Otizmin ortaya çıkma sıklığı 30 aylıktan önce görülmektedir.

Transkript

1

2 OTİZM NEDİR? Erken çocukluk döneminde görülmeye başlayan, sosyal etkileşim, iletişim bozukluğu ile ilgisizlik ve etkinliklerde belirgin sınırlılıklarla kendini gösteren yaygın gelişimsel bozukluktur. Bir başka ifade ile otizm, sosyal ve iletişim becerilerinin oluşmasını etkileyen bir gelişim bozukluğudur. Bu durum, sosyal ilişkilerde, iletişimde ve davranışlarda ciddi sorunlar doğurur. Otistik birey: Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi anlatır. Otizm genellikle yaşamın ilk 2 yılında ortaya çıkar. Otizmli çocuklar genelde öğrenme zorluğu çekerler. Bu çocukların büyük bir kısmında farklı seviyelerde zekâ geriliği görülse de zekâ seviyeleri normal olan çocuklar da vardır. Ancak genel zekâ seviyeleri ne olursa olsun otizmli çocuklar çevrelerindeki dünyayı algılamakta zorluk çekerler. Otizmin ortaya çıkma sıklığı 30 aylıktan önce görülmektedir. OTİZM BELİRTİLERİ NELERDİR? Başkalarıyla göz teması kurmuyorsa, başkalarına karşı ilgisizlerse, İsmini söylediğinizde bakmıyorsa, göz temasından kaçınıyorlarsa, Söyleneni işitmiyor gibi davranıyorsa, Parmağıyla ile istediği şeyi göstermiyorsa, Oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa, Akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa, Yaratıcılık gerektiren oyunları oynamayıp,kalıplaşmış oyunlara ilgi duyuyorlarsa, Bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz ortamlarda söylüyorsa Konuşmada akranlarının gerisinde kalmışsa, Sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri varsa, aşırı hareketli, hep kendi bildiğince davranıyorsa, Gözleri bir şeye takılıp kalıyorsa, Bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa, Günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa, otizm açısından değerlendirme yapmak gerekir.

3 OTİZM SEBEBLERİ : Otizmin nedeni henüz tam olarak tespit edilememiştir. Otizmin tek bir nedeni yoktur. Pek çok nedeni olduğu artık bilinmektedir. Otistik bireylerde beyin hücreleri farklı çalışmaktadır. Hücreler arasında mesaj taşıyan kimyasal ileticilerde eksiklik yada fazlalık olduğu düşünülmektedir. Psikodinamik ve ailesel etmenler, Genetik etmenler, Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasındaki etmenler, Biyokimyasal etmenler, Nörolojik ve biyolojik vb. etkenlerin neden olabileceği konusunda çalışmalar yapılmaktadır. OTİZM NASIL TEDAVİ EDİLİR? Otizmin tedavisi, önce ailede başlıyor. Daha doğrusu ailenin durumu kabullenmesinde Çünkü bazen aileler çocuklarına otizm teşhisi koyan uzmanları suçlayabiliyor, tedavi ve eğitimden kaçabiliyorlar. Çocuklarını toplumdan soyutlamamaları ve ondan utanmamaları da çocuğun gelişimi açısından önemlidir. Özel eğitim programlarında; göz teması kurabilme, yerinde oturabilme ve komut alabilme davranışları geliştiriliyor. Aşırı hareketliliği olan, sinirlendiği zaman kendine ve karşısındakine zarar veren, tekrarlayıcı hareketleri yüzünden yaşamını devam ettirmekte zorlanan, yerinde duramayan, komut alamayan çocuklara ilaç tedavisi uygulanıyor. İletişim kurma, oyun oynama, duyguları anlama, duyguları ifade etme, ten teması kurma gibi sosyal içerikli davranışları edinmesi sağlanıyor.

4 OTİZMDE TANILAMA: Tıbbi tanılama: Tıbbi tanılama sağlık kuruluşlarında uzmanlar tarafından yapılmaktadır. Eğitsel Tanılama: Otistik çocukların eğitsel tanılaması, Rehberlik ve Araştırma Merkezlerin de oluşturulan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından çeşitli testler ve bireyin özelliklerine uygun diğer ölçme araçlarıyla yapılır. Eğitsel yerleştirme ise il/ilçe Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu tarafından yapılmaktadır. Tanılamada çocuğun tıbbî değerlendirme raporu ile zihinsel, fiziksel, ruhsal, sosyal gelişim öyküsü, tüm gelişim alanlarındaki özellikleri, akademik alanlardaki eğitim performansı, ihtiyaçları, eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi ve bireysel gelişim raporu dikkate alınır. Rehberlik ve Araştırma Merkezine (RAM) eğitsel değerlendirme ve tanılama için başvurun. Eğer çocuğunuza otizm tanısı konmuşsa; eğitsel değerlendirmesinin yapılması, eğitim ortamına yerleştirilmesi ve devletin sağlayacağı özel eğitim desteğinden yararlanması için ilinizdeki yada ilçenizdeki RAM a başvurmanız gerekir. Birleşmiş Milletler otizmin hızlı artışı karşısında kamuoyunun dikkatini çekmek için 2 Nisan tarihini Otizm Farkındalık Günü olarak deklare etti ve 2 Nisan günü tüm dünyada otizm konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapılıyor 2 Nisan Otizm Farkındalık Günü'nde dünyada binalar mavi ışıkla aydınlatılacak, otizme dikkat çekmek isteyenler mavi giyecek Binaların ve insanların mavi renkle dikkat çekmek istedikleri otizm için sosyal medya hesapları üzerinden de #otizmemaviışıkyak etiketi ile mesajlar verilecek. Kampanyanın Türkiye elçisi Tohum Otizm Vakfı'nın çağrısı ile Türkiye'de Boğaziçi Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Galata Kulesi başta olmak üzere pek çok bina mavi ışıkla aydınlatılacak.

5 AİLELERE ÖNERİLER: Kendinizi ve eşinizi suçlamayın, otizm sizin ya da eşinizin suçu değil. Diğer otizmli çocukların aileleri ile temas kurulmalıdır. Bu, ailelerin kendini yalnız ya da çaresiz hissetmemesine yardımcı olacaktır. Otizmli çocuk hemen kabullenilmelidir. Vakit kaybetmeden çocuğa ne kadar erken yaşta teşhis koyulur ve dolayısı ile ihtiyaçları olan özel eğitimi ne kadar çabuk almaya başlarlarsa, yaşam becerilerine kavuşma şansları o kadar fazlalaşır. Otizmin ne olduğunu, otizmli bir çocuğun özellikleri öğrenilmelidir. Yakınlara, komşulara, işyerindeki arkadaşlara çocuğun otizmli olduğu söylemekten çekinilmemelidir. Aksine onlara, çocuğun içinde bulunduğu özel durum ve onun özel ihtiyaçları ile beklentileri hemen anlatılmalıdır. Çocuk toplumdan soyutlanmamalıdır. Onunla tıpkı diğer anne babalar gibi, parka gitmek, oynamak, otobüse binmek, dışarıda yemek yemek gibi günlük aktiviteler içerisinde olunmalıdır. Çocuğa yaklaşımda aileler kararlı ve tutarlı olmalıdır. Diğer çocuklarla kıyaslama yapılmamalıdır. Otizmli bir çocuğun dünyayı algılama şekli diğer çocuklardan farklı olduğu için şüphesiz sizden özel bir yaklaşım bekledikleri unutulmamalıdır. Çocuk konuşmasa da anne-babalar onunla konuşmalı, o oynamasa da anne-babalar onunla oynamaya çalışmalıdırlar. Eğer istemediğiniz bir şey yapıyorsa ona kızabilir, sevginizi göstermek istediğinizde ona güzel şeyler söyleyebilirsiniz. Kısaca, çocuğun normalin ne olduğunu öğrenebilmesi için ona normal davranılmalıdır. Fırsatçılara karşı uyanık olunmalıdır. Otizmin sebebinin ve kesin tedavisinin henüz bilinmemesi ve otistik çocuk ailelerinin çaresizliği, otizmi kullanarak kazanç elde etmek isteyenler için çok uygun bir ortam yaratmaktadır. Otizmli çocuğa sahip anne babaların çocuğun öğretmeni, doktoru, psikoloğu, konuşma terapisti ve rehber öğretmeniyle sürekli ilişki kurması çocuğun gelişimi açısından çok önemlidir. Otizmi tedavi eden bir ilaç henüz yoktur. Doktorunuz tarafından size reçete ile verilmeyen hiç bir ilacı, tavsiye üzerine ya da kulaktan dolma bilgilerle kullanmayın. Bu ilacın kullanımı önceden bazı testlerin ve tahlillerin yapılmasını gerektiriyorsa bunları yaptırmadan ilaç kullanılmamalıdır.

6