MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü YÖNETİCİLİK FORMASYONU KAZANDIRMA EĞİTİMİ EĞİTİMDE KALİTE YÖNETİMİ

Transkript

1 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü YÖNETİCİLİK FORMASYONU KAZANDIRMA EĞİTİMİ EĞİTİMDE KALİTE YÖNETİMİ

2 LİDERLİK Ya düşlerinin peşine düşmeyi seçersin. Ya da olanları kabullenmeyi. İyiliklerinle güçlenir, Keşkelerinle tükenirsin. Karar senin. Charles Bukowski

3 EĞİTİMDE KALİTE YÖNETİMİ İçerik 1. Kalite Kavramı 2. Eğitimde Kalite 3. Toplam Kalite Yönetimi Felsefesi ve İlkeleri 4. EFQM Mükemmellik Modeli ve Özdeğerlendirme 5. MEB Kalite Ödül Süreci 6. Rapor Yazımı 7. Eğitimde Süreç Yönetimi

4 KALİTE KAVRAMI

5 KALİTENİN ÖNCÜLERİ VE ÖĞRETİLERİ Kalite ile ilgili ilk kayıtlar M.Ö yılına kadar uzanır. Ünlü Hammurabi Kanunlarının 229. maddesinde şu hükme yer verilmiştir: Eğer bir inşaat ustası bir adama ev yapar ve yapılan ev yeterince sağlam olmayıp ev sahibinin üstüne çökerek ölümüne sebep olursa o inşaat ustasının başı uçurulur.

6 KALİTENİN ÖNCÜLERİ VE ÖĞRETİLERİ Fenikelilerde de oldukça etkili yaptırım yolları olduğu anlaşılıyor: Fenikeli bir denetçi, kalite standartlarına bir aykırılık gördüğünde bunun tekrarlanmamasını kesinlikle önlemek için kusurlu malı imal edenin elini kesme yetkisine sahiptir.

7 KALİTENİN ÖNCÜLERİ VE ÖĞRETİLERİ Kalkınmanın temel taşlarında biri olan standardın önemini yüzyıllar önce Türkler tarafından kavrandığının belgesi olan 1502 tarihli ve zamanın padişahı II. Beyazıt Han tarafından çıkarılan Kanunname-i İhtisab-ı Bursa da bugünkü anlamda boyama, ambalaj, kalite gibi esaslar ile ceza hükümlerine yer verilmiştir.

8 KALİTE NİN TARİHSEL GELİŞİMİ Kontrol elemanı Ustabaşı İstatistiksel kontrol KG TKY İşçi I.Dünya S. II.Dünya S

9 KALİTENİN ÖNCÜLERİ VE ÖĞRETİLERİ Bunlardan DEMİNG ın TKY ile ilgili 14 temel kuralı, JURAN ın Kalite Yönetimin Sorumluluğudur ilkesi ve ISHIKAWA nın Kalite Herkesin İşidir diyerek Kalite Kontrol Çemberleri ni oluşturması ve CROSBY nin Üretimde Sıfır Hata yaklaşımını uygulamaya koyması, aslında bir anlamda TKY Felsefesinin temellerini oluşturan fikirlerini zemin hazırlamıştır. Bugün etkin ve verimli bir yönetim yaklaşımı olarak biçimlendirilmiş olan TKY de kullanılan teknikler ve unsurlar, bu kalite uzmanlarının ortaya koydukları teknik unsurların bir toplamından ibarettir.

10 Çeşitli Bakış Açılarına Göre Kalitenin Tanımı Kalite kavramı, insanların ve sistemlerin sıfır hata yapma isteği ile mükemmele ulaşma arzusundan doğmuş olup çok değişik tanımlara sahiptir.

11 Çeşitli Bakış Açılarına Göre Kalitenin Tanımı Kalite, kullanıma uygunluktur Kalite, ürün veya hizmeti ekonomik bir yoldan üreten ve tüketici isteklerine cevap veren bir üretim sistemidir Kalite, bir ürünün ifade edilen veya beklenen ihtiyaçları karşılama kabiliyetini oluşturan özelliklerin toplamıdır Kalite, müşteri memnuniyetidir. Kalite, özünde örgütü yönetmenin bir yoludur Kalite, hatayla birlikte yasama değil; hatayı düzeltme ve önlemedir Kalite müşterinin hissettiği gereksinimi karşılama yeteneği ile ilgili olan ürün, hizmet ya da sürecin özellikleri ve nitelikleri toplamıdır

12 Çeşitli Bakış Açılarına Göre Kalitenin Tanımı Kalite, bir mal veya hizmetin belirlenmiş bir gerekliliği kapsayabilme yeteneklerini ortaya koyan özelliklerin bütünü veya bir ürün ya da hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerin toplamıdır. Kalite, bir hayat felsefesidir.

13 Yönetim Yaklaşımları Klasik Hata bulmaya dayalı anlayış Problem olunca çözüm geliştirme KALİTE YENİLİK Kalite Önlemeye dayalı anlayış Olası sorunlar yönünden çözüm ve yenilik Statükoyu korumak ve gerekli oldukça iyileştirmek GELİŞME Sürekli iyileştirme ve gelişme Sonuç odaklı DÜŞÜNÜŞ Yapı-süreç-sonuç olarak sistem odaklı

14 KURUMDA KALİTE Kurum boyutunda kaliteye bakacak olursak daha farklı anlamlar yüklememiz mümkündür. Farklı bir yaklaşımla kalite bir hayat felsefesi, bir yaşam tarzı, israfın önlenmesi, daimi iyileştirme süreci olarak görülmektedir

15 KURUMDA KALİTE Kalite, bir saygı ve nezaket işidir. Bu saygı üç seviyede gerçekleşir: Kurum dışında vatandaşlara saygı, Kurum içinde, herkesin geliştirme ve iyileştirme faaliyetlerine yaptığı katkıya saygı Çalışma grupları içinde, çalışanların yararlı faaliyetlerinden dolayı kendi kendilerine saygı olarak da ifade etmektedir

16 KURUMDA KALİTE Kalite denildiği zaman genellikle mal ve hizmet kalitesi ya da ürün kalitesi anlaşılmaktadır. Ürün kalitesi esasen sonuçtur. Bu sonucu belirleyen başlıca kalite unsurları; Liderlik kalitesi, yönetim kalitesi, insan kalitesi, sistem kalitesi, süreç kalitesi, donanım kalitesi, iş kalitesi, hizmet kalitesi, iletişim kalitesi ve hedeflerin kalitesi sıralamak mümkündür.

17 Kalitenin tanımlarını hizmet sektörü için bir araya getirirsek bu kavramın 10 boyutu ortaya çıkacaktır ; Hizmette Yüksek Performans Stratejik Planlama Yasa,Yönetmelik ve Standartlara Uygunluk Bağlı Birimlerin Akreditasyonu Güvenilirlik Küresel Rekabet Üstünlüğü Düşük Maliyet/Yüksek Kazanç Toplum Memnuniyeti İtibar Sürekliliği Toplumsal Kazanç KALİTENİN, HATA BULMA DEĞİL HATA ÖNLEME SANATI OLDUĞU HİÇ UNUTULMAMALIDIR.

18 Neden Kalite Yönetim Sistemleri Gittikçe karmaşıklaşan İletişim ve küreselleşme Düşük maliyet ile yüksek kazanç ve kaliteli hizmet Hizmetten yararlananlardan ve toplumdan gelen talepler KALİTE YÖNETİMİ İç ve Dış müşteri memnuniyeti Dış ilişkilerin gereklilikleri Ürün / Hizmet güvenilirliği

19 Kalite Sistemi Neden Gereklidir? DEĞİŞİM ise, İşletmelerin. de canlılar gibi bir yaşam eğrileri olup doğar ve büyürler.ancak ölmemeleri için yaşamlarının her aşamasında GELİŞMEYE ihtiyaçları vardır. Bu gelişimin bir sonucu olarak ortaya çıkar ve eskiden olduğu gibi değişimi bekleyen organizasyonlar yerine değişimde önde giden organizasyonlar küreselleşen ekonomide yerlerini koruyabilmektedirler.

20 Kalite Sistemi Neden Gereklidir? Küreselleşme ise organizasyonlar için en çok kazanç, en az maliyet ve en iyi performansın önde olduğu değerler bütünüdür. İşte DEĞİŞİM karşısında hazırlıksız yakalanmayı önleyen, değişimin yönünü önceden gören, ona karşı önceden engel olan değil önünü açan bir sistem olan TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ nin ve dolayısı ile KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ oluşturmanın altında yatan temel felsefe budur. KÖKLÜ BİR DEĞİŞİM GEREKTİREN BU FELSEFENİN ANCAK EĞİTİM İLE YAKALANACAĞI İSE ÇOK AÇIKTIR.

21 Bir araya gelmek bir başlangıçtır. Bir arada kalmak bir ilerlemedir. Bir arada çalışmak ise başarının ta kendisidir. Anonim BİRLİKTELİK

22 Hiçbirimiz hepimiz kadar akıllı değiliz İŞBİRLİĞİ

23 DEĞİŞİM Dün Dünde Kaldı Cancağazım, Bugün Yeni Sözler Söylemek Lâzım. Mevlana

24 HİZMETTE KALİTENİN BİR DAVRANIŞ BİLİMİ OLDUĞUNU VE BUNUN DA SİZİNLE BAŞLADIĞINI BİLMENİZ GEREKİR.

25 EĞİTİMDE KALİTE

26 Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi Bugün bütün dünyada çözülemeyen problemlerin kaynağında eğitimin ve eğitimle ilgili sebeplerin yer aldığı kabul edilmektedir Sorunun kaynağında görülen eğitim, aynı zamanda, bu sorunların temel çözüm kaynağı olarak da yaygın olarak kabul görmektedir. Eğitim, yirmi birinci yüzyılda kalkınma çabalarında veya daha zengin ve müreffeh ülke olma hedefine varmak için sürdürülen uğraşlarda, çok önemli ve işlevsel bir araç haline gelmiştir

27 Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi Eğitimde kalite, eğitim örgütlerinin öngörülen amaçlarına ulaşma derecesidir. Bu amaçlar, bireysel, örgütsel, toplumsal ve evrensel düzeyde olabilir. Bu amaçları belirleme, gerçekleştirme ve bu döngüyü sürdürülebilir düzeye ulaştırma temel öngörü olmalıdır. Bunun için de örgütün insan ve madde kaynaklarını bir bütün olarak en yeterli ve etkili biçimde işe koşması gerekir.

28 Eğitimde Kalite Nedir? Kalite, koşullara uygunluktur. Kalite, öğrencilerin ihtiyaçlarıdır. Kalite, amaçlara uygunluktur. Kalite, sürekli başarı demektir. Kalite, geliştirilen bir programın eksikliğini bulmak değil, onu eksiksiz oluşturmaktır. Kalite ölçülebilir. Kalite, kullanıma uygunluktur.

29 Eğitimde Kalite Nedir? Kalite Önemlidir : Sorunlar ortaya çıkmadan önce çözümlerini oluşturur, hizmetlerin yapısına tasarım yoluyla üstünlük ve kusursuzluk katar. Kalite, Öğrencinin, Öğretmenin, Yöneticinin ve hizmetlinin Tatminidir : Eğitim hizmetinin ne kadar iyi olduğu konusundaki son kararın verdiği memnunluktur.

30 Eğitimde Kalite Nedir? Kalite Verimliliktir : İşlerini iyi yapabilmek için gerekli eğitimden geçen, ihtiyaç duyduğu araç gereç ve talimatlarla desteklenen personelden elde edilir. Kalite Etkili Olmaktır : İşleri en kısa sürede ve doğru yapmaktır. Kalite Bir Programa Uymaktır : İşleri zamanında yapmaktır.

31 Eğitimde Kalite Nedir? Kalite Bir Süreçtir : Süregelen bir gelişmeyi kapsar. Kalite Bir Yatırımdır : Uzun dönemde bir işi ilk defada doğru olarak yapmak, hatayı sonradan düzeltmekten daha ucuzdur.

32 Hedeflenen Kalite Güvencesi ile Sağlanan Faydalar Eğitim seviyesinin kalitesi artar. Kalitede süreklilik sağlanır. Okulların verimliliği artar. Daha iyi rekabet olanağı Etkinlik artar. Malzeme tasarrufu sağlanır. Uygunsuzluk maliyeti iyileştirilir.

33 Hedeflenen Kalite Güvencesi ile Sağlanan Faydalar Maliyetlerde azalma görülür Başarı artar Öğrenci ve öğretmen memnun edilir Öğrenci, öğretmen ve yan tedarikçiler ile sıkı bir işbirliği sağlanır Hizmet alanların güven kaybı azalır Hizmet alanların kaybı azalır Rekabet gücü artar

34 Hedeflenen Kalite Güvencesi ile Sağlanan Faydalar Okullar,öğretmenler ve hizmetliler arasında insan ilişkileri geliştirilerek, iletişimin artması sağlanır. Bölümler arası koordinasyon güçlenir. Takım ruhu ile çalışmaları geliştirilir. İstatistiksel tekniklerin kullanımı ile ürün ve proseslerin güvenliği sağlanır. Uygulanan eğitimler sonucu nitelikli personel gücü artar. Sorular zamanında ve oluşmadan önlenir.

35 Hedeflenen Kalite Güvencesi ile Sağlanan Faydalar Motivasyon artar, çalışanların moralleri yükselir ve böylece huzurlu bir okul ortamı sağlanır. Eğitim politikası olumlu yönde gelişir ve herkes aynı lisanı konuşur. Kaliteye bağlılık ve sahiplenme artar. Eğitim Bakanlığı kaynakları en iyi şekilde kullanılır. Hedef ve Amaç birliği sağlanır. Yerinde zamanında karar alma mekanizması işletilir. Etkin bir yöntem sağlanır.

36 Eğitim Sisteminin Kalite Değişkenleri Girdi Değişkenleri Süreç Değişkenleri Çıktı Değişkenleri Öğretmen Öğrenci Fiziksel imkânlar ve donanımlar Öğretim yöntemi Temel bilgi ve tecrübe Eğitim materyalleri vb. Eğitim müfredatı veya programı Öğretim teknikleri Strateji Süreç yönetimi Denetim Planlama Zamana dayalı faktörler Vb. Teknik başarı (bilgiye dayalı gelişim) Tutum ve davranışa dayalı başarı (tutum ve davranışların iyileşmesi) Bir sonraki eğitime hazır olma ve başarı İş bulma, topluma kazanılma Sosyo-kültürel gelişmeler vb.

37 Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi Çıktının kalitesi, girdi ve sürecin kalitesiyle orantılı olarak artmakta veya azalmaktadır. Eğitim sisteminin başarısı, dışarıdan çıktıya dayalı odaklaşmayı sağlasa da; çıktı kalitesinin artırılmasının temelinde girdi ve sürece dayalı iyileşme ve gelişmelerin yattığının bilinci ve eğitim kalitesinin artırılması çalışmalarının yürütülmesinde fayda bulunmaktadır

38 Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi Eğitimde TKY, çevre ile etkileşim içerisinde, çevrenin ihtiyaçlarını takip eden, okulu etkileyen unsurları dengede tutan, değişime açık, okul içinde öğretmen, öğrenci ve personel arasında ahengi sağlayan, iyi ilişkiler kuran, demokratik, anlayışlı, statükocu olmayan geniş görüş açısına sahip, eldeki kaynakları rasyonel kullanan bir yönetim felsefesidir

39 Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi Çağın getirdiği değişim ve gelişmeleri doğru algılayıp değerlendirmek, Eğitim çalışanlarının sürekli eğitimi ile niteliklerini yükseltmek, Eğitim hizmetinden yararlananların memnuniyetini sağlamak, Problemlerin çözümünde ve eğitim yönetiminde karar alma süreçlerine ilgililerin katılımını gerçekleştirmek, Aynı zamanda karar almada veri kullanmayı yaygın hale getirerek verilerle yönetim anlayışını hakim kılmak.

40 TKY nin Öğretmen Üzerindeki Değişimi Okul yöneticisinin TKY kavramını benimsemesiyle mümkün olabilir. Sınıf ortamında da belirli oranda değişmeler yaşanacaktır. Öğrenci ile öğretmen arasındaki resmi ilişki yerine: öğrenci ile diyalog kuran, öğrenci üzerine odaklaşan, ona rehberlik eden,

41 TKY nin Öğretmen Üzerindeki Değişimi Eleştiren değil yol gösteren Öğrenci ile koordineli çalışan Bilgi vermekten çok bilgiyi paylaşan Bilgiyi sınıf içerisinde değil, dış ortamlarda da arayan Bilim ve teknolojideki değişmeleri takip eden Öğrencileri araştırmaya iten Öğrencinin her türlü ihtiyacını bilen Başarısızlığı yargılayan değil, nedenini araştırıcı bir öğretmen profili çizilir Öğrencinin ilgi alanı,becerisi ve yeteneği doğrultusunda eğitim alma ortamı hazırlanır

42 TKY nin Öğrenci Üzerindeki Değişimi Öğrenci artık derslerde sıkılmayacaktır, düşüncelerini sınıf ortamında rahatça ifade edebilecek. Araştırma ve incelemeye yönelecektir. Eğitim olgusunu sadece okulda değil, okul dışı yapılacak aktivitelerle kendini sürekli geliştirebilecek.

43 Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi İlkeleri 1. Toplumun beklentilerine uygun hedeflerin belirlenmesi 2. Belirlenen hedefe ilk seferde ulaşılması 3. Hedeflere ulaşma düzeyinin ölçülmesi 4. Gelişmeleri takip etmenin ilke edinilmesi 5. Nitelikli eğitime önem verilmesi 6. Etkin bir iletişim ağının kurulması 7. Yönetimde takım çalışmasına önem verilmesi 8. Yönetimde motivasyonun sağlanması 9. Demokratik bir yönetim sisteminin kurulması

44 Okulda Toplam Kalite Yönetimi (Özellikleri) Temel ilgi alanı niteliktir Bir rehberlik sistemi yada yasalarla düzenlenen bir genel bir düşünce vardır Kalite ölçülendirilir Kalite ödüllendirilir Kaliteyi yakalamak için eğitimin tüm çalışanları eğitilir En önce, en iyisine ulaşmaya çalışılır Daha küçük birimler halinde çalışan okul daha iyidir Sürekli teşvik vardır Herkesin bu konuda bir rolü vardır Kalite arttıkça maliyet düşer.

45 Bir Yaklaşım Olarak Kalite Yönetimi Sistematik Sürekli, devirsel Okulun güvenliği ve iyileştirilmesine yönelik Öğrenci merkezli Okul merkezli

46 Bireye dayalı ÇALIŞMA ŞEKLİ Takım çalışması Cezalandırma ile MOTİVASYON Ödüllendirmeye dayalı Otokrat patron yönetici YÖNETİCİ Lider, yönlendiren yönetici Gerekli oldukça EĞİTİM Sürekli Gözlem ve tecrübeye dayalı KARAR ALMA Veri-bilgi-öneri ile karar alma Kar odaklı ODAK Öğrenci Mali kaynak KAYNAK Bilgi-İnsan

47 TKY nin Okul/Kurumda Uygulanabilmesi İçinTemel İlkeler Sürekli yaratıcılık Yeni felsefeyi uygulamak Toplu denetimlerden vazgeçmek Üretim ve hizmet sistemini sonsuza kadar sürekli iyileştirmek Okul/Kurum eğitimine önem vermek Okul/Kurum liderliği ile iş yaşamındaki engelleri yok etmek Okul/Kurum içi çatışma ve kaygıyı başarmak için kullanmak Amaçlar arasında engelleri yok etmek

48 TKY nin Okul/Kurumda Uygulanabilmesi İçinTemel İlkeler Sloganlar seçmek ve iş gücü için övünmeleri engellemek Liderlerin kendileri ile övünmelerini engellemek Kurumda eğitim programı geliştirmek Değişimi tamamlamak için eyleme geçmek Öğrenciyi merkeze almak Önleyici yaklaşım, etkin PDR eğitimi İstatistik ve analizden yararlanma Ölçme ve değerlendirme birimi, mevcut durum ve hedef belirleme,

49 EĞİTİMDE TOPLAM KALİTE UYGULAMALARININ YARARLARI 1. TKY teknikleri, öğrenci, öğretmen ve diğer çalışanların kalite geliştirmeye aktif katılımlarını sağlar. 2. Çağdaş öğretim yöntemleri kullanılarak öğrencilerin özgüveni, motivasyonu, öğrenme sürecine aktif katılımı ve yaratıcılığı artar.

50 3. Öğretmenin sınıf içindeki rolü değişime uğrar. 4. Hizmet veren ve hizmet alanların memnuniyeti artar. 5. Öğrenciler, düşünce ve isteklerinin yaşama geçirildiğini görürler ve kendilerini değer verilen bireyler olurlar.

51 TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ FELSEFESİ VE İLKELERİ

52 Toplam Kalitenin Tanımı Toplam Kalite, bir organizasyonun tüm olanaklarını kullandığı sürekli gelişme yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda kuruluş, proseslerine hakim olarak ve tüm çalışanlarının katılımını sağlayarak; müşterilerini, kalite, maliyet ve süre açısından memnun etmek için gerekli olan her şeyi yapar.

53 TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ Müşterinin beklentisinin aşılmasını hedefleyen, ekip çalışmasını destekleyen, tüm süreçlerin gözden geçirilmesini ve iyileştirilmesini sağlayan bir yönetim felsefesidir. T'si, Toplamı; tüm çalışanların katılımını. K 'sı ; Kaliteyi Y 'si ; Yönetimin liderliğini simgeler Dr. Deming

54 TKY NİN TEMEL İLKELERİ TKY nin temel ilkeleri, İlk tasarımın doğru olması, hataların önlenmesi ve iş görenin yalnızca yönetimin rehberliğini aramak yerine kendini sürekli yetiştirme gereğini benimsemesidir.

55 TKY NİN TEMEL İLKELERİ Müşteri Odaklılık TKY felsefesinde hem iç müşterilerin hem de dış müşterilerin memnuniyeti esastır. İç müşterilerin memnuniyeti sürecin sağlıklı işlemesi ve çalışanların motivasyonu açısından önem taşırken, dış müşterilerin memnuniyeti organizasyonun varlığının temelidir.

56 TKY NİN TEMEL İLKELERİ Liderlik Eğer üst yönetimin desteği yoksa TKY uygulamalarından vazgeçin. Koura Ishıkawa TKY, organizasyonlara yeni bir kişilik ve yeni bir yaşam tarzı getiren önemli bir değişikliktir. Bu değişikliğin başarı ile gerçekleştirilmesi, üst yönetimin sürecin başından itibaren tüm yaşamalarda göstereceği inanca ve katılıma bağlıdır.

57 TKY NİN TEMEL İLKELERİ Stratejik Planlama Stratejisi olmayan bir örgüt, önünü göremeyen ve yönü olmayan örgüttür. Stratejik Plan, okul/kurumun gelişim hedeflerini belirleyen, bu hedeflere ulaşmada izlenecek yol/yöntemleri ortaya koyan ve okul/kuruma vizyon kazandıran bir plandır. Stratejik planlama ile okul/kurum gelecekte ne yapacağını belirlemiş olacaktır.

58 TKY NİN TEMEL İLKELERİ Çalışanların Katılımı / Takım Çalışması TKY nin başlıca amaçların birisi de çalışanlarını tamamının gelişme faaliyetlerine katılımını sağlayarak takım çalışması yapmaktır. TKY de takım çalışmasının hedefi üstün düşünmesi, astın bu düşüncelere katkıda bulunarak uygulaması değildir. Hedef her kademedeki çalışan için hem düşünmenin uygulamanın birleştirilmesidir. hem de

59 TKY NİN TEMEL İLKELERİ Süreç Yaklaşımı TKY nin dayandığı temel ilkelerden biri de, üretim süreci sonrasında hataları ayıklamak yerine, üretim sürecinin tüm aşamalarında hata yapmamaya özen göstermek ve yapılan hatadan ders çıkarılarak tekrarlanmasını önlemektir. Üşütmek her zaman olası olduğundan dolayı bir sürü nezle ilacı depolamak mı mantıklıdır? Yoksa doğru çözüm bünyeyi güçlendirip hastalığa yakalanma olasılığını azaltmak mı? Ishikawa

60 TKY NİN TEMEL İLKELERİ Verilere Dayalı (Bilimsel) Yaklaşım Etkili kararlar, bilginin ve verinin gerçekçi ve sağlıklı bir şekilde, bilimsel yöntem ve araçlar kullanılarak alınan kararlara dayanır. Bunun için: Hedeflerle ilgili bilgi ve verileri toplamalı Bilgi ve verinin yeterli, doğru, güvenilir ve ulaşılabilir olmasını sağlamalı Geçerli yöntemler kullanarak bilgi ve veriyi analiz etmeli Uygun istatistik tekniklerin bilgi ve veriyi değerlendirmede önemini anlamalı ve bunları kullanmalı Önsezi ve deneyimini dengeleyerek mantıksal analiz sonuçlarına dayalı karar vermeli ve faaliyetlerde bulunmalıdır.

61 TKY NİN TEMEL İLKELERİ Tam Katılım Çalışanların tam katılımı üst yönetimin yaklaşımıyla doğrudan ilgilidir. Üst yönetimle birlikte kurumda görevli ilk amirlerin de çalışanlara rehberlik etmeleri, iletişimi güçlendirip, yüksek moral sağlamaları, grup çalışmalarını ve öneri sistemini desteklemeleri ve en önemlisi takım bilincinin oluşmasını ve paylaşımı sağlamaları büyük önem taşımaktadır

62 TKY NİN TEMEL İLKELERİ Sürekli İyileştirme Gelişme hiçbir zaman sona ermeyecek bir süreçtir Peter Drucker TKY nin en önemli ilkelerinden biri de Japoncada kaizen olarak ifade edilen sürekli gelişme anlayışıdır. Kaizen anlayışı TKY nin temel felsefesini oluşturmaktadır. Üst yönetimin liderliğinde, eğitilmiş personel takımlar halinde organize olacak, müşteri odaklılığının sonucu belirlenen sürekli gelişme çalışmaları olacaktır. Bu açıdan TKY nin diğer ilkeleri sürekli gelişmenin olabilmesi için gereklidir

63 TKY NİN TEMEL İLKELERİ Sürekli İyileştirme Hedef belli bir standardı tutturmak değil, seviyeyi -o seviye ne olursa olsun- sürekli ve hızlı bir tempoda geliştirmektir. Sürekli gelişme, sürekli gelişme çevrimi ya da Deming çevrimi olarak ifade edilen Planla- Uygula - Kontrol et Önlem al (PUKÖ) aşamalarından oluşur.

64 PUKÖ Metodolojisi PLANLA ÖNLEM AL UYGULA KONTROL ET

65 PUKÖ Metodolojisi Planla : Okul/kurum toplumunun istekleri ve eğitim politikası ile uyumlu prosesleri oluştur. Uygula : Süreçleri uygula,yap. Kontrol Et : Süreçleri, ürünü/hizmeti izle ölç ve rapor et Önlem Al : Süreçlerin performansını sürekli izle ve iyileştirme faaliyetleri başlat.

66 Yönetim Modeli Toplam kalite felsefesine adapte olmuş bir yönetim modeline geçerek, bu yönetim modeliyle diğer temel unsurların gerçekleştirilmesi ve yaşatılması sağlanmalıdır.

67 TKY Anlayışının Özü BİR KURUMUN, KURULUŞ NEDENİ OLAN İNSANIN TATMİNİDİR AİLEDE,TOPLUMDA, İŞ YERİNDE,HER DURUMDA İNSANLIĞIN YÜCELMESİDİR ÇALIŞANLARA GÖSTERİLEN SAYGI VE DEĞERLERLE SÜREKLİ GELİŞME VE GELİŞTİRMEDİR KURUM İMAJININ, İTİBARININ İYİLEŞTİRİLMESİ SÜRECİDİR

68 TOPLAM KALİTE İNSANLARI YÖNETMEK DEĞİL, İNSANLARLA YÖNETMEKTİR.

69 Kalite Evrimi ve Yönetim Anlayışı MUAYENE VE TEST KALİTE KONTROL KALİTE GÜVENCE - KALİTE YÖNETİMİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

70 Toplam Kalite Yönetimin Klasik Kalite Kontrolünden Farkı Nelerdir? Koruyucu hekimlik fonksiyonunun icra edilmesidir. Yani hasta olmadan önce hasta olmamanın yollarını bulunmasıdır.çünkü hasta olduktan sonra tedavi olmak mümkün olamamakta ya da çok pahalıya mal olmaktadır.

71 Toplam Kalite Yönetimin Klasik Kalite Kontrolünden Farkı Nelerdir? Klasik anlamdaki kalite kontrolünün aksine ürün bozulmadan tedbir alınır ve sıfır hata ile imalat hedeflenir. Bizce TKY gelip geçici bir kavram değildir.

72 Çünkü insanı hedefleyen,insanın mutluğunu amaç edinen bir kavram moda olamaz.insanın beklentisiyle paralel olarak gelişir,etkinleşir. Ve her şeyden önemlisi KALİTE İNSAN HAKKIDIR

73 Kalite Beklentileri Aşmak Demektir Sürekli gelişimin bir ifadesidir. Dinamik bir kavramdır.çünkü insanların beklentileri her karşılandığında yükselme eğilimi gösterir.

74 EFQM MÜKEMMELLİK MODELİ VE ÖZDEĞERLENDİRME

75 KURUMSAL PERFORMANSI ÖLÇEN MODELLER Deming Ödülü Modeli Malcolm Baldrige Modeli EFQM Mükemmellik Modeli ISO 9001 (2000) Modeli CEDEFOP (Mesleki Eğitimin Geliştirilmesi İçin Avrupa Merkezi) Modeli İskoçya Eğitim Modeli ECIS/CIS (Avrupa Uluslararası Okullar Birliği/Uluslararası Okullar Konseyi) Akreditasyon Standartları MEB Eğitimde Kalite Ödülü Modeli

76 1 Politika 10 Gelecek Planları SİSTEM 2 Organizasyon 3 Bilgi 4 Standartlaştırma 5 İnsan Kaynağı 6 Kalite Güvencesi 7 Bakım 8 İyileştirme FAALİYET 9 Sonuçlar Deming Ödülü Modeli

77 Öğrenci ve Paydaş Odaklı Strateji ve Eylem Planları 2 Strateji Planlama % 8,5 5 İKY odaklılık % 8,5 1 Liderlik %12,5 3 Öğrenci ve Paydaş Odaklılık % 8,5 6 Eğitimsel ve Destek Süreç Yönetimi % 8,5 7 İş Sonuçları % 45 4 B i l g i v e A n a l i z i %8.5 Malcolm Baldrige Modeli

78 IS0/9000/ kalite yönetim sistemi 1. Kapsam 2. Referanslar 3. Terimler ve Tanımlar 4. Kalite Yönetim Sistemi Gereklilikleri 5. Yönetimin Sorumluluğu 6. Kaynak Yönetimi 7. Süreç Yönetimi 8. Ölçme, Analiz, İyileştirme

79 CETOFOP Modeli Mesleki Eğitimin Geliştirilmesi İçin Avrupa Merkezi Amaç ve Plan Geri Bildirim ve Değişim Süreçleri Metodoloji Ölçme ve Değerlendirme Uygulama

80 İskoçya Eğitim Modeli 1. Müfredat 2. Ders Başarısı 3. Öğrenme-öğretme 4. Öğrencilere Rehberlik 5. Okul Ortamı/Çevre 6. Kaynaklar 7. Yönetim, Liderlik, Kalite Güvencesi

81 ECIS/CIS Akreditasyon Standartları (Avrupa Uluslararası Okullar Birliği/Uluslararası Okullar Konseyi) 1. Felsefe ve Hedefler 2. Organizasyon ve İdare 3. Öğretim Kadrosu 4. İlköğretim Ana Hazırlık Sınıfları Öğretim Programı 5. İlköğretim Sınıflar Öğretim Programı 6. İlköğretim Sınıflar Öğretim Programı 7. Lise Öğretim Programı 8. Özel Eğitim 9. Rehberlik Hizmetleri 10. Sağlık Hizmetleri ve Güvenlik 11. Öğrenci Hizmetleri 12. Öğrenci Yaşamı 13. Kütüphane / Medya Merkezi 14. Okulun Fiziki Olanakları 15. Finans ve Finans Yönetimi 16. Öğrencilerin Ölçme Değerlendirmesi

82 Girdiler EFQM Mükemmellik Modeli Sonuçlar Liderlik Çalışanlar Süreçler, Ürünler ve Strateji Hizmetler İşbirlikleri ve Kaynaklar Çalışanlarla İlgili Sonuçlar Müşterilerle İlgili Sonuçlar Toplumla İlgili Sonuçlar İş Sonuçları Öğrenme, Yaratıcılık ve Yenileşim Kuruluşların ne yaptığı ve hangi sonuçları elde ettiğine ilişkin neden-sonuç ilişkilerini anlamasını sağlayan dokuz kriterden oluşan çerçevedir.

83 EFQM MÜKEMMELLİK MODELİNİN ESASI Müşteri tatmini, çalışanların tatmini ve toplum üzerindeki etki konularında başarı, politika ve stratejilerin, çalışanların, kaynakların ve süreçlerin uygun bir liderlik anlayışı ile yönlendirilmesiyle sağlanabilir ve böylece iş sonuçlarında mükemmelliğe ulaşılabilir.

84 Model Dinamikleri

85 Dinamik Yapı Girdiler Sonuçlar Zaman Modelin dinamik yapısı gereği, Girdi lerde uygulanan yaklaşımlar sonrası ortaya çıkan Sonuç ların bazıları anında görülebilirken, bazıları da belirli bir süre sonra ortaya çıkmaktadır.

86 MÜKEMMELLİK NEDİR? 8 KAVRAMI ESAS ALARAK BİR KURULUŞU YÖNETMEK VE BAŞKALARINA ÖRNEK OLACAK UYGULAMALAR GERÇEKLEŞTİRMEKTİR.

87 KAVRAMLAR 1. SONUÇLARA YÖNLENDİRME 2. MÜŞTERİ ODAKLILIK 3. LİDERLİK VE AMACIN TUTARLILIĞI 4. SÜREÇLER VE VERİLERLE YÖNETİM 5. ÇALIŞANLARIN GELİŞTİRİLMESİ VE KATILIMI 6. SÜREKLİ ÖĞRENME, YENİLİKÇİLİK VE İYİLEŞTİRME 7. İŞBİRLİKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ 8. TOPLUMSAL SORUMLULUK

88 1. SONUÇLARA YÖNLENDİRME Kavram Mükemmellik, ilgili tüm paydaşların gereksinmelerinin dengelenmesine ve karşılanmasına bağlıdır. (Paydaş terimi çalışanları, müşterileri, tedarikçileri ve genel olarak toplumu kapsamaktadır.) Başlıca Yararları Tüm paydaşlar için katma değer yaratmak Sürdürülebilir uzun vadeli başarı Karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler Tüm paydaşlarla ilişkili ölçümler

89 2. MÜŞTERİ ODAKLILIK Kavram Ürün ve hizmet kalitesini en son noktada değerlendirecek olan müşteridir. Müşteri bağlılığını sağlamanın, müşteriyi elde tutmanın ve memnuniyeti elde etmenin en iyi yolu mevcut ve potansiyel müşterilerin gereksinimlerine net bir biçimde odaklanabilmektir. Başlıca Yararları Müşteri için nasıl değer üretileceğinin açık bir biçimde anlaşılması İşlem maliyetlerinin en aza indirgenmesi Uzun vadeli başarı

90 3. LİDERLİK VE AMACIN TUTARLIĞI Kavram Bir birimin liderinin davranışları birim içinde amacın berraklığını, birliğini sağlar ve hem birimin hem de çalışanların Mükemmelliğe erişebilecekleri ortam yaratır. Başlıca Yararları Çalışanlarının kararlılık ve etkinliklerinin en üst düzeye çıkarılması Birimin yönünün açıkça bilinmesi Müşteri önünde saygın bir konum Tüm faaliyetlerin yapılandırılmış ve sistemetik bir süreç içinde, birim çapında uyumlu ve yaygın bir biçimde yürütülmesi

91 4. SÜREÇLERLE VE VERİLERLE YÖNETİM Kavram Birim en iyi performansını; Birbiri ile ilişkili tüm faaliyetler anlaşıldığı, Sistematik bir biçimde yönetildiği, İşlemleri ve planlanan iyileşmeleri ilgilendiren kararlar paydaşların görüşlerini kapsayan güvenilir bilgilere dayanılarak alındığı zaman gösterirler. Başlıca Yararları Arzu edilen sonuçlara odaklanılması Çalışanların ve kaynakların en üst düzeyde değerlendirilmesi Sonuçların tutarlılığı ve değişkenliklerin kontrol altında tutulması Gerçekçi hedefler saptama ve stratejik yönlendirmeye ilişkin olarak verilere dayalı yönetim

92 ÖLÇEMEDİĞİNİZ ŞEYİ YÖNETEMEZSİNİZ, GELİŞTİREMEZSİNİZ

93 Kavram 5. ÇALIŞANLARIN GELİŞTİRİLMESİ VE KATILIMI Bir kurumun çalışanlarının potansiyelinin tam olarak yaşama geçirilmesi için paylaşılan değerler ile bir güven ve yetkilendirme kültürünün olması gerekir. Böyle bir ortam herkesin katılımını sağlar. Başlıca Yararları En üst düzeyde katılım, olumlu tavırlar ve yüksek moral En iyi elemanların kuruma kazandırılması Bilgi birikiminin etkin paylaşımı Çalışanlara öğrenme ve yeni beceriler geliştirme fırsatlarının sağlanması

94 6. SÜREKLİ ÖĞRENME, YENİLİKÇİLİK VE İYİLEŞTİRME Kavram Birimin performansı; Bilgi birikimi, Sürekli öğrenme, Yenilikçilik ve iyileştirme kültürü içinde yönetilirse ve paylaşılırsa, en üst noktasına çıkar. Başlıca Yararları Kurumsal çeviklik Maliyetlerde azalma Fırsatların görülmesi Performansın en iyi düzeye çıkarılması Tüm çalışanların günlük çalışmalarında önlemeye dayalı iyileştirme faaliyetleri

95 Kavram 7. İŞBİRLİKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Bir kurumun en iyi performansını ortaya koyması; *İşbirliği yaptığı kurumlarla güvene, * Bilgi birikiminin paylaşılmasına, * Bütünleşmeye dayalı, * Karşılıklı yararlar sağlayan ilişkiler kurmasına bağlıdır. Başlıca Yararları Tüm taraflar için değer yaratma becerisi Sürekli ilişkiler sayesinde rekabet üstünlüğü elde etme Kaynaklar ve maliyetler konularında sinerji yaratılması

96 Kavram 8. TOPLUMSAL SORUMLULUK Kurumun ve çalışanlarının uzun vadeli çıkarlarının korunması * Etik bir yaklaşımın benimsenmesine, * Genel olarak toplumun beklentilerinin ve * Var olan düzenlemelerin aşılmasına bağlıdır. Başlıca Yararları Kurumun saygınlığı artar, performansı yüselir ve değeri artar. Toplum bilinci, güvenlik, başkalarına ve kendine güven gelişir.

97 MÜKEMMELLİĞE ERİŞMEK TOPLAM KALİTE KONUSUNDA KARARLI OLMAYI, KAVRAMLARIN BENİMSENMESİNİ VE KAVRAMLARI YAŞAMA GEÇİREREK BAŞKALARINA ÖRNEK OLMAYI GEREKTİRİR.

98 Mükemmellik Yolunda Başarılı Kuruluşların Bazı Özellikleri 1. Tüm çalışanlarda ortak anlayış ve vizyonu kavrayış 2. Sürekli ve iyi bir değişim yönetimi 3. Kuruluşa bağlı çalışanlar ve diğer paydaşlar 4. Aşağıdan yukarı sağlıklı bilgi ve fikir akışı 5. Verilerin etkili ve verimli kullanımı 6. Yaşamın bir parçası olmuş bir yenilikçilik/yenileşim anlayışı 7. Sürekli iyileştirme anlayışını körükleyen gurur ve heves 8. Başka kuruluşlara göre üstünlükler içeren bir kurum kültürü 9. Tüm paydaşlarla ilgili alanlarda sürekli mükemmel sonuçlar

99 Özdeğerlendirme Bir kurumun faaliyetlerini ve bu faaliyetler sonucunda elde ettiği performans sonuçlarını; performans mükemmelliğini esas alan bir modeldeki kriterlere göre kıyaslayarak, kapsamlı, sistematik ve düzenli bir şekilde gözden geçirilmesidir.

100 ÖZDEĞERLENDİRME NEDİR? Bir kuruluşun bir modele göre kuvvetli ve eksik yönlerinin öğrenilmesidir. Kuruluşun fotoğrafını çekmektir. Etkili ve iyi bir eğitim aracıdır. Zamana bağlı bir süreçtir. İçe dönük bir değerlendirmedir. İlerlemek için bulunduğumuz durumu gösteren bir araçtır. Kendi kendine teşhistir. Ödül-ceza mekanizması değil, daha iyi nasıl yapma fırsatını yakalamadır.

101 ÖZDEĞERLENDİRME YAPABİLMEK İÇİN; KRİTERLER BELİRLENMİŞ OLMALIDIR. (Kurumlar bu kriterleri kendileri belirleyebilirler ya da kriterleri belirlenmiş bir modeli kullanabilirler) ÖLÇME ALANLARI TESPİT EDİLMELİDİR BAŞARI STANDARTLARI TANIMLANMALIDIR KRİTERLERİN NASIL ÖLÇÜLECEĞİ TESPİT EDİLMELİDİR. (Ölçme araçları ve ölçme yöntemi) ÖLÇME- DEĞERLENDİRMENİN KİMLER TARAFINDAN YAPILACAĞI PLANLANMALIDIR.

102 Kurumsal Özdeğerlendirme Artık Bir Zorunluluktur. Bir zincirin kuvveti en zayıf halkasının dayanıklılığına bağlıdır. Zayıf halkaların sürekli kuvvetlendirilmesi zincirin kuvvetini artırır.

103 MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİMDE KALİTE ÖDÜLÜ MODELİ GENEL YAPISI Bir zincirin kuvveti en zayıf halkasının dayanıklılığına bağlıdır. Zayıf halkaların sürekli kuvvetlendirilmesi zincirin kuvvetini artırır.

104 1-Liderlik: 2-Okul-Kurum Planı: 3-İnsan Kaynakları Yönetimi: 4-Maddi Kay. İş Birliklerinin ve Bilgi Birikiminin Yönetimi: 5-Süreçler: 6-Öğrenci ve Veli İle İlgili Sonuçlar 6-a Memnuniyet Sonuçları 6-a-1 Öğrenci Memnuniyeti Algı Sonuçları 6-a-2 Veli Memnuniyeti Algı Sonuçları 6-a-3 İşletme Memnuniyeti 6-b Hizmetten Yararlananlar ile İlgili Performans Sonuçları 7- Çalışanlarla İlgili Sonuçlar 7-a Çalışan Memnuniyeti Algı sonuçları 7-b Çalışan Memnuniyeti İle İlgili Performans Sonuçları 8- Toplumsal Sosyal Sorumlulukla ilgili Performans Sonuçları 9-a Finansal Sonuçlar 9-b Temel Performansa İlişkin Diğer Sonuçlar

105 MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİMDE KALİTE ÖDÜLÜ MODELİ GENEL YAPISI Liderlik Okul/Kurum Planı 1a 1b 1c 1d 1e İnsan Kaynakları Yönetimi Maddi Kaynakların, Bilgi Birikiminin ve İşbirliklerinin Yönetimi Süreçler 5a 5b 5c 5d 5e

106 MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİMDE KALİTE ÖDÜLÜ MODELİ GENEL YAPISI 6 ÖĞRENCİ, VELİ VE HİZMETTEN YARARLANANLAR İLE İLGİLİ SONUÇLAR 9 FİNANSAL VE TEMEL PERFORMANS SONUÇLARI 6a 9a 6b 9b Olumlu eğilimlerin varlığı Hedeflere erişim Sonuçların okul/kuruma ait olması Karşılaştırma (İl Ortalamaları, Türkiye Ortalaması ve En İyilerle) Kriter göstergelerinin tamamını kapsaması Alanla ilgili olanları kapsaması

107 DEĞERLENDİRME SONUCUNDA İKİ TEMEL SONUÇTAN BİRİNE ULAŞILIR: Kriterin alt göstergesi 1- İYİLEŞTİRMEYE AÇIK ALANDIR (İAA) veya 2- KUVVETLİ YÖN (KY) dür.

108 SÜREKLİ İYİLEŞTİRME KAIZEN

109 Kai: İyi Zen: Değişim Kaizen Kavramı Kaizen :Japonca iyiye doğru değişim anlamına gelir. Kaizen in baş sloganı; En iyi, iyinin düşmanıdır

110 Kaizen in Ortaya Çıkışı Savaş sonrası Japonya fakir düşmüş bir ülkeydi. İleri teknolojileri üretecek ya da satın alabilecek ekonomik güce sahip değildi. Bu gerçeğin yanında, Japon halkının gelenekleri ve yaşam tarzı da eklenince, Japonların küçük ama sık gelişme adımlarına dayanan Kaizen anlayışı ortaya çıktı. Bu felsefeyi ilk ortaya koyan kişi Masaakiİmai olarak bilinir.

111 Kaizen in temeli: Sorunları saklamamaktan geçer. Kaizen in amacı: Geçici önlemlerle o günü kurtarmak değil, kalıcı çözümlerle yarını kurtarmaktır.sürece öncelik tanıyan bir yönetim anlayışı vardır.

112 Kaizen Anlayışı Sürekli iyileştirme felsefesi basitleştirme-otomatik hale getirmebirleştirme üçlüsünden oluşmaktadır. Basitleştirme; Her türlü karmaşık olguları üyelerinin anlayıp kavrayabilecekleri şekle dönüştürmedir. Otomatik hale getirme; Kazanılan her yeniliğin ve iyileştirmelerin yeni bir davranış kalıbı içinde tekrarlanması (kültüre dönüştürülmesi)yeni bir iyileştirme gerçekleştirene kadar korunması anlamına gelir. Birleştirme;Ekiplerce beyin fırtınası sayesinde gerçekleştirin teknik bilgileri daha ileri bir iyileştirme için sentezleştirme ifade eder.

113 Sürekli İyileştirme İçin Gereken 3 Temel Koşul 1)Mevcut durumu yetersiz bulmak: Sistem kusursuz çalışabilir ama bilim ve teknolojideki gelişmeler ya da müşteri beklentileri nedeniyle geliştirilmesi gerekebilir. 2)İnsan faktörünü geliştirmek: Her şeyi yapan "insan"dır. İnsan kaynağı bir kuruluş için en değerli varlıktır. Bireyin kendini geliştirmesi sağlanmazsa işletmenin gelişmesi de sağlanamaz. 3)Problem çözme teknikleri: Sorunu çözebilmek için öncelikle sorunun nedenini çok iyi belirlemek ve bir daha çıkmamak üzere ortadan kaldırmak gerekir.

114 Kaizen in Problem Çözmede 7 Temel Prensibi 1. Problemi kabul edin. 2. Çok para gerektirmeyen projeleri seçin. 3. Önce kendi" problemlerimize bakın, "onlarınkine" değil. 4. Tek ölçü ekonomik çıkar olmamalıdır. 5. Önceliği saptayın. Projeyi kalite, maliyet, dağıtım vs. ilkelerine dayalı olarak yürütün. 6. Planla, uygula, kontrol et, önlem al (PUKÖ) çevrimini izleyin. 7. Doğru çözüm araçlarını kullanın.

115 -MÜŞTERİ GERİBESLEMELERİ SÜREKLİ İYİLEŞTİRME -BİREYSEL ÖNERİLER -KALİTE ÇEMBERLERİ KAİZEN -PROBLEM ÇÖZME TEKNİKLERİ PLANLA UYGULA ÖNLEM AL KONTROL ET KLASİK YAKLAŞIM

116 MEB KALİTE ÖDÜL SÜRECİ

117 MEB TKY ÖDÜL SÜRECİ Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimde Kalite Yönetim Sistemi Yönergesi Ocak 2014/2676 tarihli tebliğler dergisinde (Strateji Geliştirme Başkanlığı'nın 31/12/2013 tarihli ve /10.04/ sayılı onayı) yayınlanarak yürürlüğe konmuştur.

118 Yönergenin amacı; Millî Eğitim Bakanlığı merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatına bağlı kurumlarda, eğitimde kalite yönetim sisteminin kurulmasına ve sistemin emsallerine göre üstün başarı gösteren kurum ve ekiplerin ödüllendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

119 Liderlik Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimde Kalite Ödülü Modeli GİRDİLER İŞLEMLER SONUÇLAR Planlama İnsan Kaynakları Yönetimi Maddi Kaynakların ve Bilgi Birikiminin Yönetimi Süreçler 1) Yönetsel Süreçler 2) İşlevsel süreçler Öğrenci İşleri Personel İşleri Öğretim İşleri Eğitim İşleri İşletmecilik Öğrenci, Veli, Hizmetten Yararlananlar İle İlgili Sonuçlar Çalışanlarla ilgili sonuçlar Toplumsal- Sosyal Sorumluluk ile İlgili Sonuçları Finansal Sonuçlar ve Temel Performans Sonuçları YENİLİKÇİLİK ve ÖĞRENME

120 Okul ve Kurumların Görev ve Sorumlulukları MADDE 6 (1) Kurumlar, yılda bir kez model kriterlerini esas alarak öz değerlendirme yapar. (2) Kurumlar, öz değerlendirme sonucu ortaya çıkan iyileştirme konularını, stratejik planı da dikkate alarak öncelikli olarak iyileştirir.

121 (3)Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları, bu Yönerge de açıklanan rapor formatına uyarak hazırlayacakları kurum ya da ekip başvuru raporu ile en az bir kategoride eğitimde kalite ödülü sürecine katılır. (4)Model değerlendirme kriterleri, gelen talepler ve alınan geri bildirimler doğrultusunda Başkanlıkça güncellenir.

122 Ödül Kategorileri Yılın kaliteli kurumu Yılın kaliteli ekibi Temel eğitim kurumları Genel ortaöğretim kurumları Mesleki ve teknik eğitim kurumları Öğrencisiz kurumlar

123 ÖDÜL KATEGORİLERİ MADDE 7 (1) Eğitimde Kalite Yönetim Sistemi uygulamalarında başarı gösteren kurumlar, yılın kaliteli kurumu ve yılın kaliteli ekibi ödülü olmak üzere iki kategoride ödüllendirilir.

124 (2) Yılın kaliteli kurumu kategorisinde; Temel Eğitim Kurumları Genel Ortaöğretim Kurumları Mesleki ve Teknik Eğitim Kurumları Öğrencisiz Kurumlar olmak üzere dört alt kategori oluşturulur.

125 RAPOR YAZIMI

126 Yılın Kaliteli Kurumu Kategorisi Girdi Kriterleri Değerlendirme Boyutları

127 GİRDİ KRİTERLERİ DEĞERLENDİRME MANTIĞI Değerlendirme Mantığı Tasarım Mevzuata uygunluk Yaklaşımın anlaşılır bir temele dayanması Yaklaşımın paydaşların gereksinimlerine odaklanması Bütünleşik Yaklaşımın strateji ile uyum içinde olması Uygulama ve Sistematiklik Yaklaşımın ilgili alanlarda uygulanması Yaklaşımın zamanında, yapısal ve gerektiğinde ilgili alanlarda değişikliklerin yönelebileceği biçimde yayılması Ölçme Yaklaşımın ve yayılımın verimliliğinin ve etkililiğinin düzenli olarak ölçülmesi Seçilen ölçümlerin uygunluğu Öğrenme Öğrenme faaliyetlerinin, kurum içi ve dışı iyi uygulamaların ve iyileştirme fırsatlarının belirlenmesi amacıyla kullanılması İyileştirme ve Yenileşim Ölçme ve öğrenme sonuçlarının; iyileştirmelerin belirlenmesi önceliklendirilmesi, planlanması ve uygulanması amacıyla kullanılması Yaratıcılık çabalarının sonuçlarının değerlendirilmesi, önceliklendirilmesi

128 Yılın Kaliteli Kurumu Kategorisi Sonuç Kriterleri Değerlendirme Boyutları

129 SONUÇ KRİTERLERİ DEĞERLENDİRME MANTIĞI Değerlendirme Mantığı Sayısal Sonuç Kriterin göstergeleri ile ilgili 2 yıllık /periyot sonuç var Kriterin göstergeleri ile ilgili 3 yıllık /periyot sonuç var Sonuçların okul/kuruma ait olması Bütünsellik-Yaklaşımdan Kaynaklanma Sonuçların zamanında gerçekleşmiş, güvenilir ve doğru olması Girdilerle sonuçların anlaşılır şekilde ilişkilendirilmesi Hedef Hedefin belirlenmiş olması Hedefe erişme Hedef uygunluğu Eğilim Olumsuz eğilimlerin varlığı Olumlu eğilimlerin varlığı ve/veya iyi performansın sürdürülmesi Karşılaştırma Temel sonuçların dış kurum sonuçlarıyla karşılaştırılması Kurum sonuçlarının karşılaştırma verilerine göre iyi durumda olması Sürdürülebilirlik Sonuçların uygun biçimde kırılımlandırılmış olması Mevcut kanıtların, olumlu performansın gelecekte de sürdürülebileceğine ilişkin güven vermesi

130 Kriter Sıra No EĞİTİMDE KALİTE ÖDÜLÜ EKİP RAPORU PUANLAMA MATRİSİ DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Kriter Puanı 1 Seçilen problemin / iyileştirme konusunun okul/kurum için önem derecesi (Özdeğerlendirme ile ilgisi, paydaş şikayet veya isteklerinde yer alması, stratejik 10 plân ile ilişkisi) 2 Seçilen problemin / iyileştirme konusunun okulun/kurumun misyonu ile ilişkisi (ana hizmet, destek hizmet) 10 3 Problemin/iyileştirme konusunun tanımlanmasındaki yeterlilik ile Problem çözme/kalite geliştirme tekniklerinin doğru ve yerinde kullanılma derecesi 15 4 Problemin çözüm seçeneklerinin /iyileştirme adımlarının belirlenmesi, seçimi ve iyileştirme adımlarının uygulanması için yapılan plânlama 12 5 Belirlenen hedeflerin gerçekleşme derecesi / problemin çözümünde ya da iyileştirme çalışmasındaki başarı 18 6 Çözümün ya da iyileştirmenin okula / kuruma, hizmet götürülen kesime, çalışana vb. sağladığı katma değer 17 7 Ekip ruhunun çalışmalardaki etkisi 8 8 Problemin çözümünde / iyileştirmedeki orijinallik (etki gücü ve özgünlük), başka kurumlar/okullar için örnek ve model olma özelliği 6 9 İyileştirmenin sürdürülebilirlik özelliği 2 10 Yapılan çalışmanın raporlama kalitesi 2 TOPLAM PUAN 100

131 EĞİTİMDE SÜREÇ YÖNETİMİ

132 SÜREÇ NEDİR? Aralarında birlik olan veya belli bir düzen veya zaman içinde tekrarlanan, ilerleyen, gelişen olay ve hareketler dizisi TDK

133 SÜREÇ NEDİR? Girdiler Süreç Çıktı Geri Bildirim Amaçlanan bir çıktı yı elde edebilmek için, kullanılan çeşitli girdiler üzerinde katma değer oluşturan faaliyetler olarak tanımlanabilir.

134 SÜREÇ NEDİR? Süreç, girdileri çıktılara dönüştüren, karşılıklı iletişimli ve etkileşimli aktiviteler zinciridir (ISO 9000:2000 tanımlaması) Süreç, çeşitli girdilerden istenen çıktının üretilmesi yoluyla katma değer oluşturan aktiviteler dizisidir. (EFQM tanımlaması)

135 SOPA İŞLEM BASTON SÜREÇ ÇIKTI

136 Girdiler: Süreç: Çıktılar: Binalar Ekipman Öğrenciler Öğretmenler Vb Öğretim Yöntemleri Öğrenci Motivasyonu Öğretim Saati Çalışma süreleri Vb ÖNEMLİ Mezun sayısı Sınav sonuçları Sınav sonuçları Üst Öğrenime Yer. İşe Yerleşme

137 SÜREÇ YÖNETİMİ: NEDEN? Kalite yolculuğu uzun ve zamanla neticesi alınacak bir yolculuktur. TKY ise mevcut kurum kültürünü, bakış açısını, yönetim anlayışı ile uygulamaları sorgulamayı ve değiştirmeyi öngörmektedir. İstenilen kaliteye ulaşmak, sabırla süreç için gerekli alt yapı ve kültürü oluşturarak devam etmeyi gerektirmektedir.

138 SÜREÇ YÖNETİMİ: NEDEN? Okul/Kurumlarda yürütülen işler birbiriyle ilişkili bir çok süreçten meydana gelmektedir. Süreç; kaynakları işleyip onlara bir katma değer kazandırarak ürün ya da hizmet olarak çıktı haline getiren işlemler dizisidir.

139 SÜREÇ YÖNETİMİ: NEDEN? Okullun/Kurumun önceliklerine odaklanabilmek. Ben yerine biz ilişkisini geliştirmek. Hizmeti alana odaklanmış yönetim anlayışını geliştirmek. Kaynakları daha etkin kullanmak. Hızlı karar alabilmek. Sorumlulukları net olarak tanımlamak.

140 SÜREÇ YÖNETİMİ KONULARI 1-Süreçlerin tanımlanması 2-Süreçler arası ilişkilerin çözümlenmesi 3-Süreç sahiplerinin belirlenmesi ve 4-Süreç performansını ölçmek için kriter ve standartların belirlenmesi

141 SÜREÇİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Dönüştürme Tekrarlanabilirlik Ölçülebilirlik Kontrol Edilebilirlik

142 SÜREÇİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Dönüştürme Süreçlerde yapılan faaliyetler sonucu; GİRDİLER ÇIKTILARA DÖNÜŞÜR Bu dönüşüm; Fiziksel Dönüşüm (hazırlanan eğitim materyali) Konumsal Dönüşüm (öğrenci taşıma) Değersel Dönüşüm (döner sermaye geliri, kermes geliri) Bilgisel Dönüşüm (öğrencinin kazandığı, bilgi, beceri, davranış,tutum ve değerler, kurum kültürü, stratejik plan vb. )

143 SÜREÇİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Tekrarlanabilirlik Bir sürecin belirli periyotlar ile tekrar etmesidir. Bir defaya mahsus yapılan işler/projeler süreç değildir.

144 SÜREÇİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Kontrol Edilebilirlik Çıktılardaki farklılıkları en aza indirerek hedeflenen sonuçlara ulaşma durumudur. Süreçler sistematik olarak yönetilemiyorsa değişkenlik artar. Değişkenliğin fazla olması RİSK Değişkenliğin az olması İSTİKRARDIR

145 SÜREÇİN TEMEL ÖZELLİKLERİ BİR NOT Değişkenliği azaltılmış ve hedeflenen Sonuçların elde edildiği süreçler, iyi yönetilen süreçlerdir. Okullar açısından değişkenliğin azaltılması, başarısız öğrenci ve sınıfların başarısının arttırılması, başarılı öğrenciler ve sınıfların ise daha başarılı duruma getirilmesidir.

146 SÜREÇİN ÖĞELERİ Hizmet Alanlar: Süreçte yapılan faaliyetler sonucu ortaya çıkan çıktıların kullanıcısı/yararlanıcısı olan kişi veya kurumlar müşteridir. Çıktılar: Girdilerin birtakım işlemlerden geçirilmesi sonucu ortaya çıkan ürün ve hizmetlerdir. Çıktılar, girdilerin dönüşüme uğraması halidir. Bu dönüşüm sonucunda oluşan çıktılar, süreç müşterilerinin taleplerini, ihtiyaç ve beklentilerini karşılar. Bir sürecin çıktısı; bir başka sürecin girdisi olabilir.

147 SÜREÇİN ÖĞELERİ Girdiler: Sürecin çıktılarını ortaya çıkarmak için yapılan işlemler sırasında kullanılan malzeme, bilgi, araç-gereç ve kaynaklardır. Süreçte yapılan faaliyetler sonucunda girdiler istenen çıktılara dönüştürülür. Kaynaklar: Girdilerin çıktıya dönüştürülmesi sırasında kullanılan, kendisi dönüşmediği halde dönüşüme katkı sağlayan öğelerdir.

148 SÜREÇİN ÖĞELERİ Tedarikçiler: Sürecin girdilerinin sağlayıcılarıdır. Tedarikçiler de müşteriler gibi iç ve dış tedarikçiler olarak sınıflandırılabilir. Dış tedarikçiler, okul dışından gelen girdilerin sağlayıcılarıdır. İç tedarikçiler ise okul içindeki kişiler veya diğer süreçlerdir. Faaliyetler: Sürecin amacına ulaşmak, hedef ve performansını gerçekleştirmek, istenen çıktıları elde edebilmek için yapılması gereken işlerdir. Sürecin her faaliyetinin bir çıktısı ve/veya bir sonucu vardır. Bazı faaliyetlerin sonucunu, bir sonraki faaliyet girdi olarak kullanırken, bazıları ise sürecin nihai çıktısını oluşturur.

149 SÜREÇİN ÖĞELERİ Ölçümler: Ölçümler, amaçlanan çıktının elde edilip edilmediğine, müşterilerin taleplerinin, ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanıp karşılanmadığına karar vermek için yapılan işlemlerdir.

150 Bir Örnek; Ortaokulumuzda 5. sınıflarımız için fen bilgisi öğretim süreci olduğunu kabul edelim. Bu sürecimizi şema üzerinden süreç ilişkisini tanımlamaya çalışalım

151 Türkçe Resim-iş Matematik 4.Sınıf S.Bil. 5.Sınıf Sosyal Bil. Öğretim Süreci

152 Türkçe, Matematik, Resim-İş,.Sınıf Sosyal Bilgiler Dersleri ve Öğretmenleri arita Üzerinde Verilen Bir Uzunluğun Gerçek Uzunluğunu Ölçme Becerisi Türkçe Resim-iş Matematik 4.Sınıf S.Bil. 5.Sınıf Sosyal Bil. Öğretim Alt Süreci Oran ve orantı Türkçeyi Doğru kullanma Renkleri tanıma ÖĞRENME ÖĞRETME FAALİYETİ Uzunluk Ölçüleri Bilgi Beceri Davranış

153 OKULLARDA SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇLERİN SINIFLANDIRILMASI Okulun var olma nedeni ile ilgili olan rehberlik, sosyal - kültürel, sportif etkinlikler, kurslar ve eğitim öğretim faaliyetleri ile ilgili süreçler HİZMET SÜREÇLERİDİR.

154 OKULLARDA SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇLERİN SINIFLANDIRILMASI Hizmet süreçlerinin gerçekleşmesini sağlayan, bilgi kaynakları,teknoloji, bütçe ve finans, bina, donanım, malzeme, araç-gereç ve insan kaynakları ile ilgili süreçler DESTEK SÜREÇLERİDİR

155 OKULLARDA SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇLERİN SINIFLANDIRILMASI Misyon, vizyon belirleme, strateji geliştirme; sistem geliştirme ve yönetme gibi tüm süreçlerin ortak amaçlara yönelmesini, gerekli sistemlerin kurulmasını ve yönetilmesini sağlayan bu kapsamdaki süreçler de YÖNETSEL SÜREÇLERDİR

156 OKULLARDA SÜREÇ YÖNETİMİ Okullarda stratejik planın hazırlanması 2010 yılından itibaren yasal zorunluluk haline gelmiştir. Stratejik planın uygulanabilmesi ise süreçler aracılığıyla gerçekleştirilir.süreçler, stratejik amaçların, hedeflerin ve faaliyetlerin gerçekleştirilmesini,izlenmesini, değerlendirilmesini ve sistematik olarak iyileştirilmesini sağlayacaktır.

157 Kararlılık OKULLARDA SÜREÇ YÖNETİMİ STRATEJİ İLİŞKİSİ Amaç, Strateji, Hedef ve Faaliyetler Liderler değişime inanmalı, Çalışanlar değişimi benimsemeli ve değişime katılımları sağlanmalıdır Süreçler Okul Başarısı Mezun istihdam oranı Tercih edilme oranı Veli / öğrenci memnuniyeti Doluluk oranı Bütçe gerçekleşme oranı. Sonuçlar