorlar görülebilecektir. Altın Fiyatların İlişkin Senaryolar Altın fiyatlarının önümüzdeki dönemdeki olası hareketleri üç senayo altında incelenebilir: Senaryo-1: ABD de makroekonomik verilerin beklentilerden yavaş bir ekonomik aktiviteye işaret etmesi, düşük enflasyon ortamında FED in yeni bir parasal genişlemeye gitmesine neden olabilecektir. Yeni parasal genişlemenin en erken Eylül ayında ilan edilmesi beklenmektedir. Bunun yanı sıra AB nin borç krizi sonrası ECB nin sterilize edilmemiş tahvil alımı ve 3 yıllık refinansman programı ile parasal genişlemeye gideceği beklentisi artmıştır. Bu iki büyük merkez bankası dışında, BOJ un enflasyon %1 seviyesine gelinceye dek ucu açık parasal genişleme kararı almış olması ve BoE nin de tahvil alımına devam etmesi hali hazırda faizlerin düşük seyrettiği ortamda likidite tabanında genişleme yaratarak arzı sınırlı olan altın fiyatlarını yukarı yönlü destekleyebilecektir. Senaryo-2: Dünya ekonomilerinde şu ana kadar uygulanan parasal genişleme politikalarının ekonomi üzerinde olumlu etki yaratması halinde oluşacak enflasyonist endişeler, reel faizlerin negatife dönmesi riski yarattığından altın fiyatlarını destekleyebilecektir. Senaryo-3: Yukarıda değindiğimiz iki senaryodan farklı olarak son senaryo altın fiyatlarının sert düşebileceği bir durumu yansıtmaktadır. Bu senaryoda son dönemde yavaşlama emareleri gösteren makroekonomik verilerde belirgin bir iyileşme olması ve buna bağlı olarak merkez bankalarının yeni parasal genişleme önlemleri almaktan kaçınmaları durumu ele alınmıştır. Özellikle ABD ekonomisinde ekonominin düzelmeye başladığı beklentisi FED in belli bir süre sonra faiz artıracağı beklentilerini destekleyebilecektir. Böyle bir durumda hâlihazırda FED in uzun süre faizleri sıfıra yakın tutacağı beklentisi ile fonlama için ABD dolarını kullanan yatırımcıların kısa pozisyonlarını kapatmasının ABD dolarında yaratacağı değerlenme altında sert düşüşlere neden olabilecektir. Ancak halihazırda bu senaryonun gerçekleşme ihtimali şu an için en düşük senaryo olduğu düşünülmektedir. Altın fiyatlarına ilişkin ele aldığımız üç senaryoyu incelediğimizde, önümüzdeki dönemde altın fiyatlarının yukarı yönlü hareket etmesi ihtimalinin daha yüksek olduğu görülmektedir. 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

5 Haftalık Veri Takvimi (13-2 Ağustos 212) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti Türkiye Cari İşlemler Dengesi (Haziran) -.8 mlyr $ -3.9 mlyr $ Fransa Cari İşlemler Dengesi (Haziran) -4.1 mlyr ABD ÜFE (Temmuz, a-a%) %.1 %.2 Perakende Satışlar (Temmuz, a-a%) -%. %.3 Euro Bölgesi Büyüme Oranı (2.çeyrek, ç-ç%) % -%.3 Sanayi Üretim Endeksi (Haziran, y-y%) -%2.8 -%2.1 Almanya ZEW Endeksi (Ağustos) Büyüme Oranı (2.çeyrek, y-y%) %1.7 %.6 Fransa Büyüme Oranı (2.çeyrek, ç-ç%) % -%.1 TÜFE (Temmuz, y-y%) %2.3 %2.4 İngiltere TÜFE (Temmuz, y-y%) %2.4 % ABD TÜFE (Temmuz, a-a%) % %.2 Çekirdek TÜFE (Temmuz, a-a%) %.2 %.2 New York FED İmalat End. (Ağustos) Kapasite Kullanım Oranı (Temmuz) % Sanayi Üretim Endeksi (Temmuz) %.4 %.4 Haftalık Mortgage Verileri İngiltere İşsizlik Oranı (Haziran) %8.1 % Türkiye Tüketici Güven Endeksi (Temmuz) PPK Toplantısı ve Faiz Kararı (Ağustos) ABD Philadelphia FED Endeksi (Ağustos) Yeni Başlayan Konut İnşaatları (Temmuz).76 mlyn.78 mlyn İnşaat İzinleri (Temmuz,%) -% Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları Fransa TÜFE (Temmuz, y-y%) %2.4 % ABD Öncül Göstergeler Endeksi (Temmuz,%) -%.3 %.1 Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi (Temmuz) -2.mlyr mlyr Dış Ticaret Dengesi (Haziran) 6.9mlyr 11.8mlyr Almanya ÜFE (Temmuz, y-y%) %1.6 %1.3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

6 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı 1 Reel GSYİH (y-y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y-y, %) Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) 211 I. Çeyrek 211 II. Çeyrek 211 III. Çeyrek 211 IV. Çeyrek 212 I. Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sağ. İş. ve Sos. Hiz Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Vergi-Süb GSYİH Kaynak: TÜİK Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK 6

7 Mar.6 Ağu.6 Oca.7 Haz.7 Kas.7 Nis.8 Eyl.8 Şub.9 Tem.9 Ara.9 May.1 Eki.1 Mar.11 Ağu.11 Oca.12 Haz.12 May.7 Ağu.7 Kas.7 Şub.8 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) 211 I. Çey. 211 II. Çey. 211 III. Çey. 211 IV. Çey. 212 I. Çey. Yer. Hanehalkı Tük. Har Dev. Nihai Tük. Har Gay. Safi Ser. Oluş Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) GSYİH Kaynak:TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %) Kaynak: TÜİK 7

8 May.1 Ara.1 Tem.2 Şub.3 Eyl.3 Nis.4 Kas.4 Haz. Oca.6 Ağu.6 Mar.7 Eki.7 May.8 Ara.8 Tem.9 Şub.1 Eyl.1 Nis.11 Kas.11 Haz.12 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Sektörel Sanayi Üretim Endeksi Ara Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %) Yıllık Değişim Oranı (%) Sektörler Haziran Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda Kimyasal Madde Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Kaynak:TÜİK Giyim Kaynak: TÜİK Sanayi Sipariş Endeksi Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 8

9 Kapasite Kullanım Oranı Kapasite Kullanım Oranı (%) Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık) Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 49.4 Kaynak:Reuters 9

10 Mar.6 Tem.6 Kas.6 Mar.7 Tem.7 Kas.7 Mar.8 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12 Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) ÜFE (y-y, %) 6.13 TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Eğitim Ev Eşyası Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık Gıda Enerji Tüfe ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Tarım Sanayi İmalat Sanayi BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:TCMB Kaynak: Bloomberg 1

11 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%) Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %) Kaynak:İTO Kaynak: Türk-İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti

12 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) , 27, 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, İşgücü Arzı İstihdam Edilenler Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) İş Arayanların Sayısı Sanayi İstihdam Endeksi 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 12

13 Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 13

14 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İhracat İthalat Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 14

15 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %) CNBC-e Güven Endeksleri Krediler CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi Krediler (y-y, %) Kaynak: CNBC-e Kaynak: BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %) Kaynak: BDDK 1

16 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları. Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) 3 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku. Toplam Borç Stoku (milyar TL) 4. İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 16

17 Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Ocak 24 Temmuz 4 Ocak Temmuz Ocak 6 Haziran 6 Aralık 6 Haziran 7 Aralık 7 Haziran 8 Aralık 8 Haziran 9 Aralık 9 Haziran 1 Aralık 1 Haziran 11 Aralık 11 Haziran 12 Mar.4 Tem.4 Kas.4 Mar. Tem. Kas. Mar.6 Tem.6 Kas.6 Mar.7 Tem.7 Kas.7 Mar.8 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Reel Faiz Nominal Faiz Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Para Arzı M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL-sağ eksen) Kaynak:TCMB 17

18 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYİH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan ** Portekiz ** İspanya ** Yunanistan ** İngiltere Japonya Çin ** Rusya Hindistan ** Brezilya G.Afrika **. -3. Türkiye ** *Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 211 verileridir. **21 Verileri Kaynak: Bloomberg Beklentiler 212-IMF Beklentisi (Temmuz 212) Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge /GSYH (%) İşsizlik Oranı (%) Borç St./GSYH (%) Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

19 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 212 Yılsonu Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) (212, 1Ç) -- GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) (212, 1Ç) 3. Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) (Mayıs 212) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) (Temmuz 212) -- İşsizlik Oranı (%) (Nisan 212) 1.4 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) (Temmuz 212) 7.2 ÜFE (y-y. %) (Temmuz 212) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 133,88 148,4 149,978 ( ) -- M2 87,81 66, ,34 ( ) -- M3 616,21 7, ,271 ( ) -- Emisyon 44,368 49,347 2,2 ( ) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 8,696 78,33 87,77 ( ) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1... ( ) -- TRLIBOR O/N ( ) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 47,11 77,89 4,247 (Haziran 212) 6, İthalat 18,44 24,834 2,441 (Haziran 212) -- İhracat 113, ,971 13,266 (Haziran 212) -- Dış Ticaret Açığı 71,661 1,88 7,17 (Haziran 212) 93, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Haziran 212) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Haziran 212) -- Kamu Net Borç Stoku (212 I. Çeyrek) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 21 Haziran 211 Haziran Bütçe Gelirleri 18,448 26,686 24,84 (Haziran 212) -- Bütçe Giderleri 23,894 23,97 31,74 (Haziran 212) -- Bütçe Dengesi -,446 3,89-6,27 (Haziran 212) -- Faiz Dışı Denge -2,13 4,6-4,389 (Haziran 212) -- 19

20 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist Nazan Kılıç Ekonomist Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Ekonomist emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Naime Doğan Eriş Araştırmacı naimedogan.eris@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar