ÖN SÖZ. Öğrencilere. Öğretim Üyelerine. 10. Baskının Öne Çıkan Özellikleri

Transkript

1 ÖN SÖZ Devre analizi; elektrik, elektronik ve bilgisayar mühendisliklerinin en temel konusudur. Ancak, bu ders içerisinde ele alınan kavramlar bu alanların sınırlarını aşmaktadır. Elinizdeki kitap, konu anlatımı ve içerdiği ek malzemeler ile iyi bir mühendis olma yolunda sağlam bir adım atmanıza yardımcı olacaktır. Ön söz bölümünü dikkatlice okumanızı ve konuyu iyi öğrenebilmeniz için size sunulan tüm kaynakları gözden geçirmenizi öneririz. Ayrıca, unutmayınız ki bir konu ancak uygulama yaparak ve bol bol tekrar yaparak öğrenilir. Bunun için, daha fazla problem çözmek ve planladığınızdan bir saat daha fazla çalışabilmek için gayret ediniz. Sonunda, bunu yaptığınız için çok mutlu olacaksınız. Öğrencilere Kitabın 10. baskısı, öğrencilerden ve öğretim üyelerinden önceki baskılarla ilgili olarak gelen görüş ve öneriler dikkatlice gözden geçirilerek hazırlanmıştır. Yapılan düzenlemeler ve değişiklikler birçok öğretim üyesi için kitabı daha çekici kılacaktır. Bu dersin öğretilme ve öğrenme biçiminde çok önemli değişikllikler yaşandığının farkındayız. Bunun sonucu olarak, yazarlar ve yayıncılar, modern devre analizi öğrenmeye ve öğretmeye çalışanların kullanabilmesi için hem geleneksel hem de yenilikçi içeriğe sahip zengin kaynaklar yaratmaktadır. Öğretim Üyelerine Hem metni hem de şekillerin görselliğini zenginleştirmek için kitabın tasarımı dört renkli olarak yapılmıştır. Bu da, özellikle karmaşık şekillerin anlaşılırlığını artırmakta, öğrenmeyi kolaylaştırmaktadır. Her bölümün girişinde verilen uygulama örnekleri, öğrencinin ilgili konuyu öğrenme isteğini artırmaktadır. Ayrıca, bölümlerin öğrenme amaçları güncellenmiştir. Bölüm sonlarında verilen problemler yenilenmiş ve genişletilmiştir. 10. baskıda 1400 den fazla problem bulunmaktadır. Bunların 400 ü aşkını yenidir. Ayrıca, her bölümün sonunda çoktan seçmeli sorular verilmektedir. Hemen hemen kitaptaki her bir konu için pratik uygulama örnekleri eklenmiştir. Bu örnekler sayesinde, öğrencilerin Bu neden önemli? ya da Bunu nerede kullanacağız? gibi soruları yanıtlanmaktadır. Bu baskıda da Problem Çözme Stratejileri verilmektedir. 10. Baskının Öne Çıkan Özellikleri

2 VIII ÖN SÖZ Organizasyon Bu kitap; bir yarıyıllık derslerde de, iki yarıyıllık derslerde de kullanılabilir. İlk yedi bölüm doğru akım devrelerinin analizi ile ilgilidir. İşlemsel yükselteçler konusu 4. Bölüm de giriş düzeyinde ele alınmıştır. Gerek görülürse bu bölüm atlanabilir. Bu durumda izleyen bölümlerdeki birkaç örneğin ve ödev sorusunun da atlanması gerekecektir Bölümler alternatif akım devrelerinin analizi ile ilgilidir. İlk önce tek frekanslı tek fazlı ve üç fazlı devrelerin analizi, sonra da değişken frekanslı devrelerin çalışması ele alınmıştır. Tek ve üç fazlı devrelerde güç hesaplamaları da bu bölümlerde verilmektedir. Laplace dönüşümü, Fourier dönüşümü ve iki kapılı devreler Bölümlerde incelenmektedir. Kitabın organizasyonu, eğitimcilere ders işleyişlerinin düzenlenmesinde esneklik sağlayacak biçimde yapılmıştır. Bazı eğitimciler ilk yedi bölümü bir dönemde işleyebilirken diğerleri 4. Bölüm hariç ilk sekiz bölümü işleyebilir. 1, 2, 3, 5 ve 6. Bölümlerden sonra Bölüm 7.1 ve 7.2 konularını ele alıp, 8. ve 9. Bölümlere geçmek de olasıdır. Diğer bölümler de ikinci bir derste işlenebilir. Pedagoji Örnek sorular herhangi bir devre analizi kitabının en önemli bileşenidir. Elinizdeki kitap da çok sayıda örnek içermekle ünlüdür. Örnekler basitten zora doğru aşamalı olarak sunulmaktadır. Normal örneklerin yanında, Uygulama Örnekleri ve Tasarım Örnekleri de verilmektedir. Sayfa kenarlarına yerleştirilen ipuçları, anlamayı kolaylaştırırken önemli hususlara da dikkat çekmektedir. Öğrendiklerimizi Sınayalım başlığı altında verilen sorular, ilgili bölümde verilen kavramları sınamak amacıyla hazırlanmıştır. Bu soruların yanıtları da verilmektedir. Problem Çözme Stratejileri, birçok öğrencinin yararlı bulacağı ve adım adım uygulanabilecek tekniklerdir. Hemen hemen her konunun sonunda verilen bu strateji adımları, Nereden başlamalıyım? sorusuna yanıt vermektedir. Bu bölümler aynı zamanda bir özet niteliği de taşımaktadır. Bölüm sonlarındaki Problemler ciddi biçimde gözden geçirilmiş ve bu baskıda değişik düzey ve derinlikte 400 den fazla yeni problem eklenmiştir. Dersi veren öğretim elemanları kitapta her düzeyde öğrenci için çok sayıda problem bulabilir. Bu baskıda yaklaşık olarak 1400 problem bulunmaktadır. Ayrıca, her bölümün sonunda birkaç tane çoktan seçmeli soru da verilmektedir. Devre Benzetimi ve Analizi yazılımları günümüzde mühendislik eğitiminin önemli bir bileşeni hâline gelmiştir. PSPICE, MultiSim ve MATLAB gibi yazılımlar devrelerin analizinde ve tasarımında çok etkin olarak kullanılabilmektedir. Bu paketlerin üçü de, bu kitabın yanında kullanılabilir.

3 ÖN SÖZ IX Kitabımıza duyulan güvenden ve yıllardır öğretim üyelerinden ve öğrencilerinden gelen değerlendirmelerden ve önerilerden dolayı müteşekkiriz. Bu geri bildirimler kitabımızı sürekli olarak geliştirmemize yardım etmiştir. Bu 10. baskı için, bölüm girişlerindeki yardımlarından dolayı Kansas Üniversitesinden Jim Rowland a ve yazılım programlarındaki yardımlarından dolayı Auburn Üniversitesinden Stephen Haddock a özellikle teşekkür ederiz. Ayrıca, bu baskının hazırlanmasındaki titiz çalışmalarından dolayı Sandy Johnson a teşekkür ederiz. Teşekkür Bu baskının gözden geçirme ve değerlendirme sürecinde aşağıda isimleri belirtilen çok değerli akademisyenlerle birlikte çalışma şansı bulduğumuz için çok mutluyuz: Jorge Aravena, Louisiana State University James Conrad, University of North Carolina, Charlotte Paul King, Vanderbilt University Gordon Lee, San Diego State University Tokunbo Ogunfunmi, Santa Clara University Michael Polis, Oakland University Kitabın ve yardımcı malzemelerinin hazırlanması sırasında büyük bir özveri ve özen gösterildi. Wiley deki çalışma arkadaşlarımızın gösterdiği liderlik ve akılcılık ortaya muazzam bir takım çalışması çıkardı. Bu takım aşağıda isimleri yazılan bireylerden oluşmuştur: Executive Publisher, Don Fowley Associate Publisher, Dan Sayre Executive Media Editor, Tom Kulesa Executive Marketing Manager, Chris Ruel Senior Production Editor, Valerie Vargas Senior Designer, Kevin Murphy Production Manager, Dorothy Sinclair Senior Photo Editor, Lisa Gee Media Editor, Lauren Sapira Editorial Assistant, Katie Singelton Bu takımın her bir elemanı elinizdeki kitabı oluşturan parçalarının hazırlanmasında yaşamsal bir rol oynadı. Bu katkılarından dolayı kendilerine teşekkür ederiz. Öncekilerde olduğu gibi bu baskıda da çok sayıda kişiden aldığımız yardımlardan dolayı teşekkürlerimizi sunmak istiyoruz. Auburn da bize yardımcı olan meslektaşlarımız aşağıda sıralanmıştır: Thomas A. Baginski Travis Blalock Henry Cobb Bill Dillard Zhi Ding Kevin Driscoll E. R. Graf L. L. Grigsby Charles A. Gross Stephen Haddock David C. Hill M. A. Honnell R. C. Jaeger Keith Jones

4 X ÖN SÖZ Betty Kelley Ray Kirby Matthew Langford Aleck Leedy George Lindsey Jo Ann Loden James L. Lowry David Mack Paulo R. Marino M. S. Morse Sung-Won Park John Parr Monty Rickles C. L. Rogers Tom Shumpert Les Simonton James Trivltayakhum Susan Williamson Jacinda Woodward ABD nin çeşitli üniversitelerinden, bir bölümü şu anda emekli olan, çok sayıda arkadaşımız kitabın gelişimine katkıda bulunan öneriler yapmıştır: David Anderson, University of Iowa Jorge Aravena, Louisiana State University Les Axelrod, Illinois Institute of Technology Richard Baker, UCLA Charles F. Bunting, Oklahoma State University John Choma, University of Southern California David Conner, University of Alabama at Birmingham James L. Dodd, Mississippi State University Kevin Donahue, University of Kentucky John Durkin, University of Akron Prasad Enjeti, Texas A&M University Earl D. Eyman, University of Iowa Arvin Grabel, Northeastern University Paul Gray, University of Wisconsin-Platteville Ashok Goel, Michigan Technological University Walter Green, University of Tennessee Paul Greiling, UCLA Mohammad Habli, University of New Orleans John Hadjilogiou, Florida Institute of Technology Yasser Hegazy, University of Waterloo Keith Holbert, Arizona State University Aileen Honka, The MOSIS Service- USC Inf. Sciences Institute Marty Kaliski, Cal Poly, San Luis Obispo Muhammad A. Khaliq, Minnesota State University Ralph Kinney, LSU Robert Krueger, University of Wisconsin K. S. P. Kumar, University of Minnesota Jung Young Lee, UC Berkeley student Aleck Leedy, Murray State University Hongbin Li, Stevens Institute of Technology James Luster, Snow College Erik Luther, National Instruments

5 ÖN SÖZ XI Ian McCausland, University of Toronto Arthur C. Moeller, Marquette University Darryl Morrell, Arizona State University M. Paul Murray, Mississippi State University Burks Oakley II, University of Illinois at Champaign-Urbana John O Malley, University of Florida Arnost Neugroschel, University of Florida William R. Parkhurst, Wichita State University Peyton Peebles, University of Florida Jian Peng, Southeast Missouri State University Clifford Pollock, Cornell University George Prans, Manhattan College Mark Rabalais, Louisiana State University Tom Robbins, National Instruments Armando Rodriguez, Arizona State University James Rowland, University of Kansas Robert N. Sackett, Normandale Community College Richard Sanford, Clarkson University Peddapullaiah Sannuti, Rutgers University Ronald Schulz, Cleveland State University M. E. Shafeei, Penn State University at Harrisburg Martha Sloan, Michigan Technological University Scott F. Smith, Boise State University Karen M. St. Germaine, University of Nebraska Janusz Strazyk, Ohio University Gene Stuffle, Idaho State University Thomas M. Sullivan, Carnegie Mellon University Saad Tabet, Florida State University Val Tareski, North Dakota State University Thomas Thomas, University of South Alabama Leonard J. Tung, Florida A&M University/Florida State University Marian Tzolov, Lock Haven University Darrell Vines, Texas Tech University Carl Wells, Washington State University Seth Wolpert, University of Maine Son olarak, Dave Irwin kitabın hazırlıkları sırasındaki tüm desteği için eşi Edie ye, Mark Nelms de destek ve teşvikleri için annesi Elizabeth ve babası Robert a en derin teşekkürlerini sunar. J. David Irwin ve R. Mark Nelms

6 ÇEVİRENLERİN ÖN SÖZÜ Her ne kadar İngilizce kaynaklara eskisine göre çok daha kolay ulaşılıyor ve pek çok öğrenci bu kaynakları izleyebilecek kadar İngilizce biliyor olsa da, Türkiye de hâlâ çok sayıda öğrencinin Türkçe kaynaklardan yararlanmak zorunda olduğunun ancak, bu kaynakların da sayıca çok yetersiz olduğunun farkındayız. Bu nedenle, Elektrik-Elektronik Mühendisliği eğitiminin en temel derslerinden biri olan Devre Analizi dersinin en önemli kitaplarından birini Türkçeye kazandırıyor olmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Kitabın çevirisi sırasında üzerinde en çok durduğumuz konulardan biri uygun Türkçe terimleri kullanmak oldu. Ne yazık ki birçok terim farklı üniversitelerimizde farklı Türkçe karşılıklarla öğretilmektedir. Örneğin, steady state için bazı üniversitelerde kalıcı durum terimi kullanılırken, bazı üniversitelerde kalıcı hâl bazılarında ise sürekli durum terimleri kullanılmaktadır. Bu ve benzeri durumlar için elimizden geldiğince en yaygın olan ifadeyi kullanmaya çalıştık. Farklı terimlere alışmış olan meslektaşlarımızın ve öğrencilerimizin bu konuda bizi anlayışla karşılayacağını ve bu konudaki karmaşanın öğretim üyelerimizin ve meslek odamızın katkıları ile çözüleceğini ummaktayız. Büyük bir heyecan içinde Türkçeye kazandırmaya çalıştığımız bu kitabın öğrencilerimiz ve öğretim elemanlarımız için yararlı olacağını ummaktayız. Çeviri kalitesini artıracak her türlü öneriye açık olduğumuzu da bu vesile ile belirtmek isteriz. Bizlere bu çeviriyi yapma olanağını sunan Nobel Akademik Yayıncılığa, dizgi çalışmalarını özenle yürüten Emel Yıldız a ve Nobel Akademik Yayıncılığ ın diğer çalışanlarına teşekkürlerimizi sunarız. Prof. Dr. Hasan DAĞ Prof. Dr. Sedat SÜNTER Doç. Dr. M. Timur AYDEMİR Doç. Dr. Halis ALTUN